Zware sevechten aan liet Oostelijk front.
Sovjets probeerden tevergeefs door te breken
DAGBLAD VOOR
Het Duitsche tegenoffensief komt
in het voorjaar.
Nieuwe belangrijke stellingen
veroverd.
De houding van Turkije.
VERDUISTER GOED
Een attractie voor philatelisten.
61 componisten
op postzegels
HEDEDEELING
Hevfge strijd bij Stalingrad.
De vteeschrantisoeneering.
Herinneringen aan de
Meidagen.
rlANie
I ana
Eaaya,
ya *ts*
V.
w i
F ES SAN s
Uitgave:
Dagblad voor Noord-Holland N.V.
Alkmaar - Voordam C 9.
Bureau Alkmaarsche éditie
Voordam C 9, Alkmaar.
Telefoon Adm. 3320 - Red. 3330.
Giro 37060.
ZATERDAG 23 JAN. 1943.
ALKMAARSCHE EDITIE.
NOORD-HOLLAND
145e Jaargang No. 18. 4 pagina's.
Hoofdredacteur: A. R. JONKER, Alkmaar.
Prtfs der gewone advertenties in deze
éditie 0.16 per m.M min. 14 m.M.
l.fo» elke 31/, m.M. meer 0.35.
Tarieven voor de geheele oplage op
aanvraag. Abonnementsprijs per 3
maanden voor Alkipaar 2.10. voor het
geheele Ryk 2,63. Losse nrs.«5 ets.
Aan het Oostelijk front woedt op het
a„„hlik de zwaarste slag welke tot
dusvef het Sovjet-gebied is *e-
5 eRUs duidelijk, dat de Bolsjewisten,
I- met alle hun ter beschikking staan
de middelen- aanvallen, een algemeene
doorbraak trachten te forceeren.
Volgens een bericht van het opper
bevel der Bolsjewistische troepen is
liet doel van het offensief de vernieti
ging van groote hoeveelheden Duitsch
oorlogsmateriaal. Strategische doelen
worden niet meer genoemd en men
verklaart» in Berlijn, dat gedurende de
wintermaanden van het vorige jaar een
soortgelijke toestand als thans heeft
bestaan. Toen vielen de Sovjets ook
met alle beschikbare krachten aan en
hebben van Duitsche ziide de front
troepen zonder den steun van reserves
aan manschappen en materiaal stand
gehouden. Evenwel bleek na het Bols
jewistische winteroffensief de Duitsche
legerleiding toch in staaft een geheel
nieuw leger aan het front op, te stellen
om de in den winter afgematte troepen
af te lossen en daarmede nieuwe suc
cessen te boeken.
Men heeft in Berliin een rotsvast ver
trouwen in de aan het front staande
troepen en verklaart, dat ook nu weer
reserves en manschappen gereed staan
om in de komemle zomermaanden het
offensief te hervatten. Na beëindiging
van het groote Bolsjewistische offensief
zal men een voorloopige balans kunnen
opmaken en het zal bij .het inzetten
van een nieuw Duitsch offensief eerst
blijken of de Sovjetleiders hun krach
ten niet te veel verspild hebben.
De Duitsche legerleiding is altijd
spaarzaam geweest en de beslissing zal
dan ook niet op dit oogenblik vallen,
maar eerst als het nieuwe Duitsche
leger voor het tegenoffensief gereed is.
Zoodra de Duitsche legerleiding den
tijd daarvoor gekomen acht, zal een
doeltreffende tegenzet worden gedaan.
De strijd in Tunis.
Over de geve&hten in Tunis wordt
nog het volgende medegedeeld'.
De spiltroepen hebben tijdens de
voortzetting van hun aanval een diepe
bres in de vijandelijke stellingen gesla
gen. Zii veroverden belangrijke berg-
stellingen en een pas ten N. van
Bauarada, die door de Engelschen ver
bitterd werd verdedigd. Verder nfar
Tiet zuiden trok de vijand wanordehik
terug. De achtervolgende trqëpen ruk
ten 10 tot 20 kilometer op./ De vijand
heeft een aanzienlijk aantal gesneuvel
den op het slagveld achtergelaten. De
luchtmacht bracht den vijand eveneens
groote verliezen aan menschen en ma
teriaal toe.
