HOLLANDS
dagblad voor
Politiek van
den zelfmoord
DONETZBEKKEN VOOR SOVJET-UNIE
VERLOREN GEACHT
Uitspraken van het
yredegerechtshof
Verduister
De Dieuwe
textielkaart
De moord Sn de
rijwielstalling
Redactie en administratie
SCHAGEN Telef. 444 (2 lijnen)
Redactie en administratie
DEN HELDER Telef. 2345 (2 lijnen)
Uitgave:
N.V. Uitg. Mij. Hollands Noorderkwartier
86ste JAARGANG No. 11638
VRIJDAG 31 OCTOBER 1941
SCHERPE CRITIEK DER AMERI-
KAANSCHE BLADEN OP ROOSE-
VELTS REDE.
CHICAGO. 30 Oct. (D.N.B.) Boven hadr
joofdartikel over de laatste rede van Roo-
ievelt schrijft der „Chicago Tribune": „Po
litiek van den zelfmoord". De rede. al-dus
het blad, is niet alleen verontrustend', om
dat -zij zonder twijfel onthult, dat Roosevelt
Ide Amerikaansche soldaten zoo snel moge1-
llik in den oorlog wil sturen. Veel veront
rustender is het beeld, dat Roosevelt van
tfchzelf heeft gegeven. Roosevelt is niet ge-
ieet norm aai. Hij (bekommert zich nooh om
jraarheid en gezond verstand, noch óm lo
gica. Hij stelt de feiten voor. zooals het
roor zijn bedoelingen past. Het, eene oogen-
)lik Is hij het slachtoffer van vrees, het
volgende moment is hij weer krijgshaftig en
jralemd.
Roosevelt heeft niet gezegd, waar hij de
oogenaamde documenten vandaan heeft
lii beweert, dat Hitier alle godsdiensten
ivil vernietigen, doch tegelijkertijd sluit hij
e«n verbond met den vijand' van den gods-
lienst. Stalin.
Ten aanzien van de tot zinken, gebrachte
chepen schrijft het blad, dat het nooit tot
ncidentcn zou zijn gekomen, als Roosevelt
etter en geest van de neutraliteitswet had
leëefbiedigd, zooals zijn eed van trouw hem
plegt, Roosevelt zegt. dat de „vrijheid- der
jee" altijd hét kardinale punt der Ameri-
aansche politiek is geweest.. Op hetzelfde
Ktgenibli'k verhindert de Britsohe vloot met
ijn toestemming, dat Amerikaansche levens
niddelen hongerlijdende kinderen in het
ezette gebied van Europa bereiken. Hét is
ian belang te weten, aldus het blad. waar-
im de wereld beter zou worden, als men de
Vereenigde Staten bankroet laat gaan en de
mgd afslacht. Roosevelts motiveeringen
eteekenen een nationalen zelfmoord.
Vijf woorden^.
De New York Times geeft een verklaring
ran het streven van Roosevelt om het voor
e stellen, alsof de Vereenigde Staten zou-
len zijn aangevallen. Men hóeft Roosevelt
len laatsten tijl vaak verweten, dat hij zich
iet hield aan zijn plechtige belofte tijdens
Ie verkiezingscampagne, niet van het de-
nocratische partijprogramma te zullen af
kijken. In Juni 194(7 werd op den democrati-
chen partijdag de buitenlandsche potiek ge-
ireciseerd. De Vereenigde Staten zouden
liet aan vreemde oorlogen deelnemen en
ejter, vloot of luchtwapen niet naar vreem-
e landen buiten het Amerikaansche ,vaste-
and zenden. Het blad wijst er op. dat het
irogramma reeds vaststond, toen senator
iyrnes, die Rposevelts belanden vertegen--
voordige, er op aandrong, dat daaraan nog
Ie volgende vijf woorden zoudep worden
oegevoegd: behalve in geval van aanval,
Iet blad^zegt verder, dat deze zin door de
lestuurslèden der democratische partij zon-
ler argwaan werd aanvaard, daar zij meern
len. dat er geen bezwaar tegen bestond. De
ede van Roosevelt toont aan, aldus het
ilad, waarom Roosevelt deze vijf woorden
er aan heeft laten toevoegen.
