KAPPIE
In de oorlog massa-vernietiger, thans
in dienst van de mensheid
^JCijnheer de Burgemeester....
Reddende vliegtuigen
Duizenden danken hun leven
aan vervoer door de lucht
Zandvoort zal Zondag goede
motorsport bieden
De uitvinding en verdere technische ontwikkeling van het vlieg
tuig in dienst van de burgerluchtvaart is een maar al te dikwijls
onderschatte weldaad voor de gehele mensheid Juist omdat de
lucht het element is. waarin het vliegtuig thuis hoort, heeft het
enorme voordelen boven elk ander middel vam vervoer. Het kent
niet die belemmering welke water en land vormen en daardoor kan
de snelheid in principe bijna tot onbegrensde worden opgevoerd.
Sommige vliegtuigtypen hebben de snelheid van 't geluid reeds over
schreden en behalen al meer da® 1000 km per uur en wie weet
'welke verdere mogelijkheden voor het vliegtuig nog in de schoot
yan de toekomst verborgen liggem?
Deze snelheid en de alle hinder
nissen nemende vlucht, welke aan
het vliegtuig eigen zijn, bieden
vele voordelen, waarvan de gehele
mensheid kan profiteren. De her
innering aan de voorbije wereld
oorlog is voor velen wellicht het
overtuigende bewijs van het tegen
deel. Maar toch, een schaduwzijde
heeft ook een zonnige kant. Men
denke maar eens aan de zgn.
„food-droppings" boven Holland
in April 1945, die voor ontelbare
mensen het leven hebben bete
kend, aan de vele gewonde mili
tairen in de oorlog, die door het
6nelle vervoer per vliegtuig naar
de hospitalen of door de tijdige
aanvoer van geneesmiddelen aan
de dood zijn ontrukt. En geeft in
de tegenwoordige tijd de lucht
brug niet een wondere en perfecte
organisatie van het luchtverkeer
Ie zien?
Al wendt men deze prachtige uit
vinding in de oorlog aan tot ver
nietiging, dit neemt niet weg, dat
het vliegtuig in vele gevallen uit
komst kan bieden en ook biedt,
waarin alle andere mogelijkheden
blijken te falen. En al zijn „food-
dropping" en „luchtbrug" feiten,
die tot de verbeelding spreke', de
burgerluchtvaart levert pradisch
elke dag bewijzen van zijn waarde
en onmisbaarheid. Minder specta-
Cïi'air misschien maar zeker niet
m -tier spannend en belangrijk
yoor de betrokkenen.
geïsoleerde gebieden.
Reeds voor de oorlog bijv. bewe
gen de Fokkers van de KLM hun
grote waarde tijdens de winter v.
1927-1928, toen verschillende Ne
derlandse eilanden door sneeuw en
ijs volkomen van de buitenwereld
waren afgesneden. Talrijke vluch
ten werden toen gemaakt naar
Ameland, Schiermonnikoog en
TJrk teneinde voedsel en post te
brengen. De winter van 1928-1929
was zelfs nog strenger en ook toen
heeft de KLM uitkomst gebracht
door verschillende eilanden in Hol
land, Friesland en Zeeland uit
bun isolement te verlosssen.
Toen Denemarken in de winter
Van 1946-1947 geheel door sneeuw
en ijs was omgeven en daardoor
de scheepvaart ernstig werd belem
merd. deed de Deense regering een
beroep op de KLM. En de KLM
hielp. Verschillende vliegtuigen
voerden levensmiddelen, medicij
nen, brandstoffen, etc. aan.
Het vorige jaar werd de Domlnl
Republiek zwaar door een
aardbeving geteisterd. De KLM
bracht snel van Curacao een Rode
Kruis expeditie over, waardoor ter
stond hulp kon worden geboden.
Eveneens hielp de KLM met he
vervoer van een grote hoeveelheid
serum tegen typhus, toen deze ge
vreesde ziekte in Egypte was uit
gebroken en Columbia ontving
door middel van de KLM kinine,
toen het getroffen werd door een
ernstige malaria-epidemie.
