bod. DAGBLAD VOOR Een oorlogvoerend neutraal land. Arbeid schaadt niet. Finland onder druk. Badoglio-operatie voorgesteld. Een uitzonderingspositie. Beiroet door hongersnood bedreigd. Vrijwilligers naar het Oosten. Wederom een contin gent vertrokken. Sovjets blijven aanvallen bij Gomel en Smolensk. Geslaagde tegenaanvallen bij Kriwoirog en Sjitomir. Roofoverval op Brusselsch girokantoor. Engeland heeft den zenuwenoorlog verloren. Britsche volk is totaal oorlogsmoe. 'Musici voor den Landstorm Nederland. Verduister v. 17.—7.45 uur. fe STAD EN OMGEVING -32, 36—31, 44—40, (Alleen zetten v. 7, 8, 9, 15, 20, 26, p: 18, 28, 33, 36, 4C, 48—42, 36—31, 47— 44 en 45 X 1. ,eze week: P. Kleute Jr. naar. 10, 13, 14, 16, 19, 7, 27, 28, 32, 33, 34, t. Opl. volgende E MARKT. bestond uit: 7 800; 9 lammeren n f 1 p. kg. (regee- f 0.90 p. kg. (re levering 5 koeien, re kalveren en 9 EN EN FRUIT. oenten en fruit anderd gebleven. PDEELINGEN, iksbonnen. abaksbonnen door in distributiedienst wijzigd dat allen, meenten van 50.000 f meer rantsoenen leidenlijk in ge- an 50.000 Inwonen in de week van nber a.s. hun bon- dienst kurnen in- 1 geldt ook voor waren. ïst en wetenschap- eg, Alkmaar; poli- vlarinus. Den Haag; Adema, Alkmaar; n. Hoorn; binnen- D A. Klomp; erkman, Alkmaar. Helder, A. C. van chagen: A. Eriks, J Belterman W J. Harwijna island: Jac. Groot -rubriek: W. Ra- voor de plaatsel. i ma voor bedrijfs- vermel- Alkmaar rent den sn mon- uitbetaling. viool J 50, 1 5 18. Ds. von •saulaan 40. gr. handmof, een z.g.a.n, maat 1 18. 33, Warmen- m. 38 S 15, klem en hoes t en mof y 25, jp 1 35. F. C. an E 60. z.g.a.n. r 130, i) o. kwaliteit F. c. de Geest 40 12—1 ijs 200. S. ij Achterstr. jppenameuble- mooie uitge- i J 25. N. P. straat A 96, nsrljwiel zon- 35. Heijmans, >5. oeden f 12.50 tbr. vilthoed loutenkade 8. rmonica y 50, ïofoon m. 16 asschen a J 4. id 7. Na 5 u. perkscheerder e hoed y 6. C. tionsweg 11, er J 35, sjoel- 5 20, electr. 25. S. Schil- 40. 0. de Wit, 4. slamp J 7.50, 20. J. Verzaal, iet gesl. glas iltj es y 2.50 p. Boezemsingel m. springvee- lachinetafeltje tje y 1. S. t 51. Niet op ïen, m. 42 b. terjapon, l.m. les z.g.a.n. v. ïstr 7. schoenen, 36 >man, Uiten- ine y 25. H. aat 3. fietsmand- choentjes, m. p. p. Moes, kinderwagen f 5. Moes, n. spiraalma stje, f 50; ta st f 50. Kwast, st., o. kw., ermaken f 40, [.-Hugowaard- m. garnituur m. étui f 10. 2l 32a. spsschroef, 3- nlljnd, f 40, cm. Haster, >aarse geëm. Hagtingius, ch., voor lft, p.; kinder- Schaatsbur- rp 5. m. bontkr. je f 20; hand- g. a. n. ianstraat 3. s- en andere -f3. W. Kra- ;erstr 73, na imachine m. Westerweg ils, 4 eiken ie bekl. f 150. engeestw. 32, ledikant, ex- iraal en bed ten ledikant Middengeest eetservies je jacquet m. f 70. Beern* ikenoord 6. 5; moderne 10. Stoffer— 02. Uitgave; ftagblad voor Noord-Holland N.V. Alkmaar - Voordam C 9. Bureau Alkmaarsche éditie: Voordam C 9, Alkmaar. Telefoon Adm. 3320 - Red. 3330. Giro 187294. WOENSDAG 17 NOVEMBER 1943. ALKMAARSCHE ^EDITIE. NOORD-HOLLAND 145e Jaargang, No. 269, 2 pagina's. Prijs der gewone advertenties in deze éditie ƒ0.10 per m.M.; min. 14 m.M. 1.40, elke 3l/a m.M. meer 0.35. Tarieven voor de gelieele oplage op aanvraag. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar ƒ2.10, voor het geheele Rijk 2.63. Losse nrs. 5 ets. Een der meest tragische figuren in dezen oorlog is Finland. Voor den derden keer in een kwart eeuw is het Finsche volk verwik keld in een strijd op leven en dood. Finland zou aan het einde van den eersten wereldoorlog zonder Duit- sche hulp zijn nationale zelfstan digheid niet hebben verworven. Van Finsche zijde heeft men nooit gepoöga, de Duitsche hulp te klei neeren integendeel en van Duitsche zijde heeft men ook steeds de dapperheid der Finnen bezon gen. Het is eveneens waar, dat de Finnen tijdens hun tweeden oorlog tegen de Sovjets slechts een gering deel van de macht van het Roode Leger hebben er varen, zooals het ook waar is, dat het klimaat en de terreingesteldheid der Finsch-Russische grensgebieden Fin land in zijn derden oorlog tegen zijn machtigen nabuur er voor