Nieiwe terreinwinst in den Inlas.
KeieriaMl Heeft voorrang bij het exploiteereo
vao het Qostland.
DAGBLAD VOOR
ALKMAARSCHEEDITIE.
Groote mogelijkheden voor ondernemende
I andgenooten.
HERREOT GEARRESTEERD.
Voorstad van Stalingrad bestormd.
De beteekenis van
Qrloika.
DOODVONNISSEN
VOLTROKKEN.
Engelands uithongeringsplannen mislukt.
Verklaring van Backe.
GANDHI'S VERJAARDAG.
Deze courant verschijnt dagelijks.
Abonnementsprijs per 3 maanden bij
vooruitbetaling voor Alkmaar 2.10;
franco door het geheele Rijk 2.63.
Losse nummers 5 cents.
Tel. Administratie (abonn., advert.)
3320, Redactie 3330.
NOORD-HOLLAND
Prijs der gewone advertentiën: J 0.10
per m.M., minimum 14 m.M. 1.40,
elke 31/., m.M. meer 0.33. Tarieven
op aan erage. Brieven aan dë TJitg.
N.V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h.
Herms. Coster Zoon, Voordam 9,
Alkmaar, postgiri 37000.
144e Jaargang No. 232
4 pagina's
Hoofdredacteur: A. R. JONKER, Alkmaar.
Zaterdag 3 Oct. 1942
Rede van den heer De Kóck van Leeuwen.
Maandagmiddag: is te Haar
lem een persconferentie
gehouden waar voor de verte
genwoordigers van de bladen in
deze provincie door mr. F. W.
H. de Koek van Leeuwen
voorzitter van de K. v. K. ih
Noord-Holland en Commissaris
van de Nederl. Oostcompagnie
een en ander is medegedeeld
over de reis, welke hij vanaf 31
Augustus tot 12 September j.l.
met een groep Nederlanders,
onder leiding van mr. Rost van
Tonningen, naar het Oostland
gemaakt heeft.
Men is daar door en hoofdza
kelijk per vliegtuig óver een
enorm gebied getrokken, dat door de
Duitsche wapens voor het nieuwe
Europa is veroverd en voor de voor
ziening van voedsel en grondstoffen
behouden zal moeten blijven.
Op deze reis door Littauen en Wit-
Roethenië tot aan de Zwarte Zee
heeft men kennis gemaakt met de be
volking van steden en dorpen, die
sinds een kwart eeuw slechts het al-
lemoodigste voor eigen ondei'houd
heeft ontvangen en waarvan, nadat
omstreeks 1930 het privé-bezit afge
schaft was, ongeveer drie' millioen'
menschen van honger is omgeko
men.
Alles maakte hier een verwaar
loosden indruk als gevolg van het
systeem zooveel mogelijk goederen
uit te voeren en in geld en bewape-
mngsmateriaal om te zetten.
Men kan zich beter niet indenken
wat er voorgevallen zou zijn als deze
horden over Europa waren uitge
zwermd en wat er ook met ons land
zou gebeurd zijn als Duitschland den
schok niet had opgevangen.
Dit gebied waaruit vele man
nen zijn weggevoerd of in mili
tairen dienst zijn, is ongeveer
even dicht bevolkt als Frankrijk
vóór den oorlog ongeveer 70
personen per km2 maar de
veertig millioen tellende bevol
king van de Oekraïne is slecht
geleid en daarom bracht het ge
bied der zwarte aarde bij lange
niet op, wat het ten bate der
Europeesche bevolking zal kun
nen presteeren.
Het vruchtbare gebied.
Vanuit het vliegtuig herkent men
het vruchtbare gebied, dat tusschen
Rowno en Kiëff begint en tot Nico-
lajef loopt, vanwaaruit vóór 1914
tien millioen ton graait werd uitge
voerd en dat onder Sovjet-bewind,
ondanks de moderne landbouwwerk
tuigen, steeds in productie is achter
uit gegaan door de zeer slordige
wijze waarop met menschen en ma
teriaal is omgesprongen.
In dit vruchtbare gebied, dat te
vens ertshoudend is, valt den Ne
derlander allereerst de geweldige
ruimte op en werd het reisgezel
schap tevens getroffen door de
vriendelijke houding der bevolking.
