w EET U NOG, DIE PINKSTER IN 1940? Ja. dat is dit jaar weer
tien Jaar terug. Niet op de dag af. Maar de Pinksterdagen van 1940 zullen
we toch wel niet gemakkelijk vergeten en elk jaar als het weer Pinkster
wordt, denken we wel enkele ogenblikken terug aan die angstige dagen.
Angstig omdat velen in ongerustheid zaten over de soldaten die aan de
Grebbebèrg in een gevecht op loven en dood gewikkeld waren, angstig ook
omdat de geruchten ons niet los lieten, dat de Duitsers over het IJselmcer
/ouden komen. Maar behalve angstig, toch ook dol komisch, met een tra
gische achtergrond. Waren liet immers niet de dagen van de evacuatie?
De dagen van de Amersfoorters? Zien we nog niet in menig gemeentehuis
een aandenken aan die dagen. Aandenken van bewoners van Amersfoort
oï Scherpenzeel, in een bewogen toespraak aan het gemeentebestuur over
handigd door een of ander wyklioofd.
De vissers hebben pech met Pinksteren
Ze kunnen slechts hun hengels en
- - snoeren in orde brengen
Yluuupi uit de, {JkeeAwdrrfcel
Wat een dag I Nei mense, wat een dag
Amersfoort overstroomde Westfriesland
Wijsheid in dichtvoim
ALS HET GRAS VAN DAUW IS NAT
|E HEBBEN IIET MET GETROFFEN DIT JAAR. DE VISSERS.
Wat is het niet een feest, als de opening: van het visseizoen samenvalt met
de Pinksterdagen. Want vissen is een sport waar een ieder aan doet be
grijpt u. Niet alleen de armen, niet alleen de rijken, neen, het is naast
schaatsenrijden een van de meest Hollandse sporten.
En omdat het een sport is waar ook degenen aan meedoen, die niet maar
steeds beschikken over vrije dagen, wordt heel dikwijls de Zondag of al
thans een deel van de Zondag gebruikt, om de vissport te beoefenen. Dat
heeft ook al weer niets met geloof of ongeloof te maken. We kennen vis
sers. die trouw hun kerkelijke plichten waarnemen en dan naar de water
kant trekken en dan proberen een visje te verschalken, wc kennen er ook,
die niet ter kerke gaan, maar reeds voor dag voor dauw er op uit trek
ken. Ze zijn ons even lief. Want dat hebben we in de loop der jaren wel
ervaren, dat er onder alle eategoriën goeden en kwaden zijn.
Maar dit jaar is het mis. De vissers en deszelfs echtgenoten hebben de
Hele Pinkster ongestoord kunnen samenzijn.-Ze moesten de tijd op andere
wijze zien rond te brengen Ze zullen daar ongetwijfeld in geslaagd zijn.
Er zün immers zo veel andere vermaken naast de Godsdienstoefening, er
zijn zo veel andere takken van sport, dat die twee Pinksterdagen wel
omvliegen.
zullen
a-JN TOCH
Toch zullen de gedachten van dui
zenden naar de waterkant zijn ge
gaan. waar ze nog niet mochten toe
fen. omdat het „gesloten" tijd is. En
dan zullen ze de hengels ter hand
zemen en die al vast maar eens aan
een grondig onderzoek onderwerpen,
f ch'jiven de kokers nog wel goed in
clkr.rr? Draait het rad nog wel be
hoorlek? Zwiept het topeind nog wel
voldoende?
En dan de snoeren. Want daar komt
liet in de eerste plaats op aan. AH
de snullen niet in orde zijn heeft u
altijd de kans om uw eerste viscD
te laten vergallen. Waarom zoudt
van die twee kostelijke Pinksterda
gen niet een paar uren afnemen om
i w vistuig in orde te brengen. Wat
r-'gt u? Vist u niet? Och, dat is jam-
imor. Niet voor de vissen natuurlij':
IF.n ook niet- vóór degenen die wc"
Vissen, want vele varkens maken d"
«sooeling dun. maar voor u zelf. U
!weef niet wat u mist. En zet u nu
niet zo'n bedenkelijk gezicht, alsof v
gelooft een gek tegenover u te heb
ber*. En -komt u' ook niet met het ver
haaltje aan. dat u ter wille van uw
echtgenote niet gaat vissen, omdat u
het zo ongezellig vindt als ze alleen
s thuis zit. Want zo is het niet.
