•M. KAPPIE Bericht tussen Amsterdam en Zürich 3 minuten v.v. Ultra-moderne fabrieken in de Vulkanen veiligheidskleppen na optreden van aardbevingen? Verenigde Staten ijnheer de Burgemeester. Schiphol als bericbfenknooppunt Telex-verbinding en met alle hoofdsteden van Europa en met New-York Dezer dagen vervoegde zich op het passagekantoor van de KLM te Ztirlch kort voor het vertrek van het KLM'vlieg.uig naar Amsterdam, een pasagier die zijn reisplan plotseling had gewijzigd: het doel van zijn reis was nl niet meer Am sterdam, maar was New York geworden Er was maar weinig tijd te verliezen en de Zwitser s telde er prijs op te weten waar hij aan toe was: kon hij nog met de avondmachine uit Amsterdam mee of was dit nl et mogelijk? De telex zorgde voor antwoord binnen drie minuten: vóór de sigaret, die de reiziger had opgestoken half w as opgebrand, vertelde de KLM man hem, dat er nog een plaat s beschlkabar was in de Con stellatlon, die dezelfde avond Schiphol zou verlaten met be stemming New York de vliegtuigen Wat de Vliegende Hollanders op hun manier doen, wordt door de KLM verbindingsdienst met ande re hulpmiddelen en meer achter de schermen verricht; het bereiken van vele hoeken van de aardbol in zéér korte tijd Dit is één van de talloze voor tiemeldingen van beelden, die de noodzaak van een enz snel berichtenverkeer voor de luchtvaartmaatschappijen duidelijk aantoont Want, hoe snel het vlieg tuig ook is, het berichtenverkeer dient toch altijd nog vele malen sneller te zijn Daarom is Schiphol niet alleen een centrum avn'lnter nationale luchtlijnen, het is ook 't mtddelpunt van een berichtenver keer dat de hele aarde omspant IN 1948: 40 000 BERICHTEN Zoals alle KLM afdelingen, start te na de oorlog de nieuw opgerich te verbindingsdienst in een simpe le barak, temidden van de woeste nij, die Schiphol toen nog was In een ruimte van vier bij zeven me ter ratelde onafgebroken acht te lexapparaten met een capaciteit van duizend berichten per maand In die tijd gaven de toestellen al leen verbinding met de KLM kan toren in Nederland en was er 'slechts één buitenlandse verbin ding, nl met Londen Begin 1947 werden Zürich. Bazel en Genéve hieraan toegevoegd Een aanzienlijke uitbreiding had pas plaats, toen de hele telexkamer werd ondergebracht in een ruimte, die bij ingewijden bekend stond als „de Sleuf" Het was een langwerpige ruimte, warain vijf en twintig telxisten en nog tien overige employé's onafge breken werkten aan een snelle ver binding met vrijwel alle Europese hoofdsteden In 1948 werden over de twee en twintig toestellen in „de sleuf' meer dan 40 000 Inkomende ei Uitgaande berichten verzorgd GEBOUW 114 Het „huisvestingsprobleem" be hoort thans, nu in vier Jaar tijds Schiphol uit uitgegroeid tot een stad, tot he tverleden De verbindingsdienst is nu onder gebracht op de eerste verdieping verdieping van S^hiphol's grootste kantoorgebouw: gebouw 114 Van geratel is in de nieuwe telex kamer niets meer merkbaar: wan den en plafonds zijn bedekt met «en geluiddempende laag. waar door de efficiëncy en de nauwge zetheid voor een zobelangrijk onderdeel onontbeerlijk zijn ge waarborgd Behalve over rechtstreekse telex vebindingen beschikt de Verbin dingsdlenst thans over een aparte telegrammendienst Zonder veel moeite kan In een minimum van tijd vanuil de eerste verdieping van „gébouw 14" een te legram naar Shanghai. Buenos Al res of Melbourne via kabelmaat schappijen worden verzonden Tijd en kosten kunnen aanzien lijk worden lgekrompen door toe passing van een codesysteem voor lange afstandsberichten New York is