Ikmaader
Het Pond met 30 pet. gedevalueerd
Amerikanen thans in het bezit van de
sleutelposities in West-Europa
N.-HOLLAND3E
PERS 1945
Lopen leren
De prijzen van levensmiddelen in
Engeland reeds gestegen
Scheepsbrand eist 200 doden
NIEUWS
5e JAARGANG Nr. 1694
Maandag 19 September 1949
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen ƒ0.30 per -week ƒ128 nar
maand ƒ3.65 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 et per mm., familieberich
ten 18 ct Bij contract aanzienlijke korting.
Vercmtw. redacteuri J. Zoonen Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht Tel. K 2200 S97|
STAFFORD CRIPPS,
Engeland's
economische
era ik, die ge
durende de
gehele dol
larconferen
tie nadrukke
lijk betoogde
dat het pond
s.terling ge-
h andh aafd
zou mosten blijven, doch inmid
dels een devaluatie met niet
minder dan 30 pet. voorbereid
de
Netjes gezegd heet dit „di
plomatie on-netjes, misleiding
en leugen
DE VERGADERING van de Raad
van Europa is al weer enkele da
gen achter de rug. Misschien net
lang genoeg om nog niet hele
maal vergeten te zijn. Want
nauwelijks is de Raad van Europa
er geweest, of de Ronde tafelcon
ferentie vraagt aller aandicht. En
de Ronde tafelconferentie zal nog
niet afgelopen zijn, of de Verenig
de Naties en de Veiligheidsraad
zullen in Lake Su/cess ettelijke
moeilijke problemen bespreken.
Moeilijkheden dreigen overal.
Moeilijkheden bij de eenwording
van Europa. Moeilijkheden bij de
Ronde tafelconferentie en moei
lijkheden in Lake Success waar
men het zelfs niet eens kan wor
den over de toelating van een
vijftiental nieuwe staten.
Laten we ons voor deze keer bij
Europa bepalen, waar ons land
ten slotte enig belang bij heeft.
Zijn we soms Europeanen of zijn
we het niet? Wie beweert, dat de
eerste bij eenkóm st van afgevaar
digden van de verschllfcnde Euro
pese landen in Straatsburg een
overweldigend succes is geworden,
maakt 'zich aan overdrijving
schuldig.
Kon men dat echter verwach
ten? Zou het rechtvaardig zijn,
om aan de eerste vergadering van
afgevaardigden van landen met
tegenstrijdige belangen, de eis te
stellen, dat ze een oplossing zou
bieden voor de economische moei
lijkheden waarmee Europa te
worstelen heeft? Neen, dat zou
het zeker niet. In geen van de
West-Europese landen is men het
zelfs eens over de te volgen wegen
om uit de impasse te geraken. De
Benelux, die vorig jaar als lich
tend voorbeeld omhoog werd ge
stoken, is op het ogenblik nog niet
meer dan een sputterend kaars
vlammetje. Er zal nog heel wat
moeten gebeuren, voor het een
stralend electrisch licht is gwor-
den.
Daar was fiog maar sprake
van drie landen, die verschillende
belangen gemeen hebben. Wie dan
verwachtingen had gekoesterd
omtrent de economische eenwor
ding van Europa heeft de zaak
toch wel een weinig simplistisch
bekeken. Temeer, daar hier spra
ke is van vrije landen. Iets ge
heel anders is het als er een
machtig buurman is, die zijn wil
oplegt. Dan kan er inderdaad een
schijneenheid ontstaan. Maar ook
niet meer dan dat.
Veel resultaten heeft de eerste
assemblee dus niet opgeleverd.
Tenzij men de verklaring, waarin
de rechten van de vrije Europeaan
als iets belangrijks w> onderken
nen. Wij voelen daar nog niet veel
neiging toe. Hoewel we niet willen
ontkennen, dat liet zijn nut kan
hebben, als men tegenover de we
reld eens verklaart, welke funda
mentele rechten en vrijheden on
ontbeerlijk zijn, om als mens te
Jeven.
Maar ondanks de geringe resul
taten achten we de bijeenkomst
van Straatsburg zeer belangrijk.
