C
maanlei'
N.-HOLLANBSE
PERS 1945
Bisschoppelijk verbod om toe te treden
tot N.V.V. voor het forum der
internationale belangstelling
Pond Sterling onder druk
WOENSDAG 29 JUNI 1949
5DE JAARGANG N" 1572
Aanval op episcopaat of verweer tegen
grievende bejegening
Heftige reacties in Katholieke en
Socialistische pers
Au'o sloeg over de kop
Noors schip vaart lichter in
de grond
Geen persoonlijke ongelukken
Motor van «Roermond*
opgehaald
Paul van Zeeland
kabinetsformateur
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen ƒ0.30 per week ƒ1.35 per
maand ƒ3.63 p, kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 ct per mm., fam;Iieb«ri«h-
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting.
Verantw. redacteur-. J. v. Zoonen - Bureau. Ridderstraat hoek Oudegracht Tel. K 2200 K7I
Zoals wij reeds melden heef; de heer Vermeulen van het
NVV op de Internationale Arbeidsconferentie te Geneve de
houding der Katholieken tegenover het NW becritiseerd.
Katholieke arbeiders, welke nl lid zijn van het NW worden
de sacrementen onthouden. Vermeulen noemde dit een on
dragelijke inmenging in het principe van de vrijheid van
vakvereniging. Eveneens hebben wij de verklaring van de
Nederlandse regeringsafgevaardigde, pater Stokman, gepu
bliceerd welke de houding vande Katholieke Kerk baseerde
op het feit, dat vele Katholieke leden van de socialistische
vakverenigingen hun geloof verloren. Beide verklaringen heb
ben over en weer veel stof doen opwaaien. In de Katholieke
pers werd de vr; klaring van de heer Vermeulen een aanval
op het eplsccnaat genoemd. In de socialistische pers werd
tot uiting gebracht, dat van een aanval op het ep'scopaat
geen sprake is doch wel van een "«rweer te«ren een grie
vende en onrechtvaardige bejegening. h*t NW nu al jaren
aan^daan.
Het NW heeft thans een verkla
ring i 'tgegeven. waarin o.a het op
treden van pater Stokman gelaak1.
Vijf personen gewond
Op de Rijksweg Amsterdam-
Amersfoort is Maandagavond een
ernstige aanrijding geschied, waar
bU 5 personen gewond werden. De
heer I van Praag lilt Amsterdam
reed met zijn auto waarin naast
hem zijn vrouw en kind gezeten
waren, terwijl achterin nog een 2-
tal dames en een kind. kennissen
uit Maastricht hadden plaats ge-
nomqn. Ongeveer ter hoogte van
ce Palmkazeme hü Riipsnm wildp
<ie heer v. Praag een voor hem
lijdende auto Inhalen, juist toen
hij naast deze auto reed naderde
ui* tegenovergestelde richting een
a- lere wagen, waardoor de heer
v Praag geen kans meer zag te
passeren, noch de mogelijkheid
weer achter de andere auto te
gaan rijden Zijn wagen werd ge
grepen en naar de overzijde van
de weg geslingerd. De auto sloeg
over de k">p en bleef met de wie
len in de hoogte liggen. Op het
geluid van de klap kwamen mili
tairen van de Palmkazerne en
enige omwonenden toesnellen en
werden de inzittenden uit hun be
narde positie bevrijd. De bestuur
der had ernstige hoofdwonden op
gelopen en de andere Inzittenden
■werden min of meer ernstig ge
wond Met een ziekenauto is de
familie van Praag naar de Majel-
lastichting in Bussum overge
bracht De anderen zijn naar het
Diaconessenziekenhuis in Laren
vervoerd.
DROOGTE IN ENGELAND
Van Engelse ministeriële zijde ls
medegedeeld, dat practisch geheel
Engeland. Oost-Schotland en Wa.
