N.-HOLLANDSE
PERS 1945
Ikmaadbi'
Woningpolitiek
NIEUWS
1
Vuurrivieren van de Etna zijn
bijna machteloos geworden
Parlement gaat beslissen over
resultaten R.T.C,
baba
5e JAARGANG Nr 1761
Dinsdag 6 December 1949
Uitgav# Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen ƒ0.30 per week ƒ1.25 per
maand ƒ3.65 p. kwart bij vooruitbetaling
Advertentie» 14 ct. per mm., familiebericht
ten 18 ct Bij contract aanzienlijke korting.
Verantw. redacteuri J. v. Zoonen Bureau, Ridderstraat hoek Oudecrraeht Tel R 2500 3971
En bewoners van Sicilië herademen
DE LAATSTE BERICHTEN v an Sicilië spreken yer ver
mlnderd gevaar bij de Etna. De vulkaan wordt geleidelijk
rustiger en de bevolking is er zó van overtuigd, dat de erup
ties achter de rug zijn, dat boeren en schaapherders reeds
weer naar de hooggelegen hellingen zijn gegaan om hun
werk t: hervatten. Weliswaar hoort men af en toe nog ge
rommel, maar de twee lavastromen bewegen zich bijna niet
meer en koelen snel af.
Mcv ccü ituve^iemie ixi de dagbladen werd bekend gem^.'..
inspecteur der domeinen te 's Kertogenbosch bij inschrijving u..e
Junker vliegtuigen zou verkopen. De machines waren op het vlig
veld Gilze Rijen te bezichtigen. De belangstellenden bekeken ,.Opa"
één der drie te koop aaneboden vliegtuigen, van boven tot onder.
„Opoe" en „Ome Keesje" hadden ook niet over gebrek aan belang
stelling te klagen, hoewel dit niet op deze foto te zien is.
Aan de vooravond
Minister Stikker legde verklaringen af
DE DEBATTEN in de Tweede Ka
Ronde Tafelconferentie zijn begonnen,
aan voorspellingen te wagen. Wel ech
politiek gebied worden geconstateerd-
naire partij heeft zich in het afgelopen
In de GH.U. rommelt het geducht en
de V.V.D. heeft zelfs gisteravond en
waarschijnlijk Maandagnacht beraad
slaagd over de aan te nemen houding-
In dit verband werd er op aangedron
gen dat minister Stikker uit Indonesië
zou terugkeren vóór de Kamerdebatten
begonnen.
STIKKER IN HET LAND
Ze hebben hun zin gekregen. Maan
dagmiddag is- de heer Stikker op Schip
hol gearriveerd en het leek hem niet
ondienstig (waarschijnlijk mede in ver
band met de ontstemming in zijn eigen
partij) aan de aanwezige journalisten
een verklaring af te leggen over zijn
reis naar Indonesië. Hij zei teruggeko
men te zijn met een zeker optimisme.
Er zouden nog wel enkele moeilljkhe
den kunnen komen, maar hij was er van
overtuigd, dat de Indonesische leiders
maatregelen zouden weten te nemen om
aan die onlusten een einde te maken.
Hij had van verschillende leiders be
Paalde indrukken meegenomen en hij
was er van overtuigd, dat bij de leiden
de figuren een oprechte wens tot zo
groot mogelijke samenwerking met de
Nederlanders aanwezig was. Die sa
menwerking zou niet alleen op staatkun
mer over de overeenkomsten van de
Het heeft geen zin zich op dit ogenblik
te* *kan er een levendige activiteit op
Het moderamen der Anti Revolution
weekend positief tégen verklaard.
dig terrein moeten zijn, maar hij had
een bereidheid aangetroffen om samen
te werken met Nederlandse onderne
mers, met ambtenaren, met de KNIL.
De financiële positie van de Repu
•bliek was niet slecht. De algemene ver
wchting was, dat er binnen drie jaar
een sluitende begroting zou zijn. Het
optimistische geluid van de heer Stik
ker, voorzitter van de V.V.D-, maakt
het aan de partij wel zeer moeilijk om
de verzenen tegen de prikkels te slaan.