Minister-president Saradzjosloe
heeft dezer dagen een rede gehouden,
waarin hij duidelijk dééd uitkomen,
dat Turkije er niet aan denkt de
vriendschappelijke verhouding met
een der strijdende partijen te ver
breken.
Volgens den A.N.P.-correspondent
hebben deze verklaringen in diplo
matieke kringen te Ankara eenig op
zien verwekt en zou de sluiting van
het Turksdh-Duitsche handelsver
drag bij de geallieerden onrust heb
ben veroorzaakt.
In Ankara ziet men in Saradzjog-
loe's verklaringen een antwoord op
de Anglo-Amerikaansche wenschen
ten aanzien van de Turksche neutra
liteit. Men zou in Londen en
Washington graag zien, dat Turkije
in het voorjaar mét Engeland en
Amerika in den oorlog gaat en
meent, dat het antwoord van. Sa-
radzjogloe meer dan duidelijk is ge
weest.
EEN NIEUW GENEESMIDDEL.
De Duitsche chemie heeft in de
Sulfanomide een nieuw wonderbaar
geneesmiddel ontdekt. Nadat de eer
ste berichten over de heilzame wer
king van dit geneesmiddel aanvan
kelijk vrij sceptisch waren opgeno
men, kon- tijdens een zitting van het
Berlijnsche medische genootschap
medegedeeld worden, dat de uitvin
ding van prof. Domaglt vooral bij
de bestrijding der geslachtsziekten
een buitengewoon succes is gewor
den. Met behulp van de Sulfanomi
de bracht men ook het sterftecijfer
bij longontsteking, voorzoover het
kinderen betreft, terug van 32 op 4
procent.
Aan het Italiaansch weermachtbe-
richt van 22 Januari ontleenen 'wij
het volgende:
Gisteren hebben hevige gevèchten
Plaats gehad tusscheh onze eh de
vu andelij ke pantserstrij dkrachten
jen Z.O. en Z.W. van Tripolis aan de
lijn Gharian-Taruna-kust.
In Tunis leidde -de voortzetting
der operaties1 van de laatste dagen
tot de verovering van nieuwe be
langrijke stellingen.
voorbereiding voor waar
neming van zonsverduistering
Elf groepen Japansche geleerden,
gestationneerd in onderscheidene
plaatsen van het eiland Hokkaido heb
ben giste ren de voorbereidingen vol
tooid voor de waarneming van de to-
l ll zo0svcrduistering, die zal plaats
hebben gedurende twee minuten vanaf
7 uur 53 in den ochtend van 5 Febr.
a.s. boven het centrale deel van Hok
kaido.
De verduistering van 5 Febr. zal de
laatse zijn welke deze eeuw in Japan
zichtbaar is; De volgende totale zons
verduistering zal pas plaats hebben
over 92 jaar, dus in 2035, Men zal zich
herinneren, dat totale zonsverduiste
ringen, werden waargenomen te Hok
kaido'in Juni 1936 én in hèt gebied van
Hankau in September 1941.
DE STEM DER S.S.
Luistert op Zondag 24 Januari van
11.30 tot 11.45 uur over den zender
Hilversum I, op golflengte 415 meter,
naar de ^tem der S.S. Onderwerp:
Germaansch rechfc: volksrecht.
egt
lijns
In het Rijksmuseum te Amsterdam is Donderdag een tentoonstelling van
schilderijen, aquarellen» teekeningen en beeldhouwwerken, vervaardigd
door leden van de Duitsche weermacht en verzameld onder den titel
«Kunst der Front 1942" officieel geopend door den Rijkscommissaris,
Rijksminister dr. Seyss-Inquarty Tijdens den rondgang van den Rijks
commissaris ~over de tentoonstelling Polygoon-Zeijlemaker-Pax m
aan de familieleden van
de Vrijwilligers in de
Waffen-SS en het Legioen
Het SS-ersatzkommando deelt ons
mede: De leider van het Nederland-
sche Arbeidsfront heeft het volgen
de bepaald:
Alle vrijwilligers in de Waffen-SS
en het Legioen hebben, evenals hun
familieleden, vrij toegang bii alle
uitvoeringen van Vreugde en* Ar
beid. Voor het afhalen van toe
gangsbewijzen -kan men zich wen
den tot de plaatselijke kantoren van
het N.A.F., afdeeling Vreugde en Ar
beid.
