De inlevering, van Radiotoestellen. De luchtslag boven Schweinfurt. DAGBLAD VOOR Mislukte doorbraakpogingen der Sovjets. Het probleem Duitschland'-Rusland. 121 van de 300 vijandelijke bommenwerpers in Zuidwesi-Duiischland omlaag gehaald. SAPAROSJE ONTRUIMD. Groote aanval in de richting van Rome. Anderhalve ton voor Winterhulp. Verduister van 18.006.45. Een laatste vermaan. De vrijstellingen. Vliegende vesiingen wérden vliegende doodkisien. De Portugeesche concessies. Beleecliging der N.S.B.? Groote plannen van de NJ.H.C. Uitgave: Dagblad voor Noord-Holland N.V. Alkmaar - Voordam C 9. Bureau Alkmaarsche éditie: Voordam C 9, Alkmaar. Telefoon Adm. 3320 - Red. 3330. Giro 187294. ZATERDAG 16 OCTOBER 1943. ALKMAARSCHE-EDITIE. NOORD-HOLLAND 145e Jaargang, No. 242, 4 pagina's. Prijs der gewone advertenties in deze éditie 0.10 per m.M.; min. 14 m.M. ƒ1.40, elke Z1!* m.M. meer ƒ0.35. Tarieven voor de geheele oplage op aanvraag. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar ƒ2.10, voor het geheele Rijk ƒ2.63. Losse nrs. 5 ets. (Van onzen politieken redacteur.) OFSCHOON de veelzijdige aspecten der Duitsch-Russische verhoudin gen stof voor boekdeeien bieden, is het in verband met de actualiteit van allerlei geruchten nuttig, dit vraag stuk in kort bestek te belichten. Dat er tusschen het nationaal-socialjsme en bolsjewisme, deze ontaarde vorm van communisme, verschillen van principieel karakter bestaan, zal wel niemand willen ontkennen. Daar is m de eerste plaats het verschil in rassen leer. Het communisme wil, in afwijking van het oude Russische felle antisemi tisme, een gelijkheid van rassen of be ter, het erkent geen rassen, doch uit sluitend menschen. In afwijking van deze kerngedachte van het communis me, dat alleen een algelijksoortige en gelijkwaardige wereldbaaierd van indi viduen waarneemt, heeft Stalin een soortement nationaliteiten-rapgschik- king der volkeren van de Sovjet-unie als noodzaak erkend. Dit is dus in ze keren zin een theoretische toenadering tot de kerngedachte van het nationaal- socialisme. Het nat.-socialismé ziet im mers de hoogste voleinding van het ideale staatswezen in de organische en harmonische ultleving van het nationa liteitenprincipe, zoodat elke staat zich in al zijn vormen volkomen met den volksaard van zijn bloed- en bodem- verwante toehoorigen dekt. Het communisme erkent geen gods dienst; Het bolsjewisme laat vrijheid van godsdienst in théorie toe, doch pro pageert van staatswege het ongeloof. Stalin heeft thans ter vergemakkelij king vati een samengaan met de Anglo- Amerikanen uit politiek-tactische rede nen een Russische kerk erkend. Het na- tionaal-socialisme respecteert den godsdienst als zoodanig. Het stelt zich, zonder in dogmatische begrippen te ver vallen, op den bodem van een positief Christendom, zooals het in den loop der eeuwen uit de voortschrijdende ontwik keling van het Avondland is gegroeid. Het duldt echter op het strikte gebied der staatszaken geen inmenging van kerken en kerkelijke bedienaren. Zijn er dus tusschen nationaal-socialisme en bolsjewisme reeds een aantal zeer grondige verschillen van levensbe schouwing, waarvan we hier slechts de voornaamste noemen, belangrijke ver schilpunten vallen ook te constateeren op politiek, economisch en sociaal ge bied. HET bolsjewisme erkende oorspron kelijk, evenals 't communisme, het recht van eigendom niet.