f Doifschland strijdt voor Europa
Opnieuw duizenden gevangenen
ACHTERVOLGING OP HET KRIM
SCHIEREILAND VOORTGEZET.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FUEH-
RER, 30 Oct. (DNB.) Het opperbevel
van de weermacht maakt bekend:
„Op het schiereiland de Krim zetten
de Duitsche strijdkrachten de achter
volging van den vérslagen vijand zon
der onderbreking voort. Plaatselijke te
genstand van zijn achterhoeden werd
gebroken. Hierbij werden opnieuw ver
scheidene duizenden gevangenen ge
maakt en stukken geschut buitgemaakt.
Bij de achtervolging van den vijand
in het Donetzbekken werd den boven
loop van de Donetz door de Duitsche
troepen en die der bondgenootea over
een breed front bereikt. Tijdens succes
volle aanvalsoperaties tusschen het II-
menmeer en het Ladogameer verover
den gepantserde troepen tijdens een
snelle, onverwachte maiioeuvre een vij
andelijken pantsertrein. Zij maakten
talrijke gevangenen.
Zeer zware artillerie van het leger
heeft met goed succes voor den oorlog
belangrijke installaties in Leningrad
bestookt.. Doeltreffende nachtelijke aan
vallen van de luchtmacht waren gericht
op Moskou en Leningrad.
In Noord-Afrika bombardeèrden Duit
sche gevechtsvliegtuigen een Britsch
vliegveld ten Oosten van Mersa Ma
troeh en de havengebieden in de Nijl
Delta.
Afzonderlijke Britsche vliegtuigen
wieppen ih den afgeloopen nacht boven
het Noord-Duitsche kustgebied bommen
neer, zónder schade aan te richten.
Luitenant-kolonel Galland, commodo
re van een jachteskader, heeft zijn 90-
ste en 91ste overwinning in de lucht be
haald."
Vuur. Zware artillerie is aan den Oostelijken rand van <^e
sovjeUstad Kaluga in stelling gebracht en bestookt den wijkendén»
vijand (Atlantic-Holland)
Een goede raad van..,r
den Londenschen berichtendienst
Hooge officieren vluchten uit Le
ningrad.
STOCKHOLM, 30 Oct. (DNB.) Voor de
Sowjet-Unie zou het verstandiger zijn het
Donetzbekken te/laten schieten, zoo verklaart
de Londonsche-berichtendienst omtrent de-
sitüatie aan het Oostelijk front en betoogt,
dat thans de voornaamste taak van een Sow-
jet-veldheer gelegen is in de redding van
zijn leger.
De Stockholmsche correspondent van de
Daily Telegraph schrijft, dat de tijd is geko
men de weinig verheugende, maar nuchtere
waarheid onder het oog te zien, dat de
„macht en de industrieele rijkdom" van het
Donetzbekken voor de Sowjet-Unie verloren
zijn. Het moeilijke uur heeft geslagen, waar
op men moet beseffen, dat de Sowjetlegers
nog slechts gigantische terugtochtsgevech
ten" leveren.
De correspondent van hetzelfde blad te
Samara meldt, dat Moskou op den eindstrijd
is voorbereid. Bijna alle fabrieken zijn ge
sloten. Op lichtvaardige wijze heeft men het
voorgesteld alsof het bolsjewistische front
bestond uit een aaneenschakeling van Ver-
duns. Die voorstelling is verkeerd. In dezen
veldtocht hebben de bolsjewisten slechts
kunnen terugtrekken, terwijl de Duitschers
steeds het initiatief behielden.
Bij den aan\al, dien Duitsche gevechts
vliegtuigen .in den afgeloopen nacht op Mos
kou hebben ondernomen, zijn behalve an
dere voor den oorlog belangrijke doelen ook
twee stations van beteel^nis door bommen
getroffen. Door de verwoesting van deze
spoorweginstallaties wordt de ravitaillee-
ringspositie der Sowjet-hoofdstad, die reeds
buitengewoon moeilijk was geworden door
de onderbreking van talrijke spoorlijnen
naar Moskou, nog hachelijker.
