Vijfentwintig jaar geleden werd het
accijnstorentje verrold
PELS
I
LET OP
p/L f4,85
Het uurwerk bleef rustig doorlopen
Brandewijn voor
hei inmaken van
kersen en pru<men
Alkmaar Tel. 2585
DE MAGNEET
Weckringen
VJ
DOVES- nieuws
Abonneert M op
Hit
Tom
de
Munk
%£M!lLUVA
WmwjWN
SldLSe SOcené
29 JULI
■nos
a
't&e*.'.'/
^Snoek verkooot van-^
af Zaterdag 9 uur
alles zonder punten
Nog slechts 8 Dagen
J.G Engeln
Het bekende Accijnstorentje, gelegen op de hoek van de Bier
kade en het Verdronkenoord hoopt dezer dagen een zij het
dan een zeer merkwaardig jubileum te vieren De 29e Juli. dus
precies vandaag over een week. zal het nl 25 jaar gelden zijn,
dat dit pittoreske torentje enige meters verrold werd. omdat
het een sta in de weg voor het sterk toenemende verkeer ging
vormen Velen onzer lezers zullen zich deze zeer bijzondere ge
beurtenis ongetwijfeld nog welwe'en te herinneren Wij mogen
de initiatiefnemers tot deze ver rolling wel bijzonder dankbaar
zijn dat zij dit fraaie gebouwtje, dat getuigt van echt Hol
landse renaissance, voor afbraak gevrijwaard hebben, zodat
het na ruim drie en eei kwart eeuw nog s'eeds de /acht kan
houden aan het water van de Voormeer dat zijn beeld weer
spiegelt, even trouw als in de tijd van tollen en accijnzen
Als „belastingkantoor"
Het in de volksmond genoemde
Accijnstorentje, dankt zijn naam
aan de accijnzen, die daar vroeger
van de schippers geheven werden
op de door hen meegevoerde be
lastbare waren Met heffen van ac
cijnzen of excijsen. zoals ze toen
genoemd werden, vormde één der
voornaamste inkomstenbronnen
voor de gemeente
Ook in die goede oude tijd ken
den de burgers al eéh belastingstel
sel Handel en bedrijf waren er al
lerminst vrij De ln en uitvoer wa
ren aan allerlei beperkingen onder
worpen Op vrijwel r.lle goederen,
welke de stad binnenkwamen of
deze verlieten werden zware belas
tingen geheven, he'geen vooral
sterk tot uitdrukking kwam bij die
goederen, welke voor de meest
noodzakelijke levensbehoeften dien
den
Daartoe waren dus controlepos
ten nodig op alle land- en water
wegen naar de stad De toegangs
wegen over land waren gebarrica
deerd door hameien en poorten,
waar al wat passeren wilde, kon
worden tegengehouden en gecontro
leerd Van al deze poorten is nog
slech's een enkele hamei over. nl
die van de Schermerpoort
Dit zg Schermerhek wordt ge
vormd door twee hardstenen, vier
kante pellers, met en relief gehou
wen schilden, waarop de wapens
van de in het jaar der oprichting,
1712. fungerende burgemeesters
rijn geschilderd Boven op elke zuil
troont een in zandsteen gehouwen
groep van naakte kindertjes, spe
lend resp met een bok en een
ichaap
Oek de toegangswegen te water
Werden zwaar bewaakt Voor Alk
maar was de belangrijkste die uit
het zuiden langs het Zeglls Waar
dit de binnen de stadsomwalling
getrokken Voormeer bereikte, werd
de doorvaart versperd door steigers
die van weerskanten als hoofden
ln 't vaarwa'er uitstaken en slechts
ln het m'dden een nauwe doorgang
Openlieten
Onder deze zg Hoge Brug konden
de schepen dan doorvaren, doch
eerst nadat de inhoud door de zg
ch?~cher. welke ro-v^de in het
wachthuisje, dat boven op een dei-
steigers geplaatst was. geïnspec
teerd had Bevonden zich dan zg
belastbare goedren aan boord, dan
werd de schipper geredigeerd naar
's mans collega, de kommies in 't
Accijnshuisje, of zoals het toender
tijd geschreven werd Acceyns Huys
dat dus toen als een soort belas
tingkantoor dienst deed
De water- en wegenwacht
Om nu te beletten dat des nachts
