Ikmaaidei' DE INDUSTRIE KAN VRIJ GAAN BOUWEN De 5 procent De zeventigste verjaardag van maarschalk Stalin Dr. Drecs i geen noodlottig uurt wel aangrijpend Stakingen Gas Se ïVARCANG Nr. 1775 Woensdag 21 December 1949 Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder": Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar Abonnementen f 0.30 per week f 1.25 per maand f 3.65 per kwart bij vooruitbetaling Adrertentles 14 et. per Mm., familieberichten 18 cents. Bij contract aanzienlijke korting Veiantw. redacteur: J. v. Zoonea I Bureau: Ridderstraat, hoek Oudegracht TeL K 2200-3971 Per 1 Januari a~s.: Werkjes tot f2000 kan een ieder -onuer meer laten uitvoeren Üe Tweede Kamer is Dinsdag in de middag- en avondzitting gereed j.»kom en m*t de begroting van Wederopbouw en Volkshuisves ting, die zhs. werd goedgekeurd. Minister mr. dr. J. in 't Veld, de •preker* beartw oord end, deelde mede, dat hij voornemens is met iu- janf vin 1 Januari a.s. verdergaande bevoegdheden aan de gemeen- teber.urar. te geven. Na 1 Januari zal de bouw zonder rijkssteun vrij zij"- ook zullen werkjes tot f 2000 vrijkomen. Industriële projecten, -a.'i VM'staat, dat de uitvoering ervvi zal bijdragen tot verho ging df r ird jstritle productie, zullen niet langer worden opgehou den. Zij. di». ae beslissiig te nemen hebben, krijgen vrijheid de ver gunning '4 verlenen V7il een indus'rieel bouwen zonder steun van Let 7li;V. da i **n hli zijn gang gaan. De minister achtte voor 1953 een bouwca?«citc:t van f 1700 millioen nodig. Daarin zit f 660 millioen voor woninjnouwdat betekent 55 000 woningen. Te:. ct:e d-Me :nr. dr In 't Veld mede, dat de huurverhoging pas ral inr.ari. nl de belastingverlaging. De regering maakt er dus geen baast mee. at; e«t ook dat uitstel hier geen afstel betekent GEEN G5ENS NAAR BOVEN Naar het ANP verneemt, ls er thans volledige overeenstem ming tussen de departementale Loou. rn prijzencommissie en de Stichting van de Arbeid ten aan zien van üe te voeren loon- en prijspcUtibli in de naaste toekomst. De definitieve beslissing over wij zigingen in de lonen zal zeer waar schijnlijk in de loop van Donder- da? a_s. gepubliceerd worden, na dat de ministerraad in zijn verga dering van Donderdagochtend de nieuwe maatregelen nog aan een laatste beoordeling zal hebben on derworpen. Naar ,J3e Volkskrant" meent te weten is er geen verschil van me ning over de gevraagde loonsverho ging van 5% per 1 Januari a.s. met een minimum van twee gulden per tüéek, noch ook over de verhoging van de ouderdomsuïtkenng en de kinderbijslag met eenzelfde percen tage. De regering voelt echter meer voor het geven van een algemene vergunning voor deze loonsverho ging dan voor een voorschrift, waar in deze bindend wordt verklaard, hei College van Rijksbemiddelaars tou dan wel de bevoegdheid krijgen in te grijpen, dódr waar de doorvoe ring van de loonsverhoging aanlei- dirn tot moeilijkheden geeft. vast schijnt te staan, dat de rege ring geen grens naar boven zal vast stellen, zodat alle trekkers van in komens zullen profiteren van de maatregel, die Donderdag waar schijnlijk definitief zijn beslag zal krijgen. NAAR NATIONAAL PENSIOEN Minister Joekes heeft in zijn Memorie van Antwoord meege deeld, dat hij met voldoening er kennis van-heeft genomen, dat vele leden instemmen met zijn streven om te komen tot een verplichte cuac-rdomsverzekering voor de ge hele bevolking voor zoveel