DE EERSTE „SNELLE" VERBINDING AMSTERDAM - DEN HELDER Emiqratie op grote schaal? VAN NELLE'S KOFFIE Uw naaimachine defect VICTORBA THEATER TRAGISCHE JACHT ^IkmaarsjBioscoopfheater ZIJN LAATSTE RIT Adverteren, doet verkopen! Theater OMSTREDEN AARDE DE HEILIGE VLAM Onze voorvaderen spraken breéduif en wijs 23 jaar over hef plan der spoorverbinding A ARA wanneer we dH jaar in een jaartallenboekje oo IOJU zouden zoeken, zouden we o.m. lezen: „De vrede van Parijs maakt een einde aan de Krimoorlog. De Kaapvaart verboden de Verenigde Staten weigeren". In dat Jaar dus ein- diqde een oorlog en werd voorts een einde gemaakt aan het romantische tijdperk van de zeerovers - niet langer mocht een schip met zwarte zeilen en met gemaskerde mannen aan boord, over de oceanen jagen op zoek naar buit: niet langer mpch- ten de enterhaken door de lucht vliegen en rijke koopvaarders van hun buit beroofd worden - hoewel-de Noord Amerikaanse kapers bleven hun beroep nog een tijdje uitoefenen Maar wat gebeurde er in dit roemruchte jaar in ons kleine landje? Niet iets wereldschokkends, er werd slechts een plan gemaakt door een aantal nijvere technici, die ons land altijd opnieuw weer in grote getale voortbrengt. b het Jaar 1856 was voor het eerst Sprake van plannen tot aanleg van een spoorlijn Amsterdam—Den Helder. In het op 30 Juni van dat jaar uitgebrachte Jaarverslag van de Nederlandse Rhijn- spoorweg Maatschappij wordt gezegd, „dat de reeds verkregen resultaten (van de spoorwegen in Nederland) de stellige vooruitzichten op uitbreiding van het vervoer, de geprojecteerde aansluitba- nen en stoombootdiensten tot de overtui ging leiden, dat de door de NRS te ver krijgen uitkomsten ruimschoots voldoen de zullen zijn, om aan alle gekoesterde Verwachtingen te voldoen en bovendien voldoening te geven aan de aandeelhou Het ministerie van der Brugghen waagde de eerste poging tot zuivering der atmospheer. Bij Koninklijke Bood schap van 10 Juli 1857 werden n.1. aan de Staten Generaal drie wetsont werpen aangeboden, die strekten tot uibreiding van het bestaande spoor wegnet, waarin een aantal spoorlijnen werd genoemd, welker aanleg volgens de Regering volstrekt noodzakelijk waren. Een hiervan was de lijn Nieu wediep. Alkmaar. Castricum, Zaan. streek, Amsterdam De staat zou zich ders voor de door hen verstrekte finan dën en voor het door hen getoonde geduld en volharding, zelfs onder de meest rampzalige omstandigheden." Een van dc „geprojecteerde aansluit- banen". waarvan in dit verslag sprake was, was n.1. een spoorweg van Nieuwe diep langs Alkmaar. Castricum en de Zaanstreek naar Amsterdam, waarvoor bij K.B. van 21 September 1856 con cessie werd verleend aan G. Morel te Parijs. Van dit plan is toen echter niets te recht gekomen, evenals dit het geval was met zovele andere spoorlijnen, waarvoor concessie werd verleend, doch die nimmer tot stand kwamen. In 1857, toen Multatuli uit Indonesië vertrok en zich voorbereidde de wereld te vertellen over het lot van het volk In die verre gewesten, zag men in Den Haag tenslotte in, dat er iets moest gebeuren: De locomotief van lang geleden, op een groots gebouwd, maar met wantrouwen bejegend Centraal Station. met al hetgeen dc aanleg betrof zolang voor eigen rekening belasten, totdat aanleg en exploitatie met vrucht aan solide maatschappijen zouden kunnen worden overgedragen. De ontvangst van deze ontwerpen in de Kamer was verre van hartelijk. Schier een parig keurde men de Regeringsplan nen af en