kmaadei N.HOLLANDSE PERS 1945 Proces Willy Lages, triest verhaal van fusilleringen en Joden-deportaties VRIJDAG 22 JUU 1949 Atlantisch verdrag goedgekeurd Negentienjarige ging met „Dora" aan de Haal 5DE JAARGANG N" 1594 Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaerier"; Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar. Abonnementen ƒ0.30 per week IJl per maand ƒ3.63 p. kwart. vooruitbetaling Advertentiea 14 ct- per mm., familieberich ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting. Verantw. redacteur. J. Zooaea Bureau, Rtddentraat hoek Oudegraeht Tri. K MOO J97I De Amerikaanse senaat heeft na een debat- van 13 dagen het 'Atlantisch Verdrag bij hoofdelijke stemming met 82 tegen 13 stem men goedgekeurd. Onmiddellijk voor de eindstemming over het Pact heeft de Senaat drie Repu blikeinse amendementen, die de militaire verplichtingen der Ver. S'aten tegenover de andere le den van Let verdrag wilden be perken, verworpen. Hiermee heb ben de Verenigde Staten het At lantisch Pact geratificeerd, omdat het volgens de Amerikaanse grondwet niet nodig is, dat bet Huis van Afgevaardigden een verdrag goedkeurt. Het aantal s.emmen voor het Pact Is 18 bo ven de vereiste tweederde meer derheid, die 64 s emmen be draagt. Alle senatoren (96) na men aan de stemming deel met uitzondering van de democrati sche sena or Ellender, die in het buitenland verblijft. Het eerste Republikeinse amen dement, dat bepaalde, dat goed keuring van het Verdrag de Ver enigde Staten niet au.omatisch bou verplichten tot militaire hulp verlening aan de andere onder tekenaars, is dcor de Senaat bij proefstemming verworpen. He. tweede amendement, waar bij de Ver. Staten zich niet zouden verplichten andere leden bij te staan, de veiligheid in het Atlan tische gebied te handhaven en te hers.ellen, werd met 84 tegen 11 stemmen verworpen. Het derde Republikeinse amen dement dat het Congres wilde ont heffen van de verplichting onder de termen van he; Verdrag oor log te verklaren, werd met 87 te gen 8 s-emmen van de hand ge wezen. Voordat de Senaat rot stemming overging, hadden verscheidene spr hét woord gevoerd. De democra tische senatoren vielen de Republl kelnse amendementen op krachti ge wijze aan. De democratische senator Neely, drukte zich 't kern ach igs; uit. Hij verklaarde, dat de Republikeinse amendementen Indien deze werden aangenomen het Pact zouden maken zo slap als soep. die van de schim van een Stervende kip ls afge rokken. President Truman heeft eerder op de dag op een persconferen.ie ver klaard. dat hij zijn program voor Amerikaanse militaire hulpverle ning aan de leden van het Atlan tisch Verdrag en aan zekere lan den zodra dit gereed is ter goed keuring aan het Congres zal voor leggen. Senator MacMahon, voorzitter van de Congrescommissie voor a: oom energie heef: meegedeeld, dat rati fica ie van het Verdrag de Ver. S a en niet de verplichting zal op leggen het fabricagegeheim van de atoombom met één of alle At lantische landen te delen. Ik vroeg hun of ze soms met moorden, stelen, plunderen en brandstichting de oorlog wilden winnen In een modieuze citroen-gele mantel met een zwart hoedje betrad gistermorgen een jonge, donkere vrouw met bruine ogen de rechtszaal van het Amsterdams Bijzonder Gerechtshof- Zij was de 31-jarige Trijntje Stam, weduwe van de landbouwer D; de Boer, die op 11 October 1944 in zijn boerderij in N. Z. Sthermer met twee andere illegale werkers werd gefusilleerd. De boerderij was een opslagplaats van „gedropte" wapenen, die echter vlak voor de huiszoeking alle waren weggebracht. De vrouw verloor op die avond met haar man haar hele bezit. Slechts mocht zij behouden haar baby van een half jaar en *n kind van 2 Jaar, want nadat Lages en consorten op het erf -waren neergestreken, de man