Ikmaafdei'
C
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
De Amerikanen worden ongeduldig
NIEUWS
In toren van dertiende eeuws
kerkje woedde felle brand
baba
5e JAAtfGANG Nr. 1737
Dinsdag 8 November 1949
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N V Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen ƒ0.30 per week ƒ1.25 per
maand ƒ3.65 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 et- per mm., familieberich
ten 18 ct Bij contract aanzienlijke korting.
Veiantw. rtdaclturi J. Zooaan Bureau. Rlddentiaal hoek Oudegracht Tel K 5100 3971
Parijs vol van politieke problemen
Zowel defensieplannen, Duitse kwestie als snellere
Europese „aanpassing" staan op het programma
De Amerikanen zijn gewend snel te leven en hun besluiten even snel uit
te voeren. Dat hun besluiten in Europ in een gematigd tempo worden uitge
voerd en onderwerp van breedvoerige discussies vormen bevalt de Yankcer
maar matig. Het probleem Europa, da door historie traditie enerzijds en
modern kapitalistische tegenstellingen anderzijds gecompliceerd, verward en koet
baar is, brengt de Amerikanen nog meer tot geërge d politiek en economisch
wenkbrauwfronsen. Zij schijnen thans hun geduld verloren te hebben en willen
puntjes op de diverse iii's zeden, dk n et geheel van eigenbelang zijn cntbloot
"1RUMAN
begint zijn geduld *e verliezen. Europa
moet snellere aanpassing d.xirvoeren.
Nieuwe wegen
De secretaris van de Stichting voor
de Landbouw heeft in Groningen een
'edevoering gehouden, waarin hij be
toogde dat het aandeel van de boeren
in het nationale inkomen te klein is.
Indien het zo is, en wij kunnen dat
moeilijk beoordelen, omdat *we niet over
de verschillende gegevens beschikken
die de secretaris van de landbouw wel
kec.'t. dan is dit een zeer ernstig feit
De agrarioche bevolking toch maakt
een iielangrijk deel van ons land uit. Ze
heelt recht op een evenredig deel van
het nationale inkomen.
De secretaris heeft hier echter een
punt aangeroerd, dat nog al veel om
vattend is. Een groot deel van de pro
ducten die de landbouw voortbrengt,
worden door de Nederlanders zelf ge
consumeerd.
Wil men dus het aandeel van de
landbouw, c bevolking verhogen, dan
kan men twee dingen doen. Men kan
de landbouwproducten duurder maken,
■waardoor automatisch het aandeel der
agrariërs stijgt; men kan ook het inko
men van het niet agrarische deel van
©ns volk verlagen, waardoor ook een
andere verdeling zou worden verkre
gen. Aan beide manieren zijn schier
onoverkomelijke bezwaren verbonden.
Verhoging van de prijzen van di-
verse landbouw- en veredelde produc
ten zou een vergrootte spanning tussen
lonen en prijzen teweeg brenggen.
Dat kan op dit moment zeker niet-
Een ander gevolg van stijgende prijzen
Is een ve»m.r,oerd gebruik. We zien t
aan de boter. Aan de kaas- Het is met
alle artikelen zo. Als de beurs niet
ruim genoeg is, haalt men noodgedwon
gen de buikriem wat krapper aan.
En het andere middel? Verlaging van
dc inkomsten der andere bevolkings
groepen? Gelooft men dat het euvel, als
het bestaat, daarmee zou worden opge
lost?
De arbeidslonen vallen er buiten.
Dan zou men dus moeten zoeken bij de
meer kapitaalkrachtigen. En die kan
men slechts treffen door verhoogde be-
Ja lingen. Daarvoor is in het Parle
ment geen meerderheid te krijgen.
We vragen ons zelf echter af, of
Sien de zaak in deze vergadering wel
juist gesteld heeft. O.L is niet primair
de v'aag of de agrarische bevolking
wel het juiste aandeel heeft in het na
tionale inkomen. Primair moet worden
ge teld cf de beloning voor de arbeid
in de boeren- en landbouwbedrijven
bihijk is- Is dat het geval, en het kan
aijn dat dit voor vele bedrijven het ge
val is, dan is het onjuist om te gaan
klgen over een te gering deel van de
koek.
hel tegenovergestelde echter het
geval, dan is er nog een derde moge
lijkheid, die niet over het hoofd mag
worden gezien en die door de minister
van Landbouw regelmatig wordt gepro
pageerd.
