VERENIGING VOOR BEDRIJFS
VOORLICHTING IN DE
v WIERINGERMEER
m
43c
I. POLK
Vedergewichttitel is vacant - vier
boksers gaan er om strijden
U plukt
het geld toch
óók niet
van de boom!
V
o»
Aoo|) en rerkooji
/roer en f ninder
f#iversen
Bewaring van aardappelen in koelhuizen en luchtgekoelde ruimten
Mededeling nr 418
De bewaring van aardappelen in
koelhuizen wordt in de Wieringenneer
gedurende enkele jaren reeds in prak
tijk gebracht, Wij hebben reeds enkele
jaren ervaring en zullen hieruit enkele
gegevens putten. Tevens kunnen wij,
naar aanleiding van een enquete. die
dit voorjaar in de Wieringenneer door
ons gehouden is, over de nabehandeling
van aardappelen uit het koelhuis en
kele gegevens mededelen-,
We zullen beginnen even in het kort
vavnaf de rooidatum de manier van be
wa-ing te bespreken
Na het rooien worden de aardaPpelén
in zomerkuiltjes op het land of in lan
ge zomerkuilen bij huis bewaard. In
sommige gevallen op de dórs of in de
hut bewaard De tijd. die verloopt van
af de rooidatum tot de tijd, dat de
aardappelen in het koelhuis gebracht
worden, kan al veel invloed hebben op
de kwaliteit.. Is in deze tijd de tempe
ratuur niet te hoog, dan gaan de aard
appelen meestal in een tamelijk goede
conditie het koelhuis in. Is in deze tijd
de tempertuur wel hoog,, dan is van
deaardappel de rustpecjode vroeg ver
broken en begint hij te „leven" Het
zal dus zeer belangrijk zijn voor degene
die een koelhuis exploiteert, dat hij
weet, hoe de aardappelen in het koel
huis gaan. Bij een aardappel, die leeft,
zal de bewaartemperatuur lager moe
ten zijn, dan wanner de aardappel niet
leeft. Bij de -meeste aardappelen is de
critische temperatuur 4 o C. Er zal dus
over het algemeen niet boven de 4o
gekoeld moeten worden, daar anders de
aardappelen gaan spruiten Ook is een
temperatuur beneden 2o C niet gewenst
daar zzich anders verschijnselen van
onderkoeling voordoen gedurende de
winter worden de aardappelen dus ge
koeld tussen 2 en 4 graden C
We kunnen drie soorten aardappelen
koelen:
a De aardappelen die voor consump
tie "uitgeplant worden-moeten een* flin
ke nabehandeling hebben Onder nabe
handeling verstaan we de tijd, van weg
halen uit het koelhuis tot planten,
b. De aardappelen, die voor consump
tie uitgeplant worden moeten een korte,
misschien beter zelfs, geen nabehande
ling hebben.
c De aardappelen die voor export be
doeld zijn kunnen laaggekoeld worden,
«n moeten geen nabehandeling hebben..
Bij de proeven, die genomen zijn met
het koelen van aardappelen is wel ge
bleken. dat dc verschillende rassen zeer
velschillend reageren De late ra sen
reageren over het algemeen zeer wei
nig op het koelen en moeten niet lager
dan 4 graden C gekoeld worden..
De manier van bewaren gedurende
de winter:
Dit kan plaats vinden in:
a. Zakken van 50 kg inhoud,
b rooikratten van 25 kg inhoud,
c poterbakjes met extra lat 17-20 kg
inhoud
We zullen deze manieren even nader
bekijken De zakken moeten op een
zeer zorgvuldige manier worden opge
stapeld zodat van alle kanten zoveel
mogelijk gekoelde lucht erin kan door
dringen. Proeven hebben aangegeven,
dat de koude lucht zeer langzaam in
de zakken doordringt en dat de tem
peratuur in de zak nog altijd 9r-
fler blijft.
