lkmaar<fcr Mei 1945: Een dictatuur stortte in w. 'N.-HOLLANDSE 'PERS 19W TREURIG FAMILIE-DRAMA IN ROTTERDAM Buitenlandse gelukwensen Sombere klanken van generaal De 5 de Mei In dienst dervrede SCHIP OP MIJN GELOPEN EN VERGAAN Bevrijd ing Het ongelofelijke bleek waar: Nederland, geteisterd, geschonden, maar *rij Jc JAARGANG - NUMVEr DONDERDAG 4 MEI 1950 CJItfBve Stichting jOe Vrfjm Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar Abonnementen f 030 per week f 1.25 per maand f 3.65 per kwart bij vooruitbet Advertenties 14 et p. mm, familieberichten 18 cent Bij contract aanzienlijke korting Verantw. redacteur. J. r. Zoonen I Bureau. Ridderstraat hoek Oudegracht I Tel. K 2200*-3971 Kinderen slaan dronken vader dood Ten huize van de familie Hol ra de Rubroekatraat te Rotterdam speel de zich een drama af, waarvan de vader, de 48-jarige donkeyman J. H. het slachtoffer is geworden. Het gezin H. besLond uit zes per sonen, vader, moeder een dochter van 21 jaar en drie zoons resp. van 19, 17 en 16 jaar oud. De laatste drie wj- ken kwam H., die van de steun trok. bijna iedere avond in beschonken toe stand thuis en trad dan zo onhebbe lijk op tegen vrouw en dochter, dat de politie reeds 14 dagen geleden in greep. De man werd toen opgesloten omdat hij zijn vrouw en kinderen be dreigd had. Reeds toen had hij laten doorschemeren, dat hij er wel een paar jaar voor over zou hebben om zijn gezin uit de weg te ruimen. Maandagavond kwam hij weer dronken thuis, viel. in het trappor taal en nam een agressieve houding aan, toen zijn dochter hem te hulp snelde. In de kamer gekomen begon hij met zijn vrouw en dochter te twis ten, zodat deze een verdedigende bon ding aannamen. Later op de avond kwamen de drie zoons thuis. Een hef tige t^ist ontstond, die weldra in 'n vechtpartij ontaarde. De kinderen wilden hun moeder beschermen en o vermeesterden hun vader, die zioh verweerde. De dochter greep een pook en de oudste twee zoons namen oen strijkijzer en een stok en geza menlijk gingen zij de vader te lijf. Hun angst en woede was zo groot, Gclnkweus van Truman Onder de vele gelukwensen, die ko ningin Juliana op haar verjaardag ontving, bevond zich die van pre sident Truman. Hij wenste H.M. en het Nederlandse volk namens het A- merikaanse volk van harte geluk met haar verjaardag. Gelukwensen van Sukarno In verband met de verjaardag van Koningin Juliana heeft president Su karno het volgende telegram verzon den: „Mede namens de Ingezetenen van de RIS, bied ik uwe majesteit hier bij mijn gelukwensen aan met uwer majesteits één en veertigste verjaar dag. Moge God zijn zegen over cn uw gezin en het Koninkrijk der Nederlanden uitstoi'ten." De Nederlandse hoge commissaris dr. Hirschfeld recipieerde Zondaga vond. Duizenden Nederlanders en ve- lo autoriteiten onder wie Hatta en het voltallige corps diplomatique wa ren aanwezig. De 1 Meidag heeft te Djakarta een rustig verloop gehad. Tachtigduizend mensen woonden een massa-bijeen komst bij op het Merdekaplein, het voormalige Koningspein. Het terrein van de vergadering was versierd met grote portretten, o.a. van Stalin, Leuin, Moa Tse Toeng en Marx. Er deden zich geen ongeregeldheden voor Muniiieontploffing in Voor Indië In een opslagplaats -van ammunitie In het oude fort van Patiala, in 'net oostelijke gedeelte van de Pendsjaab heeft zich oen ontploffing voorge daan, welke do dood van 32 perso nen heeft veroorzaakt, terwijl veertig anderen zijn gewond. Een gedeelte van de hoge muur van bet fort viel door het geweld van de ontploffing om. "Winkels werden no- der het neerstortend puin begraven. Ook de meeste slachtoffers werden onder het vallende gesteente bedol ven. Tien uur, nadat de ontploffing had plaats gevonden, waren vier hon derd sappeurs vande genie, gehol pen door politie nog bezig met in het puin te zoeken naar nog niet gebor gen lijken of gewonden. In een officiële bekendmaking ie medegedeeld dat de ontploffing is