een schipper onder de Hoge Brug
kon doorvaren en dus op deze ma
nier zich aan de heffing van ac
cijnzen zou kunnen onttrekken,
werd voor de brugopening een balk
ln het water gelegd, de ..boom** ge
noemd Op de zelfde wijze werd
dus ook verhinderd dat goederen
des nachts buiten de stad werden
gebracht Bij een slechte oogst nl
was het bijvoorbeeld verheden, dat
fraan „geëxporteerd" werd Hierop
werd dus niet slechts overdag een
strenge controle uitgeoefend doch
ook des nachts diende hiertegen 'n
afdoende maatregel te worden ge
nomen, vandaar dus die drijvende,
doch vastgeklonken „boom" op het
water De stadspoorten bleven dag
en nacht bewaakt, zodat men In
die t?jd dus ook al van een „wegen
wacht" kon spreken
Moge het Accijnstorentje zich
nog tot in lengte van dagen boven
het wa'er van de Voormeer uitstrek
ken om ook voor ons nageslacht te
kunnen getuigen van een oud en
glorierijk verleden
De inkomsten van de heffing der
Accijnzen geven over lengte van
jaren aanzienlijke bedragen te zien
aan de hand van de papieren, wel
ke ons uit die dagen bewaard zijn
gebleven Doch teen in de loop der
19e eeuw het autonome karakter
der gemeenten reeds een lelijke
knauw had gekregen, werden de
accijnzen afgescha/t en verloor het
AccunshulsJe zijn oorspronkelijke
betekenis
Lang» ti»d diende tW als politie
post Daarna werd het tot kantoor
van de havenmeester ingericht,
waarna de administratie van de
Gemeenterelniging er een onder
dak vond Thans is het wederom
beneden door de havenmeester in
gebruik, terwijl in hte torenkamer
tje de waterpolltle zetelt
Een verkeersobstakel
In 1924, toen de Bierkade en de
daarheen leidende bruggen ten be
hoeve van het toenemend verkeer
te land (we denken hierbij aan de
stijgende aantal auto's en de druk
te die het ten behoeve en ten bate
van de Alkmaar Pakket rijdende
trammetje met zich meebracht)
nodig moesten worden verbreed,
bleek het Accijnstorentje een lastig
verkeersobstakel te vormen Men
heeft de toen driehonderdjarige
goed ingepakt, door er als het ware
een grote houten kist omheen te
bouwen en het hele zaakje een
paar meter verder op gerold Dit
was lang geen eenvoudie karwei,
doch het Is aan de sublieme lei
ding van de Alkmaarse grond- en
waterwerker Hein Punt te danken,
dat het bouwwerkje ongeschonden
voor het nageslacht bewaard is ge
bleven
Men is ongeveer twee maande"
bezig geweest, om de voorbereid!"
»en voor de verroll'ng te treffen
is het gehele gebouwtje
..Een kip is een kip" placht onze
groo'vader te zeggen. Maar on
danks dit ongetwijfeld ware ge
zegde. zouden wij toch willen zee
gen: „Er zijn kiopen en kippen."
Dat vond die heer ook. die uit
het kleine plaatsje onder de rook
van onze kaasstad, naar het ge
rechtsgebouw getogen was tenein
de daar verantwoording af te leg
gen van zijn misdrijf. Een klein
misdrijf ongetwijfeld (temeer,
daar men bij het woord ..misdrijf"
de onaangename associatie van
zuurmoordenaars e.d. kan hebben,
maar toch een misdrijf, want voor
hem zaten daar in het stemmige
gerech'sgebouw, enige politiebe
ambten, benevens de wijze kadi.
die in deze ongetwijfeld ingewlk
kelde zaak uitspraak moest doen.
„Ik ben kippenhouder", zei de
man. voordat hem iets gevraagd
werd en ikMaar hier werd hij
onderbroken door de rechter, die
hem zijn bugerlijke stand deed op
dreunen.
„U bent van beroep.'k vroeg
de rechter.
„Ik ben kippenhouderzei de
man weer. en ik
Maar laten wij de verdachte pra
ten la'en en teruggaan naar die
mistige Juni-morgen. die getuige
was van het delict.