Men dient papieren mede te bren
gen waaruit blijkt, dat men inder
daad recht heeft op gratis toegangs
bewijzen.
i'.
's-GRAVENHAGE, 22 Jan. - Ge
ruchten,- als zouden de hier te lande
wonende Duitsdhers van de jongste
verlaging van- het vléeschrantsoen
zijn vrijgesteld, missen allèn grond.
Zij worden te dezen aanzien volko
men gelijkgesteld met de Nederlan
ders.
Heden van 17.06 tot 8.32
Maan op 19.23, onder 9.25
Morgen 17.08 tot 8.30
Maan op 20.19, onder 9.51
29 Jan. Laatste kwartier
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FUHRER, 22 Jan. - (D.N.B.) Het op-
ierbevel van de weermacht maakt
ekend:
In den Zuidelijken sector van
het Oostelijke front hebben de
Duitsche troepen den aan het
geheele front zich tot de door
braak gereedmakenden vijand
onder zware verliezen voor de
bolsjewieken afgeweerd en den
tegenstander op vele plaatsen,
den tegenaanval inzettende, te
ruggeslagen.
Een pantserdivisie sloeg hierbij in
vastberaden aanval een sterke
vijandelijke formatie infanterie uit
een. j
In den Oostelijken Kaukasus heb
ben de Duitsche troepen zich, bin
nen het bestek van de bewegelijke
oorlogvoering, systematisch van den
vijand losgemaakt.
De door den -tegenstander
nauw omsingelde en aan den
sterken vijandelijken druk hard-
nekkig weerstand biedende
groep Duitsche strijdkrachten in
Stalmgrad moest ook gisteren
zware gevechten tegen de met
- verre superieure strijdkrachten
aanstormende bolsjewieken door
staan. Ondanks heldhaftigen af
weer konden de verdedigers van
Stalingrad niet verhinderen, dat
de vijand van het Westen af
binnendrong, hetgeen dwong tot
een achteruit schuiven der eigen
stellingen met eenige kilometers.
In een strijd van man tegen man
werd een vrij groot aantal tanks
der bolsjewieken vernietigd.
In dé groote bopht van den Don
en aan den middenloop van den Don
duren de zware, wisselvallige ge
vechten, voort.
Plaatselijke acties van den vijand
in den centralen sector van het front
en het Z.O. yan 'het Ilmenmeer mis
lukten. Bij Welikije Loeki wérden
achttien tanks vernield.
Ten Zuiden van het Ladogameer
zijn felle aanvallen der bolsjewieken
gestrand op de vastberaden afweer
van onze troepen. De vijand verloor
higr 14 tanks.
In Noord-Afrika.
In Noord-Afrika werden Misurata
en Homs na vernieling der voor den
oorlog belangrijke installaties ont
ruimd. Achterhoedetroepen sloegen
in hardnekkige gevechten de aan
vallen van opdringende vijandelijke
strijdkrachten af.
In Tunis werden de succesvolle
eigen aanvalsacties voortgezet, tal
rijke vijandelijke steunpunten wer
den genomen en vijandelijke groe
pen strijdkrachten in de pan gehakt.
Duitsche jagers vielen met succes
spoorwegdoelen aan en schoten drie
Britsche jagers neer.
Convooi gehavend.
De bestrijding van het groote
vijandelijke convooi voor de Njoord-
frikaansche kust bracht verdere suc
cessen. Het Duitsch-Italiaansche
luchtwapen heeft vijf vrachtschepen
met tezamen 36.000 brt. in den grond
geboord en 12 transportschepen voor
een deel zoo zwaar beschadigd, dat
het verlies van 5 dezer schepen ver
wacht kan worden.
Zwakke strijdkrachten van het
Britsche luchtwapen hebben gister
avond lukraak Wëst-Duitsch gebied
gebombardeerd, de bevolking leed
verliezen. In woonwijken ontstond
schade aan gebouwen. Door jagers
en afweergeschut verloor de vijand
9 vliegtuigen.
