KAPPIE Bodem, plant en volksgezondheid Engelse cineast in Nederland Stichting Proefboerderij de Prof. Dr. J. M van Bemmefenhoeve W.meer Het Huis aan de Baai Ir. Cleverinqa krijqt steun Dit artikel wil de aandacht vestigen op een vraagstuk, dat van het grootste belaag is voor de volksgezondheid en dat in medische kringen m-i. nog niet yoldoende naar voren is gebracht. Het is een bekend feit, dat het aantal mensen over de gehele wereld in «nel tempo toeneemt, terwijl de hoeveelheid grond, die voor bouwland kan worden gebruikt, afneemt en ook de hoedanigheid van de grond sterk ach teruit gaat Door roofbouw wordt de eens vruchtbare bodem in een woestijn veranderd. „In Amerika is 20 raillioen hectare volkomen waardeloos geworden voor enige cultuur en nog eens 340 mll lioen hectare bos, weiland en bouwland (Nederland heeft 3 millioen hectare cultuurgrond) is aangetast door geulerosie en oppervlakte afspoeling". In landbouwkringen wordt bij ons vooral door de landbouwconsulent Ir. O- J- Cleverlnga de aandacht op dit vraagstuk gevestigd. Door Jarenlange waarneming en studie is hij tot de slot •om gekomen, dat liet éénzijdig gebruik van kunstmest de gezondheid vn de bo dem en als gevolg daarvan eveneens die van de plant, het dier en de mens aan tast. Prof. Ir. J. Hudig breekt in het Land bouwkundig Tijdschrift van Juli 1949 een lans voor hef Cyclus bedrijf. „Hier onder wordt verstaan een bedrijf, dat Uit eigen afval composten maakt, die ols meststof weer aan de grond worden toegevoegd.... De nu 100jarige erva ring met de kunstmest heeft doen inzien dat wij de organische bemesting niet uit het oog mogen verliezen." De plantengroei is afhankelijk van de aanwezigheid van bacteriën en schim mels in de bodem, die deels zelfstandig, deels in symbiose met de planten leven. De denkwijze moet dus van anorga nischxhemisch naar biologisch en bio chemisch worden omgeschakeld. Dr J. GRASHUIS directeur van het controle instituut van moderne veevoeding „de Schothorst" heeft een voordracht gehouden over Bodem, plant en dier. Hierin zegt hij o.a.: „Bij bemestings proeven op de Schothorst is gebleken, dat door bemesting met zuivere kunst meet: mesting plus kunstmest metnevenbestand delen (o.a. slakkenmeel en chilisalpeter) was de kruimelstructuurlaag 89 cm. Hier behielden de goede grassen de overhand en kwamen veel minder on krulden voor. Als bewijs van veel leven in de grond moge ook dienen, dat de mollen speciaal in deze percelen huis vesten en 't grenzen der percelen wel nig overschrijden. „Omstreeks eind Mei begin Juni viel op te merken, dat de koeien op één perceel met zuiver»» kunstmest een brede onregelmatige strook langs de slootkant volkomen kaal vraten, terwijl ze het gras op de rest van het perceel weigerden, waardoor het in de aren was geschoten. Het grondonderzoek leerde, dat langs die slootkant een kruimelstruc tuurlaag van 15 cm bestond, verklaar baar omdat in 1939 de sloot, die prop vol zat, was uitgegraven en met dit humusmateriaal de slootkant was opge hoogd. „De oorzaken, die kunnen leiden tot het optreden van bezwaren bij onze Herkauwers en paarden als gevolg van eenzijdige kunstmestb :raesting en ver slech tering van bodemstructuur zou ik als volgt willen verdelen: 1 Door het opteren van de organi sche stoffen in de bodem en het steeds maar weer verhogen van de kunstmest giften kunnen in de planten te grote hoe veelheden niet afgewerkte verbindingen voorkomen, die voor de dieren giftig kunnen zijn: Q Door S. J^Baert, arts te Utrecht 1 de bodemstructuur