Wat doe je als je rijk bent? De 100.000... ff Kunst =5 HENRY FORD: een toonbeeld van energie L. Va«i vrouw tof vrouw KAPPIE VERLIEST DE KOERS rHet Huis aan de Baai ei Kampen staat een schilderij, ud, stoffig en bevlekt, pat door een Kamper inboorling Pij toeval werd ontdekt. Pen lor, waarmee hij rouwkoop l, deed. Met honderd pop betaald En dat hij na zijn koperssof In Kampen heeft gehaald. Een ding van niks, een man met stoR Voor zestig cent te duur, Totdat men de verrassing vond: pe.Rembrandtsignatuur. En om dat lor, dat unaniem jTot rommel werd verklaard, Staan nu met loupe en kennersblik? Deskundigen geschaard, pn als nu tóch eens blijken mocht Dat Rembrandt schepper was, Pan wordt die Kamper koper nog Een man met geld in kas. Pan wordt dat stuk tot kunst verklaard Dan wordt het kapitalen waard. T komt het in de handelsgunst Eu dan,dan is het kunstl Van klein tot groot r.c ;t Henry Ford, de indus trie koping, jonge mensen te zeggen? Is het bekend, dat deze beroemde man enkele heel be- l. n.'-;rijke boeken heeft geschreven, boeken, die in vele talen zijn ver schenen en tussen 1920 en 1S30 grote oplagen hadden? Zijn boe ken kwamen tot de jongeren des tijds als uit een andere wereld. Maar toen zij zijn idealen begon nen na te leven, liep het mis. Men kan Hcnry Ford niet nabootsen, evenmin als andere grote mannen, zijn beste vriend Thomas Alva Edison incluis. De grootste destructieve mens aller tijden was Hitier. Hij heeft het klaar gespeeld de welstand van eeuwen in minder dan 25 jaar te vernietigen. De grootste con structieve mens aller tijden is Henry Ford. Hij heeft in Amerika en overal in de wereld een eïrtra welvaart geschapen, die niet in Ik las onlangs In een krant, die lk 'oevallig In handen kreeg en die toevallig niet tot de meeste vooruitd revende bladen behoort, een s'uk van een persoon over de gezondheidsdienst In Engeland. De schrijver behoorde ook niet to degenen die de Ins'elling van d°?e d'enst toejuichten, want hij s'ak er een weinig de draak mee. Het was alleen jammer, dat hij er geen slag van had om te spot ten. Dat moe; bepaald een gave Erin. Je hebt van die mensen, le eo heerliik sarcastisch kunnen d'-en. Al ben je het er niet mee «e"s. dan geniet je er toch van. Maar deze schrijver mrende de gezondheidsdienst, die in Enge land gesocialiseerd of genationali 8<^-d of wee: ik wat is belache lijk te kunnen maken, door het aan al brillen te noemen en het aan'al patiënten da: tanden liet trekken, seedrt de invoering van die dienst. Alsof hij daarmee 'e kernen gaf. dat de mensen se dert de gezondheidsdienst naar de s'aat was overgeheveld, zo rr"ar voor de grap naar de dok te»- liepen. Tk vind. dal- zo iemand eigen li'': over een nare men'alitei: be Ballet om d't te veronders'eren. D""*ht u nu heus .da; men naar de tandarts ging. als het n'et no «Jior was? Het is me nogal een lol leM® om een rinkter in je mond 1a*#»n npnVren. En is het met de oogarts niet prp -^s het zelf d°° Wie draae-t er nu een bril voor piP!dpr? fv. bovendien Is de ooea'-ts er toch als dip u r'°t voorsèhrilft. dat u een bril trnet draden, kriiet u er h'"* ^en epn van be^ fonds, maar in Enge ïp»"* ook niet. vr^rirtopr ho' in T*-<roi«*nd wer zr) dat er een hofen^e ppnvrppprj is voor hHPen. dan b°wU«rt d"t al le«n da' er een b°,ehoei menden dl® r»ofis laner naar ppn flnirnrtfl moe'pn wa. rn«nr die er de c*nlen niet voor beiert. Als laatst,o p»<rnwor>t w<n*d dan f)r- froKr^i'Vf dat' PV ZO Ve°1 Tpor>D fen ofnorrovop pn pt^P