Ikmaaidet'
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
Zo mogelijk geen debat in V.N.
tijdens de conferentie
Trygve Lie, mei vacaniie
spreeki over
wereldproblemen
Prijsverlaging
in Engeland
Nog beter dan de
„Willem Barendsz"
Benoemingen bij
Hoogheemraadschappen
Verhouding lussen Kerk en Slaai
in Tsjecho-Slowakije spilst zich loe
Weinig sportief
Liberaal - Katholieke regering
in België?
5e JAARGANG Nr. 1609
Dinsdag 9 Augustus 1949
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen ƒ0.30 per week ƒ1.25 per
maand ƒ3.65 p. kwart, bU vooruitbetaling
Advertenties 14 ct. per mm., familieberich
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting.
Verantw. redacteur, J. v. Zootien Bureau, Rldderitraat hoek Oudegracht Tel. K 2200 9971
De Rondetafelconferentie
Aan de vooravond van zijn ver
trek naar Lake Succes heeft de
heer Palar, die sedert 29 Juli in
Indonesië vertoeft op een pers
conferentie te Batavia verklaard,
dat de houding van de Republi
keinse delegatie tte Lake Succes
geheel zal afhangen van he: ver
loop der besprekingen op de ron
detafel-conferentie. „Het ligt'
zeide hij niet in de bedoeling,
in de algemene vergadering der
Verenigde Naties of in de Veilig
heidsraad een debat uit te lokken
over de Indonesische kwestie, in
dien op de Rondetafelconferentie
de besprekingen een vlot verloop
hebben. Slechts indien men in
Den Haag ih een impasse geraakt
zal de Republikeinse delegatie in
Lake Success verzoeken om een
bespreking van het- Indonesische
probleem" Hij vervolgde: „Zelfs
zal ik, indien de conferentie in
Den Haag vlot verloopt, en de
landen van het z.g. Aziatische
bloc zouden een discussie verlan
gen, het als mijn plicht beschou
wen, deze discussie te verhinde-
jen.
Met betrekking tot de vorm van
de toekomstige Nederlands Indo
nesische Unie zeide hij dat deze
unie dient te zijn een orgaan van
twee souvereine staten en dat de
unie ondergeschikt moet zijn aan
de souvereinifeit der twee staten.
De heer Palar vertrekt Woens-
via Bangkok, Hongkong en
Manila weer naar de Verenigde
S aten.
Mohamed Hatta Is te New Del
hi aangekomen Hij werd verwei
komd door de minister-president
van India, Pandir Nehroe, die de
De secretaris-generaal der V.N.,
Trygve Lie, heeft verklaard, dat
de V.N. voorbereidingen treffen
om nieuwe krachtige pogingen
aan te wenden teneinde de Griek
se kwes'ie op te lossen. Het1 was
niet voldoende de gevolgen van
dit conflict te beperken, doch dit
behoorde geheel tot een einde te
komen.
Lie. die een serie lezingen in
Scandinavië begonnen is, waar
hij vacantie geniet, zeide. dat de
V.N. de sterkste vredesfac'or
vormden, die de wereld ooit ge
zien had. Meer dan 500 millioen
personen in het Nabije os:en,
Voor-Indië, Indonesië, het Verre
Oosten en andere gebieden had
den rechtstreeks hulp van de V.
N. ontvangen en dankten hieraan
hun leven. Regionale samenwer
king kon vaak zeer nuttig zijn,
doch kon de V.N. nooit vervangen
Regionale samenweerlcing, die in
conflict kwam met de V.N., zou
ethers'elbare schade kunnen be
rokkenen.
De taak van de economische en
soc'ale raad was even belangriik
zo nie' belangrijker als die
v?t de Veiligheidsraad.
Drie kwart van de wereldbevol
king leefde in armoede en men
dtende zich tot taak te stellen de
wereld zodanig op te bouwen, dat
men de volgende eeuw met een
zuiver gewe'e i kon ingaan.
goede wensen van India aan de
republiek overbracht voor „succes
van de conferentie te Den Haag"
„In Zuid Oost Azië zijn allerlei
krachten in het spel, aldus Neh
roe, en wanneer soms ongelukki
gerwijze de krachten van het
vooruitstrevend nationalisme, ver
tegenwoordigd door de huidige re
gering van de Republiek Indone-
sia, niet* de overwinning zouden
behalen, zou dit een slecht iets
betekenen niet slechts voor Indo
nesië doch ook voor overig Zuid
oost Azië en misschien zelfs voor
India".