Een ander voorbeeld is het vol
gende: lm begin 1947 ontdekte de
bemanning van het KLM-vliegiulg
„Oranjestad" tijdens een oefen-
vlucht in West-Indië. dat het mo
torscheepje „Evelyn" op weg van
Curacao naar Aruba stuurloos was
geworden en in nood verkeerde.
Omdat de Evelyn geen radio aan
boord had bleef de Oranjestad 5
uur lang boven het schip cirkelen
en hield de wal op de hoogte van
de situatie totdat nog juist °P
tijd hulp kwam opdagen.
vervoer van bloed.
Een zeer belangrijke taak. welke
geregeld aan de KLM wordt toe
vertrouwd, is het vervoer van
bloed. De eerste maal geschiedde
dit in 1947 van Amsterdam naar
Batavia. Het vliegtuig is bij dit
veTvoer uitsluitend het aangewe
zen middel. omdat het bloed
slechts twee tot drie weken goed
blijft, het vervoer zo voorzichtig
mogelijk moet gescheiden en bo-
endien door voortdurend vet ver-
sen van ijs op de Juiste tempera
tuur moet worden gehouden
Thans vervoert de KLM ook regel
matig bloed van Brussel naar Am
s'erdam, waar het in het O.L. Vr,
Gas'.huis tot gedroogd plasma
wordt verwerkt, zodat het onbe
perkt goed kan blijven.
Maar ook hebben velen indivi
dueel hun leven te danken door
tussenkomst van het vliegtuig, het
zij door een tijdig en snel vervoer
naar een ziekenhuis, hetzij door
de aanvoer van hoogst noodzake
lijke en schaarse genees- of voe
dingsmiddelen. Zo bijv. redde de
KLM direct na de bevrijding het
leven van Geertje de Kooter door
regelmatig bananen, het enige
voedsel dat hij gebruiken mocht,
uit Curacao te bezorgen in het
ziekenhuis te Gouda, in een tijd,
toen er nog helemaal geen bana
nen in Nederlaj te krijgen waren
Ook de Belgische baby Jacques
uiterst selle vervoer van Leopold
ville naar Brussel. Een vernauwing
(Ter gelegenheid van het 750 jarig bestaan van de stad Franeker
«uilen op 3 September a s de her denkingsfeesten plaats vinden
Enige Jeugdige inwoners van Fra neker dragen ook hun deel bij in
de voorbereidingen Wij zien ze hier bezig met het vervaardigen
yan een maquette
Jonlet dankt zijn leven aan het
in de slokdarm van deze twee
maanden oude baby maakte een
dringende operatie oodzakelijk.
Nog geen 14 uur na zijn vertrek
uit de Belgische Congo lag kleine
Jacques op de operatietafel van
de St. Raphael Kliniek te Leu
ven.
Nog opmerkelijker was de presta
tie van het Indië-vliegtulg, dat in
een etmaal de afstand Ba'avia-
Amsterdam vloog om een dame,
die aan hersentumor leed, zo spoe
dig mogelijk naar Utrecht te ver
voeren.
mooie taak.
In Batavia strooide de KLM DDT
poeder uit, c i in West-Indië zoekt
zij bij voorkomende gevallen en
niet altijd zonder succes naar dren
kelingen. Zij vervoerde de be
manning van de tanker Mildred,
die bU IJsland verging naar Ne
derland en zij vervoerde sirepto-
mychine van Madrid naar Ham
burg en een stervend kind werd
beter.
Vooral ook het vervoer van phar
maceutische artikelen neemt grote
vormen aan en in de vijf eerste
maanden van dit jaar vervoerde
de KLM niet minder dan 40 ton
penicilline, streptomychine. kinine
diverse soorten serum, enz.
Hoe velen er in de dertig jaar, dat
de burgerluchtvaart bestaat, door
de snelle tussenkomst van het
vliegtuig zijn gered, is niet bij be
nadering te zeggen want dit mooie
en dankbare werk geschiedt vaak
ongeweten.
IEDERE VIJFDE INWONER VAN
ZUID AFRIKA HEEFT 7* UTO.
