Wudef
N.-HOLLANDSE
PERS.1945
Munitieontploffing verwoest stad in
de Verenigde Staten
Auto door trein
gegrepen.
2 Doden
Wl
il
hongerblokkade van
Ambon breken
Buitenlands schip gecharterd?
Rouw in het Ruhrgebied
Mijngasontploffhng kost vele
mijnwerkers het leven
Colorado kevers
klaar voor
invasie
ZESDE JAARGANG NUMMER 15
1 DINSDAG 23 MEI 1350
Uitgave Stichting J)e Vrfle AlkmaarA—"
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar
Abonnementen f 0.30 per week f 1.25 per
maand t 3.65 per kwart, bij vooruitbet.
Advertenties 14 ct p. mm., familieberichten;
18 cent Bij contract aanzienlijke korting*
Verantw. xedacteur. J. Zoonea I Bureau. Ridderstraat, hoek Oudegracht Tel. K 2200*3971
Talrijke doden en gewonden
In de haven van het Amerikaan-
Be plaatsje South Amboy, op 50 km.
van New York, heeft zich Vrijdaga
vond een verschrikkelijke ontplof-
ling voorgedaan, waardoor verschil
lende personen om het leven kwa
men en een honderdtal werden gs-
- wond.
Volgens de politie ontploften kort na
elkaar vier schepen, die, geladen
met explosieve stoffen, klaar lagsn
om de haven te worden uitgesleept.
Een ooggetuige, die zelf ernstig ge
wond werd, verklaarde onmiddellijk
voor de ontploffing vier schepen ie
hebben gezien. Toen de rook was op
getrokken, zag bij er geen meer. Een
andere ooggetuige zeide, dat een na
bijgelegen fabriek van meststoffen
nagenoeg geheel vernield werd.
Het plaatselijke ziekenhuis heeft
bijna honderd gewonden opgenomen,
die voor het merendeel door rondvlie
gende glasscherven en stukken pin
waren getroffen.
De stad, waar electriciteits- en t*-
lefoonlijnen door de ontploffing zijn
- verbroken, is door de politie afgezet.
Het havengebied werd outriumd.
In nadere berichten worden gezegd
dat de tot ontploffing gekomen lading
bestond uit munitie, die moest wor
den overgeladen op een schip van de
Isbrandtsen-Ifjn voor vervoer over
zee.
Vanwege de brandweer werd ver
klaard, dat de ontploffing zich voor
deed terwijl men bezig was niet het
overbrengen ïan de lading nit trein
wagons in de aken.
Op de onbewaakte overweg bij Dul)
heldaiu nabij Dordrecht is een kleine
bestelauto gegrepen door de trein
Dordrecht-Breda, De anto werd 40
nieter meegesleurd en een man en
een vrouw die in de cabine zaten wcr
den gedood. In de laadruimte van de
antd bevonden zich voorts nog enige
personen waaronder een baby van
onderhall jaar. Zij werden nit de
anto geslingerd, doch kwamen op de
zachte berm van de spoorbaan te
recht. Met verwondingen werden zij
naar een ziekenhuis in Dordrecht o-
vergebraclit.
De bij bet ongeval omgekomenen
zijn de bestuurder van de bestelauto
de 25-jarige tuinder L. Bollaard en
zijn 50-jarige schoonmoeder mevr.
de wed. de Haanvan Eeck. beiden
woonden te Dordrecht. De echtge
note van de bestuurder, die in de
laadruimte zat, werd ernstig gewond
maar is nu buiten levensgevaar. Het
één-jarige zoontje van het echtpaar
Bollaard kreeg een schedelbasisfrac-
tuur. Zijn toestand was Vrijdagavond
bevredigend. De 75-jarige beer Vo-
gelr en het 5-jarig jongetje Erpens
uit Dordrecht, die ook in de laad
ruimte zaten, werden lichtgewond.
De heer Bollaard was vermoedelijk
op weg naar een stïik land, dat bij
over de Buitendijk in de Dovdtse Bies
bosch bezit.
De treinbestuurder verklaarde aan
de politie, oat hij plotseling de au
to voor zich op de spoorbaan had ge
zien, nadat hij hem even tevoren aan
de kant van de weg had zien staan
en gedacht had dat hij zou wachten
tot de trein voorbij was.
VOGELPEST
Bij de pluimveehouder van <ier Burg
hi Berkei en Rodenrijs is vogelpest
geconstateerd. De hoenderstapel van
«00 stuks is afgemaakt.