les na vijfH«»r dogen zonder
thans in een staa; van absolute
droogte verkeren De afgelopen
vorige nacht was de warmste van
dit jaar. de dag var» p«rpïs;eren de
wavmste sedert Jul! 1948
wordt. Pater Stokman die als re
geringsgedelegeerde in Genève
vertoeft, heeft aldus het NW,
-< „or, de Nederlandse
bisschoppen 'n bescherming ge
nomen o a. door te beweren, dat
een Katholiek arbeider, die toe
treedt tot het NW, zijn geloof zou
bewlis gestaafde bewering is de
Nederlandse regeringsgedelegeerde
ver buiten zijn boekje gegaan al
dus het NW
Het NW verklaart verder:
Blijkens uitlatingen in de pers
doet het KAB-bestuur weten, dat
het over de vraag of het epicopaat
pr met het eog op Ho
juist aan doet. aan Katholieke ar
heelt. Niettemin verklaart dit be
stuur tegelijkertijd, dat het pro
test van de heer Vermeulen een
aanval ls op groepvn Nederlandse
arbeiders en dat het aïch onvoor
waardelijk achter de bisschoppen
stelt. Hieruit en u't de felle reac
ties van KAB-zijde op het optre
den van de heer Vermeulen blijkt
Jan Oly is voortvluchtig
1 5 jaar geëist
De 29-jarige J:.n Oly uit Am-
stardam kon bij de behandeling
van zijn zaak voor het Amsterdam
se gerechtshof niet gehoord wor
den omdat hij voortvluchtig is.
Zeven getuigen lichtten het Hol
voor over de activiteit van deze
SS'er, die zich vooral m de laatste
jaren van de bezetting als lid van
d<- arbeidscontroledienst heeft
schuldig gemaakt aan het arreste
ren van onderduikers voor de Ar
beidsinzet. In het begin van 1945
werd hij ingedeeld bij de Gruene
Polizei.
De procureur-Fiscaal, mr J. C.
Louet Felsser. eiste een gevange
nisstraf van 15 Jaar. Uit hoofde
van zijn dienst bij de SS is Jan
Oly automatisch van de belde
kiesrechten uitgesloteo.
Uitspraak volgt, op 12 Juli
21f2 jaar voor S.D.er
Het Amsterdams Bijzonder Ge
rechtshof veroordeelde de 58-
jarige Dult.se Kriminaloberassl-
stent der Ordnungspolizei Adolf
Mac Golder. de in 1941 bij de
Amsterdamse SD werd gedeta
cheerd tot een gevangenisstraf
van ree en een half jaar. Vijf
jaar met aftrek 32 maanden
detentie was geëist. Veroordeelde
had deel uitgemaakt, van twee
executiepelotons, die te Wormer-
veer en Llmmen Nederlanders als
represaille moesten fusilleren er
voorts waren onder zijn comman
do eveneens te Wormerveer twee
hulzen afgebrand Zijn chefs be
vestigden echter, dat hij getracht
had van deze opdracht onthever
te worden.
MAN VERDRONKEN
Bij het NZH Koffiehuis te Am
sterdam is het lUk opgehaald var
en m"'1 H'« vermoedelijk onder
sterke drank verkerende, de Pri>-
Hendrikkade t.o. de St Nicolaas
kerk van een schuit te water zo-
zijn --...-..-An om te trachten
zwemmende de andere oever te
bereiken denr hij de Kamperbrug
die voor reparatie gesloten is, niet
mocht passeren. Het slachtoffer is
na vergeefse toepassing van kunst
matige ademhaling naar het Wil
helmia gashtuis overgebracht. Op
het lijk waren geen identiteitspa
pieren aanwezig.
wel zonneklaar hoezeer de KAB-
ieidlng prijs stelt op handhaving
van het bisschoppelijk verbod.
VERKLARING VOOR DE
RADIO
Va na* &r r. ■-
schijnlijk een verklaring afleggen
voor de VARA-microfoon. Zulks
in antwoord op de rede. welke de
heer Rerrarens KAB. gisteravond
voor de KRO- 'crofoon heeft ge
houden.
nederlands smaldeel VAART
UIT
Om 11 mir gistermorgen vertrok het
Nederlandse smaldeel, dat aan de West
Europese manoeuvres deelneemt, van de
rede van Nieuwe Diep. Alleen de „Piet
ITein", die even;en« deel uitmaakt v*n
dit smaldeïl, stoomde later op de dag op.
UITGIFTE BIJZONDERE
POSTZEGELS.
In het Staatsblad ls verschenen
een Kon Besluit van 1 Juni 1948
betreffende de uitgifte van bijzon
dere postzegels ten bate van „Het
Nederlandse Rode Kruis", de ..8t.
Nederland helpt Indië" en het
centraal bureau „Nationale In
spanning Welzijnsverzorging In
dië".
De postzegels zullen als voorstel
llng een afbeelding van een zon
nebloem dragen. De geldigheids
duur eindigt op 31 December ?0.
De bootwerkers van de Londense ha
vons, die eergisteren het werk neerleg
den uit solidariteit met de sMkende Ce
nadese zeelieden, hebben besloten het
werk te hervetten^ doch te weign o»
f*ihQ.thAa H>hm *m 1/W»
VANDAAG VERJAART PRINS BERN HARD.
