ECGNOMiSCHEH RECHTER
DE LUCHTROOVERS VAN H01TIKA
Radioprogramma
TWEE HAAGSCHE
1ENTOONSTELLINGEN
Volksche zinnebeelden
en soldatenkunst
Twee tentoonstellingen zijn er op
het oogeniblik in Den Haag, welke
zeker de moeite waard zijn om er
aandacht aan te schenken. Dat is
allereerst ..Eeuwig levende teekens"
i in het Gemeente-museum. Het doel
van deze uitgebreide, met veel zorg
samengestelde' verzameling is, zoo
als men weet, bekendheid te geven
aan de groote verscheidenheid van
volksche zinnebeelden.
„Wat kon zinrijker, zoo wordt in de in
leiding van de catalogus gevraagd, de stage
herhaling van ontstaan en vergaan als wet
van ons bestaan verbeelden, dan het beeid
der zon in haar eeuwig op- en ondergaan?
«En welk beeld der zon kon met meer nadruk
de beweging der stijgende en dalende zon
vastleggen dan dat van een wentelend
rad? Dit beeld, het z.g. radkruis, is tot den
huldigen dag in de bodemverbonden ge
bruiken een teeken van de weder hooger
stijgende zon. Op Palmzondag loopcn nog in
vele streken van ons land de kinderen met
brooden in den vorm waarvan de oude
traditie verankerd ligt. Het zinnebeeld van
het nieuw ontwakend leven vindt men o.m.
ook in de Elburgsche „Haantje Pik", het
zonnenrad, vereenigd met het teeken van 't
vruchtbare leven, de haan. Een vorm van
Palmpaschen. welke men overigens telkens
in het Oosten des lands tegenkomt.
Talrijk zijn fcop deze tentoonstelling oude
meubelen met overgeleverde symbolieke.
versiering, vooral in houtsnijwerk. Zeer
'belangrijk zijn de zomer- en winterzonnen,
de dubbele spiralen aan den gevel, we!k
symbool men ook bij de oogstgebruiken te
rugvindt, met name in stroovlechtwerk
achter 00 den wagen, welk gebruik b,v. in
den Gelderschen Achterhoek bewaard ge
bleven is. Geen van onze zonneteekens treft
men zóo veelvuldig aan als de zesster",
aan de deur. op huisraad, op ketelhaken
aan den haard, op het boenhok en het
emmerrek. op schepen en op de oude
Twentsche „Tuugkiste". op Friesch aarde
werk en vooral bovenaan topgevels van
boerderij en schuur. D.an is er ook nog de
levensboom, or» vuurlepels uit den Achter
hoek en Geldersche beddepannen..
Ook op dezen tweeden rondgang moeten
wij ons beperken, doch hoe veel zou er
nog niet te vertellen zijn van het Achter-
hoeksche aardewerk, versierd met hart en
uitbottende ranken, van.de Westfriesche in-
maakpotfen met het vogelpaar erop als
zinnebeeld van wereldwijsheid en de stille
werking der natuur, zooals die te zien zijn
in het Hoornsche museum; van de heils-
knoop als kunstig uitgesneden zinnebeeld
op Nodersaksische tafels en kisten zooals
Arnhems Openluchtmuseum die bezit, of op
Westfriesche stoven. Laten wij besluiten met
nog even aandacht te vragen éoor de ge
kruiste paardekoppen als Nedersaksisch ge
velteken. Op de tentoonstelling vindt men
afbeeldingen van hiermee gesierde boerde
rijen en schuren uit Losser en Lichtevooi'f
de, in het bijzonder in de buurtschappen
Harreveld en Zieuwent. waar nog een hon
derdtal van deze gevelversieringen voor
komt en waar de rietdekker die deze gevel
toppen aanbracht, het ambacht erfde van
zijn vader en grootvader. In Friesland vindt
men zoo nog de oeleborden of de twee zwa
nen. En dan zijn er tenslottte nog de Ha-
gal-rune,-vaak als een variatie op de zes
ster ingemetseld bewaard gebleven. o.m. in
een hofstede te Losser uit 1672 en in de
stadsmuur van Elburg bij de Vischpoort
en niet te vergeten de Odal-rune in stie-
pels der Twentsche hoeven, schier overal
in het land terug te vinden in de zand-
loopervormige. tweekleurige beschildering
van vensterluiken.
