HOLLANDS
Antikominternpact verlengd
DAGBLAD VOOR "V T
Departement ven Volksvoorlichting
Verduister
Cultuurraad en
cultuurkamer
Redactie en administratie
SCHAGEN Telef. 444 (2 Hjnen)
Redactie en administratie
DEN HELDER Telef. 2345 (2 Hjnen)
Uitgave:
N.V. Uitg. Mij. Hollands Noorderkwartier
86ste JAARGANG No. 11660
WOENSDAG 26 NOVEMBER 1941
Plechtigheid in Berlijn
OOK DENEMARKEN TOEGETREDEN.
BERLIJN, 25 Iov. (DNBV Hedenmiddag
om 12.30 is in de ambassadeurszaal der nieu
we kanselarij de voor de wereldpolitiek be
langrijke officieele plechtigheid voltrokken,
waarbij uit naam van den Führer en de
rijksregeering. de rijksminister van buiten-
jandsche zaken von Ribbentrop de vertegen
woordigers van het in het antikominternpact
yereenigde staten heeft begroet, evenals de
jrertegenwoordigers van de regeeringen, die
gevolg hebben gegeven aan de uitnoodiging
tot toetreding door de mogendheden die
reeds lid waren van het pact.
Nadat de vertegenwoordigers van de
verdragmogendheden het protocol tot
verlenging van den geldigheidsduur van
het antikominternpact met nog vijf jaar
hadden onderteekend, maakten cfe verte
genwoordigers van Bulgarije, Denemar
ken, Finland, Kroatië, Roemenië en Slo
wakije op plechtige wijze bekend, dat
hun landen toetraden tot dit pact tegen
den bolsjewistischen wereldvijand.
Vervolgens las de rijksminister van bui-
tenlandsche zaken een telegram voor van
den Chineesohen minister van buitenland-
gohe zaken, dr. Tsoemin Jee aan de rijksre-
geering, waarin werd medegedeeld, dat de
Chineesche nationale regeering eveneens
U toegetreden tot het antikominternpact.
Behalve de in Berlijn vertoevende staats
lieden der antikominternpactmogendheden
waren bij de plechtigheid aanwezig de leden
der delegaties, het corps dipkxmatique der
pactmogen dheden en de vertegenwoordigers
,van de binnen- en bui tenlandsche pers.
Hoewel wij, aldus de speciale A.N.P.-cor-
respondent, ten aanzien van een enkele mo
gendheid den indruk kregen, dat de toetre-
ling tot het anti-kominternpact uitsluitend
negatief 'als anti-bolsjewistische houding be
doeld tvas, zonder eenige verdere politieke
bedoeling, met name ten aanzien van de le
vensruimte-theorie, zoo is bij de andere toch
tendenz bespeurbaar naar verdere positie
ve medewerking bij de nieuwe ordening, dus
naar wellicht spoedige toetreding tot het
driemogendhedenpact.
De bonding van Denemarken.
KOPENHAGEN, 25 Nov. (D.N.B.) In een
naar aanleiding van de toetreding van De
nemarken tot het anti-kominternpact uitge
geven officieele mededeeling wordt er aan
herinnerd, dat de Deensche regeering reeds
in de afgeloopen zomet het initiatief heeft
genomen tot vérbod van communistische ver-
eenigingen. en communistische actie en dat
reeds eerder de betrekkingen tiisschen Dene
marken en de Sowjet-Unie waren verbroken
door de terugroeping van den Deenschen ge
rant uit Moskou. De Deensche regeering
heef het juist geacht gevolg te geven aan de
uitnoodiging tot toetreding, daar dit een na
tuurlijke consequentie vormt van de politie
ke lijn, die reeds gevolgd werd, sedert het
uitbreken van den oorlog.
Redevoeringen van staatslieden.