de wetsontwerpen werden maar weer opgeborgen. Het was in 1860, toen Multatuli de .,Max Havelaar" ergens in Brussel op papier zette en in Amerika een dappere vrouw de „Negerhut van Oom Tom" schreef, dat een nieuw wetsontwerp werd ingediend, dat voorzag h» de aan leg van staatswege van een aantal lij nen, waaronder ook een spoorweg van Amsterdam door de Zaanstreek of vani Haarlem langs Alkmaar tot Nieuwediep Na vele debatten in de Kamers, waar bi) de Regering echter niet van haar eenmaal ingenomen standpunt afweek, kreeg 't voorstel de vereiste merderheid en door de wet van 18 Augustus 1860: was de totstandkoming van een ,,aaa eengesloten spoorwegnet verzekerd., In 1865 werd dooi de H.IJ.S.M. de concessie tot aanleg van de Noordhol landse Staatsspoorweg van Amsterdam naar Den Helder verkregen en aan vaard. Het tot stand komen van de lijn werd opgedragen aan het corps ambtena ren van de Dienst van Aanleg v^> Staatsspoorwegen. De plannen vooy deze Noordhollandse Staatsspoorweg zijn opgemaakt door de eerst aanvoet rend ingenieur A. J. van Prehn ondjfr leiding van de ingenieur J. A. A. Wal dorp, zetelende te Alkmaar. De lijp werd van Den Helder uit gebouwd ep toen in 1869, het jaar dat Ferdinand de Lesseps klaar kwam met 't Suezkanaal, via Alkmaar en Uitgeest, eindelijk Zaan dam was bereikt, was over het eindpunt in Amsterdam nog geen beslissing ge nomen. De grote moeilijkheden waren n.1. hoe van Zaandam uit het IJ of wel het nog in project zijnde Noordzeo- kanaal zou worden gekruist en hoe dan verder die lijn in Amsterdam zou moeten binnenkomen om daar tevens een spoorwegnet te maken, zó dat aan sluiting aan alle bestaande en later nog te bouwen spoorlijnen zou kunnen wor den verkregen. 15 October 1878 was de dag, dat het laatste deel van deze spoorlijn in gebruik kon worden genomen, nadat vele moei lijkheden over de plaats van het eind station waren verwonnen. Tót deze snelle, gestroomlijnde tremen hebben we het thans gebracht. 1878 dat was het jaar, da. Koning Willem 111 zich met Koningin Emma verloofde en zo kan men zien hoe de simpele herdenking van het feit, dat Nederlandse spoorwegpioniers 60 jaar geleden de spoorlijn Amsterdam—Den Helder aanlegden en daarmede een nieuwe „ijzeren weg" door het groene vlakke Noordhollandse land legden, tevens aanleiding kan zijn enkele hoog tepunten op te halen uit een tijdperk, dat door historici vaak voor „saai" wordt uitgekreten, maar waarin zoveel grondslagen gelegd werden voor het enerverende heden zelfs en zeker ook door de spoorlijn AmsterdamDen Helder. Hij was vroeger een man van gewicht Zo oogst men in Amerika „Ooqst-trel(" is voorbij Voortdurend verder naar het Noor den trekkend hebben duizenden mensen en machines de geweldige tarweoogst in de 10 staten van het Middenwesten van de Verenigde Staten binnengehaald. Deze ieder jaar zich herhalende oogst trek begint in Juni in de meest Zuidelijk gelegen staat Texas en eindigt in Sep tember in de Staten in het Noorden aan de Canadese grens, waar de tarwe het laatst rijp is. Het logboek van een van deze vele groepen arbeiders, die de landbouwers helpen de oogst binnen te halen, vormt een aanwijzing voor de omvang van deze geweldiqe taak. Deze groep arbei ders heeft alleen in de 87 dagen dat hun tocht naar het Noorden duurde 12.000 ha tarwe geoogst en daarbij in totaal een afstand van 9600 km afge legd. De groep, die uit 31 man bestond, had de beschikking over 16 reusachtige combines waarmede de tarwe gemaaid en