Over het leven van Sir Basil Zaharof
De T erdwenen Professor
KAPPIE
Een man die ten koste van millioenen men
senlevens de wapenzwendel tot de grootste
hoogte opvoerde
Ontdekking bij
toeval
f rj»c'v.
Het was 6 October 1849. In het
Turkse stadje MughLa opende ecu ba
by voor de eerste keer zijn ogen en
huilde een toonbeeld van rozige
en, het moet gezegd worden, lastige
onschuld. Onschuld? Toen misschien.
Het kind groeide op en heette later
Sir Basil Zaharoff, de gehaatsle man
op aarde; een van de rijkste ze
noemden hem de koopman des doods
en geheimzinnigste figuren, die
Europa ooit heeft gekend. Hij biies
het vuur van oorlogen aan. Hij was
Oen mens. die .geen liefde kende en
die toch minnaar was. (Toen hij tach
tig was, zei een charmante jonge
vrouw van hem, dat hij onweerstaan
baar was). Hij was een leugenaar. Hij
stootte koningen van de troon en gaf
zich uit voor een prins. In wezen was
hij een super handelsman zonder ge
weten. Hij werd gedreven door eer
zucht, die door te weinig menselijke
liefde werd gelouterd.
Kort na zijn geboorte ging het zijn
Griekse ouders slecht in Mughla. Zij
verhuisden nv.ar Constantinopel. Daar
viel het oog van een rijke Griek,
iphestidi genaamd, op het pientere
jongetje. Deze zorgde er voor, dat
in de schoolbanken kwam te zitten.
De jonge Zaharoff kreeg zijn eerste
baantje bij de brandweer, toen werd
hij wisselaar en later lokte hij klan
ten voor hotels. Hij leerde vreemde
talen kennen, die hij later zo goed
kon gebruiken. Iphestidi zette hem
in zijn zaak. Zaharoff blies er nieuw
leven in. Iphestidi beloofde hem gra
tificaties, maar hij gaf ze niet en toen
kwam de ware Zaharoff voor de dag.
Hij was 22. Uit de zakenkas kende
hij zichzelf een gratificatie toe En
een flinke ook, een van een slordige
honderdduizend gulden. Hij was slim
genoeg om geen tekst en uitleg te
geven en vertrok naar Engeland.
Daar bedroog zijn ijdelheid hem.
Hij had kennis gemaakt met Eraily
Burrows. de aantrekkelijke dochter
van een aannemer. En om meer in
druk op haar te maken zei hij, dat
hij een Russische prins was. Zacha
rias Basilius Zacharoff Gortzacoff. Uit
de kerkelijke registers blijkt, dat hij
op 14 October 1872 te Knightbridge
met haar trouwde. Het was niets on
gewoons, dat het „vorstelijke" huwe
lijk in de kranten kwam en evenmin
ongewoon was het, dat de politie de
oren spitste toen zij zijn naam las. In
December zat prins Zaharoff in de
beklaagdenbank en Iphestidi reisde
naar Londen om te getuigen. Zaharoff
vertelde later, dat hij inderdaad deel
genoot in de firma was geweest. Hij
beschuldigde zijn aanklager van
woordbreuk. Iphestidi moest het te
gen hem afleggen en Zaharoff werd
met vlag en wimpel vrijgesproken.
Wat er met Emily gebeurde is niet
duidelijk.
Hij liet haar in de steek en een
vrouw, die zei, dat zij haar nicht was,
vertelde voor de oorlog, dat zij kok
werd en dat zij bij een ongeluk in de
keuken een roemloos einde had ge
vonden. Na al die stukken over hem
In de kranten vond Zaharoff het ver
standiger om naar Athene te gaan
Daar geraakte Skuludis, een politicus
die juist in aanzien begon te komen,
gehecht aan de jonge Griek met zijn
arrogante blik. En in Octobr 1877 volg
ae, door louter toeval eigenlijk, de
stap welke Zaharoff in de wapenhan
del bracht. De agent van Norden
feldt in Athene trok zich terug uit
zaken. Skuludis beval Zaharoff aan
en die kreeg de baan voor zestig gul
den in de week.
