Van fluitketel naar
VOETLICHT
Eindelijk een gevoel van bevrijding
Adverteert in dit blad
Bij onze
toneel
clubs
NAAR KANTOOR
RP PIE VERLIEST DE KOERS
Huis aan de Baal
Een gevoel, of we eindelijk zijn be
vrijd van een drukkende last. Dat moet
het gevoel zijn geweest van een groot
deel van het Nederlandse volk, toen in
Den Haag na lange moeizame onderhan
delingen eindelijk het Unie statuut onder
tekend is. Een gevoel van opluchting
yoor allen die verwanten in Indonesië
hebben, maar ook voor allen, die zoons
of broers hebben, die te een of anderer
tijd de kans zouden hebben gelopen, dat
te zouden worden uitgezonden om een
strijd te voeren, die, naar het er alle
schijn van had, slechts ten doel had,
en ander volk de vrijheid te onthouden,
,waar we zelf tachtig jaar lang voor
hebben gevochten.-
.Er zullen nog wel enkele moeilijkheden
moeten worden opgelost. De weg, die
Indonesië en Nederland zullen moeten
gaan zal nog wel enkele kuilen blijken
te bevatten. Hoofdzaak is echter, dat de
weg van het geweld Is verlaten en dat
we dp weg der rede hebben betreden.
PROP. SCHERMERHOkN,
de man van Lingadjatti
Indien eenmaal de troepen uit Indonesië
Zijn teruggetrokken; kan dat geweld
slechts van secundaire betekenis zijn.
We verheugen ons daarin, omdat we
Dimmer hebben geloofd in dat geweld.
Van de aanvang van het conflict af.
hebben we met alle kracht die we bezaten
geprotesteerd tegen de politiek, die in
Indonesië werd gevoerd.
We behoeven slechts te herinneren
aan het artikel, dat we schreven op de
dag toen voor de tweede keer het poli
tionele geweld over Indonesië losbrak,
«n dat tot titel droeg: „Het beest is los"
Sindsdien hebben we herhaaldelijk be
oogd, dat geweld ons niet uit het moeras
kon helpen en dat we op de veria
weg waren. Is het dan te verwond-
Biljarten
Donderdagavond werd op Blcyenburgh
bij Den Haag de nieuwe biljartacademie
„De Corbau" geopend. Men beschikt
over zes nieuwe matchtafels, vier grote
en twee kleine. Het openingsprogramma
vermeldde wedstrijden tussen van Vliet
tn Metz en Sengers en Sweering.
Hockey
Op 11 Februari a.s. zal het Neder!,
dames b-tcam een wedstrijd spelen tegen
een Amerikaans tourelftal. De plaats is
nog niet bekend. Verder zal aan de lan
denwedstrijd Engeland»—Nederland, op
1 April te Nottingham, waarschijnlijk
nog de wedstrijd WalesNederland wor
den toegevoegd.
Wielrennen
In de New Yorkse Zesdaagse lagen
65 uur- na de start 3 koppels aan de
kop. t.w. Strom—Arnold (Austr.), Ri
goniFerruzi (It.) en Gousset Rodolfi
(Fr. It.) Het Frans—Nederlandse kop
pel Letourneurvan Gent lag met drie
ronden achterstand op de zesde plaats.
Dr VAN ROYEN.
bemiddelaar bij uitnemendheid.
dat we op dit ogenblik verheugd zijn?
En is het te verwonderen, dat op een
dag als deze onze gedachten uitgaan
naar twee mannen, die meer dan wie
ook, hun beste krachten hebben gege
ven om in het Indonesisch conflict een
vredelievende oplossing te vinden. Dat
zijn Schermerhom en van Royen. Scher
merhorn. die de hoeksteen heeft gelegd
en de motor moet worden genoemd, die
naar Lingadjatri voerde, v. Royen, die
met groot beleid de sfeer van vertrou
wen schiep, die door het optreden van
de Hoge vertegenwoordiger van de
Kroon, dr Beel, was verwoest En het is
dit vertrouwen geweest dat ten slotte
overeenstemming mogelijk maakte.