Een kleine, modderige binnen
weg. En daarop enige kippen, die
hun natuurlijkste instinct volgden
ln de vorm van het oppikken van
de graantjes, die daar neergeval
len waren uit een voorbijrijdende
wagen.
Nu zou er niets gebeurd zijn. wan
neer er maar weinige van die
graantjes gelegen hadden. Het
droevige feit edoch was, dat er
niet ENIGE graantjes lagen, maar
een hele zak. die van de wagen
afgevallen was en thans tot voed
sel diende van de hoenderen, die
het zich best lieten smaken, ter
wijl de wagen rustig over de zand
weg voorthobbelde.
Maar, niet lang daarna, kwam
COLLECTE.
De collecte op Zaterdag 16 Juli
J.l. ten bate van de Stichting
..Steunfonds tot behartiging der
belangen van Tuberculosepatiën
ten in Nederland" had een bruto
opbrengst van f 551.78
LAAGSTE INSCHRIJVER.
HEILOO - De fa. Kops en Zonen
was laagste Inschrijver voor de
bouw van een 12-tal woningen ln
een nieuwe wijk te Schagen voor
de som van f 105.050. De hoogste
inschrijver wilde het werk voor
f 126.000 maken, terwijl de begro
ting van de architect f 114.600 be
droeg. Andere inschrijvers uit Hel
loo waren D. Langedijk f 118.250
en Fa. Ekkers en Zn. f 108.285. De
fa. Kops bouwde vorig jaar 17 wo
ningen te Schagen.
ondergraven Onder de blootgelegde
funderingen heeft men eerst brede
balken, de zg baddings, aange
bracht, waarop de rollen geplaatst
werden om hier wederom baddings
op te leggen Met behulp van een
klein liertje werd teen op de 29e
Juli des namiddags tegen drie uur
het gebouwtje onder een enorme
belangstelling verrold Dit karweitje
dat slechts een klein uurtje ln be
slag ham, geschiedde zo minitieus,
dat zelfs het uurwerk in de toren
rustig voort bleef lopen Bij deze
plechtigheid, waarvoor heel Alk
maar was uitgelopen, waren dlver
se autoriteiten aanwezig, waaron
der de toenmalige burgemeester
Wendelaar
Enige bijzonderheden
Deze verrolling heeft het gebouw
tje voor ondergang gered en de
stad Alkmaar Is een oud-historisch
gebouwtje van grote culturele waar
de bespaard gebleven
Het Accijnzenhulsje werd ge
bouwd ln 1922 Het Is een vierkant
van baksteen met bergstenen ban
den en hoekblokken opgetrokken
gebouwtje Aan de zuidgevel is het
oude stadswapen aangebracht, een
witte burcht op een rood veld
Boven het met leistenen gedekte
tentdak, omgeven door een balu
strade met obelisken op de hoeken,
rijst een leuk torentje op bestaan
de uit een achtkanten onderbouw,
waarin het uurwerk met de vier
antieke wijzerplaten, waarom de
22e October van het jaar 1922 door
de gezamenlijke buurtbewoners
van de Bierkade en de Eilandswal
toen t' Eiland geheten aan
de gemeente werd gevraagd en 't
welk ook werd verkregen, nadat in
de kosten een bijdrage was ge
vraagd
Op de onderbouw Is een open
bovenstuk aangebracht, hetwelk 'n
slanke, peervormige bekroning
draagt
de berijder van de wagen tot dei
ontdekking van zijn verlies. Hil'j
deed zijn wagen s'oppen en liep;
terug naar de plaats, waar het
pluimvee, als kinderen op een war
me dag rond een ijscoman. om de
ODen zak stond, al pikkende in 't:
kostelijke voer.
Dit is het moment, waarop ver
dachte opkomt. Vergenoegd liep
hij naar zijn hek en hij zag met
een verheugde blik toe, hoe zijn.
kippen zich tegoed deden aan de
graanties. Toen viel er een s'een
voor zijn voeten.
Die steen was afkomstig van de
berijder van de wagen. Woedend
had deze de kippen zien eten en
om de dieren te verjagen, joeg hij
een steen temidden van de dieren.
Dat deze steen toevallig voor de
voeten van de eigenaar der kip
pen viel, was een ongelukkig toe-»
val. De man lette echter niet op
de eigenaar, maar wierp nog een
steen, dtimaal beter raak. Het
pluimvee verstrooide zich onder
iuld gekakel en een der kippen
hinkte zielig naar zijn baas toe.