F)e andere tentoonstelling hier is die in
de Gothische zaal, onder den naam
„Der Soldat in Holland'", bestaande uit
foto's, schilderstukken, aquarellen en teeke-
ningen, vervaardigd door Duitsche soldaten,
die Nederland met de oogen van een
vreemdeling hebben bekeken en wier in
drukken uiteraard nog al eens wat afwij
ken van die welke de eigen bewoner op
doet. Daarom reeds is het interessant, er
kennis van te nemen. Afgezien hiervan
echter ziet men inzendingen, welke artistiek
op een hoog peil staan en met name is
dit bij de fotografieën het geval. De molen
en de zee hebben vooral deze kunstenaars
in-uniform geïnspireerd. Er is ook een af-,
deeliijg Hollandsche grachten en verder
een voor het stadsbeeld, voor typische klee
derdrachten, voor handel en verkeer en nog
andere onderwefpen. waarvan vooral humor
ook ruim vertegenwoordigd is. al zijn niet
alle teekeningen even ereestig. In deze laat
ste afdeelingen blijken de meest geliefde
onderwerpen te zijn de soldaat en het
meisje en de soldaat, boodschappen doende
en beladen met pakjes. Een kanonnier hééft
een zeer verdienstelijke teekening vervaar
digd van een stadsgezicht bij Dordrecht,
verder een aquarel van de Harlingsche ha-
yen; knappe foto's van de Nederlandsche
jeugd trekken verdiend de aandacht en
dan zijn er tal van stemmingsvolle zee
gezichten. Ook enkele landschappet} vallen
op.
De jurv heeft bij de beoordeeling van
de inzendingen kennelijk niet slechts een
artistieken doch zeker ook een folkloristi
sche maatstaf aangelegd.
Er blijkt veel belangstelling ook voor
deze tentoonstelling te bestaan; op den
eersten dag waren, er direct al twaalf
honderd bezoekers en Zondag j.1. werd zij
bezocht door 3000 personen.
Voor den
(Zitting van Woensdag 22 October 1941.)
Men begrijpt nog niet, dat het ver
boden is buiten de distributie om tr
koopen of te verkoopen. Niet alleen
worden woekerwinsten gemaakt,
doqh men benadeelt ook de volksge
meenschap.
N. A. Nap uit Anna Paulowne, kocht
öp 29 Mei buiten de distributie om 10 Liter
spijsolie voor den fantastischen prijs van
f 1.95 per liter. Hij zeidé gebrek aan olie te
hebben. Daar hebben meer menschen gebrek
aan, zeide de Ec. Rechter, mr. Ubbens. De
Officier van Justitie, Mr. de Brueys Tack
eischte fSO.boete, subs. 20 dagen. Vonnis:
f60.subs. 15 dagen.
Joh. van der Molen, die aan den*vori-
gen verd. de' JO Liter spijsolie had verkocht
en daardbor woekerwinst had gemaakt, hoor
de f 150.— boete, subs. 40 dagen tegen zich
eischen. Mr. Ubbens veroordeelde verd. tot
f 100.boete, subs. 30 dagen.
Van mej. E. Oudt, winkelierster te Wie-
ringen, had verd. Wiegman, van beroep
melkslijter aldaar, boterbonnen gekocht. Mej.
Oudt'had een toewijzing ontvangen, doch
kon er geen boter op krijgen, waarna verd.
over den naam van get. zijn eigen naam
plakte. Dit nu was een daad van geraffi
neerdheid, welke niet viel goed te praten.
Yerd. voerde ter verdediging aan, dat hij
het ni^t had gedaan om er beter vaji te wor
den. Hij wist "niet, dat zooiets niet mocht!
De Officier hield rekening met verdachte's
naastenliefde en eischte f 40.boete, subs.
10 dagen. Het vonnis luidde f20.subs.
5 dagen.