Dat is rationelere producUe* Nog te
veel leven velen die in land en tuin
bouw een stuk brood hebben in de vet
onderstelling, dat het op de oude wijs
wt zal gaan We zien soms productie-
nv'dioden die in de vorige eeuw thuis
KV cn. Alle zeilen zullen moeten wor
den bijgezet om daarin verandering te
brengen Naai onze mening ligt hier de
mogcl:ikheid om een groter deel van
bet naïioiak inkomen t« krijgen.
v. Z.
Kurt Schumacher, de leider van de
WcstDuitse Sociaal Democratische par
tij en oppositieleider in het parlement
,van Bonn, neeft te Hannover verklaard,
dit hij een tegenstander is van een af
gcaderlijk vredesverdrag tussen de Wes
I* \e geallieerden en V/est Duitsland.
We| eiste Schumacher dat een „staat
IViin vrede" tussen de Westelijke geal-
beericn en West Duitsland zal worden
geschapen, waardoor dit niet meer for
meel met de westelijke gallieerden in
gorlog zal zijn.
Ten eerrfe het probleem Duitsland.
Economisch heet dit voor dc West Eu
ropese staten, in het bijzonder Engeland
concurrenticgevaar; politiek beteken*
„dam tegen invloed uit het Oosten en
wat dit betreft is de situatie niet geheel
verschillend met die uit de Munchen-
dagen, terwijl ook Bevins opvatting die
van Chamberlain destijds blijkbaar nog
ai dekken. Het zou te ver gaan van een
„nieuw verraad" te spreken, alhoewel
Bonn en wat daarmede samenhangt ze
ker niet slechts democratische liefdes-
practijk is.
De Amerikanen hebben geen belang
bij Engelse of Beneluxhandelspraktijkcn
zij wensen resultaten van hun Marshall
plan enerzijds, zij wensen gecombineerde
militaire staven onder krachtige een
hoofdige Atlantische lekbng anderzijds.
In dit plan speelt Duitsland niet de
laatste viool. West Duitsland is dc Eu
ropese wapenfabriek bij uitnemendheid,
daarnaast een industriecentrum van we
r^dbetekenis. Duitsland kan leven van
industriële export, W. Europa zal even
redig zijn welvaart zien dalen. De Ame
rikanen hebben de West Duitse wapen
productie nodig, wensen deze althans
te doen functionneren en achten een eco
nomisch tevreden nieuw Derde Rijk als
basis gewenst.
Twee maanden geleden hebben de
grote drie Frankrijk, Engeland en de
Ver. Staten, besloten het probleem der
West Duitse industriële ontmanteling te
laten rusten, maar zij zijn inmiddels
door de feiten gedwongen zich met
spoed opnieuw aan de kwestie te wijden
De ministers van Buitenlandse Za
ken Dean Acheson, Bevin en Schu-
man zullen daarom twee dagen, mis
schien zelfs drie. aan het probleem
besteden: dit betekent dat de Ameri
kanen thans niet nogmaals het pro en
contra zullen overwegen, maar min
of meer concreet zullen dicteren wat
te doen staat.
Dit verklaart tevens de koortsachtige
politieke activiteit in de Franse hoofd
rad. De Britse Hoge commissaris in
Japans vredesverdrag
In Washington wordt gewerkt aan
een ontwerp van een vredesverdrag met
Japan, onafhankelijk van de besprekin
gen. die Dean Acheson, Amerika's min.
van Buitenlandse Zaken, te Parijs zal
voeren.
Dit wijst er op dat de Amerikanen
snel, ten koste van andere overwegin
gen, met Japan tot een accoord willen
komen, hetgeen te meer verklaarbaar
Is, nu Mac ArtKur deze dagen verklaar
de, dat bij een eventueel conflict 80
millioen Japanners als bondgenoot aan
Amerikp's zijde zullen staan. Het
kan verkeren.
Duitsland, de Benelux ministers van
Buitenlandse aken, diverse specialisten,
ambassadeur Harriman en verschillende
andere vooraanstaande politici zijn in
Parijs verzameld en trachten 'n gemeen
schappelijk standpunt ie vinden, dat
enerzijds de individuele landsbelangen
nog spaart, doch anderzijds t ongeduld
van Amerika niet nog verhoogt
Naast dit politiek militaire spel staat
de economische druk van Uncle Sam,
Paul Hoffmann, de leder van het Mars
hall plan, heeft het enige weken geleden
reeds nadrukkelijk verklaard. Europa
moet een economische eenheid worden,
met een eenheidswelvaartspeil, dat wel
niet hoog zal zijn, en een gezamenlijke
anti Oost Europese ideologische instel
ling. De dollars zullen anders schaars
worden, misschien zelfs wel ophouden
te stromen.