In totaal waren er einde 1948
in de Unie van Zuid Afrika 551.363
motorrijtuigen in gebruik. In dat
Jaar zijn er 85.272 nieuwe voer-
rtftulgen in het land Ingevoerd,
waarvan 57.782 uit de V.S. Op
iedere 4 a 5 blanke Inwoners van
de Ule bezit er een een auto. Het
is een natuurlijk gevolg van de
schaarste aan andere communi
catiemiddelen en van de grote af
standen. die dit land kenmerken.
Een auto is hier geen luxe. doch
veelal een gebiedende noodzaak.
Miss Holland
Deze herfst zal te Palermo in
Italië een Miss Europa worden
gekozen uit de mooiste meisjes
der deelnemende landen. Ook
Nederland zal op dit schoon-
heidsconcours zijn vertegen
woordigd. Een der meest voor
aanstaande filmmagazines in
ons land zal de eer te beurt
vallen het mooiste Nederlandse
meisje naar Palermo te mogen
sturen. De uitverkorene zal vol
komen gratis naar Italië reizen
in gezelschap van een zelf te
kiezen begeleider, voor wie alle
kosten eveneens zullen worden
vergoed. Naar wij uit betrouw
bare bron vernemen is reeds
een begin gemaakt met de Ne
derlandse organisatie. Een in
gezetene van Zaandam heeft
daar een aandeel in.
Vier jaar korfballen
op een granaat
Toen de Wageningse korfbal-
club „Vada" in 1945 na een af
wezigheid van bijna een jaar
haar terrein weer betrad, lag
dit bezaaid met granaten en
andere projectielen. Het meeste
hiervan werd door politie en
militairen opgeruimdmaar
ook de VADA-leden namen
wel eens een granaat achter op
de fiets mee om die bij de po
litie te deponeren. Het terrein
werd opgeknapt en zo kon men
weer spelen.Tot dit seizoen
hebben de Wageningers op het
slechte terrein gespeeld, maar
nu is men begonnen de toestand
te verbeteren. De leden verzet
ten veel werk om het gestelde
doel te bereiken. Midden op het
speelveld vond een der werken
de bestuursleden een granaat,
die wonder boven wonder tij
dens het ploegen niet was ont
ploft. De korfballers, die vier
jaar onwetend van hetgeen zich
in de grond bevond op het ter
rein hebben gespeeld, zijn
eveneens aan een groot gevaar
ontsnapt. Intussen gaat het
werk, zij het zeer langzaam,
door. Korfballers in Gelderland
zijn op dit punt wel wat ge
wend.
Tijdens de internationale motor
races op Zondag 28 Augustus a.s.
op het circuit van Zandvoort ver
wacht men ongeveer 50.000 bezoe
kers voor deze belangrijke wedstrij
den in de 125, 250, 350 en 500 cc
klasse.
In deze klassen, uitgezonderd
die van de 250 cc, zal door de Ne
derlandse deelnemers fel gestre
den worden om 't kampioenschap
van Nederland 1949. Zo zal in de
125 cc klasse de strijd hoofdzake
lijk gaan tussen Renooy (Eysink),
Heineman (Eysink) en van Zut-
phen, die in voorafgaande wed
strijden, resp. 10, 10 en 9 punten
hebben behaald. Speciale uftblin
kers zijn in deze klaa6e niet aan
te wijzen, doch aan spanning zal
het niet ontbreken.
In de 250 cc klasse is de kam
pioen van Nederland reeds bekend
omdat Postma op Moto Guzzi
reeds 15 punten heft behaald, doch
de strijd om de 2e, 3e en 4e plaats
zal nog Interessant zijn..
In de 350 en 500 cc klassen zul
len verschillende buitenlandse
deelnemers aan de start verschij
nen, onder wie Belgen, Fransen,
Engelsen en twee Australiërs.
De 350 cc-klasse zal bij de Ne-
In liet nummer van Augustus van
„De Speelwagen" wordt medege
deeld, dat in het Septembernum
mer een terugblik zal worden ge
geven op de feesten in Hoorn op
I en 2 Augustus.