Hij sloeg zijn eerste grote slag toen
Nordenfeldt een onderzeeboot bouw
de, welke goed te gebruiken was. Za
haroff verkocht haar aan zijn eigen
land, Griekenland. Een goede slag.
Hij was een goed vaderlander. Ja?
Hij ging naar Turkije. Griekenland's
bitterste vijand. „Kijk eens," zei hij,
.Griekenland heeft nu een onderzee
boot. Daar moet u iets tegen doen."
Aan de Turken verkocht hij er twee.
Een goede slag. Hij was een goed han
delsman.
In 1886 zat hij in Weenen. Daar
had hij Hiram Maxim als concurrent
bij de verkoop van mitrailleurs aan
Oostenrijk. De Maxims waren veel
beter dan de zijne. Maar toen bleek
wat Zaharoff waard was als koopman
,De wapens van Maxim zijn niet
slecht," zei hij, „maar het is toch
duidelijk, dat ze veel te ingewikkeld
zijn om ze in en oorlog te gebrui
ken". Zaharoff had succes en Maxim
vielen de schellen van de ogen. Deze
was handig genoeg om in 1888 een
fusie aan te gaan met Nordenfeldt.
Daarna verkocht Zaharoff geweren
van Maxim in grote hoeveelheden
aan Oostenrijk en andere landen.
Keer op keer maakte hij gebruik
van zijn „verkooptechniek door vrees
Hij verkocht wapenen aan Rusland
en nam dan de trein naar Turkije
(Ruslands ergste vijand). Daar zette
hij uiteen hoeveel Rusland wel had
gekocht en de Turken, die zenuwach
tig werden bij het horen van *'jn ge
tallen, plaatstén ook een grote order.
In 1897 ging Nordenfeldt—Maxim een
fusie aan met Vickers. Zaharoff maak
te zulk een indruk op de heer Vic
kers, dat deze hem tot vertegenwoor
diger voor het gehele continent
maakte. Hij verdiende millioenen aan
de Russisch—Japanse oorlog door zon
der onderscheid aan beide partijen
te leveren.
In 1898 geraakten Spanje en de
Verenigde Staten met elkaar in oor
log. Als een gier spoedde Zaharoff
zich naar Madrid. Daar maakte hij
kennis met de knappe, invloedrijke
hertogin van Machena. Hij vertelde
haar van zoete dingen en kwam met
een contract van 25 millioen dollar
uit de bus. Maar in Madrid gebeurde
iets vreselijks, want Zaharoff werd
verliefd op haar. Haar echtgenoot
kwam in een gesticht te zitten: 1
was ongeneeslijk krankzinnig. Zaha
roff wilde met haar trouwen, maar
zij was katholiek en wilde niet van
haar krankzinnige man scheiden. Ten
slotte woonde zij echter in' Parijs,
precies tegenover het huis van Zaha
roff. Vijf en twintig jaar lang wacht
te hij. In 1923 stierf de hertog en Za
haroff behoefde niet langer elke dag
haar lievelingsbloemen in het venstre
te zetten als bewijs van zijn onwankel
bare liefde. Hij trouwde met de herto
gin. Maar hetgeen volgde, was een
verschrikkelijke anti-climax.
In het begin van deze eeuw stroom
den door middel van Zaharoff de or
ders binnen bij Vickers en nu pas
begon de Griek echt fortuin te ma
ken. In heel Europa stichtte hij doch
termaatschappijen en banken om zijn
gigantische contracten uit te voeren.
Zijn invloed werd groter en groter.
In 1912 kon hij aan Prins Christoffel
van Griekenland de troon van Portu
gal aanbieden. Christoffel bedankte.