a Wanneer de aardappelen in het voor
jaar op de boerderij komen is hef nu
noodzakelijk, ze in poterbakjes te stor
ten om ze vóór te kiemen. Indien de
ze bakjes niet aanwezig zijn, dan in
rooikratten (half vol) en en als dit
niet mogelijk is. kan men de aardap
pelen los op de dorsvloer uitstorten
(èèn of twee lagen dik)
b Ook wanneer men rooikratten ge
bruikt tijdens de koelperiode moeten de
Ze vooral niet geheel volgestort wor
den- Dc koude lucht moet er goed in
kunnen dringen. Het weghalen uit het
koelhuis moet minstens 4 weken voor
het planten geschieden. De aardappelen
moeten dan overgestort worden, zodat
ir. iedere rooikrat de helft van de oor
spronkelijke inhoud zit. Nog beter is
de aardappelen in poterbakjes te stor
ten en hierin te laten voorkiemen.
c Aardappelen in poterbakjes met ex
tra lat bewaard, mogen, ook weer niet
te vol gemaakt worden. Bij het wegha
len uit het koelhuis geldt ook hier de
regel, dat de beste manier van voorkie
'men is. de helft eruit te storen. Indien
de" aardappelen op de één of andere ma
nier 'nabehandeld worden, moeten ze op
een lichte plaats staan, bv. dors of wa
genberggplaats- We hebben dus nu
aangegeven hoe de aardappelen bewaard
en nabehandeld moeten worden.
We zullen nu even de enquete be
spreken, die in de Wieringenneer en
omgeving dit voorjaar gehouden is en
nagaan, hoe de 31 partijen werden be
oordeeld. 15 partijen van het ras Bint-
de rest Alpha, Eersteling. Rode Eer,
E-dgold, Industrie, Noordeling, Record
en Furore. Hiervan werden 15 partijen
in rooikratten bewaard, 12 in poter
bakjes met exrta lat, 4 ln zakken. Er
werd op 3 plaatsen gekoeld, n.1. bij
Keeman, Nrd Scharwoude, 5 partijen,
Sevenhuizen, Warmenhuizen 4 partijen
en Wieringenneer 19 partijen.
De aardappelen waren op de meeste
plaatsen praktisch zonder spruit uit 't
koelhuis gekomen. Enkele partijen had
den gedeeltelijk een zeer lange spruit,
waardoor dit veroorzaakt was, is niet
na te gaan. Wel kunnen we meede
len, dat aardappelen zonder spruit in
het koelhuis gebracht moeten worden,
daar ze anders, zoals we gezien hebben,
uit hun rustperiode zijn en doorspruiten.
Het is nl. in een groot koelhuis niet
zo gemakkelijk om in een zeer korte
tijd een gehele partij inwendig op een
temperatuur van 3-4 gr. te koelen.
Indien dus sommige partijen een beet
je warm zijn, (boven 4 gr C) en ze
hebben reeds spruiten, dan gaan ze
door. Zijn deze aardappelen afgespro
ten dan beginnen ze een zeer klein
spruitje te vormen, maar de temperatuur
beneden 4 gr. zal ze weerhouden ver
der te gaan.
Het belangrijkste echter van deze en
quete was, dat nog op vele plaatsen
niet zo werd nabehandeld als dit volgens
ons de beste resultaten zou geven. Er
werd te vlug geplant, nadat de aard
appelen uit het koelhuis kwamen- Dit
is ook in de Wierinermeer steeds moei
lijk geweest, daar men meestal zonder
poterbakjes of bedrijfsgebouwen zat.
lijk geweest, daar men meestal zonder
Dit zal in de loop der jaren wel verbe
teren, en zal men de nabehandeling be
ter ter hand kunnen nemen Ook wil ik
de moeilijkheden van het risico, dat
men loopt bij vroeg uit het koelhuis ha
len niet onderschatten. Wanneer er
late vorst optreedt, kan men zonder be
drijfsgebouwen nog een eriTstige scha
de oplopen voordat ze geplant zijn.
We zullen nu eerst de bewaarmetho
de in luchtgekoelde ruimten bespreken
en dan aan het slot een resumé geven
van de bewaring in het algemeen.
Aardappelen in poterbakje; in luchtge
koelde ru:mten.
Deze manier van bewaren geeft vol
gens ons perspectieven. De toestand in
de Wieringenneer, (en ook elders) is
toch zo, dat een gedeelte der pootaard
appelen' bewa'ard wordt in het koelhuis
maar dat er npg een aanzienlijk deel op
de boerderij bewaard wordt. Nu is dit
voor de meesten een vrij hachelijke on
derneming als het vriest- Glazen be-
waarpotten zijn nog te duur om te bou
wen dus zoekt men naar iets anders.