eveneens recht streeks met Schiphol verbonden, nl per radio teletype Van New York uit zijn vele an dere steden in de Verenigde Staten zoals bv Chlcago, Miami, Holly wood, Washington en San Francls co bereikbaar Thans beschikt de telexkamer over negen en twintig toestellen, be dlend door vertlg dames Vijf en twintig honderd berich len komen per dag binnen en wor den uitgestuurd: administratieve berichten, boekingsberlchten, posi FAO-congres over landbouwvoorlichting Het Europese bureau van de FAO te Rome organiseert van 113 Augustus a s een congres over de landbouwvoorlichting, waaraan on geveer 18 Europese landen, alsook de Verenigde Staten deelnemen D eopening van dit congres zal geschieden op de eerst bijeenkom sten in België en van 3 Angustus af worden zittingen en excursies In Ndrland georganiserd D opzet van dit congrs is te ko men tot een uitwiseling van ideeën en ervaringen tussen de Europese landen op het gebied van de land bouwvoorlichting Te dien einde zal op de bijeen komsten o m besproken worden wat de meest gewenste organisatie is van de landbouwvoorlichting, de financiering, de opleiding van het personeel, de verhouding van de landbouwvoorlichting tot het landbouwkundig researchwerk de landbouwvoorlichting en de land en tuinbouworganisaties, en de voorlichting aan de plattelands vrouwen en de plattelandsjeugd Tevens zullen excursies worden gemaakt o a naar proefboerderijen proeftuinen en bedrijven Een wonder op zich zelf: Over breuken in de aarde Volgens de geophysici van het Californische instituut voor techno logie zijn vulkanen wellicht de reus achfige veiligheidskleppen van de aarde, die de ongelooflijke hoeveel heden warmte, die door aardbevin gen veroorzaakt worden, afvoeren Vulkanen vindt men voornamelijk in die streken waar hoge bergen naast diepe zeetrogeen voorkomen en waar aardbevingen en vloedgol ven vrij normale natuurverschijn selen zijn De geophysici verklaren, dat waar hoge bergen en diepe zeetroggen naast elkaar liggen gewoonlijk reus achtige barsten of scheuren in de aardkorst voorkomen Deze scheuren zijn soms duizen den kilometers lang Langs deze scheuren is de aarde voortdurend in beweging de ene kant zakt onophoudelijk Als deze krachten en spanningen een zekere hoogte bereikt hebben beginnen de wanden van de breuk langs elkaar te glijden en bij dit langs elkaar schuiven treden tril Hngen op. die de aardp in heftige beweging brengen, zo heftig, dat de aardkorst zelfs in een eind verder erelegen kustgebieden scheurt Het zeewater wordt hierbij zo sterk in beweging gebracht, dat er reusach tige vloedgolven ontstaan, die hein dP en ver eilanden en kuststeden teisteren BERG ZOU SMELTEN Bij deze aardbevingen ontwikke le bergen van zouden kunnen smel warmte, zoveel warmte, dat in let terlijke zin des woords. er zelfs he 1 ebergen van zouden kunren smel ten. aldus verklaart dr Hugo Be nioff, één van deze geophysici Door deze hitte wordt de gesmol ten lava gevormd, welke bij vulka nische uitbarstingen uit de aarde te voorschijn komt De bewoners van Californië in teresseren zich bijzonder voor aard bevingen, omdat de resultaten van hun onderzoekingen er op wijzen, dat er langs de „San Andreas breuk" een grote barst in de aardkorst, die zich dicht bij de Ca lifornlsche kust bevindt zich een toestand aan het ontwikkelen is, die tot een aardbeving zal leiden DRIE BARSTEN De San Andreasbreuk is één van de drie voornaamste barsten in de aardkorst onder de Stille Zuidzee De Califorische geleerden zijn het er onlangs over eens geworden dat er nog twee andere bestaan één tegenover de westkust van Zuid Amerika en één. die ongeveer van Samoa naar Nieuw 7.