Dat nam deze niet. Hij greep 'n
andere steen en wierp deze met
alle kracht naar de aanrander
zijner kippen, welke op zijn wang
getroffen werd.
En zo kwam deze zaak voor de
kadi. die belde partijen hoorde en
luisterde naar het uitspreken van
de eis. Tien gulden.
..Wat hebt u daarop te zeggen?"
vroeg de rechter vriendelijk.
„Ja edelbare ik vind het wel een
beetje veel. Het was toch een van
m'n beste leggers, die hij geraakt
had", zei verdachte en hij wees
boos naar de ander, die met een
verband op zijn wang, als getuige
was verschenen.
„Kom" zei de rechter. Ik zal er
f 7,50 van maken." Hij voegde er
nog een wijze raadgeving aan toe
die wij echter niet konden ver
staan, want de verdachte riep luid
uit: ...Maar als hij nog eens aan
m'n kippen komt.
Kunt U de rest raden?
SCHIETWEDSTRIJDEN
CASTRICUM Door de rijkspoli
tie werd een schietwedstrijd gehou
den tegen de vereniging van Jacht
opzieners ln Noordholland, waar
van de uitslagen waren als volgt:
Geweer rijksp 561 pt; jachtopz 554
pistool rijksp 632 pt; jachtopz 710
Totaal rijksp 1193 pt; Jachtopz 1264
Van elke vereniging namen 14
schutters deel en het rsultaat is:
1 M Sjouw 103: 2 J Castricum 102;
3 H Wessellng 101: 4 P Benning
103: 5 R vd Werff IC*); 6 J Benja
min 98: 7 J G v d Veer 97; 8 G
Jansen 97; 9 Scheffers 97; 10 T
Kay 96
GESLAAGD
CASTRICUM Te Zaandam slaag
de voor het eindexamen Vak en
Huishoudschool onze plaatsgeno.e
Annle Beentjes
agenda
Harmonie Theater: Song of Love.
met Kath. Hepburn en Paul Hen
reid. Toegang 14 jaar onder ge
leide. Voorstellingen dagelijks
om 8 uur. Zaterdag 7 en 9.30 u.
Zondag 2, 4.30, 7 en 9.30 uur.
Woensdagmiddag 2.30 uur.
Cinema Americain: Mij vriend
Trlgger met Roy Rogers. Toeg.
14 jaar onder geleide. Voorstel
lingen dagelijks om 8 uur. Zater
dag 7 en 9.30 uur. Zondag 2, 4.30
7 en 9.30 uur. Woensdagmiddag
2.30 uur.
Victorie Theater: Sneeuwwtije en
de Zeven Dwergen Toegang 14
jaar onder geleide. Voorstellin
gen dagelijks om 8 uur. Zaterdag
7 en 9.30 uur. Zondag 2. 4.30. 7
en 9.30 uur. Woensdagmiddag
2.30 uur.
A B.T.Souka, het kind der tropen
met Elva de Be'hancourt Toe
gang 14 jaar. Voorstellingen da
gelijks om 8 uur. Zondag 2, 5 en
8 uur.
Ingezonden mededeling
RAADSZITTING.
Het ligt in de bedoeling van de
burgemeester een raadsvergade
ring te beleggen tegen Donderdag
28 Juli om 2 uur.
x—
ROODVONK
CASTRICUM In onze gemeente
werd een geval van roodvank ge
constateerd
OOGST VAN DE STRAAT
CASTRICUM Gevonden: f80,
zwembroek met handdoek en plast
riem Verloren: tas met inhoud
IJZERMAGAZIJN
N. Zomerdijk
alle maten vanaf 3 ct.
HOUTTIL 46
ALKMAAR
TKI.EF. IS21B
GEBR DOETS
Heden warm gebakken
BOKKING
15 ct. per stuk.
Ook LAAT 19 nabij de
LIMMERIIOEK
Krijgt woonwagenkamp
verlichting?
B en W van Alkmaar stellen de
raad voor een openbare verlichting
te doen aanbrengen op het Woon
wagenpark aan de Noorderkade.
waarvoor een crediet van f 2300
beschikbaar gesteld dient te wor
den ten laste van de Algemene
Dienst en een crediet van f 1000
ten laste van het elec?riciteitsbe-
drijf.