gefusilleerd hadden, de boerderij ln der haast van de meest waardevolle inboedel hadden ont daan en daarna in vlammen hadden doen opgaan, stond zij als machteloze vrouw op de rokende puinhopen van wat een uur tevoren nog haar welvarend boerenerf was geweest. Trijntje Stam was de eerste ge tuige die op deze derde dag van het proces tegen de voormalige chef van de Amsterdamse Sicher heitspolizei, riminalrat Willy Lages werd gehoord Naarmate het pro ces vordert stijgt blijkbaar de pu blieke belangstelling, want gister morgen was de tribune eivol De moffen onderwierpen ons aan een kruisverhoor, vertelde de vrouw Ze wilden weten waar de munitie was Mijn man bleef ont als alleen een mof dat doen kan Achter de getuige zat Lages in 't verdachtenbankje Hij knipperde bij die opmerking met z'n ogen, terwijl een lichte glimlacji om zijn lippen speelde President van Hamel pauseerde een moment, keek de vroiiw voor 't getuigenhek door zijn brilleglazen aan en besloot toen het verhoor met de volgende zin, die hij niet zonder zichtbare ontroering wist te beëindigen: U zult- bij bot Hof Een verduiveld flinke, Hollandse vrouw Himmler zelf afkomstig was. Ge tuige, die met Asscher, vele be sprekingen met Lages, Aus der Fuenten, burgemeester Voute en Dahmen vor. Buchholz van het bureau Joodse zaken had gevoerd vertelde hoe jonge joden, die in het vóór-oorlogse joodse kamp in Wieringermeer verblijf hielden om zo spoedig mogelijk naar Pa lestina te gaan, op bevel van La ges naar Amsterdam moesten ko men. De Joodse raad zorgde er voor, dat zij allen werden onder gebracht. In Juli 1941 verzocht Lages via een ondergeschikte aan de getuige hem de lijs'en met na men en adressen te geven, om dat hij (Lages) „het voornemen koesterde de Jongens terug te brengen naar hun eigen kamp in Wleringen". Prof. Cohen riep het bestuur van het kamp bijeen. Men ge loofde Lages en verstrekte hem de lijsten. Enige tijd later wer den alle Jongens, maar ook de zonen van hun Amsterdamse gastheren. 300 ln to'aal, gearres teerd. overgebracht naar een kamp I Schoorl en daarna doorgezonden naar Mauthausen Zij zijn daar zonder ui'zonde- rlng omgekomen en wel binnen I .zeer korte tijd. De berlth'en daarover sijpelden door naar Amsterdam door toedoen van niet-joodse chauffeurs. die heen en weer naar Dui'sland reden. Lages zeide, zich verwerend, dat deze zaak een uitvloeisel was van een spritgstof-aanslag in de Schubertstraat. Uit Den Haag kreeg hij de opdracht als repre saille een aantal Joodse Jongens te laten arreseren. Maar dit had hij niet gedaan. Hij moest ze naar een lager brengen. Dat zij var daaruit naar Mauthausen waren gezonden, was zijn werk niet geweest. Lages maakte tenslotte de op merking, dat prof. Cohen in de war was. want datt hij vat het begin af aan over deportatie Kamp Schoorl had gesproken en niet over kamp Wieringen. Hij praatte hierover, alsof naar zijt indruk het geen verschil maak'e of de jongens nu naar hun eigen kamp lt Wieringermeer. dan wel naar het kamp Schoorl werden gebracht. VLIEGTUIG IN ENGELAND NEERGESTORT. Een vlieg.uig, naar men meent een Amerikaans vliegend fort, is te Walton Salts, bij Wisbech (Cam birdgeshire), neergestort. Wrak- s ukken werden gevonden, die meer dan een halve mijl van el kaar lagen. Twaalf inzittenden van het vlieg tuig redden zich per parachute. Een man brak een been. Woensdagmiddag omstreeks drie unr la ie 2-jarige Marietje Steenman spe lenderwijs in een sloot in het tuinen* feomplex van de „Vrije Tuinder" aan de Amstelveenseweg te Amsterdam ge makt en verdronken. Haar moeder was bü kennissen op bezoek en had het kindje laten spelen. kennen dat te weten, maar het hielp niet Ze stuurden mij naar bulten Lages sprak me daar aan en vroeg hoe oud mijn kinderen waren - Toen twijfelde hij even en stuur de