hebben ge spaard, dat hier een der zwaartepunten van het Oostelijk front kwam te liggen Desondanks ^.ijn de offers van dit klei ne volk onvergelijkelijk zwaar. In f^en der oorlogvoerende landen is het per centage gemobiliseerde mannen '*JO groot als in Finland. Het economische bestel van het land is kapot. Als Duitschland. niet herhaal delijk te hulp was gekomen, zou de hongersnood, die thans nóg juist buiten de deur wordt gehouden, onvermijde lijk zijn geweest. Ook in politiek opzicht neemt Fin land een uitzonderingspositie in. Het heeft zich niet sangesloten bij het An ti-Kominternpact en is de eenige ondier Duitschlands bondgenooten met een uitgesproken links georiënteerde-so ciaal-democratische regeering. Het heeft Engeland niet den oorlog ver klaard, al meende Engeland terwilie van Moskou tot een oorlogsverklaring te moeten overgaan. Het onderhoudt ook thans nog diplomatieke betrekkin gen met de Vereenigde Staten, al heeft Amerika zijn gezant naar Stockholm te ruggeroepen en wordt de Amerikaan- sche legatie te Helsinki thans alleen nog maar bezet door een zaakgelastig de en een minimum aan personeel. 7n staatsrechtelijken zin is Finland zelfs geen bondgenoot van Duitschland. Het heeft de wapenen slechts opgenomen, om zijn grenzen en zijn zelfstandigheid te verdedigen tegen de opdringende sovjets. Zijn strategische ligging bracht het op die manier automatisch tot een bepaalde belangengemeenschap met Duitschland, waarmee het echter geen militair bondgenootschap heeft. Het duidelijkst heeft onlangs minister Tan ner zij het dan ook als socialistisch partijleider en-niet als minister Fin land's positie samengevat en wel in dezen paradox: „Finland is een oorlogvoerend neutraal land. Finland heeft de ge bieden, die het in den winter van 1939 op 1940 aan de sovjets verloor, voor zoover ze zijn heroverd, weer in het staatsverband opgenomen. Daarna heeft het echter de wacht betrokken aan zijn grenzen en zich van elke offensieve handeling te gen de Sovjet-Unie onthouden". FLINKE KERELS MELDEN ZICH NU VOOR DE WAFFEN-SS EN DEN LANDSTORM NEDERLAND. Het SS-Ersatzkomrnando deelt mede: Iedere gezonde Nederlander in den leef tijd van 1745 jaar kan zich vrijwillig bij de hieronder vermelde adressen vervoe gen ten einde gekeurd te worden voor de Waffen-SS of den Landstorm. Tijdens de keuringen worden alle inlichtingen verstrekt met betrekking tot de verzorging van familieleden, duur der opleiding, extra levensmidde len enz. Vrijwilligers die om bepaalde redenen in Nederland moeten blijven, kunnen dienst nemen bij den Landstorm of bij het SS-wachtbataillon te Amersfoort. Ook vrijwilligers voor. de Duitsche Kriegsmarine kunnen zich aanmelden. Zij, die tot de Germaansche SS-Nederland toetreden willen, kunnen zich eveneens aanmelden. Personen tusschen 19—30 jaar, die aanmeldingsplicbtig zijn voor de te werkstelling kunnen zich eveneens aanmelden en worden gedurende hun verbintenis van de tewerkstelling vrij gesteld. Officier In de Waffen-SS kan ieder worden, die na tenminste een jaar dienst tijd zijn geschiktheid voor de officiersop leiding heeft bewezen. Zijn schoolopleiding is niet doorslaggevend. Beslissend Voor bevordering zijn: karaktér, gedrag, presta tie. 18.11.43 9—12.00 uur, Venlo, Deutsches Haus, Egmondstr. 16. 18.11.43 15—18.00 uur, Arnhem, café Royal. 19.11.43 9—12.00 uur, Hengelo, café Mo dern, Spoorstr. 18. 19.11.43 15—18.00 uur, Zwolle, hotel Gij- tenbeek. 20.11.43 9—12«.00 uur, Assen, Concerthuis A. d. Vaart. 20.11.43 1518.00 uur, Groningen, Heere straat 46. 21.11.43 9J2.00 uur, Leeuwarden, huize Schaaf, Breedstraat. 22.11.43 9—14.00 uur, Amsterdam, Dam 4. 23.11.43 9—13.00 uur. Utrecht, N.V. Huis, Oudegracht 245. 24.ll.43 914.00 uur, Amersfoort, Pol. Durchangslager, Leusderweg. 