Deze reis was mogelijk gemaakt
door het Ostminïsterium, was keurig
georganiseerd en het gezelschap
werd overal hoffelijk ontvangen.
Hier en daar bracht de bevolking
op haar karakteristieke wijze hulde
aan de bezoekers door hethouden
van redevoeringen en het aanbieden
van graankransen, welke met bloe
men doorvlochten waren, of wier
pen vrouwen die in het Zuidelijk
gebied het zwaarste werk verrich
ten kostbare bodemproducten in
de auto's, als bewijs van dankbaar
heid voor de vrijmaking uit een sla-'
venleven waarin zij volkomen geëx
ploiteerd werden.
In dit gebied heeft de Führer
Nederlanders en Dienen gelegen
heid geboden aan den economi-
schen opbouw van Oost-Europa
mede te werken. Zelfs als de
oorlog gewonnen is, kan de vrede
slechts worden gewonnen door
de economische' ontplooiing van
dit geweldige gebied, dat als het
ware schreeuwt om leidende
krachten, die zich geheel voor
de exploitatie willen inzetten.
De mogelijkheden.
P r is allereerst de mogelijk-
heid tot het inzetten van
firma's, tot verplaatsing van veel
bedrijfsleven, dat in het over
volle Westen gemist kan worden
en wanneer men daartoe vrijwil
lig overgaat kan men alle maat
regelen ontgaan, welke hier te
lande, ter verbetering van den
toestancf^ wellicht genomen kun
nen worden.
Vanzelfsprekend dient men er
daarbij op te letten, dat de Ne-
derlandsche industrie niet ont
wricht wordt en alleen het over
tollige een nieuw arbeidsveld
krijgt, waar de industrieele lei
ders dan zelf -het roer in handen
kunnen nemen.
Ten tweede is er de mogelijk
heid van inzet van boeren,
waarvoor de boerenleider Ros
kam reeds propaganda maakt.
Op de derde plaats kaïk men
er zelfstandige ambachtslieden
gebruiken, die, wanneer zij flink
aanpakken, binnen weinige jaren
groot-industrieelen in 't klein
kunnen zijn door het enorme ar
beidsveld waarin zij hun werk
zaamheden kunnen verrichten.
Spreker beschreef ontmoetingen
met Nederlanders in Kiëff, SS-man-
nen en ambachtslieden, die volop
kunnen werken als zij er slechts om
denken hun gereedschap mede te
nemen.
Ook persoonlijk kan riien zich i'n-
zetteii en spr. gaf daarbij als voor
beeld de Hollandsche Werkdienst,
die een goed geleid kamp in Rowno
heeft een kamp waar men Hol-
landsch spreekV.voelt en zingt
waar vaders soms aan den arbeid
deelnemen om voor hun zoons in de
toekomst land te kunnen krijgen en
waar men de steden weer een Euro-
peesch karakter tracht te geven
door de schuttingen om de uitge
meste ellendige krotten weg te ha
len en met hout, steenen, verf en
bloemen nieuwe en frissche woon
wijken te bouwen. De arbeiders
werden uitstekend gevoed en hoe
meer men naar het Zuiden komt de|
te groóter is het surplus b.v. vart
eieren en appelen, zoodat ook con-
servenfabrieken hier een dankbaar
arbeidsveld kunnen vinden.
Zie vervolg pagina 2.
VICHY, 2 Oct. (DNB). De ver
maarde FraUsche staatsman Herriot,
gewezen premier, laatstelijk voorzit
ter der Fransche Kamer en burge
meester van Lyon, die in de omge
ving van deze stad vertoefde, is op
bevel der regeering gearresteerd.
Afgezien van de bevestiging van
deze arrestatie, zijn van bevoegde
zijde nog geen bijzonderheden be
kendgemaakt.
DE BUITENLANDSCHE HANDEL
VAN FRANKRIJK.
PARIJS, 2 Oct, - (Europapress)
De Banque Nationale Francaise du
Commerce Exterieur te Parijs, geeft
in een overzicht -te kennen, dat
Frankrijk ernstige moeilijkheden
ondervond in zijn handel met het
buitenland van.de blokkade en de
transportmoeilijkheden.