me bits weg Ondertussen waren ze de boel naar bulten aan het slepen Alles wat ze gebruiken kon den namen ze mee: t' vee, de in maak. de auto's, het fornuis, de sieraden, enkele meueblen kleren en daarna staken ze het huls in brand Hebt u er nooit iets van terugge zien? Niets Hebben ze u een bewijs van inbe slagneming verstrekt? Neen, ik heb niets gekregen Waarom denkt u, dat Lages u liet gaan? Ik geloof voor de kinderen Als lk die niet had gehad, dan hadden ze mil misschien ook gefusilleerd Wat is er toen verder geeburd? Hebt u toen niet nog ruzie gemaakt met een van die Duitsers? Ja. ik durfde op dX moment al les Tlt rammelde er één door elkaar en heb hem uitgescV>]den Wat hetb u dan gezegd? Ik vroeg of dat nou hun doel was of ze met moorden, plunderen, ste len en brandstichting de oorlog w'lden winnen Hebt u uw man toen nog gezien? Ja. lk vond hem met de twee an deren dood op de grond Was hij doodgeschoten? Ja. ik zag een grote wond in zijn hals Trad Lages behoorlijk tegen u op? Hij behandelde me met mlnach ting Hoe sprak hij u aan? U weet wel. president, precies zo de indruk nalatenvan een ver duiveld flinke, Hollandse vrouw De zitting werd daarna voortge zet met de behandeling der Joden deportaties DE JODENDEPORTATIES Vóór de president begon met de ondervraging van de 66-jarige prof. dr. David Cohen, ex-voorzit ter van de Joodse raad, als inlei ding tot de behandeling der Jo dendeportaties. maakte hij de volgende algemene opmerking: „Er zal nu in deze zaal wel eens over Joden worden gespro ken. Dat geschiedt uitsluitend, omdat het de kortste wijze van uitdrukken is en ik stel er prijs op daaraan toe te voegen, dat wij daarmede onze Joodse Neder landse landgenoten bedoelen". Prof. Cohen weidde op verzoek van het Hof allereerst uit over voor het merendeel nu overbe kende maatregelen van de Jo dendeportaties. Hij zeide daarbij onder meer, dat de vergassing van de ongel ukkigen in Ausch- witz „volstrekt geheim ge houden werd. speciaal tegenover de Joodse raad". Op de vraag wie de lijsten samenstelde van de Joodse landgenoten, die gedepor teerd moes'en worden, antwoord <?-> de getuige, dat dit in leder ge val door de Duitsers geschiedde, o.m. door de Zentralstelle en wel aan de hand van gegevens uit 't bevolkingsregister. De lijsten wer den wel tevoren toegestuurd aan de Joodse Raad. die dan sommige namen er af mocht schrappen. De joodse raad had uitsluitend te doen met de Zentralstellen (Aus der Fuenten) en de SIcherheitspo lizei (Lages). Volgens getuige was de invoe ring van het premiestelsel voor 't aanbrengen van Joden van Lages uitgegaan. De advocaat-flstaal zei echter, dat dat stelsel van H. M. Koningin Juliana heeft Donderdagmiddag de nieuwe zen der van de Wereldomroep te Lopik in gebruik gesteld. De vorstin tijdens het uitspreken van Haar rede. Het Bijzonder Gerechtshof te Utrecht veroordeelde Quispel. des tijds planohandelaar te Utrecht en tijdens de bezetting staflelder van de nationale jeugdstorm, tot vijftien Jaar gevangenisstraf met aftrek en ontzetting uit de burger rechten voor het leven De procu reur fiscaal had 20 jaar geëist DR VAN ROYEN WEER NAAF DJOGJA Naar verluidt zullen dr van Royen en enige leden van de Ne derlandse delegatie a s Zondag *n tweede bezoek aan Djogja brengen voor het houden van eindbespre kingen over de order tot ht staken van ht vuren Zij zullen worden ver gezeld door leden van de UNCI VOETBAL OF GEEN VOETBAL DAT IS DE KESTIE Er zijn plannen om de gemeen ten Giessendam en Hardinxveld samen te voegen Indien dit door gaat zullen vreemde gevolgen mo gelijk zijn De raad van deze nieuwe gemeen te zal waarschijnlijk overwegend rchts georiënteerd zijn.terwijl thans de meerderheid van Hardinx veld's raad links is en die van Gies sendam sterk rechts In het bestuursebleid