- Het be schouwde eigendom later als een nood zakelijk kwaad, waarmee het noodge dwongen een zwak compromis sloot. Het nationaal-socialisme ziet in de be- zitvorming, mits zij rechtvaardig en op grond van eigen arbeid van den ver werver geschiedt, een van de voor naamste prikkels van het menschelijk arbeidsvermogen. Bij het bolsjewisme is de staat in alles doel; bij het nationaal-socialisme slechts middel. Bij het bolsjewisme is geen persoonlijk initiatief denkbaar. Alles, maar d9n ook letterlijk alles, 'is planmatig. De menschen worden ro bots, levende mechanismen zonder ziel en zonder levensvreugde, die het be wuste bezit daarvan den mensch schenkt. De bolsjewistische mensch wordt van den ochtend tot den avond, van de wieg tot het graf, door den "taat geregeld, eenvoudigweg doodgeregle- menteerd. De mensch telt niets, de staat alles. De vreugden en glooiingen van het leven, waaraan in ons land en ook in Duitscnland ieder mensch naar mate zijn capaciteiten, smaak en opvoe ding deelachtig kan worden, zijn in Rusland onder het bolsjewistische re giem een voorrecht van de kleine groep machthebbers gebleven. De menschelij- ke persoonlijkheid, wier krachtige be wustwording het nationaal-socialisme als hoogste ideaal beschouwt, wordt ln bolsjewisme en communisme volkomen weggeredeneerd. Uitermate leerrijk zijn de herinneringen van den bekenden Franschen schrijver André Gide over zijn bezoek aan de Sovjet-unie. Hij was als een overtuigd communist, vol voor- oordeelende bewondering, naar Rus land vertrokken. Als een ontgoocheld man kwam hij terug en schreef daarop de felste aanklacht tegen het wezen van het bolsjewisme, die ooit is gepu bliceerd. Het geheele bedrijfsleven in de Sov jet -unie is in handen van den staat, zooals de staat in theorie, doch in feite de kleine rliek van machthebbers, waaronder Joden een zeer voorname plaats inneipen, bezitter, opdracht gever, producent, distribuant en genieter van het geheele maatschappe lijke leven is. Elk privaat initiatief is dood. Dit in tegenstelling tot Duitsch- land, waar voor de ondernemers, zij het in oorlogstijd in verminderde mate, het ondernemersprincipe geldt. In so ciaal opzicht is de Sovjet-unie zeer achterlijk ten r.pzicht van Duitschland en de andere Europeesche landen, om dat de bolsjewisten nog meer dan Göring de kanonnen belangrijker dan boter achtten. Zij hebben twintig jaren niets anders gedaan dan hun weer macht op te Douwen, terwijl geheel het andere sociale leven, dat weliswaar niet door hun schuld reeds een belangrijken achterstand met het andere Europa ver toonde, in vergelijking met hun weer macht schromelijk verwaarloosd werd. Op kunstgebied gaf zich het bolsjewis me veel moeite. Zijn kunstuitingen droegen echter-kennelijk destructieve tendenzen. Het wilde hiermee het Wes ten ontredderen. Kunst is in hun oogen uitsluitend een politiek-propagandis- tisch machtsinstrument, zooals heel hun cultureele leven geen andere oogmer ken kent. o T*\ AT Duitschland in Augustus- 1939 ■L' een accoord met Rusland sloöt, be- teekende niet, dat er overeenstemming tusschen. hun ideologieën verkregen of nagestreefd werd. Het was een mafchts- Politiek compromis, waarbij als eenige nuttige basis van sameitwerking hun beider bestrijding van het kapitalisme Eold, met voor iedere partij andere édelen en doelstellingen. Toen de machthebbers van de Sovjet-unié in de Periode van SeDtember 1939 tot Juni 1941, terwijl Duitschland om zijn le- vensbestaan vocht, in het geheim en Weldra openlijk nieuwe onderhandelin- Een met de kapitalistische landen aan knoopten (de missie van Cripps en de activiteit van vele anderen leveren UIT HET HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 15 October (D.N.B Het opperbével van de weermacht maakt bekend: Ten noorden van de Zee van Azof en aan den Midden-Dnjepr heeft de vijand in verscheidene sectoren he vige maar vergeefsche aanvallen ondernomen. Het bruggenhoofd van Saparosje werd door onze troepen volgens het bevel na verwoesting van belangrijke inrichtingen ont ruimd.