De langzaam weer op gang ko
mende handel^ van Frankrijk met
het buitenland draagt duidelijk het
stempel van een stijgenden goede-
renruil met Centraal Europa, als
mede enkele aangrenzende landen.
Een aantal clearingverdragen, welke
o.a. werden gesloten met België, Ne
derland, Italië, Luxemburg Finland,
Noorwegen, Roemenië, Denemarken,
Kroatië e.a., heeft geleid .tot een be
vredigende ontwikkeling van den
goederenruil met deze landen.
De Führer feliciteert Gèneraal-veidmaar schalk Keitel, den chef van het ópper-
hevel der Duitsche weermacht, ter gele genheid van diens GOsten verjaardag.
(Hoffmann-Stapf-Fax Holland m)
De Leider der Natioiiaal-Socialistische Beweging der Nederlanden, ir.A. A.
Mussert, heeft een bezoek gebracht aan gewonde Nederlandsche soldaten, die te
Amsterdam verpleegd worden."Mr. Mussert onderhoudt zich met de gewonden.
(Stapf-Borrius-Pax Holland m)
9
Zeegevecht voor de
Nederlandsche kust.
HOOBDKW ARTIER VAN DEN
FÜHRER, 2 Oct. (D.N.B.) Het opper
bevel der weermacht deelt mede:
In het Noordwestelijk deel van
den Kaukasus heeft de aanval der
Duitsche troepen verder terrein
gewonnen.
Ten Noordwesten van Sta
lingrad werd de tot een sterk
steunpunt gefortifieerde voorstad
Orlowpi bestormd en ten Westen
van deze voorstad is èen vrij
sterke vijand ingesloten.
Aan het Noordelijk afgrendelings
front werden nieuwe ontlastingsaan-
vallen afgeslagen. Het aantal hier op
den vorigen dag vernielde tanks is
gestegen tot 124. Luchtstrijdkrachten
voor den strijd^ op korten afstand
steunden de divisies van het leger en
dekten den afweerflank tusschen
Don en Welga. Dóitsche en Roe-
meensche gevechtsvliegtuigen zetten
het vernielen van belangrijke spoor-^
wegtrajecten in het gebied van den"
Beneden Wolga voort.
Aan het front aan den Don brach
ten Duitsch-Italiaansche en Hon-
gaarsche luchtstrijdkrachten den
vijand zware verliezen aan zware
wapens en rollend materiaal van
allerlei aard toe.
Ten Zuidoosten van het Ilmen-
meer werden eigen aanvalsonderne-
mingen met succes ten uitvoer ge
legd. Ten Zuiden van het Ladoga-
meer nadert de'vernietiging van de
in de gevechten der laatste dagen in
gesloten divisies van den vijand haar
einde. Op het Ladogsmeer' hebben
vliegtuigen een bewakingsvaartuig
tot zinken gebracht en een vracht
schip door het n&erwerpen van bom
men beschadigd.
In Noord-Afrika hebben lichte
Duitsche gevechtsvliegtuigen aan
het front van Alamein vijandelijke
batterijstellingen bestreden evenals
benzineopslagplaatsen.
Britsche bommenwerpers hebben
in den afgeloopen nacht militair
vruchtelooze aanvallen uitgevoerd
op eenige plaatsen in het Noord-
Duitsche kustgebied. De burgerbe
volking leed geringe verliezen. Twee
en twïntig der aanvallende vijande
lijke bommenwerpers werden neer
geschoten.
Voor de Nederlandsche kust is
het in den nacht op X October tot
een zeegevecht gekomen tusschen
Duitsche beveiligingsstrijdkrachten
en een vrij groot aantal Britsche
motortorpedobooten, die een con-
vooi trachtten aan te vallen. Van
korten afstand werden vier Brit
sche motortorpedobooten tot zin
ken gebracht en twee andere zoo
zwaar beschadigd, dat hun onder
gang waarschijnlijk is. Een Duit-
sche patrouilleboot zonk.
Het Britsche luchtwapen verloor
in den tijd van 20 tot 30 Sept. 95
vliegtuigen, waarvan 34 boven de
Middellandsche. Zee en in Noord-
Afrika. In dienzelfden tijd gingen in
den strijd tegen Groot-Britannië 18
eigen vliegtuigen verloren.