HET SS-ERSATZKOMMANDO
VERPLAATST.
Met ingang van 15 Januari is het
SS-Ersatzkommando te Den Haag
van de Stadhouderslaan 132 naar de
Korte Vijverberg 5 verplaatst. Be
langhebbenden wordt verzocht hier
in goede nota te nemen.
Pet kabelspootove, ten dal ,n den
Kaukasus. In deren sectot van'den
Noordelijk n Kaukasus moet het ver-
zorginysmaterlaal pet kabelspoot ovei
eed diep rivierdal naar de bestemd,
plaats gebracht wórdèn
PK Gtrspaeh Sch-t-P ui
Het Vredegerechtshof in Den
Haag heeft den rete. eerste-luitenant
J. Z., die zich te verantwoorden heeft
gehad wegens een voor de betrokke
nen beleedigende wijze van .over
brenging in de Meidagen van '40 van
vier burgers uit den omtrek van
Klaaswaal, van wie bekend was. dat
zij tot de N.S.B. behoorden, tot een
dag gevangenisstraf veroordeeld.
(Deze menschen waren op den tien
den Mei gevangen gezet en zij moes
ten den 13en d.a.v. naar 's-Graven-
deel worden overgebracht, welk
transport op last van "Z. aldus ge
schiedde, dat zij aan handen en voe
ten met, touwen aan elkander gebon
den en ten slotte geblinddoekt op
een platten vrachtauto' werden ver
voerd). Geëischt was drie weken ge
vangenisstraf. Het Hof was van bor
deel. dat een dergelijke behandeling
absoluut onverantwoordelijk is, al
heeft verdachte zelf daartoe geen
last gegeven.
Overeenkomstig den eisch van den
procureur-generaal werd tot 6 maan
den gevangenisstraf, met ontslag uit
den militairen dienst en ontzetting
uit de bevoegdheid om bij de gewa
pende macht te dienen, veroordeeld
de res.-kapitèin Ch. yan W„ die te
recht heeft gestaan wegens bedrei
ging met openlijk' geweld. Van W.
had te Wateringen op 11 Mei 1940
eenige nationaal-socialisten met de
handen omhoog tegen een muur doen
plaatsen *en een vuurpeloton de ge
weten in den aanslag m hun richting
^aats doen nemen. Het Hof nam
iIet aan. dat deze maatregel kon zijn
genomen met het oog op een poging
tot ontvluchting.
GERMAANSCHE LANDDIENST.
's GRAVENHAGE, 22 Jan. -
In het Oosten van Europa wacht
ook voor de Nederlandsche meis
jes een grootsche taak. Ook voor
haar wordt de toekomst van ons
land daarveilig gesteld. Reeds
dienen meisjes uit alle Germaan-
sche landen, n.l. uit Noorwegen,
Denemarken, Duitschland, Vlaan
deren en Nederland, daar hun
vaderland. Ook de Nederlandsche
meisjes kunnen zich actief inzet
ten voor hun vaderland.
Eenige honderden Nederland
sche meisjes staan reeds in den
Germaanschen Landdienst.
Voor Nederlandsche meisjes
van 20 jaar ,en ouder bestaat
thans de mogelijkheid als leid
ster of als huishoudster tot den
Landdienst'toe te treden.
Vereischten hiervoor zijn be
grip voor de nieuwe orde be
langstelling voor het boerenbe
drijf.
Na eén opleiding van vijf
maanden, gedeeltelijk in Neder
land en gedeeltelijk in Duitsch
land, volgt plaatsing in een der
Nederlandsche Landdienstkampen.
Aanmelding dient te geschieden
voor 1 Februari aan het adres
Koningslaan 9, Utrecht.
Jeugd van Nederland. In Oost-
land ligt onze toekomst. Ons va
derland heeft nc jdig. Meld je
aan voor den Germaanschen
Landdienst.
EXTRA RANTSOENEN VOOR
A.S. SNEEUWRUIMERS.