Hiertoe was reeds herhaalde ma
len aangedrongen en mede. omdat
er ook een openbaar belang mee
gediend is, zijn B en W tot dit
voorstel overgegaan.
Er moet voor deze verlichting
een verbindingsleldlng aangelegd
worden vanaf de Noorderkade.
Reclame voor Industrie
Voor het in aanleg zijnde In
dustrie terrein aan het Kwakelpad
dient - aldus B en W van Alk
maar - de aandacht gevestigd
worden door middel van adver:en
tles, reclameborden en persmede
delingen. De hieraan verbonden
kosten worden op f 3000 geschat.
Teneinde ook belangstellenden
van bulten onze stad op te spo
ren, s'ellen B. en W. voor door
middel van adver'entles reclame
te maken voor de te stichten ln-
ductrieflat. waarvoor binnen Alk
maar weinig belangstelling bestaat
zodat deze vooralsnog doorgang
zal kunnen vinden.
Hiermede zal ongeveer een bedrag
van f 215 gemoeid zijn.
KOEDIJK Onze plaatsgeno-
'en slaagden voor de volgende
examens: mej. Guusle Visser Mu
lo Diploma A (met hoge cijfers);
mej. Gré Keeman Middenstands
diploma: W. Hartog, meubelma
ker. Gerrit Couvert electriclen:
Jaap Barsingerhorn. bankwerker,
en Adrlaan Nieuwland elee riclen
aan de Ambachtschool te Alk
maar.
DOOR AANRIJDING IN DE VAL
GELOPEN.
HEILOO - Gls'ermorgen omstreeks
8.30 uur reden ter hoogte van ter
Coulsker op de Kennemerstraa'-
weg twee auto's elkaar aan. Het
waren de melkauto's van de fa.
Groot welke de laan van ter Coui
ster op wilde rijden en kwam uit
de rlch'ing Limmen. vlak daarach
ter kwam een luxe auto waarin 3
personen waren gezeten. Door een
lichte uitwijking naar links, om
daarin de draai te nemen naar
rech's de oprijlaan van bovenge
noemd landgoed, raakte de luxe
wagen de vrachtauto. Het te dicht
rijden achter genoemde auto zal
daar wel de oorzaak van zijn.
Er was lichte schade aan de
auto. De 3 inzittenden van de luxe
wagen bleken bekenden te zijn van
de politie. Zij vervoerden klande-
s'iene tapij en, welke zij voor de
komst van de politie wisten weg te
moffelen ln een nabij gelegen
huis. De politie daar at;ent op ge
maakt, ging op ondezoek uit en
wist de zaak in beslag te nemen
Tegen één der „heren", de Hage
naar H. S. werd procesverbaal op
gemaakt.
HEILOO - Zondag J.l. nam DOVES
met een ploeg Junioren deel aan
de Junioren Kampioenschapen v.
Nederland te Beverwijk en een ge
mengde ploeg aan de nationale
wedstrijden te Krommenie. Op difi
soort wedstrijden, waar de beste
athleten van Nederland aan mee
doen. worden geen eerste prijzen
aan de lopende bad gewonnen en
ls het al een hele prestatie om ln
de voorste gelederen te eindigen.
Wij hadden gehoopt dat van de
DOVES-Junioren Klaas Blokker en
Jan v. d. Horst tot de beste drie
ln hun nummer zouden behoren.
Klaas liep een stroeve 800 m en
bracht het niet tot de finale. Ook
an bleef beneden de maat. Nor
maal springt hij royaal 1.62 meter
hoog. een sprong waarmee hij dit
maal 3e geworden zou zijn, nu
kwam hij tot 1.57 m. Enfin, a.s.
Zaterdag en Zondag zijn de Pro
vinciale Kampioenschappen van
Noordholland en kunnen zij tonen
dat het een „vergissing" was.
Op de wedstrijden te Kromme
nie ging het beter. Hier werden
enige prima prestaties verricht.
Alleen Eddy Kayser had pech. Hij
bracht het slechts tot 1.665 m. een
hoogte waar hij anders met zijn
trainingsbroek aan overheen gaat.
Maarten Meyer leed zijn eerste ne
derlaag d l seizoen op de 600 m.
er moest met de derde prijs genoe
gen nemen, hoewel zijn tijd 1 m
32.1 sec. goed was.