U maakt ons. niets wijs. Want ti
gaat wel naar de sociëteit om te he
lgelen; of te kolven, om te kaarten of
te biljarten. U goeft de vergaderin
gen van verschillende verenigingen
niet op. omdat u het gezelliger vindt
om thuis te zitten. Dan gebruikt u
dat argument niet. Al weten we wel.
dat u zucht als u naar een vergade
ring toe moet. Dat staat immers goed
en dan lijkt het tegenover uw echt
genote alsof u een slachtoffer bent.
|e verplicht is naar zo'n vergadering
toe te gaan. En u wilt immers maar
wat graag.
Maar u is een goede comediant. En
daarom gebruikt u ook argumenten
als het op vissen aankomt dat u niet
gaat zitten wachten op iemand die u
nog nooit gezien hebt. Of u verschuilt
zich achter de rokken van uw echt
genote. Maar het is heel iets anders.
U weet niet wat vissen is. U hebt
het nog rrooit gedaan. Nou ja. u hebt
zich wel eens bezondigd aan het ver
drinken van een wurm. die aan een
haak geslagen is. maar dat is geen
vissen. Als u werkelijk wilt genieten
van een heerlijke sportdag, dan moet
u van vissen iets afweten. Dan moet
u het leren. Want gelooft u nu niet.
dat de vissers lui zijn, zoals men u
wel eens heeft willen wijs maken.
Er zijn natuurlijk vissers en vis
sers Maar zelfs als u nu een visser
uren lang op een plaats ziet zitten,
mo.'t u nog niet denken, dat die man
lui is. Geen denken aan. Hij zit als
het ware te loeren op een dikke kar
per en al zit hij ook stil, zijn zenu
wen zijn die hele tijd gespannen. Het
kan immers elk ogenblik gebeuren
de opsteek. En als hij dan niet met
een actief is en slaat, heeft hij een
zeld/ame kans verkeken. Want de
karper is er niet zo dik als zand.
En als u een keer met ons mee is
wezen baarzen, om van snoeken nog
maar niet te praten, dan praat u niet
meer van een luie visser. Want dan
komt u zo moe als een hond thuis.
Dan laat u zich op de divan vallen
en dan begint u ongezellig te ronken
s En dan heeft uw vrouw natuurlijk
gelijk, dat ze mopperig is. Ze heeft
uren lang uw gezelschap moeten mis
sen. en misschien was dat nog wel te
overkomen, maar erger zou hel zijn
als 7.e indien u weer eenmaal thuis
is, gekweld zou worden door uw ver
velend geronk.
Als u er daarom toe kunt besluiter
om zich bij de grote groep sportlie
den te voegen die het vissen beoefe
nen en we aarzelen niet om deze
groep de grootste van alle sportslie
den te noemen, dan anoet u niet over
drijven. U moet geen dronkaard wor
den. U heeft er. indien u getrouwd
is rekening mee te houden, dat u een
f-gezellig huisvader zijt. Maar dat kunt
u juist worden, door een matig
Iaer te worden. En laat onze vrienden
«oh eelonthouders zich aan dat woord
matig niet ergeren en zeggen, dat er
geen matige dronkaards en dus ook
geen matige hengelaars bestaan. Ze
zijn er bij tienduizenden. Voortreffe
lijke huisvaders en even voortreffe
lijke vissers.
Waarorr. of we dit artikel eigenlijk
schrijven? Als we zelf visser zijrf,
redeneert u, dan hebben we geen
concurrentie nodig, vanwege de veie
vzikens, enz. Zie boven.
Dat is nu juist het wonderlijke var
een gezellige visserman. Hij is zo ja-
ïeurs als ik weel niet wat. Hij gunt
u bijkans het licht in de ogen niet
en als u eerder iets vangt dan hij,
is hij in staat stenen in het water te
gooien. Vlak bij uw dobber dan wel
te verstaan.
En toch is het de gemoedclijkste
mens die ge u denken kunt. Want ais
ge werkelijk pech hebt en een -kanjer
"eispc«.!t. heeft hij verdriet met u.