Een handige zet, van een handig zaken
man. Direct na het personderhoud woon
de de minister een zitting van het kabi
net bij.
Communisten worden
vastgehouden
Dr. Koets, '-.binetschsf van de
HVK in, Batavia, heeft medege
deeld, dat 300 communisten wor
den vastgehouden in het onder Ne
-""'""-i'e controle staand? gebied
in Indonesië. De arrestanten, die
een wezenlijk gevaar voor orde en
rust betekenden, zuil na de over
dracht van de souvereiniteit aan
de regering van de Ver. Staten
van Indonesië worden uiteeleverd
EEN SCHOK is door Noordholland
heengegaan, bij het bekend wor
den van de womngtoe wij zing voor
1950. U vindt elders in dit blad
meerdere gegevens over het aan
tal woningen, dat we in onze pro
vincie mogen bouwen. We benoe
vei. er dus in dit artikel niet op in
te gaan. Maar wel achten we het
noodzakelijk om ons te verdiepen
in de vraag, hoe het mogelijk is,
dat Noordholland ten opzichte van
het land zo schraal bedeeld is Er
zullen wellicht mensen zijn, die de
oorzaak zoeken in een tg veel, dal
we vorig jaar hebben gehad. In
een gesprek dat we echter onlangs
hadden met Iemand, die in de Irin
gen van bouwaangeieger.heden
go.d is ingevoerd, heeft deze ons
iets anders verteld. Er is een ge
heel andere reden, zo meenden wij
uit zijn mededelingen te kunnen
opmaken
Nederland is overbevolkt. Het
grootste deel van die overbevol
klng ls echter gehuisvest in de
twee westelijke provinciën. Noord
en Zuidholland. Er is geen gelijke
verdeling over het land zelf. Daar
komt nog bij, dat ln de westelijke
provincl.s de beste cultuurgrond
te vinden is. Dat zijn twee facto
ren, die geheel op zich zelf staan,
maar die het niet aanlokkelijk ma
kén in die provincies te bouwen.
Gepaard aan de overbevolking ls
gekomen een hogere levensstan
daard dan in het oosten en 't zui
den van het land. Voor de vesti
g ng van nieuwe industrieën die
niet afhakclijk zijn van het ver
voer te water is dit niet gunstig
Maar bovendien moet het in ver
band met de grote behjefte, die
ons land aan cultuurgrc id heeft,
ongewenst worden geacht, dat er
g-ote industriën in het wespen wor
den gevestigd. Het spreekt wei van
zelf. dat we in het westen n.et ge
hee1 ontbloot zullen worden van
Industrieën. Maar wel staat hot
vast. dat het economisch beter ver
antwoord is. dat de nieuwe indu
strhën, die er in de toekomst on
getwijfeld zullen komen, onderdak
zullen vinden in de provincies, die
over zandgronden beschikken vel
ke we best kunnen missen
in dit verband wordt si r-ommi
ge kringen dan ook gaspróibn
een bewuste procedure, die in. de
hogere autoriteiten moet worden
gevoerd, teneinde een te gria be
volkingstoename in het we>itn tf
voorkomen en een betere sotc-iding
van de bevolking over net gehele
gebied tot stand te brengen. Het is
misschien nog te vroeg, om nu
reeds te beweren, dat de geringe
wnntngtoewhz ng hiervan een ge
volg is. Maar het zou ons niet ver
■wond ren, indien deze maatregel
een andere koers inluidde. Een
koers die velen misschien niet
aangenaam vinden .maar die wel
gevolgd zal moeten worden. Het
is ai h?t ware een emigratie bin
nenslands, noodzakelijk vor de
nog schraal bevolkte gebieden,
maar nog noodzakelijker voor
Noordholland zelf. De toestand zo
als die was en is. dat men maar ar
beiders uit Friesland. Drente en
andere provincies hierheen haalt,
kan niet bestendigd worden, want
anders zitten we binnen zeer af
z enbare tijd in het westen met
een arbeldsoverschot, waar nim
mer emplooi voor te vinden ls. Er
zijn tal van gemeenten, die nun
woongelegenheid eigenlijk riet mo
gen uitbreiden omdat er voor c!e
toekomstige bewoners c,een werkge
legenheid zal zijn te vinden. Ook
op dit gebied is een planbewuste
politiek nodig. Het te vol bouwen
van het westen zou een ramp voor
N derland kunnen blijken te -*jn.
v. Z.