*eland loopt Vroeger werden deze als een se rie kleine breuken en niet als twee grote doorlopende scheuren be schouwd Hoge bergen met daarnaast Oceaantroggen komen op vele plaatsen voor, aldus deze geleerden Het samengaan van belde is voor al in het gebied van de Stille Zuid zee zeer opvallend in het zuide lijk deel van de Pacific, bij de kust van Zuid Amerika, In Indonesië, langs de kusten van Japan en Si berië en langs de Aleoeten Het verschijnsel doet zich even eens voor om de Carabische golf en in West ïndië De gebieden om de Atlantische OceaanEuropa de oostkust van de Verenigde Staten, Canada en Zuid Amerika zijn in dat op zicht gunstiger gelegen De bodem van de Atlantische Oceaan vertoont tussen Europa en Amerika geen diepe troggen Aardbevingen, vloedgolven en vulkanen komen in dit gebied practisch niet voor In de Amerikaanse at®8 Boston in de staat Massachusetts rijn de winters meestal koud en er valt veel sneeuw. De kosten van het sneeuwruimen omi de gebouwen in de binnenstad rijn xeerj hoog, maar volgende winter tullen del trottoirs om het 25 verdiepingen hoge kantoorgebouw van een grote levens- verzekeringmij. droog en schoon blijven onverschillig hoeveel sneeuw er valt Onder de betonnen 6 meter brede trottoirs om het gebouw sijn buizen gelegd, die in verbinding staan met de verwarmi ngshu»tsltstie van het gebouw. De*e sullen voldoende warmte geven om de tfneeow even snel als deze valt weer t* doen smelten. De Installadekosten van deza open luchtradiatoren xön hoog, maar de eige naars van het gebouw verwachten, dat dexe er Mimen een paar Jaar uitkomen want in d« streng# winter van 1947 bijv. hebben rij voor sneeuwruimen meer dan 3.000 dollar moeten uitgeven. Maanden van onderzoek en studie aan de bouw vooraf gaan Amerikaanse Ingenieurs hebben bij hun onophoudelijk streven werkwijzen te vinden die het aan de arbeiders mogelijk moeten ma ken met minder lichamelijke In spanning meer goederen te produ ceren een geheel nieuw type fa brieken ontworpen Deze fabrieken zien er van bin nen vrolijk en fleurig uit en bijna alles gebeurt automatisch Het is er ze schoon dat de arbeiders geen overalls meer behoeven te drazen Dit type fabrieken is het resul taat van nauwkeurige studies van alle phasen van hét productiepro ces waarbij aan de opstelling van de machines ,de machines zelf. het hanteren van het materiaal, het bewerken er van, de producten, en het materiaal waarvan deze ver vaardigd worden .de grootste aan dacht wordt besteed en de functie van Iedere arbeider in het arbelds proces nauwkeurig in het oog wordt gehouden WERK VAN MAANDEN „Automobile Facts" een vakblad voor de autohandel, bericht dat een automobielfabrlkant onlangs voor het vervaardigen van een nieuw type motor een dergelijke fabriek in gebruik heeft genomen Voor men met de bouw begon, hadden speciaal geschoolde Inge nieurs een studie van het ontwerp gemaakt; met de grootste zorg werd de eerste maquette vervaar digd waarep de transportbanden, machines, werkhanden en voorra den half afgewerkte producten nauwkeurig aangegeven stonden terwijl de verschillende arbeiders door kleine poppetjes aangeduid waren Daarna volgden maanden en maanden van besprekingen met fabrikanten van werktuigmachi nes. met de ontwerpers van de ver schillende onderdelen, met produc tieleiders en voorwerkers kortom met iedereen, die ook maar in de verste verte iets met de nieuwe fa briek te maken had In de oorspron kelijke maquette werden honder den veranderingen aangebracht en automatische