moge lijk. De voorbereidingen hiertoe zijn in een zo ver gevorderd sta- d.um, dat de laatste hand zal kun nen worden gelegd aan een desbe treffend wetsontwerp, zodra een daartoe werkzame commissie ge reed is met de laatste nauwkeuri ge kostenberekeningen. Het spreekt vanzelf, dat de regering zich pas dan definitief over de nieuw te treffen regeling zal kunnen uitspre ken, wanneer zij zich nauwkeurig rekenschap zal hebben kunnen ge ven van de lasten, die hiermede gemoeid zijn. In grote lijnen is het d- bedoeling te streven naar een verzekeringsregeling, die uitzicht biedt op een z.g. bodempensioen Aangezien de Noodwet Drees Ouderdomsvoorziening op 1 Octo- ber 1950 afloopt, ligt het voor de hand, dat de minister de grootst mogelijke spoed betracht om het in voorbereiding zijnde wetsontwerp dat inderdaad in de plaats zal moe ten treden van de Noodwet Ouder domsvoorziening, te voltooien. Timmermans wordt beroepsvoetballer Contract getekend met Franse club Theo Timmerman.,, linksbinnen van ADO, zal half Januari als be roepsvoetballer naar Frankrijk vertrekken. Hij heeft een contract getekend voor de tweede-klasser Nimes. Timmermans is vorige week met zijn verloofde naar Ni- mes geweest, de besprekingen leidden tof overeenstemming en de ADO-man «trainde die dag met Nimes mee. Zonsag speelde hij echter weer met ADO tegen KFC in Koog aan de Zu&n mee. Gisteren heeft Timmermans een ondernoud gehad met de heer Brunt, secretaris-penningmeester van de KNVB^ Herziening broodprijs gevraagd De Nederlandse Bakkerij-Stich ting heeft zich namens de werkge vers. en werknemersorganisaties in het bakersbedrijf gewend tot de daartoe bevoegde instanties met het verzoek de prijzen voor" volksbrood naar de huidige kosten, - alsmede naar de binnenkort nog ie ver wachten kostenstijgingen. Gedenkplaaf oprichter Oorlogsgravenstichting Donderdag zal op het bureau der Oorlogsgravenstichting te 's Gra- venhage een gedenkplaat worden onthuld, ter nagedachtenis van de oprichter der stichting, de res. luit- -kolonel dr. A. van Anrooy. GROTEWOHL MET VACANTIE Volgens mededelingen van presi dent Wilhelm Pieck heeft premier Grotewohl het Sowjet-ziekenhuis te Karlshorst verlaten. Hij krijgt thans, ter algeheel herstel, een vacantie van onbepaalde duur. Veilinghouders van machines protesteren De organisatie van makelaars van de vakgroep tussenpersonen in machines zal een request indienen bij de Tweede Kamer, waarin zij betoogt, dat de verhoging van re gistratierechten van 1% tot 3% voor haar tak van handel volkomen on aanvaardbaar is, daar hierdoor een noodlijdend beroep zal ontstaan met dalende inkomsten voor het rijk en dupering van de Neder landse industrie, waartoe haar cliëntenkring behoort. DE VIERLING UIT ZWOLLE OP DE LAGERE SCHOOL. Met aan dacht volgen de kinderen de lesse n op school en ook thuis worden de sommen gerepeteerd. V.Ln. r. Rina, Han, Dorothee Elly Ktffers. Waardering en verguizing DE zeventigste verjaardag van In Joego-Slavië wordt Stalin's monrcnhaiir Rioiin h^ft rtp hiiw verjaardag genegeerd In Tsjecho- Mistig Weersverwachting geldig iot Donderdcgavond. Gedurende dc avond en nacht: tijdelijke opklaringen met op vele «plaatsen vorming van ne vel of mist en weinig wind. Temperatuur om het vriespunt. Morgen toenemende bewol king, maar overwegend droog weer en langzaam verdwijnen van de rog aanwezige nevel of mist. Mauge, aan de kust vrij krachtige wind. Iets