Het is een grote dag geweest voor
allen, die het wel meenden met de vrede
die 't goed voor hadden met Indonsië
en die het belang van Nederland wilden
dienen. We durven dit neer te schrijven
al zijn we ons er van bewust dat de
onverzoenlijken in dit conflict ons dit
zeer kwalijk zullen nemen. Zoals wij het
hen zeer kwalijk nemen, dat ze door hun
onbesuisd optreden er de oorzaak van
zijn geweest dat deze overeenkomst niet
drie jaar eerder tot stand is gekomen.
Het Nederlandse volk heeft bet voor
een deel aan het optreden van deze op
positie te danken, dat Indonesië ons dui
zenden mensenlevens en vele milliarden
heeft gekost Voor een ander deel aan
zich zelf. Want op deze dag moeten we
ook kunnen en durven zeggen, dat slechts
het socialistische deel van het volk de
oplossing wilde, zoals die thani is be
reikt. De overgrote meerderheid wilde
„Indië behouden".
En jammer genoeg moeten we consta
teren, dat er nog steeds een belangrijk
deel van het volk is, dat een einde aan
het conflict wilde zien, omdat het te
veel offers kostte, niet omdat het volk
recht wilde. Dat is het enige duistere
op deze blijde dag. De moeilijkheden,
die ongetwijfeld nog zullen komen, wil
len we voor het ogenblik vergeten.
van Z.
T ATEN we ook eens vertellen
hoe het in de wereld van
onze verdienstelijke toneelspe
lers (sters) toegaat. We zullen
het dan niet hebben over de
stukkenkeuze, want daar zijn al
heel wat besturen en literaire
commissies aan de rand van ver
twijfeling door gekomen. Wij
veronderstellen dat het stuk ge
kozen is en men met de zg. le
zing begint De rollen zijn ver
deeld ook een moeilijk pro
bleem, dat wij als zeer interne
aangelegenheid maar over zullen
slaan en de gekozenen komen
bijeen ten huize van een der be-
stuurs- of gewone leden. De
fluitketel staat bij de gastvrouw
op de kachel of het gas en het
gestotter op de lezing begint.
Velen hebben het stuk nl. niet,
of op het nippertje thuis gekre
gen en hebben van de inhoud en
van de bedoeling van de schrij
ver dus geen notie. De regisseur
zal het hun wel even uitleggen...
Hier een op-, daar een aan- en
ginds een bemerking over de
klemtoon, over de bouw van de
zin, over het karakter van de
rol en zo voort. De thee, inmid
dels gereed, komt ter tafel, het
biscuit; e wordt beknabbeld,
waarna de laatste bedrijven of 't
laatste bedrijf worden of w -"it
gelezen en men naar huis g0l.i.
De eerste repetitieDe re
gisseur heeft thuis met veel
spul en moeite de moeilijke mise-
en-scène uitgekiend, hij komt
enthousiast op de repetitie, maar
krijgt direct een koude douche,
want zij komt niet omdat haar
man moet overwerken en hij
komt niet omdat hij plotseling
een telegram heeft gekregen van
een bevriende zakenrelatie en
dat gaat voor! De souffleur komt
nog niet want niemand kent na
tuurlijk zijn rol al. De volgende
repetities verlopen allengs beter.
AN KOiut ae uej.aiui.ee
rale: Men vliegt, men rent,
men raast, men tiert, men loopt
overal tegen aan, men kent de
eerste zin van zijn rol met die
stoel is er nog niet, dat tafel
kleedje vloekt. „Kind, waarom
trek je die jurk aan?" „Wat gaat
die regisseur te keer. „Wat
denkt die kerel wel?" enzovoort,
enzovoort. Het gordijn sluit ook
slecht, de belichtmg hapert, het
souffleurshok is zoek.