Er zijn daarom reeds enkele, die hun
wagenbergplaats in laten richten voor
een bewaarplaats met luchtkoeling en
een T.L. buizenverlichting laten aan
brengen. Het is mogelijk, deze gebou
wen tot een behoorlijke bewaarplaats
in te richten. Ik ga nu van de veronder
stelling uit, dat we een nieuw gebouw
gaan zetten. U moet zich dat dan als
volgt voorstellen:
We moeten ons een stenen gebouw
voorstellen van ca 3.5 m hoog. 10 m
breed, de lengte hangt af van de hoe
veelheid aardappelen, die men er in op
bergen wil. De muren en deuren moe
ten goed geisoleerd zijn. evenals het
dak. In de bodem van dit gebouw lo
pen op een onderlinge afstand van bv.
1.5 m goten. Op deze goten liggen te
gels, waartussen openingen zijn gdaten
(gleuven) om de lucht te laten passe
ren. Aan het einde van de go'en zijn
ventilatoren, die er de lucht inblazen-
Op het dak zitten luchtkokers, die de
lucht afzuigen. De ventilatoren hebben
een uurcapaciteit van 30 X de inhoud
van het gebouw aan lucht te verplaat
sen. De afmetingen van de goten, ven
tilatoren enz. moeten op een gelijkma
tige luchtverversing berekend zijn.
Met de verzorging en bediening van de
luchtgekoelde ruimte staat of valt al
les. Er moet met koude bui'enlucht ge
werkt worden. Van zeer groot belang
is daarom, dat degenen, die deze zaak
bedient, zich voortdurend op de hoog
te stelt van de temperatuur binnen "en
buiten. Is het binnen warmer, dan de
ventilatoren laten werken. wellicht 1
a 1,5 uur, tot de bewaarplaats volle
dig de buitentemperatuur (niet lager
dan 2 gr.) heeft aangenomen. Is het
binnen koud, of dezelfde temperatuur
als buiten, dan moet het geheel geslo
ten worden gehouden. Dit kan weieens
enkele dagen, soms nog wel langer du
ren. Wanneer aardappelen in poter-
bakjes bewaard worden, loopt de tem
peratuur binnen sneller op Per
dag) dan dat ze los gestort zijn ih
boxen (!4° per dag). De hoeveelheid
aardappelen, die per m3 inhoud in po
terbakjes bewaard wordt, is veel ge
ringer en deze aardappelen zullen de
koude temperatuur korter kunnen vast
houden dan losgestorte aardappelen,
die een koude temperatuur hebben.
Twee jaar geleden 2ijn in luchtge
koelde ruimten in de periode van 1 No
vember 1947 tot 1 April 1948 de vol
gende resultaten5" bereikt:
Gedurende 152 bewaardagen was
éénderde van de dagen de temperatuur
binnen 4 gr of nog wat lager, dat is
een temperatuur, waarbij geen sprui
ting optreed. Daarentegen steeg de tem
peratuur binnen slechts enkele dagen
tot 10 gr C en bulten veel vaker tol
16 ggr. In Maart was de gemiddelde
temperatuur (om 5 uur opgenomen)
binnfen 3 gr lager dan buiten. In ande
re maanden kwamen niet zulke spreken
de verschillen voor. Het effect der bui
tenluchtkoeling wat het gewichtsverlies
aanging, en wat de spruiting betrof, lag
duidelijk tussen 4 gr constant en 6 gr
constant in. De beide laatstgenoemde
temperaturen werden in echte koelcel
len tot stand gebracht en gehandhaafd.