* Aan den Dnjepr, aan den mond van den Pripet en aan den Sjosh leverden eigen aanvalsonder- nemingen nieuwe successen op. Eenige vijandelijke iandingshoofden op den westelijken oever der rivie- rep werden opgeruimd, andere wprden ingekrompen. Ten westen van Kritgjef en vooral ten westen van Smolensk mislukten ook gisteren sterke doorbraakpogingen van de sovjets. Alleen in het strijdge bied ten.zuidwesten van Smolensk wer den daarbij 46 sovjetpantserwagens vernietigd. De laatste drie dagen heeft de vijand bij zijp vergeefsche aanvallen in totaal verloren 3r4 pantserwagens en .233 vliegtuigen. Kapitein Novotny, groepscommandant van een jachtesKader, heeft gisteren aan het Oostelijk front de 250e over winning in de lucht behaald. In de hevige afweergevechten in den centralen frontsector heeft zich de eer ste SS-Freiwilligen-grenadier-brigade (Mot) bijzonder onderscheiden. In Ziijd-Italië zijn de Britsch-Ameri- kaansche troepen in den middag van 14 October met superieure infanterie en pantserstrijdkrachten tot den verwach ten aanval op onze vooruitgeschoven stellingen aari den Volturno a^n weers- TEGEN HET BOLSJEWISME. Meldt U voor de Waffen-SS en de Landwacht. Het SS-Ersatzkommando deelt mede: Iedere gezonde Nederlander, op den leeftijd van 17—45 jaar, kan zich vrijwil lig bij de hieronder vermelde adressen vervoegen, .ten einde gekeurd te 'orden voor de Waffen-SS of de Landwacht Tijdens de keuringen worden alle In lichtingen verstrekt niet betrekking tot de verzorging van familieleden, duur der opleiding, extra levensmiddelen, etc. Vrijwilligers, dieom bepaalde rédenen in Nederland moeten blijven, kunnen dienst nemen bij de Landwacht of bij het SS-Wachtbataljon in Amersfoort Ook vrijwilligers voor de Buitsche Kriegsmarin? gunnen zich aanmelden Zij. die/tot de Germaansche SS in Nederland loetreden willen, kunnen zich -verieens aanmelden. Personen, tusschen 18—30 jaar, die aan- meldingsplichtig zijn voor de tewerkstel ling, kunnen zich eveneens aanmelden en worden gedurende hun verbintenis van de tewerkstelling vrijgesteld. Officier in de Waffen-SS kan ieder wor den, die na minstens een jaar diensttijd zijn geschiktheid voor de officiersoplei ding heeft bewezen. Zijn choolcplriding is niet doorslaggevend Beslissend vcor bevordering zijn: karakter, gedrag, pres tatie 18.10.43 914.00 uur, Rotterdam, Deut- sches Haus, Westzeedijk; i9.10.43, \2 00 uur, Breda, Restaurant Modern, Markt- 1518.00 uur, Den- Bosch, Hotel Noord- Brabant, Markt 45; 20 10 43, 9—12.00 uur, Venlo, Deutsches Haus, Egrnonöstr 16. 15—18.00 uur, Arnhem, Café Royal; 21.10.43. 9—12.00 uur, Hengelo, Oafé Modern, Spoor straat 18; 15—18.00 uur, ZwoUe, Hotel Gij- tenbeek; 22.10.43, 912.00 uur, Assen, Con certhuis, a. d Vaart; 15—18 00 lur Gro ningen. Concerthuis, Poelfestraat; 23.10.43, 9—12.00 uur, Leeuwarden, Huize Schaaf, Breedstraat; 24.10.43, 914 00 uur. Amster dam, Dam 4; 25.10 43, 9—13 00 uur, Utrecht N.V-Huis, Oudegracht 215; 26 10 43, 9—11 00 uur, Amersfoort, Pol. Durchgangslager, Leusderweg; 27 10 43, JM-14 00 uur, Den Haag, Café den Hout, Bezuidenhoutsche- weg Onze mannen in het Oosten hh PK Wigforss/O/H/P m kanten van Capua overgegaan. Zware en verbitterde gevechten zijn nog aan den gang. Sterke Amerikaansche formaties bommenwerpers vielen gisteren de stad Schweinfurt aan en veroor zaakten aanzienlijke schade in woon- en zakenwijken. Duitsche es kaders jachtvliegtuigen en jacht- kruisers wierpen zich op den vijand en brachten hem in e.en hevigen luchtslag in samenwerking met de luchtdoelartillerie een zware neder laag toe. Van ongeveer 250 tot 300 aanvallende bommenwerpers werden volgens de voorloopige berichten 121 omlaag gehaald. Het is waarschijn lijk, dat nog meer bombardements vliegtuigen zijn neergeschoten. In zwaregevechten tegen Britsch- Amerikaansche konvooien hebben duikbooten 11 schepen met een geza- menlijken inhoud van 74.000 brt. en 2 torpedojagers tot zinken gebracht. Twee andere schepen en een torpedojager werden door torpedotreffers zwaar be schadigd. Geallieerden zetten nieuwe troepen aan land. De A.N.P.