25.11.43 9—14.00 uur, Den Haag, café Den Hout, Bezuidenhoutsch'e weg. Toen de Finsche minister Tanner eenige maanden geleden de Sovjet-unie toeriep, dat ze, in plaats van zich als een sfinx in stilzwijgen te hullen, lie ver de voorwaarden bekend moest, ma ken, waaronder Finland met behoud van zijn nationale zelfstandigheid *'n vrede naast zijn machtigen nabuur kon leven, heeft niemand te Berlijn ook maar aan „verraad" gedacht. De eenige „tegenstelling," als men dit woord wil gebruiken, tusschen Hel sinki en Berlijn bestond daarin, dat de Finsche regeering misschien sin ar ren moede geloofde aan de mogelijk heid van een zelfstandig Finland, dat in een goede verstandhouding met d Sovjet-Unie leefde, terwijl de Duitsche regeering die mogelijkheid als een uto pie beschouwde. In .,een zending over „de. besluitsn van Moskou en Finland" zeide radio- Leningrad namelijk den 2den Novem ber, dat er uit de verklaring der Sov jets en Anglo-Amerikanen maar één conclusie kan werden getrokken: na melijk dat zij den oorlog zullen voort zetten tegen alle spilmogendheden. waarmee zij zich' momenteel in oorlog bevinden, tot deze c(e wapenen neer leggen en onvoorwaardelijk capitulee- ren. Dat geldt voor Finland evenzeer als voor de andere spilmogendheden. Einddoel: Een bolsjewistisch Finland. Mannerheim moet onvoorwaardelijk capituleeren, aldus radio-Leningrad. Dezelfde zender gaf later onmisken baar te verstaan, dat de bolsjewies Kusinen, die tijdens den winterveld tocht van 1919 door Moskou als b ït hoofd der Finsche Sovjet-regeering werd erkend en die thans weer in de Sovjet-Russische propaganda een groo- te rol speelt, in elk opzicht de officiee- le opvattingen verkondigt, als hij zegt, dat het einddoel een bolsjewistisch Finland is. Tenslotte wordt het volk van Fin land, wederöm door radio-Leningrad, opgewekt, om den weg. van Badoglio te gaan, namelijk om een „Badoglio- operatie" te ondernemen en met Fin sche wapenen „de misdadigersbende van Mannerheim, die het land over- heerscht" te vernietigen. Dit„zou Fin land niet van den eisch van onvoor waardelijke capitulatie bevrijden, doch op die manier zou wel de eer van het Finsche volk gered kunnen worden De hoofdredacteur van het orgaan van het Roode leger, Jermasjof, heeft Zon dag den eisch gesteld, dat het Finscue volk alle „Hitler-fascisten" overboord zou werpen, m.a.w. geheel met Duitsch land breken en zich zonder voorbehoud aan de zijde van de Sovjet-Unie stel len. Van belang is, dat Jermasjof aan het slot van zijn artikel zegt: „de Skan- dinavische staten weten, dat hun eeni ge kans een goede verstandhouding met de Unie van' socialistische Sovjet republieken is." De toestand in Libanon wordt voortdurend meer kritiek. Niet al leen hebben de gevechten reeds een 140 slacbtofers geëischt, waar onder 12 dooden, maar bovendien wordt Beiroet met een hongers nood bedreigd. In de Mohamme- daansche wijken van deze stad zijn tal van barricaden opgericht, waar tegen de tanks tevergeefs aanval len doen. Naar Paris- Soir uit Algiers verneemt is Giraud onverwacht naar het A'nglo- Amerikaansche hoofdkwartier ontbo den. Welingelichte kringen zijn van meening. dat deze maatregel in ver band staat mef de gebeurtenissen in den Libanon, en grijzen er op, dat de Anglo-Amerikanen 'zich gewend heb ben tot den afgezetten Giraud en niet tot de Gaulle. Men neemt derhalve aan, dat de Amerikanen profiteeren van de huidige ontstemming tusschen de Engels ch en en de Gaulle en den laatste een les willen geven. Naar het blad verder verneemt, heeft de Gaulle van zijn kant belangrijke besprekingen gèvoerd in de Sovjet ambassade in. Algiers. De Gaulle en zijn bolsjewistische vrienden hebben daar de te nemen maatregelen bespro ken, in geval de Engelschén hun drei gementen zouden, üitvoeren en met wapengeweld in den Libanon zouden intervenieeren. 