EEN AMERIKAANSE i ^anisatie.
„Safe the .child'en" heeft 300 kg
poofjorpn Npderland on
den Ier verdeling over de scholen.
In totaal zond de organisatie, ge
vnrmd uit in de Ver. Staten woon
0"htigp Nederlanders, reeds 1000
kg speelgoed, kleren, schoeisel
enz.
Fritalux uitgesteld
Dc besprekingen tus~en ver tegen woor
dt"Ts van Italië. Frankrijk. Nederland
BHqsc en Luxemburg zijn uitgesteld-
De oorzaak zou de houding van de Ne
deriandse delegatie zijn. die er sterk op
Bandrong. dat ook West Duitsland tot
dc besprekingen zou worden uitgenodigd
De andere delegaties wensten daarop
eerst nadere instructies aan hun regerin
gen te vragen. Ook werd de wenselijk
beid bepleit, dat Engeland niet afzijdig
ton blijven.
weerbericht
WEERSVERKRACHTNG
BETER WEER
Langzaam brekende bewolking
Afnemende wind tussen Zuid en
West. Overwegend droog weer.
DAGEN VAN SPANNING voor de
bewoners van dorpen in de buurt
van de ruim 3400 meter hoge berg
zijn daarmee voorbij De bewo
ners van Maletto, Bron te en ver
schillende andere dorpen en ge
huchten zagen eerst Vrijdagmor
gen een regen van grof stof leer
komen, terwijl aan de top de
sneeuw in minder dan geen tijd
verdween Er ontstonden enkele
nieuw? kraters, die grote vlam
men en een massa lava uitbraak
ten De gevolgen waren spoedig
ernstig boomgaarden, enkele
hofsteden en verscheidene and-ere
woningen w:rden docr de koken
de, tamelijk snel bewegende mas
sa verteerd Hoe machtig dergelij
ke lavastroom wel zijn wordt dui
delijk als men weet. dat de gro t
ste ongever 1600 meter breed ~.as
envijf meter hoog. Deze
meest gevaarliike vuurrlvier be
dreiede aanvankelijk het dorp
Bronte boog tijdig af naar Maletto
en stuitte toen o" een ennrm? hoe
veelheid oude lava. Daarmee was
het gevaar v^orionig gekeerd.
Minderde Zaterdag de stroom.
Zondag kwam er noo maar uit
14 DODEN DOOR DE STORM
De laatste berichten over de gr
volgen van de zware stormen in
Noord Duitsland zeggen, dat 14
personen gedood zijn, tientallen
naar ziekenhuizen moesten wor
den gebracht en honderden dak
loos geworden zijn. In Hamburg
en Berlijn wordt nog gezocht naar
mensen, die onder het puin wer
den bedolven.-
Ook in Indonesië spanning
Niet alleen in Nederland heerst
spannig-, in Indonesië is 't evenzo
Het parlement van de Republiek
komt morgen bijeen teneinde de
overeenkomst te bekrachtigen. Men
verwacht, dat de debatten Maan
dag zullen aflopen. Ter gelegenheid
van de opening van de zitting zal
president Sukarno een redevoering
houden, welke naar men vermoedt
2 uur zal duren en die via radio
D jok ja zal worden jitgezonden.
Men verwacht ,dat het Republi
keinse parlement de overeenkomst
met grote meerderheid zal aan
vaarden.
Batavia 15 December
Reü ublikeins?