langzamerhand verloren gaat; 2 de regen dringt slechts 1 cm in de grond en het weiland wordt daar door moer vatbaar voor uitdrogen; 3 de grassen bezitten slechts over een afstand van 1 cm goede zijwortels en dan gaat een gedegenereerde pen wortel naar de diepte, die hier en daar nog een zijwortel draagt; 4 de goede grassen gaan in aantal en ontwikkeling terug; 5 het gehalte aan bepaalde onkrui den neemt toe. vooral van paardenbloe men. Wanneer deze in bloei staan, wordt het veld, daardoor duidelijk af gebakend, „Voor percelen met organische be He Nederlandse Tekenfilmbedrijf van Marten Toonder Studio's heeft zich we ten te verzekeren van de medewerking van de bekende Engelse cineast en filmtekenaar Harold Mack. De heer Mack, die reeds In ons land Is aangekomen, maakte tijdens de oorlog de tekenfilms van het Engelse Ministe rie van Voorlichting en had de leiding over het tekenfilmbedrijf van de Gau mont British. De laatste tijd was hij hoofdanimator van de grote tekenfilm onderneming van Arthur Rank, de Cookham Studio's. In het verband der Marten Toonder Studio's te Amsterdam zal hij nu optre den als hoofd animator voor de interna Monale productie. 2 Het armer worden van de bodem aan sporenelementen en daardoor defi ciënties in versneld tempo bij plant en dier; 3 Door de grote veranderingen in de botanische samenstelling van het gras bestand, het terugbrengen van het aan tal plantensoorten, vooral ook op kunst weiden, dreigt de evenwichtigheid van de voeding in de weide verloren te gaan met alle gevolgen van dien; 4 Dezelfde plantensoorten verande ren soms geleidelijk van samenstelling, waardoor bezwaren bij de dieren kun nen optreden. „De chemische bestrijdingsmiddelen zijn vaak giftig, gaan ten dele in de plant over en kunnen daardoor gevaar lijk worden voor de dieren. Voorbeel den van gevaarlijke bestrijdingnnidde len zijn Ca arsenaat, koperarsenaat. Ook bestuiving van een gewas met DDT poeder kan nog enige tijd gevaar opleveren voor het consumerende dier. „Naar mijn mening zal voor planten ziektenbestrijding aan het voedingsmi lieu van de Plant In de bodem meer aandacht moeten worden besteed". De waarnemingen van Dr- Grashuis komen overeen met die van andere oa derzoekerg. Sir Albert Howard deelt b.v. mede, dat mond en klauwzeer bij koeien, die op biologisch volwaardige grond gra zen, niet voorkomt, ook al komen deze dieren in aanraking met koeien, die er wel aan lijden. Hetzelfde heeft hij waargenomen bij de ziekte van Bang. Aardappelen op biologisch volwaardige grond verbouwd zijn vrij van virusziekten. Het lijkt mij van groot belang, dat van officiële zijde onderzoekingen in Australisch voorstel geen kans? De internationalisatie van Jeruzalem verloopt niet zo vlot, als men eerst wel gedacht had. Het voorstel van Austra lië, cat in de politieke commissie met 35 stemmer, voor werd aangenomen zou met dit aantal stemmen voor in de vergadering der V.N. een onvoldoen de meerderheid hebben. Den waren er 38 voorstemmers nodig. Inmiddels is de oppositie tegen het voorstel sterk toe genomen en men verwacht, dat het wei nig kans zal maken, aangenomen te worden. Zowel Israël als Transjordanië de betrokken landen hebben er bezwaar tegen gemaakt. Het zit hem dus niet alleen op de centen vast. Er komt deze moeilijkheid bij, dat Amerika en Engeland weten, wat voor gevoelige tenen de betrokken partijen hebben. Dat was voor Nederland en Zweden het sein, om hun voorstel, dat ze ten b hoeve van het Australische hadden ingetrokken, weer in te dienen. Hierin