Dit economisch aspect bezorgt West
Eén der zwaarst getroffen kerken in
Arnhem is ongetwijfeld de St. Walbur
gerkerk. Nu de opbouw van andere ge
bouwen en huizen gedeeltelijk is vol
tooid, is men begonnen aan de St; Wal
burgerkerk.
Het zwaar gehavende Godshuis in de
stHgers.
m
Europa hoofdbrekens, want het bete
kent versobering op grote schaal alj het
niet erger Is» het betekent aanvaarden
van West Duitsland met zijn sterk fas
cistischc tendeczen, als gelijkwaardige
concurrent op dé wereldmarkt en als
evenwaardige partner aan de politieke
conferentie-tafel.
Dc thans plaats vindende conferentie
zal weinig vraagstukken open laten en
Vermoedelijk aan duidelijkheid niet te
wensen overlaten.
Het lijdt geen twijfel of Duïtsland zal
er-' zijde bij spinnen en de West Euro
pese staten zullen moeten toegeven,
hetgeen zowel politiek onprettig Is
als economische achteruitgang inhoudt
in het bijzonder voor Engeland en
de Beneluxlanden; Frakrijk is in feite
reeds bet voetspoor van Amerika ge
volgd toen het politiek naar rechts
koerste met het ministerie Bidaufc.
Alle brandweercorpsen uit de omirek
verleenden assistentie
Door blikseminslag Is Maandagavond brand ontstaan in de toren van de
dorpskerk van Groede in Zeeuws Vlaanderen. De toren brandde geheel uit
doch het schip van de Middeleeuwse kerk is behouden gebleven. De houten
bovenbouw van de toren stortte, door het vuur aangetast, omlaag. Gelukkig
zonder uitbreiding van de brand te veroorzaken. Daar de kerk geisoleerd
staat midden op het plein en er weinig wind was, liepen de huizen in het rond
niet direct gevaar.
diensten naar Bres^eus gevaren.
Dv kok werd tijdens het woeden
var- dc tc'enbrand zowel van buiten
als van 1 iarren nat gehouden- Men
vreest vnoi ernstige waterschade.
De 1 tik van Groede, een der oudste
dorpen uit Westelijk Zeeuws Vlaande
reu. dateert uit de dertiende, de toren
uit de zeventiende eeuw. In de kerk
bvlndt zich nog de bank van Valer
Cats, die eens lid van het kerkbestuur
van Groede was. De spits van de 48
meter hoge toren, die door oorlogsge
weld geleden heeft, was pas dit iaar
hersteld. De toren, die het ei^endcni
van de gemeente Groede is. Is ve'ze-
Iteid voor 100.000 gulden, het uurwerk
dat ook vernield is. voor vijf duizend.
Behalve de brandweer van Groede
zelf, waren ook die van de andere ge
meenten in West Zeeuws Vlaanderen
uitgerukt: van Breskens, Nieuwevliet,
Retranchement, Cadzant. Sluis, Aarden
burg, Oostburg, Sctcondijke, Hoofd
plaat, Biervliet en IJzendijke-
De brandweer van Middelburg was
per extra boot van de provinciale boot
Octoberrevolutie
herdacht
In verschillende Staten is aandacht
besteed aan de herdenking van de z.g.
Otrifeer revolutie, 32 jaar geleden, toen
bat voze Russische Tsaristische regiem
werd vervangen door het socialistische,
thaas Communistische. In ons land werd
op? een receptie op de Russische ambas
sade o.a. acte de presence gegeven door
prof. Kranenburg, Jhr. Beelaartfc van
Blokland, verschillende leden van het
corps dlpkjmatique en diverse Tweede
Kamerleden.
Oude vrouw bij kachelpoetsen
in brand geraakt
Zaterdagavond is de 80-jarige mevr.
Pieterfje de Wilde—Dijkstra te Wolsum
bij bet schoonmaken van haar petro
leumkachel in haar woning in brand
geraakt en enkele uren daarna aan de
gevolgen overleden.