Z.K.H. Prins Bernhard der Nederlanden viert vandaag zijn 38ste
verjaardag. Een foto van de Prins, gemaakt In zijn werkkamer.
Reis langs de bureaux van de
Amerikaanse schatkist in Europa
Men verwacht, dat John. W. Snyder, de Amerikaanse secreta
ris van de schatkist, Vrijdag a.s. naar Europa zal vertrekken.
De bekendmaking van de rei s van 8nyder - welke officieel een
reis langs de bureaux van de Amerikaanse schatkist in Europa
wordt genoemd - kwam tegelijk met het bericht, dat Engeland
een conferentie van ministers van financiën van het Gemenebest
heeft bijeengeroepen, teneinde de verliezen aan goud- en dollar-
reserves tot staan te brengen. Volgens een Brtise autoriteit te
Washington ls van zeer veel zijden druk uitgeoefend tot devalua
tie van het pond sterling, doch ls de mate van de officiële Ameri
kaanse belangstelling moeilijk te bepalen.
Snyder zal zeker besprekingen
voeren over het genoemde onder
werp. wanneer hij een „beleefd
heidsbezoek" zal brengen aan de
ministers van financiën van de
landen, waardoor hij reist. Bespre
kingen alhier hebben in verant
woordelijke Amerikaanse kringen
geleid tot de opvatting, dat een de
valuatie geen algemeen panacee
is. zoals enkele weken geleden
-werd **dafht
Bij heiig weer is het Noorse
schip Ogna van de rederij
Mowlnctcis ter hccgte van
Hoedekenskerke in aanvaring
gekomen met de lichter Dam-
co 1 De lichter is gezonken
De Ogna, hoort te Bergen in
Noorwegen thuis en meet
4998 brt Bij de aanvaring de
den zich geen ngelUKk.n voor
Er hing een f.lnke mist. toen de
Ogna met de Damco 1 in aanva
ring kwam
De Damco meet 10® 1 ton en was
VERMISTE AGENT TERECHT.
De 25-jarige Amsterdamse poli-
tie-agent A. H. H.. die sinds Za
terdagavond vermist was. is op
het posthuis aan de Irisullndeweg
in Oost binnengekomen. Hij was
volkomen afwezig en kon zich
niets meer herinneren van wat
er met hem geschied was Op dok
ters advies zal hij korte tijd rust
moeten nemen. Het wordt niet
uitgesloten geacht, dat de over
vliegende bommenwerpers de
agent, die lange tijd in het con
centratiekamp Dachau heeft ge
zeten, enigermate van streek heb
ben gebracht.
600.000 blanco
stemmen in België
Naar thans blijkt hebben bij de
Zondag in België gehouden ver
kiezingen voor Kamer en Senaat
meer dan 600.000 Belgen ongeldige
of blanco stembiljetten ingediend.
Een groot aantal personen nas
blijkt vooral vrouwen, die dit keer
voor het eerst aan de verkiezingen
voor het parlement deelnamen
heeft in het geheel geen bezoek
gébracht aan de stemburaux. Het
totaal aantal kiezers bedroeg
5.635.452.
In aanwezigheid van Nederland
se en Italiaanse technici ls een
motor van de „Roermond" naar
de oppervlakte gebracht. Uit het
feit, dat de prpeller geheel ver
wrongen was, blijkt dat no®
draaide, ten het toestel in het wa
ter terecht kwam, zo zei een func
tionaris.
De bergingswerkzaamheden moes
$en korte tijd later worden uitge
steld.
geladen met. kolen op weg naar
Gent Het schip, dat na de aan
varing onmiddellijk zonk werd ge
sleept door de sleepboot Hinde De
tien opvarenden, schipper en
knecht met twee vrouwen en in
totaal zes kinderen, konden zich
met de roeiboot in veiligheid stel
len. Even later werden zij door fe
sleepboot Hinde aan boord geno
men
De Ogna heeft lichte schade en
ls. hoewel de kapitein aanvanke
lijk het plan had naar Antwerpen
door te varen door enkele zee-
sleepboten naar de Blezelingse
Ham gebracht.
TWEE SCHEPEN AAN DE GROND
De doorvaart naar Antwerpen is
nl bij Walsoorden uitermate nauw
aangezien daar twee sloepen aan
de grond zijn gevaren Fn wel het
Braziliaanse schip Louis Guada
Guatemala en het Noorse schip
Roy uit Bergen
De Roy kwam geladen met Ijzer
erts van Narvlk ep was bestemd
voor Antwerpen Sleepboten zullen
pogen beide schepen vlot trek
ken
KVP WENST BELGISCHE CVP
GELUK.