Hier werd de eerste schrede ge
zet. Wie Fanny BlankersKoen
de horden ziet nemen, kan zich
moeilijk indenken, dat ook zij
menigmaal gestruikeld zal zijn,
(toen ze leerde lopen. Precies zo
is het de raad van Europa. Euro
pa leert lopen. En misschien zal
ons werelddeel nog menigmaal
e ruikelen. Het is echiter onze vaste
overtuiging, dat deze eerste schre
de het begin is van het lopen. Hert;
is aan ons zelf, er voor te zorgen,
dat Europa binnen korte tijd de
horden neemt. v. z.
Dé teerling is geworpen, het pond sterling is gedevalueerd, met niet mta-
der dan 30%, en in haar val heeft zij vele andere staten meegesleept. Onder
meer zal de gulden moeten worden „aangepast" Een diret: gevolg zal zijn dat
de Ver. Staten Europese producten voor 'n appel en een ei zal kunnen kopen,
zoals destijds, na de eerste wereldoorlog met een „gave Nederlandse gulden" in
Duitsland kon worden gedaan.
De gang van zaken rond deze
devaluatie is leerzaam. Niet
slechts vanwege de onder
worpenheid aan de Verenigde
Staten, doch tevens voor de oribe"
trouwbaarheid die de officiële be
richtgeving de laatste weken heeft
gekenmerkt.
Nadrukkelijk werd bij herhaling
verzekerd, dat het pond sterling
niet zou devalueren, nadrukkelijk
betekende dit dat de kleine spaar
ders, de kleine bezitters en de
loontrekkenden het vertrouwen in
de koopkracht van hun spaarza
me centen behielden. Het bedrog
Is volkomen.
Meer dan 10 staten moesten .ca
pituleren voor de druk der dollar
en de consequentie van de dol
larovermacht aanvaarden.
Wat betekent deze devaluatie?
Ten eerste dat de dollarhulp
aan Europa zo spoedig mogelijk
zal worden beëindigd. In Ameri
kaanse beurskringen wordt over
1952 gesproken, doch snellere be
ëindiging is eveneens mogelijk.
Ten tweede dat Europese pro
ducten, of beter alle producten uit
gedevalueerde staten, goedkoop
door de Verenigde Staten kunnen
worden opgekocht. Dit zal een
verhoging der uitvoer naar de Ver.
Staten betekenen, waar tegenoevr
een mindere ontvangst va- dol
lars staat.
Het maakt tevens de positie van
de Ver. Staten onaantastbaar, het
betekent de afhankelijkheid van
alle Atlantische staten het bete
kent in feite het einde der eco
nomische zelfstandigheid voor zo
ver deze nog bestond.
Daarnaast moet een opmerke
lijk feit worden geconstateerd. De
Belgische frank is niet gede
valueerd. Vermoedelijk zullen de
Belgen in st£at zijn zich te hand
haven. hetgeen betekent dat de
gehele Benelux-overeenkomst en
alle hiermede samenhangende
vraagstukken op losse schroeven
komen te staan.
Welk voordeel heeft Enge
land bij deze devaluatie?
Zijn goederen zullen worden
afgenomen door de Ver. Sta
ten, de toeristen zullen goed
koper het land kunnen over
stromen (evenals alle andere
gedvalueerde landen), een
een schijnwelvaart voor ex
porteurs zal zijn intrede doen,
maar in werkelijkheid
Reeds thans is de broodprijs
in Engeland met ruim 30%
gestegen. De voedselsubsidies
zullen niet worden verhoogd,
zoda ook andere levensmidde
len naar boven zullen gaan.
w««rbericht
Geldig tot Dinsdagavond:
WEINIG VERANDERING.
Veranderlijke bewolking en over
wegend droog weer. Overdag
zwakke of matige wind uit noor
delijke richtingen. Weinig veran
dering in temperatuur,
Buiten Engeland bijvoorbeeld in
Nederland, betekent dit eveneens
spoedige prijsstijging. Indien hier
tegenover loonsverhoging zou wor
den geplaatst, zou er in een cirkel
worden rondgedraaid en het
„voordeel der devaluatie", dwz
het voordeel voor de bezitters van
onroerende goederen, de exporteurs
enz., fictief worden
Een drastische verlaging van t
toch -reeds aangetaste levenspeil is
dan ook te verwachten.
