ikmaatikr
0e
Nederland wacht in spanning....
5e JAARGANG Nr. 1762
N.-HOLL ANDSE
PERS 1945
Romme straft Schouten en zich zelf af
Meester Oud op de wip,
Tilanus verzoeningsgezind
weerbericht
NIEUWS
Net muziek door
het leven
Wordt nu WW vandaag
definitief een feit?
Woensdag 7 December 1949
Uitfav» Stichting Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen ƒ0.30 per week 1.25 per
maand 3.65 p. kwart, bij rooruitbetaling
Advertenties 14 ct. per famllieberich_
ten 18 ct Bij contract aai .zienlijke korting.
Vercmtw. redacteuii J. v. Zoonen Bureau, Rldderttraal hoek Oudegracht Tel K 2200 3971
VOOR DE AANVANG van de 2itting van de Tweede Kamer waren er
een Paar honderd demonstranten van de Rijkseenbeidsgroep op het Binnenhol
die krijgskreten lieten horen als een hunner aanvoerders zich vertoonde en
zich niet ontzagen de minister president Dr. Drees uit te jouwen. In de Kamer
zelf was het meer dan vol. Geen plaats was onbezet, terwijl de publieke' tri
bunes benauwend vol waren. De pers was in grote getale vertegenwoordigd
en er heerste een bepaalde spanning, toen als eerste het woord voerde een
verbitterd tegenstander van het Wetson twerp# betreffende de souvereiniteitsover
dracht en wel de heer Schouten. A.R die het wetsontwerp in strijd met de
Grondwet achtte-
L H. ven Mssoeveen
zal de heer Oud gerust
moeten stellen.
Pacificatie
We hebban in Nederland een school
strijd gehad, die bijna honderd jaar ge
duurd heeft en die tenslotte geëindigd
is met een pacificatie. Een onderwijs
vrede. Een gelijkstelling van het open
baar en bijzonder onderwijs. En een
oppervlakkig toeschouwer zou menen
dat nu in Nederland alles in kannen
en kruiken is en dat het onderwijs,
dank zij de onderwijsvrede. zich in vee
dige banen verder kan ontplooien.
Htt is helaas niet meer dan schijn.
Het js volsthekt niet onze bedoeling
het onderwijs, dat op de Nederlandse
scholen gegeven wordt, te kleineren.
We kunnen bogen op een onderwijzers
corps, dat zijn taak met grote ambitie
vervult. Daarin schuilt dus niet de
ontevredenheid, die vele Nederlanders
hebben met onderwijs toestanden. Het
is iets anders. Het is een. chaos, die er
in ons land op onderwijsgebied is.
Een chaos, di voor een groot deel
Zijn ontstaan vindt in een onderwijs
pacificatie, die ons geen voldoening
heeft geschonken. Het is gevaarlijk dit
te zeggen. Want niet zodra heeft men
iets dergelijks verkondigd, of de voor
standers van bijzonder onderwijs vre
zen, dat men aan de gelijkstelling zal
tornen en ze heffen een krijgsgehuil
«an, dat het niet mooi meer is.
Wanneer iemand in een dergelijke ge
prikkelde stemming stemming verkeert
is een rustig gesprek moeilijk. Misschien
is deze geprikkelde stemming niet hele
maal echt. Misschien is ze wel een wel
nig gekunsteld, omdat men zelf de el
lende van een te grote verdeeldheid en
onverdraagzaamheid inziet, maar dit
niet wil erkennen. En wat is er dan
gemakkelijker dan trg verontwaardigd
en driftig te doen, als men meent, dat
zekere vermeende rechten, die in voor
rechten zijn ontaard, in het gedrang
komen.
Het onderwijsdebat in de Kamer, zo
«is dat vorige week is gehouden, heeft
opnieuw aangetoond, dat de gelijkstel
ling in menig geval een ellende voor
het onderwijs betekent, omdat het een
versnippering teweeg brengt, die vrucht
haar werk onmogelijk maakt. Er was
geen Kamerdebat voor nodig om ons
dat aan het verstand te brengen. We
zien het in de praktijk dagelijks. Indien
e- een florissante ambachtschool is,
mo t er een ambachtsschool op con
fessionele grondslag bijkomen. Dat is
zo bij een ambachtsschool. Dat is zo
bij alle soorten onderwijs.