Mevr de Wilde was alleen in de
woning en maakte haar kachel met een
hi teiyentijn gedrenkte doek schoon. In
een andere boek van de kamer brand
de een petroleumkacheltje. Toen de ou
de dame klaar was met het poetsen
der këchel, wilde ze het bovendeel van
de brandende kachel ook een beurf ge
ven en gebruikte daarvoor de in ter
pentijn gedrenkte doek. Deze vloog on
middellijk in brand en enige seconden
later had hdt vuur zich aan haar kle-
ding medegedeeld. Gillend liep de vrouw
naar buiten, waar haar echtgenoot juist
aan kwam lopen. De wind wakkerde
he* vuur krachtig aan en eerst toen
de buren op het hulpgeroep der belde
oude mensen te hulp snelden, kon het
vuur worden gedoofd.
Mevr. de Wilde werd naar het zie
kenhuis in Sneek vervoerd, waar zij
enkele uren later overleed.
V.VÜI
fcvcooó. Dc vrouw verleer b-eft de Oostduit, Januari eea nieuwe Kamer
de in d? mening met haar diplomatieke vetegenwoordi- zal bijeen komen. Verwacht
D werkelijke echtgenoot te doen gcr in Moskou. Rudolf Ap- wordt, dat in de eerste week
te hebben. Haar echte echtge t0t ambassadeur be- van Januari algemene verkie-
noot keerde dezer dagen te- n0€nuj. zo wordt thans offi- zingen zullen worden gebou-
rug. Het publiek in de rechts c|e(.| medegedeeld. D« to- den- In het decreet wordt r iet
Enkele honderden Parijze- zaal was stomverbaasd toen neelspeclster, Caroline van gerept van opheffing van de
naars hebben Zondag een de twee mannen rij aan rij Dommelen, viert een dezer staat van bekg. Generaal
Mis bijgewoond, 30 meter voor de rechter stonden. haar 75^ verjaardag. Smots heeft op een massa-
onder de grond temidden van Mw. Jcssie Bcrtany, vrouw bijeenkomst te Pretoria ver-
milhcenen menselijke doods- van een loodgieter te Chica- Op die dag zal rij tevens te- klaard. dat bij nimmer zou
hoofden en beenderen. Het go en moeder van zeven kin rug kunnen rien op een 55 {faken aan een coalitie tussen
was de eerste god„dienstoefe deren, heeft in totaal 27.700 jarige toneelloopbaan. De „jjn Verenigde Partij en de
ning in de catacomben sinds dollar gewonnen in een radio IJmuidensc reddingboot van
een deel «rvan als bewaar, prijsvraag, waarbij men uit de NZHRM, de „Neeltje Ja
Nationalistische
Daniël
Partij van
Malan.
plaats voor menselijke resten zes gegevens een film moest coba", wier prestaties bij de P *mi€r
in 1787 werd gebruikt. De kunnen thuisbrengen. De reddingen v. d. „Lotte Skou" Vijftien rechtc's van de
godsdienstplechtigheid werd arbeiders in de haven van nog vers in het geheugen lig- pranse Hoge Raad zijn in
gehouden ter herdenking van Marseille zijn een 24 uur sta gen, moet een revisie onder gtaking gegaan- Alle rechts-
de executie van duizenden king begonnen. Zij hadden gaan, waardoor haar paraat- zaj^en werden voor onbepaal
Katholieken tijdens de Fran- met algemene stemmen een heid zal worden verhoogd jc uitgesteld omdat de
se revolutie. Een marmeren motie betreffende looneisen rechtszaal niet verwarmd
gedenkplaat te hunner nage- goedgekeurd, die tevens een Met ingang van heden zullen worcjt Het ministerie van
dachtenis werd onthuld. weigering inhield ooriogsma- in de restaurants op „vlees-
Een 48 jarige Duitse exkrijgs terieel met bestemming Indo loze" dagen weer maaltijden Justitie heeft meegedeed, at
gevangene, is door een recht china te laden. Het stakings- met vlees verstrekt mogen de gelden die voor de vc -
bank te Berlijn tot 6 maan- bevel werd gegeven door de worden. Koning Faroek warming rijn uitgetro en.
den gevangenisstraf veroor- CGT, waarbij havenarbeiders heeft bij koninklijk decreet de bijna zijn opgebruikt als ge
deeld. Hij Ijpd twee maanden zlin aangesloten. Wilhelm Kamer van Afgevaardigden volg van de gestegen kolen-
bij de vrouw van een ander Pkck, president van Oost- ontbonden en bepaald, dat 16 prijs.
Pensioenverzekering voor
zelfstandige tuinders
Hei Centraal Bureau voor de tuinbouw
veilingen heeft in overleg met de rfands
organisaties in de tuinbouw een plan
ontworpen om *ot pensioenverzekering
voor zelfstandige tuinders te geraken.
