l
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
Churchill oefende vernietigende
critiek op Cripps
Lapmiddel
Eind October
textiel vrij?
Mao Tse Toeng
boekt
succes
Mishandeling ofnoodweer?
^-NIEUWS—^
5e JAARGANG Nr. 1703
IWder
Donderdag 29 September 1949
Uitgave Stichting wDe Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen ƒ0.30 per week 1.25 per
maand 3.65 p. kwart. MJ vooruitbetaling
Advertenties 14 et per mm., familiebericht
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting.
Verantw. redacteui, J. v. Zoooen Bureau, Ridderstraat hoek Oudearaeht Tel K 2200 J97I
Felle debatten in Engels Lagerhuis
Sarcastisch amandement op motie van vertrouwen
In het Engelse Lagerhuis zijn debatten gehouden, die wel tot de felste van
de laatste jaren mogen worden gerekend. Winston Churchill nam het leeuwen
aandeel van de geconcentreerde aanval op de regeringvoor zijn rekening en
Stafford Cripps, de Engelse devaluatie-minister, kwam er in zijn betoog noch
politiek, noch moreel erg goed af.
De Engelse ministerpresident. Clement
Attlee, wiens regeringspolitiek door zijn
voorganger, Churchill, fel werd becriti-
aeerd.
De man. die meende dat hij ten ge
volge van de devaluatie inplaats van 'n
gulden nog maar zeventig cent in zijn
bezit zou hebben, is mis geweest- Hij
heeft nog steeds een gulden. Maar de
gene. die meent, dat de devaluatie vrij
wel ongemerkt aan ons voorbij zal gaan
omdat de gulden in het binnenland toch
de gulden blijft en er tal van landen met
ons gedevalueerd zijn, heeft het even
zeer mis. Al kost dc shag dan ook nog
geen cent meer. En al hebben we dan
ook nog niet gehoord over verhoging
van de broodprijs, toch hangt ongetwij
feld dit in de lucht, tenzij de regering
de graanprijs die ze in het buitenland
mét minder waard zijnde guldens moet
betalen, zal compenseren door een ver
hoging van het landbouwegalisatiefonds.
Of zou de tarwestroom uit de Ver
enigde Staten plotseling niet meer no-
Idig blijken en zouden Canada en Oost
Europa plotseling in staat zijn ons brood
giaan te leveren?
Het is niet wel denkbaar. Vooral niet
Orr-dat het ontwakende Azië, tegelijker
tijd met het nationale reveil een ont
wakende honger aan de dag zal leggén.
Langzaam aan zullen de prijzen dus on
vermijdelijk iets stijgen en wel naar mate
we importeren uit de dollarlanden. Of
«de stijging vier of vijf of zes procent
za' bedragen, kan niemand nog met ze
kerheid zeggen. Maar in ieder geval zo
danig, dat een derde loonronde er on
vermijdelijk door zal worden. Dat hét
loven van de kleine zelfstandigen er
weer moeilijker door wordt.
Stijgende lonen, stijgende kosten, stij
gende prijzen, exportmoeilijkheden, enz.
We zullen er met devaluatie alleen niet
komen. Al achten ook wij de mogelijk
heid aanwezig, dat de export naar ver
schillende landen er door zal worden
bevorderd. Om uit de misère te komen
Zijn echter andere middelen nodig dan
'devaluatie.
Opheffing van de tarieven, die bijna
alle staten nog hebben en waardoor ze
aan de grens zeggen: Zoveel eerst be
talen, voor het artikel het land inkomt.
Opvoering van de Europese arbeids
productiviteit tot het Amerikaanse Peil.
Verbetering van onze productiemetho
den. (Geschiedt dit niet, dan heeft de
devaluatie slechts een zeer tijdelijke be
tekenis en zou ze binnen afzienbare tijd
dcor nieuwe mocfcn worden gevolgd).