HATtSOCIALISME IN DUITSLAND
Benjamin Buttenwieser, de Ameri
kaanse assistent- hoge commissaris
in Duitsland, heeft te New York ver
klaard, dat het nat.-soc. in Duitsland
op enkele kleine overblijfselen na ver.
nietigd is om nimmer de kop meer
op te steken.
In Triest is het eerste Oceaanschip
dat op Italiaanse werven na de oor
log is gebouwd, te water gelaten. Het
.is de 25000 ton metende Oiulio Ce-
sare.
jvegen af
zonneschijn
IViatiyc. Jater ïijdelijk zwakke wind
tussen West en Zuid. Na een ie'.s
koelere nacht n>et hier en daar miS:
half tot zwaar bewolk me: voornamelijk
in de ZO helft van het land enkele
verspreide üniien. Overdag weinig ver
ander ing van 'temperatuur.
Door de ontploffing ontstond een
geweldige hitte en vlammen sloegen
wel 150 meter h«»og de lucht in.
Een bootwerker, die in de huurt
van de aken aan het werk was toen
de ontploffing geschiedde, zeide :„lk
dacht dat Stalin was gekomen".
Volgens de plaatselijke journalisten
is geen gebouw in de stad onbescha
digd gebleven. Overal in de straten
trof men, na de ontploffing, verla
ten auto's aan. waarvan sommige
door rondgeslingerde brokstukken be
schadigd.
De mensen kwamen, zo van het a-
vondmaal af, met hun servet nog in
de hand, de straat opgelopen.
He' aantal doeden bedraagt volg'ris
officiële gegevens 27. De lijken van
slechts 4 personen zijn geborgen. I»
de kerken werden speciale rouwdien
sten gehouden.
Familiereünie
bij Leeuwarden werd op Hemel
vaartsdag een familiereünie ge
houden van ongeveer 200 perso
nen. Zij stammen allen af van
Willem Willems de Oude tn
Nieske Meijners, die in de i8e
eeuw op Nijdamstra-State woon
den. Deze afstammelingen zijn
verdeeld over drie families, die
resp. de namen Vleer, Nijdam
en Nieuwdam dragen. Door ver
schillende van die families is
een familievereniging gevormd,
die een familiewapen heeft aan
vaard en een eigen tijdschrift
uitgeeft.
Van de 200 mensen, die te Ivn-
sum bijeenkwamen, waren er
verschillende, die elkaar nog
nooit eerder persoonlijk hadden
ontmoet. Niettemin werd net
een zeer gezellige dag, waarop
de familiebanden tussen de le
den van bet oude Fries geslacht
werden verstevigd.
De wegenwacht van de ANWB heeft
Woensdag een nieuwe uitbreiding on
dergaag. Op deze dag werd de dienst
van de Wegenwacht in Zeeuwsch-
Viaaudereu geopend. Veertien burge
meesters van Zeeuwsch-Viaamse ge
nieenten namen aan de openingstocht
deel. Ook de commissaris der Konin
gin in Zeeland, jhr. mr. A. F. C. de
Casembroot en andere autoriteiten ga
ven van bun belangstelling blijk.
Dat de Wegenwacht meer kan doen
dan hulp bieden aan „gestrande" au
tomobilisten of motorrijders bewees
een van de mannen, die ook bij liet
„op gang" brengen van viervoeters
geen moeilijkheden had.
BALLON GEDAALD TUSSEN HEI-
LOO EN ALKMAAR
Zondagavond om ongeveer 8 uur
landde in de Boekeiermeer tussen
Heiloo en Alkmaar een luchtballon
genaamd „Henri Dunant" De ballon,
die om 10 min. over half vijf in Oos
terhond (Noord-Brabant) was opge
stegen, bad twee personen aan boord
de commandant de heer C. de Vos-
Klootwijk en als passagier de heer
A. Th. Visser.
De 55-jarige Sudeten-Duitser Karl
Wrnke, die verleden jaar herfst be
trapt werd op het nemen van foto's
van troepenbewegingen tijdens ma
noeuvres van het Amerikaanse bezet
tingsleger, is door een Amerikaans
gerechtshof te Muenchen veroordeeld
tot twee Jaar gevangenisstraf en ver
banning uit de Amerikaanse zone.
Zijn gevangenisstraf eindigt in Ju
ni.