h-eM. o«h |yiic<pV>«oTi is bet wpI ?o dof de rren«»n wq>- r"no» nnar d-* - V"»»- n'p'c lrosi. r- da- n'®t zo precies. Tk ben «e,f en al m"n bidsvenoi-en trou V--'->S ook 'n bo* *r«n/1s. M-t da; 1k nn v'w0,w roor de d''-'nr 7PH Ipnprj. ik b"b er nog r'-wo» jo's von fF^por J" -n wo oornnrvan. dat h"t ZO IS I «n V» V>n do voron^-eVI'ln» H'»o"«in dot pr 'n brtT>aaid mensen Is dat vlueger de dokter bezoekt als het ze niets kost, dan dat ze he» - «n betalen Is dat dan zo erg? Word- er juist van dok'erszilde niet steeds op geba merd dat men een bezoek aan de dok'er nooit te lan* inoet Ufstel len? Drongen de doHnrpr» er niet regelmatig op aan. dat men zb'n gebl, niet moet verw^rio-zen. Dat men om zijn ogen moet den ken, da; men met dnrp«*e hoest voorzichtig moct zijn? Dat kan ker slech'g i he: eprste stad'»»*n kan worden genoden9 Dat t.b.c. volkomen kan genezen, mits men er vroeg bij Is? Er is voor zover ik weet nimmer verandering gekomen in dat standpunt. En lk kan mp 'och ook moeilijk voordellen, dat de doktoren dat destiids maar ge ze^d b-.Kt.-~i om klanten te trek ken. Daarvoor verdienen ze te veel ons respec". dan da: ze een dergelijk wantrouwen zouden ver dienen. Waarom schreef dan die man in die krant op zo'n zure wijze over de gezondheidsdienst ln Engeland? Misschien waarde lezeressen hebt u wel eens „de Cl'adel" gelezen. Daar wordt een boekje in open ge daan over misbruiken die in geland in zwang waren onder de kringen van de hogere inkto^-n. Er is een felle g'orm teven ont staan. Daar hebben we niet mee te maken. Maar u zult het toch wel mei me eens zijn, dat teder mens recht heeft op dezelfie med'fche behartdeling. Zonder uitz >r\ lering Het is door niemand eopd te pra ten. dat er in he; verleden meer aandacht w°rd besteed aan het poesle van de vrouw van de t-ord Major van Londen .dan aan een m 11 nwerker die kolengruis in zijn longen had. En wanneer dan een aanhan ger van die oude en gelukkig ver ouderende toes'anden meent een poging om daar verbetering in te brengen, bespn'telilk te mop'en maken, door te suggereren, da* de arhe'ders te snel naar een dok ter lonen, dan kom- hll er niet. Dan doet h!1 nog wel een poging om het poesle van een par'lcuHer boven een eewoon mens te stel len. maar die poging is bil voor baat to m'slukklng gedoemd Tk wil volstrekt nle: zeeeen dat Ik een voorstander zon ziln van pen veramb'eJHklng van de gezond hPldsd'en.S*. Maar het is wel no dig, dat men h11 de gang naar de arts niet eerst »'ch zelf moet af vragen, of er wel geld voor ts. NEL. dollar-millioenen maar In dollar- bi 1 j o e n e n wordt geteld. Maar weinigen weten, dat Henry Ford op 15-jarige leeftijd van de kleine boerderij bij Detroit, waar hij was geboren, wegliep en een baantje kreeg in de stad, tegen 2 dollar per week! In 1946 verdiende diezelfde man 7 dollar per seconde, dag en nacht. Toen zijn vader overleed moest hij terug naar de boerderij, waar hij geen succes had. Het beste wat hij daar deed, was te trouwen met een pracht van een vrouw. Ford las in de krant van een rijtuig zonder paarden. Dat zette zijn geest aan het werk. Hij ver liet de boerderij en ging naar De troit. Overdag werkte hij als werk tuigkundige, 's nachts aan zijn automobiel Acht jaar lang verbe terde hij zijn wagen, totdat hij er zelf een wedstrijd mee won! Vrien den leenden hem 15.000 dollar en zo begon hij de Ford Motor Cy, die zou uitgroeien tot de groot ste fabriek ter wereld. Het meest zal het jongeren im poneren, hoe hij het altijd