De bij dit pact aangesloten landen hebben
verklaringen afgelegd, waarin zij wezen op
de beteekenis van dit pact. De huidige
strijd tegen het bolsjewisme bewijst, hoe
noodzakelijk 'het sluiten van het antiko
minternpact was en de landen, die zich
hierin destijds vereenigden. onderscheidden
toen reeds duidelijk de groote gevaren, die
in de eerste plaats Europa en verder ook
de overige wereld in den vorm van het alles
vernietigdende bolsjewisme bedreigden. De
Duitsche legers, geholpen door hun bond-
genooten, hebben aan de dreiging van dit
gevaar een einde gemaakt en hierdoor een
historischen dienst aan de menschheid be
wezen. Daarom hebben de onderteekenaars
van het pact gemeend uiting te moeten ge
ven aan hun vaste besluit tot voorzetting
van den in 1936 ingeslagen koers en tal
van staten zijn inmiddels tot het inzicht
gekomen, dat deze koers de eenig juiste is
eoodat zij eveneens zijn- overgegaan tot on-
derteekening van het pact.
Tegen het einde van de plechtigheid in
de rijkskanselarij heeft minister von Rib
bentrop een korte toespraak gehouden,
Waarin hij de zeven nieuwe staten, die zich
EENIGE PANNEN OP ELJO^AQ
t^OO^T UlTEt^T ZülNIO!
DOET U HET OOK/
Deelnemende landen eensgezind
hebben aangesloten bij het antikomintern
pact, in het hijzonder begroette. De minister
wees op den ondermijnenden arbeid van de
Kominter^. die na de zware en definitieve
nederlagen van het bolsjewisme in Duitsch-
land en Italië in versterkte mate in andere
landen begon en legde den nadruk op de
destijds duidelijk blijkende noodzakelijk
heid om een gemeenschappelijk front te
vormen tegenover dit gevaar.
Door den huidigen oorlog is het de we
reld pas dhidelijik geworden, dat het bolsje
wisme inderdaad vastbesloten was al zijn
machtsmiddelen te gebruiken voor zijn we
reldrevolutie'. De Duitsche weermacht en
haar bondgenooten hébben in zegevierende
slagen het communisme een s'lag toege
bracht, waarvan het zich niet meer herstel
len zai.
fPelyeeee-Seymt
Dnitschlaod strijdt voor Europa
VIER KOOPVAARDIJ
SCHEPEN VERNIETIGD
Britsche landingspoging aan
Fransche kust verijdeld
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüH-
RER, 25 November (D.N.B.)Het op
perbevel der weermacht deelt mede:
De aanvallen in den centralen sector
van het Oostelijk front blijven een suc
cesvol verloop hebben.
Voor de Britsche kust hebben motor-
torpedobooten onder bevel van een flot
tieljecommandant, kapiteinrluitenant
Baethoe, een krachtig-beschermd vij
andelijk convooi aangevallen en in he
vige gevechten met Britsche torpedo-
bootjagers vier zwaargeladen koopvaar
dijschepen met een gezamenlijken in
houd van 16.500 ton, waaronder een
tankschip van 6.500 ton, tot zinken ge
bracht. Alle motortorpedobooten keer
den onbeschadigd op haar bases terug.
Gevechtsvliegtuigen hebben in den af
geloopen nacht in de wateren om En
geland twee-groote, in convooi varende,
vijandelijke koopvaardijschepen met
bommen beschadigd. Aan de Zuidoost
kust van Engeland zijn havenwerken
gebombardeerd. In het Kanaal heeft de
luchtmacht een Britsche motortorpedo
boot tot zinken gebracht.
In den nacht van 23 op 24 November
trachtten de Engelschen met eenige
booten aan de Fransche kanaalkust te
landen. Zij werden door de Duitsclje
kustverdediging met verliézen afgesla
gen.
In Noord-Afrika duurt de verbitterde
strijd in alle frontsectoren voort. Ten
Noorden van Sidi Barani werd een
groot Britsch oorlogsschip door een
luchttorpedo getroffen.