„De Speelwagen", keurig ver
zorgd als steeds, brengt de lezer
nog even terug In de oude stad van
Coen en Bontekoe; want Jan. A.
Wit vertelt een kostelijk verhaal
over het ontstaan van de histo
rische Noorderkerk in Hoorn, een
legende, die ons weer doet kennis
maken met de figuur van Truy-
deman, de geheimzinnige man uit
het Zuiden, wiens naam in meer
dere geschiedenissen wordt ge
noemd als weldoener van Hoorn
in de 15e eeuw.
Van veel belang is het artikel
van de heer Meyer, medewerker
van de dialectencommissie. Het
geeft verklaringen over de her
komst van verschillende West-
"friese woorden en tenslotte een
4 uiteenzetting van de werkmetho
den van de dialectencommissie:
een commissie, welke zich beijvert
volksgebruiken, dialecten, namen
van percelen land enz. op papier
vast te leggen voor het geslacht,
dat na ons komt. Als u er belang
in stelt, kunt u medewerker wor
den en goed werk doen bij het In
vullen van vragenlijsten.
Het adres van de commissie is:
Trippenhuis. Kloveniersburgwal
29 in Amsterdam.
W. Roggeveen vertelt, hoe Lij
ac.n het eind van de vorige eeuw
in Scha* e - vcc" cr
dubbeltje kocht, gemaakt in de
sigarenfabriek „De Transvaal" v.
Piet van Twuyver in Schagen.
Een verhaal over de Zaandam-
merkermls in 1893 en over een
terechtstelling met de galg nabij
Hoorn, (1843) besluiten met het
altijd aantrekkelijke „Allemans-
werk" deze zomerse tocht van .De
Speelwagen".
BLEEKWATER
AMMONIA
VOORMEEB 1* ALKMAAR
buitenlanders betalen
zware belasting in
shanghai
Aan buitenlandse grondbezitters
te Shanghai worden zware belas
tingen opgelegd. Het kerkbestuuur
van de Anglicaanse kerk te Shang
hai ontving een aanslag ter groot
te van 20.000 pond sterling.
Aan buitenlanders, die wensen
te vertrekken, wordt niéts in de
weg gelegd. Een uitzondering vor
men de hoofden van firma's, die
slechts kunnen verttekken, indien
hun employee daar geen bezwaar
tegen maken. Buitenlandse fir
ma's te Sjanghai, die hun zaken
wensen te sluiten, moeten al haar
werknemers een jaar salaris uit
betalen.
dr. samuels houdt vol.
Van de hand vqn dr J. Samuels
die zoals bekend beweert een nleu
we of betere methode ter bestrij
ding van kanker te hebben ge
vonden, is thans een 432 pagina's
tellend boek verschenen, dat tot
titel heef:: „De Samuels-therapie,
weerlegging van het rapport-Bru-
tel".
wrak van hollandsch
schip gevonden.
Aan de Noordkust van Queensiand
heeft men het wrak ontdekt van
een Hollands schip dat- daar in
1636 moet zijn vergaan, aldus de
Australische radio. Het schip had
een lading van kostbaarheden, o.
a. een party gouden munten ter
waarde van 76.000 gulden.
derlanders vooral een strijd ople
veren tussen Pellikaan (AJ8), van
Rijswijk (Velocette) en Piet
Knijnenburg, AJS, die resp. reed*
12, 14 en 9 punten vergaard heb
ben. Van de buitenlandse deelne
mers kunnen genoemd worden de
Engelsman Briggs, (die misschien
een weinig te sterk voor dit veld
is, doch de baan niet kent) en
Goffin. kampioen van België tnde
500 cc klasse cn no. 2 in de 350
cc klasse.
In de 500 cc-klasse zal aan span
ning ook geen gebrek zijn, daar
de Nederlanders H. Veer Jr„
Trlumph, Knijnenburg. BMW, Pel
likaan, BMW, van Rijswijk, Velo
cette en J. Veer, Trlumph, resp. 9,
9, 9, 7 en 7 punten ln de vorige
wedstrijden hebben bereikt.