Toen de eerste wereldoorlog uitbrak
had Zaharoff aandelen in de Franse
wapenfabrieken van SchneiderCreu
sot, in Turkse ett Russische scheeps
werven, hij had grote belangen bij
Vickers en deelgenootschappen in de
bedrijven van Krupp. Hij werd feite
lijk „minister voor de bewapening"
van de Geallieerden en de ver trouwe;
lijke bemiddelaar tussen Lloyd Geor-
ge en Clemenceau. Het was niet be
leefd of misschien staatkundig mini
der juist om toespelingen te ma
ken op zijn belangen bij de Duitse
wapensmidsen. Eén man heeft Zaha
roff steeds bewonderd. Dat was de
Griek Venizelos. Toen koning Con-
stantijn van Griekenland de oorlog
ontweek, financierde Zaharoff een
politieke campagne, die Venizelos aan
de macht bracht en Griekenland in
de oorlog. En toen stond Venizelos'
oude vriend Zaharoff klaar om hem
alle wapenen te leveren, welke hij
nodig had. Hij zat tijdens de oorlog
in hoge geallieerde raden. De wa
pens stroomden de fabrieken uit en
het geld stroomde binnen. Toen de
zaken er voor de geallieerden be
denkelijk voor .begonnen te staan
er moest geld verdiend worden
was het Zarahoff die op heldhaftige
toon het advies gaf: „Zet door tot het
bittere einde". Het bittere einde
kwam en Zaharoff was een van 's
werelds rijkste mannen. Goed voor i
meer dan 200 millioen gulden. De En
gelsen maakten hem tot Sir Basil Za
haroff en de Fransen gaven hem een
plaats in het Legioen van Eer. Sir
Basil stond op het toppunt van zijn
leven; hij was zeventig, maar hij ha
nog steeds dezelfde heerszuchtige
blik van vroeger en de „nobele" ver
watenheid. Met het einde van de oor
log begon de wapenhandel slapjes te
worden. Zaharoff kreeg belangstelling
voor iets anders. Hij droomde van de
herlevende glorie van Griekenland.
Door middel van Venizelos bracht
hij Lloyd George er toe de helpende
hand te bieden bij het Griekse avon
tuur in 1919 om tgen Turkije op ie
trekken. Honderdduizend Grieken
sneuvelden en honderdduizend anderen
verloren have en goed. Lloyd George
verloor zijn premierschap en Sir Ba
sil het enige lichtpunt zestig
millioen -gulden. Of hij bedroefd was?
Zeker, over zijn geld en over zijn
nederlaag. Maar niets wees er op,
dat hij treurde over de slachtpartij,
welke hij ontketend had. Toch kan
men niet zeggen, dat hij geen hart
had. Hij had menselijke gevoelens.
Hij was gek op kinderen, vooral op
die van zijn kennissen. Hij gaf grote
bedragen voor kinderziekenhuizen in'
Griekenland, Parijs en Londen. En
hij stuurde een flinke chèque aan de
Parijse dierentuin, omdat hij de apen
na de oorlog eens koud en hongerig
in hun hokken had aangetroffen. Hij
smachtte naar schoonheid in het le
ven en tot op zekere hoogte subli
meerde hij dat verlangen in bloemen.
Schone dingen maar levenloze dan
dingen die niets voelden, zoals
Zaharoff.
Na de mislukking in Griekenland
ging hij naar Monte Carlo. Het be
roemde Casino ging het onder Camile
Blanc niet best. De prins van Mona
co vroeg voor de zoveelste keer om
een millioen aan Blanc. Die weigerde
Zaharoff gaf tien millioen. aan de
prins voor de controle op het Casino
Blanc kreeg zijn congé. Toen hij v
jaar later de .controle er aan gaf. le
verde het Casino hem jaarlijks tien
EN HET WRAK VAN DE „LUPINO"
16 „Goed, ga jij maar duikspringen!"
zei Signor Rivaldi tegen Ah Sing.
„Dan moet hij die duikpakcostuum
aantrekken!" „Ikke zo duike!" zei Ah
Sing. Hij nam een aanloopje en sprong
langs de Professor heen, in het wa
ter. Kapple en Signor Rivaldi holden
verschrikt naar de verschansing. „Hij
verdrinlczinkt!" jammerde Signor Ri
valdi. „Man over boordscheepü" De
maat had intussen onbemerkt de ma
chine-kamer bereikt. „Je moet me
helpen!" zei hij tegen de meester „Ze
willen hebben' dat ik duik! Maar ik
heb m'n ontslag genomen! Ik wil niet!