3 millioen Bolsjewisten verloren.
Na het instellen van een nauwkeurig on
derzoek kan. naar het D.N.B. van militaire
zijde verneemt, thans worden g'ezegd, dat
de bolsjewieken in den tijd tusschen 22 Ju
li en 31 Augustus in totaal 148 divisies in
fanterie, 39 vechtwagendivisies, 10 divisies
cavalerie, 8 divisies bergjagers,_iwee divi
sies burgerwachters en twee brigades lucht
landingstroepen, tezamen - 209 volledige
groote formaties met het totaal van het
daarbij behoorende oorlogstuig, artillerie.
Gevechten op de Krim
„Duitsche infanterie-afdeelingen hebben
den doorgang naar de Krim vrijgemaakt",
zoo meldde een extra-uitzending over alle
Europeesche zenders.
De Sovjets hebben opnieuw belangrijke
terreinen voor de Duitsche troepen „ont
ruimd". Dat wil zeggen dat de horden van
Stalin in die plaatsen geen. steen op den
anderen hebben gelaten.
Geheeló woonwijken zijn opgeblazen en
wat er met de burgerbevolking moet gfebeu-
ren, daar bekommeren deze misdadigers
zich niet om. Gelukkig, dat de West er sche
wereld er anders over denikt, die heeft
zich het lot vandeze ongelukkigen aange
trokken en heeft een groot sche hulpactie
ingesteld. Ook Nederland neemt aan dezen
arbeid deel. Nederland zendt een ambulan
ce.
Daarom, Nederlanders steun deze ambu
lance.
Stort uw bijdrage, iets meer dan u missen
kunt. op girorekening
87600
Koninginnegracht 22.
Nederlandsche Ambulance. 's-Gravenbage.
vechtwagens, infanteriewapens, paarden "en
voertuigen hebben verloren.
Verscheidene Sowjetdivisies werden in
Juni of Juli reeds uiteengeslagen, doch door
de Sowj et regeering opnieuw georganiseerd.
Zij werden in den loop van Augustus een
tweede maal vernietigd.
Wanneer men als gemiddelde sterkte van
een Sowjet-infanteriedivlsië 15.000 man aan
neemt en van een andeie divisie 12.000 man
dan blijkt dat de bolsjewieken tot -31 Au
gustus 1941 reeds op -m minst 3 millioen
man hadden verloren. -
Vlucht uit Leningrad.
Hooge bolsjewistische officieren *en talrij
ke commissarissen beginnen Leningrad te
verlaten. Deze vlucht van hooge bolsjewis
tische officieren staat ongetwijfeld in ver
band met waarnemingen van neutrale cor
respondenten te Leningrad, die den indeuk
krijgen, dat iet moreel van de bolsjewisti
sche verdedigers van Leningrad van dag
tot dag afneemt.
Aan het front van het ingesloten Lenin
grad zijn op 29 October, naar het D.N.B.
verneemt, nieuwe uitbraakpogingen der
bolsjewisten met eeij strijdmacht van ver
scheidene bataillons. onder bloedig^ verlie
zen voor de Sowjettroepen afgeslagen. In
verscheidene golven trachtten de bolsjewis
ten den stalen ring der Duitsche troepen te
naderen. Uit de vooruitgeschoven stellingen
sloeg den wanhopig optredenden bolsjewis
ten een moordend vuur tegemoet, zoodat de
ee«ste golf bolsjewieken terstond ineen
stortte.
De verwoede strijd om de Krim.
In een frontbericht wordt de verovering
van de landengte van Perekop, die werd
voorafgegaan door een driedaagschen zwaren
strijd, beschreven.