Mej. N. KI. van der Meer uit Barsin-
gerihorn was niet .verschenen. Haar werd
ten laste gelegd, dat zij 'n partijtje varkens-
vleesch had gekocht. Uit een brief, dien
zij had geschreven bleek, dat haar man het
vleesch had gekocht en betaald. De officier
vroeg daarom vrijspraak, waarmede de Eco
nomische Rechter zich vereenigen kon.
De hotelhouder W. Joh. M. Schouten
uit Den Helder moest verschijnen, omdat hij
op 24 Juni 45 kg. vleesch, afkomstig van een
frauduleus geslacht varken had gekocht, te
gen f 1.35 per Kg.
Verd. merkte op, dat hij een paar
dagen later een diner had. Maar U moogt
niet zonder inlevering van een bon koopen,
zeide Mr. Ubbens. U Ihadt dan dat diner niet
moeten aannemen.
De Officier van Justitie eischte f 300 boete,
subs. 80 dagen met verbeurdverklaring van
het in beslag genomen vleesch.
De raadsman van verd., Mr. de Groot uit
Alkmaar vroeg clementie voor zijn cliënt.
Uitspraak doende, veroordeelde de Econ. R.
verd. tot f 250 boëte, subs. 50 dagen.
Verd. merkte nog op, dat hij stellig van
meening was, dat het vleesch gekeurd was.
De, boer M. Tijsen uit Hippolytushoef op
Wieringen had drie koeien, waarvan er twee
waren ingeschreven in het veetböekje, doch
het detde dier kwam er niet in v^or. Daar
voor moest onze Tijsen terecht staan. De
officier vond het een ernstig feit en eischte
f 75, subs. 30 dagen. Vonnis f 25 subs. 5 da-
geïi. omdat hier geen fraude in het spel
was.
Op de markt te Purmerend had verd.
N. Th. Rood, veehouder te Schermerhorn,
een schaap gekocht en dit frauduleus ge
slacht in een schuur van J. de Groot aldaar
"Ved. erkende het feit, waarop de officier vijf
maanden gevangenisstraf eischte.
De verdediger Mr. Leesberg Jr. wees in
zijn pleidooi in het bijzonder op den slechten
gezondheidstoestand van zijn cliënt en vroeg
daarom een mildere straf. De Economische
Rechter wilde hiermede rekening houden en
veroordeelde verd. tot drie maanden gevan
genisstraf.
Verdachte J. de Groot uit Schermerhorn,
in wiens schuur het schaap was geslacht,
hoorde 2 maanden gevangenisstraf tegen
zich eischgn. Mr. Ubbens nam aan, dat deze
verd. was overgehaald door -Rood en reke
ning houdende met den reeds hoogen ouder
dom van verd. veroordeelde hij de Groot tot
f 75 boete subs. 15 dagen.
Een zekere J. Buik uit Heiloo had drie
schapen frauduleus geslacht en bekende dit
feit volkomen. Hij had als slager veel min
der vleesch dan vroeger, voerde verd. ter
verdediging aan, waarop de Officier zeide,
dat alle slagers minder vleesch kregen. Hij
eischte daar het een zéér ernstig feit was
een gevangenisstraf voor den tijd van
zes maanden. De Econ. Rechter veroordeel
de den slager tot vier maanden gevangenis
straf.
T. Huizinga uit Den Helder slachtte frau
duleus een varken en verkocht het vleesch.
Hij had het gedaan, naar hij zeide, op be
vel van een Duitsche Onderofficier, die hem
verklaard zou hebben, dat het vleesch voor
de Duitsche Weermacht was bestemd. Mr.
Ubbens maakte er verd. echter op attent,
dat hij bij de politie had verklaard, dat het
vleesch bestemd was voor eigen consumptie
en voor verkoop aan het publiek.
Get. W. J. M. Schouten uit Den Helder
vertelde, dat hij van verd. een half varken
had gekocht.
De Ofifcier noemde dit een ernstig feit en
geloofde niets van het, verhaal over de
Duitsche Weermacht.
De Raadsman van verd., mr. Wynne uit
Alkmaar, noemde den strijd om het bestaan
voor z'n cliënt zeer moeilijk. De samenloop
van omstandigheden verminderden, volgens
mr. Wynne, den ernst van het feit in hooge
mate. Aangezien verd. zéér gunstig bekend
staat vroeg pl. een boete inplaats van een
vrijheidsstraf.