De centrale persdienst van het
Nederlandsche Arbeidsfront meldt
Van 'bevoegde zijde wordt vernomen,
dat aan sneeuwruimers, die door ge
meentebesturen, waterschappen en
groote bedrijven worden tewerk ge
steld voor het sneeuw-vrij maken
van wegen, spoor- en trambanen,
rantsoènbonnen kunnen worden ver
strekt en wel per persoon, "telkens
voor één wéék 6 'rantsoenen brood en
1 rantsoen vleese'h, telkens voor twee
weken een half rantsoen boter, dit
alles voor zoover de betrokkenen
niet reeds in het' bezit zijn van toe-
slagkaarten voor zwaren of 'zeer zwa-
ren arbeid.
DE STtMJD IN FESSAN (FEZZAN).
SOM*
TUNIS )__A
IKALOFT,'
VA I
I I y-
j y SIÜAUtH
.J/' 1 R I P 0 1
/èj a dames 1
4 HOW'*
msda\ j
H
I I
^OCMCLKM'
I
-\\
i
Y
v
/óEn
,e g a r M f
<>em2-£ n iswh.1
4 VoeRZOEKy
j
^C\SJAD CATROCNy-—
return y 4i
ZEEP VOOR KAPPERS, ARTSEN,
MEDISCHE STUDENTEN, VROED
VROUWEN EN PERSONEN DIE
„VUILEN ARBEID" VERRICHTEN.
Met ingang van 1 Februari 1943 ka
men kappers, practiseerende artsen,
tandartsen, dierenartsen, medische stu
denten, vroedvrouwen, verloskundigen
en wijkverpleegsters wederom in aan
merking voor een extra-rantsoen zeep
voor een periode van drie maanden.
Kappers dienen van 24 tot en met 30
Januari 1943 bij de Plaatselijke Distri
butiediensten een aanvraagformulier MD
233-41 af te halen. Deze formulieren
moeten zij voor 6 Februari 1943 inge
vuld bij den Distributiedienst inleveren.
Zij ontvangen per bediende in- het hee*
renkappersbedrijf veertien rantsoenbon
nen voor scheerzeep, vijf rantsoenbon
nen voor eenhejdszeep en drie rantsoen
bonnen voor waschpoeder, met dien
verstande, dat maximaal 12 rantsoen
bonnen voor waschpoeder in totaal wgr-
den verstrekt. Per bediende in het
dameskappersbedrijf ontvangen zij 20
rantsoenbonnen voor eenheidszeep
drie bonnen voor' waschpoeder, even
eens met bovenvermelde beperking.
Practiseerende artsen, tandartsen en
dierenartsen ontvangen van 1 Februari
1943 af zes bonnen „Een rantsoen toilet
zeep".
Mèdische studenten ontvangen van 1
Februari 1943 af drie bonnen „Een rant
soen toiletzeep".
Vroedvrouwen, verloskundigen en
wijkverpleegsters komen »an 1 Februari
1943 af in aanmerking voor drie bonnen
„Een rantsoen toiletzeep".
Personen, die „vuilen arbeid" verrich
ten, komen met ingang van 1 Februari
1943 voor een tijdvak van twee maanden
in aanmerking tfoor extra-rantsoenen
eenheidszeöp en/of waschpoeder. Zij die
nen zich van 24 tot en met 30 Januari
a.s tot de Plaatselijke Distributiedien
sten te wenden, ten éiixde een aan
vraagformulier MD 23371 af te halen.
Zij moeten dit v o o r 6 Februari a.s.
wederom inleveren.
Belanghebbenden worden voorts ver
wezen naar de publicatie van den dis-
ti rutiedienst hunner gemeente van in
woning.
f Houdt Uw gasverbruik
in toom
En spaart eiken dag
wat stroom.
V*i
VERGADERINGEN
GERMAANSCHE LANDDIENST.
In het kader -^an de propaganda
voor de werving van leiders, leid
sters en huishoudsters voor den Ger
maanschen landdienst. zullen o.a.
onderstaande vergaderingen gehou
den worden. Ieder, die nadere bij
zonderheden over den" landdienst
wenscht te vernemen, wordt opge
wekt een dezer vergaderingen te be
zoeken.
Te Amsterdam, op 25 Jan., A.M.
V.J.-gebouw, 8 u. Te Rotterdam, op
26 Jan., gebouw Odeon, 7.30 u. Te
Den Haag, op 25 Jan., kleine zaal
Dierentuin, 7.30 u.