Hoe zal het gaan met het Voortgezet
Lager Onderwijs, dat nu binnenkort zal
worden verwezenlijkt® Er moeten min
stens één en vijftig leerlingen zijn om
een VGLOschool te stichten. Dat komt
er op nee.-, dat vele gemeenten er bui
ten vallen. Hoeveel te eerder nog. als
cr in een dergelijke gemeente een open
bare. een katholieke en een christelijke
school zijn. Er zouden zich gevallen
kunen voordoen, dat er honderd en
twintig leerlingen in één gemeente zijn,
di VGLO-onderwijs moeten volgen.
M .'i de heerlijke verdeeldheid maakt
h onmogelijk om ook maar één school
op te richten. Want elke groep heeft
veertig leerlingen.
Het zou ook mogelijk zijn. dat in 'n
gemeente honderd zestig leerlingen zijn
voor het VGLO. Wat een prachtschoo!
zou het niet kunaen zijn. Maar dat is
Holland niet voldoende. In die gemeen
I komen drie scholen.
Of het onderwijs er door gebaat of
ge xhaad wordt, deert ons minder. Als
liet principe dei gelijkstelling, maar ge
b.'ndhaafd wordt.
V z
GELDIG lül HEDENAVOND
Meest zwaar bewolkt met nu en dan
eniye regen. Matige tot krachtige en
•au de kust later harde of stormachtige
wisd tussen ZW en W. Iets zachter-
De Unie was z-i. met reëel, terwijl
de positie van de Kroon niet was, zoals
bij de Grondwetsherziening was bepaald
Hij achtte het wetsontwerp totaal ver
keerd en sprak van een aanfluiting van
het zelfbeschikkingsrecht. Het Indonesi
sche volk heeft geen enkele garantie,
dat de rust en de orde worden bewaard
Hij wenste niet voor het ontwerp te
stemmen en gaf de regering de raad
het wetsontwerp in te trekken en nieu
we onderhandelingen aan te knopen
met de Indonesische leiders.
Eindelijk
De spanning in de Kamer, die tijdens
de rede van de heer Schouten was ver
flauwd, omdat geen enkel nieuw ge
'chtspunt naar voren was gekomen,
steeg tot grote hoogte, toen onmiddellijk
na hem de heer Romme K.V.P., het
spreekgestoelte besteeg. Hij gaf zijn
hoorders de volle maat en liet ze genie
ten van fraaie volzinnen, die een afstraf
fing inhielden van de heer Schouten.
De keus was voor hem niet moeilijk,
aldus de heer Romme. al was het kie
zen misschien zwaar. We hebben niet
te kiezen tussen nu of later. Er zal nu
iets moeten gebeuren. En de keus is
nu beperkt tot samenwerking of niet.
Als de heer Schouten dat laatste wil,
kiest hij de chaos. Kiest hij een oorlog
die niet te verwezenlijken is, dan is de
kans in Indonesië verkeken. Natuurlijk
zei de heer Romme het met enigszins
andere woorden, maar daar kwam het
op neer. Menigeen in de Kamer en op
de tribune glimlachte lichtelijk bij deze
afstraffing die bedoeld was voor de
heer Schouten, maar die als een bocme
rang terugsloeg op de heer Romme zelf,
die blijkbaar zijn verleden vergeten was.
De heer Romme eindigde zijn toe
spraak zelfs met de verklaring^ dal hij
voor het wetsontwerp zou stemmen, In
dien hij deze m strijd met de Grondwet
achtte, daar anders het Noodrecht in
de plaats van de Grondwet moest tre
den.