-correspondent meldt: Na wekenlange voorbereidingen zijn de geallieerden thans aan den Volturno tot een groooen aanval niet richting Rome overgegaan, waarbij zij" een over macht aan menschen en materiaal in den strijd hebben geworpen. Tot dusver had de Volturno, die ter plaatse van het offensief, door een diep dal stroomt, hoog water. Aan de noord zijde van de rivier, in de bergen, had den de Duitschers gisteren, bij het be gin van het offensief hun stellingen in de bergen bij Capua, alwaar het zwaar tepunt van den slag ligt. De geallieer den hadden zich aan de zuidzuide op gesteld. Aan beide zijden wordt zeer veel gebruik gemaakt van artiller'e. De geallieerden trachten met behulp van hun geschut de Duits,che stellingen stormrijp te schieten, terwijl aamden anderen kant uit Engelsehe en Ameri kaansche frontberichten blijkt, dat de Duitsche artilleriezeer veel moeilijk heden bereidt bij het oversteken van de rivier bij Cap^a. Ter versterking hunner operaties hebben de geallieerden by de mon ding van den Volturno, dat wil zeg gen aan de noordzijde, nieuwe troe pen aan land gezet, die echter on middellijk door Duitsche reserves werden opgevangen en volgens de laatste berichten in het beginsta dium van deze locale* gevechten zware verliezen hebben geleden en op het oogenblik weer voor een deel zijn teruggedrongen. Ofschoon van Duitsche zijde reeds r eermalen verklaard is, dat de huidige positie in Zuid-Italië niet als hoofd verdedigingslinie möet\ worden aange zien blijkt uit de formuleering van het weermachtbericht toch, dat men niet van zins is de Volturnostellingen zon der meer prijs te geven. Het doel der verdediging is blijkbaar, het ophouden der Anglo-Amerikaansche troepen en 't toebrengen van zoo groot mogelijke verliezen.'Dat dit streven door het bergachtige terrein begunstigd wordt, zal duidelijk zijn. temeer daar de geal lieerde strijdkrachten door het dal ten aanval moeten gaan en hier dus de be scherming van de bergen missen, die de Duitschers wel bezitten. 's-GRAVENHAGE, 15 Oct. De Nederlandsche Bank heeft aan Win terhulp een bedrag ter beschikking gesteld van 150.000,waardoor wederom talrijke gezinnen in de ko mende maanden geholpen kunnen worden. 17 Oct.: Zon op 7.07, onder 17.43 uur Maan onder 11.23, op 20.21 uur. 13 Oct.: Zon op 7.09, onder 17.41 uür Maan onder 12.24, op 21.02 uur. daarvoor een arsenaal van bewijzen!), toen de Sovjet-unie haar politieke as piraties meer en meer over Europa uit strekte, eerst over Finland, vervolgens over de Baltische staten, daarop over Roemenië en voorts nog ten opzichte van Noorwegen, Zweden, Turkije en de Balkanlanden, vooral zuid-Slavië en Bulgarije, werd het voor Duitscnland bittere noodzaak, in het hoogste belang om zijn eigen voortbestaan, dat het de wapenen tegen de bolsjewistische machthebbers en hun krachtig oorlogs wapen keerde. Zoowel naar den geest als naar de letter hadden de Sovjets de Duitsch-Russische overeenkomst el- ken nieuwen dag verachtelijker dan een vodje papier beschouwd. Voor Duitsch land was het een levensbelang .van de eerste orde, de kracht der weermacht van de Sovjet-unie te breken. Op docd of leven was het gedwongen, het voor het bolsjewisme onmogelijk te maken, gewapend in de "Duitsche levensruimte in te grijpen of op andere wijze door politiek intrigespel het prestige van de doelbewuste Duitsche buitenlandsche politiek te dwarsboomen en de Euro peesche herordening te saboteeren. /"AP het moment dat Duitschland het oogenblik zou gekomen achten, dat de kracht der Sovjet-weermacht gebro ken is, dat het gevaar van onverhoed- sche aanvallen van een in voile sterkte opmarcheerend Roode Leger bezworen is en dat de Sovjets den opbouw van een nieuw Europa niet langer