ver oorzaakt door een brand. De Maha- radja van Patiala bevond zich het grootste gedeelte van de dag op het terrein van de ramp, waar hij per soonlijk de reddingswerkzaamheden leidde. dat zij hun vader, die nog poogde 'n scheermes te grijpen, met de voor worpen op het hoofd sloegen, zodat zijn schedel verbrijzeld werd, tenge volge waarvan hij overleed. De moeder rende het huis uit en stelde de politie op de hoogte van het vreselijke drama, dat zich had afgespeeld .Ook de beide zoons gin gen de straat op en spraken een a- gent aan. De vrouw en haar kinderen zijn op het bureau Boezemsingel in bewaring gesteld. Baldadigheid veroorzaakt ongeluk Maandagavond ong. 9 uur wierpen enige onbekend gebleven jongens een stuk brandend vuurwerk door de lucht dat op een tent van de firma Ho-mmerson terecht kwam en een begin van brand veroorzaakte. De 40- jarige knecht C. H. Korevaar klom op het tentdak om het vuur te doven en liep daarbij brandwonden aan bei de handen op. Terwijl hij bezig was scheurde het zeil, waardoor hij vhu een hoogte van 4 meter op de seoo- terbaan viel en daar gewond bleef liggen. Met een ambnlance van da GGD is hij naar het ziekenhuis ver voerd. Opnieuw bijna nederlaag voor Labour De Britse regering is bij een on verwachte stemming in het Lager huis ternauwernood aan -een neder laag ontsnapt. De stem van de Spea ker (voorz. van het Huis) gaf de doorslag. De stemverhouding bij de stem ming, die door de conservatieven af gedwongen was, was, voordat de spea ker zijn stem uitbracht 278 tegen 278 De conservatieven critiseerden de re gering wegens beweerde discrimina tie ten opzichte van de diensten voor het wegverkeer. mtjon oF zonneschijn IETS KOUDER Wisselend bewolkt met vooral aan vankelijk nog enige verspreide buien. Zwakke tot matige wind tussen West en Noord. Op de mees;e plaatsen iets houder. Generaal George Kenny, tijdens de oorlog geallieerd bevelhebber der ge allieerde strijdkrachten in de Stille Oceaan, heeft in een toespraak te Wi- cliita (Kansas) verklaard van oor deel te zijn, dat er oorlog met de Sowjet-Unie zal komen „mei Rus land als aanvaller". De Russische leiders, aldus de generaal, zijn mo gelijk zo ver gegaan, dat zij 'n Jaar voor de aanval hebben vastgesteld". De In^mationale toestand was ihaus iü geladeiï, dat „elk moment een oorlog zou kunnen ontbranden ten gevolge van „een diplomatieke blun der' Generaal Kenny is niet van mening, dat de Russen militair al zo sterk zijn dat zij vrij zeker van een over winning kunnen zijn. Zij zullen zo meent hij, hun best doen deze positie zo snel mogelijk te bereiken. Het eer ste doel bij een aanval zou de Ver. Staten zijn. Rusland had thans het grootste landleger, de grootste onder zeevloot en meer vliegtuigen dan A- merika. „Over niet al te lange tijd zullen de B29 bommenwerpers, die thans in massa worden gemaakt in Rusland verouderd zijn. Ik vraag mij af, of de Russen het zover zullen laten ko men zonder ze te gebruiken", aldus de generaal. Op Vrijdag 5 Mei ver schijnt onze krant niet. Adverteerders worden dringend verzocht adver tenties voor onze krant van Zaterdag zo vroeg mogelijk in te zenden. Het Engelse koopvaardijschip Ia- charran is in de mond van de Pa relrivier door een oorlogsschip der Chinese nauonalisten aangehouden, toen het zich op weg van Hongkong naar Macao (Portugees) buiten de Britse territoriale wateren bevond, en opgebracht naar het eiland Lam- sami. De Incharran heeft een te Bangkok ingenomen lading rijst aan boord. De Britse hoge commissaris in Duitsland, generaal sir Brian Robert- son, heeft in beginsel besloten, dat bepaalde delen van de strategische staalfabrieken te Watenstedt-Slaz- gitter, de voormalige Hermann-Goe- ringwerke, mogen worden verbouwd voor vreedzame industriële doelein den. Duitse voorstellen daartoe zijn met een aantal wijzigingen door de hoge commissaris aangenomen, zo ver luidt in Britse kringen te Bonn. Het grootste gedeelte van