,,Door de eeuwen trouw
De stichting „Door de eeuwen trouw" heeft het initiatief genomen om
op korte termijn voedsel en medicamenten naar Ambon te zenden. Mocht
De Nederlandse regering niet geneigd zijn stappen te doen om ile hon
gerblokkade te helpen beëindigen, dan zal de Stichting een buitenlands
schip of schepen charteren om daarmede voedsel en medicamenten naar
Ambon te zenden.
i Dit deelde de vrz. van het dagel.
bstuur der Stichting, de here H. Coen
radi uit Eindhoven mede De Stichting
gelooft niet, dat daartegen van Ne
derlandse zijde bezwaren gemaakt
zullen worden. Wij maken ons geen
zorgen over de RIS. Wij moeten pro
beren, aldus de heer Coenradi. Men
wil een actie gaan voeren onder het
Nederlandse volk om bijdragen voor
deze hulpverlening te verzamelen. De
Stichting, die in het begin dezer
maand werd opgericht, wil in Neder
land en elders belangstelling wekken
voor de belangen van de volken van
Ambon. Timor en de Minahassa en
van andere volken of bevolkingsgroe
pen in de voormalige Nederlands Oost
Indische Archipel en wil de verwer
kelijking van het zelfbeschikkings
recht daarvoor bevorderen.
De Stichting wil het zelfbeschik
kingsrecht niet met toeten laten be
treden, zo deelde de voorzatter mede
Om alles nog zoveel mogelijk recht
te zetten zal de Stichting zich geheel
inzetten. „Elk middel zal zo nodig
te baat worden genomen, ook al moe
ten wij langs het randje van de grond
wet handelen".
Het bestuur zond een telegram aan
do.voorz. van de raad van ministers
Daarin wordt gezegd: „Stichting door
.de eeuwen trouw" protesteert met
k.em tegen werkloosheid ten aanzien
ivan ontstellende ontwikkeling in In
donesië. RTC-overkomst wordt van
dag tot dag flaganter geschonden.
Zelfbeschikkingsrecht holle fraseu.
Uit noodweer hebben daarom de Z4.
Molukken zich terecht vrij en sou-
verein uitgeroepen. De chaos Indone
sië en zelfrespect natie eisen thans
onverwijlde stappen bij de United
Nations. Ook werd een telegram ver
zonden aan het hoofdbestuur van bet
Nederlandse Rode Kruis. Daarin is
gezegd: „Stiehting door de eeuwen
trouw" volgt met grootste bezorgd
heid ontstellende ontwikkeling Indo
nesië. In bijzonder begaan met grie
vend tot trouwe voormalige "Neder
landse onderdanen. Ambon, wier be
staan door hongerblokkade bedreigd,
verzoeken met nadruk maatregelen
ter leniging schrijnende nood. Zenden
medicamenten en voedsel dringende
noodzaak. Inhoud telegram verzonden
aan Int. róde Kruis Geneve".
CADEAUSTELSEL IN DE MELK
HANDEL VERBODEN
Sedert de opheffing van de mellc-
rantsoenering steekt het zgn. ca
deaustelsel hier en daar in de melK-
handel de kop op. Hier geeft men ca
deaubonnen voor uitstapjes, elders
geeft men kartonnetjes, waarvan een
bepaald aantal recht geeft op een zak
je snoep enz. Een en ander is aanlei
ding voor het bedrijfschap voor zui
vel het cadeauverbod voor de melk
handel, dat tot nu toe alleen m het
westen van het land gold uit te brei
den tot het gehele land.
Ih een steenkoolmijn in Gelsenkir-
chen in het Ruhrgebied heeft zich Zn
terdagavond tegen het middernachte
lijk uur een hevige mijugasontploffiug
voorgedaan, die tot nn toe 67 doden
heeft geëist. 56 Lijken zijn aan de op
pervlakte gebruikt eu 11 gewonden
zijn in 't. ziekenhuis overleden. Men
vreest dat vele anderen, die ernstige
brandwonden hebben opgelopen, het
niet znllen halen. On middellijk na de
ramp werden alle feestelijkheden eu
dansen in de stad voor Zondag verbo
den. Dc getroffen mijn werd honderd
jaar geleden geopend. In het jaar '40
had hier het laatste ongeluk plaats
Na zeer vele inspanningen was de ont
stanc lirand In de vroege Zondagoch
tend geblust.
De oorzaak van de explosie is nog
steeds onbekend. Het onderzoek daar
naar duurt voort. De directeur van
de mijn is gistermorgen afgedanid
cm de werkzaamheden gade te slaan.