De slechts enkele km. breede landengte
verbindt de Krim met de Pontische steppe
op het vasteland. Zij vormt een uitmuntende
.yerdedigingsstelling. De Tatarengracht, een
8 km. lange, 15 m. diepe en 50 m. breede
gracht met hoogen wal, doorsnijdt de land
engte van dé Zwarte Zpe naar de Zee van
Azov. Deze natuurlijke verdediging is ver
sterkt door een vijfvoudigen ring van kaze
matten, versperringen, duizenden landmij
nen en groote, goed gecamoufleerde kustbat-
terijen. Oorlogsschepen liggen goed achter
de eilandjes- verborgen in de baai van Pere
kop en werpen hun granaten in de,voorste
stellingen der Duitsche troepen.
Nadat de stellingen dagenlang waren ver
kend, begonnen de Duitsche troepen den
strijd. De opmarsch van een reusachtige artil
leriemacht is ongestoord voltooid. Meer dan
200 kanonnen spuwen hun vuur,,de draad
versperringen worden vernield. Vlammen-
wéPpers naderen de kazematten,' zij steken
de steppen over groote oppervlakten in
brand.
Geweldig taai is de Sowjetsoldaat in de
verdediging. Een waar labyrinth van gangen
is tusschen dé oude CHamanengraven aan
gelegd.
Luchtgevechten en artillerieduels wisselen
elkaar af. Drie vijandelijke tegenaanvallen
worden afgeslagen. Geleidelijk worden de
verdedigingsringen doorbroken. De aanval
lers winnen *bij de hardnekkige verdediging
der Sowjettroepen langzaam terrein. Sowjei
pantserwagens trachten de Duitschers in de.
flank aan te vallen, maar alle pogingen den
opmarsch tot staan te brengen mislukken.
De poort naar de Krim is opengebroken.
ZWARE STRAFFEN WEGENS MISDADIGE
VERDACHTMAKING DER NATIONAAL
SOCIALISTISCHE BEWEGING
IN NEDERLAND. SLECHT
VOORBEELD DER OUDE
REN DEED DE KINDE
REN VOLGEN.
's-GRAVENHAGE, 30 October. Het Vre-
degerechtshof veroordeelde tot gevangenis
straffen van een. tot twee weken J. H. E. te
Reeuwijk, J. H. en A. de K. te Rotterdam,
M. v. d. Z.. J. H. J. van H.. L. B en C. de
H. de J. te Krimpen en H. B. te Schiedam,
wegens het bezigen van het woord „landver
rader" en andere grievende uitdrukkingen
ten aanzien van de nationaal socialistische
beweging in Nederland en haar leden. Het
Hof overwoog o.a. dat het bezigen van deze
uitdrukkingen ten opzichte van hen, die tot
nationaal-sociaiistische beweging in Ne
derland behooren, mede déiarom.als een zeer
ernstig vergrijp is te beschouwen, omdat het
hier personen betreft, wier goede trouw met
betrekking tot het dienen van 's lands belang
aan geen twijfel onderhevig kan zijn.
Met betrekking tot dé door het Vredege
rechtshof aan den minderjarigen H.B.S.-leer-
ling J. v. d. P. te Hillegersberg, die zijn tot
de nationaal socialistische beweging in Ng.-
.derland behoorende leeraar het woord „land
verrader" had toegeroepen, opgelegde geld
boete van tweehonderd gulden (de Kinder
rechter te Rotterdam had verdachte veroor
deeld tot f25— boete) overwoog het Hof
o*,m. het volgende:
De politieke verwording, welke uit het be
zigen van het beleedigende woord landver
rader in de huidige omstandigheden spreekt,
blijkt nog in het bijzonder, walmeer, gelijk
in het onderhavige geval, het gebruik van
deze hoogst kwetsende uitdrukking zelfs
dooi' kinderen, als verdachte, van de oude
ren wordt overgenomen als ware het een
vanzelfsprekende zaak, waarvan men zich
niet. verder rekepschap zou behoeven te ge
ven. Hiertegenover zijn in het belang van
den politieke» vrede in de Nederlandsche
volksgemeenschap de scherpste afweermid
delen, geboden. hetgeen het Hof tot uitdruk
king wil brengen door een aanmerkelijke
strafv.erzwaring, welke het Hof met het oog
op de omstandigheden van den verdachte
nief in den vorm van plaatsing in een tucht
school wil oplegeen, doch als.een aanzien
lijke. hoogere geldboete.