klaar speelde, uit handen der banken te blijven. Toen hij overging van Model A naar Model T, moest hij bijv. twee maanden zijn bedrijf sluiten. Wallstreet kondigde zijn ondergang aan. Maar River Rouge werd gebouwd. Iets ongehoords: een fabriek van 5 km. lengte, dus een fabriek van het standbeeld van Czaar Peter in Zaandam tot heel in Zaandijk! Een fabriek waar 200.000 arbeiders Ford-auto's maakten met dubbel zo hoge lo nen als elders betaald werden en bij vijf werkdagen per week. Nu geeft de Fordfabriek werk aan meer dan 1.000 000 mensen (indirect aan millioenen meer!* en bouwt de onderneming per jaar 2 000 000 auto's en 1.000.000 trac- torenl J. H. P. ZATERDAG 19 NOVEMBER NA TWAALF UUR Hilversum I 301.5 m. 1200 orgel spel, 1233 kwartet, 1300 nieuws, 1315 accordeonmuziek. 1400 voor de jeugd. 1420 orkestconcert 1500 boekbespre Icings 1515 kamerorkest, 1615 dansmu ziek, 1700 gramofoonmuziek, 17.30 Voor di |«:*V 1800 Nieuws; 1833 voor de Necerlandse Strijdkrachten. 1900 Artistieke staalkaart, 1930 Bijbel lezing. 2000 Nieuws, 2005 Luisterwed strijd ,,Voor het kind", 2020 Lichte muziek, 2045 gevarieerd pprogramma, 2200 Sextet, 2225 Hoorspel, 23 Nieuws Hilversum 2 416 m 1203 Amuse mentsorkest, 1300 Nieuws, 1320 Lunch concert. 14-00 Studentenkoor, 1440 Gro ningse orkestvereniging en solist, 15.15 Kroniek van letteren en kunsten, 1550 Gramofoonmuziek, 1630 „De schoon heid van het gregoriaans", 1700 Voor de jeugd, 18185 Promenadeorkest, 1900 Nieuws 19.30 Accordeonmuziek, 2000 Nieuws, 2005 Luisterwedstrijd „Voor het kind", 2020 Lichtbaken, 2100 ge varieerd programma. 2155 Amusementsmuziek, 23 Nieuws BONDAG 20 NOVEMBER 1949 Hilversum 1 301.5 m 800 Nieuws 8'5 Gramofoonmuziek, 845 Populaire muziek, 915 Verzoekprogramma. 1003 Voor de kinderen, 1030 Kerkdienst. 1200 Semi klassieke muziek, 1300 Nieuws. 1320 Populaire muziek, 1340 Literaire causerie. 1400 „De opgaande zon" hocrfpel. 1510 Pianotrio, 1605 dansorkest. 1630 Sportrevue, 1730 j Ome Keesje. 18.05 Sport 18.15 Nws. j 1830 Strijdkrachten, 1900 Radiolympus 1930 Lichte muziek. 2000 Nieuws. 2015 Omroeporkest, 2100 „Paul Vlaanderen". 2135 Cello en piano, 2200 Cabaret, 2230 Vioolspel. 23 Nieuws. 18Kappie en de maat Hepen weer verder, terwijl de oude man hen, ln zichzelf mompelend, na staarde. Een eindje verderop was een gebouw apart, dat er al even bouwvallig uhzag, als de andere hulzen. Ze hoorden het geluld van houthakken, en ontdekten toen achter dat gebouw een man, die er jonger uitzag, dan de man nen, die ze tot nu toe gezien had den. Kom jong, zei Kappie die lijkt me niet doof! Laten we het hem maar eens gaan vragen! De man was druk bezig met houthakken en keek niet op toen Kappie en de maat naar hem toe kwamen. „Ook goeiendag!, zei Kappie. Zeg beste man, kan jij ons ook zeg gen, waar het bureau van de ha venpolitle is? We zoeken ons een ongeluk!" De man kwam met een woe dend gezicht overeind. Hij be keek Kappie en de maat van het hoofd tot voeten. „Weten Jullie wel, wie je voor je hebt. Hij graaide naar een vuile rode lap, die met grauwwit bont was afgezet. Ik ben de Koning van 't eiland, legde hij uit. Koning FIo dorus de Derde! En met eerbied aangesproken te worden, met sire, en niet met beste man! Een koning, mompelde de maat. Een sire „Eh neemt U mij niet kwalijk zei Kappie met een hoog rpde en opgewonden kleur. Ik wist niet. hoe kon ik weten .ik had me een koning anders voorgesteld. lk bedoel we zijn hier vreemd ik bedoel, wanneer we geweten hadden jr/e kennen