De Britsche luchtmacht trachtte met
zwakke strijdkrachten de Duitsche
Bocht en het bezette gebied in het
Westen binnen te vliegen. Drie vijan
delijke vliegtuigen zijn neergeschoten.
De bezetting van Suriname
HET STANDPUNT VAN BER
LIJN.
BERLIJN, 25 Nov. (A.N.P.). De maatre
gelen der Vereenigde Staten tegen Neder-
landsch Guyana worden in Duitsche poli
tieke kringen als een imperialistische daad
van geweld beschouwd en een eersten mili
tairen aanval der Ver. Staten op Zuid-Ame-
rikaansch gebied genoemd Het masker van
idealisme, dat Roosevelt en zijn raadgevers
opzetten om hun bedoelingen tot expansie
te verbergen, laat men ditmaal, naar in de
zelfde kringen verder verklaard wordt, val
len, daar van Amerikaansche zijde ook toe
gegeven wordt, dat de „beveiliging" van het.
in Nederlandsch Guyana voorkomende
bauxiet aanleiding gaf tot dezen stap. De
bewering, waarmede men in de Ver. Staten
de daad van geweld verder tracht te recht
vaardigen. nl. dat van uit Fransch Guyana
een bedreiging van de bauxietmijnen in Ne
derlandsch Guyana te vreezen is, wordt in
Berlijn zoo belachelijk gevonden, dat men
er niet nader op in wenscht te gaan.
Verder wordt in Berlijn het vermoeden
uitgesproken, dat de regeering der Ver. Sta
ten, behalve imperialistische plannen je
gens Zuid-Amerika ongetwijfeld ook het
doel nastreeft zich te verzekeren van de
beheersching der verbinding tusschen Na-
tal en Dakar.
Dat de Nederlandsche emigrantenregee
ring haar toestemming tot den stap der Ver
Staten heeft gegeven, verwondert in Duit
sche politieke kringen niemand, daar men
weet, dat deze zeilt in het vaarwater van
het Angelsaksische streven en niet ver
smaadt 't loon daarvoor in klinkende munt
in ontvangst te nemen.
VERDRONKEN.
WILDERVANK, 25 Nov. Sinds 18 No
vember werd alhier vermist de 41-jarige, ge
huwde scheepsjager H.. B. wonende te Kiel
Winderveer, die des morgens per rijwiel
was vertrokken naar Stadskanaal. Een on
geluk werd gevreesd. Gisteravond is het
lijk uit het Asserdiep onder Wildervank op
gehaald.
Hoewel de sneeuw ie verschillende gebieden aan het Oostelijk front reeds vrij
hoog ligt, kan dit den opmarsch der Duitsche troepen toch niet verhinderen.
Dat hierbij ook de veldkeuken niet achterblijft, spreekt vanzelf
(Atlantic-Holland)
bestaat een jaar
Steunend, stimuleerend, orde
nend, zuiverend en controleerend
RADIOREDE VAN
PROF. DR. GOEDEWAAGEN.
In een radiorede heeft de secr.-geji. van
het dep. van Volksvoorlichting en Kunsten,
Pr. r. -T. Goedewaagen het eenjarig bestaan
van zijn departement herdacht.
Het departement is geboren uit de be
hoeften des tijds. In de eerste plaats zijn wij
in de twintigste eeuw steeds meer tot de
overtuiging gekomen, dat een zoo belangrijk
ding als de volksvoorlichting niet een zaak
van particulier initiatief of belang, maar
een aangelegenheid der geheele volksge
meenschap dient te zijn.
De zoo verantwoordelijke post van volks
voorlichter was allengs in handen geraakt
van menschen, die er geen aanstoot'aan ne
men, dat ons vaderland een tegen zich zelf
verdeeld huis was geworden, ja de misda
dige versnippering van onze volkskracht nog
dagelijks in de hand werkten door het in
den geest der democratische partijvorming
in plaats van in een geest van nationale
eenheid voor te lichten.