De secretaris van de KVP in
Nederland heeft aan het Bestuur
van de Belgische Christelijke
Volkspartij een telegram gestuurd
van de volgende Inhoud:
„Bestuur Katholieke Volkspartij
wenst u geluk met groot succes
der verkiezingen, waarin het mede
nieuwe belangrijke bijdrage ziet
voor vruchtbare samenwerking
Christelijke Benelux".
VRIJLATING PRIJZEN.
In de staatscourant is een be
schikking van de minister van
ecoomische zaken gepubliceerd,
waarin zijn vrijgelaten de prijzen
van: rijwiel-, motorrijwiel- en au-
totractiebanden en het coveren en
verzolen van deze banden, gerub
berlseerde stoffen en het confec-
tionneren van deze stoffen, rub
berschoeisel en rubbermateriaal v.
zolen en hakken. Alle overige ge
heel uit rubber latex of thernio-
pJastiek vervaardigde productie
met uitzondering van rubber
kunstgebitten, alsmede de prijzen
van natuur, synthetische- en re-
genet aatrubber alsmede latex.
Voorts worden in een andere be
schikking de prijzen van huiden,
vellen en leder, en dierlijk haar.
met uitzondering van schapenwol
vrijgelaten.
Aanklacht
zoek heeft enkele van de minst
aantrekkelijke aspecten van een
dergelijke maatregel aan het licht
gebracht In sommige Amerikaan
se kringen meent m®n' dat
ontwrichting van de handel bin
nen het steriinggebied wellicht 'n
te hoge prijs zou zijn voor de tij
delijke opleving, welke een deva
luatie voor de Britse export tot
gevolg zou hebben
wone belangstelling voor de Jaar
lijkse bijeenkomst van het Inter
nationale monetaire fonds, welke
ln September a.s. te Washington
zal worden gehouden
Het vraagstuk van een devalu
atie zal dan ongetwijfeld grondig
worden bestudeerd Het fonds
moet zijn toestemming geven,
voordat een verandering in de wis
selkoersen van kracht kan wor
den. Indien een verandering vol
doende urgent wordt geacht, kan
het fonds zijn goedkeuring ten al
len tijde geven.
Doch verantwoordelijke kringen
alhier denken, dat een sterke
Britse tegenstand tegen een deva
luatie deze mogelijkheid uitscha
kelt.
De prins-regent heeft van Zee
land, minister van staat. (CVP)
met de vorming van een kabinet
belast Van Zeeland heeft deze
opdracht aanvaard.
Op de vraag of hij reeds een
plan had. antwoordde de 'orma-
teur. dat hij een en ander nog zou
overwegen en telefonisch het ser-
ste contact zou opnemen
Van Zeeland heeft reeds in het
parlement de pers ontvangen om
mededelingen te doen van de
eerste resultaten van zijn bespre
kingen.
Van Zeeland, die van 1935 tot
1937 premier is geweest, is een
deskundige op economisch gebied.
KONING LEOPOLD.
Koning Leopold's adjudant heeft
verklaard, dat „de koning redelijk
voldaan" is over de uitslagen der
Belgische verkiezingen.
„Er zouden nog verrassingen
kunnen zijn en de koning houdt
nauw contact met Brussel", zo zei
hij.
ZALM AAN DÊ HENGEL
GEVANGEN
Bij het Bernse veer aan de Maas
wist de heer J. van Overdijk uit
Vlijmen een zalm te verschalken
van maar liefst 21 pond. Het was
een hele toer de vis op het droge
tt krijgen. De zalm werd door een
vishandel voor f 126 overgenomen.
Een vrouw, die met kinderen
oppassen voor een vriendin twee
dollar per avond verdiende, kwam
er op een goede keer achter dat
haar man trwijl zij oppaste, met
de moeder van de kinderen aan
de zwier was Zij vroeg en verkreeg
echtscheiding
Naar aanleiding van uitsluitings
maatregelen irj de Surrey-haven
te- Londen heeft het stakingcomi
té besloten tot uitroeping van een
algemene staking in alle Londense
havens.
DE SECRETARIS van het HTV, i#
heer Vermeulen, heeft in Geneva
op de conferentie van het Inter
nationaal Arbeidsbureau er óveir
geklaagd, dat de Katholieke gees
telijkheid de Katholieken op al
lerlei manieren dwingt bulten de
rijen van de algemene vakbewe
ging te blijven. En pater Stokman
heeft °P de 2elfde plaats de heer
Vermeulen van antwoord gediend
en zich daarbij laten ontvallen,
dat de Katholieken te dikwijls hun
geloof verzaken, als ze in anderu
organisaties treden.