Het Britse kabinet zou besloten
hebben om met medewerking van
de vakverenigingen een program
ma van systematische prijsverla
ging uit te voeren
Dit programma zou om voor
zien in een verlaging van de
prijzen van alle soorten meubi
lair met 10 pet en in een verla
ging van de prijzen van vruchten
en groenten met 5 a 15 pet door
wederinvoering van prijscontrole
Verder zou het plan bestaan de
prijzen vp.n alle huishoudelijke ar
tikelen te verlagen met een nog
nader vast te stellen percentage
Het blad meldt voorts dat in Oc
tober of in November as de spoor
wegtarieven waarschijnlijk met 5
a 10 pet zullen worden verlaagd
Zaterdag is met enige plechtig
heid de honderdduizendste ton
palmolie, welke sedert het einde
van de oorlog in Oost Sumatra is
geproduceerd, te Belawan ingela
den aan boord van de „Talisse"
met bestemming Nederland. De
vertegenwoordiger der handels
vereniging „Amsterdam" de heer
J. A. Warning bracht daarbij bij
zondere hulde aan de planers.
die het mogelijk hebben gemaakt
dat binnen twee Jaren 100.000 ton
konden worden verscheept. Deze
100.000S e ton is afkomstig van de
voormalige Japanse onderneming
„Adjamu" diethans door de af
deling Gouvernement® landbouw
word' beheerd.
Bij Kon. Besluit zijn benoemd:
In de provincie Noordholland:
me: ingang van 1 Januari 1950.
tot Hoogheemraad van het Hoog
heemraadschap Noordhollands
Iloorderkwar'ier, J. C. Dijksen te
Purmer;
me: ingang van 1 Januari 1950
tot Hoogheemraad van het Hoog
heemraadschap Noordhollands-
Noorderkwartier, P. Tromp, 'e
Heerhugowaard ui erlijk tot het
einde van he' zittingsjaar, waar
in hij zeventig jaar zal zijn ge
werden;
me i e gang van 1 Januari 1950
tot Dijkgraaf van het Hoogheem
raadschap Noordhollads Noorder
kwartier, mr. A. F. Kamp te Ber
gen,, zulks met ontheffing van het
vereis e gesteld in ar lkel 20, eer
ste lid van het reglement van be
s.uur voor dat Hoogheemraad
schap
me. ingang^van l October 1949
tot Heemraad van de Anna Pau-
lownapolder, G. C. van Balen
Blanken, te Anna Paulowna.
OOK DE BILDT REGISTREERDE
DE AARDVERSCHUIVING
TE ECUADOR
Naar aanleiding van de hevige
aardverschuiving die j.1. Vrijdag
in de s aat Ecuador talrijke do
den eiste vernemen wij, dat ook
het KNMI in de Bilt deze aard
verschuiving geregistreerd heeft.
De geregistreerde uitwijkingen
waren echter zeer zwak. Men
ging daarom van de veronderstel
ling uit, <'at deze aardbeving geen
ernstig karakter droeg, maar een
van de vele was die regelmatig
waargenomen worden, doch waar
over nooit meer Iets vernomen
word', daar zij plaats vinden op
de bodem der zeeën of in gebie
den die onbewoond zijn.
Het observatorium te Welling
ton heeft in het centrale gebied
van de Stille Oceaan een aardbe
ving geregistreerd van nog gro ere
intensiteit dan die van de serie
aardschokken in Ecuador.