Zo was het althans bij de spruitende
rassen Eersteling, Eigenheimer en Bintje
In vergelijkende proeven met poterbe
waarplaats en koelhuis, bewaarde en
luchtgekoelde ruimten bewaarde aard
appelen, waren de volgende opbrengsten
is het volgende: De poterbewaarplaats
maakt een zeer goede indruk, evenals
de luchtgekoelde ruimte en voorkieming
De proeven, die genomen zijn met ge
koelde aardappelen en warmtestoten of
acthyleen chloorhydrine behandeling,
hebben tot nu toe nog geen grote per
spectieven geboden. Het is n.1. de be
doeling om in de toekomst aardappelen
dusdanig te bewaren, dat Ze zonler op-
brengstverlies te geven, vol automatisch
gepoot kunnen worden. De spruit mag
dan practisch niet aanwezig zijn, of
zeer kort en hard. Het is niet nodig,
lager te koelen dan van 3 tot 4 gr C,
althans als men in het voorjaar wil uit-
planten Voorkieming in het licht gedu
rende 4 weken lijkt voorlopig nog het
best. Voor latere consumptieteelt is het
beter niet zulk sterk voorgekiemd poot-
goed te gebruiken. Met het late ras
Noorderling werden met de kortere koe
ling zelfs de beste resultaten bereikt.
Late rassen moeten niet lager dan 4 gr
worden gekoeld en zij moeten laat in
het koelhuis worden gebracht en goed
worden voorgekiemd.
Door koeling met koude buitenlucht
werd zelfs In de zachte winter van 1947
-1948 een effect bereikt, dat tussen de
4 gr constant en 6 gr constant lag. Het
is volgens ons een perspectiefvolle me
thode, maar voorkieming in het licht is
ook bij deze methode nodig, (kan on-
Eersteling
Eigenheimer
Bintje
Noordeling
Poterbewaarplaats (gem.)
110
104
105
100
Luchtgekoelde
110
105
102
102
Koelhuis 2 o (gem.)
94
97
95
96
Koelhuis 4 o, voorkieming
108
108
103
102
Koelhuis 6 o plus minus
97
100
103
101
In de luchtgekoelde ruimten kan men
per m3 ongeveer 150 kg aardapp len
in poterbakjes opslaan. We hebben tot
nu toe ge"proken over nieuwbouw en
dit is vrij kostbaar. Het lijkt ons ech
ter zeer goed mogelijk, om in een be-
s'aand gebouw een luchtgekoelde ruim
te in te richten zonder grote kosten,
bruikt wordt voor het opslaan van po-
b.v. >n een wagenbergplaats of dors.
Wanneer de luchtgekoelde ruimte ge
bruikt wordt voor het opslaan van po
terbakjes zal men er een verlichting
met T.L. buizen in moeten aanbrengen
Deze verlichting moet berekend zijn.
De soort buizen, die hiervoor nodig
zijn. wordt nader bekend gemaakt. Het
voordeel van deze verlichting is, dat
de buizen geen warmte afgeven en zeer
wein'g stroom verbruiken. Bij het bou
wen en toepassen van een luchtge
koelde ruimte en het aanbrengen van
een verlichting met TL- buizen is het
noodzakelijk met de volgende punten
rekening te houden-
Het gebouw zelf moet aan de volgen
de punten voldoen:
1- De muren moeten goed geisoleerd
worden, bv. bij een halfsteens binnen-
muurtje van een bestaand gebouw zal
er stro tegenaan moeten, de zolder zal
bedekt moeten worden met kaf of stro-
2- De ramen in een bestaand gebouw
zullen met dubbelwandige schotten ge
isoleerd moeten worden.
3- De deuren in een bestaand gebouw
zullen geisoleerd moeten worden en
voorzien van rubber strippen.
4- Goten, afvoergaten en ventilatoren
zullen berekend moeten worden.
5- De luchtverversing toepassen, In
dien de binnentemperatuur hoger is dan
de buitentemperatuur (termometer bin
nen en buiten).
6- De ventilator enige uren laten draai
en, zodat de aardappelen inwendig de
lage temperatuur aangenomen hebben.
Dit gaat langzaam, terwijl de thermo
meter ree 's door de koude luchtstroom
de lage temperatuur binnen aangeeft,
zijn de aardappelen inwendig nog warm
7- Na het ventileren de bewaarplaats
goed af luiten, zodat de temperatuur
slechts langzaam kan oplopen.