machines en trans portbanden werden ontworpen zo als nog nooit ln de automobielin dustrie gebruikt worden :r Verschillende onderdelen van dP nieuwe motor werden gewijzigd om de vervaardiging er van eenvoud! ger te maken TEGEN VERMOEIDHEID De machines en werkbanken wer den zo opgestld, dat de arbeidrs in een natuurlijke houding konden staan, zich niet hoefden te buk ken, niet ver hoefden te reiken en niet heen en weer hoefden te lo pen om onderdelen te halen Waar het maar mogelijk was, werd er voor gezorgd, dat de arbei ders bij hun werk konden zitten In een nieuwe faberlek worden 300 vol automatische machines ge bruikt, die zo snel en nauwkeurig werken dat de maatschappij ln staat is de nieuwe motoren tegen een billijke prijs te vervaardigen, terwijl. Indien men de oude metho des gevolgd had, de motor veel te kostbaar zou zijn geworden Er zijn machines bU die bijna 26 meter lang zijn en die 150 bewer kingen op elk motorblok uitvoeren, waarbij dit telkens een eindje wordt opgeschoven, omgedraaid of op zijn kant gehouden wordt om iedere bewerking zo snel mogelijk te laten verlopen Automatische apparaten contro leren tijdens Iedere phase zuiver de maten en gewichten van de diverse motoronderdelen met een grotere nauwkeurigheid dan vroeger moge lijk was ALLE KLEUREN De machines en de muren van de fabriek zijn groen geschilderd, het plafond ls wit, terwijl schake laars, leidingen en gangpaden tus sen de machines en andere voor werpen ln helder blauwe, rode. gele en alluminium kleuren geverfd zijn De gehele fabriek wordt door een luchtverversingsinstallatie op constant* temperatuur en de lucht binnen de fabriek wordt door ge weldlge ventilatoren vrij van stof en metaaldeeltjes gehouden De metaalsplinters die bij de di verse bewerkingen ontstaan, vallen op transportbanden die onder de vloer doorlopen Volgens „Automobile Facts" leg gen diverse onderdelen binnen de -fabriek een zo kort mogeijke weg af en nieuwe voorraden grondstof fen en halffabrikaten worden van af de losplaatsen met transportban den direct naar de plaats gebracht waar zij in de fabriek nodig zijn Als de motoren gereed zijn, wor den zij op proefbanken geprobeerd en daarna met transportkarretjes weggevoerd De bedrijfsleiders zijn van me ning, dat de doelmatigheid van de getroffen maatregelen om het werk gemakkelijker te maken dulde lijk blijkt uit de opgewektheid waarmee de arbeiders hun werk verrichten en uit het feit dat de productip recordcijfers heeft be reikt die alle verwachtingen over treffen 20.000 BEZOEKERS OP ANTIEKBEURS De oud# kraef- en antiekbeurs, die door de vereniging van bandelaren in oude kunst gedurende drie weken is gehouden in het mu9enm „Het Prinsen hof" te Delft, la door bijna 20.000 pe-- sonen bezoekt. Omstreeks 20 pet der bezoeker# kwam nlt bet bnitetuicd. Blijkens een onder de at*-» M»" idors gehouden enquête is men zonder uit zondering zeer tevreden over het ver loop. Zowel cultureel als economisch be aien is de beurs een succes geworden en algemeen voelt men dan ook veel voor een herhaling. ZATERDAG 23 JULI NA 13 ÜVW. Hilversum I, 301 m - 13.00 Zan» en orgel; 22.33 Amuaementaorkeaf 13.00 Ned. Strijdkrach'en; 13.30 Plano enorgel. 13.50 Film en to neel; 14.10 Gram.muziek; 14.20 Le» petits chanteurs de la Cou d'A*ur 15.00 Naar het Wonderland der muziek: 15.30 HarmonJemuzlek 16.10 Franse chansons: 16.30 D» schoonheid ran het Gregoriaans; 17.00 Jeugduitzending. 