De val van het pond heeft in
de gehele wereld een' enorme schok
veroorzaakt. In verschillende
hoofdsteden is een paniek uitge
broken. In tientallen landen is de
beurs heden en morgen gesloten.
Alle handel in efecten is verboden,
terwijl een stijging van de waarde
van onroerende goederen heeft
plaatsgevonden.
Op de gevolgen van de val van
de gulden voor het binnenland
komen wij In een hoofdartikel na
der terug.
Toenadering lussen
Engeland en Duitsland
De Britse onderminister van buiten
landse zaken, Lord Henderson, heeft in
gezelschap vgn de Britse commissaris
generaal Bishop een bezoek gebracht
aan Karl Arnold de minister president
van Rijnland Westfalen en voorzitter
van de Bundesrat, met wie hij bespre
kingen voerde over politieke economi
sche en sociale vraagstukken en o.m.
over het vluchtelingenvraagstuk en de
wederopbouw.
Na het onderhoud verklaarde Ar
nold, dat dit bezoek, had bijgedragen
tot het herstel van het vertrouwen on
der de volken" op basis waarvan alle
vraagstukken betreffende Duitsland zul
len kunnen worden opgelost".
DE VOLGENDE STATEN ZULLEN
IN EVENREDIGHEID MET HET
POND ONGEVEER 30% MOETEN
DEVALUEREN:
IERLAND, ISRAËL, NOORWEGEN
DENEMARKEN, INDIA, BIRMA,
EGYPTE, Z.-AFRIKA, AUSTRA
LIË, CEYLON, ARGENTINIË,
NIEUW-ZEELAND EN NEDER
LAND.
„Staakt het vuren
- Naar Lloyd's uit London meldt,
is het Nederlandse motorschip
„Pinquin", dat op weg was van
Antwerpen naar S'ockholm, bij
Kiel tegen het wrak van een
lichtschip gevaren en binnen tier
minuten gezonken. Alle leden van
de bemanning op één na werden
gered.
In de haven van Toronto is in de vroege ochtenduren T,an
Zaterdag brand uitgebroken op het 6905 ton metende
stoomschip „Noronic'. Toen de brand ontdekt werd, viel er
aan blussen niet meer te denken: het schip stond in enke
le minuten van neus tot staart in lichter laaie. De „Noro
nic" was een luxe passagiersschip bestemd voer de vaart
op de Grote Meren. Aan b oord bevonden zich 690 personen.
De passagiers waren hoofdzakelijk vackntiegangers uit De-
troit en Cleveland.
Doodsangst en
paniek
onmiddellijk na het ontdekken
van de brand werd groot alarm
gemaakt. Onder de passagiers, die
in hun slaap werden verrast, ont
stond grote paniek. Mensen in
nachtgewaad liepen gillend over
de dekken. Sommigen sprongen
jitt hun angst te water. Touwen
bn ladders werden toegeworpen,
om het bezit waarvan vaak en hef
tig werd gevochten. Ongeveer hon
derd passagiers konden door de
(bemanning worden overgebracht
naar een langszij liggend schip.
De kapitein, William Taylor.
bleef zo lang hem dit mogelijk
was op hét voorschip, waar hij
passagiers behulpzaam was bij 't
verlaten van het brandende vaar
tuig. De ladder, waarmee hij zelf
aan land werd gebracht, brak en
bij viel te water waaruit hij werd
gered.
De Nederlandse ambassadeur Mr. E.
N. van Kleffens en onze minister van
buitenlandse Zaken mr. D. U. Stikker
op het Staatsdepartement te Washing
ton, wachtende voor him bespreking
met de Amerikaanse staatssecretaris
Dean Acheson.
S^van Dag lol Dag^
Alle Zaandammers boven
de zes jaar zullen in de pe
riode van 3 October tot
eind November- röntgenolo-
gisch worden onderzocht.