Mr. Ubbens, uitspraak doende,~veroordeel-
de verd. tot een gevangenisstraf voor den
tijd van drie maanden.
K. C. Dros en J. Jongendijk, slagers te
Texel, hadden in de schuur van een zekeren
P. Bakker aldaar, drie kalveren fraudu
leus geslacht en het vleesch verkocht. De
Officier vond dit een ernstig geval en vroeg
tegen ieder der verdachten 0 maanden ge
vangenisstraf. Mr. Ubbens veroordeelde ver
dachten, tot 4 maanden.
P. Bakker, veehouder van beroep en wo
nende te Texel, in wiens schuur de drie
varkens waren geslacht, zeide niet te heb
ben geweten, dat er frauduleus werd ge
slacht. De Officier vroeg vrijspraak, waar
mede mr. Ubbens accoord ging.
MEERVOUDIGE STRAFKAMER.
Zitting van 21 October.
EEN DUUR FUIFJE.
/Met z'n vieren kwamen ze voor het zon
daarsbankje te staafi. Het waren W. G. en
J.%de V. uit Hoorn,"cle eerste vroeger te St.
Pancras, en T. R. en C. S. uit Den Helder.
Op 5 Augustus hadden ze een gezellig
avondje gehad bij S. te Den Helder en deze
was toen op het denkbeeld gekomen, een
aantal flesschen wijn te kapen uit een leeg
staande woning in de Duinstraat aldaar.
S. had, terwijl de anderen-de woning bin
nendrongen, met de V. op den uitkijk ge
staan. De diefstal lukte, doch de politie
agent KI. V. was er ook nog en hield
de heeren aan, toen ze de tyiit in veiligheid
wilden brengen. S. wist er niet veel meer
van, hetgeenden president de opmerking
ontlokte, dat hij de zaak er daardoor niet
beter op maakte.
De Officier van Justitie eischte tegen W.
G. en T. R. 1 jaar en 6 maanden en tegen
verdachten S. en de V. 1 jaar gevangenis
straf.
De verdedigers mrs Leesberg Jz., Zeiler
en Lesterhuis uit Alkmaar pleitten clemen
tie.
De gedetineerde landarbeider J. H. uit
Anna Pa\^lowna had op 27 Augustus een
heerenrijwiel weggenomen van een zeke
ren A. L; v. M., aldaar, die z'n karretje in
een rijwielstalling had in bewaring gegeven.
Dë Officier wilde er rekening meo hou
den, dat verd. alreeds drie maanden pre-
77. Ze kwamen echtq
veilig bij het vliegtuig
aan en de bestuurder
stond al klaar om
bandje te helpen. Zoo,
Pieterman, heb je lek
ker gezwommen? Piel
wist best, dat ^pieter
mannen een soort visch
waren, die onverwacht
gèmeen konden steken
en toen de bestuurder
hem 'aan „boord" hielp,
kneep hij hem eens fijn
in zijn vinger. Au, ai,
'wat gebeurt daar?
78. Zeker een pieterman
aangeraakt, zei Piet
doodleuk en stapte de
laadruimte binnen om
een handje te helpen
met het inbrengen van
de zakken. Wat waren
die dingen zwaar. En
dan dat eeuwige gewie
bel van het toestel. Af
wisselend zag Piet de
boot beneden en dan
weer boven zich op het
water. Opeens zag hij,
dat er iets uit de zak
van den bestuurder viel:
een groote brief en een
glinsterend doosje.
ventief zat en vroeg daarom een gevange
nisstraf voor den tijd van' één jaar.
Mr. Lesterhuis pleitte clementie.
Ook de niet ter zitting verschenen verd.
A. J. v. A. van Texel had in September van
den Frieschen landarbeider A. de V., die
toentertijd oh Texel werkte, een armband
horloge, dat hij in een blikken tabaksdoos
had gestopt, weggenomen, terwijl de land
bouwer J. E. uit Alkmaar een mes, hetwelk
in een schede gestoken was, had zien ver
dwijnen.