wordt voorzien in esa functionele inter nationalisatie van Jeruzalem, onder toe zicht van een hoge commissaris. Dus zonder machtsmiddelen. De sprekers, dte gister aan het woord waren, heb ben zich in hoofdzaak voor dit voorstel verklaard. EN HET MYSTERIE VAN DE IJSZEE 7. De Maat was nu dodelijk verschrikt Schepen, die niet weer terug kwamenl Hij stond meteen op en wilde hard naar da „Kraak" terug rennen. Maar ééa der zeelieden kwam achter hem aan. ,4k heb gehoord, dat er een reusachtige walvis in de IJszee moet zijn, die aUe schepen op lokt! Als ik jou was, zou ik rooit gaan! Ik zou gaaa staken!" Di» was te veel voor de Maat. Hij viel haast over zijn benen, toen hij naar de „Kraak" holde. „Vreselijk!" mompelde hij steeds. „Dit kan niet!" De Maat rende de loopplank op en viel letterlijk de hut van Kappie binnen, die juist met de meester en de baron over de toe komstige reis zat te praten. „We kun nen niet gaanl' gilde de Maat. „Er komt nooit een schip terug! Een reus achtige walvis slokt alle schepen op, die In de IJszee komen! Ik ga niet mee! Ik ga staken! Ik wist wel, dat er ons ellende te wachten zou staan! Ik zag niet voor niets die zwarte kat vanmor gen!" „Wat is dat allemaal voor «zin, die je daar staat uit te kramen!" tel Kappie boos. „Waar heb je die verzin seis vandaan?" „Geen verzinsels!" riep de Maat. „Zeelieden in het café heb ben het me verteld! Ze wisten er alles vanf" Verslag Zomergerstproetveld N.N.H. 1034 Serie 161 Zomergerst Is bijna voor iedere boer. in meer of mindere mate ieder jaar een terugkerend gewas- Het Is gevaarlijk aan voorspellingen te doen. Maar toch wagen wij het er op, door te zeggen, dat wij van mening zijn, dat er ook voor 1950 zeker niet minder belangstel ling bestaat voor dit gewas. De prljze* van de laatste tijd zouden wel eens van invloed kunnen zijn. Nu heeft deze teelt ook weer een voor en nadeel. AU voordeel beschou wen wij, de teelt is eenvoudig, heeft weinig behoefte. 15 t.m. 30 N per h.a- is overbodig. Zomergerst groeit prak tisch op alle gronden. Het is geschikt voor een voorjaarsbewerking, bevordert een goede werkverdeling en Is eea van de meest geschikte gewassen voor een groenbemesting te telen. Als nadeel willen wij noemea, de minder geschikte vcorvrucht die Zomer gerst achterlaat vooral bieten, doea '„et er minder goed op. Verder zijn bijna alle rassen gevoelig voor roest, dat van Invloed kan zijn op de op brengst. Nu moeten wij direct toegevaa. dat er wel verschil is. In die gebieden waar ook Win ter gerst wordt verbouwd zal de Zomergerst meer last hebbea Zaal dus nooit geen Zomergerst naast Wintergerst Het rassenonderzoek staat niet stil ea ieder jaar komen er rassen bij die de volle belangstelling waard zijn- Was 't de laatste jaren Balder die de Kenia ging onttronen. Nu is het Agio die voor de tweede keer op onze proefvelden goed voor de dag komt. Wij zulle* goed doen die dingen op de voet te deze richting worden gedaan. De plan tenzlektekundlge dienst te Wagen Inge* besteedt veel aandacht aan het bestri} den van plantenziekten door middel yam besproeliogen en bestuivingen, mam- wordt er voldoende rekening gehouden met de gevolgen, die deze bewerkingen hebben op de gezondheid van bodem en mens? Om hierover een goed oordeel te kun nen hebben, zouden de vergiftiglngsge vallen tengevolge van het eten van be sproeide groenten en vruchten meer dan tot nu toe gedaan wordt gepubliceerd moeten worden. volgen en goed nagaan, of een ander ras, dat wij niet gewoon zijn te zaa:en voor het doel