Dat is misschien mogelijk door de
Marshallhulp, maar dan moeten de
Marshalldollars door de Europese sta
ten vrij besteed mogen worden. Naast
het lapmiddel devaluatie zullen deze lap
middelen moeten worden gebruikt om
ons er boven op te helpen. En dan zal
jia verloop van enige tijd toch blijken,
dat het maar lapmiddelen waren en dat
slechts de gelijkmatige verdeling van de
rijkdommen der aarde onder haar bevol
king tot wereldvrede en wereldwelvaart
zullen kunnen leiden. Want de petro
leum in de bodem van Amerika is niet
het bezit van een bepaald persoon. Zo
ver is het begrip reeds gekomen. Bijna
alle banden hebben wetten, waarbij de
LotU ir schatten aan het particulier bezit
werden onttrokken- Het is echter ook
niet liet bezit van een volk. Het be
hoort wereldbezit te zijn. Eerst dan ko
men wc er. v- Z.
weerbericht
Geldig tot Vrijdagavond.
RUSTIG HERFSTWEER.
In de nacht en ochtend op vele
plaatsen mist of laag hangende
bewolking. Later op de dag plaat
selijk opklaren. Zwakke en af en
toe matige wind uit Oostelijke
richtingen. Weinig verandering
in temperatuur.
De hoofdzaak was dat de Engelse re
gering een vertróuwensmotie had inge
diend. De conservatieven bleken wel ge
negen deze te ondersteunen indien als
amendement de aantekening werd inge
voegd. „voortdurend financieel wanbe
heer".
Dezelfde vertrouwensmotie werd in 't
overwegend conservatief samengesteld
Hogerhuis met 93 tegen 24 stemmen ver
worpen.
GhurchilTs betoog droeg een scherp
weloverdacht doch uitermate behoudend
karakter De ex-premier bracht in herin
nering dat Engeland 16 milliard pond
meeif heeft uitgegeven dan in „vier vette
jaren'' voor de oorlog. De nationalisatie
politiek kwam er evenmin genadig af.
Engelse regering verweet dat de Russen
te: wijl hij op oorlogszuchtige toon de
nog eerder de atoombom hadden dan de
Engelsen, maar gelukkig later dan dg
Amerikanen Dat het pond sterling zo
diep gekelderd was vond hij evenmin
noodzakelijk- Een zwevende munt was
beter geweest. Hij eiste spoedige parle
ment? verkiezingen
De 1'btiale spetter, Clement Davies,
was ets Korter, .naar niet minder posi
tief-afkeurend in zijn betoog. Hij zeide
„als m».n btaffórd Cripps voor de ra
dio hoorde, zou rr en denken dat het
een overwinning betrof. In werkelijkheid
geilt het hier een der eriistigste com
merciële en economische nederlagen, wel
ke dit land ooit geleden heeft"
De communist Callacher zeide dat dc
regegring gevormd werd door een troep
In Berlijn opnieuw
netelige kwesties
Tusen de Vier bezettingsmogendheden
t(- Berlijn is het opnieuw tot wederzijdse
.jy-egelijkheden" gekomen. Zij zullen
niet langer de Westmark toeslag betalen
aan personeel van de Spoorwegen, dat
officieel voor geheel Berlijn onder Sow
jet Bestuur is gesteld. De Westelijke
commandanten beschuldigen hun Sowjet
collega er van in het geheel niet of ver
traagd op brieven te hebben gereageerd
en indirect represailles te hebben door
gevoerd jegens de stakers.
De Berlijnse gemeenteraad zit zonder
contanten. Pensioenen van ouden van
dagen enz. kunnen niet meer worden
betaald. Onmiddellijke hulp van de ge
allieerden of het bestuur van West
Duitsland is geboden.
„buitergcwcne acrobaten" Hij zeide dat
de arbeiders ii. Engeland meer dan ooit
zouden wc; den uitgebuit, terwijl de
Amerikaanse arbeiders door de eventu
ele qoeukope Engelse producten nog af
hankelijker zouden worden. De kans op
redding was gelegen in handel met de
Sowjet Lnie en andere landen die be
reiking van het socialisme nastreefden
Van de zijde der labour-leden werd
herhaaldelijk geïnterrumpeerd Om zeide
een der afgevaardigden, toen Winston
Churchill over gebrek aan geld klaagde
„je moet je paard maar verkopen".
