HOLLANDS
dagblad voor
DUITSCHE AANVALLEN NEMEN IN
KRACHT TOE
STALINO IN
DUITSCH BEZIT
Rost van Tonningen over
de nieuwe staatsleening
De Ver. Staten en Ned. Indië
HET EILAND DAGOE BEZET
De moord io de rijwielstalling
Verzekeringsagent
beleedigde NS.B.ers
Verduisteren
18.31 uur
Redactie en administratie
SCHAGEN Telef. 444 (2 lynen)
Redactie en administratie
DEN HELDER Telef. 2345 (2 lijnen)
Uitgave:
N.V. Uitg. Mij. Hollands Noorderkwartier
WAARIN OPGENOMEN
HELDERSCHE COURANT VAN 1873 SCHAGER COURANT VAN 1855
86ste JAARGANG No. 11630
WOENSDAG 22 OCTOBER 1941
Sovjet vlieg veld en en
oopvaardijschepen
aet bommen bestookt
REACTIE TE LONDEN i
Veldtocht tegen de bolsjewieken
vóór den winter
afgeloopen
BfiRLUN, 21 October (D.N.B.i bi
m Zuidelijken sector van het Oostelijk
kont beeft de Dnitsche luchtmacht, ter
ondersteuning van de operaties op het
Dnitsche leger, op 20 October nieuwe
groote successen behaald en den bolsje
wieken zware verliezen toegebracht Ver-
lefeeidene Sovjet-vliegvelden werden
overdag doeltreffend met bommen be
stookt Op een dezer vliegvelden werden
vijftien Sovjet-vliegtuigen en zes ver
sperringsballons op den beganen grond
vernield.
Rij aanvallen van Duitsche gevechtsvlieg
tuigen on duikbommenwerpers werden twee
Sovjet-batterijen vernietigd en talrijke ande
re batterijen door homtreffers buiten ge-
bruik gesteld. Twee stellingen luchtdoelge-
jchut der bolsjewieken werden vernield. Tal
rijke locomotieven werden eveneens vernield,
lu het Donctzgebied werden de achterwaart
se bewegingen van den vijand met succes
verstoord. De Duitsche gevechtsvliegtuigen
troffen met hun bommen Sovjettransportco-
jonnes, spoorlijnen en wegen. Bij de gevech-
in het gebied om Charkof werden drie
Daitschland strijdt voor Europa
Nieuwe slag voor Britsche
koopvaardijvloot
UIT HET HOOFDKWARTIER VAN
DEN FUEHRER, 21 Oct. (D.N.B.) Het
Opperbevel van de weermacht maakt be
kend:
Duitsche en Italiaansche formaties
hebben gisteren bezit genomen van
het gebied om Stalino, een der be
langrijkste bewapeningscentra in het
Donetzbekken. Stalino zelf werd door
bergjagers ingenomen. De rijksoor-
logsvlag wappert van een belangrijke
industrieele onderneming dezer stad.
Bij de zuivering van het slagveld ten
Oosten van Brjansk heeft de opperbe
velhebber van het 50e bolsjewistische
leger, generaal Petroff, lid van de
opperste Sovjet, met verscheidene of-
beieren van zijn staf den dood gevon
den. Gevechtsvliegtuigen bombardeer
den belangrijke installaties in Mos
kou en Leningrad.
In den strijd tegen de Britsche ravitail-
leeringsscheepvaart brachten duikbooten
op den Atlantischen Oceaan zeven vijan
delijke koopvaardijschepen van tezamen
38500 brt. tot zinken. De groote Britsche
walvischvaarder Svendfoyen werd door
torpedotreffers zwaar beschadigd. Ge
vechtsvliegtuigen vernietigden ten Noord
oosten van Huil een koopvaardijschip van
10.000 brt. Een ander groot schip werd
door bomtreffers beschadigd. In den afge
loopen nacht viel de luchtmacht de be
langrijke ravitailleeringshaven Liverpool
alsmede havens en belangrijke militaire
inrichtingen aan de Engelsche Oost- en
Zuidoostkust aan.