1 \m pTcnïttrt Iedereen heeft
f-* wat vergeten van huis mee
te brengen, alles loopt doorel*
kaar, de grimeur alleen blijft
flegmatiek, zet pruiken op, te
kent met oud rood of met zijn
dermatograafpotlood op zijn
grondschmink letter K, poedert,
krijgt (vooral van de dames) te
horen dat de „kop" te oud is,
vertelt onderwijl een „bak"', die
naar gelang van het te schmin
ken gezelschap min of meer pi
kant is, de regisseur holt, vliegt,
geeft nog enige wenken en de
inspecient somt de requisietea
op, die meestal toch bij het op
komen vergeten zynl
Het publiek stroomt toe, ont
doet zich van de overbodige gar
derobe in een me.'stal veel te
kleine vestiaire, die niet te klein
is, maar op zo'n ogenblik in een
spitskwartier vierhonderd hoe
den, vierhonderd jassen en man
tels, tweehonderd parapluies ea
wat dies meer zij, moet bergea
en de dames staan zich voor het
gangspiegeltje van dertig bij
dertig c.m. te verdringen om zich
toch vooral maar knapper te
maken dan zy al zijn. Inmiddels
zijn de artisten ten tonele geko
men, slikken as- en andere pi-
rientjes, maken het kijkgaatje in
het gordijn nog even groter om
te zien of hij of zij of die ver
hipte Groeneveld er al zit ea
dan eindelijk slaat de zaal
donker en komt in de schijnwer
pers een gewichtig man naar
voren. Hij prevelt iets over wel
kom, tekort aan donateurs, mu
ziek en bal na en verdwijnt.
Achter de coulissen volgt men
als satellieten die niet „op zijn"
het spel, men fluistert: „Het
loopt" of „Zij is er even uit,
maar hij vangt haar op", men
ziet de souffleur met of zonder
hand als een tuut aan de mond
bij zwakke passages voorfluiste-
ren, de regisseur slaat nerveus
zijn blaadje om, regelt de op
komst en geeft een wenk hier en
daar. Het publiek leeft mee.
„Wy hebben ze vanavond", heet
dat. Zo komt na een knappe
.scène-a-faire" het slot van het
eerste bedrijf. Men is gelukkig
als het goed gaat en men raast
tegen de ander als het niet goed
gaat, maar tegen jezelf foeter je
natuurlijk niet!
Tweede bedrijf: van hetzelfde
laken een pak. Dan pauze met
consumptie, die in de vorige
pauze is opgegeven, maar die
dan in de grote pauze net door
een ander is opgedronken. Derde
bedrijf. Spelen dat de vonken er
af vliegen, het moet wat aange
zet, want „twee" was wat slap,
zei de regisseur. Slot: Doek. Alles
op het toneel. Halen, buigen,
danken, toespraak, al of niet
bloemen, sluiten, terug naar de
kleedkamers, doodmoe maar ge
lukkig, want de eerste avond zit
er op. Iedereen wil tegelijk zich
laten afschminken. Die met
schmink knapper zijn, laten zich
niet afschminken. Gauw verkle
den. Daarna gaat men zaal- en
caféwaarts. Opmerkelijk is, dat
de spelers zich café- en de speel
sters zich zaal- en balwaarts
spoeden. Twee uur of even later
naar huis, waar de oppas van
wege de kinderen bedankt wordt
De executanten babbelen nog
even na onder het genot van een
meegenomen croquette of een
bal gehakt.
Volgende avond: ondanks da
verklaring, dat zij lak hebben
aan het verslag, grijpen zij net
allereerst naar de krant, rlie
juist door de bus geflapt is en
naar gelang van de critiek is
Bart een beste verslaggever....
of niet!
Toneelvrienden, gegroet!
B. GROENEVELD.
Het is niet eenvoudig om een geschikt
kantoortoilet „voor te schrijven". De één
zal de voorkeur geven aan een gemak
kelijk zittend japonnetje, de ander heeft
liever een deux-pièces, omdat dit even
tueel nog in delen als jasje en rok kaa
worden gedragen.
De beide afgebeelde toiletjes hebben het
voordeel, dat ze niet over het hoofd be
hoeven te worden aangetrokken, omdat
het jurkje middenvoor helemaal met
knopen sluit, terwijl het jasje van de
deux-pièces kan worden opengeknoopt
De rok er van heeft aan de linkerzijkant
een vrij lang split met een ritssluiting.