De dupliek van de" minister wordt met
s; «inning tegemoet gezien
Uit gegevens, die ter beschikking
staan van de overheid, handel en in
dustrie, valt te concluderen, dat de tex
tieldistributie waarschijnlijk eind Octobrir
zal worden opgeheven, aldus de Volks
krant. Van officiële zijde kon tot dusver
geen definitieve datum voor de ophef
fing worden bepaald. Ten onrechte is
aan de inwerkingtreding van de Vóór
Unie der Benelux de gevolgtrekking ge
koppeld. als zou op die datum ook de
textiel vy-lj komen.
Nu de gulden is gedevalueerd en de
Belgische franc vrijwel wordt gehand
haafd, is aan te nemen, dat hiermede
opnieuw een reden is vervallen om de
textielrantsoenering voort te zetten.
Waren de prijzen hiervan kolrt vóór de
devaluatie in België en Nederland nage
noeg gelijk, thans worden de Nederland
se producten uiteraard aanzienlijk goed
koper. De zo noodzakelijke export zal
dus bij een vrij-geven van de distributie
van textiel niet worden benadeeld. Even
min behoeft Nederland te vrezen, dat
zijn markt met dc Belgische textielpro
ducten zal worden overstroomd,
Aan de binnenlandse behoeften kan
op het ogenblik vrijwel worden voldaan
al blijft het linnengoed vooral lakens
en slopen nog een zwak punt in de
voorziening. De aankoop van textiel
artikelen zal dus mogelijk bij de ophef
fing van de distributie in de aanvang
I stijgen, maar deze zal toch weer vrij
I spoedig tot op het tegenwoordige peil
I teruglopen. Daarnaast zal echter de ex
1 port misschien geleidelijk toe nemen.
De leider van het z.g. volksdemocra-
tische China, Mao Tse Toeng, heeft 'n
belangrijk succes geboekt. Na de vele
overwinningen die de volkslegers de
laatste maanden behaalden en het stop
zetten van buitenlandse hulp aan Tsjang
Kai Tsjek, heeft de communistenleider
thans door middel van diplomatiek en
politiek overleg de provincie Sinkiang in
handen gekregen.
Dit betekent dat de nieuwe Chinese
regering de gehele Sowjet Russisch—Chi
nese grens van Mandsjoerije tot Sinkiang
beheerst, hetgeen duizenden kilometers
betekent. Daar 't tevens de meest weste
lijke provincie van China is, wordt
Tsjiang Kai Tsjek's positie ook in het
„Verre" ZuidWesten zeer bedenkelijk.
Arme schipper
„Mijn schip ligt in Venlo aan
de kade en ik moet in Panner-
den stenen gaan laden, maar ik
heb geen sluisgeld meer
zo begon het verhaal van een
schipper, die bij een Venlose
pastoor zijn nood klaagde en aan
het einde er van de geestelijke
ertoe bewoog hem 25 gulden te
lenen.
Zoals hij hetzelfde verhaal met
succes ook reeds had opgehan
gen in andere plaatsen.
Nadat de schipjjer vertrokken
was kreeg de Venlose pastoor
toch argwaan- De politie werd op
de hoogte gebracht en toen de
schipper eniqe dagen later bij de
pastoor in Arcen aanklopte werd
hij door de Arcense politie in de
kraag gepakt.
De schipper bleek alleen maar
in zijn fantasie moeilijkheden met
sluisgelden te hebben, want hij
bezat in het geheel geen schuit.
H-t was een 30-jarige slagers
knecht H. V. uit Den Haag.
Knaapje tussen brug
gekneld en gedood
Een vierjarig knaapje uit Almelo
wilde bij het dichtdraaien van een brug
over de Vriezenveense wijk te Daler
veen bij Almelo hierbij al spelende be
hulpzaam zijn. Hij verloor daarbij het
evenwicht en geraakte met zijn hoofdje
bekneld tussen het hekwerk van de
brug. Met een ernstige schedelbasisfrac
tuur werd het ventje naar het ziekenhui s
vervoerd, waar hij in de afgelopen
nacht is overleden.
De Spaanse-Kwestie
Met de fascistische Spaanse dictator
Franco schijnt het goed te gaan. Hij
bereidt een bezoek voo* aan Portugal
waar hem onder meer een eredoctoraat
zal worden aangeboden, en verder eer
betoon als „bevriend staatshoofd" zal
worden bewezen.