Daar..N. ik ga in die kist! Zou ik
er in passen? Jij moet er voor zor
gen, dat ze me niet vinden, meester!"
De maat had het deksel van de poets
katoen-kist opgelicht, en hij probeer
de er zichzelf in te wringen. Nu was
de kist kleiner van stuk dan de maat,
dus dat viel niet mee. De meester
stond stil en verbaasd te kijken en
te luisteren, want deze toestand over
viel hem, en hij begreep nooit alles
zo gauw. Ah Sing bereikte duikend
en zwemmend de bodem van de zee,
en tussen de koralen en wieren dooi
zag hij de vage omtrekken van het
wrak van de .Lupine"!
millioen op. Zaharoff zelf had nooit
een franc verdobbeld. Hij ontkende
altijd heftig dat hij het Casino dreef.
In die tussentijd, in 1924, trouwde hij
met de hertogin, toen de hertog ge
storven was.. Hij was 74, zij 55. Acht
tien maanden later liet de liefde hem
in de steek. Zijn vrouw, op wie hi
25 jaar had gewacht, stierf.
Men moest Zaharoff bijna de kerk
in dragen om de rouwdienst bij te
wonen. Hij ging rustig leven op zijn
kasteel in de buurt van Parijs. Hij
stond toen met niemand meer in con
tact. Hij hield van niemand. Hij werd
door niemand bemind. Hij keerde zich
weer tot zijn bloemen en liet schitte
rende tuinen aanleggen. Nu begon
hij zichzelf tot held te verheffen. Hij
vertelde hoe hij in een# park -in Pa
rijs, moedig als hij was, twee paarden
die op hol waren geslagen, tot staan
had gebracht. In het rijtuig zat een
ontdane, wonderschone jonge vrouw
de hertogin. Hij was een vergeet
achtige leugenaar. Niet lang daarna
vertelde hij tegen de schrijfster Rosi
ta Forbes, dat hij de hertogin voor
het eerst ontmoet had op de trap
pen van het Escorial te Madrid. Haar
krankzinnige echtgenoot had haar
hard in de arm geknepen en zij had
het uitgegild van de pijn. HIk sloeg
op zijn gelaat", zei Zaharoff. „De
volgende dag was er een duel en ik
geraakte gewond."
Hij vertelde ook tegen Rosita For
bes, dat hij in de oorlog als spion
'naar Duitsland was geweest en dat
hij bijna was gepakt aan de grens.
'„Ze zeggen' voegde hij er aan toe,
„dat mijn inlichtingen een einde aan
de oorlog hebben gemaakt". Om
streeks 1934 reed er elke dag in de
'omgeving van zijn kasteel in Balin
bourt een verschrompelde oude man
in een auto uit 1910. Zaharoff. Ter
wijl hij wachtte op de dood, ver
nietigde hij de geheimen van zijn le
ven door zijn dagboeken stuk voor
stuk te verbranden. Hij leefde in
geestelijke ontreddering. Twee lange
jaren. Als een skelet zat hij aan de
grote tafel, die zoveel flonkerende
feesten had gezien. Bankbiljetten sier
den de wanden. Hij was machtig, hij
was onmetelijk rijk. Het /eld stroom
de binnen met een snelheid van meer
dan 175.000 gulden per dag.
Het werd 27 November 1936. Toen
hij zich 's morgens aankleedde- zakte
hij plotseling ineen en stierf. Maar
zijn geschiedenis was nog niet hete?
maal ten einde. Hij werd ter ruste
Op zekere dag was een Amerikaan
se monteur, Carl Sues, bezig voor 'n
Californische landbouwer een diesel
motor te repareren, die gebruikt
werd om water van een irrigatieka
naal in een deel van het irrigatiestel
sel van de boerderij te pompen. Ter
wijl hij daarmede bezig was, viel 't
Sues op, dat de boer het einde van
de uitlaatpijp in het water van het
irrigatiekanaal liet hangen iet§
wat op den duur fataal is voor een
dergelijke- motor. De monteur moest
hem er op wijzen, dat het erg slecht
was voor de motor en vroeg aan de
boer v-i\rom hij het deed. De land
bouwer antwoordde, dat hij het deed
omdat het lawaai van de motor dan
minder hinderlijk was. Hij voegde er
aan toe: Het vreemde, is dat sinds
ik dat doe, deze akker het dubbele
opbrengt van vroeger.