(Van onzen Berlijnschen
correspondent.)
Schoolmeesters zijn vaak veel ge
nialer dan hun leerlingen beseffen.
Rudolf Barth, hoofd eener school te
Weenen in rijn vrijen tijd post
zegelverzamelaar is op de. origi-
neele gedachte gekomen,, tijdens den
„D'ag der Philatelisten 1943" alle
postzegels bijeen te brengen, die in
verschillende landen met het portret
van componisten zijn uitgegeven. Het
gaat hierbij om 6i portretten over
18 verschillende landen verdeeld,
waarbij het voormalige Keizerrijk-
Koninkrijk Oostenrijk met 36 com
ponisten voorop staat. En terecht,
want namen als Mozart, Haydn,
Beethoven, Schubert, Mahler, Bruck
ner hebben ook in alle andere be
schaafde landen een gevestigde repu
tatie.' Een der merkwaardigste Oos-
tenrijksche postzegels draagt het
portret van Keizer Karei VI, dien
men klaarblijkelijk in 1908 in de rij
der componisten heeft opgenomen,
daar op z/n persoonlijk initiatief in
het „Theresianum" composities van
minder bekende personen, als Fux,
zijn uitgevoerd, Latijnsche teksten
werden door den Habsburger in het
Duitsch vertaald en hij speelde zelf
het cembalo. Daar staat dan weer
tegenover, dat Richard Wagner en
Gluek totdus ver .nog'niet in de exclu
sieve wereld der philatelisten zijn
vereëuwigd. Als 62ste componisten
portret op postzegels publiceerde een
Berlijnsch blad een bijzonder fraai
exemplaar van opvallend groot for
maat met het portret van Terësa
Carreno, de wereldvermaarde pia
niste, wier naam niet slechts »met de
nationale hymme van' Venezuela in
nauw verband staat, maar die ook
als nummer 3 onder het vijftal vrou
wen van Eugen d' Albert een „toon
aangevende" rol heeft gespeeld.
Deze postzegel dateert den 14den Fe
bruari 1938 en vereeuwigt een
kunstenares, die. met haar sterk spel
ook het verwende publiek te Berlijn
in vprrukkinig bracht. Haar vader
was minister van Financiën in Vene
zuela, waar zij in 1853 geboren werd.
Toen zij in 1917 te New York over
leed, nam haar laatste man haar
asch mede naar Italië. Pas in 1938'
werd de urn echter naar Venezuela
overgebracht, cm daar aan den voet
van een standbeeld te harer herden
king begraven te worden.
Onder de buitenlaijdsche raritei
ten vindt men postzegels met het
portret van Rouger de Lisles, den
componist der Marseillaise, van den
Noorschen componist Richard Nord-
vaalk, die het volkslied van zijn
eigen land op muziek bracht en reeds
op 24-jarigen leeftijd, arm en ver
laten, te Tierlijn overleed; voorts
noemen wij nog het portret van
Manuel Maria Guttierrez, die als
kapelmeester in militairen dienst in
1852 de nationale hymme van Costa
rica componeerde, zulks in opdracht
van generaal Morra, die buiten-
landsch bezoek verwachtte en tot de
ontdekking was'gekomen, dat het
land, nog niet oYer een eigen volks
lied beschikte!
Het Fessan of Fezzan-gebiéd ten zuiden
van Tripoli, waar momenteel hevige
gevechten gaande zijn tusschen Fransche
troepen en Italiaansche Saharische af-
deelingen.
DUBBELE MOORD TE WOLVEGA
Donderdagavond is Wolvega opge
schrikt door een grujvelijk misdrijf.
Daar heeft een 16-jarige jongen P. K.
met een stuk ijzer twee vrouwen
neergeslagen met het gevolg, dat zij
beiden zijn overleden.
Er bestond tusschen den dader en
een zoon van een der dames, mevr.
Stroowinden,..een geschil, hetgeen K.
Donderdagavondwilde bespreken.