Als het niet wil. zal hij u alle mo
ge lijke goede raad geven. En een ge-
zelligcrd! Ge behoeft geen ogenblik
le vrezen, dat ge u zult vervelen.
Want als de vis soms een enkele keer
niet bijt en dat gebeurt, dan zijn er
de 1» rinneringen en dan komen de
verhalen los....
Ge gelooft toch niet, dat we die al
leen voor ons zelf willen houden?
Neen, waarde vriend, die nog niet
vist ui die we door dit geschrijf mis
sei:i'-n aan het vissen kunnen krijgen,
ge begrijpt nog niets van de zeden cn
gewoonten van de vissers. Het is een
wonderlijk volkje, ruw in de mond I
soms, maar met een hart van goud j
En waarheidlievend!
Ge hebt misschien wel eens ge
hóórd van visserslatijn? Daar is geen
wóórd oneerlijkheid bij Want bij
dei-gelijke gelegenheden wordt wel zo
üejgelijk en grondig gelogen, dat ge
wél een groot kind moet zijn, als ge
daar invliegt.
Waarom zouden we dus niet een
wéinig moeite doen om ook u eens
enkele keren per jaar vroegtijdig uw
beji "it te krijgen? Want. al is het
dan een bijkomstige omstandigheid,
ge' leert tegelijkertijd de natuur ken-
ne'p en liefhebben. En dat is ook de
móeite waard. Hoort u dat, gij ruste
loze zwerver, die altijd meent, dat er
in Holland geen schoonheid te vin
den is. Ér is geen land, dat schoner
is dan uw Holland Maar ge moet het
eens vanaf de waterkant bezieri en op
eed moment, dat ge anders nog onder
uW wollen dekens ligt.
En er is ook geen plaats aan te wij
zen. waar uw meestal rusteloze en ge
prikkelde zenuwen eerder tot rust ko
men dan aan de waterkant. Zelfs als
ge het geluk mocht smaken een snoek
op de wal te halen na er eerst een
kttfertier voor te hebben moeten vech
ten. Dat begrijpt u misschien m-'
Ach er is zo veel dat u niet begrijpt.
U begrijpt van die mensen die aan
de t waterkant staan helemaal niets.
Jpaar komt u bij ons. Probeert u
'ook eens de rust en de gemoedelijk
heid te vinden, die ons sportvissers
eigen is. En maakt u ook de avon
turen eens mee. al dan niet wettelijk
geoorloofd, wat doet het er in dit ar
tikel toe. maar spannend als 'n India
nenroman. niet te evenaarden door
eeii thriller, als u ze thuis gekomen
n\et een klein beetje mosterdsaus ge
lijk' met uw vis opdient.
UT IS AL WEER een hele toid leden,
maar we moete ut er toch nag weer
efkes over hewwe, die voetbalwed-
stroid teugen de Engelse. Ut was ve
zelt net voqr de Hemelvaartsdag en
omdat we den gnap voor de dag
komme* wulle, gaan we de eivend van
te voren allegaar nei de skeerwinkel.
Die gilettemessies of die electrisch-
dinge, deer houwe wai niet van. As
je een beerd van een week hewwe,
ken je met al dat moderne spul niet
zo best overweg. Den moet de barre
bier je eerst zo wat een uur weike
voor ie beginne ken met skeren. En
voor je beerd er of is, den moet ie
ut mes driemaal over de riem of de
stien hale, want er komt wat koike
om die boerekoppe een beetje gnap
te kroigen. En as ie er den een kwar
tje voor vraagt, den zette we in de
regel nag een saggeroinig gezicht ok.
Want we vinde ut meist zonde van
ut geld. Maar afoin. dat was zo maar
een uitstappfc. We komme weer in
de skeerwinkel terug. Ut was er bar
ol die Woensdageivend. En de barre
bier, ok een handig kirreltje, had de
radio anzet, vanwege die voetbalwed
stroifl. As we hange bloive koupe we
in de regel een pakkie sigerette of
een doos segare en ut is meenomen.