Ten aanzien van de huidige ge
vechten ten Noorden van Stalingrad
verklaarde men in Berlijnsche mili
taire kringen, dat door de inneming
van Orlofka voor de Duitsche aan
vallers gunstige voorwaarden ge
schapen zijn. In dit verband wordt
si te Berlijn voorts op gewezen, dat
thans ook de vijand in toenemende
mate pessimistische berichten over
den strijd om Stalingrad verspreidt.
Von Papen naar Duitschland. -
De Duitsche ambassadeur te An
kara, Von Papen, die enkele dagen
heeft gejaagd in hel Noordoosten
der Karpaten, is Vrijdag via Boe
dapest naar Duitschland vertrokken,
naar van welingelichte zijde wordt
meegedeeld.
's-GRAVENHAGE, 2 Oct. -
Officieel wordt bekend gemaakt:
Het 'doodvonnis tegen de door
het Deutsche Obergericht in het
bezette Nederlandsche gebied op
5 September veroordeelde Fran-
ciscus Adolf Kolder, Klaas den
Braven, Gerard Schuurman en
Leenijert Roodenburg is heden
met den kogel voltrokken, daar
de Rijkscommissaris geen ge
bruik had gemaakt van zijp.
recht val* gratie.
De genoemden hadden com
munistische actie gevoerd en ge
tracht de Nederlandsche bevol
king tegen de bezettingsmacht
op te ruien.
Verzorging von oorlogs
slachtoffers.
Positie van nagelaten betrek
kingen van militairen en
oorlogsslachtoffers verbeterd.
BERLIJN,2 Oct. - Het opperbevel
der weermacht heeft met ingang van
1 dezer belangrijke veranderingen
gebracht in de verzorging van oor
logsslachtoffers en nagelaten betrek
kingen van militairen.
Belangrijker dan da ten deele zeer
aanzienlijke verftooging in. de uit-
keeringen is het principieele element
in cteze zeer vooruitstrevende rege
ling. Voor het eerst is men hier ge
komen tot een methode, waarhij de
positie der oorlogsslachtoffers dus
danig wordt geregeld, dat zij niet uit
hun maatschappelijke klassen behoe
ven weg te zakken.
Deze regeling geldt zoowel voor
de slachtoffers en nagelaten betrek
kingen uit dezen als voor die van
den vorigen wereldoorlog.
Verliezen der Amerikoansche
0 marine.
Laatste Japansche opgave.
TOKIO, 2 Oct. - De Amerikaan-
sche nieuwsdienst doet zijn best om
de zware verliezen aan Amerikaan-
sche oorlogsschepen te verkleinen.
Daartegenover wordt van 8 officieele
Japansche zijde het volgende gesteld:
Sinds het begin der vijandelijk
heden tusschen Japan en de Ver.
Staten zijn in totaal 72 Amerikaan-
sehe oorlogsschepèn in den grond
geboord en wel o.a. 6 slagschepen, 7
vliegkampschepei^ resp. vliegtuigmoe
derschepen en 14 kruisers. Voorts
verloor de Amerikaansche marine
8 torpedojagers en tal van duikboo-
len ën kleinere oorlogsschepen.
De' Amerikaansche admiraliteit
deelt thans nog mede, dat de beide
groote Amerikaansche transport
schepen „George' Elliott" en „Gre
gory" in de wateren van de Salo
monseilanden tot zinken gebracht
zijn. Voorts werd het verlies van drie
geallieerde koopvaarders gepubli
ceerd, die door duikbooten der as-
mogendheden getorpedeerd zijn. Het
aantal slachtoffers bij de vernieti
ging der beide transportschepen
wordt geheim gehouden.
Treinongeluk. - Een botsing
tussghen een goederen- en een per
sonentrein is 'gister ontstaan nabij
het station Tuecherz bij Biel op het
traject BielNeuenburg (Zwitser
land). De machinist van den per
sonentrein werd gedood, terwijl de
machinist van den goederentrein er
met verwondingen afkwam. Nader
wordt bekend,dat het aantal dooden
van het ongeluk tot dusver l(f"be-
draagt, terwijl 16 personen gewond
werden.