Dit voorval zou wel eens verstrek
kende gevolgen kunnen hebben voor
de semi aride gebieden en de half
woestijnen in het Westen van de
Verenigde Staten. Het is nl de aan
leiding geweest, dat Sues een een
voudig apparaatje geconstrueerd
heeft, dat bij het oppompen van wa
ter gebruikt kan worden om dit wa
ter en daarmede de grond die er mee
bevloeid wordt zuurder te maken.
Door het te hoge looggchalte is in
vele semi aride gebieden de grond
minder productief en vaak zelfs prac
tisch waardeloos. De deskundigen
zijn er nooit m geslaagd een practi
sche, economische methode te beden
ken om het looggehalte van de grond
over een grote oppervlakte te ver
minderen.
Uitgaande van wat de landbouwer
hem verteld had, kwam Sues tot de
theorie dat de uitlaatgassen van de
motor indien deze met het irrigatie-
gelegd in de grafkelder naast zijn
hertogin. Een paar weken later braken
dieven de kelder open en haalden het
gebeente van de hertogin van zijn
rustplaats. Zij dachten, dat zij met
haar juwelen begraven was. De been
deren verstrooiden zij. Van Zaharoffs
lichaam namen zij geen notitie. Een
oud man. Die zijn enige liefde zelfs
in de dood niet aan zijn zijde kon
houden.
water in de grond kwamen het ju.jg
gehalte hiervan verminderden. Deze
theorie werd bevestigd door op het
landbouwproeftsation van de Univer
siteit van Arizona genomen proeven,
waar steeds proeven werden geno
men betreffende het verloop van de
zuurgraad van gronden.
Sues heeft een apparaatje gecon
strueerd om de uitlaatgassen van de
motorpompen met het irrigatiewater
te mengen zonder dat de motor daar
schade van ondervindt. Zijn eerste
proef met dit aparaat nam hij op 'n
hectare groot met luzerne bezaaide
akker aan de rand van de Mojava-
woestijn in de omgeving van Lancas
ter in de staat Californië, welke ak
ker steeds zeer weinig opbracht. Toen
deze akker echter op deze wijze be
vloeid werd, was de opbrengst veel
hoger dan ooit tevoren.
DINSDAG 25 APRIL 1950
Hilversum I 402 m KRO: 7.0" «n
8.00 Nws en gram.. 9.00 Voor "e
vrouw; 9.35 Lichtbaken; 10.00 Voor de
kleuters; 10.15 Gram.; 10.40 School
radio; 11.00 Voor de vrouw; 1130
Zangrecital; 12.00 Amusementsorkest;
13.00 Nws; 13.20 Strijkorkest; 14.00
Svmphonische amusementsmuz.; 1430
Marsen en walsen: 15.00 Schoolradio;
15.30 Nieuwe Franse muziek: 16 00
Voor de zieken: 17.00 Jeugduitzending
17.45 Vioolrecital: 18.00 De Zevenklap
per; 13.20 Sportpraatje: 18.30 Politie-
kapel: 25.00 en 20.0 Nws; Dit is le
ven- 20.12 Maastrichts Stedelijk orkest
21.40 Sriikkwintot; 22.10 De Zilver
vloot. internationale volksliederen;
23.00 Nws; 23.15 Frans avondconcert.
Hilversum II 298 m. AVRO: 7.00
en 8.00 Nws en gram.; 8.55 Voor de
vrouw; 9.00 Hersengymnastiek; 9.30
Aubade: 10.00 Morgenwijding10.15
Arbeidsvitaminen: 10.50 Voor de kleu
ters; 11.00 Zangrecital; 11.30 Voor de
zieken; 12.00 Promenade-orkest: 12.40
Pianoduo. 13.00 Nws; 13.25 Harmonet
to; 14.00 Met naald en schaar; 14.30
Opera „De Toverfluit"* van Mozart;
16.30 Jeugduitzending; 17.30 Carlo Bu-
ti. zingt. 18.00 Nws; 18.15 Tom Erich.
piano: 13 20 Strijdkrachten; 19.05 Fan
fare-orkrst;- 19.30 Toneelbeschouwing:
20.00 Na?: 2015 Bonte Dinsdagavond
trein: 21.40 buitenlands overzicht:
21.55 Oikesl Hu go de Groot: 22.25 Ka
mermuzifk; 23.00 Nws; 23.15 Gram.pl.