Vo..r ut begon hadde we al mot
met mekaar. De ien vond ut een elf
tal van niks en een aar vond dat ut
er nag wel 'wat op leek. De ien prees
Abe hemelhoug en de aar vond ut 'n
vent van*niks. Ze drukte er vezelf
nag veul Tcrasser uit, maar dat kenne
we niet skroive. Maar déer wave we
ut allegaar over iens. we zou we dik
op ons falie kroige. En de stemming
werd vrai slecht in.de eerste menute.
toe die Engelse derekt al een anval
dede en ut er op leek. dat we gien
voet an de grond kroige zomve.
Ze hadde zowat een half uur speuld
en er liepe al een paar Jf?5nte. die ut
bloed langs ut gezicht liep. want ja.
as ut den zo spannend werd. den be
gon de barrebier ok nag te bubberen
en den had je een sneedje, voor ie
ut wist, en ut stond nag altoid nut
nul. Sommige gezichte klaarde wat
op. Ut gong nag zo slecht niet von-
de ze. We hadde of en toe ok een
anval dein.
Afoin. toe was Kees an de beurt.
Vleden jaar bad ie heel veul van die
sportieve bevliegïnge. Teugemvoord:g
niet zo veul meer. Maar het is toch I
nag een drofc ventje. Dat hai gaat j
zitte cn veu i-dat de barrebier begint
met inzepen, zoit ie noïaig: ..Ut is
weer prut met die voorhoede. Wat
een miserabel gepruts".
Afoin. de barrebier begint in te zei
pen. En efkes later haalt ie ut mes
over Kees' stoppels. En Icit me deer
nou die verslaggever :op hebbe zitte
wachten en wild beginne te doen. nei
mense, wai Vloge van'onze stoele op
en Kees vloog óverend en' de barre-
Gelukkig dat het zo kort duurde, want
de situatie was moeilijk
Bewogen en dankbaar. Dankbaar omdat wc ze behoorlijk ontvangen
hebben, dankbaar ook, omdat ze weer zo spoedig naar Amersfoort terug
konden keren, zich er nog niet van bewust, dat hun stad in later jaren
een zo onaangename klank zou krijgen. En dankbaar waren ook wij. Want
al beseften we ook wel degelijk, dat het voor de bewoners van Amers
foort geen pretje was om huis en hof te moeten verlaten, het was voor
ons evenmin prettig om hen te moeten ontvangen.
JA JA, het is goed geweest, dat
het maar een dag of tien heeft
geduurd, want al zijn we dan ook
dood goed, er had gewoon moord en
doodslag van gekomen. Nu kwam het
7.0 ver niet. Nu kwamen we niet aan
het doodslaan toe, omdat we nu nog
steeds dc kracht konden opbrengen
oni het van de humoristische kant te
bekijken. Niet alleen wij. Dc Amers
foorters evenzeer. Want toen Is wel
heel sterk uitgekomen, dat hier twee
levenswijzen bij elkaar waren gestopt,
die geheel anders waren.
Mogen we dat eigenlijk wel zeggen?
Waren ook de Amersfoorters niet uit
hun gewone doen? Waren ze niet
overgeplant in een geheel vreemde
streek en bij een bevolking, die er
geheel andere gewoonten op na hield
Enfin, het is achter de rug. En we
kunnen er achteraf hartelijk om la
chen. We schudden van de pret. als
we er aan denken, hoe wij Westfriese
mannen alle dagen druk in" dc weer
waren op de akker en de Amersfoor
ters in zwierige costumes langs de
weg flaneerden en onze schonen het
hof maakten. Ja, daar vermaken we
ons nu over. Maar toen vonden we
het helemaal niet vermakelijk. Om
de drommel niet. We vloekten soms.
in het'openbaar, als wij van de ak
ker kwamen, moegesjouwd en
zweet, terwijl een jongmens met- blan
ke handen zijn kneveltjeopwreef en.
om Griet heen stond te draaien. En
het ergste vonden we het. als Griet
ons dan bijna niet scheen op te mer
ken. Dan was er maar weinig nodig
om een hatelijke opmerking uit te
lokken. We kunnen er hu om lacheu
want we hebben Griet toch gekregen.
E11 als ze soms lastig is. deuken we
wel eens met weemoed terug aan die
knul met die mooie handen en dat
kleine snorretje. Wat zou ie er in
gevlogen zijn nietwaar?