18.00 Gram. platen: 18.30 Ned. Strijdkrachten: 19.00 Nieuws: If.30 Pianospel; 20 u. Nieuws; 20.20 Lichtbaken, Hen- rl de Greeve; 21.00 Zomersproeten met Orkest zonder naam. 21.43 Krulsklankpuzzle22.010 Kamer orkest; 23.00 Nieuws. Hilversum 415 m - 12.00 Gr platen: 12.33 Orkest Malando; 13 u. Nieuws: 13.20 Miller sextet; 14 u. Het Nederlandse lied. 14.20 Ma rinierskapel: 15.00 Brabantse uit zending; 15.25 Radio Philharmo- nisch orkest: 16.30 Omroepkoor; 17.00 Schijvenschouw: 17.30 Om en nabU de twintig; 18.00 Nieuws. 18.15 Populaire liedjes en melo dietjes; 19.00 Artistieke staalkaart 20.00 Nieuws; 20.15 Metropole-of kest; 20.45 Parade van de glim lach; 22.00 Vindobona schram- mel'n; 22.25 Hoorspel. 22.40 Orgel ensemble Cor Steyn; 23.00 Nws. ZONDAG 24 JULI 1949. Hilversum I, 301 m - 8.00 Nws. 8.30 Hoogmis; 9.30 Nieuws: 10.00 Kerkdienst; 11.30 Gewijde muziek 12.15 Apologie; 12.40 en 13.20 KRO amusementsorkest. 13.00 Nieuws; 14.00 Pianotrio; 14.40 Residentie orkest; 16.00 Intern, kaatswedstrij den te Leeuwarden; 16,25 Vespers 17.00 VesDerdlenst18.00 Wijdlngs dienst; 18.30 Ned. Strijdkrachten: 19.00 Psalmen van Sweelinck. 19 30 Nieuws: 19.50 In 't Boeckhuys: 20.12 Uit en 'huls; 22.45 Avondge bed; 23.00 Nieuws. Hilversum II, 415 m - 8.00 Nws. 8.30 Wenken voor de vacantie: 8 40 De Merels: 9.15 Men vraagt en wil draalen. 10.00 Meester-trlo; 10.30 In de tuin der poëzie: 10.50 Jonge FUereflui'ers: 11.15 Triangel: 12.00 Kon. Militaire Kapel; 12.30 Zon dagsclub; 13.00 Nieuws: 13.20 Zi geunerorkest. 14.05 Boekenhalfuur 14.30 Onera „Manon" van Masse- net: 16.30 Snortrevue: 17.00 Mels Jeskoor: 17.20 Accordeonorkest: 17 40 Vioolspel; 18.00 Nieuws: 18 30 Vrijz. Prot. Congres. 19.00 Voor de jeugd; 20.00 Nieuws; 20.15 Manon v. Massenet; 21.30 Luclenne Bover zingt: 22.00 Walrztime: 22.20 Ge varieerd progr. 23.00 Nieuws. MAANDAG 25 JUI.I* VOOR 12 UU. nilversum I. 301 m. - 7.00 en 8.00 Nieuws: 7.30 en 8.15 Gram.mu ziek. 9.15 Voor de zieken: 9.40 Die penbrock-concert. 10.30 Morgen dienst; 11.00 Ned. Kamerorkest. 11.40 Pianorecital. Hilversum II, 415 m - 7.00 en 8.00 Nieuws: 7.15 en 8.15 Gram. muziek: 9.00 Symphonischh con cert; 10.00 Morgenwijding: 10.30 Voor de vrouw: 10.45 Voor de zie ken. 11.20 Kamermuziek. BR. OP LANGENDIJK. 22 JULI. 130.000 kg aardappelen, eerste lingen 7 tot 8.40; drielingen 3.30 tot 6.50; blauwe eigenheimers 7.30 tot 7.80: 10000 kg rode kool 6 tot 6.50: 9000 kg gele kooi 7.20 tot 8.80 6000 kg wi:te kool 11.90 tot 12.60. bloemkool Ia 50.40 tot 50.90: I 19.65 tot 49.60. en het Apenelland 14 Het viel echter niet mee. onTn weg door het oerwoud te banen Overal strengelden de takken ln elkaar en het struikgewas groeide zo dicht, dat "er haast geen doorko men wasMijn vrienden zijn ge wis ln nood, en mogelijk zijn zij zelfs al dood galmde Jacobus, ter wijl hij wijselijk achteraan bleef lopen, wat natuurlijk het gemakke lljkst was Kom, kom. niet zo som ber. trachtte Kapple hem gerust te stellen en hij ging verwoed door met het breken van takken om zo doende een pad vrij te maken Help liever een handje, meende de bewegen en de Maat liet hem los. Maat en gaf zelf het goede voor alsof het een gloeiend stuk ijzer beeld, door ook een tak te grijpen Maar op hetzelfde ogenblik gaf hij en doordringende schreeuw: de tak kronkelde in zijn handen De ande ren bleven verschrikt stilstaan De tak begon hoe langer hoe feller te geweest was. wat het natuurlijk niet was Maar het was ook geen tak doch de staart van een slang, die nu zijn kop door de bladeren stak en de Maat met haar fonke lende oogjes gemeen aankeek door N. J. P. SMITH Bevoegde kringen in Harrelaar kijken elkaar verwonderd aan. Bur gemeester Poortmans, anders altijd halfslachtig, grijpt resoluut in. Van- ?'