Een romantisch verhaal
uit de Griekse hergen
Vitus stond stil en zag met ken
nersblik om zich heen: Alsof hij be
zig was een slot of een museum te be
zichtigen. „Entree een halve, kroon:
parapluies en wandelstokken aan de
garderobe afgeven".
Voor een der tapijten, die aan de
muur hingen, bleef hij staan en be
tastte het met de greep van een ken
ner.
Drommels, mompelde hij, dat is 'u
echte oude G.heardes. Dat zou lk
graag voor mijn oude Fuchs meene-
ïxxen.
Elena moest glimlachen. Zij sidder
de van opwinding bij de gedachte aan
het komende. En hij! Zo'n vod van
een tapijtZij moest &Én weer
kussen en nog eens ifesschien
voor het laatst....
Toen stonden zij voor de deur van
het volgende vertrek. Zij hield hem
vast school dicht xxaar hem toe.
Bleek was zij tot aan de lippen. ïxxaar
in de diepte van haar ogen dansten
en flikkerde die wonderlijke lichtjes.
Vitxxs, liefste fluisterde zij.
En zij maakte het teken van het
Heilige Kruis over lxem. Haar lippen
fluisterden een ademloos gebed.
Vitus keek in haar ogen. Dit meis
je verliezen? Sterven, zonder het al
lerkostelijkste het zijne "genoemd to
hebben, wat God op deze wereld weg
te geven had? Neen, Apollodoi'os Xy-
matis! Dan jij liever en als Ixet
moet: op Balkanmanier.
Hij stiet de deur open en trad biu-
ixen.
29e HOOFDSTUK
door Ernst Klein
Hoe Vitus Thavon de heer Apollodo-
ros Xyiuatis om de hand vaii Elena
vraagt
Een groot, even luxueus vertrek.
Tussen de beide vensters een mach
tig grote schrijftafel in Italiaanse
Renaissance-stijl. Aan de muren 'n
paar schilderijen, die echter tenge
volge van de in het vertrek heersen
de duisternis niet goed te zien waren.
Boven de schrijftafel hing een Veno-
tiaaus kastje....
Zou dit misschieix- de telefoon be
vatten, die hem met de andere zijde
verbindt? vroeg Vitus zich af, terwijl
hij met snelle blik het hele vertrek
opnam.
De eigenaar van bet vertrek lag
op een ottomane en sliep. Hij snurkte
als de ergste zijner antavtes en was
niet gekleed om bezoek te ontvangen.
Hij had slechts een lxemd en een broek
aan. De pan toffe's waren van ziju
voeten gevallen. Het lxemd liing open
en liet de behaarde borst vrij
En die1
Slapende mensen zien er nooit ge
vaarlijk uit. Maar Vitus kende zijn
man! Wat het werkelijk maar niet
beterHij hief de revolver op.
Elena stond naast lxem bevend
over liet hele lichaam in haar o-
gen een innige smeekbede:
Neen! Vitus liet het wapen zakken.
Mijnheer Xynxatis! riep hij En
nog eens: mijnheer Xymatis!
Die werd eindelij'.: wakker. Keek uit
diepe slaap opgeschrikt, met suffe
ogen om zich heen. Richtte zich op
Viste werktuigelijk met de voeten
naar zijn pantoffels. De ene was on
der de ottomane gegledenwas niet
te bereiken.
Toen zag hij Vitus. Herkende hem
U hier!
Ja, ik. mijnheer. Daar ligt uw
tweede pantoffel— juist ziezo! Nu
kunnen wij praten.
Hoe komt u hier binnen? Waar is
de schildwacht?
Die staat voor de deur, verheugt
zich over het mooie weer en let op,
dat wij niet gestoord worden.