Met zeer grote belangstelling werd
de rede van de heer Tilanus tegemoet
gezien- Hoewel hl) ernstige bezwaren
tegen het ontwerp blek te hebben, was
zijn rede over het algemeen gematigd en
welwillend- Hij was van oordeel, dat
hoewel de Unie hem te licht was, deze
toch grote mogelijkheden inhield. Per
soonlijk was hij dan ook geneigd zijn
goedkeuring aan het ontwerp te hech
ten. In verband met de hoogst ernstige
situatie zou hij de Grondwettelijke be
zwaren erkennende, noodrecht willen
doen gelden, hoewel dit hem zeer zwaar
viel. Hoewel de rede van de heer Tila
nus dus hoopgevend is, valt hier nog
niet uit op te maken, dat de 'Christelijk
Historische Unie in haar geheel zal
voorstemmen.
De heer Van der Goes, P.v.d.A., ont
kende, dat het ontwerp in strijd met de
Grondwet zou zijn. Hij hield een uit
voerig betoog, waarin het standpmt
van zijn partij werd uiteengezet, en
waaruit voldoende bleek, dat deze zich
volkomen achter de regering schaart.
Hoe el hij niet wilde verhelen, dat
ook hij z'ch de Unie eerst anders had
gedacht, betoogde de heer Van der
Goes, dat Nederland hier zijn laatste
kans had.
Oud in de klem
De heer Oud zat in de klem. Het zal
hem wel duidelijk zijp, en hij legde er
in zijn rede sterk de nadruk op, dat er
op de Christelijk Historischen en de
V.V-D. een zware verantwoordelijkheid
VAN DAG TOT DAG
PANDIT NEHRU hctlt verklaard,
dat het ogenblik, waarop India tot
erkenning van de Chinese communist!
sche republiek zal overgaan, niet ver
meer ligt-
DE DUITSE beulen van Amersfoort
zijn voor het Amsterdamse Hof van
Cassatie geweest. Tegen Kottala werd
opnieuw de doodstraf geëist, tegen
Wolff levenslang, evenals tegen Braun
Tegen een tweetal anderen gevangenis
straffen van twintig en vijftien jara-
Misschien herinnert men zich, dat Wolff
het Kerstmannetje werd genoemd?
HET ZAL DONDERDAG weer n
onaangename dag zijn. voor de minis
ter van luchtvaart in Engeland. Het
bemoeizieke Lagerhuis zal dan namelijk
opnieuw zich bezig houden met de hou
ding van de minister inake de ramp
met de „Nijmegen".
UIT BERLIJN wordt gemeld, dat men
het waarschijnlijk acht, dat Wysjinsky
na afloop van de vergadering van de
Verenigde Naties naar Berlijn zal ko
men om besprekingen te voeren tenëin
dc de Oost Duitse staat in de OosteJij
ke verdedigingszone op te nemen.
In WEST EUROPA groeit de Frita
lux langzaam. In Noord Europa heeft
men ook behoefte aan nauwere econo
mische samenwerking. De Scandinaafse
landen hebben via de minister van eco
nomische zaken van Denemarken een
balletje uitgeworpen bij de Engelsen
Nog enkele jaren en alle landen zijn tot
de overtuiging gekomen, dat ze elkaar
nodig hebben.
DE POOLSE ambassadeur in Parijs
heeft er zich bij de Franse regering
over beklaagd, dat de Poolse vlce
consul tijdens zijn arrestatie mishandeld
zou zijn De Franse regering beklaagde
zich er over, dat de Slavische landen
stelselmatig alle vreemdelingen, die in
die landen goed bekend zijn, worden
weggewerkt.
DE REGERING van Birma zal de
Chinese communistische regering waar
schijnlijk omstreeks Kerstmis erkennen.
Ze zou dan tevens het plan hebben de
banden met de nationalistische regering
te verbreken. Als die er dan tenminste
nog is.
IN DE VERGADERING der V.N-
hebben Zweden en Nederland een voor
stel ingediend dat een compromis zou
zijn in de kwestie Jeruzalem. De verga
dering voelde niets voor het Australi
sche voorstel om Jeruzalem te interna
tionaliseren.
DE COMEDIE om Kravchenko, de
schrijver van het boek „Ik verkoos de
vrijheid", zal Parijs opnieuw in span
ning gaan houden. De zaak, die des
tijds zoveel stof deed opwaaien, is in
hoger beroep begonnen.