Britsche bommenwerpers lieten in den
nacht van 20 op 21 October brisant- en
brandbommen vallen op verscheidene
plaatsen in Noordwest- en West-Duitsch-
land. De burgerbevolking leed verliezen
aan dooden en gewonden. Er werd eenige
materieele schade aangericht. Vier de;
aanvallende vliegtuigen werden neerge
schoten.
Du .Blauwe Divisie" aan het Oostfront
Een rijwlelafdeeling van de Spaansche
vrijwilligers tijdens den opmarsch
(Orbis-Holland)
Ingeleverde metalen voor een
goed doel besteed
Van de gemeente-ontvanger te Heemstede
ontving de Nederlandsche ambulance van
bet vrijwilligerslegioen een storting op de
bekende postgirorekening
De ontvanger deelde mede. dat eenige
liersonen hem verzocht hadden de hun toe
komende vergoeding wegens ingeleverde
metalen te storten op de rekening van de
Nederlandsche ambulance.
Dat is een voorbeeld ter navolging!
U kent het nummer?
8-7-6-0-0
Nederlandsche ambulance
Koninginnegracht 22 - 's-Gravenhage.
spoortreinen door voltreffers vernietigd. De
Sovjets verloren bovendien drie pantserwa
gens en drie kanonnen, alsmede 250 vracht
auto's, die door bomtreffers vernield werden.
Zeven andere pantserwagens en 190 vracht
auto's werden zwaar beschadigd. Voorts vie
len Duitsche gevechtsvliegtuigen op 20 Oc
tober verscheidene kleine koopvaardijsche
pen der Sovjets in de wateren der Baltische
eilanden met bommen en boordwapens aan.
De Sovjet-koopvaardijschepen werden hevig
beschadigd.
In het Noorden.
De bolsjewieken hebben gisteren in het
gebied van het Ladogameer tegenaanvallen
tegen de oprukkende Duitsche troepen on
dernomen. Hun aanvallen werden over een
breed front en met groote hardnekkigheid
geleid en werden door pantserwagens ge
steund. Soms nam ook de bolsjewistische
artillerie met krachtig vuur aan de gevech
ten deel. De Duitsche troepen wisten even
wel al deze aanvallen der bolsjewieken met
sucecs te verijdelen. De bolsjewieken leden
zware verliezen.
In den centrale sector van het Oostelijk
front ondernamen de troepen van een
Duitsch legercorps gisteren een zuiverings
actie in het veroverde gebied. Hierbij maak
ten de Duitschers alleen in dezen sector 300
bespannen bolsjewistische voertuigen buit.
Het veroverde Sowjetgebied.
In den loop van vier maanden hebben,
naar D.N.B. meldt, de Duitsche soldaten in
het Oosten een gebied veroverd van a n-
derhalf millioen vierkante kilometer
met een bevolking van 65 millioen
zielen, een derde van de totale bevolking
der Sowjet-Unie.
HILVERSUM, 21 October. Donder
dagavond a.s., 23 October, zal de secre
taris-generaal van bet departement van
financiën en president van de Neder
landsche Bank, Mr. Rost van Tonningen,
in de uitzending „De spiegel van den
dag' van 19.20 tot 19.30 uur over den zen
der Hilversum 1 in een vraaggesprek
met den heer L. Wybrands Marcussen,
een uiteenzetting geven over de aange
kondigde nieuwe staatsleening.
De „Prawda" eischt, naar DNB uit Helsin
ki bericht, volgens de bolsjewistische radio,
in een hoofdartikel onder het opschrift:
„Laat ons iedere stad, ieder dorp in een on
neembare vesting veranderen" opnieuw de
verdediging van de dorpen en steden. De vij
and zet, zoo wordt in dit artikel gezegd, zijn
opmarsch voort. Het land moet een bitte
ren tijd doormaken. Daarom moet alles voor
de verdediging worden ingericht. Iedere
straat, ja ieder huis moet voor het bieden
van tegenstand worden gebruikt. Diegenen,
die de etappediensten desorganiseeren, moe
ben onmiddelijk aan het bolsjewistische mi
litaire gerechtshof worden uitgeleverd.