Hij trof echter den zoon niet thuis
en het is toen met de moeder tot een
woordenwisseling gekomen, welke
zoo hoog liep, dat de jongen de
vrouw met een stuk ijzer zoo hard
op het hoofd sloeg, dat zij dood neer
viel. De andere vrouw', die getuige
was van het misdrijf, wilde naar bui
ten gaan, ten einde de politie te
waarschuwen. Ook zij werd door den
jongen met het stuk ijzer neergesla
gen en is aan de bekomen verwon
dingen overleden. De jongen is door
de marechaussee aangehoudeYi en in
verzekerde bewaring gesteld.
LEENMANNEN NAMEN STAM
KAARTEN IN ONDERPAND.
Een groot aantal leenmannen uit
de Jordaan, die stamkaarten inoon-
derpand hadden genomen, moesten
zich gister voor den economischen
rechter te 'Amsterdam, mr. J. G.
Westhof, verantwoorden. Deze man
nen,. die zich' ter zitting voordedep
als weldoeners der menschheid, ble
ken wel zooveel invloed op hun
slachtoffers te hebben, dat deze in
het algemeen weinig in het nadeel
van de woekeraars durfden te zeg
gen. De getuigen bleken soms vaag
en verward in hun verklaringen en
stelden het voor, alsof zij uit den
nood waren geholpen. Er bleek ech
ter overduidelijk, dat zij juist in
nood gebracht waren door de leen
mannen. Vrouwen met groote gezin
nen, die met financieele moeilijkhe
den hadden té kampen, waren bij
de verschillende verdachten geko
men en hadden bedragen van 15 tot
20 gulden op een stamkaart gekre
gen. Wanneer opnieuw bonkaarten
werden uitgegeven, werden deze
door de leenmannen gehaald. Zij
hielden de bonnen en gaven dan
opnieuw 15't.ot 20 gulden per kaart.
De berooide schuldenaars zaten tjan
zonder eten ,voori hun kinderen, om
dat zij geen bonnen hadden en voor
het geld dat zij kregen, probeerden
zij dan clandestien 'te koopen. In een
van de gevallen raakte op deze wijze
een vrouw, die negen kinderen had,
vijf tot acht kaarten kwijt aan .een
leenman, die een kruidenierswinkel
had. Hij betaalde de vrouw niet in
geld,, maar in levensmiddelen, doch
gerekende die levensmiddelen tegen
de prijzen, die in den zwarten han
del gelden. Gok de brandstoffen-
kaarten kreeg deze man in zijn be-
z'it, zoodat de vrouw met haar gezin
ook van kolen verstoken bleef. Een
van de woekeraars had 35 stamkaar
ten in zijn bezit gekregen, zoodat hij
een levendigen bonnenhandel kon
drijven.
In deze trieste zaak eischte de of
ficier van justitie, mr. P. 's Jacob,
die het optreden van de woekeraars
fel-hekelde, gevangenisstraffen, va-
rieerende van 6 tot- 2 maanden, in
enkele gevallen met aftrek van
voorarrest.
De economische rechter vonniste
conform.
GEEF DEN BIBLIOTHEKEN
BERICHT VAN ADRESWIJZIGING
Onder hen die om een of andere
reden, hetzij binnen de gemeente
verhuizen, hetzij deze metterwoon
verlaten, bevinden zich vele gebrui
kers van bibliotheken.
Het is begrijpelijk, dat door de
zorgen, die deze verhuizingen met
zich brengen, bibliotheekboeken, die
zich nog in het bezit van deze ge
bruikers bevipden, dreigen mee te
verhuizen.
In het algemeen is. dit niet wen-
schelijk, wijl het gevaar niet denk
beeldig is, dat dergelijke boeken in
het ongereede geraken. Hierdoor
zouden niet alleen de particuliere
uitleenbjhliotheek, maar vooral ook
de groote boekerijen, zooals de na
tionale bibliotheek, de openbare
leeszalen, de bibliotheek van het
vredespaleis e.d„ die veelal met zeer
veel zorg en groote kosten hun ver
zameling -hebben gecompleteerd,
ernstig gedupeerd worden.
Daarom wordt een dringend be
roep gedaan op de medewerking van
gebruikers van bibliotheken, die
gaan verhuizen of reeds verhuisd
zijn, om de in hun bezit zijnde bi
bliotheekboeken zoo mogelijk vóór
de verhuizing aap de desbetref
fende bibliotheken terug te bezorgen
en' in ieder geval aan deze bibliothe
ken bericht vaif adTesverandering te
zenden.