meteen gedorst wordt. Hun record prestatie was het oogsten van 300 ha op één enkele dag. Tijdens deze tocht zijn de mannen in grote, comfortabel in gerichte woonauto's gehuisvest. Een Amerikaans dagblad heeft er on langs op gewezen, dat met behulp van deze groepen arbeiders en de moderne landbouwwerktuigen waarover zij be schikken het mogelijk is de geweldig grote oogsten waarvan men een jaar of wat geleden in de Verenigde Staten niet droomde, binnen te halen. .Zwermen sprinkhanen, die in enkele uren tijds ge wejdige oppervlakten volkomen kaalvre ten, verrichten hun werk nog lang niet zo snel en grondig als deze arbeiders, die echter hiermede nuttige arbeid ver richten door de qraanpakhuizen te vul len en aan de volkeren van de wereld brood te verschaffen." Slecht bericht Bij de Tweede Kamer is ingediend 'n ontwerp van wet, waarbij wordt voor gesteld, dat de bedrijven een hogere bij drage zullen leveren in de sterk gestegen kosten van de warenwet Daartoe zulen de minimum en maxi mumbedragen, die jaarlijks door de ge meentebesturen. van de bedrijven wor den geheven, moc-ten worden verhoogd Als maatstaf wordt waarschijnlijk aan genomen het indexcijfer ten aanzien van de kosten van levensonderhoud in 1935 x— De oogst van dit jaar De graanoogs. is in 1949 buiten gewoon goed geweest. Tarwe, gerst en rogge, die vorig jaar een opbrengst gaven van ruim 1100 millioen kg, brengen het nu waar schijnlijk tot 1500 millioen kg, ter wijl de bebouwde oppervlakte ge lijk is gebleven. Voor de deviezenpot is di* een ze<"- belangrijke besparing. Een tegenvaller vormde de te geringe opbrengst van mangelwor telen, landbouw wortelen en kool rapen. De opbrengst van de sulkerbie ten daarentegen was bevredigend wat me. het oog op onze suikeroo si ie gelukkig is De koolpositie is door de gro te droogt zorgelijk, waar nog bij kom'., dat het slechte weer van de laatste dagen wel o rzaak zal 1 zijn van een t.e vroege s'altijd. Nieuw voedingsmiddel voor baby's Wetenschappelijke onderzoekers van he kinderziekenhuis te Phlla dephia hebben bekend gemaakt, d 't in de Vereniede Staten een nieuw voedingsmiddel voor ba bies ln de handel zal worden ge bracht, da* vooral van be ekenis zal zijn voor kinderen die aan bloedarmoede lijden. Het ls een speciale stroop, die bereid wordt ui. verse appelen en h?* bevat be halde Ijzer een drietal belangrij ke vopdingssuikers, die ook in vruchten voorkomenlevulose, dextrose en sucrose. De stroop kan me; warme of •••jp »v,?nr p-^tnenwd eeeeven wör c'en. He: product behoeft niet in een koelkast bewaard te worden "•aar het a's het op kamer:empe uur b°."'->ord wordt tabepaelde •ijd houdbaar ls. Deze appel c roon Is de "ieuw«»~ o,>nwinst in de reeks voedingsm'titelen die de laats'e tjjd jn de verenigde Sta ten ln de handel zijn gebracht. Moeders van Jonge kinderen kun nen uit zeer fijn gemalen groen en. vlees en vrurh'en het bes'e rantsoen samenstellen zonder zich iets van het jaargetijde aan te trekken. De Volkskrant weet te melden dat plannen bestaan tot een georganiseerde emigratie van niet minder dan 200000 ongeschoodie Nederl. arbeiders, naar Australië en Nieuw Zeeland. De re gering zou een gedeelte van de koster» van overtocht betalen. Dit wordt.fe- meer overwogen omdat de bevolkings dichtheid weinig speling op de arbeid* markt schijnt te laten. Ter walvisvangst Gistermorgen is de „Willem Barends" opnieuw voor een maandenlange reis naar het Zuidpoolgebied vertrokken; op jacht naar de levertraanrijke