EERLIJK is EERLIJK, in de be
ginne hadden we best medelij
den met die Amersfoorters. Je moest
je maar eens verplaatsen. Je hele
boeltje achter laten en wie weet, hoe
je het terug vond. En daar zaten ze
zelf ook over in. Maar toen later
bleek, dat er geen huis in Amersfoort
beschadigd was fleurde hun stem
ming zienderogen op. Ze werden met
het uur brutaler. En wij werden met
het uur onverdraagzamer. Wat drom
mel. wat deden die lui hier? Ze rook
ten onze sigaren op. ze aten koek als
of het dagelijks brood was. ze liepen
achter onze Westfriese schonen.
.Ze zaten in onze huizon op onze'
stoelen in de gemakkelijkste en aan
genaamste hoekjes en wij voelden
ons in ons eigen huis als een kat in
vreemd pakhuis. Er waren er al,
die lelijk begonnen te kijken. Want
o we zijn zo menslievend en we hel
pen onze landgenoten zo graag, maar
we moeten er niet te veel' voor moe
ten opofferen.
Toen kwam er al spoedig de me
dedeling. dat het niet lang zou du
ren. Misschien nog een week, maar
dan was alle ellende afgelopen. Dan
konden de Amersfoorters naar hu
terug cn wij zouden weer baas zijn
in eigen huis. We haalden verlicht
adem. Wat ondragelijk dreigde te wor
den, zowel voor de Amersfoorters als
voor ons, want wij waren ook niet
zulke fiovcrtjs. werd .plotseling humo
ristisch. Waarom zouden we'ons druk
maken? Waarom zou dat Amersfoort
se gezin, dat bij een driedubbel oyer
gehaalde chagerijnige boer gehuisvest
was. waar ze bijna geen eten en dn.
ken kregen, zich nog langer dag in
dag uit, gaan beklagen bij het Oppot
hoofd der evacuatie? Een dag of wat
was uit te houden. Je kocht er maar
vvat bi;. En waarom zouden die ras
echte Westfriezen die door een Amers
foorts gezin zo onheu^ behandeld we.
den. alsof een boer het minderwaar
digste wezen was, zich nog langer op
winden?
We vonden de moed en de gelegen
heid om ons te vermaken met ons
ongeluk. En zie. Amersfoorters en
Westfriezen werden een in hun zoe
ken naar de humoristische kant van
de zaak. die er ongetwijfeld aan zat.
Want wel had men er zo veel mo
gelijk voor gezorgd, dat soort bij
soort kwam, uitwassen waren toch
niet te vermijden geweest. En een
dame die een badkamer van vier
vier gewend is, voelt zich nu een
maal niet thuis op een koegang. waar
ze in een bedstee moest slapen.
Ja, dat waren dingen op die Pink
sterdagen en de dagen die er vlak op
volgden. Wat hebben we ons lopen
verbijten. En wat zullen die Amers
foorters ons inwendig hebben ver
wenst. Gelukkig dat het maar zo kort
duurde, dat ze. in Amersfoort geko
men de kracht konden opbrengen om
gedenkstenen en klokken naar West
friesland te sturen.
Nu is het tenminste nog net. alsof
we ons heel ergbehoorlijk hebber,
gedragen en tegenover vreemden wij
zen we met trots op de huldeblijken.
Ja, ja. we hebben ook ons deel van
de oorlog gehad. De evacuatie Nou.
als het niet erger was.
Tien jaar is het nu al weer ge
leden. dat op de eerste Pinkster
dag de Amersfoorters met trei
nen en bussen vol aankwamen.
Een wonderlijke Pinksterdag, een
wonderlijke Pinkstergebeurtenis,
gevolgd door een week zo vol
komische situaties, dat men het
gerust een dolle week zou kun
nen noemen. We denken er nog
dikwijls aan terug. En we ver
moeden. ook onze vrienden in
Amersfoort. War.t ondanks alles,
hebben we er toch vrienden ver
worven.
bier verlegen noidig. want ja as je
er ien staan te skeren en er vliegt er
ien zo maar overend, dat is om wild
te worren, want je zouwe ze d'r keel
ofsnaije. En Kees had verdubbelkme
een snee te pakken, hai bloedde as
een rund. Maar niks gien erg in.