.it het ziekenhuis heeft hij opzich ter Dijk geschreven, dat hij die ver zakkende muur van de school moet inspecteren. 62) ZEVENTIENDE HOOFDSTUK „Meneer de burgemeester, ik geloof,, dat u het nu wel met mij eens zult zijn, als Ik u zeg, dat het auto-ongeluk bij zonder go>ad is afgelopen," zei de dok ter hartelijk. „Als u een zaalpatiënt geweest was, zoude wij u reeds eervol ontslag hebben gegeven.... U houden we nog wel een paar dagen in observatie. Ik zou u aanraden, daarna eens een reisje te maken". Harry behoefde het bed niet meer te houden. De ramen stonden wyd open en gaven uitzicht op een grote lom merrijke tuin, waarin honderden vo gels het hoogste lied uitzongen. „Om u de waarheid te zeggen, dokter, heb ik er geen behoefte aan, een Teis te ondernemen. Ik vind het best hier!" „Ik wil het geloven ik wil het geloven", z-2i de dokter, terwijl hij op de veranda stapte die om de eerste klas afdeling gebouwd was. „Wat een pracht weer, vandaagAls u soms lust heeft in de tuin een wandelingetje te maken, dan is daar niets tegen. U weet wel we doen al ons best, het zijn Edelachtbare naar de zin te maken", voegde hij er lachend aan toe, „Dat is waar, dokter. Ik geloof, dat velen voor zulk een verpleging graag een buiteling met een auto zouden ma ken", antwoordde Harry. „Als ze vooruit wisten, dat ze er zo goed afkwamen als u, ja" ,vond de dokter. „U neemt me niet kwalijk", liet hij er op volgen. „Ik mag niet lan ger van de buitenlucht genieten ik moet de zalen nog door. U weet het, als u iets nodig heeft, belt u wel". Ja. Harry wist het. Van dit privilege had hij naar zijn eigen idee een ruim gebruik gemaakt, ofschoon alle verpleegsters van oordeel waren, dat zij nog nooit zulk een makkelijke pa tiënt hadden gehad, als de burgemees ter. In de regel werden de patiënten, die opkwamen, lastig en veeleisend. Harrelaars burgemeester niet. Die had de eerste dag om papier en pen ge vraagd en daarna hadden ze geen kind aan hem gehad. Ook studieboeken had hij gekregen een grondwet, een ge meentewet en nog vele andere, ge wichtig uitziende boeken. Harry stu deerde hij wilde zoveel mogelijk beslagen ten ijs komen, als h\j zijn nieuwe ambt aanvaardde en het liefst had hij een boekje besteld: „Hoe word ik burgemeester in een week". Als hij maar geweten had, waar men zulke boekjes verkocht! Harry blokte harder dan hij ooit gedaan had. Een „Handboek voor de beoefening van het Nederlandse Admi nistratieve Recht, voornamelijk ten dienst van zelfonderricht voor adspi- rant-urgemeesters, secretarissen en ambtenaren ter secretarie" werkte hij moeizaam door. Nu wist hij precies, hoe zijn offi ciële costuum, zijn ambtsgewaad, dat ongetwijfeld ten huize Poortmans op hem lag te wachten, er uit zag; daar hing natuurlijk, netjes ln de kast zijn zwart lakense, gesloten rok met witte knopen de rok met zilveren kraag en opslagende zwarte broek... Daar stond de staande degen op hem in een kasthoek te wachten... Harry probeer» de zich zijn burgemeesterlijk hoofd» deksel voor te stellen, dat ln zijn hand boek omschreven werd als een driekan» te hoed met zwarte, liggende pluimen, zilveren lis en knoop als aan de rok en oranjecocarde. Het officiële costuum was geen ver eiste, maar Harry twijfelde er geen ogenblik aan, of de heer Poortmans had zich, voor eigen rekening, zulk een deftig pak laten aanmeten. Het studeren gaf de boekhouder een welkome afleiding en in een paar dagen wist hij waarschijnlijk meer van het burgemeesterschap af, dan zijn Illustere voorganger (Wordt vervolgd t

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1949 | | pagina 5