deze reus achtige fabriek is echter reeds ont manteld, waarbij het in het begin van dit jaar to heftige tonelen is ge komen. De arbeiders van de fabrie ken, die vreesden hun broodwinning te zuilen verliezen, mishandelden de ortmanteling8ploegen en bestormden zelfs het hoofdkwartier van de plaat selijke ontmantelingscommissie. Men gelooft, dat, zelfs indien de regering was verslagen, zij de stem ming niet als een motie van wan trouwen, welke haar aftreden met zich mee zou hebben gebracht, zou hebben beschouwd. Volgens traditie stemt de speaker altijd zo, teneinde een verdere be spreking van het onderwerp moge lijk te maken. De plaatsvervangende speaker, James Filner (Labour) pre sideerde de vergadering ter vervan ging van majoor Clifton-Brown (con servatief) die in zijn ambtsuitoefe ning volgens traditie partijloos is. De stemmen staakten voor het laatst in het Lagerhuis in 1939. Uitgevaren reddingboot kon echter geen enkel spoor ontdekken en keer de onverrichter zake terug Om ongeveer kwart voor tien Is in de Noordzee één kin. uit de kust ter hoogte van kilometerpaal 95 te Sche- voHiugen een mijn ontploft. De oor zaak van de onlploiïing is nog niet liekend. De reddingboot „Arthur" voer uit voor eventuele hulpverle ning. Ongeveer kwart voor elf was de red dingboot Arthur onder schipper W. Bruin op de aangegeven plaats aan gekomen. Aanvankelijk was als ver moedelijke plaats der ontploffing 'n afstand van 10 mijl opgegeven doch de Arthur kon, daar gearrfveerd, niets ontdekken. Schipper Bruin kreeg toen een andere, verbeterde, po Bitie op. Ook op die plek, ter hoogte van Wassenaar, één km. uit de kust is tot dusverre nog niets ontdekt. Het schijnt, dat omstreekt kwart voor tien die kant uit een ontploffing Is gehooid en een zuil is gezien. Daar na zou er iets zwarts te zien zijn ge weest. Deskundigen zijn van oordeel dat. wanneer er al een schip op een mijn zou zijn gelopen, dit nooit een groot schip kan zijn geweest, omdat grote schepen op een afstand van verschei dene kilometers uit de kust blijven. Aangezien er boven zee onweersbuien hingen en het af en toe weerlichtte en rommelde, acht men het niet uitge sloten, dat er sprake is geweest van gezichtsbedrog. Men vraagt zich in dat geval echter af wat die zuil, 'n water-rookkolom, dan te betekenen heeft gehad. Voorshands ziet het er echter niet naar uit, dat er een schip op een mijn is gelopen. Tegen middernacht is de reddingboot Arthur in de haven van Scheveningen teruggekeerd. Men heeft niets ge vonden, dat een verklaring voor rle ontploffing zou kunnen geven. 50 politie-agenten verdronken Door dat drie politieboten in de Hooglyrivier ten zuiden van Calcut- ta omsloegen, zijn 50 politieagenten verdronken. De 50 andere opvaren den konden door vissers worden ge red. Het hoofdbureau van politie te Calcutta deelt verder mee, dat de boten de agenten van een patrouille- ringsactie terugbrachten. Dagen van herinnering EET NOG DIE LAATSTE DAGEN VAN APR L 1945, hoe onze hoop en verwachting met het lengen der dagen weer schenen toe te nemen? We hadden ia een roes geleefd in begin September van het vorig jaar. De bevrijding scheen aanstaande, maar plotseling kwam er een kentering en moesten we nog door een poel van ellende voor we werkelijk zouden worden bevrijd. We moesten het aanzien, hoe de bevolking van onze steden uitgehongerd naar het platteland kwam strompelen in een laatste hopeloze poging om de hongerdood te ontsnappen. We leefden in zorg, omdat ook aan de voorraden op het platteland te spoedig een eind kwam. Waar zou het heen moeten, indien er niet spoedig uitkomst kwam? We hoopten zo vurig op die uit komst. De tekenen schenen er op te wijzen, dat we het einde naderden, de fronten storten ineen, maar we durfden het niet te geloven. Was het ook in September van het vorig jaar niet zo geweest? En hadden We toen niet te vroeg gejuicht? Zo kwam dan eindelijk de avond van de vierde Mei. Buiten huilde