Bn deze klasse is nog van alles
mogelijk! Van de buitenlanders
nemen nagenoeg alle rijders uit de
350 cc klasse ook aan deze wed
strijd deel.
In de zijspacklasse zullen zeven
Nederlanders deelnemen en wel o.
m. Knijnenburg, BMW Poel, DK
W en van Rijssel, BMS.
STOKE-SPIL FRANKL1N
NAAR zuid-A.,iERIKAT
Neill Franklln, de spil vat", de
eerste divisie-club Stoke Ci y en
het Engelse nationale elf a:, d:e
tot nu toe weigerde voor he: ko
mende seizoen weer voor zij.i i b
te tekenen, heeft een aanbod o -
vangen om voor een Zuid-.", u\ -
kaanse club te gaan spe e.j ,-n
een salaris van 2500 po na ,.g
per jaar. Franklln heel sean -
woord, dat hij er wel eens over
zou nadenken
i
VRIJDAG 1 AUGUSTUS, NA 12 U
Hilversum I, 301 m. - 12.33 Om
roepkoor. 13.00 Nieuws; 13.15 Sex
tet Johnny Kroon; 13.45 Mariniers
kapel; 15.00 Operamuziek; 16.00
Beethoven-concert17.00 Piano
recital; 17.45 Oude muziek: 19.00
Nieuws; 19.30 Symph. concert;
21.35 Orgelspel; 22.15 NCRV-kwar
tet; 23.00 Nieuws
Hilversum II, 415 m - 12.00 Mu
ziek uit heden en verleden; 13.00
Nieuws; 13.15 Prom. ork.; 14.20
Kamerorkest15.20 Omroepork.
18.00 Vioolrecital; 16.30 Jeugdultz.;
17.20 Koor; 18.00 Nieuws; 18."5
Accordeola; 19.30 Cursus; 20.00
Nieuws; 20.05 Zangrec.; 21.00 Ver
zorging progr. 21.35 Vacantle in
Nederland; 22.15 Swing and
sweet: 23.00 Nieuws.
Programma III 14.00 Symph.
conc.15.00 Tango-orkest; 16.00
Kwartet; 17.00 Batavia; 19.30 Lie
deren: 20.30 Bymph. concert; 22.15
Dansmuziek.
Programma IV 12.30 BBC-ork.
14.00 Paganini Players; 15.35 Ro-
sita Serrano zingt; 17.15 Voor de
zieken; 19.30 Ignorance is bliss.
21.00 Verz. progr.
ZATERDAG 27 AUG., VOOR 12 U
Hilversum I, 301 m. 7.00 en 8.00
uur Nieuws en gTamofooplaten;
9.35 Kamermuziek; 10.15 Gr.pl. 11
uur Rodia-ziekenbezoek.
Hilversum II, 415 m. - 7.00 en
8.00 Nieuws en gr.pl.; 9.00 Symph.
concert; 10.35 Triangel; 11.35
Pianoduo.
Programma III 9.1Ö Verz. pro
gr. voor de huisvrouw. 11.00 Inter
natlonal festival Edinburgh.
Programma F." - 9.05 Casino-
concert: 10.00 Le ménage en mu-
sique; 11.00 Orgel.
en hef
Apeneiland
42. „En toch moet ik even een luchtje scheppen",
mompelde de Maat in zichzelf. „Ik heb een gevoel
alsof mijn rug gebfokeö fs. Geen wonder dat beren
altijd kwaadaardig zijn. Als ik mijn leven lang zo
moest rondlopen, zou ik het ook worden". Zuchtend
kwam hij overeind en keek recht in de loop van Ja-
cobus' geweer, dat dreigend op hem gericht was. „Zie
toch, het monster maakt zich voor d' aanval gereed.
Wacht eventjes vriendje, dan heb ik je beet!" galmde
Jacobus. „Dreigend verheft zich het woedende dief,
maar mij maakt hij niet bang, want het doet me je en
zier", rijmde hij verder, omdat hij deze gelegenheid
veel te mooi vond om er niet uitgebreid op te dichten.