De VPB-correspondent te Berlijn meldt:
In de Turksche stad Kara heeft men vol
gens een bericht in de Popole di Roma reeds
concentratiekampen ingericht, waar. mili
tairen van verschillende rang en de zg. po
litieke commissarissen, die uit de Sowjet-
Unie wisten te ontkomen, bij het overschrij
den der Turksche grens onmiddellijk gein-
terneerd moeten worden. Onder de reeds
opgevangen vluchtelingen bevinden zich
ambtenaren, die ovor opvallend veel geld
beschikken.
Een Londensche stem.
De „Deutsche Ztg. in den, Niederl." publi
ceert een bericht van haar correspondent te
Stockholm, inhoudende, dat de verklaring
van de Londensche „Times", dat de Duit
schers in alle sectoren van het Sowjet-oor-
logstooneel steeds dieper de grootste en
rijkste industriegebieden der Sowjet-Unie
binnendringen en de bolsjewistiche troepen
wegdringen van hun vitale ravitailleerings-
bases, wordt bevestigd door de militaire
ontwikkeling der laatste 48 uur.
In weerwil van den verbitterden tegen
stand van in allerijl aangevoerde Sowjet-
reserves wordt de Duitsche opmarsch,
slechts op enkele plaatsen door het slechte
weer gehinderd, onafgebroken en. met nog
steeds toenemende aanvalskracht voortgezet
De Engelsche militaire deskundigen twij
felen er thans niet meer aan, dat de Duit
schers den veldtocht tegen de bolsjewieken
nog voor het invallen van den winter heb
ben beëindigd.
^Zonder Amerikaansche hulp
geen verdediging togen Japan
mogelijk.
NEW YORK, 21 Oct. (DNB.) Een be
richt van de New York Times uit Singapore
wijst op de noodzakelijkheid voor de Ver.
Staten om deel te nemen aan de verdediging
van Britsche en Nederlandsche bezittingen
in het Verre Oosten. Deze bezittingen zijn
volgens het blad weliswaar beslist gekant
tegen concessies aan Japan, maar realis-
Extra berichten van het
Duitsche opperbevel
Oostzeegebied thans geheel
van den vijand bevrijd
UIT HET HOOFDKWARTIER VAN DEN
FUHRER, 21 Oct. Het opperbevel van de
weermacht maakt bekend:
Het eiland Dagoe is ingenomen. Daarmede
zijn alle eilanden voor de Baltische kust in
Duitsche handen en is het geheele Baltische
gebied van den vijand gezuiverd. In voor
beeldige samenwerking met formaties van
de marine en het luchtwapen was het aan
een divisie infanterie van het Duitsche leger
reeds op 12 October gelukt, op de Zuidelijke
punt van het eiland verrassend te landen.
In hardnekkige gevechten, die tien dagen
geduurd hebben, werd het eiland sindsdien
van den vijand gezuiverd. Daarbij vielen
3.000 gevangenen in Duitsche handen. Zes
kustbatterijen werden vernield. Resten van
de vijandelijke bezetting wei-den bij de po
ging om over zee te ontkomen, door eenhe
den van de marine met het luchtwapen on
schadelijk gemaakt.
De strijd aan bet N. deel van het
Oostelijk Front
In een tweede extra-bericht maakt
het opperbevel van de weermacht be
kend:
Door de heden gemelde bezetting van
het eiland Dagoe ls het Oostzeegebied
thans gehieel en al van den vijand be
vrijd en daarmede het tijdstip gekomen
ook te berichten over de operaties die
sedert begin Augustus in den Noordelij
ken seotor van het Oostelijk front heb
ben plaatsgevonden*
Na de doorbraak door de Stalinlinie had
de legergroep van generaal-veldmaarschalk
Ritter von Leeb in samenwerking met de
luchtmacht van generaloberst Keiler tot
opdracht gekregen de zich tusschen het II-
men. en Peipusmeer bevindende strijd
krachten van den tegenstander te verslaan,
de vesting Leningrad in het Zuiden af te
sluiten, alsmede Estland en de Oostzee-
eilanden van don vijand te zuiveren. On
danks de voortdurend sterke bedreiging
hunner Oostelijke flank boog het gros van
het leger van generaloberst Busch tezamen
met het pantserleger van generaloberst
Hoeppner allereerst naar het Noorden af.