waarschijnlijk alle- maal dat gezelschapsspel, waar bij onvoorbereid over een bepaald onderwerp moet worden gesprek ken. De slachtoffers" krijgen hun onderwerp op een gesloten briefje en de overigen vermaken zich met de losbrekende spraak waterval". Soms zijn de onder werpen grappig en gaat het erom elkaar, in welsprekendheid zon der meer, de loef af te steken, soms ook wordt iemands mening gevraagd over een probleem of vraagt men wat de spreker zou doen alsen dan komt de voorwaarde. Toevallig woonden wij de laatste week in deze laatste vorm enkele gesprekken bij. Aan drie jonge mensen in het gezelschap had men de vraag voorgelegd„Wat zou je doen als je de honderdduizend won?" En zonder dat men zijn voorganger had gehoord, vertelde ieder van zijn of haar plannen. Nu kunnen we ons voorstellen, dat, wanneer je in werkelijkheid de honderdduizend teint, je zo verrast bent, dat je niet in staat bent onmiddellijk te zeggen wat Je gaat kon mei HAGELSTENEN ATS TENNISBALLEN J Ia Pretoria zijn gedurende tien minu ten hagelstenen als tennisballen geval len. Een blanke vrouw werd gedood. 35 blanken en 20 naturellen werden ge wond. De materiële schade wordt op 250.000 pond geschat. De bui was de ergste in 26 jaar; alle verkeer werd tij dclijk gestremd, telefoonverbindingen en krachtstations werden buiten wer king gesteld. Hilversum 2 416 m 800 Nieuws 815 Klassieke muziek, 830 Morgenwij ding. 930 Nieuws, 955 Hoogmis, 1130 Gramofoonmuziek, 11.40 Kamerorkest 1215 Apologie, 1240 Lunchconcert 1300 Nieuws, 1320 Lunchconcert. 1340 Vo caal kwartet, 1430 Concertgebouworkest 1530 Boekbespreking, 1600 Lichte mu 1615 Reportage. 1630 Vcpers 1700 Gebedssamenkomst, 1815 Wijdings dienst, 1900 Gew. muziek, 1952 Boek bespreking, 2012 Gevarieerd programma 2300 Nieuws. doen. In dit geval echter men vrij van emoties met zijn toekomstdromen, zijn idealen en wensen naar voren komen. En wij hebben ons daarbij verbaasd, ik Laat ons kort de drie redevoe ringen weergeven. No. 1 zei: ^Als ifc de honderd duizend win, dan breng ik zoveel op de spaarbank, dat ik de rest van mijn leven kan rentenieren. Als er dan nog wat over is, ga ih van dat geld eens goed uit". Het betoog van de tweéde, een meisje, kwam hier op neer, dat ze zei: Jk zou willen reizen en wat van de wereld willen zien, maar ik zou niet alles opmaken, want ik zou ook willen zorgen voor een onbezorgde oude dag". De speech van de derde was maar heel kort: ,X>e zaak ie voor m\f heel eenvoudig. Ik zou niets meer doen, mijn leven lang". Wij schreven reeds, dat we ons iie gintïs simt een stoomboot Zie ginds komt een stoomboot Uit Indië aan, Hij brengt ons de jongens, Die afzwaaien gaan. Wat zijn zij gelukkig, Wat zijn wij tevree. Maar Vadertje Staat vraagt; Wat moet ik er mee? Er is weer werkloosheid schatkist is leeg. Wat brengen soldaten Een zorgen te weeg. Wat moet ik beginnen, Wat heb ik gedaan? Toch kunt gij hen niet in Hun hemd laten staan! Het land heeft geroepen En zij zijn gegaan. Zij hebben voor Holland Hun plichten gedaan. Op 't heil van ons land was Hun streven gericht. Het land moet hen helpen, 't Is heilige plicht. verbaasd hadden. Waar waren de activiteit en de onder ns - ming slust, die men altijd lij de jeugd veronderstelt? Bewaren, veiligstellen, goed beleggen, ?t:c;s meer doen, waren de hoofdpunten uit ieder betoogNiemand kwam op de gedachte te gaan studeren, een eigen zaak te begin nen of op een andere wijze iets met het geld te doen. Het is na tuurlijk dwaas politieke conclusies- aan dit verschijnsel fe verbinden. Evenmin air men mag zeggen, dat klaarblijkelijk alle ondernemings lust bjj de jonge mensen is ge dood, mag men beweren, dar men «rit sociale verantwoordelijkheid afstand heeft gedaan van het xoinstprincipe. Drie meningen waren het, die waarschijnlijk niet de opv^tj,iaa weergaven van alle jor.,.