Geen pelgrimtochten naar Mek
ka. - De Britsch-Indische regeering
maakt bekend, dat zij dit jaar" geen
pelgrimstochten naar Mekka overzee
zal organiseeren. In Indische krin
gen te Bangkok verklaart men, dat
de reden voor dezen maatregel ge
legen is in het gebrek aan schepen.
Hauptmann Hans Joachim Marseille,
drager van de hoogste Duitsche onder
scheiding voor dapperheid, heeft in
Noord Afrika den heldendood gevonden
Hoffmann-Stapf-Pax Holland i»
BERLIJN, 2 Oct. - „Enge
lands uithongeringsplannen te
genover Duitschland en Europa
kunnen thans als definitief mis
lukt beschouwd worden", t zoo
verklaarde.staatssecretaris Backe
ter gelegenheid van den dank
dag voor dei) oogst van 1942.
De staatssecretaris gaf een over
zicht van de prestaties van den
Duitschen boer en wees erop, dat
vooral de vetproductie een heel an
der verloop genomen heeft dan
Duitschiands vijanden verwachtten.
Op dit punt hebben de maatregelen,
die sinds het overnemen van de
macht ten aanzien van het zuivel
genomen zijn, hun nut bewezen.
Deze stabiliteit der Duitsche zui-
velproddctie zal eens als het „groote
wonder" der Duitsche voeding in
oorlogstijd bestempeld worden. In
het feit, dat de vleeschaanvoer uit de
veevoorraden bij gelijktijdige in
standhouding van deze voorraden
stabiel gebleven is, ligt het grootste
verschil tusschen den toestand aan
het einde van het derde oorlogsjaar
in den eerst en wereldoorlog én
thans.
Ook ,de aanvoer van broodgraan,
zoo vervolgde staatssecretaris Backe,
is volkomen gewaarborgd. Eèn uit
gebreider aanvoer van groente zal
mogelijk gemaakt worden door ver-
gröoting van dp bebouwde opper
vlakte. Ook aardappelen staan in
voldoende mate ter beschikking.
Duitschland is het diepste punt op
het gebied van zijn voedselvoorzie
ning te boven gekomen. De'stelsel:
Matige' uitbreiding -van den land
bouw in geheel Èuropa zal nieuwe
beslissende stijgingen der productie
voor de toekomst brengen.
Uitwisseling van
oorlogsgewonden.
Duitsch-Engelsche
handelingen.
onder-
BEKLIJN, 2 Oct. - In de Wilhelm-
strasse werd heden door buiten-
landsche journalisten de vraag ge
steld iioe het staat met de Duitsch-e
Engelsche onderhandelingen over de
uitwisseling van ernstige oorlogs
gewonden. Hierop werd geantwoord,
dat inderdaad sinds eenigen tijd de
onderhandelingen weer op dreef
gekomen zijn. Zij worden thans door
bemiddeling van Zwitserland ge
voerd.
Veiligheidsmaatregelen in
Bombay noodig.
STOCKHOLM, 2 Oct. - Volgens
een bericht van United Press uit
Bombay heeft de politie te Bombay
naar aanleiding van Gandhi's 73en
verjaardag omvangrijke veiligheids
maatregelen genomen. Op alle be
langrijke punten zijn politieposten
opgesteld. In den afgeloopen nacht
zijn razzia's gehouden en een aantal
busroutes werd omgelegd langs vei
liger straten.
Op vele plaatsen ziet men vlag
gen in de congreskleuren en er wor
den papiertjes uitgedeeld, waarop
staat: Verlaat Indië. Alle winkels
zijn gesloten en de markthandel
werd gestaakt.
Winterhulp Nederland Loterij 1942
beteekent: niet minder djn twee
millioen prijzen.
VERDUISTER GOED!
ZON
3 Oct. onder: 19.15
4 Oct. op: 7.44
MAAN
3 Oct. op: 0.15
onder: 16.0'5
ZON
4 Oct. onder: 19.13
5 Oct. op: 7.46
MAAN
4 Oct. op: 1.09
ondier:: 16.44
10 October Nieuwe Maan.
Binnenkort rundvet op
bon 53 van de boterkaart.