kunnen saboteeren, zou de omstandigheid kun nen intreden, dat er andermaal een Duitsch-Russische overeenkomst tot stand zou kunnen komen. Dal is de eenige reëele achtergrond van de tal looze geruchten over de Duitsch-Russi sche verhoudingen. De geruchten van loopende of reeds afgesloten vredeson derhandelingen vinden te gretiger ge loof, omdat vrijwel niemand kan aan nemen, dat het voor Duitschland een directe militaire noodzaak is, vrijwel al de in Rusland veroverde gebieden veelal zonder slag of stoot te ontrui men. De tijd zal moeten leeren of deze ge ruchten bewaarheid worden. In de po litiek is niets onmogelijk, alles moge lijk! Maar wat er ook gebeurt zeker is in ieder geval, dat het nationaal-so cialisme niet met het bolsjewisme pac- teert, doch dat uitsluitend de staat Duitschland met den staat Rusland op nieuw een machtspolitieke overeen komst zou kunnen aangaan. Zulk een overeenkomst zou dan alleen uit militai re, strategische en tactische overweginger kunnen gesloten worden, een politiek middel hoogstens om den tegenstander aan de andere zijde schaak.... en mal te zetten! De geldigheidsduur van zuil? een nieuw macfitspolitiek verbond zou dan een lengte bezitten, zoolang als de omstandigheden dat toelaten. Wil 't nationaal socialisme met het bolsje wisme werkelijk tot een duurzame ba sis van verdraagzaamheid kunnen ge raken, dan is er meer noodig dan de uiterlijke schijn van een feestelijk uit- gedoschten metropoliet, die ter gelegen heid van hoog-oezoek van een hoogen vertegenwoordiger van de Hooge En gelsehe Kerk maar eventjes uit de kamfer en -nottenkist-wordt gehaald. Dan moet het bolsjewisme een loute ring doormaken en zoodanig evoluee- ren, dat het niet langer bolsjewisme, docb..,u nationaal-socialisme is. De Höhere SS- und Polizeiführer maakt bekend: Aan wijn bekendmaking van 2 October 1943, volgens welke aan de personen, die hun radiotoestel voor zoo ver dit valt onder den inleve ringsplicht,vóór 20 October 1943 inleveren, vrijheid van straf wordt toegezegd, hebben reeds duizenden gevolg gegeven. Er wordt nogmaals nadrukkelijk op gewezen, dat tegen personen, die na 20 October 1943 nog, zonder daartoe gerechtigd te zijn, in het bezit zijn van een radiotoestel, met bijzondere strengheid zal worden opgetreden. Tegen hen kunnen volgens par. 10 van mijn verordening van 13 Mei 1943 betreffende het verbeurd verklankt van radio-ontvangtoe stellen gevangenisstraffen en boeten tot een onbeperkten omvang wor den uitgesproken. Bovendien kunnen tegen heni maatregelen der Sicherheitspolizei bevolen worden, in het bijzonder ook verbeurdver klaring van hun roerend en onroerend vermogen. Ik vestig er in het bijzonder de aandacht op, dat ik in ieder geval van niet-inlevering of van heimelijk wegwerken van een toestel als eersten strafmaatregel last zal geven tot onmiddel lijke verbeurdverklaring van het geheele huisraad met inbegrip van de meubels ten gunste van slachtoffers van bombardemen ten. Er wordt nogmaals op gewezen, dat slechts die personen vrijgesteld zijn van den plicht tot inlevering van hun radiotoestel, die in het bezit zijn van een officieele voorloopige „Bescheinigung". De officieele voorloopige „Bescheinigungen" zijn op volgorde genummerd, aan de eene zijde bedrukt met Duitschen, aan de andere met Nederlandschen tekst. Bovendien moeten de „Bescheinigungen" voorzien zijn van een dienststempel der Dienststelle. die .de Bescheinigung heeft uitgereikt. Aiie andere Bescheinigungen van 'Dienststellen of personen zijn ofi- geldig en beschermen de bezitters niet tegen bestraffing, wanneer de toestellen niet voor den vastgestelden termijn worden ingeleverd. Wie een verzoek om vrijstelling van de inleveringsverplichting heeft ingediend en tot heden nog niet de bovengenoemde Bescheini gung heeft ontvangen moet zijn