PRINSESJES NAMEN DEEL AAN NATIONALE JEUGDRUITERDAG
Prinses Beatrix en Prinses Irene hebben Zaterdag te Heemstede
deelgenomen aan de te Heemstede gehouden Nationale Jeugdrui-
terdag. Wij zien hier de beide Prinsesjes, Beatrix (rechts) op
Peggie en Irene op Ponny,
De kwestie tussen kerk en staat
In Tsjecho-Slowakije c:hijnt zich
thans toegespitst te hebben op 't
geval van de Moravische geeste
lijke Jundrich Volny, een lid van
de door de regering gesteunde
katholieke actie, die volgens be-_
richten in de communistische,
pers op 3 Augustus j.1. door zijn
aartsbisschop, mgr Josef Mo'ocha
van Olomouc, geëxcommunieerd
zou zijn.
De Tsjechoslowaakse staat ont
kent het recht? van de hogere
geestelijkheid der rooms katholle
ke kerk om aanhangers van de
„katholieke actie" te excommuni
ceren volgens de bepalingen van
het onlangs uitgegeven Pauselijk
decreet.
Volny heeft nu op een perscon
ferentie waarbij hij door een
agent van de veiligheidspolitie
werd bewaakt, verklaard, zich niet
als geëexcommuniceerd te be
schouwen. Hij zeide dat de aarts
bisschop hem mondeling had me
degedeeld, dat lid blijven van de
„Katholieke actie" excommunica
tie zou betekenen. Wanneer hij
van zijn aartsbisschop een schrif
telijk bevel zou ontvangen, zou
hij voor de „Katholieke actie" be
danken, liever dan geëxcommu
niceerd te worden, aldus verklaaf
de Volny aan de journalisten. Hij
had zich tot de burgerlijke auto-
ri ei'en gewend en deze hadden
hem gezegd op zijn post te blij
ven als zielszorger van de paro
chie, het dorp Jaromerice. Over
eenkomstig deze raad bleef hij
zijn bediening waarnemen.
Deze Zondag las Volny de mis
in zijn kleine hou'en kerk onder
bewaking van de veiligheidspolitie.
Van de zijde van kerkelijke au
toriteiten te Praag gaf men als
zijn mening te kennen, dat Volny
automatisch geëxcommuniceerd
was tezamen met een elftal andere
Zondagmiddag werden in de
buurtschap Haarle bij Nijverdal
serie wedstrijden gehouden, uitge
schreven door de voetbalvereni
ging Haarlense Boys Tijdens de
wedstrijd tussen de elftallen van
De Zweef uit Nijverdal en Heino
kreeg een speler van de Zweef het
te kwaad met een der backs van
Heino De Nijverdaller vloog de
speler van Heino aan en mishan
delde hem zodanig, dat de man,
nadat hij door andere spelers be
vrijd was, in bewusteloze toestand
naar het R K Ziekenhuis te Zwol
le moest worden vervoerd Zijn
toestand was heden redelijk wel
MINISTER STIKKER TE
STRAATSBURG
De Nederlandse minister van
Buitenlandse Zaken, mr D U Stik
ker is in Straatsburg aangekomen
voor bijwoning van de vergade
ring van het comité van ministers
van de Raad van Europa
priesters, die de Katholieke actie
steunden.
Men zeide de verklaring van
Volny, dat hij zijn bediening zou
blijven voortzetten, te beschou
wen als bedoeld om de aartsbis
schop er toe te dwingen hem in
jzijn functie te laten ofwel hem
uitdrukkelijk te excommuniceren.
Wanneer de aartsbisschop tot dit
jlaa'ste zou overgaan, zou hij, al
dus meent men, door de regering
als „verrader" aangemerkt kun
nen worden en in de termen val
len voor bestraffing volgens de
nieuwe wetten omtrent de ver
houding tussen kerk en staat.