Het lig* in de bedoeling een zodanige
premieheffing in ie voeren, dat deze
varieert met de veilingomzöt van de aan
gesloten tuinders. Deze premie zou 2
procent van de omzet bedragen met een
minimum van f .60 en een maximum v.
400 per jaar tussen het 25ste en 65rfe
levensjaar. Ook voor weduwen en we
zen is een regeling ontworpen. Indien
in tuinderskringen voldoende belangstel
ling voor dit nieuwe fonds bestaat, is
men voornemens d* per 1 Januari 50
ra werking te laten treden. De aandacht
is er op gevestigd, da4 deze regeling
uitsluitend zou kunnen gelden voor de
leden van veilingen, aangesloten bij het
centraal bureau. Het fonds zou onder
de naam „Onderlinge Pensiocnsverzeke
ringsmaatschappij voor zelfstandige
Tuinders" in het leven worden geroe
pen.
Demobilisatie-vraagstuk
Wanneer straks vele duizenden mili
tairen uit Indonesië terugKeren zal hun
demobilisatie ons volk voor verschillen
de problemen stellen.
Hierop zal de aandacht worden geves
bgd in een speciale radio-ufczending.
die in samenwerking met d« nationale
demobilisatieraad tot £and is gekomen.
Deze uitzending, die in bet program
ma van de NCRV zal vallen van
Woensdag 9 November te 21.15 uur.
zal worden Ingeleid door Z.K.H. Prins
Bernhard, voorzÉter van de Nationale
Demobilisatieraad.
weerbericht
Geldig tot Woensdagavond
Gedurende de nacht vooral in
de kustprovincies nu en dan nog
buien. Matige tot zwakke wind
tussen West en Noordwest
Tijdens opklaringen in he* bin
nenland plaatselijk nachtvorst en
hier en daar mist. Morgen over
dag wisselende bewolldng en af
nemend buiig. In de loop van de
dag weer tot matig en aan de
kust tot vrij krachtig toenemende
naar Zuid West krimpende wind
Ongeveer dezelfde temperatuur
als vandaag.
Het laatste beton is thans gestort voor
de bouw van de Weldammerbrug over
het Twentekanaal bij Goor. Deze nieuwe
brug is van groot belang voor de scheep
vaart in het Twengrkanaal, doordat de
doorvaartboogte 1 meter hoger is dan
die van de oude brug. Nu kunnen ook
grotere schepen het kanaal bevaren.
Men hoopt de nieuwe brug begin 1950
voor het verkeer te Kunnen openstel
len.
Maarschalk Rokossofsky
naar Po en
Reuter schenkt veel aandacht aan
het feit dat de Pooise Sowjet Russsiche
Maarschalk Rokossofsky is benoemd
to* maarschalk van de Poolse strijdkracb
ten. De ex-maarschalk Zymierski is be
noemd tot lid van de Staatsraad.
Men zie* in de benoeming van Rokos
sofsky een unificatie op defensief gebied
zoals die In West Europa met een -
fensief karakter door de Wes* Bloklan
den en de Amerikaanse credieten word*
tot stand gebracht
Britse filmindustrie
bijna failliet
Het gaat slecht met de Britse filmindus
*rie. In de laatste twee jaar zijn niet
minder dan 2000 personen ontslagen. In
het afgelopen boekjaar werd een verlvex
geleden van ruim dertig millioen guldei»
Arthur Rank. de bekende filmproducer
wijst er op, dat of steun zal moeten
worden verleend, of een drastische vei
iaging van de vermakelijkheidsbelasting
dient te worden doorgevoerd. In de 55*
bioscopen van Rank concerns in Er
geland werd in de loop van dit jaar
27.500.000 pc^} sterling ontvangen. De
belasting slokte hiervan niet minder
dan 10.500.000 pond op, d.i. meer dan
KX) millioen gulden.
Een dode en een zwaargewonde
bij granaatontploffing
Maandagmorgen om elf uur is op he*
buiten Beeckemplein onder de gemeente
Velsen bij het uitbaggeren van een vij
vereen granaat opgehaald. Toen he*
nog niet opgemerkte projectiel, tegelijk
met de bagger op een vrachtauto zou
worden geschept, stootte de arbeider L.
Mare el is uit Bloem endaal met een
schop op het projectiel, waardoor he*
ontplofte. De man werd op Jag gedood
Zijn mede-arbeider S. SUvies uit Ilaar
lem, werd zwaar gewond en moest in
zorgwekkende toestand naar het Anto-
nius Ziekenhuis In IJmuiden worden
overgebracht.