8- Een lage temperatuur is het belang
rijkste om de spruitvorming tegen te
gaan. Het gebouw moet geheel wit ge-
kalk werden, daar dit een groter licht-
reflex geeft-
De bSkjes moeten als volgt behandeld
worden:
9_ Op de grond mogen geen gevulde
kisten geplaatst worden. Deze moeten
ongeveer 10 cm van de grond staan,
bv op balkjes. De gevulde kistjes moe
ten minstens 40 cm van de zolder staan
10- De kisten mogen niet te vol ge
maakt worden, zodat de onderste aafd
appelen in de kisten niet warmer lig
gen dan de bovenste. Het licht wordt
ook weggenomen, indien de aardappe
len te hoog in de bakjes liggen.
11- De lampen mogen nooit meer dan
2.50 m uit elkaar staan en een opper
vlakte van 8 m2 beslaan. Indien het
gebouw meer dan 1.5 m hoog is. dan
2 lampen op elkaar plaatsen (2X1.20)"
12- Het branden der lampen mag in
een goed geventileerd gebouw in Ja
nuari beginnen. Dit in verband met de
koude temperatuur, die de spruiting
eerst hoogstwaarschijnlijk tegenhoudt.
13- Indien de ventilatie niet voldoen
de is. zal de verlichting eerst 12 uur
's nachts plaats vinden; tegen het einde
van het seizoen zal dit dag en nacht
plaats kunnen vinden. Dit hangt sterk
af van de rassen, die men erbij be
waard.
14- Indien nodig zal men de aardap
pelen meerdere keren om moeten zetten
De conclusie, die we uit diverse proe
ven getrokken hebben in vergelijking
tot de in poterbewaarplaats en lucht
gekoelde ruimte bewaarde aardappelen
dervangen worden door T.L.-buizen).
Voor deze bewaring is een geïso
leerd gebouw nodig, een berekend ven
tilatiesysteem met ventilatoren en alles
hangt verder af van de bediening, als
deze althans niet volautomatisch plaats
heeft.
t. Zijdenwind.
De Rotterdammer Jan Maas, de
Eindhovenaar Jack Swevels, de
Amsterdammer Hannes Schnei-
ders en de Hagenaar Theo Nollen
zullen binnenkort in een kleine
competitie boksen om de vacante
vedergewichttitel voor professio
nals van Nederland. Deze behoor
de oorspronkelijk aan Nol La-
grand, maar ongeveer anderhalf
jaar geleden werd haar hem ont
nomen, omdat hij te hoge finan
ciële eisen stelde voor een titelge
vecht en ook al omdat hij niet
meer in de ring verscheen. De
technische commissie van de Ne
derlandse Boksbond zal nu over
de indeling van de par'iien beslis"
sen. Er worden twee halve finales
en één finale gebokst.
In Rotterdam werd een Neder
land— F'-a^kriik wedstrijd gebokst,
In de hoofdpartij van de avond'
kwam Jan de Bruin uit tegen Vic
tor Bonneau. De Bruin bokste een
van zijn beste nar'"°n en slóeg <je
Fransman in de vijfde rondo met
een formidabele rechtse knock-
out. Ook de twee profnar-
tiien wfden Nederiondso overwin
ni^een. Teun Brommer scheen een
snelle overwinning tegemoet te
caan tegen Mohammed Koura°n
doch moest uiteindelijk met een
nuntpn?ege tevreden ziin Fri's
van Kemnen won na een vinnig
eevecht op punten van ATi Amra-
ne.
Twee vliegeniers uit Yuma (Ari
•mna). Bob Woodhous* en Woodv
•Tongeward. ziin up een vlucht van
1124 uur en 18 minuten (meer
dan 46 daeen") eela^d. 7ü hebben
hiermede het werpirtro^nrd non- 1
stopvlie?en met 124 uur verbeterd
In een Maandag gehouden be
stuursvergadering van de FA, de
Engelse Voetbalbond, is besloten,
dat een Engels b-team in Mei '50
wedstrijden zal spelen tegen Lu
xemburg en Frankrijk b. Voor hel
a team zijn reeds wedstrijden te
gen Portugal en België afgesloten.
Een uitnodiging om i„ de loop
van de zomer 1950 een Engelse
combinatie naar Canada te zen
den, werd aangenomen.
Voorts gaat een Engels amateur
elftal iij Mei dTie wedstrijden in
Denemarken en één in Zweden
spelen. Zoals men weet. speelt En
geland ook mee ln het tournool
om het wereldkampioenschap, dat
ln Rio de Janelro zal worden ge
houden.