Gien mens had er erg in, behalve
den de barrebier, want er was een
goal maakt. Kees Roivers had in ut
doel skoten. En. wai hoorde Van Em-
menes, die hillegaar andoenluk weed,
Nederland had voor ut eerst in ik
weet niet hoeveul toid een goal
maakt. En wai stonde deer as grote
kirrels teugenover mekaar en wul.
jullie wel gelouve. ut is gek, maar ut
leek toch wel of we allegaar een
beetje andoin ware.
Je wulle ut •vezelf niet wete ei e«
as je den thuis bai die luidspreker
zitte, den leit je je wel derus gaan.
Maar as je den met zo'n twintig man
bai mekaar benne, den wul je niet
wete dat je ok zo kinderachtig ben
ne. dat je graag wulle dat Holland
ut wint en den weet je meist niet hoe
je je houwe moete.
En toe ut den rust werd en ut nag
n nul voor ons was. nou, toe was
er den toid om Kees een ploister op
ut gezicht te plakken. En om weer
te praten over de veerdere vooruit-
zichte. Winne vezelf nooit. Maar we
hadde een goal. Afoin. jullie wete
hoe ut ofkommen is. We hewwe ut
wonnen en goed ok Wat een dag.
-at een dag. En wat hewwe we toch
een verlegen ruzie had toe de wed-
stroid ofloupen was. nei mense. da*
niet om nei te vertellen. Want ja,
wai Hollanders benne een sportief
volk en we kenne zp wat nooit g'vu
ongeloik bekenne. dat degene die nou
zo kankerd hadde op Abe en dat die
nou toch ok oigcluk gien knip voor
de neus waard was. die konne er nöu
nag gien iens stil houwe. terwoil ze
hoord hadde. dat ie er nag wel wat
dein had. Welnei. verlegen veut
mazzel had. Aars niks.
Maar ut was. wel een wonder toe
de skeerwinkel uitgong, wat een
glundere gezichte je op de weg zagge.
Ja. ja. wat een dag, wat een dag. En
•at benne we toch verlegen sportief.
Want toe onze joos teugen de Belze
verlore een week of wat terug toe
liepe al die groinzers van nou met
lange gezichte. En gelouf maar. dat
cue joos toe ok er best dein he wwe
Dat ze ut niet winne konne hir>
ons niks. Zo staan rrou die Engelse
er voor. Maar afoin. wai kenne ut
houfd opheffe. Wat een dag. wat een
dag. FIGARO.
Twee voornaamwoorden bréngen
Der mensheid het venijn;
Dit zijn de querilanjten:
De woordjes „mijn" en „dijn".
Ik weet. zij doen verkeerd.
Toch wil ik dit beweren:
Wat lang is ^angeleerd.
- Is niet licht af te leren.
MENSELIJKE POPPEN
Tegenwoordig gaan kinderpoppen
hoe langer hoe meer op levende men
sen gelijken. Een Engels popje kan
spreken, zingen, lachen en huilen met
een natuurlijke menselijke stem en
zelfs kan het gemakkelijk een vreem
de taal leren spreken. Zo is een.
Spaans kinderrijmpje, dat door een
Spaans meisje werd opgezegd, vastge
legd op een klein gramofoonplaatje,
dat door een eenvoudig klokmecha-
nisme in de pop teruggedraaid kan
worden. Het popje is van latex ge
maakt en voelt zacht aan, waardoor
het ook uiterlijk meer menselijk lijkt..
KRIMPYRIJ MAKEN' VAN SOKKEN
Een nieuwe methode om wollen
sokken geheel tegen krimpen in de
was le beschermen is door een Brit
se firma ontwikkeld. De sokken, die
volgens deze methode zijn behandeld,
hebben zich tijdens een zware proef
waaraan zij gedurende 100 dagen wer
den onderworpen uitstekend gedragen
Bij dit nieuwe proces wordt de wol
krimpvrij gemaakt voor het verven
en spinnen. Hierdoor verliest de woL
zijn elasticiteit niet en blijven de sok
ken dus hun oorspronkelijke vorm
behouden. Ook verandert er niets aan
de kleur, hetgeen bij het anti krimp
proces vaak wel het geval is.
Eerr mooi plekje ia de Hollandse bol
lens.reek. Hoewel het seizoen vrijwel
afgelopen is. va; c nop a hed
wat ;e oen'.-te