waafvoor wij zaaien ge schikt Is. Teelt men gerst voor de brouwerij, dan moet het ras hiervoor r^eschikt zijn. en kwaliteit is dan een belangrijk punt. Ook de pellerijen stel '?u hu* eisen. Zo bezien is de teelt van Zomergerst weer niet zo eenvoudig. Het proefveld dat wij dit jaar had den. stond op een goed ontwaterde kalk ea kalirijke zavelgrond, die dankbaar» vo*r een Sup. gift en org. bemesting- Voor vrucht: vroeg gerooide aardappels. Bemesting: 400 kg SuPer 17 pet, 150 kg Ks en stoppelknollea voor org. ben. Zaaldatum: 13 Maart, van leder ras 125 kg zaaizaad per h.a. Rljenafstand: 22,5 cm. Grootte der veldjes: 4 x 20 ra2 met drie herhalingen. Aantal rassen: 12. "ÏJpkpmst: Agio 2. Kenia 1 April. Saxo jLia. Mansh. 2 rijlge. Webuil 4994. *Mansh. 515/43 29 Maart, alle andere rassen 27 Maart op de rij. Ontwikkeling: Begin Mei, ia het alge meen had het proeFveld een prima staad Voorlijk op dit tijdstip was Carlsberf opvallend traag Hijlkema 336/36 17 Juni, alle rassen vertoonden een prima stand. Mansh. 2 rljige en Mansh. 515/43 ontwikkelde aanmerkelijk meer gewas. Hijlkema 336/361 bleef trager. Later was dat ook bet geval bij Balder, Kenia Agio en Nova. De omstandigheden werkten mee. dat het proefveld zich meer en meer in gunstige zin kon ont wikkelen en einde Juni een ideale stand bereikte. De voor de Praktijk belangrijkste eigenschappen, werden op verschillende tijdstippen vastgelegd, waarvan het re sultaat in onderstaand tabel is verwerkt Beschouwing: Agio een kruising van KeniaGeor gine komt hier wel bijzonder goed voor de dag en het is niet de eerste keer dat wij dit ervaren met dit ras. Het is niet alleen de opbrengst, maar ook de kwaliteit raag tot de beste gerekend worden. Op de tweede plaats komt Carlsbcrg een krui ing van MajaPrintice Archer is een Deens ras, in begin voorlijk, maar blijft later kort, rijpt iets voor Kenia, is slapper dan Kenia en beeft niet die mooie korrel van Agio. Wij zullea nog moeten nagaan waar dit ras het best voor geschikt is, voor de zware of voor de lichte grond. Het heeft in ieder geval onze volle belangstelling en willen het gaarne als een aanwinst be chouwen. Weibull 4994 hebben wij voor het derde jaar in beproeving en ook dit ras mogen wij tot de productieve rassen rekenen. Wanneer er eventueel iemand toe over zou gaan dit ras te zaaien, zal er rekening mee gehouden moeten worden, dat dit ras gevoelig is voor stuifbrand, ontsmetten is noodzakelijk- Verder is het ras voldoende stevig, blijft kort, de korrel is te vergelijken met Kenia. Herta en s Valofs 0/2000, zijn twee rassen die dicht bij elkaar liggen wat betreft de stevigheid en de korrel kwall tetfc De stro Product en korrel opbrengst ligt van Herta iets hoger. Dit verschil mag gering zijn, maar zo wij die twee rassen deze zomer zagen groeien, me nen wij Herta als de beste van die twee te moeten beschouwen. Balder mag dan dit jaar wel niet bo venaan staan, toch bezit dit ras vele goede eigenschappen en zien wij het be slftt als een aanwinst in bet sortiment. De verdere eigenschappen mag ik wel als voldoende bekend beschouwen. Mansh. 2 rljige en Mansh. 515/43 moet men in deze serie bezien als twee aparte rassen. Beide leveren een goed monster, zijn niet geschikt voor de brou werij, maar wel voor pelgerst. Wij zul len nog meer ervaringen moeten opdoen om met zekerheid te kunnen zeggen of Mansh. 515/43 tegenover Mansh. 