Tegen middernacht werd meege
deeld (dat de reddingsploegen in hun
werk zeer bemoeilijkt werden door
gebrek aan zuurstof. De ploegen heb
ben de gehele nacht doorgewerkt om
zich door 150 meter puin te graven,
waarachter zich kameraden bevon
den.
Ofschoon onmiddellijk na de ontplof
fing de branddeuren werden geslo
ten, moesten de mijnwerkers in de
andere gangen zich haasten om uit
de mijn te geraken, omdat de hitte
zo groot werd, dat de lucht niet meer
te ademen was.
In de avonduren trachtten hulpploe
gen nog steeds slachtoffers naar de
oppervlakte te brengen en het vuur
te blussen. Er zijn 36 gewonden ge
red, van wie sommige ernstige brand
wonden hadden opgelopen.
Zo gauw het nieuws van de ontplof
fing bekend werd, haastten verwan
ten van de mijnwerkers zien naar de
schacht om zekerheid te krijgen over
het lot van hun zonen en mannen.
Normaal werkt er een ploeg van
50 man in de gang, doch ditmaal wa
ren er meer, omdat er een bijzonder
karwei wAs. Teven zijn mijnwerkers
uit andere gangen, zo gauw zij de
ontploffing hoorden, hun kameraden
te hulp gesneld.
De mijn is eigendom van de Dahl-
busch mijnbouwmaatschappij.
De ramp in de mijn is op een ia
de ergste, welke na afloop van de
oorlog in Duitsland heeft plaatsge
vonden. De ergste was die te Kamen,
in Westfalen, waarbij, eveneens ten
gevolge van een ontploffing in Februa
ri 1946. 400 mijnwerkers om het leven
kwamen.
Het laatste ernstige ongeluk in de
Koningin Juliana vraagt Uw steun voor Rode Kruis
SOE STDIJK
OuCLJLA.
aUcf-r, LI
flSz e> X_A.
Dahlbuschmijn geechiedde in 1943,
waarbij 32 mijnwerkers om liet leven
kwamen.
Gemeld wordt, dat de Westduitse
minister van Arbeid, Anton Storeh,
reeds, vooruitlopend op het onder
zoek naar de oorzaak van de ramp
heeft verklaard, dat deze Is veroor
zaakt door het gebruik van „moderne
werkwijzen" ingevoerd om de produc
tie van de mijn op te voeren en ais
gevolg van een „zekere achteloos
heid" der mijnwerkers.
De Dahlbuschmijn, een der klein
ste in het Ruhrgebied, is eigendom
van Belgische eigenaars. Er werkten
ongeveer 4000 man in. De mijn had
in de laatste tijd op zeer goede pro
ductiecijfers kunnen bogen. Boven de
beide schachten van de Dahlbusch
mijn woei de zwart-rood-gouden vlag
van de Westduitse republiek halfstok
Men meent, dat alle slachtoffers cn
middellijk door het geweld van de ont
ploffin gedood. Na de ontploffing is
er geen brand uitgebroken, zoals io
vorige berichten is vermeld.
In het gehele Ruhrgebied wordt
over de ramp gerouwd. Velen der
slachtoffers zijn afkomstig uit het
plaatsje Rotthausen. Vier leden van
eer gezin ter plaatse kwamen om het
leven. Een dergenen, die de ramp o-
verleefde deed er 5 uur over om na
de ontploffing de aardoppervlakte te
bereiken, waarbij hij over de lijken
van zijn gedode kameraden moest
klimmen.
Boven alle mijnen in het Ruhrgebied
werd de vlag halfstok gehesen. Hart
verscheurende tonelen speelden zich
bij de ingang van de Dahlbuschmijn
ai, toen bekendgemaakt werd dat de
reddingswerkzaamheden werden ge
staakt.
De warme dagen in de tweede week
vrn Mei hebben reeds vele colorado
kevers uit hun winterslaap gewekt,
waardoor in ht zuiden, midden en oos
ten van ons land verschillende ke
vers op het jongste aardappelgewas
zijn aangetroffen.
Het is uiteraard van het grootste
belang, dat deze kevers zo spoedig
mogelijk worden vernietigd. Hierme
de wordt schade aan het jonge gewas
voorkomen, terwijl de kevers geen
gelegenheid krijgen eitjes te leggen.