Tegen verd., die een buitengerechtelijke
bekentenis had afgelegd, eischte de Offi
cier drie maanden gevangenisstraf. In al
de zaken uitspraak over veertien dagen.
STRENGE MAATREGELEN TEGEN ANTI
DUITSCHE TERREUR IN FRANKRIJK.
PARIJS. 22 Oct. (D.N.B.) Van bevoegde
zijde wordt medegedeeld: Zondag is te Nan-
tes de Duitsche Feldkommandant door on
bekende daders vermoord. Als zoenoffer
voor dezen moord en als afschrikweklfend
Voorbeeld ter voorkoming van herhaling
van dergelijke misdaden, heeft de^militaire
bevelhebber in Frarikrijk in de eerste plaats
bevolen, dat vijftig gijzelaars door den kogel
ter dood moeten worden gebracht. Indien
de daders niet vóór den 24sten October ge
pakt zijn. worden met het oog op den ernst
van de daad opnieuw vijftig gijzelaars
doodgeschoten. De Fransche autoriteiten
steunen het onderzoek met alle kracht. Het
is te hopen, dat het gêlukt de daders en de
aanstichters tijdig te ontdekken en dat de
reeds genomen maatregelen voldoende zul
len zlin om de raddraaiers af te houden van
aanstichting tot dergelijke laffe misdaden.
Maarschalk Pétain en admiraal Darlan
hebben vanmiddag per radio een oproep ge
richt tot de bevolking van het bezette ge
bied. waarin zij. met hét oog op de aansla
gen op Duitsche officieren, aansporen tot
loyaliteit jegens de bezettingsautoriteiten
en tevens tot hulp bij het opsporen en de
arrestaties van de daders en de aanstichters.
De moord op den Feldkommandant' te
Nantes wordt door de geheele pers scherp
veroordeeld. De bladen wijzen in hun com
mentaren op de eigenlijke aanstichters van
dezes misdaad, die zich te Londen en Mos
kou bevindeiv Door dergelijke aanslagen,
zoo zeggen de bladen, wordt de een jaar
geleden in Montoire begonnen Duitsch
Fransche toenadering in gevaar gebracht.
De Petit Parisien schrijft, dat de aanslag
in Nantes nog laffer en gemeener is, dan
de tot nu toe voorgekomene. De bevolking
van Nantes heeft dikwijls ervaren, dat/ de
vermoorde Feldkommandant'alles heeft p
daan om in tijden van beperkingen onvt
mijdelijke hardheden te verzachten,
feit, dat te Parijs de daden van terreur i!
gevolg van strenge maatregelen zijn owi
houden, moet tot leering strekken.
VRIJDAG 24 OCTOBER.
Hilversum I. 415,5 m.
6.45 Gramofoonmuziek. 6.50 Ochtendgymnastlrt. tl
Gramofoonmuziek. 7.45 Ochtendgymnastiek. 8.00 B.KC
Nieuwsberichten. 8.15 Gewijde muziek (gr. pl.). 8.45 Qn
mofoonmuzlek. 9.15 Voor de hulsvrouw. 9.20 Grsmol»
muziek. 10.40 Voordracht.. 11.00 Ensemble WUly Kok 11
Gramofoonmuziek. 12.00 Gerard Lebon en *Un o:te
12.30 Gramofoonmuziek. 12.40 Almanak. 12.45 BUI
Nieuws- en economische berichten, t.00 Trans Wouttti
z(]n orkest. 1.40 Gramofoonmuziek. 2.00 Arnhemse!»
kestvereeniglng, solist en gramofoonmuziek. 4.00
lezing. 4.20 Gramofoonmuziek. 4.45 Otto Hendrik» (at
orkest 5.15 B.N.O.: Nieuws-, economische- en beu»
richten. 5.30 Voor dê Jeugd". 5.45 Viool en plano. 6.15 Oi
serie „Onze volkshuishouding". 6.30 Ensemble Sn
Balogh. 7.00 Actueel halfuurtje. 7.30 Pianovoordracht.
De Ramblers. 8.30 Berichten (Engelsch). 8.45 AmusetM
orkest. 9 30 Berichten (Engelsch). 9.45 B.N.O.: Nln?
richten. 10.00—10.15 B.N.O.: Engelsche uitzending:
mie News from Holland.
ten. 8.15 Gramofoonmuziek. 10.00 Morgenwijding.