^. maar die onafhankelijk van c. toch merkwaardig overeen^tr-i. Een verklaring weten wij er n:et voor, oj het zou moeten zijn, det men gelooft in; „Wie niet waagt, die nief verliest", aan welke waarheid wij nu weer twijfelen. Sch. ik sp-e a irer van Holland, Maar Holland zijn wij Die plicht rust op ons dus. Op U en op mij. Fabrieken, Kantoren Toe, laat hen niet staan. Maar biedt hun een kans in Een passende baan. Ministers, crltiek is U nimmer bespaard. Ik weet dat dit vraagstuk Veel zorgen U baart: Ik stel U eerbiedig Een oplossing voor: OP ZESTIG PENSIOEN VOOR HET AMBTENAARS—KOOR Wat Jong is moet werken.. Dat staat voor ons vast. En liever de ouden. Dan jongen tot last. De oudjes van zestig, uooisuad 7v.ui oip mms Gij kunt dan die Jongens Hun werk la'en doen. R. NOOT van de rrd actie. Wij zou den niet alleen de ambtenaren op 60 jarige leeftiid w,Men pen sionne-pn. Een ieder heeft er dan recht op. yrówi»" doo, Andrew Mackenzie MisBrannigan en Bob Ar- len zijn zwaar teleurgesteld. De mis dadiger (hoofdfiguur waarschijnijk) liep in de val bij Monopolis Maga zijnen, waar hij geld van mevr. Car- frew aannam, maar wist in de drukte te ontkomen. Onze speur neuzen gaan nu, zonder veel hoop, een kijkje nemen in Simpkins' Per soneelsbureau. De kolonel zit zelf achter een bureau met papieren. Toevallig waren wij beiden in de stad en we meenden goed te doen u eens even op te zoeken om te spreken over die dreigbrief, die u ontving, legde Brannigan uit. - De kerel, die die brief schreef, heeft wel lef, blafte de koloneL Als het die schurk van een Fellowes is, dan raad ik hem aan, niet in mijn buuit te komen. Met „degene, die me nastaat" wordt zeker mijn zuster Edith bedoeld. Als de schrijver van die brief iets over haa'- Hoen en laten weet, dan zal ze naar alle waarschijnlijkheid nog wel in leven zijn, meende Brannigan. Het gezicht van de kolonel helderde op. Daar hebt u gelijk aan, meneer. Ik ben niet rijk. maar ik ben gaarne be reid een beloning van 100 pond uit te loven voor enige inlichtingen over haar Dat zou natuurlijk kunnen helpen, gaf de inspecteur toe. Maar uw zuster is een opvallende verschijning en als ze zich ergens bevond, waar het publiek haar tegen het lijf zou kunnen lopen, dan weet ik zeker, dat we nu achter haar verblijfplaats zouden zijn. Brannigan stond op om weg te gaan, maar bij de deur draaide hij zich om. Arlen vertelde me, dat u vermoedt, dat die mysterieuze figuur met de mas- kerkap de dominee is. Hebt u daar enige definitieve aanwijzing voor? Even scheen de kolonel van zijn stuk gebracht te zijn. Niet bepaald een bewijs, legde hij uit. Maar op een nacht, toen ik wat rondliep, zag ik hem bezig met die af schuwelijke hobby van hem: het be studeren van het vogelleven, in de buur* van het Huis aan de baai. Daarna, nog geen tien minuten later, zag ik ergens uit het donker de figuur met de mas- kerkap te voorschijn komen en tussen de bomen verdwijnen. Ik rende naar de plaats, waar ik de dominee gezien nad, maar er was geen spoor meer van hem te bekennen. Brannigan gaf geen commentaar op het antwoord van de koloneL Toen we buiten waren, zuchtte hij diep, De