Klaas Bakker werd bij he' ko
gelstoten KI. B tweede met een
worp van 11.34 m, evenals Janny
HoetStrijbis, die bij de dames kl.
B tweede werd met 9.27 m. Ine
Jonker bracht het ook tot een 2e
plaats bil het discuswerpen dames
kl. b. 28.91 m. Pie' Wit liep een
bijzonder goede 1500 m in de C-
klasse. Hij werd 4e In de tijd van
4 m31.9 sec., dit ls bijna B-klasse
en een halve seconde van het club
record af. Dti seizoen loopt Piet
voor he* eerst, dus kunnen wii on
ge'wiifeld nog veel be'ere tijden
van hem tegemoet zien.
De beste prestatie van de DOV
ES-oloeg leverde Ne'ty Bakker ZU
leverde met nog een meisje om de
eerste plaats op de 80 m een span
nend duel. Zij gingen gelijk door
de finish. De jury oordeelde dat-
Netty tweede was. de schouder van
haar concurrrente was het eerst
de finishlijn gepasseerd. Dat het
verschil miniem was bleek wel dat
verschillende omstanders dachten
dat Netty gewonnen had. De 'lid
van beide meisjes was 10.2 sec. Dit-
is niet alleen een clubreccrdver
betering. maar zelf een dls'ricts-
recordverbeterlng. Dit laa'ste re
cord stond no<? op naam van een
vroegere DOVES a'hlete. n.1. Lies
Rolff. die ln 1941 met een tijd van
10.3 ree. een Nederlands record
ves'igde.
Voor de Heiloose verenlvfn" dus
prett'e dat he' wederom mede pen
DOVES-a'hlete Is. die dit record
/erbe'erde.
Zij zijn blü, dat de Langestr.
weer ia opengesteld.
Doch in de Zilverstraat is het
ook leuk. vooral bij
Zeer speciale prijzen fa aTJe
soorten LEDERWAREN
J. STUIFBERGEN
Algem. Advertentiebureau
Alkmaarderstraatweg 16
CASTRICUM TEL 686
Plaatsing van advertenties
In alle dag— en week
bladen
zonder prijsverhoging
3»
3 Hoofdprij
Verder'r
Trekking
Kon. Ned.
Min. v. Just.
zen ledarw.f. 10.000
i schat van prijzen
Ver. r. van Luchtvaart
28.10-48, 2a 1606, 1507,1608
B/d K.L.M., Llssone, Kiosken. Sig.Mag. Giro 241.000
LUVA-LOTEN 60 cent te: ALKMAAR: Achterstraat lot.k.
Coby; Ged. Nieuwe Sloot: sig. De Sport; Houttil: sig. De
Grand, lotk. Oud-Bruin. Heilig Land: lotag. Boa. Lauge-
straat: sig. Hagenaar, boekli. r. d. Goot. BERGEN: aig.
Driecabuizen, lotag. Groot. HEILOO: coif. Bijwaard. Klop
per, aig. Masclé, gar. Ru Her. Oterleek: coif. Bruin.
Ook wollen stoffen en confectie
Wollen ruiten vanaf 4,07 p M
Vistra 1,95 p M
Ook in de Gier s modes wol en
Handwerkafdeling alles zonder
punten
Langestraat 88 Alkmaar
\^TTel. 4251 f.o. Stadhuis
Iedere dag vele nieuwe koopjes
Vele artikelen zonder punten
Zojuist weer ontvangen op
punten
Graslinnen lakens
Slopen
Badstofhanddoeken
(te gebr. als baddoeken)
Ontbütlakens
Tafellakens
Servetten
Rode zakdoeken
Fantasie zakdoeken
Fantasie-schortjes
gekl. katoen flanel p. m.
gebl. katoen flanel p. m.
Schorten katoen p, m.
Ongebl. katoen p. m.
Engels leer p. m.
Manchester p.m.
Werkoverhemden katoen p.m.
Prachtige gebl. zijde p. m.
Koopt zoveel mogelijk in de morgens ~en.
Door enorme drukte kunnen wij In de middaguren niet
alle cliënten direct helpen.
LAAT 114118
PAYGLOP 16—18
ALKMAAR
OVER K'PPEN EN GRAANTJES