één der 3 te koop aangeboden vl
Republikeinse troepen, heeft ln 'n
onderhoud aan een verslaggever
van Aneta verklaard, dat op 15
December de Republikeinse troe
pen in Batavia c'? ordehandhaving
van de Nederlandse zullen overne
men. In Den Haag verklaarde men
van een dergelijke stap nog niets
te weten. Men achtte het onwaar
schijnlijk. dat een dergelijke stap
zou worden ondernomen vóór de
souvereiniteitsoverdracht en in
leder geval voor het Parlement
een beslissing h; d genomen.
VAN DAG lOT DAG
VOOR DE MILITAIREN van de
Johan van Oldenbarneveldt is
het vandaag Sinterklaas! xlet
schip zal hedenochtend de haven
van Amsterdam binnenvaren en
reeds om 10 uur zal (onvoorziene
omstandigheden voorbehouden)
met de debarkatie worden begon
nen.
HET SMOKKELEN zit de mensen
in het bloed. Overal in de werela
maakt men zich er aan schuldig.
In de trein Constanze—Zurich—
Praag w rd in een spoorwagen 'n
aantal Zwitserse horloge.? aange
troffen, die de grens over moes
ten. D? eigenaar, die in de gaten
had, dat het mis ging. was niet
m - te vinden. Hij zal bij zich
zelf gedacht hebben: De horloges
ben ik toch kwijt, de vrijheid
moet ik behouden.
DE WERELDBANK krijgt steeds
meer aanvragen van landen, die
geld willen lenen. Nu heeft Perzië
weer 35 millioon dollar gevraagd.
Een commissie gaat naar Perzië
ora de boel te onderzoeken. Even
eens zullen commissie- worden uit
gezonden naar Pakistan, India en
de Philippijnen. Het is of de men
één krater lava en gister was ook
deze krater vrijwel dood. Sicilië
herademt dus, want hoewel de
erupties van deze eeuw niet bijzon
de-r ernstig zijn geweest, bestaat
toch altijd weer de vrees, dat een
uPbars*»ng ais in 1669 kan voorko
men. Toen werd zelfs de stad Ca
t.->n geheel vernield en stroomde
de lava tenslotte in de Middelland
se Zee.
Euwe speelt mee in
Hastings
Van 29 D:<ember tot en met 8 Jan.
zal te Hastings voor de 25e maal het
beroemde jaa.-Jijkse schaaktourr.ooi wor
icn grspeeld. Onder de 130 msch-ij
vingen bevind?n zich die van onze land
genoot dr Max Euwe, de Hongaarse
grootmeester Laszlo Szaoo en de win
naar van het vorige jaar, de Frans? 1
Griek, Rossolimo. Verder heeft de 17 I
jarige Amerikaanse speler Larry Evans I
zich opgegeven. Larry is kampioen van I
de beroemde Manhattan Chess Club in I
New York. 1
sen overal geld te kort komen.
U TSJOENG YFN heeft volko
men met Tsjang Kai Tsjek gebro
ken. De laatste berichten luiden,
dat hij de verdediging tegen de
communisten zou willen organise
ren. Het was misschien verstandi
ger indien hij maar ophield vech
ten voor een verloren zaak en
zich bij de communisten aansloot.
DE APPELTJES van Oranje ook
wel sinaasappelen genaamd zijn
op Sinterklaasdag in Holland aan
gekomen. Indien ze niet te duur
zijn, kunt u ze deze week r.og ko
pen.
WE MOETEN allemaal zoetmon
dig worden. Tegenover de duurde
re vleesprijzen staan ce suikerprij
zen die naar beneden zullen gaan.
Daar hebben we echter weinig
aan. als we trek hebben in een
hartige beet.
DE BURGEMEESTER van Amster
dam en de minister van landbouw
zijn weer per vliegtuig in ons land
teruggekeerd. Het eerste vr -t de
minister te horen kreeg, was dat
het varkensvlees duurder was ge
worden. Waarschijnlijk geen
nieuws voor hem.
VALSE ZILVERBONNNEN van n
gulden werden ontdekt in Over
ijsel. De bonnen waren dichtgevou
wen en werden zo uitgegeven
Maakt d? zilverbonnen dus open
voor u ze in uw portemonnaie
steekt.