Bij de Amerikaanse marine
zijn demonstraties gehouden
met een nieuw soort pak
voor brandweerlieden, dat
hen in staat stelt bijna drie
minuten in 'n hitte van 1093
graden C te vertoeven
Op 80 jarige leeftijd is Trui
da Kok, schrijfster van vele
meisjesboeken overleden
Uit protest tegen het uitblij
ven van nieuwe collectieve
contracten hebben 8000 A-
merïkaanse mijnwerkers het
werk neergelegd. In de
Amerikaanse laboratora zou
men een toestel hebben uit
gevonden, waarmede het mo
gelijk is, in de eerste drie
minuten tijd, de diagnose
van een aan suikerziekte lij
dend persoon vast te stel
len. Op de Volkshoge
school „Geerlingshof" te Val
kenburg is een veertien
daags werkkamp gehouden
van Nederlandse en Duitse
studenten. De nieuwe
Tsjecho Slowaakse gezant
in Nederland, dr. J. Marti-
nic, is in ons land aange
komen. De Tsjecho Slo
waakse eerste minister, An-
tonin Zapotockin, heeft mee
gedeeld, dat de broodrant
soenering van 1 October af
zal worden opgeheven.
Een Duits zuiveringstribu
naal te Fritzlar (Hessen)
heeft Prins Josias van Wal
deck Pyrmont, voormalig S
S generaal, die commandant
van het concentratiekamp
Buchenwald zou zijn ge
weest, veroordeeld tot vijf
jaar dwangarbeid en confis
catie van 70 procent van
zijn bezit. Twee mannen
hebben Zaterdagavond ge
poogd een 74 jarige kruide
nier in zijn winkel in de
Rustenburgerstraat te over
vallen. Zij belden aan de
winkeldeur en vroegen de
kruidenier of hij een tientje
kon wisselen. Toen de win
kelier zijn poriemonnaie wil
de pakken riep een der in
dringers plotseling „handen
omhoog" en poogde de
deur open te duwen. De kor
date kruidenier slaagde er
echter in deze poging te ver
ijdelen en op geroep om
hulp van zijn vrouw namen
de beide indringers de be
nen- In dc tuin van de
heer Tanis te Ouddorp op
Overflakkee groeien op het
ogenblik aardbeien. Zo over
vlocdig dat de familie Ta-
nis ze zelf niet op kan eten
De „Osloford" het vlag-
geschip van de Noorwegen
Amerika, dat door de Ne
derlandse dok en scheeps
bouwmaatschappij te Am
sterdam werd gebouwd, na
dert zijn voltooiing. 22 Nov.
vertrekt het schip voor de
eerste rcis naar New York-
Tevoren had hij de deuren van
een aantal hutten ingetrapt, en ra
deloze vrouwen naar het dek ge
bracht.
Intussen hadden 18 brandweer
auto's en twee drijvende spuiten
de hopeloze strijd met het vuur
aangebonden. Zo groot was de hit
te, dat de brandweermannen pas
na vijf uur aan boord konden
gaan.
Volgens de laatste berichten
zijn ten minste 197 mensen
omgekomen. 190 lijken zijn
aan boord van het schip aan
getroffen, 3 gewonden zijn in
het ziekenhuis overleden en 4
lijken zijn uit het water opge
haald. De ziekenhuizen en de
eerste hulpposten ln twee ho
tels tellen 189 gewonden, van
wie 16 efnstig.
Het schip is geheel uitgebrand.
De brand ontsVmd ip het achter
schip. De president directeur van
de „Canada Steamship Lines",
heeft verklaard dat de brand
schijnt te zijn ontstaan in een van
de statiehutten. Hij achtte het
niet onmogelijk, dat een branden
de sigaret of sigaar de oorzaak is.
Het onderzoek was nog niet be
ëindigd. Nalatigheid van de zijde
der bemanning achtte hij nage
noeg uitgesloten.
Het is de ergste scheepsbrand ln
Canada sinds 1847, toen de „Phoe
nix' op het Michiganmeer door
brand is verwoest, waarbij 247
mensenlevens verloren ginrer..