De Spaanse kwestie zal niet officieel
op de agenda van de Ver. Naties wor
den geplaatst, doch het bezoek van het
Amerikaanse eskader enerzijds en de be
noeming van een Braziliaanse ambassa
deur in Madrid anderzijds worden „po-
tieke en diplomatieke overwinningen
voor de Spaanse dictator genoemd."
MAO TSE TOENG.
de leider van het nieuwe China.
Voor het Hof te Den Haag heeft een
zeer gecompliceerde zaak gediend tegen
een grenscommies uit het dorpje Ede, op
de grens van Zeeuws Vlaanderen en
België. Twee commiezen betrapten twee
mannen, die een cafétje verlieten dat op
300 m van de grens ligt. Zij volgden
de beide mannen en sommeerden hen te
stopen. Eén er van wierp een pakweg
entswerd achtervolgd door van F.
Van R., de andere commies, keerde
terug en ontmoette vlak voor het ca
feetje een wielrijder P. R. Deze was
zeersterk onder invloed van sterke
drank. De commies sommeerde hem te
stoppen, doch het resultaat was dat P.
R. de commies van R. aanviel. Hij be
dreigde hem met de woorden „ik maak
Minder troepen naar
Indonesië?
Het feit, dat in de oorlogsbegroting
voor 1950 voorzien wordt in de uitzen
ding naar Indonesië, heeft in Indonesië
een zekere verontrusting gewekt.
Van gezaghebbende Nederlandse zijde
wordt verklaard, dat voor een derge
lijke verontrusting geen enkele grond
bestaat. De ontwerp-oorlogsbegroting
werd opgesteld lang voor de Ronde Ta
fel Conferentie.
Met de vooruitzichten, welke door
deze conferentie worden geopend, kon
en mocht daarbij geen rekening worden
gehouden.
Een herziening van de begroting ten
aanzien van de uitzending van Neder
landse troepen naar Indonesië zal plaats
hebben zodra de Ronde Tafel Conferen
tie is geslaagd.
Een Karen-staat
De aparte staat der Karens in Birma
is thans „een voldongen feit", aldus
heeft Saw Ba Oe yi, de leider de Karens
tijdens een persbijeenkomst in Toungoe
verklaard. Deze leider der Karens. te
vens ministerpresident, vertrouwt, dat de
staat, die zijn volgelingen in Juni heb
ben uitgeroepen, na bezetting van ruim
honderdduizend vierkante kilometers
gebied in Oost en Zuid Birma, dat voor
namelijk door Karens bewoond werd,
binnen zes maanden internationaal er
kend zal worden.
V.van Dag tot Dag--
In Albanië is de leerplicht in-
iendam een noodlanding ge- Hierdoor zullen vele opslag- na maanden van pogen niet in
maakt. Het toestel is bescha- problemen voor klein-behuis- geslaagd een leerkracht te
j De piloot is ongedeerd den verdwijnen. In het af- vinden voor de drie lagere
gelopen zom«rseizoen is het klassen der openbare lagere
erg druk geweest in Elten. school te Helenaveen eri zulks
Naar schatting bezochten terwijl thans het tekort aan
digd-
gebleven. Naar het Duitse
nieuwsbureau meldt, zullen 1
October manoeuvres in de
beginnen. Volgens radio
Rome zijn de meesten van
gesteld voor alle analphabeten Russische zone van Duitsland meer dan 2 millioen toeristen onderwijzers niet nijpend meer
van 12 tot 40 jaar. In 1J'- - -
Anchora (Alaska) heeft zich
Dinsdag een aardbeving voor
gedaan, die de hevigste van
de laatste vijf jaar wordt ge-
Goemd. Zij duurde 69 sec.