Pianovoordracht bn gramofoonmuziek. 11.00 Vhoti
kleuters. 11.20 Zang met pianobegeleiding. 11.40 Ore
foonmuzlek.1 3 15 Klaas van Beeck en zijn orkest. 11
B.N.O Nieuws- en economische berichten. 1.00 Gcvstia
middagprogramma. 3.00 Voor de vrouw. 3.45 GrwnOfil
muziek. 4.30 Voor de Jeugd. 5.00 Gramofoonmoilefc l
B.NO.: Nieuws-, economische- en beursberichten, l
Causerie „Lanaen van Europa" (metmuzlkale illustttS
6.16 Gramofoonmuziek. 6.30 8portwetenswaardlgh(4
6.45 Gramofoonmuziek. 7.00 Actueel halfuurtje. 7.10 to
mofoonmuzlek. 7.45 Reportage. 8.00 ZangvoordrachU
Boekbespreking. 8 45 Concertgebouworkest (opn.1. I
Causerie „Een sterk man: Prof. de Ollvelra Salazar'.l
BNO.; Nieuwsberichten. 10.00 Gramofoonmuziek. 10.11
10.15 AvondwDdlng.
INTERESSANTE GREPEN:
Ernstige muziek: De Arnhemsche Orkestver. MW
teert van 14.0016.00 uur Hilversum I met medewtib
van Cor van Overbeek die het concert vóór pUM
orkest van Willem Pijper vertolkt. In October 1853 In
de groote violist Joseph Joachim te Dllsseldorf op b«s
Tijdens dit bezoek schreven 3 componisten getiitfl
voor hem een viool-sonate, n.1. Albert Dletrlch en Job
Brahm8, leder een deel, en Robert Schumann 2 dak
Door het geheele werk klinkt als motief het muüli
devies van Joachim: „Prei aber elnsam". F.A.E,). I
deel dat Brahms schreef, een Scherzo lij, c kl. t. w
heden uitgevoerd door Emmy van Rlel en Plerre Palh
17.45 uur Hllv. I. Miek Engelenburg speelt te 19.MJ
Hllv, I composities van Mozart.
Voor de vrouw: Van 15.0015.20 uur Hllv. n lw
Mevrouw M. Dlnger Uyldert een causerie voor dt i
moeders. Zij behandelt de goede levensgewoonten vos
geboorte van een kind en de kracht van zelfbeheer*»
.waardoor de a.s. moeders kunnen medewerken tot dus
bouw van een beter en-edeler menschengeslacht.
Voor de Jeugd. Dr. J. H. Schuurmans Stekho*»
houdt vandaag de derde en laatste lezing over het oudt
werp: „Hoe heeten de dieren?", van 17.30—17.45
Hllv. I. Over den zender Hllv. II van 11.0011.20 c
vertoeven wU ln de kleuterklas van den Nederlandiü
Omroep waar nieuwe verhaaltjes worden verteld e
we spelletjes worden gedaan.
Sport. Van 18.3018.45 uur HHv. II houdt Karei R
zijn wekeHjksche sportbeschouwlng over de komend» f
beurtenissen.
Reportages. Van 19.45—20.00 uur Hllv. II in de nik'
„Het gordijn gaat open" wordt de belangrijkste film n
deze week besproken.
Gesproken woord: Van 19.20—19.30 uur Hllv. Ultt
de uitzending „Voor den boer" plaats.
FEUILLETON
door
AKSEL SANDEMOSE
11.
Dat is, dunkt me, een voldoende verkla
ring...
Nee, want het regent hier evengoed als
op andere plaatsen. Wat het water ftangaat,
zouden dieren hier wel kunnen leven. Je hebt
hier beekjes, waarvan paarden het water
kunnen drinken, maar menschen worden er
ziek van. De beesten hebben het graag.
Een oogenblik bleef Rasmus zwijgend staan
en zag om zich heen. Zelfs de hemel was niet
zoo als hij zijn moest; als een roestig gewelf
koepelde hij over de wouden. Ineens voelde
hjj een brandenden dorst.'Kwam het, omdat
Charles over zoutwater gesproken had? Maar
voor zijn oogen zag hij een vislQen, dat hem
vervulde met heftig verlangen:
De zee.