Door hun eenvoud hebben deze toiletten
bovendien het voordeel, dat ook de wat
minder slanke figuren, die vaak weinig
dragen deze kunnen
K 3508/20. Minder slanke figuren eisen
een eenvoudig, goed af kledend modeL
Deze japon voldoet aan de hiervoor ge-
K 3507 20. Een
wo/denbg"evS'd dè 90^6?A ÏÏl7cm.
De modellen ip overgenomen uit „Bella" het Nieuwe ModebS
VRIJDAG 4 NOVEMBER NA 12 UUR
Hilversum I. 301 m - 12.00 Musette
orkest; 13.00 Nieuws; 13.15 Dansmuziek
H.00 Kookpraatje; 14.20 Kamermuziek;
14.40 Poezie; 15.00 Gevar. programma
16.00 Fiknprogr. 16.30 Jeugduitz.; 17.00
Jan Corcuwener; 17.20 Muziekpraatje;
1800 Nieuws; 18.30 Strijdkrachten; 19.30
The Ramblers; 20.00 Nieuws; 20.15
Amenk. muziek; 20.45 Verz. progr.;
2120 Jeugduitzending; 22D5 Pennies
from heaven; 23.00 Nieuws.
Hilversum D, 415 m 12.00 Omr.
orkest; 1233 Amusementsmuziek; 13.00
Nieuws; 13.15 Vrij en blij; 13.45 Kamer
orkest; 14.40 Ensemble Lachmann; 15.00
Omroepkoor; 15.30 Mozart programma;
16.00 Orgelspel; 16.20 Volksliederen;
17.15 Beethoven cyclus; 18.00 Surinaam
se muziek; 18.30 Geestelijke liederen;
19.00 en 20.00 Nieuws; 30-05 Verzoek-
pregr.; 20.45 Jeugduitz.; 2130 Strijkork.
22.00 Requiem van Fauré; 23.00 Nws.
Programma 3 12.00 Gev. progr.;
13.00 Nieuws; 13.15 Orgelspel; 14.00
Nieuws; 14.10 Gev. progr.; 1500 Lichte
muziek; 17.00 Batavia; 19.00 Nieuws;
19.45 Filmmuziek; 20.30 Symh. orkest
22.00 Nieuws; 22.15 Gevar. progr.
Programma 4 12.00 Lichte muziek;
13.15 Dansmuziek; 14.00 Concert; 15.00
Voor de vrouw; 16.00 Symph. concert;
17.10 Voor de zieken; 18.00 Hoorspel;
19.00 Orgelspel; 20.00 Gev. progr.; 21
uur Verz. progr.; 22.00 Muzikale uitz.
ZATERDAG 5 NOVEMBER,
voor twaalf uur.
Hilversum I. 301 m 7.00 en 8.00
Nieuws en grpl.; 9.10 Beethoven conc.;
10.35 Populaire muziek; 11.55 Pianore
cital.
Hilversum II, 415 m 7.00 en 8.00
Nieuws en gr.pl. 9.00 Voor de vrouw;
10.15 Symph. concert; 11.00 Voor de
zieken
Programma 3 - 7.00. 8.00. 9 00 en
10.00 Nieuws en gr.pl11.00 Orgelspel
Programma 4 7.00. 8.00 en 9.00
Nieuws; 10.00 Le ménage en musique
5 Pi R was door en door nat, na
dat die golf over hem heen was ge
spoeld, en hij voelde zich zeezieker en
ongelukkiger dan ooit. Maar bij moest
de opdracht van Qu X vervullen, dus
hij beklom opnieuw het Ijzeren ladder
tje ea even later liep hij wankelend over
de baggermolen heen. De stormwind
gierde om zijn oren en alles slingerde
heen en weer en op en neer.