STRAUSS KREEG INVITATIE
UIT VERENIGDE STATEN
De Duitse componist Richard
Strauss heeft van de directeur
van de nationale kunststichting
uit New York City, Carlton Smith
een uitnodiging gekregen om New
York te komen bezoeken
De 85-jarlge toondichter heeft
verklaard, dat hij deze invitatie
zeer op prijs stelde, doch haar,
wegens zijn slechte gezondheid,
niet aanvaarden kon
ZIEKEN NAAR BEAURAING
Volgens de „Nieuwe Gids" zul
len vele zieken zich op 22 Augus
tus naar Beauraing begeven, ten
einde daar hei feest van het On
bevlekt Hart van Maria bij te wo
nen Zoals bekend heeft de Bis
schop van Namen op 2 Juli j 1 'n
decreet uitgevaardigd, waarbij t
bovennatuurlijk karakter van de
te Beauraing bekomen genezin
gen wordt erkend en de werkelijk
heid van de verschijning van de
Heilige Maagd wordt bevestigd
Koningskwestie nog steeds onopgelost
Na afloop van de gisteren ge
houden vergadering van liberale
parlementsleden heeft Motz, de
voorzitter van de liberale partij,
aan journalisten verklaard, dat de
liberalen bereid zijn deel te ne
men aan een Katholiek-Liberale
regering Allereerst zal echter nog
een laatste poging worden gedaan
tot vorming van een drieledige re
gering Naar Motz verder mededeel
de, zal een eventuële Katholiek
Liberale regering in de allereerste
plaats streven naar een oplossing
van de koningskwestie Mocht blij
ken, dat onder de huidige omstan
digheden het koningsprobleem
niet op te lossen valt, dan zouden
de liberale ministers zich uit het
kabinet terugtrekken voordat een
der wetgevende kamers een beslis
sing heeft genomen
Naar verder verluidt zou de so
cialisten 24 uur de tijd zijn gelaten
om te beslissen, of zij alsnog aan
een drlepartijenregering willen
deelnemen In katholieke en libe
rale kringen maakt men zich even
wel geen illusies over het ant
woord der socialisten en kabinets
formateur Eyskens zou maatrege-.
len getroffen hebben om binnen
48 uur een katholiek-liberale rege
ring te vormen In het nieuwe ka
binet zouden zowel aan de katho
lieken als aan de liberalen zeven
zetels worden toegewezen
In hoofdzaak zou het liberale
programma worden gevolgd
Zoals bekend zijn de liberalen
sterk tegen geleide economie ge
kant en zij zijn voorstanders van
een drasitische belastingverlaging
Tijdens de onderhandelineen au-
Dr. Van Royen, Rum
en Merle Cochran
landen op Schihhol
Een groot aantal belangstellen
den hadden zich buiten de gebou
wen van het vliegveld Schiphol bij
de auto van dr van Royen opge
steld De wachtende journalisten
moesten zich tevreden stellen met
een korte verklaring van dr van
Royen, Moh Rum en Merle Co
chran
Dr VAN ROYEN
Nederland heeft bewezen, dat het
de aanwijzingen van de Veilig
heidsraad wil volgen De Repu
bliek moet thans tonen dat zij
werkelijk tto samenwerking wii
komen
Mr MOH RUM
Er zullen harde noten moeten
worden gekraakt, maar het succes
van de preliminaire besprekingen
te Batavia geeft ons goede hoop
De vereiste atmosfeer voor onder
handelen is thans aanwezisr. zo
dat de coferentie een succes kan
zijn Voorts hield Rum dezelfdi
teespraak in het Nederlands
MERLE COCHRAN
Ik ben verheugd, dat we zover
riin dat de Haagse conferentie
akn beginnen Wij hopen, data de
ze een volledig succes zal worden
Talrijke autoriteiten waren ter
verwelkoming aanwezig
den de liberalen het voorbehoud
hebben gemaakt zich uit de rege
ring terug te trekken, indien
mocht blijken dat een oplossing
van de koningskwestie niet moge
lijk is In linkse politieke kringen
is men van oordeel, dat een defini
tief accoord op het stuk van de
koningskwestie tussen katholieken
en liberalen bij voorbaat is uitge
sloten en verwacht men, dat een
katholiek liberale coalitie een kort
leven beschoren zal ziin
DE NEDERLANDSE STAEGttiSES CJONEEREREN IN ErUtxJS
Na die der grote mogendheden hebben Zaterdag de Nederlandse
stafchefs geconfereerd met de collega's van de Amerikaanse ver
dediging. Zittend van links naar rechts de Nederlandse srafchefs:
vice-admiraal Jhr. E. J. van Holthe (marine), generaal mr. H. G.
Kruis (landmacht) en lult.-generaal C. Giebel (luchtmacht). Ach
ter hen staande van links naar rechts: generaal-majoor M. Gruen
ther, generaal Omar N. Bradley,admiraal L. Denfield en generaal
Hoyt Vandenberg.