Tijdens buitengewoon hevige gevechten
werd de uitgebreide stelling van den tegen
stander in ontoegankelijk bosch- en moeras
terrein aangelegd, tusschen Ilmen- en Pei
pusmeer doorbroken, waarbij ongeveer vijf
duizend kazematten in gevechten van man
tegen man moesten worden bedwongen en
uitcebreide mijnenvelden met meer dan
S0.000 mijnen worden opgeruimd. In nieuwe
hevise gevechten moesten vervolgens ten
Noorden van Loega zeer sterke vijandelijke
strijdkrachten worden vernietigd, alvorens
de aanval op het vestinggebied van Lenin
grad kon beginnen. Alle pogingen van den
tegenstander, om de insluiting van deze
stad door ontlastende aanvallen aan beide
zijden van het Urnen-meer te verhinderen,
mislukten.
In den tegenaanval ten Zuiden van het
Ilmenmeer werd het voornaamste gevaar
door vernietiging van talrijke vijandelijke
divisies afgewend. Gelijktijdig rukte het le
ger van generaloberst von Kuecher ten
Westen van het Peipusmeer over een breed
front on tot aan de kust van de Finsche
Golf. Na de inneming van Reval en Pernau
werd de landing on de Oostzee-eilanden voor
bereid, terwijl sterke onderdeden van het
leger ten Noorden van het Peipusmeer naar
tisch genoeg om in te zien, dat hun vastbe
raden houding slechts te handhaven is, in
dien de Ver. Staten militairen steun toezeg
gen. Amerikaansche deelneming aan de ver
dediging zou het Maleische gebied en Sin
gapore tegen lederen aanval beveiligen. Ook
Britsche militairen hebben onlangs de nood
zakelijkheid van Amerikaansche medewer
king geuit
Het blad verklaart, dat met nadruk gezegd
dient te worden, dat Nederlandsch-Indië zijn
maatregelen tegen Japan zonder Amerikaan -
schen steun op den duur niet kan voortzet
ten met het oog op het gevaar, dat Japan
door deze maatregelen tot den strijd gedwon
gen kan worden.
Onderzoek brengt geknoei met
fietsen aan bet licht.
Het onderzoek inzake den moord in de rij
wielstalling in de Corn. Anthonisstraat, dat
de politie met kracht voortzet, heeft tal van
aanwijzingen opgeleverd, welke echter tot
dusverre nog niet tot de ontknooping van
het raadsel hebben geleid. Ook van de vijf
vermiste rijwielen is nog geen enkel spoocr
ontdekt.
Een belangrijke schakel in het onderzoek
wordt gevormd door de twee klanten, die
zooals reeds medegedeeld is blijkens de
uitlatingen van het slachtoffer, nog na mid
dernacht in de stalling werden verwacht.
Een hunner heeft zich bij de politie gemeld,
doch de tweede heeft nog niets van zich la
ten hooren.
Het het onderzoek in de moordzaak dus
nog weinig positiefs opgeleverd, er zijn daar
bij andere dingen aan den dag gekomen,
welke een ongunstig licht werpen op de
gedragingen van den eigenaar der stalling,
den zoon van den vermoorde. Het blijkt, dat
deze zoon, behalve de rijwielstalling aan de
Corn. Anthoniszstraat, er ook een hield in de
J. W. Brouwersstraat. Er schijnen in beide
stallingen rare manipulaties te zijn geschied.
Dit alles is voor de politie aanleiding ge
weest, om deze zaak grondig uit te zoeken.
Alle fietsen uit de twee stallingen zijn daar
om in beslag genomen en de eigenaar is ge
arresteerd. Thans wordt van al deze rijwie
len gecontroleerd, wie de eigenaar of eige
naresse is.