een nare koude wind. Af en toe kwamen er enkele regendruppels door. In de huizen zaten de mensen bij hun scha mele lichtjes. De enkele gelukkigen nog bij een carbidlamp, de meesten bij een walmend raapoliepitje. Het luisteren naar de BBC was nog moeilijker geworden, sedert de stroom voorziening geheel stop stond. Nog slechts enkelen konden de stem van •Nederland horen. Van het vrije Ne derland, dat zo nabij scheen, maar dat voor ons nog zo ver verwijderd was. Toen klonken plotseling driftige schreden langs het pad. Er werd op het raam geklopt en reeds maakten we ons zorgen, dat Duitsers of land wacht een ongewenst bezoek zouden brengen, toen een juichende stem ons toeriep: „De Duitsers hebben zich onvoorwaardelijk overgegeven. De oorlog is afgelopen, Nederland is vrij" Voort spoedde zich de brenger van de blydc boodschap. De mensen in de huizen keken el kaar aan. Konden het nog niet geloven. Durfden het niet geloven. Konden niet begrijpen, dat eensklaps de ellende die jaren lang als een lo den last op ons had gedrukt van ons was weggenomen. Dat we nu plot seling weer vrij konden ademhalen, ons vrij konden uiten. Dat we geen vrees meer behoefden te hebben voor de stampende laars van de gehate onderdrukker. Vrij! Verlost! En dan brak plotseling de vreugde door. Daagde begrip voor de werke lijkheid, die ons nog zo ongrijpbaar ver had geschenen en die nu stralend op ons toe was gekomen. We trokken onze huizen uit. We lachten, terwijl ons de tranen over de wangen liepen. We juichten met vreemde geluiden. We verzamelden durven uiten. Vijf jaar lang hadden de besten, de moedigsten onder ons het woord uitgedragen, in nacht en ontij, met verloochening van zichzelf, met opoffering van het hoogste dat ze hadden te geven soms. Onze vreugde was te groot, dat er aan dachten. En die vreugde was begrijpelijk, omdat de offers niet ver geefs gebracht waren. In de stralende zonneschijn en de dartelende wind verschenen de eer ste vlaggen en het duurde niet lang of Westfriesland was een vlaggenzee. En nog die zelfde dag moest een be gin worden gemaakt met een minder aangename taak. Helaas waren er ve len geweest, die handjeplak hadden gespeeld met de bezetter. Die om een weinig geld waren vergeten dat ze Nederlanders waren. Die om princi piële redenen ook zich hadden afge wend van de vaderlandse zaak. NU HET VIJF JAAR geleden ie, dat we werden bevrijd van een onbarmhartige dictatuur, die nergens voor terug deinsde is het goed dat we ons een ogenblik bezinnen en ons de vraag stellen, of er werkelijk nog wel reden is om het bevrijdingsfeest te vieren. Is de halve dag eigenlijk niet een symbool? Wordt daarmee niet volkomen duidelijk gekarakteri seerd, dat we natuurlijk blij waren met onze bevrijding, maar dat het toch maar op een betrekkelijk gering deel van ons volk een werkelijk die pe indruk heeft gemaakt Is het niet zo, dat we niet eens een dag in feest vreugde kunnen doorbrengen, dat we eigenlijk met ons bevrijdingsfeest als het ware verlegen zitten? We zijn bevrijd, maar het is alsof we niet be seffen, dat ons volk aan een greep van het noodlot is ontkomen, zo erg, dat men het zich bijna kan voorstel len. En dan gaan we maar een halve dag er van maken. Het is eigenlijk diep beschamend. Het is jammer, dat we deze dag niet tot werkelijk natio nale feestdag hebben weten te ma ken. Dat we ook op dit punt weer hebben toegegeven aan de slapheid, de lauwheid, de laksheid. Of gaan we te ver indien we deze halve natio nale feestdag weer beschouwen als een concessie aan het zeer grote deel van ons volk, dat de strijd niet wer kelijk meebeleefd beeft endat nu de diepere zin van het bevrijdingsfeest niet kan of niet wil begrijpen. Is het dan zo verwonderlijk, dat we naast een diepe vreugde over het feit, dat we vijf jaar geledep waren bevrijd tegelijk een gevoel van wee moed hebben, omdat we er niet in zijn geslaafd ons volk in zijn geheel er van te doordringen, dat