VOOR DE VOGELS wordt op een
tentoonstelling in Londen uitste
kend gezorgd. Het voedsel gaat op
een lopende band langs hun
kooien en ze kunnen de lekkerste
hapjes er uit zoeken.
SLECHTE MANIEREN hielden
twee arbeiders uit Apeldoorn er
op na. Ze gooiden zand in de
sm erinrichting van een motor.
D^e wandaad moeten ze boeten
met drie maanden gevangenis
straf.
HET WAS voor degenen die het
jubileum van de Amsterdamse to
neelschool meemaakten een aan
gename verrassing toen koningin
Juliana plotseling op hun feest
avond ter gelegenheid van het 75
Jarig jubileum verscheen.
EEN JUWELIER in de hoofdstad
w.rd door een tweetal onverlaten
neergeslagen. Ze kwamen .chter
aan het plunderen van de winkel
niet toe. doordat er een drm? bin
nenstapte. Vermoedelijk is dit een
Kenau geweest.
DE INDIANEN zijn nog niet uitge
storven. zoals velen menen. In de
Ver. Staten zijn er dit jaar 400.000
geteld, wat 2000 meer is dan in
1936. Sinds de vorige eeuw neemt
bun aantal gestadig toe.
Nederlands schip
gezonken
De storm heeit toch voor de Ne
derlandse kust een slachtoffer g.t
maakt. Het Nederlandse schip
„Zandbergen" zonk ten noordeü
van IJmuiden. De zes opvarenden
begaven zich ln een sloep, die tot
tweemaal toe omsloeg. De tweede
keer was dit noodlottig, want één
van de inzittenden kon niet wor
den gered. De vijf overigen heb
hen de veilige kust bereikt. Het
schip was op weg naar IJmuiden
met materialen voor de hoogovens
Het Deerise elftal
Het Deense elftal, dat II December
.in Amsterdam tegen de Oranje elf zal
uitkomen, ls als volgt samengesteld:
Doel. Nielsen: achter: Kóppen en Peter
sen; midden: Pilmark. E. Hansen en
Ornvold; voor: Moeller, J. Hansen,
Holm, Rou Jensen en Lyngsaa.
Moeller is een debutant in het Deense
team. He-t Is tverigens nog niet waar
schijnlijk, dat deze ploeg in Amsterdam
zal aantreden, Koeppen werd Zondag
licht gewond en zal als hij niet zou kun
nen spelen, worden vervangen door
Bastrup Birk op de linksbackplaats,
waarbij dan Petersen rechtsback gaat spe
len. Maar liefst zes spelers komen uit
de bekende club Kobenhavn Boldklub
ben.
Spoedig beslissing over
inpoldering Oost-Polder?
Naar wij van bevoegde zijde verne
men is zeer binnenkort de Ministeriële
beechikking te verwachten, waardoor
wordt besloten over te gaan tot het
droogleggen van het Oostelijke deel van
de 120-000 h.a. grote Zuid Oostpolder.
Het oorspronkelijke plan om deze pol
der als een geheel droog te maken heeft
men laten vallen, daar men moeilijkhe
den vreesde in verband met de water
lozing en voorziening.
De plannen van de Minister hebben
na overleg met de Zuide'zeeraad nu
geleid tot een droogmaking in twee ge
dechen, waarbij dan allereerst aan de
erde komt de droogmaking van het Oos
telijke gedeelte, dat grenst aan de Noord
Oostpolder, maar er door een brede
strook water van zal zijn gechciden.
Een veerdienst en later een grote vaste
brug zal de verbinding vormen tussen
Oost en Noord Oostpolder en tevens
een belangrijke schakel zijn h de snel
verkeersverbinding AmsterdamLecuwar
denGroningen.