's-GRAVENHAGE, 16 Nov. Zater- dagmorgen heeft eën contingent Neder- landsche vrijwilligers afscheid geno men van het vaderland om deel te ne men aan de bescherming tegen het bolsjewistisch gevaar in het Oosten. Ditmaal waren het mannen die in Nederland opgeleid zijn en hier reeds Jangeren tijd dienst doen en zich thans vrijwillig voor het front gemeld heb ben. Dit is het tweede contingent vrijwil ligers dat deze maand afscheid geno men heeft. Het is een verheugend feit dat er zich steeds meer flinke ke rels voor den strijd om Europa mel den en met de wapens in de hand mee willen strijden voor een nieuwe toekomst. De eenvoudige plechtigheid werd bij gewoond door SS-Standartenführer Tzschoppe en SS-Sturmbannführer Rouenhoff. terwijl het geheel door een muziekcQrps van de Polizei opgeluis terd werd. SS-Standartenführer Tzschoppe sprak de mannen toe- en stelde met groote voldoening vast, dat de goede geest van het Nederlandsche volk steeds weer tot uiting komt en er nog steeds flinke kerels zijn, die de eer van het vader land aan de fronten in het Oosten wil len verdedigen. „Toen het er om ging een aantal oudere kameraden, die reeds 1 an geren tijd aan het frpnt staan, af te lossen en ik u vroeg wie zich hiervoor vrijwilig wou melden, heeft u mij niet teleurgesteld, maar bent u allen spontaan naar voren 'getreden. Later, als u Sovjet-Rusland met eigen oogen /aanschouwd heeft, uit eigen er varing het bolsjewisme heeft leeren kennen, dan zult u vergelijkingen tref fen tusschen Duitschland, Nederland en de Sovjet-Unie, dan zullen er niet veel woorden noodig' zijn om te weten, hoe noodzakelijk het was, om Europa tegen "dit gevaar te beschermen". Vervolgens nam SS-Standartenführer Tzschoppe met een handdruk van alle mannen persoonlijk afscheid. De plechtigheid eindigde met het spe len van de Duitsche en Nederlandsche volksliederen, waarna de troep, voor afgegaan door het muziekcorps, zich naar het. station begaf. Vroolijk en vol goeden moed namen de mannen af scheid van hun familieleden en hun officieren en onderofficieren. 481 Sovjet-vechtwagens vernield. Maandag is door drie gewapende roövers een bedrag van ongeveer veer tien millioen francs (ruim een millioen gulden) gestolen uit het Brusselsche girokantoor. De bandieten hadden zich met een valschen sleutel toegang ver schaft door een steeds gesloten afge legen gangdeur en waren ongemerkt doorgedrongen tot de hoofdboêkhou- ding, waar een bedrag van veertien millioen francs op een tafel lag. De roovers hielden de weinige aanwezigen met revolvers in bedwang en wisten met het geld te ontkomen. Radio Ankara heeft medegedeeld, dat de minister van oorlog, Ahmed Pas ja, plotseling is overleden. HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 16 Nov. (DNB). Het opperbevel der weermacht deelt mede: In de groote bocht van den Dnjepr liep de vijand ten Zuidwesten van Dnjepropetrowsk en ten Noorden van Kriwoirog opnieuw met ster ke strijdkrachten storm op ons front. Zijn aanvallen strandden op den verbitterden tegenstand van onze divisies, die steeds weer vast beraden tegenaanvallen onderna men en daarbij een tijdelijk door gebroken vijandelijke groep vernie tigden. In den sector van een enke le divisie werden al 71 vijandelij ke pantserwagens stukgeschoten Op de vijandelijke bruggehoofden ten Noordwesten van Krementsjoeg en ten Noordwesten vgn Tsjerkassy heerschte gisteren een levendige ge vechtsactiviteit. In het gevechtsgebied van Sjitomir werden in eigen tegenaanvallen ver scheidene veldstellingen der bolsjewis ten doorbroken, talrijke zware wapenen buitgemaakt en een ingesloten vijande lijke gevechtsgroep vernietigd. Hevige vijandelijke tegenaanvallen misluklep In weerwil van het ongunstige weer steunde de luchtmacht door steeds weer herhaalde vastberaden aanvallen de gevechten der daar opereerende forma ties van leger en Waffen SS op buiten gewoon doeltreffende wijze. Ten Zuidwesten en ten Noordoo'stdh van Gomel werden nieuwe door slag- vliegtuigen en pantserwagens o.der- steunde Sovjet-aanvallen afgeslagen of opgevangen. Ten Westen van Smolensk bleef de vijand met talrijke infanterie divisies en sterke pantserstrijdkrachtcn aanvallen. Hij werd in het geconcen treerde afweervuur van alle wapenen afgeslagen en leed daarbij zware, bloe dige verliezen. Aan dit afweersucces had de Duitsche artillerie, die door haar beweeglijke vuur gereedstaande vijandelijke troepen uiteensloeg en pe netraties afgrendelde, een bijzonder aandeel. Ten Noordwesten van Smo lensk en in het gebied van Newel wor: den hevige plaatselijke gevechten ge-, meld. 481 pantserwagens vernietigd. In de laatste twee dagen zijn aan het Oostelijk front 481 Sovjet-pantserwa gens vernietigd. In