van beide gemeenten komt dit sterk tot uiting Hardinxveld heeft een voetbal veld .waarop 's Zondags wordt ge speeld en de café's zijn geopend In Giessendam heerst er Zondags rust in de cafêzalen en sportbcöeïe nlng vindt er niet plaats Een groot deel van de Hardinxvelds^ bevol king voelt er uiteraard weinig voor om aan de beperkende bepalingen van een rechtse raad onderworpen te worden Voetbal of geen voetbal, dat Is straks de zaak ln de nieuwe ge meente Als zij er komt Verborgen in een kreekje... Aan de Prins Hendrikkade te Rotterdam werd vorige week een sleepboot gestolen, genaamd Dora, die eigendom Is van de heer J van R, wonende aan de Maaskade Daar dit de tweede sleepbootdief stal ls binnen enige maanden, rees bij de politie het vermoeden, dat men te doen had met de dader van de eerste diefstal die ln Mei ge pleegd was Deze boot werd uit de Zalmhaven gestolen De dader werd toen ln België gearresteerd doch de onderhande llngen over zijn uitlevering had den geen resultaat Aangezien de motor van de Dora op een bepaalde manier aangesla gen moest worden, vermoedde men met dezelfde man te doen te heb ben omdat hij op de Dora werk zaam geweest was Aanvankelijk waren alle naspo ringen vruchteloos, totdat de poli tie er lucht van kreeg, dat de man te SHedrecht zou zijn De recherche van de rivierpolitie die per auto naar SHedrecht ging, had succes Nauwelijks was zij te SHedrecht of men zag de vermoedelijke da der lopen De man werd gearre steerd en na het verhoor kwam aan het licht, dat hij de sleepboot ver Zielig De 69 Jarige W G uit de Vinken dwarsstraat te Rotterdam had door moeizaam sparen een bedrag van 230 gulden vergaard, dat hij be stemd had voor de aankoop van 'n gehoorapparaat en zo mogelijk voor een invalidenwagentje daar hij doof en invalide is Dinsdag avond kwam hij tot de teleurstel lende ontdekking .dat zijn spaar duitjes verdwenen waren Een door de politie ingesteld on derzoek bracht geen klaarheid in deze diefstal De vrouw van deze man vertoeft in een ziekenhuis borgen hield in een k»r*»kje «n de omgeving van SHedrecht De stuurhut was reeds gesloopt en hij had al besprekingen ge voerd met een scheepswerf, met de bedoeling te zijner tij'd weer met de sleepboot naar België te gaan De daedr, de 19 jarige J G van der H is opgesloten door de rivierpolitie Zeven landen ratificeerden tot dusver Atlantisch Pact De parlementen van zeven lan den hebben thans het Atlantisch pact, dat door twaalf landen on dertekend Is, geratificeerd. Het zijn Amerika, Engeland, Canada. België Noorwegen, Luxemburg en IJsland. In Italië en Nederland hebben de Tweede Kamers reeds hun goed keuring aan de raticifcatie ge hecht doch moeten de Eerste Ka mers nog beslissen. Naar men ver wacht zal de Franse Natoinale Vergadering het pact gedurende komend weekeinde bekrachtigen. Het Deense parlement heeft de re gering geautoriseerd 't pact bij de ondertekening te ratficeren, zou der s:emming in de volksvertegen woordiging. Toch moet de formele ratificatieverklaring nog afgelegd worden. De Portugese Nationale vergadering zal binnenkort stem men. MEER SCHAPENVLEES OP DE VLEESBON. Varkenskluiven zonder bon. Het Centraal Distributiekantoor deelt rpede, dat met ingang van heden op de vleesbonnen per rantsoen (is 100 gram vlees) in plaats van 100 gram vers schapen vlees. 