verzoek als afgewezen beschouwen en derhalve zijn radiotoestel onverwijld inleveren. BERLIJN, 15 Oct. (DNB). De ne derlaag van het Amerikaansche lucht- wapen boven Duitschland heeft, naar het DNB verneemt, een rampspoedigen omvang aangenomen. Het staat reeds thans vast, dat het aantal der door de Duitsche luchtverdediging vernietigde Amerikaansche bommenwerpers geste gen is tot 123. Aangezien eenige ber gingscommando's hun resultaten nog niet gerapporteerd hebben, kan waar schijnlijk nog een stijging van het to taal verwacht worden. Bij een noodlanding neergekomen Amerikaansche vliegers zeiden dat er tijdens den aanval onder hun formaties groote verwarring was ontstaan als ge volg van het gebruik '-an nieuwe nevel raketten door den Duitschen luchtaf weer. In de dichte mistbanken zijn eenige bommenwerpers met "elkaar in botsing gekomen en neergestort. Bij de gevechten zijn zeventien Duit sche jaaers verloren gegaan. Een deel der bemanningen kon met valschermen in veiligheid komen. Nevelgranaten. Nader wordt uit Berlijn gemeld: Zooals in het weermachtbericht van heden reeds werd medegedeeld, onder namen sterke groepen Amerikaansche bommenwerpers gisteren een aanval op de Zuid-Duitsche stad Schweinfurt. De onmiddellijk in actie komende Duitsche luchtstrijdkrachten, voorna melijk jagers en luchtdoelartillerie, vingen de vijandelijke bommenwerpers reeds boven Frankrijk en België 'op en verwikkelden den vijand in hevige ge vechten, waarbij volgens de 'tot nu toe bekend geworden resultaten ongeveer de helft der aanvallende machines werd vernietigd. Van Duitsche militaire zijde wordt verklaard, dat dit succes, dat thans voor het eerst bereikt is, hoofdzakelijk 's )oe te schrijven aan de opmerkelijke versterking van het Duitsche jachtwapen in de laatste maanden en aan de toepassing van nieuwe luchtdoelwapens, zoowel bij de jagers als bij de luchtdoelartille rie. De Duitsche en Engelsehe berich ten spreken in dit verband van een nieuw soort nevelgranaat, waarvan de Duitsche luchtdoelartillerie zich voor het eerst bediend heeft. Van Duitsche zijde schat men het verlies aan manschappen der Amerikanen op rond twaalfhonderd man, doch dit kan nog hooger worden daar de mededeelingen van eenige bergiugs- groepen nog ontbreken. Vliegende doodkisten De militaire correspondent van het D.N.B. noemt het resultaat van den luchtslag van Schweinfurt een indruk wekkende Duitsche overwinning. Van 300 aanvallende Amerikaansche bom menwerpers heeft de Duitsche lucht afweer bijna de helft in slechts 1% uur neergeschoten. De „vliegende vestin gen", door den vijand onoverwinnelijk genoemd zijn daarbij „vliegende dood kisten" geworden. Meer dan 1200 man keurmanschappen heeft deze aanval den vijand gekost. Dat zijn percentages die van belang zijn, onverschillig wat de vijand nog aan materiaal achter de hand heeft. Want geschoold personeel, zooals dat noodig is voor de bediening van en den strijd <n deze groote vier motorige vliegtuiren, kan slechts in zeer beperkte mate snel worden aan gevuld En op snelheid komt het aan, daar de luchtoorlog bij de verbeterde afweermethoden tegelijkertijd ook een worsteling met den tijd is geworden. De meening van deskundigen Deskundigen op luchtvaartgebied staan verbaasd dat Duitschland in het vijfde oorlogsjaar met een dergelijke snelheid een reeds zoo duidelijk zicht bare resultaten afwerpende afweer tegenover deze zwaargepantserde bom menwerpers heeft weten tot stand te brengen. Daarbij moet men bedenken, dat aan Duitsche zijde de afweer nog in wording verkeert en dat alle energie op luchtvaarttechnisch gebied gebruikt wordt om den een of anderen dag het antwoord te geven op de luchtterreur van den vijand, waarbij het resultaat aan neergeschoten vliegtuigen van Schweinfurt slechts wordt beschouwd als een mijlpaal op den