De verwachtingen zijn, dat de werk
zaamheden in ongeveer zeven jaar zul
len zijn voltooid. Neemt men daar nog
een drietal jaren bij voor dc eerste
grondbewerking, dan is het vrijwel ze
ker, dat in 1960 de eerste oogsten van
deze polder zullen worden binnengc
haald- Er zal gevraagd worden een deel
van de Marshallhulp (te weten 20 mil
lioen gulden) voor 1950 voor dit doel
te mogen gebruiken.
Indien de economische toestand het
toelaat moet het niet uitgesloten worden
geacht, dat nog voor dc Oostelijke pol
der is drooggevallen met andere >n>l
deringen zal worden hcoonnen.
Russen boos op Hatta
en Sukarno
In Lake Succes heeft men weer
eens kunnen genieten van de In
donesische kwestie, die wat ons be
tre^f een heel eind heen ls opge
lost, maar die volgens de vertegen
woordlgers van Rusland en de
Oekraïne totaal onbevredigend is.
Indonesië kwam betrekkelijk on
verwacht aan de orde en we mo
gen er helemaal niet rouwig om
zijn. dat het aan de orde ls geko
men. want de stemming was over
het algemeen voortreffelijk. Uitge
zonderd dan vfn de landen van
het Russische blok.
De Russen schijnen niet bijzon
der goed op de hoogte van wat er
in Indonesië gebeurt, want ze stel
den een motie voor waarbij Ci
Nederlandse troepen zouden wor
den teruggetrokken op de linies,
die ze voor 't tweede gpwapende
conflict betrokken hadden. V/ij
houden het er maar op. dat ze in
hun geheel naar Nederland terug
komen. Dat liikt ons nóg beter.
De UNCI was een .'erdorven li
chaam. waarmee Hatta en Su' r
no onder één deken 1 - 'den gele
gen. Ze moest nieuwe voorsteen
doen om de rechten van de Indq
negers te heretellen en dan zo mo
gelijk van haar taak worden ontha
ven.
Een rij van sprek?rs bracht daat
na de gelukwensen aan be'de par
tijen over en ging op de felle aan
vallen in het geheel niet in.
Anders was dit met de Neder
landse vertegenwoordiger, de h"
Van Heuven Goedhart, die er te
gen protesteerde .dat de Russen
de Indonesiërs op een dereei"'--1
wijze aanv'elen. terwijl ze nog niet
I in de vergadering tegenwoordig
waren. Hij achtte het een eer voor
hen te mogen opkomen en ver
klaarde dat het van een d^oeviee-
moraal getuigde, de mannen, die-
alles hebben gedaan voor de vrij
heid van Indonesië, nu te se^l
ynor verraders, omdat ze niet
ln opperste aanWddfng neerere
knleld ligeen voor *t commnn'cm£
Temeer achtte hij dit walgehfk,
omdat de Ru&sen vóór de mis1"1-*»»
communistische oosfand fn Indo
n°sië zich prilzend hadden uitge
laten over Sukarno en Hatta.
OORLOSM1SDADIGEKS. dw ln Je
pan nog op vrije voeten lopen, hebben
weinig meer te vrezen. Li enkele ZO
Aziatische landen ls men reeds klaar
met de berechting en in andere zal bef
snel gebeurd zijn.
Formosa laatste bolwerk
Uit Tsjeng Toe, de ni°uw? hoofd
stad van de Chinese na'ionalisten,
wordt gemeld, dat Tsjang' Kal*
Tsjek thans definitief de uitnodl
ging om president te worden heeft
?9nv"rrt Tntussen zit Tsjang zon
der regeringDe meeste minis
ters hebben Tsjeng Toe ,-erlaten
en zijn onderweg naa.r Formosa,
waar koortsachtig gewerkt ordt
om een laatste bolwerk teeen de
•'«•♦en on te werpen.
Algemeen wordt verwacht dat
Tsjeng Toe binnen enkele da°tn
zal vallen. De communisten vorde
ren gestadig en tn West China
zijn de laatste natioallstlsche troe
pen veranderd in ordeloos rond
trekkende benden, die zeker niet
ln staat zijn de communistische
troepen in hun opmars te hinde
ren.