zaak wordt hoe langer hoe ver warder. Een volgende stap zal zijn. die dominee Barlow op te zoeken en hem te vragen, wat de reden is van zijn on gewone activiteit in de buurt van het Huis aan de Baai. Alles wat we van daag bereikt hebben, is de zekerheid, dat de kolonel niet de man is, die we'op Piccadilly Circus hebben gezien. Maar er zijn twee dingen, die me bez'g hou den, Arlen. Eén ervan is de identiteit van die heer in het grijs, die het kan toor van de kolonel niet lang vóór ons is binnengegaan: en het tweede is de vage. bekende lucht, die ik onmiddellijk by het betreden van de kolonel's ka mer rook. Je hebt toch zeker nooit enige ver denking meer tegen de kolonel gehad, na het gesprek tussen Edith Simnklns en Fellowes. dat ik afluisterde? vroeg ik Ik verdenk iedereen, antwoordde Brannigan raadselachtig. HOOFDSTUK XVIII Terugziend op alles wat we beleefd hadden met betrekking tot het mysterie van het Huis aan de Baat, besefte ik duidelijk, dat de mislukking van onze opzet bij de Monopolis Magazijnen voor ons het ergste dieptepunt was Branni gan dacht er klaarblijkelijk precies zo over, want ik heb hem zelden in zo'n sombere stemming gezien. Op Piccadilly nam hij een taxi en liet zich naar de Yard rijden, waar hij ongetwijfeld wel een stormachtig onderhoud met zijn su perieuren zou hebben. Ik zelf ging thee drinken in een restaurant, maar mijn tafel stond te dicht bij het strijkje en een oorverdovende potpourri uit beken- operettes werkte er niet toe mede mijn sombere gedachten te verdrijven Waar waren Edith Simpkins en Fel lowes? Wht bestond er voor verhouding tussen die twee? Waar werden de chan- tage-brieven geschreven, als het niet in het Huis aan de Baai gebeurde, dat we grondig hadden doorzocht? Waér hield Job zich verborgen, die waarschijnlijk de moordenaar van de oude Johnny op die landweg was? Wéar was de motor boot, die Fellowes op zijn nachtelijke bezoeken aan het Huis aan de Paai ge bruikte. nu opgeborgen? Wat had domi nee Josiah Barlow voor bijzondere be langstelling in het Huis? En boven a] die andere vragen: wit» was de afperser zélf? Tenslotte betaalde lk mfjn consumptie en slenterde de straat op Al deze vra gen Weven n^e echter kwellen en in °en poging om een en ander te vergeten, liep ik een van de Cineacs op Piccadilly Circus binnen. Maar ook daar, tyd?~s het afdraaien van het Wereldnieuws en een vervelende opvoedkundige füm, bleven mijn gedachten zich bezig hou den met wat zich die middag hai afge speeld Toen ik de bioscoop verliet, begon het te schemeren en ik had nog enige uren tijd, voordat ik Brannigan weer zou ontmoeten. Gehoorgevend aan een pl" - selinge inval, wandelde ik terug nr-r het pleintje achter St James S r^et ik de kolonel tegen het lijf zou lopen, dan zou ik hem iets over Judrih ge vraagd hebben. Dit was. geloof ik rr s- schien ook wel de eigenlijke reden d^t 'k naar die plaats terugging Sinds k van Arthur Carfrew gehoord had dat deze van plan was met het meisje e trouwen, had een gevoel van diepe neerslachtigheid mij niet m^er verlaten. Opeens h'eld ik stil. Jij grote ezel. schold ik tegen me zelf het is je eigen fout. dat je haar verloren hebt Je was op weg haar te winnen, waarom ga je er niet mee door en win je haar niet helemaal9 Ik naderde het gebouw van Simpkins kantoor, toen een wagen daarvoor stil hield waaruit JudPh stapte Wat een verrassing z* ;i» ze mij haar hand to®*4*1' (Wordt vervolgd)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1949 | | pagina 3