de zware gevechten der laatste weken heeft zich in het ge vechtsgebied van Kief de Thuringsche 7® pantserdivisie onder bevel van ge- neraal-majoor von Manteuffei en op de Krim "de Frankisch-Sudetenduitsche 98ste divisie infanterie -ónder bevel van luitenant-generaal Gareis bijzon der onderscheiden. Van het Zuid-Italiaansche front word} behalve wederzijdsche artillerie- en verkenningsbedrijvigheid slechts een vergeefsche aanval van Amerikaansche strijdkrachten op een hoogte ten Noor den van Mignano gemeld. Op het eiland Leros duren de gevech ten tusschen onze landingsstrijdkrach ten en de vijandelijke bezetting nog Het S.S.-Ersatzkommando deelt mede; Voor de militaire kapel van Den Landstorm worden musici ge vraagd. Ook ^amateurs kunnen zich melden. Voor een muzikale oplei ding wordt zorg gedragen. Persoonlijke of schriftelijke aan melding b« 't S&-Ersatzkommandp. 18 Nov.; Zon op 8.05 u.; onder 16;44 u» Maan onder 13.00 u., op 22.25 u. 19 Nov.: Zon op 8.07. u., onder 16.43. u. Maan onder 13.52 u., op 23.29 u. l.k. Bij onze Vrijwilliger*. In de Yoorsle linie wachten de mannen op het *«in voor den aanval PK Hofmann/O/H/P m Dubbele Duitsche triomf. De Engelscben hebben in de af- geloopen weken op het gebied van den zenuwenoorlog een slag verlo ren, zoo schrijft de hoofdredacteur van de afdeeling buitenland van het D.N.B., dr. Hermann Rau, waarvan de afloop voor de Britten het mislukken van een gèheelen veldtocht beteekent..Want deze flag bewjjst, dat de Engeische poging het Duitsche volk naar een innerlijke ineenstorting te drjjven en hierdoor den oorlog, zooals in 1918, succesvol te beëindigen, een utopie geweest is. Deze mislukking schijnt des te opmerkelijker daar zij een militai re teleurstelling van den grootsten omvang op den voet volgde. Zonder twijfel heeft Churchill zich van een uitschakeling van Italië uit den oorlog niet alleen veel, doch ook de beslissende wending voorgesteld. Hoe buitengewoon gevaarlijk het ver raad van Badoglio en Victor Emanuel voor het Rijk inderdaad geweest is, weet thans, na de Duitsche verklarin gen hierover, iedereen. Maar de groote coup, waardoor de Anglo-Amerikanen met afsnijding van de in het zuiden staande Duitsche divisies met één slag tot heer en meester van het Apennijn- sche schiereiland moesten worden, en waardoor hun legers aan de grenzen van het Rijk moesten komen, misluk te. Veeleer deed zich het unieke schouwspel voor. dat de capitulatie -n het Badoglio-leger weliswaar de jure voor de Amerikanen, doch de facto voor de Duitsche weermacht zich vol trok. y Een dubbele triomf: Dat de tezelfder tijd door den vijand tot de hoogste intensiviteit opgever ie zenuwenoorlog thans eveneens eeri slag in de lucht bleek te zijn, maakte de inspanningen van onze vijanden tot een dubbele Duitsche triomf. Overi gens echter was de Engeische bericht geving en propaganda in de laatste we ken voor ons* buitengewoon verhelde rend. Want het is aan geen twijfel on derhevig, dat de door den staat ge leide Britsche propaganda in de afgeloopen weken zich veel moeite heeft gegaven om de Engeische Openbare mcening te overtuigen van de .waarschijnlijkheid, ja van de zekerheid van een spoedige in eenstorting van het Duitsche thuis front precies als in 1918. Men ris keerde het zelfs om een bepaalden termijn te noemen, en wel om streeks 9 November. Engeland oorlogstnoe. Wat gaf de Engeische propaganda echter aanleiding om van tevoren der gelijke verwachtmgei) te doen ont staan, die inderdaad grotesk en kiór derachtig zijn? Men kan hier slechts twee mogelijkheden zien: óf de Brit sche profeten van een spoedige inwen dige ineenstorting van Duitschland ge- looven werkelijk hieraan, en dan zijn zij de arme dwazen, die zich thans in de beoordeeling van het Duitsche volk prpcies zoo vergissen als vóór het uit- 'breken van den oorlog in het beoor- deelen van onze militaire en economi sche kracht, óf de leidende Engeische klasse heeft het geloof van het Engei sche volk in een spoedige Duitsche in eenstorting dringend noodig, noodiger dan men tot dusver wist. De oorlogs moeheid van het Engeische volk 