Met een bijna niet te dragen pijn drong
het tot hem door, dat ze honderden en hon
derden rnjjlen van de kust verwijderd 'waren,
een eindelooze reis. De wensch kwam in hem
op, dit land met zich mee te nemen en het
uit te spreiden langs de kusten van Maine,
zoodat de armzalige boomen en de treurige
steppen konden luisteren naar den golfslag
van den Atlantischen Oceaan...
Ze trokken verder. Zonder dat iemand het
merkte, zette Charles, die voorop reed, koers
naar het Zuidwesten. Brj een open plaats,
waar hoog gras groeide, hield hjj stil. De an
deren kwam dichterbij en zagen verwonderd
een grauwen steen, die boven het gras uitstak
Met onbeholpen letters was erin uitgehakt:
Gertrude Wilkinson
Walter Wilkinson.
Dora Wilkinson
Peace, Perfect JPeace.
Dat is een grafsteen, fluisterde Theo-
dor.
Ja, dat is het, zei Charles. Men zegt, dat
het water hier vroeger drinkbaar was. Er
vestigde zich een Engelsche familie. Drie kin
deren waren er. Een voor een hebben ze ze
hier neergelegd. Dit is het land van den
dood...
Rasmus keek om zich heen en rilde. Hier
\yaren de kinderen neergelegd, terwijl de wil
dernis jaar na jaar voortging, de farm te
heroveren, tot er niets van restte. Nu verhief
zich nog slechts de zon-geschrQeide heuvel,
waar de winden klaagden, met dien epnen
grauwen steen, waarop stond: Vrede, volko
men vrede...
Er ging hem zooveel door het hoofd; hjj
zag den man, gebroken door verdriet, ge
hurkt neerzitten en moeizaam de namen
zijner doode kinderenin den harden steen
beitelen, terwijl rond hem de stilte stond van
het dooden-land. En eensklaps kwam een
gebeurtenis van lang geleden naar boven in
zijn bewustzijn: Hij zag zijn eigen m'oeder
staan aan éen versch gedolven graf In Zuid
Dakota. Daar lag zijn broer, haar zoon... en
dan later: De verlepte bloemen op den aard-
heuvel boven haar eigen kist, weinige schre
den van het oude graf.
Vrede, volkomen vrede...
Opnieuw voelde hij een kwellenden dorst en
herinnerde zich, dat dit de tweede keer was,
dat het gemis van een kust en van golven.
die hem speelsch tegemoet rolden, als een pijn
over hém kwam: De eerste maal, dat hij het
zoo voelde, was, toen hij zich in Denemarken
als herdersjongen bij een boer had verhuurd.
Den eersten avond beklom hij een hoogte
zonder te weten, wat hij daar zocht. Maar
boven op dën heuvel, waar hij een landschap
zag, gelijk aan dat hij juist verlaten had, met
den eenen heuvel ronden naast den anderen,
overviel hem een gevoel van teleurstelling en
dakloosheid; en snikkend-keerde hij terug. De
fjord was verdwenen.
Angstig was hjj geworden, als een vogel,
die zich opgesloten ziet.
Hjj sloot de oogen en zocht redding door
het fluisteren van een reeks namen: De Stille
Oceaan, Saskatchewan River, Hudson Bay,
Lake Manitoba, Atlantische Oceaan. Maar er
scheen geen ontkomen aan deze eindeloos
vele mijlen land, landj..
Opnieuwr keek hjj naar den steen. Die kin
deren kwamen van ^en land aan zee. Nu la
gen zij daar. en luisterden naar de golven.
Vrede, volkomen vrede...
Met gebogen hoofden stonden ze om den
steen. Ieder was vervuld van z'n eigen ge
dachten. Tersluiks gleed Charles' blik langs
hen heen; een seconde kwam er in zijn oogen
een licht, dat dénken deed aan triomf.
Lajen we doorgaan, zei Rasmus.
En verder trokken ze, naar het Westen,
terwijl Nicoline kefte en raziede tegen de
coyottes.