Zedelijkheid
Er is in Nederland een groep
lieden, die hard bezig zijn ons
land een weinig belachelijk ;e
maken, voor zover het hen reeds
niet geluk: is het zo ver "e bren
gen. Belachelijk in de ogen van
het buitenland, waar he optre
den van die groep onge.wi.Ueld
niet verborgen blijft.
We hebben hier op he- oog de
groep van mensen, die zich ui er
mate inspannen voor de zede.i k-
heid. Ook wij behoren :ot de lie
den, die de goede zeden ten zeer
ste op prijs stellen. Maar wat er
de laats e tijd in ons land ge
beurt, loopt de spulgaten ui: en
is nie. anders dan het uitoefenen
van een soort terreur. We hebben
de affaire gehad met het museum
Boymans. We zagen rumoer ont
staan rondom de schilderijen van
Kees van Dongen, we kregen de
affaire Heemskerk.
En de groep gaat door. De beeld
houwer Hans Richter heeft, een
beeld ontworpen, dat een der na
tionale monumenten moet worden
en waar een naak e mannenfiguur
de vrijheid versymboliseert. Het
gaat niet door. Wan: de zedelijk
heidsmaniakken nemen daar aan
stoot aan.
Gelukkig schijnt er een oplossing
te kunnen worden gevonden en
is de volke kond gedaan, dat het
mogelijk is. de man een broekje
aan te trekken. Om het een wei
nig minder zach uit te drukken:
De vrijheid krijgt een broekje aan
En da' broekje van die vrijheid
wordt nu o.i. juist een symbool.
Een teken van de onverdraag
zaamheid van bepaalde groepen
van het Nederlandse volk. Als de
ze groep meent dat iets niet in
overeenstemming is me: de begrip
pen, die zij van zedelijkheid heb
ben, dan is Leiden in last en be
wegen ze hemel en aarde om an
deren hun denkbeelden op te
dringen.
Er is een tijd geweest dat der
gelijke dingen slechts konden ge
beuren in achterlijke plaatsen. De
gebeurtenissen van het laatste
jaar tonen duidelijk aan, dat hier
sprake is van een weloverwogen
plan. waarin het hele land be
trokken belooft te worden. Een
plan ook waarbij he: niet zal blij
ven bij het protesteren tegen een
beeldhouwwerk dat een naakte
man of een schilderstuk, dat een
naakte vrouw te zien geeft. Het
zou immers zo eenvoudig zijn. Wie
het niet wil zien. ga er niet heen.
Het is volstrekt geen verplichting
om naar dergelijke dingen te
gaan kijken. Er zijn ook zo veel
dingen, die óns niet aanslaan.
Da gaan we er niet heen. Dan
vermijden we die plaats. En daar
mee is voor ons de zaak afgelopen
Hier komt echter duidelijk een
streven aan de dag om aan het
gehele volk een gedeelte van.de
begrippen van een groep op te
leggen. En zo min als we dat kon
den dulden van de nazi's, zo min
kunnen we dat verdragen van on
ze eigen volksgenoten.
Men zal bij het lezen van dit
artikel gemeukt- hebben, dat we
ons onthouden hebben een oor
deel uit te spreken over de kunst
waarde of de schoonheid van de
omstreden kunstwerken. Daar
gaat het niet om. We willen zelfs
wel verklappen, dat we helemaal
geen bewonderaars zijn van deze
scheppingen. Maar en zijn ande
ren. En we vermeten ons niet,
hun te willen belemmeren In het
genieten van wat zij als schoon
heid beschouwen. De vrijheid is
een té kostelijk goed, dan dat meh
haar een broekje zou aantrekken.
Want het broekje kan te lichht
ontaarden in een dwangbuis
waarin niet alleen de vrijheid,
maar- ook wij ons niet- thuis zou
den voelen. v. Z.
weerbericht
ZWAKKE WIND
Overwegend droog weer met wis
selende bewolking Meest zwakke
wind uit uiteenlopende richtingen
Dezelfde of iets hogere temper at*
ren dan vandaag