DE DUITSE muiister van economi
sche zaken, Erhardt, heeft verklaard,
dat Duitsland geld nodig heeft uit het
buitenland. Jaarlijks vel een zes tot ze
ven inilliard. Of 't voor het buitenland
dat nog bepaalde vorderingen op die
staat heeft ook zo noodzakelijk is. be
twijfelen wc.
IN LAMBERZA in Italië hebben drie
duizend landarbeiders het land. dat in
handen v. d. grootgrondbezitters is, ver
deeld. Ze gaven aan die handeling ech
ter een symbolisch karakter, zodat de
politie niet ingreep. Of misschien ook
symbolisch?
MERLE CÓCHRAN, het Amerikaan
se lid van de UNCI, zal de eerste am
bassadeur van de Ver. Staten vanAme
rika worden Hl de Ver. Staten van In
doncsië. Eerst zou Cochran naar India
gaan. doch de Amerikaanse regering
weet, dat hij in Indonesië zó goed thuis
is, dat men daarvoor geen betere am
bassadeur kan vinden.
IN ISRAËL heeft de bond van spoor
wegarbeiders een staking uitgeroepen
van 24 uur en met succes er reed
geen enkele trein in de jonge staat. Aan
leiding tot dit alles was, dat de loon
eisen van de spoorwegarbeiders waren
verworpen.
kreeg warme lof van Tilanus.
rust Een verantwoordelijkheid, die ze
echter zelf hebben gewild, toen ze bij
de Grondwetsherziening de bepaling
deden opnemen, dat de wetten betrek
king hebbende op de regeling van de
zaken in Indonesië een meerderheid van
tweederde behoefden-
Hij wenste nog niet de toezegging te
doen dat de benodigde stemmen uitzijn
fractie zouden komen. De resultaten
van de Ronde Tafel Conferentie vond
hij zo exibevredigend, dat hij zich af
vroeg, of verwerping door de Kamer
slechter resultaten zou opleveren dan
aanneming. De heer Oud speelde zijn
rol dus wel op bijzonder zwaarmoedige
wijze. Jammer dat hij niet over een
grafstem beschikt, anders was het effect
volledig geweest,
Hij eiste dat alle kaarten op tafel
zouden worden gelegd en er zou nog
heel wat moeten gebeuren en de Mi
nisters zouden met zeer sterke argu
men ten moeten komen, ook zijn partijge
noot, de heer Stikker, wilde men hem
Overtuigen.
Met deze sombere klanken werd de
vergadering verdaagd.
Ernst of spel
Is-deze oppositie eriist of spel, zal
men zich afvragen, Zullen de fracties
van de Christelijk Historischen en de
Volkspartij voor Vrijheid en Democra
tfe het er inderdaad op aan laten ko
men en tegen het wetsontwerp betref
fende de souvereiniteitsoverdracht stem
men? Of is er alleen maar sprake van
sabelgerinkel om zich dan met 'n heel
ernstig gezicht te laten overtuigen?
Wordt de natie opzettelijk in spanning
gehouden, terwijl het resultaat al vast
staat? Er valt nog niets van tc zeggen.
De Anti Revolutionnairen en de com
raunisten, vooral ook deze, die op het
ogenblik dat we dit schrijven nog niet
aan het woord waren geweest, dienen
wel te beseffen, dat het van hen af
hangt of de soldaten uit Indonesië zul
len terugkomen of dat er een nieuwe
strijd in alle hevigheid zal kunnen ont
branden, zijn in ieder geval tegen. Er
zullen dus minstens tien leden van de
C-H.U. of de V-V.D- moeten voorstem
men. En anders
RIEN TERLOIIYV houdt de (sport)
gemoederen bezig. Zo meldde „Sport"
onder (het allergrootste) voorbehoud.
dat Terlouw Zondag voor 't laatst voor
Nederland zou spelen en dat hij dit aan
de KNVB had medegeeeld. Stel u ge
rust: de KNVB weet van nietsEn
fin. er zit coPy in: Italië ja. Italië neel
NIEUW ZEELAND zal er toe over
gaan zijn ambassade in Moskou te slui
ten, aldus heeft de nieuwe premier Hol
land bekend gemaakt. Men zal de Nw
Zeelandse belangen behartigen via tle
Engelse ambassade.