Zijn vinger kromde zich om de trekker en hij ralxi?
nauwkeurig. De Maat begon zomaar te huilen van
iihrik. Hij stond als aan de grond genageld me
dat nou een einde voor een fatsoenlijk zeeman" Jam
merde hij. „Ik geloof warempel, dat het menens is.
Ziet die idioot dan niet, wie hij voor zich heeft? En
Kappie staat er ook maar hij, alsof hij geen Hen kan
tellen. KaPpie! Kappie!" En de Maat begon als een
mallemolen met zijn armen te zwaaien.
door
N. i. P. SMITH
Harry heeft het gevoel of hij door
de grond zakt: Op zijn bekentenis
tegenover mevr. Poovtmans dat h\j
haar man niet is, zegt zij eenvoudig:
„Dat wist ik al".
80
„Ik wist het", herhaalde mevr.
Poortmans. „In de eerste plaats had
Poortmans een ander karakter. Dat
merkte ik reeds in het ziekenhuis.
Twee mensen mogen wel op elkander
gelijken karakters zijn nooit gelijk.
Maar ook naar uiterlijk zijn er afwij
kingen. Poortmans had het lidteken
van een brandvlek. Zo'n lidteken heb
jij niet. De brandvlek doet alle weten
schappelijke verklaringen over moral
insanity te niet tenminste wat de
tweede schok betreft", liet zij er pein
zend op volgen.
„Maar maar waarom waarschuw
de je de politie niet?" vroeg Harry,
die dit alles bijna niet verwerken kon.
„Je wist, Corrie, dat ik een vreemde
was en toch Hij vergat geheel, dat
hij een vreemde bij de naam noemde,
maar hij had het gevoel of ze thans
dichter bij elkaar stonden dan met de
ware Poortmans ooit het geval was.
„En toch hel) ik je je gang laten
gaan precies" antwoordde ze rus
tig. „Vertel me nu eerst maar eens,
hoe dat alles kon gebeuren. Hoe het
mogelijk was, dat je met succes in de
plaats van mijn man kon treden. Er
zijn mij heel veel dingen niet duide
lijk. Waar is hij nu?"
Harry, die zich opgelucht woelde,
vertelde van zijn eigen leven van
zijn ontslag, de persoonsverwisseling
in het zwembad het ongeluk met de
auto hoe hij werkelijk heette.
Zwijgend hoorde zij het hele relaas
aan, keek lang het raam uit, scheen
te huiveren keerde zich om.
„Dus hij is dood, zeg je, Harry?"
Het viel hem op, hoe wonderlijk za
kelijk zij dezls vraag stelde en hem ook
bij de naam noemde.
„Ja, Corrie de ware burgemeester
is overleden. Hartverlamming, meen
de de dokter."
„Nog een vraag zou ik je willen stel
len. Je dacht, dat niemand de ver
wisseling gemerkt had alles scheen
ln orde waarom waaróm bekende
je mij dan? Je wist niet dat ik
wist."
„Omdat ik omdat ik
De hele geschiedenis had Harry na
zijn bekentenis vlot kunnen vertellen
nu hakkelde hij als een schooljon
gen! Hij had haar niet aangekeken. Nu
hij het wel deed, zag hij, dat zij ze
nuwachtig met een zakdoek speelde.
„Omdat ik Je als vrouw niet wilde
bedriegen omdat ik gevoelde, dat
ik ten opzichte van jou eerlijk moest
zijn omdat ik te veel respect voor
je heb Corrie!"
Beneden verwonderden de bedien
den er zich over, dat mevrouw zo lang
bij meneer op bezoek bleef. Mevrouw
Poortmans had evenwel de zware taak,
er Harry van te overtuigen, dat alles
bij het oude kon blijven „Maar Harry,'"
zei1 ze. een beete geprikkeld door z»
wainig logisch inzicht. „Wat zou je dan
willen? Ga je jezelf bij de politie
aangeven? Ga je daar vertellen, dat
je Tulleners bent, een werkloze boek
houder? Familie had je niet dik
in je vrienden zat je ook niet dat
heb je mij zelf gezegd."
(Slot volgt). J