het >- nieuw het hoogste goed heeft ver worven, de vrijheid, d edemocraüe. Vandaag maken we ons op om onze doden te herdenken. En zelfs in die herdenüing is niét meet de eendracht de eensgezindheid te vinden van de eerste paar jaren. Morgen komen de vlaggen te voorschijn, die onze vreug de moeten versymboliseren. Die uiting moeten geven aan onze gemeenschap pelijke vreugde en aan ons gevoel voor nationale eenheid. Of is die nationale eenheid totaal aan brokken, zo kprt na de zware b* proeving, die we hebben doorstaan? Zijn de tegenstellingen zo onoverbrug baar, dat we zelfs deze dag niet eens gezind kunnen zijn? Het heeft er alle schijn van. We hadden gehoopt, dat die tegenstellingen die er in elke sa menleving, in elke volksgemeenschap zijn, geen beletsel zouden zijn, om ons werkelijk een te voelen op de dag van de vijfde Mei. Want boven onze politieke en Godsdienstige me ningsverschillen behoort een soort ge voel van eenheid te staan. Een ge voel van eenheid dat ons bezielde in de ure des gevaars, maar dat ons ook nu niet mag verlaten, geen uur en geen dag. Daarvoor behoeft men niet nationalistisch te zijn. Daarvoor be hoeft men geen overdreven nationaal gevoel te hebben. Maar daarvoor zul len we allen moeten beseffen, dat Ne der land op politiek en economisch terrein zijn eigen strijd zal moeten voeren en zijn eigen weg zal moeten gaan. Moge dat op deze vijfde verjaardag der bevrijding doordringen tot alle groepen van ons volk, zonder onder scheid van politieke overtuiging en geloof. v. Z. Die was het begin van de bevrijding Wagenicgen. Links Generaal Foulkes. ons en op sommige plaatsen werden zelfs vreugdevuren gestookt en kre gen we de eerste toespraken te ho ren. Toespraken in het openbaar, die we vijf jaar lang hadden moeten missen. Tot plotseling onze feestvreugde werd verstoord, want dringend werd" ons aangeraden ons nog niet te b- ten te gaan aan feestelijk vertoon, daar er nog van alles mogelijk was. Ontnuchterd gingen we in huis, ter wijl een lichte twijfel ons beving. Zou het geluk ons weer de rug toekeren? Zo brak de stralende lentemorgen van de vijfde Mei aan en met die van zonneschijn doorgloorde morgen kwam dan toch eindelijk de zeker heid: Het einde was er. We waren verrukt. We meenden dat een schone toekomst voor ons lag. We dachten een ogenblik niet aan de vele offers die waren gebracht. We dachten niet aan het vele dat verwoest werd. We realiseerden ons niet, dat op deze schone lentedag de golven driftig sloegen tegen de huizen van Walche ren en de Wieringermeer. We durf den de toekomst weer in de ogen zien. Vijf jaar lang hadden we gezucht. Vijf jaar lang hadden we ons niet De capitulatie onderhandelingen in rechts de Duitse generaal Blaskowitz Opnieuw zijn vijf jaren voorbij ge gaan. We willen ons niet verhe len, dat we op verschillende punten gedesillusionneerd uit deze vijf jaren te voorschijn zijn gekomen. We had den ons de gang van zaken in Neder land anders gedacht. De grote ver wachtingen, die men gedurende de oorlog in de kringen van hen die zich verzetten tegen Duitse onderdrukking koesterde, zijn niet in vervulling ge gaan. Het kon cx»k niet. Omdat slechts een klein deel van het volk daadwer kelijk heeft deelgenomen aan het ver zet en de geest van de strijd zuiver heeft aangevoeld. Eerst wanneer het volk in zijn geheel heeft geleden en gestreden, zal er een andere geest in Nederland heersen. En toch willen we op deze dag, nu er bijna vijf jaren voorbij zijn ge gaan, getuigen van ons geloof in de toekomst. Willen we spreken van on ze vreugde, dat we na vijf jaar van slavernij weer vijf jaar in vrijheid hebben mogen doorbrengen. En w' len we in eerbiedige nagedachtenis ons hoofd buigen voor allen van wel ke richting ook, die in machtige eens gezindheid eens hebben gestreden op dat de vrijheid van de geest in Ne derland weer mogelijk zou zijn.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1950 | | pagina 1