DE OSLOFJORD heeft zijn maiden
trip er op zitten. Het trotse schip is
voor de eerste keér in New York aan
gekomen na een voorspoedige reis over
door stormen opgezwïept Oceaanwater.
VREEMD VERHAAL, dat van de
Japanners in Brazilië, die nog altijd niet
weten, dat Japan is gecapituleerd- En
wijsmaken kan men ze het nietNu
hebben ze een afgevaardigde naar To
kio gestuurd om een schriftelijke bevcs
tiging of keizer Hirohito of generaal
Mac Arthur in Tokio gevangen zit!
Communisten werden
T itoïsten
In Belgrado is bekend gemaakt
dat eind November in Joego Slavië
500 politieke gevangenen zijn vrij
gelaten. Deze aanhangers van d
Kominform en voorheen felle te
genstanders van Tito, heben zich
verenigd In een werkbrigade en
eeuwige trouw gezworen aan de
kleine maarschalk. Reeds eerder
waren 700 aanhangers van de Ko
minform eenzelfde weg gegaan.
In Müneben is een Duitse inusi
cus. Alois Maijer, stichter van een
nieuwe partij geworden. De naam
van de partij is de Inter Socialls
tische Partij.
Maijer heeft beweerd, dat de
mensen veel meer moeten marche
ren en op muziek. Dat houdt het
lichaam krachtig. Als we ons niet
vergissen was dit ook één der
grondbeginselen van de Nazi's. Als
er moeilijkheden waren marche
ren. Als de leden opstandig waren,
marcheren. Het lichaf»^ was in ac
tie en het denkvermogen werd
door de begeleidende muziek in be
slag genomen. De dokter hpe't n/>«»
meer vruchtbare ideën. Hij wil de
leden van zijn part"
met een waarheidsserum Inspuiten
zodra ze de leeftijd van 18 jaar
hebben ebreikt jnaar die van 65
nog niet hebben overschreden.
Amerik. locomotieven
naar ons land
Ir. den Hollander,, president di
recteur van de Nederlandse Spoor
w?gen .heeft in New York medege
deld. dat de N.S in de V?r. Staten
een 25 tal Westinghouse B-^wln
electrische locomotieven hebben
aangekocht. De kosten van deze
aankoop zijn 20 millioen gulden:
een flink gedeelte hiervan komt
uit de gririeo fjie v4a het ?T rshall
plan aan Nederland beschikbaar
worden gesteld.
De locomotieven zullen in de
tweede helft van 1950 naar NeJfr
land worden verscheept en in 1951
in gebruik worden gesteld. Ze zul
len dan dienst doen voor snelle
reizigerstreinen en het spoorweg
verkeer in ons lard een geheel an
aanzien geven.
Hei oude liedje
In Duitsland is een nieuwe partij op
gericht, die zich ten doel stelt, alle
Duitsers, die om politieke redenen
Duitsland hebben moeien verlaten,
weer in de Heimat terug te brengen
en hen in één groot verband onder te
brengen. De partij zou geen politieke
inslag hebben, maar zich ten doel stel
len herstel van de oude Duitse Rijks
grenzen. Haar banier is de oude Kei
zerlijke vlag. Misschien dat de een of
andere Hohenzollern op de loer ligt?
„Bevel is bevel" is
geen excuse
De Bijzondere Raad van Cassa
tle heeft bij de behandeling van
de zaak—Neuerbach nadrukkelijk
verklaard, dat geen enkele soldaat
zich op de Duitse machtsspreuk
„bevel is bevel" zal kunnen beroe
pen ingeval van moord opzette lij
ke brandstichting of mishandeling
Zelfs het Duitse wetboek aan
vaardt dit standpunt niet. aldus
het arrest. Indien een beroep op
dit kadaverachtige diciplinebevel
als internationaal recht zou wor
den erkend, was het hek van de
dam. Bravo Hof! En, Nederlandse
soldaten, knoop het In Je oor!