Thans echter zien wij duidelijk in: volks
voorlichting is geen zaak van individu, on
derneming of vereenigingen, maar van den
staat als dienaar des vólks. Dit heeft geleid
tot oprichting van een apart departement
voor de volksvoorlichting.
Spr. lichtte vervolgens toe, dat het met'de
kunst evenzoo was gesteld. Het departement
nu heeft een cultuurpolitieke taak vervuld,
die bestond in het steunen, stimuleeren, or
denen, zuiveren en controleeren van alle
uitingen van Nederlandsche cultuur voor zoo
ver onder volksvoorlichting en kunsten re-
sorteerende.
In de tweede plaats is het dit eerste jaar
bezig geweest met de organisatorische en
propagandistische voorbereiding der Neder
landsche Cultuurkamer.
Bij de samenvatting van de voorlichtings-
afdeelingen wil ik nog eens met nadruk
vaststellen, dat voorlichting nooit neutraal,
maa/r altoos gericht is. Dit wil niet zegeen,
dat zij niet waarheid sgetrouw of niet objec
tief is. Goede voorlichting heeft steeds
tweeërlei leidend beginsel: 1. Zich te hou
den aan de feitelijke objectieve werkelijk
heid en 2. het welzijn van heel het volk te
dienen en dus niet „neutraal" te zijn.
Kwajongen met autobus
op stap
En daarmee een gevel in puin
gereden.
Te omstreeks 6 uur Maandagavond stond
de bus. waarmee o.a. de diensten op de
Texelsche boot en Huisduinen gereden wor
den, op het Stationsplein. De chauffeur had
het voertuig even verlaten.
Nauwelijks was hij weg, of een 14-jarig
jongmensch, afkomstig van den Achter-Dijk,
kroop in de bus, draaide het contact-sleu
teltje om en ging met het groote vehikel aan
de haal.
Het plein werd afgereden, vervolgens ging
het door het Julianapark en daarna de Gra
venstraat in.
Ware de jongen de rijkunst machtig
geweest, deze escapade met de bust was
wellicht zonder ongelukken afgeloopen.
Dit was evenwel niet geval en op den
hoek GravenstraatKroonstraat ge
beurde het ongeluk. De berijder wilde
naar rechts afslaan, wierp het stuur om,
kwam inderdaad in de Kroonstraat (het
gedeelte wat op den Parallelweg uit
loopt) doch zag toen geen' kans meer het
stuur in volle vaart om te gooien.
Maan
op
14.50
3 Dec.
V.M.
11 Dec
L.K.
Maan
- onder
vanavond om
17.35 uur
tot morgenochtend 25 Dec.
9.21 uur. EK
Belangrijke besluiten
van den
W andelsportbond
UTRECHT. 25 Nov Dezer dagen kwam
de bestuursraad van den Ned. Wandelsport
bond onder voorzitterschap van den heer
N. M. J. Munzert in vergadering bijeen ora
enkele belangrijke besluiten te nemen.
Er is een technische commissie in het
leven geroepen om het nationale wandel
sport-programma samen te stellen, waardoor
o.m. samenvallen van groote tochten van
A.N.W.B., N.R.V. en N.W.B. voorkomen zal
worden.
Enkele bestuursfuncties werden thans of
ficieel bekrachtigd, waarbij de heer G. J. Pos
Jr. te Amsterdam tot le vice-voorzitter en
de heer Ir. G. J. Milo te Tilburg tot 2e
vice-voorzitter werd benoemd.