150 gram vers schapenvlees verkrijgbaar zal zijn. Voorts wordt eveneens met ingang van heden de rantsoenering van varkensklui ven en staart van runderen en kal veren beëindigd. Mensonterend OPNIEUW heeft een Dotteer «e woorden doen klinken: Ieh Mn xax schuldig En opnieuw heeft om volk gehuiverd bij het hoTen van wat deze man ten laste werd g« legd Fussilades. deportaties, giïber tannemoorden, brandstichtingen, mishandelingen Het is goed, dat door dit proces opnieuw de aandacht van ons wordt gevestigd op de gruwelijke periode, die we achter or hebben Een mens is zo licht geneigd te vergeten En een ding Is er dat we nooit mogen vergeten: Deze mens onterende misdaden werden be gaan, konden alleen worden be gaan door mensen, die de democra tie hebben vermoord, onder het mom. dat ze een nieuwe orde wil den scheppen Want we komen er niet. met de ze misdaden op rekening van de oorlog te schriiven Zo eenvoudig is de zaak niet Reeds voor de oorlog vonden gruwelen plaats In Duits land, die ons de haren te be-gen deden rijzen Er was een groep in ons volk. die met de Duitsers de kreet aanhief van Het is niet waar Gruwelpropaganda En er was een andere groep, een veel grotere die bij het lezen van Langhoffs Veen soldaten of Glaesers Laatste man In burger of andere lectuur, die door Duitse emigranten werd ge schreven, zei: Het »al wp] zo erg niet zijn Déze laatste groep was de ge vaarlijksto Het waren de lauwen, die desnoods het systeem wel had den willen aanvaarden, er in leder geval zich niet tegen zouden heb ben verzet Hnpriiik hebben deze Heden door de harde lessen, die we tijdens de bezetting hebben onder gaan en die eerst nu volledig we reldkundlg worden, Iets geleerd Wat hebben we ons niet menig maal geërgerd, als door deze lau wen het argument naar voren werd gebracht, dat ln Italië tij dens de heerschappij van Mussoli nl de treinen toch maar op Üid re den en dat Hitier epToch maar in geslaagd was ln Duitsland orde te scheppen Tot welke prijs? Niet alleen het Italiaanse en het D,,; se volk moeten nu de volle prils len voor het verraad aan de demo oratie De gehele werrid be*api' er aan mee Dit verraad aan de ---cxajïe bestond niet alleen ln het afschaf fen van de volksvertegenwro-di gineen en het e- voor 'n -'-"'s stellen van schijnpariempv>*er. n>r. openbare mening kon zich nie* meer vrij lat™ v.^-pri pi-, pon*-!*"" '">"6 legd De radio kon slechts uitbral len. wat vadertje staat goed vond En aan het hoofd van vadertje staat stonden Immers de mensen, die door middel van de dicta'uur op corrupte wijze omhoog wa'-en getuimeld en voor wie geen mn-aal meer bestond Het verraad aan de democratie bestond uit het ontkennen van de waarde van de menselijke persoon Hjkheid en het loochenen van de eerbied daarvoor We hebben in de persoon van Willy Lages een ty Disch voorbeeld, waartoe de mens kan komen als de remmen zijn weg gevallen Moge het lezen van de rechtbankverslagen niet alleen 'n gevoel van walging bij ons oproe pen Mogen we allen, stuk voor stuk er bewuste strijders voor de demo cratie door worden, omdat alleen een democratische samenleving 'n waarborg kan geven, dat daden als we hebben meegemaakt in de ach ter ons liggende jaren, niet in de doofpot terecht komen v Z „GALERIES MODERNES" BEBOET De tuchtrechter voor prijzen te Am sterdam, mr. J. A. Bletz. uitspraak doende, veroordeelde de „Galeries Mo de mes" tot een geldgoete van f 52.ï>50 met-verbeurdverklaring van *1® 'n be slag genomen goederen voor oen geza menlijke waarde van ca. f 20.000. Van 19 Mei j.1. af heeft de tuchtrech ter gedurende 10 zittingen onderzocht in hoeverre het genoemde bedrijf schul dig is aan ongeoorloofde prijsopdrijving. Ambtenaren van de prijsbeheersing heb ben in September van het vorige jaar een onderzoek ingesteld. Daarbij zou zijn vast komen te staan dat over ee« tijdvak van bijna twee jaar enige ton nen exra-winst werden gemaakt. weerbericht1 ZWAKKE WIND EN VRIJ WARM Minder warme nach: met hier en daar tijdelijk nevel of mist. Overigens droog weer en op de meeste plaatsen perioden van zon neschijn, echter met een kans op enkele verspreid optredende buien Zwakke wind en dezelfde of iets hogere temperaturen dan van daag.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1949 | | pagina 1