B en W van Bergen op Zoom s
hebben voorgesteld een „zwar Twee overlevenden wa»>n er Woensdagochtend is, waar zorgwekkende toestand in
het nieuwe gebied Een ruwe is, Een luxe auto te Sit-
schatting maakt uit, dat circa tard ramde een stilstaande
grote groep Slovenen. die 20.000 autobussen naar Elten bakkerswagen. Een 47-jarige
heimelijk de grens naar Italië kwamen. De toegangswegen dame, die bij de wagen stond,
die door het vele verkeer erg om gebak in ontvangst te ne-
geleden hebben zullen zo spoe men, werd daarbij op slag ge-
dig mogelijk worden hersteld, dood. De bakker moest
wilde oversteken, door Joe
goslavische politie en grens
wachten gedood of gewond.
te lijst" in te voeren voor in geslaagd Italiaans
openbare dronkaards. De na- bied te bereiken.
men van hen, die meermalen kok zijn drie krachtige radio,
moeten worden verbaliseerd zenders in beslag genomen,
schijnlijk door schuiven van ziekenhuis worden oPgeno.
de lading, op de rijksweg bij men. De KNAC wijst erop,
's Heer-Arendskerke (Zuid- dat zich de laatste tijd weer
o- Beveland) een militaire auto verkeersongevallen hebben
zullen, wanneer het voorstel die door Chinese communisten over kop geslagen. Een voorgedaan, welke veroor-
aanvaard wordt, op een lijst werden gebruikt. Een Chinees jg,. inzittenden, afkomstig uit zaakt zijn door loslopende hon
worden geplaatst, die in alle is gearresteerd. Gelijk bak Haarlem, werd op slag ge- den. En in het belang van de
café s zichtbaar moet worden fcer, melk- en groenteboer zal dood. Een andere moest met veiligheid van het verkeer èn
opgehangen. Een meteor na afloop van de kolendistri- cen schedelbasisfractuur in 't in dat van de viervoeters
straaljager, afkomstig van t butie dagelijks een kolenhan- ziekenhuis worden opgenomen wordt aangeraden, de honden
vliegveld te Leeuwarden, heeft delaar aan de deur komen. Ondanks allerlei adverien- waar het nodig is aan de lijn
ties en het aanwenden van te houden.
je dood, ik wurg je. ik vermoord je",
enz. De commies voelde zich bedreigd
en loste een drietal schoten, waardoor
P. R. dodelijk werd getroffen. Tijdens
de vlucht van kommies van R. zou hij
tegen zijn inmiddels weergekcere colle
ga F. hebben gezegd: „ga uit de weg,
want hier zit het niet goed".
Tot zover -de lezing van de commies,
een lezing, die door de arrondissements
rechtbank was aanvaard.
De officier van justitie ging echter in
hoger beroep. Hij achtte het onaanne-
lljk dat een gewapende commies zich zo
bedreigd zou hebben gevoeld, dat een
dodelijke verdediging nodig zou zijn ge
Weest. De procureur fiscaal vond dat.
ondanks de duistere kanten van het ver
haal, het beroep op noodweer van de
commies niet gerechtvaardigd was. Hij
was van mening, dat het hier een geval
van zware mishandeling betrof. Hij acht
te de commies schuldig en eiste 1 jaar
gevangenisstraf.
De verdediger, ror Wieringa wees op
de soms gespannen verhoudingen in het
grensgebied tussen bewoners en commie
zen. Hij was van mening, dat zijn cliënt
uit noodweer had gehandeld, en conclu
deerde, evenals de rechtbank dit had ge
daan, tot vrijspraak.
Oud-burgemeester van
Laren in cassatie
„Ik was pro Nederlands en niet pro
Duits", zo zeide de voormalige burge
meester van Laren en waarnemende bur
gemeester van Blaricum, A. W. Knip-
scheer, gistermorgen voor de Bijzondere
Raad van Cassatie.
Op de vraag van de president of re-
quirant het laten arresteren van Joodse
landgenoten dan een pro Nederlandse
daad vond, bleef K. het antwoord schul
dig. De requirant was voor zijn daden
gedurende de bezetting door het Bijzon
dere Gerechtshof te Amsterdam tot 12
jaar gevangenisstraf veroordeeld.
De raadsman van requirant. mr H. J.
F. Huffer was van oordeel, dat bij het
vonnis niet genoeg rekening is gehouden
met de goede daden van K. Hij heeft
zeker fouten gemaakt maar is stellig geen
„Moffenknecht" geweest. De Duitsers
verdachten hem zelfs van sabotage.