Op voorstel van het dagelijksch bestuur
werd, behoudens goedkeuring der jaar
vergadering, een categorie B-leden inge
steld. B-leden, die slechts 30 cent per
jaar contributie betalen en waarvoor de
vereenigingscontributie f 1.25 per jaar
bedraagt zijn de wandelaars, die tevens
lid zijn van een andere Nederlandsche
sportorganisatie. De N.W.B. wil hierme
de de algemeene sportbeoefening in den
lande vergemakkelijken en hoopt daar
naast, tevens te bereiken, dat d,e toe
treding van voetballers, athleten en
wat dies meer zij in ruime mate zal
worden vergroot.
De datum van de avond-vierdaagsche werd
inmiddels vastgesteld. Deze reeds zoo po
pulair geworden tochten zullen worden ge
hóuden in de week van 17 tot en met 20 Ju
ni a.s.
De jaarvergadering van den N.W.B. vindt
Zaterdag 28 Februari a.s. te Utrecht plaats.
Tenslotte kan worden medegedeeld, dat
het met medewerking van de autoriteiten
mogelijk is geworden 't wandelsportorgaan
„De Paden Op", het officieele orgaan van
den N.W.B., twintig maal per jaar te laten
verschijnen.
Dat was wel de oorzaak, dat de auto
schuin op de huizen inreed en het geluk
kig onbewoonde, perceel dat eigendom
van den heer Bremer is, ramde.
De gevolgen waren niet gering: diep
drong het voorstel van de bu9 het huis
binnen en kwam gedeeltelijk in de voor
kamer te staan. De gevel stortte gedeel
telijk in. terwijl weer andere deelen diepe
scheuren opliepen. Een groote ravage
was het gevolg, terwijl alle, in de Kroon-
en Gravenstraat aanwezige personen he
vig schrokken van den zwaren klap. Hoe
wel de dader zich uit de voeten maakte,
gelukte het de politie hem dienzelfden
avond nog te achterhalen en kon hem
een verhoor worden afgenomen.
Twee nieuwe zeer
belangrijke verordeningen
CULTUURRAAD VERTEGENWOORDIGER
VAN HET CULTUREELE GEVOELEN
VAN ONS VOLK, CULTUURKA
MER BEMIDDELING TUS
SCHEN OVERHEID
EN CULTUREEL
LEVEN.
Bij besluit van den rijkscommissaris is
ingesteld een Nederlandsche Cultuur-
raad en een Nederlandsche Cultuurka
mer. De Cultnnrraad bevordert de ont
wikkeling van het Nederlandsche cul
tuurleven en de verzorging van de Ne
derlandsche cnltnor. Zij die werkzaam
zijn op 't qebied der beeldende kansten,
daaronder begrepen de bouwkunst^ en
het kunstambacht, of op 't qebied van
de muziek, de literatuur, het theaterwe
zen, het filmwezen of hel perswezen
voor zoover hun werkzaamheden niet
van administratieven of commercieelen
aard zijn, worden in gilden vereenigd.
Deze gelden vormen samen de Neder
landsche Cultuurkamer.
DE PRESIDENTEN.
's-GRAVENHAGE, 25 Nov. Het rijks
commissariaat maakt bekend:
De rijkscommissaris voor het bezette Ne
derlandsche gebied heeft op grond van art.
1. sub 16 en 17, van zijn verordening nr.
108/40 (vierde verordening betreffende bij
zondere bestuursrechtelijke maatregelen)
binnen het kader van de verordening nr.
212/41 prof. dr. G. A. S. Snijder tot president
van den Nederlandschen Cultuurraad en
den secretaris-generaal van het dep. van
Volksvoorlichting en Kunsten, prof. dr. T.
Goedewaagen, tot president van de Nederl.
Cultuurkamer benoemd.
In een persconferentie heeft Prof. Snijders
o.m. verklaard:
De functie van den cultuurraad is in de
eerste plaats consultatief. Te dien einde is
de cultuurraad bevoegd bij alle Nederland
sche autoriteiten en inrichtingen, zoovyel
openbare als particuliere, inlichtingen te
vragen omtrent aangelegenheden, die .tot
het arbeidsgebied van den cultuurraad be-
hooren en deze instellingen zijn verplicht
alle gewenschte inlichtingen te verstrekken.