Maan
ITOp vanavond om
Maan
onder
426
inov. 18.14 uur 19N0V
V.M. tot morgenochtend N.M.
12 Nov. o o ff 25'Nov.
l.k. o.35 uur. e.k.
Rantsoeneering verscherpt
Met ingang 'van Maandag 3 Novem
ber zffl de nieuwe textielkaart in ge
bruik genomen mogen worden. Het
is noodzakelijk gebleken, de rantsoe
neering te verscherpen uit een oog-
punt van distributieve rechtvaardig
heid. Men zal tot 1 Mei 1942 moet-
ten volstaan met 60 punten. De pun
ten van de nogrioopende textielkaart
blijven zooals men weet geldig.
Groote stukken en stoffen worden
nog slechts op speciale vergunning
verstrekt onder inlevering van pun
ten. Er komen speciale kousen- en
soklcenbonnen. Corsetten en hoeden
zullen o.a. voortaan slechts op pun
ten verkrijgbaar zijn, van leeren jas
sen en bontmantels is de voering
niet meer vrij.
Restcoupons van stoffen zijn in pun-
tenwaarde gedaald, katoenen garens
verhoogd. Natuurzijden artikelen
worden voortaan als natuurwolhou-
dende artikelen gewaardeerd.
Voor het volledig overzicht zie men
pag. 2.
RADIOREDR VAN PÉTAIN
De toekomstige grondwet van
Frankrijk.
VICHY. 30 Oc» (D.N.B.) Het staats
hoofd. maarschalk Pétaïn. zal begin NovenV
ber, naar uit betrouwbare bron verluidt, in
een radiorede de voornaapiste trekken der
toekomstige grondwet vah Frankrijk en de
structuur van dén nieuwen Franschen staat
bekenid maken.
De minister van Binnenlandsche Zaken.
Pucheu, heeft in een aan het weekblad
„Gringoire" verleend interview'de plannen
voor den opbouw van den nieuwen Fran
schen. staat toegelicht. „Ik arbeid", zoo zei-
de Pucheu. ..om het geheele volk op de re
geering om te schakelen, die het naar den
nieuwen staat voeri. Mijn eerste taak. aldus
Puche-u, bestaat hierin, door middel van de
van mii afhankelijke bestuursinslanties het
geheele land weer in de hand te krijgen.
Het principe van de regionale prefecten,
dat reerjs in het onbezette gebied toegepast
wordt zal in de toekomst ook in het be
zette gebied toegepast worden." Zijn drin
gendste taak^noemde de minister de reorga
nisatie van "'de geheele politie en de vor
ming van een staatspolitie. Ten slotJe legde
hii de(n nadruk op de noodzakelijkheid van
de vorm in# van .een een eenheidsbeweging,
waarbij zich alle Franschen. die van goe
den wille zijn. kunnen aansluiten. Te dien
einde zouden alle Franschen elkaar een
soort individu eele amnestie moeten verlee-
nen.
Ontbinding zickenhuis-
verplegingsfondsen voorbarig
Voor weokloonen inhouden eer
ste premie op 8 November.
De Voorlichtingsdienst van het Departe
ment van Sociale, Zaken schrijft:
Ten aanzien van de toekomstige positie der
ziekenhuisverplegingsfondsen schijnt nogal
wat misverstand te he%rs.cheït\ Daarom kan
het. zijn nut hebben er op te wijzen, dat het
ontbinden van dergelijke fondsen op dit
oogerfblik zeer voorbarig en bovendien onge-
wensclit moet worden genoemd. Deze instel
lingen immers, behouden, ook na de invoe
ring van de verplichte verzekering ingevol-
ge hej. Ziekenfondsbesluit., haar beteekenis
voo]- de vrijwillig verzekerden, alsook, wan
neer zij daartoe worden aangewezen, als ri
sico-draagsters voor de ziekenhuisverplcging
Voorts schijnt bij werkgevers hier en daar
onzekerheid te heerschen ten aanzien van de
loonperiode, waarover voor het eerst pre
mie kan worden ingehouden. Daarom zij als
nog medegedeeld, dat de premiebetaling
aanvangt op den éersten dag van de eerste
volle loonperiode. Dit, wil dus in normale
gevallen voor weeklooncn zeggen: aanvang
der premiebetaling Maandag 3, November,
met als gevolg, clat do eerste inhouding moet
geschieden op Zaterdag 8 November. Vele
werkgevers verkëeren ten onrechte in de
meening dat de prejniebetaling in dit geval
aanvangt op 1 November.