Opnieuw kwamen ze in lachende, blijde stre
ken, Pedersen begon met waardeering het
land te bezien, eindelijk was hrj in'-Jiet rijk
zijner droomen. Hjj wist zelf niet, welke
mafcht hem naar Alberta gedreven had; het
♦oeval waarschijnlijk hij had slechts vluch
tig en zonder verdere bedoelingen aan Cana
da gedacht, tot hij in Montreal kwam. Daar
had hjj op een dag een tamelijk obscuur win
keltje gezien; de étalage had tot doel, iemand
koude rillingen langs den rug te bezorgen.
Het was een afschuw'lijke uitstalling van
voorwerpen van was en gedrukte paperassen
bedenk u geen oogenblik, kom binnen,
nergens anders vindt ge tegen zulk een lagen
prijs genezing. Het deed sterk denken aan 'n
derderangs kroeg en scheerwinkel. Achter een
glasruitje in de deur had een onheilspellend
oog hem scherp in de gaten gehouden. Met
een gevoel van onpasseljjkheid ging Pedersen
weg. hf Montreal wilde hjj niet blijven,
hoe verder er vandaan, hoe beter. Toen hij
aldus voorbereid was, zorgde het lot ervoor,
dat hjj een kleurig aanplakbiljet zag met
boomen, doorbuigend onder het gewicht van
rijpende vruchten, en weiden met glanzend
vee: een reclame voor het zonnige Alberta.
Pedersen verslond de plaat met de oogen
en dacht aan den winkel van daarstraks...
een week later was hjj op weg naar het
Westen, naar het zonnigj Alberta, het Para
dijs. Honderden malen had hij zich voordee-
lig ergens onderweg kunnen vestigen.. Maar
er was niets aan te doen Het moest en zou
Alberta zijn.
Steeds naar het Westen, dag aan dag,
week aan week. En het was midden in den
gloeiend heeten zomer, yóór er op een dag
tegen den avond een eind aan de reis kwam
en dat zoo vanzelf sprekend, als was het van
hun vertrek ujt Moose Jaw af het doel ge
weest, op deze plaats voor het laatst te kam-
peëren. Langen tijd waren ze voortgetrokken
zonder een woord te wisselen, toen Charles
zei:
Ik woon achter ^ie boomen - daarginds,
in het Noorden. En hier hebben jullie Beaver
Coudlee. In deze streek zal het jullie well*
vallen.
Wat? kwam Pedersen suffig en
om zich heen. Noch hij, noch een der andert
kon de boomen zien, waar Charles van sprs
en toch, heel ver naar het Noorden ond»
scheidden ze een flauwe schaduw, dat
dan zeker het bosch, waarachter hij wooni
Maar de Coudlee Er was niets anders dan 4
eindelooze prairie naar alle kanten.
Charles glimlachte.
We zijn al eenige minuten geklorhm«
Ga nog wat hooger.
Aarzelend deden ze het, maar bleven 4
als verlamd staan: beneden strekten od
mijlen ver ineenloopende dalen uit met bo«
en laag gewas tegen de hellingen. Het M'
landschap vloeidq over in het andere, lag'
als 't ware midden in; op den bodem vant'
dal verhieven zich nieuwe heuvels, grotfti
nieuwe dalen een diepe gleuf. Enkele topp*
schenendoor menschen opgeworpen, sullt*:
brooden of koepels, sommige van boven tl
geplat. Langs de riviertjes en beken stond*
hagen en laag struikgewas; een eland'
langzaam zijn weg van het Zuiden naar Ik
Noorden. Op hetzelfde oogenblik was Chariü
achter hem aan, een uitholling volgend
den machtigen dalwand. Er groeide een we^
aan bloemen, trillend stond de warmte in 4
kloven.
Dit is de tuin van het paradijs, zei ft
dersen stil. Hier zullen we gaan wonen. H#
ren jullie het, Theodor en Frederik en E*
en Mette: Dit is de tuin van het paradljiö
hier gaan we wonen.
Een schot knalde, de eland sprong op?
nog doorloopend in zijq val Charles kvrü
terug.
Wordt vervolii