Ti|deni zijn bezoek aan Noord-Brabant
bezichtigde de secretaris-generaal van
de Nationaal Socialistische Beweging
der Nederlanden. Ir. C. J. Huygen,
een schoenfabriek
Polygoon-Fotodienst NSB-Glno-Pai m
VERMIJDT GEMAKZUCHT EN
VERGEETACHTIGHEID.
Besparing van gas en electri-
citeit is dringend noodzakelijk.
In dezen tijd, waarin men beslist
moet uitkomen met de toegewezen
rantsoenen gas en electririteit, heb
ben wij al eens eerder gewezen op
de noodzaak om in de -huishouding
evenals in de onderneming een ener
giecontroleur aan te stellen. Het is
een teeken van een minder economi
sche huishouding, wanneer lampen,
strijkijzer, stofzuiger qf radiotoestel
ingeschakeld blijven, wanneer zij
niet worden gebruikt. Alle energie
diept zoo te worden aangewend, dat
het hoogste nuttige effect wordt be
reikt. Wié wel eqns in een fabriek
heeft kunnen nagaan hoe een pro
duct tot stand komt, zal dikwijls
hebben kunnen co-nstateeren, dat
door een doelmatiger gebruik van de
transportmiddelen de werkzaam
heden vlotter zouden kunnen verloo-
pen. Er wordt voor een eenvoudige
handeling soms een omweg genfaakt,
zonder dat men daarbij bedenkt hoe
veel 'overbodige energie dit kost. Ook
in de huishouding zijn er dergelijke
omwegen, waarvan mén zich pas be
wust wordt, wanneer men er op
merkzaam op wordt gemaakt.
■Er 'is niet alleen vereenvoudiging,
maar oók meer overleg bij het werk
noodig. Gemakzucht of \jergeetach-
tigheid leiden er' dikwijls toe, dat
énergie in den vorm van electriciteit
en gas wordt verbruikt, wat bij
eenig nadenken had kunnen worden
bespaard. En men bedenke: wie zijn
rantsoen, overschrijdt, krijgt boete of
wordt van den toevoer afgesneden.
Suropa onkwetsbaai roor blokkad*
Atlantic-Holland-ftut m
VOLONTAIRS AAN LAGERE
SCHOLEN.
De secr.-gen. van het Dep. van Op
voeding, Wetenschap en Kuituurbe
scherming heeft 't volgende bepaald:
Van 1 Jan. 1943 af mogen jonge
lieden van beiderlei kunne, in het
bezit van de akte, bedoeld in art. 77,
onder a, der L.O.wet van 1878, bin
nen -een tijdvak van drie jaren na
het toehalen dier akte als onbezol
digd volontair in de school worden
toegelaten, mits zij:
a. in het bezit zijn van een door het
hoofd der school afgegeven bewijs
van toelating en getuigschrift van
zedelijk gedrag.
b. Alleen gebezigd worden voor
werkzaamheden in de school, welke
zij onder toezicht van een met de
leiding van- een schoolklasse belaste
leerkracht verrichten.
Dit laatste is niet van 'toepassing,
indien de toelating betreft een ver-
vapging van een aan de school ver
bonden leerkracht voor niet langer
dan drie achtereenvolgende dagen.
Het aantal toe te laten volontairs
bedraagt niet meer dan 1/3 gedeelte
van-het aan de school in totaal ver
bonden onderwijzend personeel.
-Breukgetallen worden naar tioven
afgerond.
WIJZIGING LEERPLAN -
GYMNASIUM EN HBS.
De secr.-gen. van het dep. van O.,
W. en K. heeft bepaald, dat-het on
derwijs aan gymnasium en HBS te
vens'bevat het bezoek van tentoon
stellingen, waardoor de ontwikke
ling der leerlingen--wordt bevorderd.
Donderdagavond is uit het water
nabij de werf Het Jacht te Nieuwen-
dam het lijk opgehaald van een tot
nog tqe onbekende vrouw. Het is
naar heL Binnengasthuis gëbVacht.