De klacht ls niet nieuw. We heb
ben ze uit en ter na in Nederland
gehoord. We zullen niet alle argu
menten aanhalen, die weiden aan
gevoerd om de onredelijkheid van
het verbod aan te tonen.
Het heeft nimmer gebaat en aan
de hand van het argument van
pater Stokman, dat we ternauwer
nood als een argument, wel echter
als een reden kunnen beschouwen,
kunnen we bJJ voorbaat zeggen,
dat er naar alle waarschijnlijkheid
pas verandering in het standpunt
der Katholieke geestelijkheid zal
komen, als een voldoend aantal
Katholieke arbeiders ondanks het
verbod toch in de algemene vak
beweging zal treden.
We hebben eigenlijk een beetje
staan kijken van de openhartig
heid. dl° pater Stokman hier aan
de dag heeft gelegd. Een openhar
tigheid die weldadig aandoet,
maar die tevens een schril licht
werpt op de bouw van onze samen
leving
Tol voor enkele jaren waren 't
bezwaren van principiële aard. die
het verbod om tot het NW toe te
treden moesten rechtvaardigen.
Daar viel over te debatteren. Maar
indien het argument gebrr'vt
wordt: Als de Katholieken' zich
gaan organiseren in verenigingen,
waar ze dikwijls !n aanraking ko
men met andersdenkenden raken
ze hun geloof kwijt, is elke gedach
ten wisseling uitgesloten Want op
grond van dit argument is de Ka
tholieke kerk aan haar eigen voort
bestaan verplicht om dit verbod
DiL.tfiJwa^Ü«n,v .«v
om de schijn te vermijden, alsof
we pleitbezorgers voor deze vak
organisatie zouden zijn. Om dan
met nadruk vast te stellen, dat
wat hiér naar voren ls gebracht
als argument voor het verbod om
toe te treden als lid van het NW.
van toepassing kan worden ver
klaard op alle mogelijke verenjgin
gen. Want dan schuilt dat gevaar
overal.
Het ls nog n'et zo ver Het l'd_
maatschap van de een of
geitenfokvereniging. die neutraal
is. wordt de Katholieken nog niet
verboden Maar wel is het zo dal
indien er een behoorlijk function-
nerende geitenfokvereniging is.
met een tamelijk aanzenliik aan
tal leden, waarvan we eeeen pen
derde Katholiek, er een Katholie
ke geitenfokvereniging naast
wordt gesticht. Of de belangen van.
de geiten er beter door behartigd
worden is een open vraag, die wij
hier niet vermogen te beantwoor
den. Maar franpant ls het geval
wel. Want mede in verband met
de on'boezeming van pater Stok
man in Genève moeten we con
stateren. da; de samenwerking
met. de katholieken uitstekend mo
gelijk ls. totdat op een bepaald
moment de eeestellikheid uitslui
tend uit vrees voor afvalligheid
verordonneert een "zonderlüke
vereniging op te richten. Wij vin
den dat lammer Er. ook overbo
dig. omdat we er van overuigd
zijn. dat het Katholieke geloof uit
zich zelf kracht genoeg bezit om
zich t# handhaven. Misschien nog
wel om nieuwe aanhargers te kwe
ken Dat doet men echter niet d^or
z'ch af te zonderen. v. Z.
—x—
Britse Spoormannen doen hel
langzaam aai.
Afgevaardigden, die 460.000 Brit
se spoormannen vertegenwoordig
den. hebben met overweldigende
meerderheid besloten een „lang-
zaam-aan staking" te beginnen en
geen overwerk te verrichten met
ingang van a.s Zondag, als pro
test tegen het *elt dat de door de
vakvereniging, de nationale bond
van spoorwegpersoneel, gestelde
looneisen zijn afgewezen.
Een woordvoerder van de bond
heeft de crisis de ernstigste van
de laatste anderhalf Jaar genoemd
de periode dat de spoorwegen
door de staat worden beheerd.
weerbericht
VEEL BEWOLKING.
Vanavond of vannacht veel be
wolking met op enkele plaatsen
enige lichte regen of motregen.
Morgen overdag weer opklaringen
cn droog weer. In het binnenland
iets frisser, maar in de kustgebie
den plaatselijke hogere tempera
turen. Zwakke tot matige win4
tussen Noordwest en Noordoost,