Niettemin bereikte Pi R de sleepkabel
Nu kwam het ergste, want Pl R moest
er aan gaan hangen en zich handje voor
handje in de richting van de „Kraak"
voortbewegen. Zijn glaatskleur zag
groen en z'n ogen puilden uit van angst
Hij had zoiets nog nooit eerder gedaan
en het speet hem nu, dat hij Qu X
kende, en dat die hem van die opdrach
ten gaf.
Maar Pi R was niet de enige, die
het benauwd had, en door zorgen werd
gekweld. De maat was er bijna even
naar aan toe, behalve dan, dat dieniet
zeeziek was. Hij hing scheef aan het
stuurrad, want de „Kraak" slingerde als
een tol op de woeste golven.
„Ellende en narigheid, zoals ik nog
nooit heb meegemaakt-" mompelde de
maat „Dit kan noodt goed aflopen...
we zullen met man en muis vergaan,
want de barometer loopt nog steeds ach
teruitwe krijgen een orkaan of een
windhoos of hoe zoiets ook mag heten...
Intussen had Pi R de „Kraak" bereikt
en hij kwam hei trapje naar de brug op
„Gelukkig is de kapitein er niet", dacht
Pi R. „Alleen maar die domme stuur
man. die er uit ziet; alsof hij niet tot
tien kan tellen'*.
Judith Taylor een droom van
een meisje, maar welke rol speelt
ze? zoekt Bob Arlen op aan zijn
ziekbed Hij vertelt haar, dat hij
het gesprek op het kantoor van
Fellowes heeft afgeluisterd.
66
- Ik stond in de aangrenzende ka
mer, maar dat doet niet ter zake.
Alle goede verhalen hebben een begin,
een vervolg en een einde. Begint u bij
het begin.
Heel langzaam begon Judith Taylor
haar verhaal te vertellen, aanvangend
bij haar jeugdjaren. Gelukkig keek ze
me niet aan, terwijl ze sprak, en zo
kon ik myn blik op haar gevestigd
houden. Voor my was dit een kostbaar
ogenblik, waarop de tijd scheen stil te
staan.
- Ik heb mijn oom James, de kolonel,
voor het eerst ontmoet, toen ik uit In
dia naar Engeland werd gestuurd om
hier op school te gaan, zei Judith. Mijn
moeder was-een zuster van hem en was
getrouwd met een theeplanter in A«t-
sam. Ik was 17 en juist van school af,
toen ik mijn ouders verloor door een
bombardement bij een van de eerste
luchtaanvallen. Ze waren hier met ver
lof Thee ging slecht in die jaren. Wat
myn vader me naliet was nauwelijks
150 pond per jaar, zodat ik wel ge
noodzaakt was een baan te zoeken.
Bent naar uw oom gegaan of is
deze met een aanbod bij u gekomen?
vroeg ik.
Mijn oom kwam bij mij. Hij deed
het zonder tante Edith erin te kennen.
Ze hadden er later vreselijk ruzie over,
want tante Edith Is altijd de baas in de
familie. Ze wilde, dat ik op een ander
kantoor ging werken.
Was Fellowes er toen ook al?
Ja. Ik dacht, dat Fellowes haar
steunde in haar verzet tegen mijn baan
op hun kantoor. Ik geloof dat een vrouw
een andere vrouw het best kan begrij
pen. Mijn tante is altijd hard en bitter
en bazig, maar ze heeft toch ook een
zachtere kant. Er is een soort band
tussen haar en Fellowes, maar ze laten
er nooit iets van merken, als mijn oom
erbij is
Hoe is de verhouding tussen uw
oom i"1 Fellowes?
r— Mijn oom laat heel veel aan hem
over. Om eerlijk te zijn, mijn oom is
geen zakenman. Hy heeft een massa
go>3de contacten in de grote wereld en
dat is erg nuttig voor het plaatsen van
personeel in de eersteklas huizen. Als
die mensen bij ons op kantoor komen,
is het mijn oom, die al die dames aan
hoort met haar verhalen over tekort
komingen van personeel, maar het is
Fellowes, die het routinewerk, waarop
het aan komt, doet.