Hatta tevreden
Terzelfde; tijd, dat in oas Parlement
de beraadslagingen begonnen over de
souvereiniteitsoverdracht heeft Moham
med Hatta in de Indonesische volksver
tegenwoordiging een verklaring af ge
legd. Hij was zeer tevreden over de
sultaten der RTC en noemde deze ,,'t
beste wat bereikt kon worden". Dat
de Nederlanders bun denkbeeld van 'n
zware unie als een soort superstaai
niet hadden kunnen verwezenlijken was
te danken aan de eensgezinde houding
der Indonesische deelstaten.
Er moeten voor 12 December nog
150 parlementsleden gekozen worden,
Op die dag moet het nieuwe parlement
de overeenkomst bekrachtigen, terwijl
op 15 December een president wordt
gekozen.
„Kom zelf maar I
Dat heeft de commandant in de Engel
se sector van Berlijn geantwoord op
een verzoek om uitlevering van 'n Rus
siche soldaat, die om asylrecht in de
Engelse zone had gevraagd en gekre
gen. De Russische bevelhebber had zijn
uitlevering verzocht, omdat naar hij
verklaarde, de Russische soldaat door
Engelsen ontvoerd was. Het antwoord
luidde, heel laconiek: „Als je met de
man wil spreken, moet je zelf maar
komen."
LIJK AANGESPOELD
Aan het strand te Castricum is aan
gespoeld bet lijk van de 48 jarige H.
Zijlemaker uit Amsterdam die deel uit
maakte van het Zondag op Maandag
vergane kustvaartuig „Sandbergen" on
der IJmuiden. Het lijk is geborgen in 't
lijkenhuis der Alg. Begraafplaats aldaar.
Tegenstellingen nu overbrugd
DE OPRICHTING van het nieuwe
Wercldvcrbond van Vrije Vakverenigin
gen te Londen is bijna voltooid. Het
zal zijn werk beginnen met een leden
al van ongeveer 50 millioen en ver
wacht kan worden, dat de oprichting
vandaag een feit wordt.
Aan de grondbeginselen, die de werk
wijze van het nieuwe WW zullen be
palen is veel bijgeschaafd. Er traden
tegenstellingen naar voren tussen de so
cialistische gerichte vakbonden en de
liberalistische georiënteerde Amerikaan
se arbeidersorganisaties. Tenslotte heeft
men echter de vele moeilijkheden weten
te overwinnen en nu is er een statuut,
dat voor alle groeperingen aanvaard
baar is. Daardoor is bet niet duidelijker
geworden, maar omdat men het WW
vooral beschouwt als een bolwerk tegen
het communisme, was men bereid om
talrijke concessies te doen. De matigende
invloeden van de Amerikaanse bonden
treden thans wel tamelijk sterk naar
buiten. Men verwacht, dat daardoor dt
samenwerking tussen het WW en de
ICV (het Chr. Wereldvakverbond)
wel aanzienlijk eenvoudiger zal worden.
Er is een flinke kans, dat de Neder
lander Oldebroek. secretaris van
de internationale transportarbeidersfede
ratie. gekozen zal worden als secretaris.
Hij was het, die het nieuwe statuut bij
de vergadering inleidde.
Schreieders boek
door de ruiten
Journalisten, schrijvers en critici (o-a.
Bertus Aafjes, Han G. Hoekstra. Sal
Tas, Gabriël Smit, H. Gomperts, A. v-
Domburg en R. Blijstra) hebben op dc
middag van 5 December de uitgeverij
Van Holkema en Warendorf aan de
Keizersgracht in Amsterdam, een ver
scheurd exemplaar van Schreieders me
moirés „Het Englandspiel' terugge
bracht. Dat was daar aan toe. maar in
de bladen van het boek waren stenen
verpakt en het St. Nicolaaspresentje
werd via de ramen bij de uitgevers
naar binnen geworpen. Bij de geadres
seerde pakjes was een bcgeleiend schrij
ven, waarin werd geprotesteerd tegen
de uitgave van dit boek namens de do
en van Schreieders lugubere „Splel
Zowel de voor de uitgeverij onwelko
me Sinterklazen als de uitgevers heb
ben aangifte gedaan bij de Politie,