weg naar dat doel. Verder wijst men te Berlijn op de al gemeen in Duitschland heerschende nuchtere meening, dat de Engelschen en Amerikanen, ongeacht hun verliezen zeker nieuwe zware luchtaanvallen zul len ondernemen. Alle maatregelen dan Duitsche zijde zijn er op ingesteld, dat de vijandelijke luchteskaders nog zware slagen op Duitschland zullen doen neerkomen, doch juist dit schijnt voor alle bevoegde Duitsche instanties de motor te zijn voor Verdere versterking niet alleen van de luchtafweer. De jachteskaders, die de overwinning van Schweinfurt hebben behaald, hebben de vijandelijke formaties op de hielen ge zeten van het oogenDlik der nadering tothet verlaten van Europa en ook nog boven zee. De heen-^Én terugweg van de Amerikaansche vliegtuigen ligt bezaaid met brokstukken van uiteenge- sprongen Amerikaansche toestellen. VERLEEND ONDER ZEER GROOTEN DRUK. In politieke kringen te Lissabon is men zeer ontstemd over het feit, dat aan de Engelsch-Portugeesche overeenkomst in de Anglo-Ameri kaansche pers en vooral met behulp van de Anglo-Amerikaansche pers- bureaux een beteekenis wordt ge hecht, die naar men van Portugee sche zijde zou willen verklaren, aan deze gebeurtenis in het geheel niet toekomt. Het betreft een overeenkomst, zoo zegt men aldaar, die uitsluitend tusschen Engeland en Portugal werd gesloten, zonder dat welke andere fiaties dan. ook hieraan deelhebben. De overeenkomst draagt bovendien een uitgesproken pro visorisch karakter, daar zij geldt voor den duur van den oorlog en beteekent in geen geval, dat Portugal van zijn souvereine rechten afziet, daar de Azo- ren vanzelfsprekend ook in de toe komst onder Portugeesch bestuur blij ven. Onder het Portugeesche volk wijst men vooral op 't feit, dat betrekkelijk sterke Portugeesche strijdkrachten op de Azoren zijn gestationneerd en naar het schijnt, ook daar zuilen blijven. Deze troepen zijn, zoo zordt hier verklaard, een waarborg voor het feit, dat de Portugeesche souverei- niteit op de Azoren gehandhaafd blijft ondanks de „faciliteiten", die deze overtuiging is algemeen een consessie vormen, die door den minister-president onder den zwaarsten druk en na hardnek kige weigeringen en onderhande lingen is gedaan om den vrede ten minste voor bet. Portugeesche moe derland te bewaren. Het is alleen te danken aan de staatsmanswijsheid van Saiazar, dat de Azoren niet op een formeele en voor het Portugee sche gevoel buitengewoon onteeren- de wijze moeten worden .ifgestaan. Men gelooft, dat deze laatste ont wikkeling nauwelijks te vermijden was geweest, indien Portugal ge weigerd had op de Britsche eischen in te gaan. DUITSCH PROTEST TE LISSABON. BERLIJN. 15 Oct. (DNB). De Rijks- regeering heeft Vrijdag door haar Ge zant in Lissabon bij de Portugeesche regeering in een formeele nota zeer scherp ertegen geprotesteerd, dat Por tugal heeft toegegeven laan den Engel schen druk tot inruiming van militaire steunpunten op de Azoren en zich daarmede schuldig heeft gemaakt aan een ernstige schending der neutrali teit. De Rijk,sregeering heeft zich voor behouden de maatregelen te nemen, die voortvloeien uit den veranderden toe stand op de Azoren. PRINCIPIEEL GEMOTIVEERDE VRIJSPRAAK DOOR VREDEGERECHTSHOF. Voor het Vredegerechtshof stond een t>ersoon terecht, aan wien te laste was gelegd, dat hij zich in net 5 openbaar opzettelijk in beleedigeri- den vorm over de N.S.B. had uitge laten. Verdachte had namelijk ge zegd, dat hij van een Scheven.ng- sche vrouw gehoord had, dat een schoenmaker, die lid der N.S.B. was, alleen schoenen wilde herstel len, wanneer men hem een pakje sigaretten gaf, in verband waarme de verdachte had opgemerkt, dat hij maling had aan de N.S.B. wier leden tot de 'grootste zwarthandela ren behoorden en nog erger waren dan Joden. Verdachte was door den vrederechter