Of er eenig verband tusschen de ontdekte
knoeierijen en den moord bestaat, is op het
oogenblik nog niet te
En beriep zich op „uitspraak van
kantonrechter".
Eert verzekeringsagent uit Nieuwer Am-
stel, die in het bijzijn van een brigadier en
een agent van politie N.S.B.-ers had uitge
maakt voor: „Tuig van de richel", „vuile ver
raders" en „schorum", stond gisteren voor
den vrederechter te Amsterdam terecht.
De brigadier had den man gewaarschuwd
zich niet op deze wijze uit te laten. De ver
zekeringsagent had echter geantwoord, dat
hij niets verkeerds zei, want dat de kanton
rechter te Arnhem had uitgemaakt, dat
N.S.B.-ers landverraders waren.
De brigadier had daarop proces-verbaal
opgemaakt.
De officier van justitie laakte het, dat de
man zich op deze wijze had uitgelaten. Bo
vendien vond hij het onbehoorlijk er den
kantonrechter te Arnhem ten onrechte bij
te halen. Hij vroeg vijf dagen gevangenis
straf.
De vrederechter achtte het onverstandig
dat de man nog steeds is blijven volharden
in zijn houding en qualificaties. Er moet nu
eindelijk paal en perk worden gesteld aan
het optreden van menschen, die een deel
van ons volk aan laster en beleediging mee-
nen te kunnen prijs geven.
Dat de kantonrechter te Arnhem ooit iete
zou hebben gezegd als door dezen man be
weerd werd, is een sprookje. De vrederechter
vond de geëischte straf te laag en veroor
deelde den verzekeringsagent tot veertien da
gen gevangenisstraf.
het Oosten optrokken om aan de gevech
ten tot omsingeling van Leningrad deel te
nemen.
Aan de veroverin t» van de Oostzee-eilan
den hebben strijdkrachten ter zee onder op
perbevel van admiraal-generaal Carls in
aanzienlijke mate meegewerkt. Behalve het
transport van de landingstroepen hebben zij
door aanvallen op de Finsche Golf bedrei
ging door de Sowjet-marine in de flank uit
geschakeld, de vijandelijke mijnenversperrin-
gen in de wateren rondom de onderhavige
eilanden opgeruimd en door beschieting van
de vijandelijke stelling van zee uit deelge
nomen aan de gevechten te land.
In een zware worsteling, onvermoeibaar
gesteund door de luchtformaties van de ge-
neraals-vlieger Freiherr von Richthofen en
Foerster, hebben de formaties van leger en
Waffen-SS, die vereenigd waren in de le
gergroep van generaal-veldmaarschalk Rit
ter von Leeb, sinds het weermachtbericht
van 6 Augustus meer dan 300.000 gevange
nen gemaakt, 1581 tanks en 4063 stukken ge
schut buit gemaakt of vernield. Het belang
rijkste doel van hun operaties is bereikt
met de omsingeling van Leningrad. De wan
hopige pogingen van de Sowjetstrijdkrach-
ten, te Leningrad ingesloten, om uit te bre
ken, werden door de bank met zware ver
liezen voor den tegenstander afgeslagen.
Aanzienlijke onderdeelen van deze leger
groep en van de luchtvloot van general
oberst Keiler zijn reeds geruimen tijd gele
den vrij gekomen om deel te nemen aan
operaties op andere punten van het ooste
lijk front
Vanavond gaat de
verduistering in om
en dunrt totmorgen ochtend
8.19 unr
Japan tot het laatst
op de bres voor den vrede
Onderhandelingen met Amerika
echter nog steeds zonder resul
taat.
TOKIO, 21 Oct. (Domei). De Tokio Asa-
ni Sjimboen schrijft, dat volgens berichten
uit Washington de Ver. Staten de voortzet
ting van de onderhandelingen schijnen te
wensohen. Het is nog niet te laat, zoo meent
het blad, want zelfs de laatste vijf minuten
zal Japan zich inspannen voor het instand
houden van den vrede. Overigens bestaat er
geen twijfel over, dat de onderhandelingen
tot dusver zonder resultaat zijn gebleven.