Bij lichte aantasting kan men het
gevaar afwenden door het gewas e-
nige malen bij zonnig weer af te zoe
ken en de kevers te verzamelen en te
vernietigen. Bij aanwezigheid van
grote aantallen kevers moet men een
bespuiting of bestuiving met een lo-
sectendodeud middel uitvoeren.
Aldus vernemen wij van het minis
terie van landbouw, visserij en voed
selvoorziening.
Begrafenis
ZJLLEN WE deze keer eens met
elkaar ter begrafenis gaan? Stel
u gerust, het is geen uitermate tra»
gische begrafenis. U zult er ons ten
minste geen traan om zien storten.
Men heeft soms van die gebeurtenis
sen, die uiterlijk wel droevig zijn,
maar die toch heel weinig droevigs
hebben. En zo is het met dé begra
fenis, die wij deze keer gaan bijwo
nen ook gesteld. Wat we gaan begra
ven is iets, dat we nimmer met vreug
de hebben begroet en iets, dat m
korte jaren dat het heeft bestaan
geen enkele levensvatbaarheid heeft
getoond.
We begraven met elkaar de Repu
bliek Indonesia Serikat. De Verenig
de Indonesische Republiek. En er
voor terug komt de Republiek Indo
nesia. Duizelt het u? Begrijpt u niet
precies wat we bedoelen? Laten w«
het u dan even uitleggen, opdat me»
ons niet beschuldige van snode voov
nemens om de Indonesische zelfsta».
digheid om hals te brengen.
De Indonesische Republiek werd
uitgeroepen in Augustus 1945, direct
na de Japanse capitulatie. Verstaat
ons nu goed, van het gehele Indone
sië. Van Java. maar ook van Celebes,
Borneo, Sumatra en andere gebieden,
die we nu niet met name zullen noe
men. Nederland had met de uitroe
ping van die Republiek niets te ma
ken. Nederland lag zelf nog amechtig
ter neer, geknauwd als het was door
vijf jaar oorlog. We hadden in Indo
nesië niets dan wat krijgsgevangenen
die in Japanse kampen vertoefden.
We hadden geen macht en geen mo
gelijkheid om de Jappen te ontwape
nen. Dat moesten we overlaten aan
de Engelsen en Amerikanen en aan
de Indonesiërs zei'.
Indonesië was voor ons voor goed
verloren, toen de Republiek werd
uitgeroepen. Er was alleen nog een
mogelijkheid om ons een ze.ier? in
vloed te verschaffen indien Engelsen
en Amerikanen oos ècn handje hiel
pen Ze hebben 'dat gedaan. Wij Ne
derlanders zijn in Indonesië terug
gekomen. Eerst eer beetje aarzelend,
schoorvoetend, welwillend, latei, toen
w er soldaten en wapenen heen wis
t_n te brengen, politiek bedrijvend.
Froberend er uit te halen, wat er uit
te halen was.
Een schone rol hebben we in het
Indonesische conflict niet gespeeld.
Het is goed dit af en toe eens te be
denken. Niet alleen dat we de Repu
bliek Indonesia met de wapens be
streden. We bestreden haar ook op
politiek terrein. We waren niet zo
erg onhandig. We gingen deelstaten
maken. Dat was niet zo slecht beke
ken nietwaar? De verschillende ge
bieden van Java, Celebes, Sumatra
en anderen tegen elkaar uitspelen. De
Republiek Indonesia werd kleiner en
kleiner, ook ten gevolge van twee mi
litaire, acties. U kunt ze onzentwege
ook politioneel noemen.
En bij de Rondetafelconferentie
werd de Republiek Indonesia Serikat
gesticht. De verenigde Republiek,
waarin de Republiek Indonesia, die
de oudste papieren had, gelijkgcrech
tigde werd van de deelstaten. De Re
publiek moest immers niet al te sterk
worden! Welnu, het kunstig bouw
werk is in minder, dan geen tijd be
zweken. De deelstaten zijn opgegaan
in de Republiek. Het zal in het ver
volg één ondeelbare Republiek zijn.
En daarom zijn we heden op de be
grafenis. Misschien dat er enkelen
zijn, die de loop der geschiedenis be
treuren. Wij kunnen er geen enkele
traan om laten. We hebben in de te
genwoordige omstandigheden geen ge
brek aan gammele bouwwerken, ook
al zijn de bouwmeesters dan mis
schien Nederlandse staatslieden ge
weest. We hebben gebrek aan een
stevige fundering. v. Z.