Nadat Frank Parker, de beken
de Amerikaanse tenniscrack, het
enkelspel ln het tournool te Mexi
co City van Drobny had gewon
nen. verklaarde hit. dat dit wel
ziin laatste wedstrijd als amateur
was geweest. Hij is nl aan het on
derhandelen met Bobby Riggs c.s.
om zich bij hun gezelschap, dat,
zoals men weet. een tournee wil
gaan maken, asluiten.
TED SCHROEDER
de winnaar van WimM don 1949.
Zal hij het voorbeeM van
Parker vo .en.
ff®
Als U het geld voor
het plukken hebt, sla
dit dan over. Zolang
dat niet het geval is,
vergelijk dan neven
staande geldsporende
prijzen met hetgeen
U nu besteedt. Het
loont de moéite, want
kopen bij A. H. be
tekent voor iedere
huisvrouw een steeds
terugkerende,belang
rijke besparing op
haar huishoudgeld.
Neemt een maand
de proef en
U wordt vaste klant
bij Albert Heijn.
500
{javermou»
/ermicef/i JCVg».
Capuei/ner, Palc
gPerciebon 500gr
^operwjen 9'°o! blik
"d/a"9rieS 250 Br.
"djan
S&oÏÏZ
24 c
18 c»
25C(
17 c»
44 ct
86 ct
68 c,
50 ct
W'«aWHaBeTte
S,j
BOFFÏe
».ok 250
1».
ki/ob/it 69 ct'
2onP°' 64 c'
gr. 25 c,
K°FFfC
^OELSPECuiZi
van 55
NET MEISJE
gevraagd voor dag of dag en
nacht
Julianastreat 31, Alkmaar
Voor Uw drukwerk
gaat U natuurlijk ook naar
K.V. Sprekend Papier
Schagen: Landbouwstraat
Alkmaar: Ridderstraat,
boek Oudegracht
Anne PaulownaKleine S'uh
M
Wij hebben nog voorradig: dubbele
Egyptische linnen regenjassen
voor dames en heren
Speciale aanbieding
Kamgarens en Winterjassen
tegen sterk verlaagde prijzen
Houfweg 5 Tel. 3318 - Alkmaar
■H'UÜiKtüK'J Jlüa Kosten tfieona
11.50 tot vier regels, elke regel
méér 0.26, Advertenties onder
nummer bovendien stééds f 0 28
voor nazending
Elk OPDUTKBRTJE wordt ge
plaatst In én „De Vrije
Alkmaarder" én „De Nieuwe
Schager" èn „Herrijzend Wle
ringermeerland"
Opgaven moeten Dinsdags ol
Donderdags vóór 2 uur ia
ons bezit zijn.
Bewijsnummers worden 'r de
n>e" hip» verzonden
le koop aangeboden een
grote SPIEGEL voor atelier
of paskamer. Te bevragen: de
Kreil C 49.
Te koop een beige KIN
DERWAGEN. B 43, Dirks-
hori).'
Aangeboden prima JON
GENSJAS en meisjesmantel,
allebei leeftijd 16 jaar. Mid
delbeek, Loet, Schagen.
Fonkelnieuwe Beckers
HAARD te koop aangeboden
(wegens overcompleet) capa
citeit 270 m3. Regulierslaan
20. Alkmaar
Te koop gevraagd WAN
DELWAGENTJE. Akker-
hoornbloemstr. 13. Alkmaar.
Te koop 2 FAUTEUILS
en 4 stoelen. 1 gr. waskuip, 2
rol donker zeil. 1 luidspreker.
A. Bakker, Prov. weg, Scha-
gerbrug.
OUD GOUD, zilver enz.
te koop gevraagd. Hoogstr.
8. Alkmaar
BIETENROOIERS gevr.
voor direct. Jn Vel, Wierin-
gerwaard.
Te koop MOTOR R. Puck
125 c c. in pr. st. L. Rens,
D 137. St. Maartensbrug.
Net bejaard persoon met
mooie woning en nette inboe-
del, zoekt een nette bejaarde
VROUW om samen te wo
nen of tegen kost en inwoning
Br. letter A aan de agent van
dit blad te Oude Niedorp.