kouder. maarschalk Stalin heeft de blik der wereld weer eens op deze fi guur gevestigd. De Russische „Prawda" noemt hem „vader der arbeiders" en bladen in Oost-Euro- pese landen haasten zich nog mooi ere praedicaten te vinden. In lan den, waar de Russische invloed niet bestaat, erkent de pers Sta lin's verdiensten als volksaanvoer der, rnaar zij zegt daarbij, dat bij zijn macht te veel heeft gekocht met bloed van anderen. Rusland viert dit feest vanzelf sprekend met grote luister. Een mil lioen portretten van Stalin zijn uit gegeven, een half millioen exem plaren van zijn biographie gedrukt. Muziekuitgevers hebebn in speciale edities 40 liederen over Stalin ge publiceerd en in alle schouwbur gen worden speciale voorstellingen gegeven. Het voornaamste geschenk van zijn eigen volk is de belofte, de productierecords te slaan. Bo vendien rollen reeds dagen lang treinladingen geschenken ter waar de van millioenen guldens door Oost-Europa naar Moskou. De aard der geschenken varieert van zeep voorkomen, en vormt hij een te- tot auto's, van zijden sokken tot I g^nwicht tegen het katholieke hei- paarden. lig jaar. verjaardag genegeerd In Tsjecho- Slowakije daarentegen wordt van de viering veel wrek gemaakt. In de meeste steden wordt de eerste steen vboi een Stalin-monument gelegd. Nieuwe zilverstukken met de beeltenis van Stalin en nieu we Stalin-postzegels en bankbil jetten worden uitgegeven. Unter den Linden, de voornaamste laan van Oitst-Berlijn, is één zee van rode vlaggen en vaandels. De „Times" en de „Manchester Guardian" schrijven over het „half-religieuze" karakter der vie ring van Stalin's verjaardag. De „Times" vergelijkt Stalin met de Romeinse keizer Augustus, „die zich in de verafgelegen provincies als een god liet vereren, omdat bij geloofde, dat deze verering de geesten uithief boven de werke lijkheid van wapenen en recht en zo de zaak der eenheid van het keizerrijk diende" Volgens de „Manchester Guardian" vult deze verjaardag het hiaat op, dat ont staan is doordat Kerstmis niet op de Sowjet-Russische kalender mag Eerste Kamer: 's-Gravenhage, 20 December. JVadat in de Eerste Kamer alle fracties aan het woord waren ge weest over de souvereiniteitsoverdracht, heeft minister-president dr. Drees Dinsdagavond verklaard dat de regering, goedkeuring vragend voor dit ontwerp, geen goedkeuring verlangt voor haar beleid. Internationale druk in het verleden heeft geen invloed gehad op de doelstellingen van ons beleid, wel op de snelheid van verwer kelijking, alus spr. „Hij, die denkt, dat wij tegen die druk niet zijn opgetreden, vergist zich deerlik. Men heeft gevraagd naar de in Djogja gevonden documenten. Welnu, een der gevonden documenten was een ernstige waarschuwing van de Amerikaanse regering aan die der Republiek tegen het contract-Fox. Wij moeten dit uur niet een noodlottig uur noemen, want de toekomst kan uiterst vruchtbaar zijn", zei dr. Drees. „Wel is het een aangrijpend uur, waarin wij een histori sche beslissing moeten nemen". Om elf uur vanmorgen begon de Senaat met de replieken. Men ver wacht nog vandaag de eindstemming. Het wordt in de wandelgangen zeker geacht, dat de Kamer het ontwerp met meerderheid van stem men zal aanvaarden. Sultan Hamid Commissaris? Niet Moh. Rum maar sultan Hamid II van West-Borneo schijnt candi- daat te zijn voor de belangrijke post van Hoge Commissaris in Ne derland. Tevens verluidt in Indo nesië dat Sjahrir zal worden ge polst voor de portefeuille van Bui tenlandse Zaken, De legering van de Ver. Staten van Indonesië heeft een program ma van zeven punten bekend ge maakt: 1. Vorming van een federale strijdmacht en bevordering van een zo spoedig* mogelijke terugkeer van troepen naar Nederland, 2. Handhaving orde en rust, 3. Ver kiezingen volgens de Grondwet, 4. Verbetering van de welvaart, 5. Verbetering van het onderwijs voor de massa. 