2rijige een aanwinst ls, voorlopig zien wij het er niet in. Wij gebruiken Kenia al enige jaren als standaard ras. Het heeft al die tijd bewezen een ras te zijn met grote capa citeiten, vooral voor de zwaardere groa den. Nu krijgen wij toch de indruk dat dit ras de beste tijd heef» gehad. Dat de landbouw op dit terrein grote dank verschuldigd ls aan de kwekers van lanbouwgewassen in het algemeen, daar behoeven wij niets aar toe te voegen. Proefboerderij. 3 December 1949 J. SCHIPPER. Kennia Agio Balder Carlsberg Saxonia Mansh. 2 r. Weibul 4994 10/6 Hillkema 336/361 Herta 14/6 7/6 12/6 13/6 10/6 10/6 J i f II I 10/6 10/6 Svalofs 0 2000 Nova M --oh 515/43 12/6 9/6 10 103 cm 98 cm 93 cm 97 cm 118 cm 140 cm 100 cm 105 cm 105 cm 100 cm 102 cm 0% 0% 0% 18% 58% 45% 0% 10% 18% 13% 20% 54/0 61/9 58/2 56/3 56/9 72/2 63/5 58/1 61/5 55/5 54/0 100 114 107 104 105 133 117 107 113 102 100 '3/3 55/1 47/4 51/1 46/2 44/3 50/6 44/7 49/2 48/9 43,7 100 119 102 110 99 95 109 96 106 105 94 12/6 9 10 129 cm 45% 68/2 126 43'1 93 7 8 MAANDAG, 12 DECEMBER na twaalf uur: Hilversum I, 301 m 12.00 Accor deola. 12.38 Pianoduo 13.00 Nws 13.15 Promenadeorkest 14.00 Koorzang 14.30 Lezing 15.0f Hoorspel 16.00 Jeugduifczend'-? 17.30 Lichte gramofoonplaten 18.00 Nieuws 18.30 Strijdkr. 19.00 Klankbeeld 19.25 Plano recital 20.00 Nieuws 20.15 Paul Godwin sextet 20.45 S cabaret 21.20 Verzoekprogram ma 21.55 Frans programma 23.00 Nieuws. Hilversum O. 415 m 12.15 Sangh en Spel 13.00 Nieuws 13.15 Mandolinata 14.00 Schoolrad!# 15.00 Vrouwenkoor 15.30 Pia nospel 15.45 Bijbellezing 17.38 Vioolrecital 18.00 Orgelspel <g-»n T—T^.rtzendw "^0 20.00 Nieuws 20.15 Hollands Striikorkest 21.00 Hoorspel 21.40 Koorzang 22.20 Verzoekpro gramma 23.00 Nieuws. DINSDAG. 13 DECEMBER vóór twaalf uur: Hilversum I. 301 m 7.00 en 8.30 Nieuws 9.00 H-rseneymnastiek 10.15 Arbeidsvitaminen 11.oo 7.*ngrecital 11.30 Voor <fe ken. "'lversum II. 415 m 7.00 en 8.30 Nieuws 9.00 Voor de zie" on 9.35 Lichtbaken 10.40 Schoolra rf'o 11 00 Voor de vrouw. jfr Andrew Mackenzie Scotlond Yard, kolonel Simpkin* en de geredde Bob Arlen «n zijn (geliefde) Judith Taylor bevinden zich nu tn het vertrek, van waaruit een der meest misdadige complot ten van Het na-oorlogse Londen werd geleid. Maar nog steeds is niet bekend wie de meester-mis- dadiger ls. 88) De mysterieuze figuur heeft zijn vermomming hier aclïtegelaten, merk te da kolonel op. Dit is een bewijs, dat die verhalen over een man met een maskerkap b(j het Huis aan de Baa! juist waren. Ik heb altijd wel gedacht, dat die geschiedenis waarschijnlijk juist zou zijn. merkte Brannigan op. Wat mij bazig hield was de identiteit van de man. die de kap droeg. He dacht, dat het die verschrikke- hj '^minee was, mompelde de ko- lone, k Wat ia er eigenlijk me* hèm ge beurd. vroeg ik. Toen Ik mijn huls verliet, had bij huisarrest in de pasto rie. Had ik hem maar dadelijk ln een cel opgesloten, zei Brannigan ontstemd. Reynolds, die bij de pastorie op wacht stond, hoorde op een gegeven moment een geluid, alsof iemand een raam opende en ging erop af om te kijken. Het raam was inderdaad open. De do minee sloeg hem van binnen uit met een of ander zwaar voorwerp op zijn hoofd en ontsnapte. Sindsdien zoeken we alles af om hem te vinden. Hij zou dus de afperser kunnen zijnl riep ik uit. Daar is geen twijfel aan, blaf te de kolonel. Ik overhandigde Brannigan de brief van de gravin, die ik gevonden had. Aan de uitdrukking van zyn gezicht, terwijl hij deze las, kon Ik zien, dat hij tot dezelfde conclusie kwam als ik. Hij knikte me veelbetekenend toe. Wie die meester-misdadig er ook mag zijn, hij moet erop rekenen, daï hij binnenkort in onze