's-GRAVENHAGE, 2 Oct. - Op de
bonnen „53" van de boterkaart, wel
ke geldig zullen zijn gedurende het
tijdvak van Maandag 19 Oct. 1942
tot en met Vrijdag 30 Oct. 1942, zal
desgfewenscht rundvet verkrijgbaar
zijn. Per tweetal bonnen zal men
200 gram rundvet kunnen betrek
ken.
Zij, die rundvet wenschen te ont
vangen, dienen de genoemde bon
nen bij hun slager in te leveren,
desgewenscht tegen ontvangstbewijs,
in het tijdvak van Woensdag 7 tot en
met Zaterdag 10 Oct. 1942, Zij, die
gedurende bovengenoemd tijdvak
bon 53 niet bij hun slager hebben in
geleverd, kunnen daarop geen rund
vet betrekken, doch uitsluitend de
artikelen, ter verkrijging waarvan
deze bon nader zal worden aange
wezen.
Uiteraard mag eerst een aanvang
worden gemaakt met de aflevering
van het rundvet op 19 Oct. 1942.
De aandacht wordt er op geves
tigd, dat het in sommige gevallen, in
verband met den korten bevoorra
dingstermijn, mogelijk kan zijn, dat
niet onmiddellijk met inga»g van 19
Oct. het vet kan worden afgeleverd,
doch dat dit eerst in den loop van de
periode zal kunnen geschieden.
Eerste vertooning von dta
Rembrandtfilm te
Amsterdam.
AMSTERDAM, 2 Oct. - In het Rem
brandtheater te Amsterdam, is vanavond
onder zeer groote belangstelling voor de
eerste maal de Rembrandtfilm, welke
onder regie van Hans Steinhoff is ver
vaardigd, voor het Nederlandsche pu
bliek vertoond. Het theater was tot de
laatste plaats bezet en ook vele Neder
landsche en Duitsche autoriteiten, waar
onder hooge vertegenwoordigers van de
weermacht, woonden de première bij.
In een der loges had de leider der
N.S.B., ir. Mussert, plaats genomen.
Het Concertgebouworkest, onder lei
ding van Eduard van Beinum, opende
het programma met een fraaie uitvoe
ring van „Oud-Nederland" van Julius
Röntgen, waarna de Rembrandtfilm
vertoond werd. Het boeiende filmwerk,
dat ongetwijfeld van groote dramatische
kracht is en dat men, ook al om de
sobere, en levensware afbeelding van de
Rembrandtfiguur door Ewald Balser
waardeeren kan, werd zeer hartelijk
door het publiek ontvangen. Na het slot
klonk een enthousiast applaus. CJ^e re
gisseur H. Steinhoff, die ten t'ooneele
verscheen en de afwezige hoofdrol
spelers excuseerde, werd met vele
bloemen gehuldigd. Ook de cameraman,
Richard Angst, deelde in deze hulde.
DE BISAMRAT.
Sedert een tiental jaren komt in
België de* bisamrat in wilden staat
voor.
Ondanks de maatregelen, die men
in België daartegen heeft genomen,
is deze uitbreiding thans zoo ver
voortgeschreden, dat thans ook in
ons land en wel in 1941 nabij Val-
kenswaai'd (N.Br.) en in 1942 bij
Rijsbergen (N.Br.) en bij Westdorpe
(Z.V1.) bisamratten zijn aangetrof-*
fen.
Daar het waarschijnlijk is dat
de bisamrat thans reeds op mee?
plaatsen voorkomt, verzoekt de
Plantenziektenkundi'ge Dienst te
Wageningen, die met de bestrijding
is belast, bericht indien men het
voorkomen van deze rat meent te
hebben geconstateerd.
Door den Plantenziektenkundigen
Dienst te Wageningen wordt, voor
zoover de voorraad strekt, gratis een
vlugschrift verkrijgbaar gesteld, dat
naast afbeeldingen eenige mededee-
lingen bevat ovei de levenWijze"
van de bisamrat en aanwijzingen
voor de opsporing van het dier.
De Europeesche jeugdkampioenschap
pen té Milaan. De Nederlandsche
ploeg van den Nationalen Jeugdstorm
marcheert op in de arena van Miladh
Polygoon fotodienst N.J.-*P^x HpillOff n>