Daar had ik al zo'n Idee van.
merkte ik op. Het is dus heel goxl mo
gelijk, dat er werk verricht wordt, zon
der dat uw oom daarvan iets weet?
O ja, dat is mogelijk. Ik was onge
veer twee jaar daar op kantoor, toen tk
het gevoel kre>?g, dat er iets niet in
orde was. Ik was intussen mijn oom's
privé-secretaresse geworden. Ik tikte al
zijn correspondentie, hetzij op kantoor
óf in het Huis aan de Baal, maar het
kon me niet ontgaan, hoeveel er omging,
waarvan hij niets wist. Dienstmeisjes
werden uit onze boeken geschrapt zon
der en'ge nadere verk'aring en andere
werden Ingeschreven. Hoe deze uitge
zocht en aangenomen werden, kon ik
niet ontdekken.
Vroeg u uw oom wel eens om een
verklaring?
Dikwijls, maar hij lachte altijd en
verwees me naar Fellowes. Myn tante
kwam zo nu en dan wel eens tussenbeide
Ik wist dat Fellowes dikwijls overleg met
haar pleegde
Moeten al die dienuneisjes op kan
toor komen voor een onderhoud?
Nee, en dat is iets wat me ook zo
verwonderde. We hebben een perso
neelschef, die onder meneer Felliowos
staat. De normale gang van zaken is,
dat een meisje, om te zien of ze geschikt
is. eerst een gesprek met ons heeft en
daarnè met haar toekomstige werkge
ver. Maar ik ontdekte, dat sommige
meisjes zonder meer via correspondentie
werden aangesteld. Ze gingen direct
naar hun werkgevers en mees'al ver
lieten ze na kortere of langere tijd hun
betrekking. In bijna alle gevallen wer
den hun namen naderhand uit onze
registers verwijderd. Meisjes, die we op
de normale manier een betrekking be
zorgden kriigen vaak via ons gedu
rende vele jaren nog allerlei andere
betrekkingen.
Wie ondertekende de brieven,
waarin die meisjes aangesteld werden,
vroeg ik
Dat is iets. waar ik niet achter ben
gekomen. Mijn oom verzond die brieven
niet- Waarschijnlijk deed Edith Simpkins
het. Misschien was het ook Fellowes. Er
werden geen copieën van die brieven in
onze archieven bewaard. Maar ongeveer
eens per week kwam er zo'n zestal ex
tra brieven in het mandje op het kan
toor, waarin de uitgaande post verza
meld wordt. Geen van de meisjes op
kantoor wist. waar die brieven vandaan
kwamen Maar aangezien er de hele dag
r ?n het kantoor in en uitliepen, zou
het heel gemakkelijk voor iemand zijn,
die brieven in het mandje te leggen.
Was er niets bijzonders aan t#
zien?
De enveloppen waren groter dan nor
maal en van een soort, dat we op kan
toor niet gebruikten. En de adressen
werden getypt met een machine, die
niet van ons was. De letters E en H
waren niet helemaal in orde.
Aha!
Judith merkte mijn verraste uitroep
op.
Hebt u zelf ook dergelijke brie
ven gezien? vroeg ae.
Nee, maar gaat u door met uw
verhaal.
Ik heb alle machines op kantoor
geprobeerd. Ik heb zelfs de ene machi
ne, die mijn oom in het Huis aan de
Baal heeft, nagekeken. Ik herinner me
nog goed, dat ik erop bezig was, juist
toen de dominee een bezoek aan miin
tante bracht. Toen bij me hoorde tikken
in mijn oom's bureau, kwam hij over
mijn schouder kijken naar wat ik tikte.
Ik was geïrriteerd, weet ik nog, maar
hij lachte me uit.
Zei hij iets? vroeg ik.
Ja, zo Iets van dat ik zeker een
studie van het toetsenbord aan t ma
ken was. En op een keer, dat hij in Lon
den op kantoor was. herinner ik me,
dat hij erg veel belangstelling toonde
voor onze schrijfmachines, terwijl hij
met de typistes over haar werk babbel
de Hij komt meestal zo eens oer
maand op kantoor. (Wordt vervolgd).