Voor maandloonen is dit uiteraard wel het
geval. -
Nederlandsche zeelieden
gearresteerd
ALGECIRAS, 30 Oct. (A.N.R.). - Uit Gi
braltar wordt gemeld, dat daar de Britscl\e
politie Nederlandsche en Grieksche zeelie
den inarrest heeft gesteld, omdat deze _er
tegen gepotesteerd hadden nog verder óp
schepen dienst te moeten doen, welke in
Engelsche convooien zouden varen.
GRETA GARBO GETROUWD
Met vermageringsspecialist.
De wereldberoemde Zweedsche filmster
Greta Garbo is. volgens S.P.T.. te Hollvwood
in het. huwelijk getreden met den Ameri
kaanschen arts Hauser Hauser is in de
filmwereld vooral beleend geworden als au
toriteit op het gebied van vermaeerines-
kuren. t
De dadc-r gearresteerd.
onwaarschijnlijk verharl.
Naar wij vernemen, heeft de politie
gistermorgen den dader gearresteerd
van den moord, onlangs ge
pleegd op een ouden man den vader
van den eigenaar in een rijwielstal
ling in de Corn. Anthoniszstraat te Amj
sterdam. De arrestant, een 21-jaris
jonomensch, leerling-la^scher van zijn
vak, wonende in dezelfde straat, heeft
reeds een bekentenis afgelegd.
De arrestatie is feitelijk te dpnken aan
een bijzondere samenloop van omstandig
heden. De 'politie hield eenige jongemannen
aan, verdacht van verboden wapenbezit.
Daarbij werd-o.a. een pistool in beslag ge
nomen. dat resp in verschillende handen
was overgegaan. Het viel op. dat blijkens
de afgelegde verklaringen bij het pistool
aanvankelijk negen patronen hadden be
hoord. welk getnl lntnr trectonken was tot
zes. Merkwaardigerwijze waren deze drié
patronen verdwenen, nadat het pistool tij
delijk in bezit was geweest van een jonge
man, die in de Corn. Anthoniszstraat woon
de en wel juist in den tijd. dat daar de laffe
moord was gepleegd.
Deze samenloop van omstandigheden gaf
de politie aanleiding tot een uitermate*
scherp verhoor van den betrokkene, die ten
slotte toegaf, r'en moord fe hehhen bedre
ven.
Volgens zijn lezing zou hij dien nacht om
ongeveer half een aan de fietsenstalling zijrt
gekomen, om zijn rijwiel te bergen. Hij had
toen een tijdje met den oudert man staan
praten, doch tenslot te een twist met. hem g"fe-
kregpn, welke zoo hoog liep, dat de oude
baas een stuk ijzer gegrepen zou hebben en
een beweging in zijn richting daarmee zou
hebben gemaakt. Uit zelfverdediging had hij
daarop twee schoten gelost en was vervol-
gens uit angst weggeloopen.
Deze verklaring tverpt geen enkel licht op
het feit, dat den-zelfden nacht vijf fietsen
uit de stalling ziin verdwenen, en evenfnin
geeft zii antwoord op de vraag, waar de der
de ontbrekende kogel is gebleven.
Het spreekt dan ook wel vanzelf dat de
politie uiterst sceptisch staat tegenover de
door den gearresteerde gegeven lezing. Het
onderzoek in deze nog in tal van opzichten
duistere zaak wordt r>W onverminderde
kracht voortgezet.