te 's-Gravenhage tot 14 dagen gevange nisstraf veroordeeld. De procureur-ge neraal bij het Vredegerechtshof had be vestiging van dit vonnis geëischt. Het Vredegerechtshof sprak verdachte vrij en overwoog daarbij, dat uit de aange haalde woorden van verdachte bleek, dat deze kennelijk en terecht de mee ning was toegedaan, dat van de leden der N.S.B. in verband met de doelstel ling dezer sociale beweging rederlijker- wijs verwacht kon worden, dat zij van den nood van volksgenooten geen mis bruik ten eigen bate zouden maken. Al had verdachte uiteraard niet het recht naar aanleiding van een hem ter oore gekomen geval van zoodanig misbruik als zijn oordeel uit te- spreken dat de N.S.B." zich aan zwarthandel schuldig maakte en bijgevolg in strijd met haar doelstelling handelde, toch blijkt hier uit niet, dat verdachte daarbij het oog merk had de zedelijke waarde der N.S.B., gegrond op haar beginselen, aan te tasten. Het was veeleer het vermeen de niet-naleven dezer beginselen, waar over deze verdachte zich uitliet. Vorenbedoeld beleedigend oog merk is bijvoorbeeld wel aanwezig bij de domme landverraad-belecdi- ging, geuit aan het adres der N.S.B., omdat het hierbij om de beginselen en doeleinden der beweging a»s zoo danig en derhalve om haar zedelijke waarde gaat. Te Rotterdam heeft Vrijdagavond de heer Van Dieren, leider van de Neder landsche Jeugdherberg Centrale, een causerie gehouden over de plannen, welke deze centrale voor de naaste toe komst heeft. Spr. deelde mede, dat in de toekomst ten minste 125 Jeugdherbergen langs de 'groote Nederlandsche verkeerswegen zullen verrijzen. Voor de meeste dezer is de grond reeds aangekocht en voor vele hebben bekende architecten de opdracht tot ontwerp ontvangen. In Rotterdam zal de grootste Jeugdherberg van Europa komen. Zij zal 500 bedden tellen en op den heuvel in het park recht tegenover den Maastunnel gelegen zijn. Op de tentoonstelling, welke van 1 November a.s. af te Amsterdam wordt gehouden zullen o.a. de ontwerpen voor deze en vele andere Jeugdherbergen te zien zijn. Spr. deelde ten slotte mede, dat zeer waarschijnlijk binnenkort tot uitgifte van een serie Jeugdherberg-postzegels wordt overgegaan, welkerdan de eerste ter wereld zal zijn. BIJ VERZET TEGEN MARECHAUSSEE DOODGESCHOTEN. HALSTEREN, 15 Oct. Wegens ver zet tegen den hoofdwachtmeester der marechaussée v. d. Zalm werd heden morgen om ongeveer half elf de 35- jarige L. de Rooy te Bergen op Zoom door eerstgenoemde door een revolver schot doodelijk getroffen. De Rooy werd aanvankelijk gevraagd het per soonsbewijs te toonen, waarop verzet tegen genoemden politieman volgde, die uit zelfverdediging van zijn schietwa pen gebruik gemaakte met gevolg dat De Rooy dermate gewond werd, dat hij kort daarop overleed. De Rooy was gehuwd en vader van 5 kinderen. c NED. KRIJGSGEVANGENEN OP JAVA. Er kunnen thans inlichtingen worden verstrekt omtrent krijgsgevangenen be neden den rang van officier, beginnende met de letters MI tot en met de letter Q- Zij, die inlichtingen wenschen om trent vorenbedoelde krijgsgevangenen, gelieven zich te wenden tot het infor matie-bureau van het Nederlandsche Roode Kruis, Kcrte Voorhout 14, 's- Gravenhage, Onder opgave van naam, voornamen, geboortedatum en -plaats en zoo mogelijk stamboeknummer, mi litairen rang en laatst bekende stand plaats. De koeien loeien om aardappelschillen. Arild Hamsun, do jongste zoon van den grooten Moorschen dichter Knut Hamsun, strijdt ais vrijwfifiger fn de rijen der Waffen-^r aan het Oostelijk front tegen het Bolsjewisme. Dezer dagen werd Arild Hamsun wegens zijn moedig gedrag met het IJzeren Kruis llde klasse onderscheiden PK Zschêcltel/Sch/CNF/P m

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Dagblad voor Noord-Holland : Alkmaarsche editie | 1943 | | pagina 1