De procureur-fiscaal achtte de opge
legde straf geenszins te hoog en vroeg
•erwerping van het beroep.
Voortgezette behandeling
van PBO in Tweede Kamer
De Tweede Kamer heeft in hoofdzaak
moeten luisteren naar uiteenzettingen
van de zijde der ministers over het nog
al zwaar aangevallen wetsontwerp op de
publiekrechterlijke bedrijfsorganisaties.
Ondanks de talrijke voorstellen, critische
opmerkingen en de waarschuwing van
enkele hoogleraren, handhaafde de ont
werper van het wetsontwerp, staatssecr.
van Grinten, zijn oorspronkelijke voor
stel geheel. De behandeling wordt voort
gezet.
Een maharadja uit ln-ia nuU een jaar
geleden bij een goudsmid te Biriningham
opdracht gege/en tot het vervaardigen
van een gouden thee en eetservies met
een Indisch patroon ter waarde van
100.000 gulden.
Nadat enige delen van het servies naar
de opdrachtgever waren gezonden, ver
bood de regering van India de import
van het restant, omdat import van buiten
ladse goederen in India sterk beperkt
diende te worden. Hiermee begon de
narigheid. Eerst probeerde men het ser
vies over Amerika naar de Maharadja
te zenden. Toen dat mislukte deed een
45jarige hoteleigenaar een poging de de
len van het servies per vliegtuig naar
India te smokkelen. Deze poging kostte
hem 500 pend of drie maanden hechtenis
Thans probeert men voor de koppen,
lepels, vorken, enz. kopers te vinden.
Als dit niet lukt, wat wel zo goed als
zeker is, omdat de hoge prijs voor h;t
18 karaats goud nog wordt verhoogd
met 100 procent belasting, zal het gou
den servies in de smeltkroes een einde
vinden.
Enige delen van het servies, wat zal
hun lot zijn, pronkstuk bij een Croesus
of de smeltkroes?
Conflict tussen K.A.B. en
groothandel
Kan fruii goedkoper
Vorige week nam de Kath. Arbeiders
Beweging Limburg het besluit om ter
verkrijging van meer redelijke fruitprij-
zen dan die, welke door de detaillisten
worden berekend, zelf fruit op de vei
lingen te doen aankopen, welke dan over
de coöperatieve winkels in de mijnstreek
en Zuid-Limburg zouden worden ver
deeld.
Vorige week Vrijdag werd op de
coöp. veiling van Wijlre reeds een klei
ne partij voor de KAB aangekocht.
Maar Maandag hebben de grossiers,
toen ze vernamen dat aan deze veiling
wellicht nogmaals voor de KAB vla 'n
commissionair zou kunnen worden ge
kocht besloten dan zelf geen enkele
aankoop te doen- Alle kopers, ook de
„Hollandse" kooplui, verlieten de vei
ling, welke met een aanvoer van 120000
kilo bleef zitten. Na beraad werd in
Wijlre des middags om hu:
nog cen veiling gehouden, waarbij de
hele aanvoer werd verkocht, nadat te
kennen was gegeven, dat op deze veiling
niet aan de KAB zou worden geleverd.
Intussen is deze aangelegenheid, welke
de Kath. Arb. Beweging heeft aange
pakt om tot een meer redelijk prijzen-
peil voor de minder draagkrachtigen
onder het publiek te komen, nog niet
afgedaan- De meeste veilingen blijken
zich hoewel men tevoren met de
KAB in principe tot accoord was geko
men aan de zijde van de kooplieden
op hun veilingen te scharen.
gisteren omstreeks vijf uur Men zal dan diverse soorten
in een weiland vlak bij Vo-kolen per kit kunnen kopen.
persoonlijke relaties is men er
Terwijl de vader een buurpraatje maak
te en de moeder met de was bezig was
heeft de elf maanden oude baby uit
Venlo een kan kokende melk. die door
een ouder zusje op de vloer was ge
plaatst, omver getrokken, waarbij het
kind de melk over zich kreeg. Met ern
stige brandwonden werd het kind naar
het ziekenhuis gebracht, waar het na
een week is overleden.