6. Vreedzame regeling van de kwestie van Nieuw Guinea. 7. Organisatie van de buitenlandse betrekkingen. Het plan bestaat op de dag der souvereiniteitsoverdracht een ge zamenlijk défilé te houden van Nederlandse troepen en de T.N.I. VAN SCHUNDEL BRAK EEN KUITBEEN De rechtshalf van SW en van het Nederlands elftal, Jan van Schijndel, blijkt Zondag in de wed strijd SVVRCH een kuitbeen te hebben gebroken. Hij ls voor min stens zes weken uitgeschakeld en zal ook voor het Nederlands elftal, dat op 22 Februari in Newcastle tegen Engeland B speelt, niet be schikbaar zijn. Driehonderd Parijse jongens hebben zich reeds laten inschrij ven voor de eerste Franse zeep kisten-op-w^elen-race, die in Juli 1950 zal worden gehouden. Men verwacht er om die tijd enig? duizenden uit geheel Frankrijk, die met hun zelfgebouwde wagen tje over een hellend parcours van 300 meter zullen rijden. De eers.e prijs is een echte automobiel (een loeönieuwe) en een bedrag van 200.000 francs op de spaarbank! Theologisch candidaat A, Ver- gunst, uit Leiden, kon uitzoeken. Hij ontving 28 beroepen van Ge- rof. gemeenten (zelfs twee pit Amerika), Hij gaat naar Zeist. In Tilburg sloeg een 49-jarige ar beider zijn hospita met een hamer op het hoofd, tengevolge waarvan de vrouw overleed, Rudi Herz- berger, een Duitser, die zich tot wereldburger nummer een uitriep, heeft zeker weinig om handen. Hij organiseert schoonheidswedstrij den voor kinderen. Alle Duitse steden worden door hem bezocht om de mooiste kinderen op te zoeken. Clark Gable, wiens derde vrouw zeven jaar geleden het leven verloor, is deze week getrouwd met lady Ashley, de we duwe van Douglas Fairbanks Sr., voor wie dit eveneens het vierde huwelijk is. Er komen zelden ko peren bruiloften voor in Holly wood De leeuweniemster May Kovar Schaeffer werd in Ca- lifornië voor de ogen van haar zoon en haar dochter door een leeuw in de kooi gedood. Ser vice! In de trams en bussen van Washington zal radio te beluiste ren zijn* Weer wat anders! Een ze kere dokter Witzel te Wiesbaden verklaart een middel te hebben gevonden om het geslacht van een gewenst kind te bepalen In Nor- mandië staan nu nog appelbomen in volle bloei en de aardbeien rijpen in de winterzon Luit.- kol. Wijkhuizen te Den Haag, viert vandaag zijn 60-jarig jub - lcum bij het Leger des Heils. Bij Tully, in Australië, werd c iongen die in ondiep water zee waadde, door een langarmi. vis aangevallen en gedood. Zo dodelijke ongevallen: op de He rengracht te Amsterdam viel een man met het hoofd onder een auto- wiel. In Rotterdam frerd een las ser op een scheepswerf dodelijk gewond toen hjj werd gegrepen door een rijdende kraan. In dezelf de stad viel een 17-jarige fietser met het hoofd op een trottoir. Met dodelijk gevolg. Ook in Leiden een dodelijk ongeluk, toen een automobilist tegen een tram reed» Bij Gouda kwamen een 65-jarige automobilist en een 61-jarige wiel rijder om het leven. Tragische lijst. De Grote Beer is op de