Ik wens u eerat dan te spreken,
wanneer .het mij belieft. Ik verzoek
u, deze kamer onmiddellijk te verla
ten Ik moet mij aankledenE!e
na, wees zo goed en druk even op die
gele knop op de schrijftafel, de ka-
wasz moet komen.
Elena vervoerde zich niet. Gaf geen
antwoord, maar uit haar ogen gloei
de haat lxem onverholen tegemoet.
Xymatis 3cheen lichtelijk geïrri
teerd te zijn.
Wat is er Elena? Hoor je me niet.
Nu dan moet ik zelf
Vitus hief zijn revolver op.
U blijft, waar u bent, of.il; doe.
wat ik reeds lang bad moeten doen!
Luister naar wat ik u te zeggen heb.
Toen vergat Xymatis alle zelfbe
heersing, Als -n wild dier gromde hij
tegen Vitus.
Ik naar u luist ex-en! Ha ha! Ik
heb reeds vee''te lang geluisterd
Elena doe. wat ik zeg cn druk op die
knop of
Elena bedankt vanaf heden voor
de eer. bevelen van u te ontvangen.
Zij heeft zich zoeven met mij ver
loofd en wij hebben ons dc vrijheid
gepermitteerd u te stoven, om u van
dit heugelijk feit in kennis te stelle
liet gezicht van Xymatis nam zij:;
lievelingskleur aan hij werd olijf
groen van woede.
Wat praat die bond toclx? snauw
de lxij Elena in hot Grieks toe.
Die lxond spreekt de waarheid,
antwoordde Vitus, die tot dusverre
Frans gesproken had, eveneens in 't
Grieks.
Je kent Grieks? riep Elena half
lachend, half ernstig uit.
Ik kan alles .wat ik wil. Halt mijn
heer Xymatis, ik zou u werkelijk aan
raden verstandig te zijn en te blij
ven. waar u bent! U kunt uw man
nen gerust buiten dit gesprek laten!
Elena, je verlaat onmiddellijk dit
vertrek.
Het meisje ging rechtop en trots
naast Vitus staan. Die lachte.
Geef het maar op, mijnheer Xy
matis, zeide hij op welwillend-vriend
schappelijke toon. Elena gehoorzaamt
toch niet meer. Ik hoop, dat zij (ie
gehoorzaamheid, die zij u tot dus
verre bewezen lieeft. op mij zal over
dragen. Doch nu ter zakenik doe
u liet volgende voorstel: Ten eei-ste
verhindert u Elena niet, mijn vrouw
te wordenen ten tweede, laat u
zich van uw eigen vrouw met de
grootste spoed scheiden.
Xymatis werd zwart van woede.
Hij wilde spreken schreeuwen doch
bracht geen woord uit.
Man, neem j in acht. anders krijg
je nog een beroerte! Blijf zo kalm,
als je op het ogenblik bent en luister
luister! Want het ergste komt nog
Zoeven is Salomon, mijn bediende van
hier naar Zaricani vertrokken. Hij
heeft de professor dien wij uit zijn
kamer beueden bevrijd lxebben en ka
pitein Stratos bij zicli. Deze laatste
maakt geheel onvrijwillig deel uit
van het gezelschap, want hij is onze
gevangene cn. indien ik de vuistslag
van mijn Salomon recht moet laten
wedervaren, nog. steeds bewusteloos.
Dat is niet waar! Dat zijn leu
gens! brulde Xymatis.
Elena gaf geen geluid. Zij was spra
keloos, verbluft. Toch twijfelde zij tv
geen ogenblik aan, dat de man naast
haai- dc waarheid sprak. Volgens ha;
mening was er niets op de wereld,
wat hij niet kon volvoeren.
Vitus keek haar aan. zag haar ver
bijstering- en trok haar naar zich loc
Wees niet boos meisjelief, dat ik
zo'n screep door jullie rekening heb
gebaalt balt, Xymatis
plaats blijven man! Ik beu nog niet
klaar, lk was eergisteren reeds hie,
Xymatis stotterde alleen nog maar
wat. Hij boog zich heel ver naar vo
Zijn ogen puilden uit hun kas
ren
seu
Dadelijk krijgt hij eep beroerte
was de diagnose van Vitus.