18 tenslotte geen geheim meer. Deze oorlogsmoeheid rust op ge goede gronden. Want terwijl het Duitsche volk om zijn bestaan en' vrijheid strijdt, eischten de bèlangen van het Engeische volk dezen cwrtóg in het geheel niet. Juist is veeleer, dat nauwelijks ooi# in de geschiede nis een bezittende bovenste laag de belangen van haar volk lichtvaardi ger en scrupuleuzer heeft opgeofferd -aan de vermeende eigen belangen dan in den Engelschen oorlog tegen het Rijk geschiedde. Het is echter een gevaarlijk middel om de gerechtvaardigde oorlogsmoe heid van een volk te willen overwinnen door zijn fantasie te richten op de zoo genaamde mogelijkheid van een spoe dige capitulatie van den.vijand. Want vroeg of laat moet dit bedrog aan den dag komen. En voor het Engeische volk zal het ontwaken op zekeren dag uitermate vreeselijk zijn. Vastberadenheid in Duitschland Hi3e het echter ook In en met Enge land gesteldis, interesseert ons Duit- schers heel Weinig. Een volk, dat (zoo- als het Duitsche in de afgeloopen vier jaar offers gebracht en geleden heeft, dat in het bewustzijn het Avondland te, verdedigen zijn beste zonen geeft, waarvan de moeders en kinderen in nachtelijke terreuraanvallen van Brit sche bommenwerpers vermoord wor den, dat zoovele verwoestingen "'an Onvervangbare cultuurwaarden door den stelselmatigen vernietigingswil van zijn Anglo-Amerikaansche vijanden heeft meegemaakt, een dergelijk vo'.k heeft niet alleen de bruggen achter zich verbrand, doch heeft het ook ver leerd ngar dege of gene zijde te gluren Aan gene zijne van deze grenzen ni blijft, steeds harder wordend, slechts één wil: den vernietigingswil van de zen vijand té breken, leven en vrijheid van ons Europeesche continent en zijn volken te waarborgen. En wel, hetgeen het beslissende is. tot eiken prijs. Hij jJie het Duitsche volk thans an ders ziet, ziet onjuist, voort. Kustbewakingsstrijdkrachten, der marine hebben in de Egeïsche Zee we derom een vijandelijke duikboot tot zinken gebracht. Bij aanvallen op Duit sche vliegvelden in Zuid-Griekenland zijn gisteren 16 Amerikaansche bom menwerpers neergeschoten. Britsche stoorvliegtuigen lieten in den afgeloopen nacht eenige bommen op West-Dultschland vallen. Bij zwakke vijandelijke luchtactie boven het be zette gebied in het Westen werden 6 Britsch-Amerik. vliegtuigen neerge schoten. Een sterke formatie zware Duitsche gevechtsvliegtuigen heeft in den afge loopen nacht 'de havenstad Plymouth met goed gevolg aangevallen. (Van onzen politieken radacteur) SEDERT het voorjaar 1941 kent ook Nederland zijn arbeidsdienstman nen. Bulgarije is de bakermat van de arbeidsdienstgedachte, ofschoon men ook reeds in het oude Sparta een voor- looper van den arbeidsdienst meent te kunnen zien. In Duitschland werd de arbeidsdienst volgens een geheel nieuw systeem toegepast. Na de mili taire en politieke successen van dit rijk in Europa nam practisch iedere Euro peesche staat de gedachte van den ar beidsdienst over. Ook diverse buiten- Europeesche staten hebben inmiddels den arbeidsdienst ingevoerd en volgens krantenberichten van de laatste dagen zijn momenteel zelfs in de Vereenig de Staten plannen in voorbereiding om ook daar een arbeidsdienst op te rich ten. Deze groote expansievlucht verwon dert niemand, die zich van de groote sociale nuttigheid van den arbeids dienst door feiten heeft laten overtui gen. De moderne maatschappij stelt terecht aan ieder harer deelgenoo- ten den eisch, dat hij of zij eer bied voor den arbeid heeft, omdat meer en meer allerwege de erkenning ingang vindt, dat arbeid en het pres- teeren van arbeid het eerste, zoo niet het eenige beginsel voor iemands plaats en rangbepaling zijn moet. De tijden zijn voorbij, dat rijkelui's zoontjes hun vingers niet meer behoe ven vuil te maken en dat zij zonder onit gewerkt te hebben, dank zij de zorgen der ouders of grootouders, met nietsnutterij hun tijd in dit onder- maansche kunnen verdoen. De gemeen schap heeft niet alleen den plicht er voor te zorgen, dat ieder mensch ar beid en brood heeft, zij dient er ook voor te waken, dat geen tergende klo ven