thuisreis. Op 17 December vertrok het schip met militairen aan boord uit Tandjong Priok. Vrij dag vertrekt de „Johan v. Olden- barnevelt" uit Amsterdam met aan boord 400 passagiers, hoofd zakelijk vrouwen en kinderen, naar Batavia. Twee Alkmaarse jongens, Fred van de Eerenbeemt (17 jaar) en Jan Groot (15 jaar) leerlingen van een vakschool, werden in Antwerpen door de po rtie aangehouden toen zij aan- alten maakten op een bank de cht door te brengen. Zij wilden aar het Franse Vreemdelingcn- cgioen. de snotneuzen. Ze woi- De samenwerking tussen het Ne derlandse en Republikeinse leger is ook .n Oost-Java volledig. Van Nederlandse zijde wordt de mili taire hulp in zodanig tempo ver strekt, dat de T.NI. het nauwelijks kan bijhouden, aldus generaal-ma- joor Scheffelaar. Xïet Internationale Arbeidsbureau te Genève heef-, een bereke ning gemaakt van het aantal ar beidsdagen, dat door stakingen on productief verloren ging in de vijf oorlogsjaren en in de eerste drie jaar na de bevrijding. Daaruit blijkt, dat gemiddeld in de na-oor- logse tijd in de gehele wereld zes maal zoveel werd gestaakt als tij dens de oorlog. Toch zijn de ver liezen op hhet totaal van de ar beid nog niet verschhrikkelijk groot, zij bedroegan nl. ongeveer een halve arbeids lag per jaar per arbeider in de oorlogsjaren tegen bijna drie in de na-oorlogse perio de. De cijfers aan verloren ar beidsdagen per 1000 arbeiders wa ren voor de landen, waar de mees te stakingen voorkwamen, de vol gende 1940—44 108 1945—47 3685 2899 1563 1477 1062 Zweden Ver. Staten Australië 922 Canada 313 Denemarken 47 Ierland 288 India 337 Eng. en Schotland 179 Nieuw-Zeeland 135 Nederland komt zelfs niet voor, zodat we mogen aannemen, dat het aantal verloren dagen te verwaarlozen is. 601 228 228 in het lijstje den spoedig thuis verwacht. Post voor de thuisvarende „Grote Beer" moet 22 December op de bus zijn. Tegen de vroegere hoofdredacteur van het blad De Misthoorn," J. Nijs uit Apeldoorn, werd negen jaar geëist. Hij blaast nu uit, maar niet op een mist hoorn Wist U dat Urk een dichteres tussen haar dijken had? De naam van de dorpspoeëte is Mariap van Urk. Ze zal binnen kort worden gehuldigd, deze moe der van een groot gezin, omdat zij 25 jaar goede gedichten maakt. De regering heeft het plan het Brits militair kerkhof in Bruns- sum aan Engeland ten geschenke te geven. Een Engelse wiskun dige, Booth genaamd, heeft een vertaal- en reken-machine uitge vonden, die 12 talen kent en zeer zware wiskundige vraagstukken kan oplossen. De machine zai 10 000 pond kosten. Op een toet senbord als van een schrijfmachi ne zou men bijvoorbeeld een En gelse tekst kunnen tikken, die na enkele seconden naar keuze in het Russisch, Hongaars en welke an dere taal men maar wil op een bandje uit de machine rolt. Het verstand staat er bij stil! Jn het algemeen denkt men, dat de mogelijkheid van indus trievestiging en uitbreiding hoofdzakelijk wordt bepaald door de beschikbaarheid van steenkool en electrische stroom en vergeet men vaak, dat gas van niet minder grote betekenis is. In ons artikel over de industrialisatie in Fries land hebben wij daarover reed» iets gezegd, maar daarmee was het onderwerp lang niet uitgeput Ga* zal nL in de komende jaren van toenemende betekenis worden voor de Nederlandse nijverheid. Tot nu toe is ons land bij andere industrielanden ver achter geble ven, wat het gebruik van gaf voor industriële