walvissen Kapitein Visser is opnieuw met de lei ding van de expeditie belast. Schagerbrug Hoe staat het met het sportterrein? Schagerbrug heeft een voetbalclub. VESDO laat reeds van zich van l.oren. Maar hoe staat het eigenlijk met bet voetbalveld? Een club zonder veld is iets onbestaanbaars. Men mag het een poosje uitzingen, als men steeds naar apdere plaatsen moet, gaat de aardig heid er vlug af. En zo is de toestand in Schagerbrug op het ogenblik. Naar ons ter ore kwam, zit de zaak in hoofd zaak vast op formaliteiten, die nog niet vervuld zijn, maar die gemakkelijk ver vuld kunnen worden. Waarom is er nog steeds geen stich ting in het leven geroepen? Waaróm wordt er nog steeds gewacht met de overdracht van het bijeengezamelde geld aan de gemeente, zodat de werkzaamhe den voortgang kunnen vinden? Dat zijn ongetwijfeld vragen, die de sportliefhebbers in Schagerbrug bezig houden. Het is ons niet bekend of er overwegingen kunnen zijn, die oorzaak zouden kunnen zijn, dat er niet meer haasi wordt gemaakt. Maar in het belang van de voetbal sport is het wel gewenst, dat er spoed 1 achter deze zaak wordt 'gezet. Hel vrouwtje gaat de hopjes pakken- De klok staat immers op half tij' Ze hoort haar manlief houtjes hakken En lacht tevreden in tichzelj 1.10 Maar Piggelmee heeft iels geroken En komt Jluks naar zijn Keulse pot. Het werk wordt éven onderbroken VAN NELLE'S KOFFIE'. Een genot Huishoudelijke werkzaamheden, waarvan de mannen maar zo weinig afweten, zijn niet minder vermoeiend dan het werken op kantoor of fabriek. Maar LI kunt er een kwartiertje afnemen om Uzelf te (racteren op een pittig bakje Van Nelle's Koffie. Maak een goede gewoonte van dit koffie-kwartiertje onder het werk, want U heeft er récht op en het is bovendien een wèl bestede 'tijd. VOOR GEUR EN SMAAK Met toestemming van D. en W. wordt op Zater dag. 5 N -v- te Alkmaar een huis aan huis collecte gehouden voor hei re- dasserings-, opvoedings en verzorgingswerk van de vereniging „Het Hoo- geland". Geeft mild voor dit werk onder alle gezindten, waarvoor veel geld no dig is. DE DAGERAAD Alkmaar Zondag 6 November, 10 uur Valk's Lunchroom. Houttil. Spr. mevr. Alma-Heijnen Onderwerp VAN KETTER JACHT TOT MACHT Entrée 35 cent. voor slechts f 2.50 wordt z bij U aan huis gerepareerd. Zend briefkaart of bel even op; H. J. PIT Tel. 2242—3529. Ou<fesluTs. Tel. 3103 Vanaf Vrijdag 4 Nov. VIVl GIOI ANDREA CHECCHl CARLA DEL POGGÏO 18 JAAR Een spannende en opwindende avonturenfilm van hoog cultureel gehalte. Voorstellingen dagelijks om 8 uur Zaterdag 7 uur- en 9.30 Zondag 2 uur, 4.30, 7 uur en 9.30 Woensdag 2.30 Matinee Tel. 2429 Vanaf Vrijdag 4 Nov. JEAN PARKER RUSSELL HAYDEN RAYMOND HATTON (L. C. Barnsteyn-Film) Een spannend en genoeglijk verhaal rond de paardenrennen. Dagelijks 8 uur Zondag 2, 5 en 8 uur TOEGANG 14 JAAR Tel. 3641 Vanaf Vrijdag 4 Nov. Sinds „Gone With the Wind" bracht Hollywood geen schouwspel zó opwindend zó grandioos! (Tap Roots) met VAN HELLEN SUSAN HAYWARD BORIS KARLOFb in Tcchnkolor 18 JAAR Voorstellingen dagelijks om 8 uur Zaterdag 7 uur en 9.30 Zondag 2 uur, 4.30, 7 uur en 9.30 Woensdag 2.30 Matinee Dagelijks Telef. van 11 tot 1 uur. Zondags uitsluitend vanaf 1.30. TONEELGROEP 'T VOETLICHT Dinsdag 8 Nov. a-s. in het GULDEN VUES Kaarten a f 1.50 bij: Maison M. v. Vliet, Ritsevoort 22 W. A. Piëters, Westcrweg 94 Aan dezaal. Plaatsbespreking 1112 uur. Dag der uitvoering..

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1949 | | pagina 4