handeu zal zij», iel de inspecteur grimmig. Geloof je. dat hy hier ergens ln deze kelderge welven kan zitten? Ik kon zien, dat Brannigan vurig verlangde met een grondig onderzoek van de gewelven te beginnen, maar ik wist ook, dat onze mensen niet vol doende waren om de uitgestrekte kel ders geheel uft te kammen. Je zou een heel regiment soldaten nodig hebben voor een onderzoek in de gewelven, verzekerde ik hem. Als we er rond gaan wandelen zonder de juis te voorzorgsmaatregelen, en vooral zonder voldoende licht, dan zullen we er verdwaald raken. De man, die we zoeken, zal bovendien naar alle waar schijnlijkheid wel gewapend zijn. Brannigan zag de juistheid van mijn opmerking in. Ik zal zo spoedig mogelijk reser ves aan laten rukken, besloot hij. In tussen zullen we deze brieven netjes verzamelen. Naderhand zullen we die kunnen gebruiken als bewijsmateriaal. Allen hielpen we mee om de brieven van de grond op te rapen, met uitzon dering van de kolonel, die vterdiep* scheen te zijn Ut een onderzoek van de houten panelen. Een scherp klik- geluid deed ons allen opkijken. De opening in de betimmerde wand, die naar het Huis aan de Baal voerde, was verdwenen. Ik wreef even met mijn hand langs het houtwerk, toen opeens die deur terugsprong, legde de kolonel uit, ter wijl zijn ogen groeft van verbazing wa ren. Wij staarden naar de plek, waar de opening was geweest Hier had een meester op technisch gebied de zaak in elkaar gezet, want thans was er geen spoor van een deur meer te be kennen. Hoe hebben jullie het van de an dere kant open gekregen? vroeg ik. We waren bezig op do muur te slaan, toen het opeens vanzelf open ging, anjbwoordde Brannigan. Ik ver moed, dat we de geheime veer raakten Waar had u uw hand, kolonel, toen de zaak zich weer sloot? Hier ongeveer, antwoordde de ko lonel, op een volkomen gaaf effen pa neel wijzend. We voelden met onze vin gers over deze plek zonder enig resul taat. Daarna probeerden we de zaak te forceren. Maar de geheime deur weigerde zich wéér te ontsluiten. Allemachtig, we hebben onze bij len aan de andere kant laten staan, riep Brannigan vol woede uit. Een opgewonden kreet van een van de poitieagenten, die de brieven b(jeen had gepakt, deed ons verschrikt opkij ken. Meneer, kijkt u hiér eens, bloedt Brannigan knielde op de grond om de grote rode vlekken, die met het op ruimen van de brieven zichtbaar wa ren geworden, te bekijken. Het ls vers bloed, mompelde htf» Van wie kan dat bloed ln 's hemels naam zijn? Van Fellowes, antwoordde de ko lonel, al» was de vraag aan hem ge- dteüd. Brannigan keek verrast op. Hoeweet datbegon hij. De kolonel keek mij aan en opeen» zag ik de hele verbazingwekkende waarheid voor ogen. Hij weet het, omdat hij hier aan wezig was, riep Ik utft. Kolonel Simp- kins, u was de man daar achter dat paneel, die Fellowes aanschoot! In een fractie van een seconde was het gezicht van de man, tot wie ik deze beschuldiging richtte, veranderd. Een masker scheep verwijderd te zijn en de ware persoon stond voor on». Zijn lip pen waren vertrokken in een onaan gename lach en ln zijn ogen zag ik wreedheid, Ik moet zeggen, dat dit voor een onnozele hals als Jij bent, Arlen, neg niet zo'n gekke gevolgtrekking is, zei de kolonel. En bÜjf nu allemaal staan, waar je rfaat, en verroer geen vin. ïn de rechterhand va» de koloi al was opeens een revolver zichtbaar, ter wijl hij met zijn andere hand Ju dith by haar pols vastgreep. (Wordt vervolgd) 1

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1949 | | pagina 3