Uit deze consultatieve taak spruit voort,
dat dus de cultuurraad alle uitingen van
het cultureele leven gadeslaat en alle bo
venbedoelde diensten en instellingen door
adviezen ondersteunt.
Daarmede is voorts verbonden de be-
veogdheid van don cultuurraad zetif 't ini
tiatief te nemen Met nadruk zij er echter
nog eens op gew -n. dat de raad geen uit
voerende bevoegdhrd heeft. Deze blijft be
esten bij dé openbare lichamen, die daar
toe ahngewezen zijn
Bijzonder nauw is de cultuurraad verbon
den met het departement van volksvoor
lichtingen kunsten en met het departement
van opvoeding, wetenschappen en cultuur
bescherming. De samenwerking met deze
departementen zal uiteraard het innigste
zijn.
De uiteindelijke beslissing over te nemen
maatregelen blijft vanzelfsprekend hij den
rijkscommissaris berusten, met name inge
val van meeningsverschil.
In het algemeen is het de bedoeling
van den rijkscommissaris in den cul
tuurraad een orgaan te scheppen, dat
bedoelt het cultureele geweten van het
Nederlandsche volk te vertegenwoordi
gen, en door den cultuurraad de moge
lijkheid te scheppen, wenschen, die in
het Nederlandsche volk leven, naar vo
ren te brengen en een gezond streven
naar ontwikkeling te bevorderen.
De Nederlandsohe cultuurkamer, aldus
Prof. Goedenwagen, is bedoeld als de orga
nisatie van de Nederlandsche cultuurwe
reld, een organisatie, die pleit voor de be
langen, zowel voor de vakkundige belan
gen als voor de economische en sociale be
langen van de cultuurwerkers. De cultuur
kamer is zoo gedacht, dat zij zal worden
verdeeld in zes gilden, het persgilde, het
filmgilde, het muziekgilde, het gilde voor
theater en dans. het gilde voor bouwkunst,
beeldende kunsten en kunstambacht en het
letterengilde. Men wordt niet lid van een
gilde, maar lid van de Nederlandsche cul
tuurkamer. Men wordt dan echter bij een
der gilden ingedeeld. De cultuurkamer is ge
dacht als een lichaam met publiekrechte
lijke bevoegdheden.
Ook vereenigingen.
Lid kunnen worden niet alleen natuurlijke
personen, maar ook vereenigingen, m.a.w,
een kunstkring, een zangvereeniging, een
fanfarecorps enz., enz., zal evenzeer lid moe
ten worden, (maar dan corporatief als ver-
eeniging) van de Nederlandsche Kultuurka
mer als bepaalde natuurlijke personen.
Niet lid van de Kultuurkamer kunnen zijn
Joden en Joodsch vermaagschapte perso
nen.
In ons volgend nummer komen wij op
deze voor ons volk zoo zeer belangrijke aan
gelegenheid nader terug.
Men kan de Kultuurkamer zien als een
soort van bemiddeling tusschen de overheid
en het kultuurleven, als een plaats waar bei
den elkander ontmoeten.
Ten slotte sprak prof. Goedewaagen nog
over den overgangstoestand waarin wij ons
bevinden. Door de verordening wordt de ei
genlijke Kultuurkamer niet opgericht, maar
de mogelijkheid voor de oprichting is door
deze verordening wel geschapen Zoodra de
secretaris-generaal van het departement van
Volksvoorlichting en Kunsten het noodig zal
vinden, twee gilden van de zes in te stellen,
zal de Kultuurkamer bestaan. Tot het tijd
stip van de instelling van die gilden kan da
secretaris-generaal ook nog tijdelijke instel
lingen in het leven roepen of bepaalde per
sonen met de tijdelijke werkzaamheden en
uitoefening der bevoegdheden van de gilde-
leiders belasten.