Vrolijke klant roofde zijn
broers brandkast
Het- trok de aandacht, dat in
een Arnhems café, iemand die be
weerde jarig te zijn, met volle
handen geld uitgaf. De politie
werd gewaarschuwd en deze kon
nog juist de man aanhouden, voor
dat hij per taxi naar Rotterdam
vertrok. -Hij bleek in het bezit te
zijn van een bedrag- van f 1500 en
beweerde uit Sittard te komen*
waar hij bij een broer had gelo
geerd. Dit laatste bleek na onder
zoek door de Sittardse politie te
kloppen, doch op de vraag of de
broer geld miste kon hij geen ant
woord geven omdat hij de sleutel
van de brandkast niet kon vin
den. Te Arnhem werd inmiddels
de „jarige" broer nog eens aan
een verhoor onderworpen en deze
bekende tenslotté zich over de
sleutel van de brandkast en over
ongeveer f 1700 te hebben ont
fermd. Hij had zich in Nijmegen
in nieuwe kleedij gestoken en de
oude plunje in de Waal gedepo
neerd. Hij was juist van plan 't
verdere kapitaal te liquideren,
teen de Arnhemse politie daar 'n
stokje voor stak. Hij is inmiddels
overgegeven aan de politie,
ZE ZITN HET EENS
Het Spaanse ministerie van buiten
landse zaken heeft meegedeeld, dat ko
ning Abdoellah van Transjordanië en
generaal Franco „volledige overeenstem
ming hebben bereikt over de kwesties
met betrekking tot het midden oosten
en de bedreiging van het Sowjetrus-
sische communisme".
Een pracht combinatie.
Na de afkondiging van de order staakt
het vuren, werden te Solo (Indonesië)
door middel van geluidsversterkers re
devoeringen gehouden, teneinde de be
volking over de voorschriften, die deze
order behelst, in te lichten. Ook wer
den de dagorders van de brigade-com
mandant, kolonel U. L. E. Ohl en de
commandant van de tweede T.N.I. di
visie, luitenant kolonel .Slamet Riardi,
bekend gemaakt.
Militairen der T.N.I. ruimen over
eenkomstig de order „staakt" het vu
ren", versperringen op.
Wild-West aan boord
van de „Hagno"
Twee „cowboys", die toezicht
zouden moeien houden op de vee
lading van het Nederlandse ss
Hagno, kwamen gisteravond droii
ken aan boord terug, waar ze ru
zie kregen met cowboy nummer
drie, oud 61 jaar, die rustig in zijn
bed lag. Er ontstond een vecht
partijtje. De oude man, bang voor
ergere dingen vluchtte naar de
messroom en verschanste zich.
Toen de twee anderen hem niet
konden bereiken, werden twee
brandbijlen opgescharreld en na
enige ogenblikken was de verbinV
ding weer hersteld. De man in de
messroom zocht zün toevlucht bij
een mand met lege flessen en r
af en toe een hoofd door. het gat
in de deur verscheen, probeerde
.deze flessen daar een gat in tè
krijgen.
De tegenpartij zocht hierna een
partij brandbaar materiaal en
voor de deur werd dit in brand
gestoken om d-v flessen werper uit
te roken. Dit werd ech'er te bar
en de man maakte alarm.
Via het Coolsineelziekenhuis
kwamen de „cowboys" bij de rivier
politie terecht. Ze bloedden erg. De
mannen afkomstig uit Dublin, zijn
opgesloten.
Kanaalzwemmen in
familieverband
Twee leden van de Amerikaanse fa
milie die gestart is voor de zwemtocht
van Manhattan naar Cohey Island,
hebben hun pogingen gestaakt. Het be
treft de tweeling van elf jaar, twee
meisjes, die na 5 k.m. opgaven. Papa
John Mercer, zijn dochter van 21 en
zijn zoon van 18 jaar volbrachten de
tocht in 5 uur 32 minuten, een tijd,
sneller dan de zwèmlustige familie t
dachr had te zullen maken. Het volgeÜ
de jaar wil de familie Mércer een geza
menlijke poging doen het Kanaal over
te zwemmen.