van klasse-tegenstellingén ont staan. Wie zelf nooit gewerkt heeft, zal moeilijk eerbied voor den arbeid en arbeiders kunnen hebben. Hij heeft er dan ook geen idee van, wat harde en ingespannen arbeid van de menschelij- ke constitutie vergt. De arbeidsdienst leert de opgroeien de jeugd de beteekenis van arbeid door eigen prestaties kennen. Dat is niet al leen gezond voor ieders persoonlijk ge stel. Daardoor wordt ook een belang- rük sociaal resultaat verkregen, waar op wij boven doelden. De arbeidsdienst in de Germaansche landen heeft bo vendien nog een bijzondere functie. Hij heeft tot taak de opgroeiende jeugd liefde voor het land en daadwerkelijke kameraadschap bij te brengen, die, ge voegd bij de voren reeds aangegeven eigenschappen, door een practisch so cialisme op nationalen groijdslag de basis voor een volksgemeenschap kun nen leggen, die in staat is, in dit tijds bestek de noodzakelijke sociale harmo nie te ^cljenken. Vf EN kan het Nederlandsche volk een 1 1 nuchter en gezond gevoel voor so ciale eischen niet ontzeggen. Vandaar dan ook dat de Nederlandsche arbeids dienst, nadat de kinderziekten over wonnen waren, zich vrij spoedig op een algemeene erkenning en waardee ring beroemen kan. Dit gunstige resul taat is niet alleen verkregen door de theoretische oogmerken, die zich de Nederlandsche arbeidsdienst ten doel gesteld heeft, vrij algemeen heeft het Nederlandsche volk ook metterdaad kunnen waarnemen, dat de arbeids dienst ook een belangrijk economisch nut afwerpt. Wij doelen,-hier op de heide- en boschontginning (stobben- rooien), de herontginning, ontwatering, dijkaanleg, ophooging van bouwland, graven van verkavelingsslooten, aanleg van wegen voor gebiedsontsluiting en beeknormalisatie. Al deze werkzaam heden, die de Nederlandsche arbeids dienst in den korten tijd van zijn be staan ten behoeve van de Nederland sche voedselvoorziening, niet alleen op verzoek van overheidslichamen, doch evenzeer van particuliere personen en firma's, onderhanden .heeft, hebben overduidelijk aangetoond, dat de ar beidsdienst ook een belangrijk prac tisch nut voor de volksgemeenschap afwerpt. In tal van landbouwstreken hebben arbeidsdienstmannen belangrij ke diensten verricht bij het binnenha len van den oogst. Speciaal op het ter rein van aardappelenrooien hebben zij voortreffelijk werk verricht. Niemand onderschat de groote op voedkundige waarde, die in het op wekken van gezonden naijver tusschen de verschillende werkploegen van ar beidsdienstmannen opgesloten ligt. Ge zondheid, kracht en doorzettingsver mogen, dat krijgen alle arbeidsmannen op hun werkobject volop en hun vol doening groeit naarmate de gemaakte vorderingen duidelijker zichtbaar wor den. TT TT de feiten spreekt overduidelijk de groeiende beteekenis, die de ar beidsdienst in de Nederlandsche ge meenschap inneemt. Bestonden er op 3 Maart 1941 eerst 8 kampen, eind De cember van hetzelfde jaar was het aan tal reeds tot 30 uitgebreid. In de eerste helft van 1942 kwamen er 20 nieuwe kampen bij, zoodat op 1 Januari 1943 toen de arbeidsdienstplicht in de prak tijk werd gebracht, hgt aantal kampen tot 60 stuks was verhoogd. In den loop dezer weinige jaren kon het kader uit gebreid en practisch geschoold worden. Zooals bij alle nieuwigheden heeft de goegemeente aanvankelijk gelachen of onverschillig de schouders opgehaald. Noch het één, noch' het ander geschiedt nu meer. In wijden kring heeft be grip voor de groote opvoedkundige waarde van den arbeidsdienst ingang gevonden. Meer en meer wordt ons' volk zich bewust, dat het in den ar beidsdienst een instelling gekregen heeft, waaraan het eigenlijk reeds lang behoefte had. LUIT.-KOLONEL VAN HILTEN TIJDELIJK LANDSPOLITIE- PRESIDENT. 