doeleinden be treft. In het Ruhrgebied wordt bijv. niet minder dan 90% van het totale gasverbruik door de in dustrie afgenomen en in Amerika o. Bij ons is dit minder, dan o. Wij leven nog teveel bij da gedachte, dat gas alleen maar waarde heeft voor huishoudelijk gebruik en dat de industriële waarde ervan niet meer dan bij komstig is. De cijfers uit het bui tenland bewijzen echter, dat d.t in het geheel niet het geval is Trouwens, in Limburg en Brabant, waar de staatsmijnen gas in over vloed leveren, neemt de industrie reeds 50% van de gasproductie af1 Tengevolge van de onderschat ting van de betekenis van het ga» heeft men in ons land sinds jaren te weinig gedaan aan de moder- nisering en uitbreiding van de gas» industrie. Tegelijkertijd is hoofd zakelijk door toeneming van de bevolking de vraag naar gas 70% groter geworden, zodat de groten deels verouderde fabrieken zich tot het uiterste moeten inspannen en toch vaak slechts gas van on voldoende kwaliteit afleveren. Men is nu voornemens niet üe plaatselijke fabrieken te gaan ver beteren, doch de gas voorziening te gaan behandelen als een nationale aangelegenheid, waartoe op enke-' le punten van ons land zeer gro te en zeer moderne gascentraie» zullen verrijzen. In de eerste plaats komt daarvoor. Rotter dam in aanmerking. De Duitse kolen kunnen goedkoop naar het Rotterdamse havengebied worden vervoerd, terwijl de geproduceer de cokes op dezelfde plaats :a zeeschepen kan worden ver scheept. Cokes is nl. onmisbaar voor de staalindustrie en daar om een goed uitvoerartikel Tege lijk krijgt hierdoor het Rotter damse industriegebied een ruime voorziening met gas. Een tweede hoofdpunt vormen de hoogoven- bedrijven bij V e 1 s e n, van waaruit het gas geleid kan wor den naar de industrieën van Vel- sen-IJmuiden, Amsterdam en de Zaanstreek. In het Oosten van het land rekent men er op, dat het aardgas uit Drente een grote productie zal bereiken, misschien zelfs zo groot, dat behalve de Noordelijke provincies ook Noord holland gedeeltelijk met aardgas zal kunnen worden voorzien. Zoal» wij eerder schreven is dit aardgas van de grootste betekenis voor de industrialisatie van het Noorden van Nederland. De vierde centra le komt bij Beek in Limburg, waar de nieuwe cokesfabrieken van de mijn Emm^II in 1952 be drijfsklaar zullen zijn. Tenslotte zal het vijfde bedrijf in Zeeuws- Vlaanderen komen te staan, au- nex aan de stikstofindustrie ter plaatse. Behalve Zeeland, dat door een buisleiding onder de Schelde door het gas aangevoerd zal krij gen, zal wellicht ook aan de Ant werpse industrieën gas kunnen worden geleverd - Voor dit plan zou in de komen de tien jaar 300 millioen gulden worden besteed, waardoor de gas productie, die thans 1900 millioen M3 bedraagt, vergroot zal kunnen worden tot 2800 millioen M3. Waarschijnlijk zal ook nog een hoeveelheid gas uit Duitsland wor den betrokken via een pijpleiding van Hamborn naar Arnhem. Deze leiding zal waarschijnlijk reeds in 1950, althans gedeeltelijk, worden aangelegd. Geleidelijk zullen de 130 plaat selijke gasfabrieken, zoal niet ver dwijnen, dan toch in eenvoudige gasdistributiebedrijven worden veranderd- Zij zullen hun gas van elders krijgen en alleen voor de plaatselijke voorziening zorgen (vervolg op pag. 3) Kappie: Belastingman netje binnen. buurvrouwtje buiten!" (Tweede Kamer pag. 1)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1949 | | pagina 1