Op het zelfde ogenblik werd achter
een tapijt een deur geopend. Irene
verscheen de aanwezigen met gro
te. vragende ogen aankijkend Zij zag
er bleek, uitgeteerd uit en had diepe
zwarte'kringen onder de ogen. Vitus
uitte een kreet van ontzetting, toen
hij haar ontdekte.
Zij kwam met uitgestrekte handen
en een onzegbaar bittere glimlach op
m toe.
Zo moeten wij elkaar weerzien!
fluisterde zij.
En toen begin Vitus een grove font
In zijn ontroering verloor hij Xyma
tis een ogenblik uit het oog. IUj
moest Irene de hand kussen
Gedurende die enkele seconde
sprong Xymatis op zijn schrijftafel
toe. Elena zag het, gilde een waar
schuwing. snelde toe te laat.,
hij had zijn dikke wijsvinger reeds
op de gele knop.
Zo, thans wil ik met u spreken,
brulde bij. Binnen twee minuten zijn
mijn mannen bier en daxx, mijnheer
de courautensnuffelaar, zal het mij
een waar genoegen zijn, mij met u
te onderhouden. Ik zal u laten ophan
gcn of denkt u misschien, dat ik
u laat ontsnappen, nu u weet, dat '\k.
Apollocloros Xymatis.
....Roverhoofdman ben. Ja, ik
begrijp het tenvolle. dat. het u. de boe
zemvrieud der Turkse regering, een
beetje pijnlijk moet zijn, als aanvoer
der van alle komitadschis en smok
kelaars ontmaskerd te worden
Daar komen zeriep Elena die
naar het venster gesneld was en lie
huls aan de overzijde gadesloeg
Schiet. Vitus. schiet
Maar Vitus schoot nog steeds niet.
Waarom ook? Hij hield de revolve
op het gezicht van zijn vijand gericht
en lachte.
Een dergelijke situatie heb ik a'
eerder bij de hand gehad, zoide hij
honend Herinner' u het zich? Op bi
ogenblik, dat de eerste uwer man
schappen de kamer betreedt bent u
een kind des doods. Nu? En toch lam
ik nog steeds tot een vreedzame on
der handeling bereid. Indien u de
beide zoeven door mij gestelde \oor-
aardeu aanneemt eu de twee zus
ters haar vrijheid geeft, ben ik be
id uw naam te vergeten, wanneer
ik mijn vriend Hamid Bey terugzie. U
verliest weliswaar een mooie vrouw
n een móóie schoonzuster, maar be
houdt uw even mooie vermogen en
uw leven, dat natuurlijk iets minder
wa a rd is
Beneden hoorde men de mannen
voor de poort schreeuwen. Met een
zegevierende grijns luisterde Xyma
tis naar liet lawaai.
Elena greep Vitus bij de arm.
Schiet,..,! schreeuwde zij. l)eak
an Irene eu mij!
Nu Xymatis -- voor de laatste
maal?
De revolver werd opgeheven
langzaam- onverbiddelijk....
Xymatis richtte zich aan zijn tta-
fel op. Rukte het Venetiaanse kastje
open
Vitus had gelijk gehad. Er liing
een telephoon in. Bovendien was c-r
een drukknop zichtbaar
Kijk goed toe! hijgde de man
en drukte op de knop....
Weet jullie water thans ge
beurt? Op drie plaatsen tegelijk
wordt de gang opgeblazenUw
Salomon de professor zijn le
vend begraven ik ik...
Met een zware slag viel hij vooro
ver op de tafel H*ij was dood!
Beneden knarste de huisdeur in
haar hengsels. Onder luid rumoer
drongen de an'artes het huis binnen.
Vitus en de beide vrouwen stou-
d.n als aan de grond genageld. Zij ke
kea elkaar als ii; sprakeloze ontzet
ting aan.
Hemel de gang! De gang*. Vi
tus deed zijn best zich te herinneren
bevonden Salomon met Stratcs <-n
Martinus zich niet in de gan~ op
weg naar Zaricani
Elena kermde luid....