's-GRAVENHAGE, 16 Nov. Het Rijkscommissariaat deelt mede: De Rijkscommissaris voor de bezette Nederlandsche gebieden heeft den lui tenant-kolonel der marechaussee Van Hilten te Eindhoven met ingang van 1 December 1943 belast met de tijdelijke waarneming van de functie van den landspolitiepresident te Amsterdam. Luitenant-kolonel Van Hilten begint dien dienst' op zijn nieuw«n post on middellijk. In verband met deze opdracht heeft de Rijkscommissaris voor de bezette Nederlandsche gebieden de aan den burgemeester van Amsterdam E. J. Voute verstrekte opdracht tot het waar nemen van de zaken van den politie- prefcident te Amsterdam en de aan den procureur-generaal dr. Jan Feitsma te Amsterdam verstrekte opdracht tot het waarnemen van de zaken van den landspolitiepresident te Amsterdam eveneens met Ingang van 1 December 1943 onder dankzegging voor de ver richte diensten ingetrokken. Door pl.m. 130 Anglo-Amerikaansche vliegtuigen is een aanval uitgevoerd op de Bülgaarsche hoofdstad Sofia, waar door hoofdzakelijk de burgerbevolking is getroffen. De- ministerraad is bijeengeko men om maatregelen te beramen. CONCERT KAPELKERK. Jo Hekkertvan Eysden, sopraan, Ans Langschmidt, viool, Feike Asma, orgel. De belangstelling voor dit concert was weder zeer groot; de kerk - was vol. Een voornaam, geheel klassiek' pro gramma, werd gegeven van de groot meesters Bach, Handel en Vivaldi. Asma opende met „Fantasie en Fuga" van Bach, een van de meest imposante werken. Hij speelde op meesterlijke wijze, indrukwekkend. De sopraan soliste zong liederen van Bach. Zij heeft een stem als goud,, (goud bedoeld als edel-metaal), rein, als fluweel zoo zacht, beheerscht en mooi en goed. En toch heb ik gemist de ontroering, het innig, zelf doorleven van wat gezongen werd. Hoe prachtig „Liebster Herr Jesu" ook gezongen werd, het raakte mijn ziel niet. Ik hoorde eén dominee eens zeggen „dat oude vrouwtje dat daar zoo valsch en beverig zit te zingen in mijn kerk, hoor ik liever dan de besté be roeps-zangeres, Want iedere toon van haar is een bede uit de ziel". Deze zang is t e goed en t e mooi, daardoor meer verteUe'nd dan doorleefd. De violiste speelde sonate van Handel en concert van Vivaldi. Zij heeft ons, met haar warmen toon, mooie zekere streek, beheerschte tech niek wel degelijk in het hart gegrepen. Het samenspel tusschen viool en or gel liet te wenschen over. En er was groot verschil in opvatting. Orgel als begeleidingsinstrument van een strijk instrument is toch ai zoo moeilijk. Een strijkinstrument is een en al voeligheid. Het orgel heeft geheel en al zijn eiyen rijk, de stemmen gelijken blaasinstrumenten, maar zijn het niet, zoo ook de strijk-stemmen; en het timbre past niet bij elkander. Viool en orgel raken elkaar te weinig. Bovendien heeft Asma in de vrooljjke gedeelten zijn eigen opvatting. Dat is aaar dansen, echt vroolijk, soms uit bundig. Zoo hoort en kent men Bach niet veel. Ik vind dat steeds weer vol komen juist. De violiste blijft den dra- matischen kant volgen. Ook deze op vatting, de meest gebruikelijke, daar om nog niet de juiste, is zeer goed mogelijk, maar beide kunstenaars wa ren daardoor in hun samenspel in conflict. Met een overweldigende „Toccata en Fuga" van Bach, werd dit waarlijk belangrijke concert, vol van schoonheid besloten; het is zeer, zeer goed ge slaagd. Jac. Jansen. DIEFSTAL. H. Thoes, expeditieknecht bij de Handelsmaatschappij J. te Alkmaar, stond Dinsdagmiddag voor de Alk maarsche Rechtbank terecht, omdat hij ten nadeele van een kiaht een hoe veelheid duiker van 2 kg. zou hebben weggenomen. Verdachte was belast met het vervoer van balen suiker. En toen hij dit weer eens moest doen, liet hij door middel van een gaatje in een baal een hoeveelheid suiker in een kartonnen doos loopen. IJit werd juist gezien door een toevallig passeerenden politie-agent uit een andere gemeente, die het geval niet vertrouwde en den man meenam naar het bureau. Verdachte ontkende zich de suiker te hebben willen toe-eigenen, en merk te op, dat hij alleen maar wat suiker had overgestort, omdat de zak kapot was en hij geen korreltje van het kost bare goed verloren wilde laten gaan. Het Openbaar Ministerie achtte even wel poging tot verduistering bewezen en eischte 6 weken gevangenisstraf. Mr. C. Berkhouwer concludeerde tot vrijspraak. De rechtbank zal op 30 November uitspraak doen.i

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Dagblad voor Noord-Holland : Alkmaarsche editie | 1943 | | pagina 1