Amerikaansche censuur op post
voor Japan.
De regeering der Ver. Staten heeft beslo
ten tot het invoeren van censuur op post
voor Japan, zulks met ingang van 20 Oct.,
aldus meldt d^ Asahi Sjimboen. Men ver
wacht voor het oogenblik niet, dat de oen
suur zal worden toegepast op poet voor
Mandsjoekwo.
Japansche gezant uit Irak terug
De Japansche gevolmachtigde gezant in
Irak, Sjinro Miyalaki, is met zijn echtge-
noote naai- Japan teruggekeerd aan boord
van een schip, dat 20 October in Kiloeng
op Formosa is aangekomen. Hij verklaarde,
dat een vijftiental Japanners, employés van
Japansche maatschappijen, die verblijf hou
den te Bagdad, voor het meerendeel man
nen, allen aan boord van de Hiemaroe uit
Irak zullen vertrekken.
De Japansche woordvoerder heeft ver
klaard geen inlichtingen te hebben ontvan
gen omtrent een verbreking van de handels
betrekkingen tusschen Irak en Japan.
PROCUREUR-GENERAAL TE AMSTER
DAM.
's-GRAVENHAGE, 21 Oct. Het Rijks
commissariaat maakt bekend:
De Rijkscommissaris voor het bezette Ne
derlandsche gebied heeft op grond van art.
1 zijner verordening no. 108/40 .(vierde* ver
ordening over bijzondere bestuursrechtelijke
maatregelen) aan den procureur-generaal te
Amsterdam, Mr. J. A. van Thiel, pensi
oen verleend. In zijn plaats heeft de Rijks
commissaris voor het bezette Nederlandsche
gebied op grond van dezelfde bepaling, Mr.
J. Feitsma, rechter aan de arrondisse
mentsrechtbank te Groningen, tot procureor-
generaal in Amsterdam benoemd.
Brutale inbraak in
juwelierszaak
Bijna de geheele etalage leegge
roofd.
Een brutale inbraak te te Rotterdam ge
pleegd in den nacht van Vrijdag op Zater
dag in de juwelierszaak van het magazijn
van gouden en zilveren werken Lucardie
N.V., gevestigd aan den nieuwen Binnenweg
waar uit een etalage, waarvan de ruit het
behulp van een met doeken omwonden ha
mer is vernield, gouden en zilveren voor
werpen ter waarde van bijna 8Yz duizend
gulden zijn gestolen. De inbrekers hadden
de weersomstandigheden mee.
Men is begonnen met het vernielen van
een slot, waarmede een stevig houten luik
voor de etalageramen gedurende den nacht
wordt aangebracht. Hierdoor konden de die
ven de drie groote luiken uit de voegen
sahuiven. Zij hebben de zware voorwerpen
in een nabijgelegen portiek gedragen, zoodat
zij uit het onmiddellijk gezicht waren. Hier
na hebben zij getracht met een glassnijder
een reep uit het etalagevenster te snijden ter
grootte van ongeveer 30 bij 30 cM., welke
poging echter mislukte. Daarna hebben zij
met een met doeken omwoelden hamer een
voudig een flink gat in de ruit geslagen.
Met behulp van een haak of iets dergelijks'
konden aldus de dichtstbijliggende voorwer
pen naar het gat worden gehaald en vervol
gens met de hand er uit worden genomen.
De dieven hebben op deze wijze kans gezien
een gedeelte van de etalage leeg te rooven.
Een groot aantal vulpenhouders, zilveren en
gouden armbanden, een groot aantal ringen
met en zonder steenen, waaronder 180 gou
den verlovingsringen, colliers e.d. met een
totale waarde van f 8.400, is op deze wijze
ontvreemd. Enkele voorwerpen, die de hee-
ren in het duister waarschijnlijk niet heb
ben gezien, zijn hier en daar verspreid blij
ven liggen. De politie stelt een nauwgezet
onderzoek in.