bod.
DAGBLAD VOOR
Een oorlogvoerend neutraal land.
Arbeid schaadt
niet.
Finland onder druk.
Badoglio-operatie
voorgesteld.
Een uitzonderingspositie.
Beiroet door hongersnood
bedreigd.
Vrijwilligers naar het Oosten.
Wederom een contin
gent vertrokken.
Sovjets blijven aanvallen bij Gomel en Smolensk.
Geslaagde tegenaanvallen bij Kriwoirog
en Sjitomir.
Roofoverval op Brusselsch
girokantoor.
Engeland heeft den zenuwenoorlog verloren.
Britsche volk is totaal oorlogsmoe.
'Musici voor den
Landstorm Nederland.
Verduister v. 17.—7.45 uur.
fe
STAD EN OMGEVING
-32, 36—31, 44—40,
(Alleen zetten v.
7, 8, 9, 15, 20, 26,
p: 18, 28, 33, 36, 4C,
48—42, 36—31, 47—
44 en 45 X 1.
,eze week:
P. Kleute Jr.
naar.
10, 13, 14, 16, 19,
7, 27, 28, 32, 33, 34,
t. Opl. volgende
E MARKT.
bestond uit: 7
800; 9 lammeren
n f 1 p. kg. (regee-
f 0.90 p. kg. (re
levering 5 koeien,
re kalveren en 9
EN EN FRUIT.
oenten en fruit
anderd gebleven.
PDEELINGEN,
iksbonnen.
abaksbonnen door
in distributiedienst
wijzigd dat allen,
meenten van 50.000
f meer rantsoenen
leidenlijk in ge-
an 50.000 Inwonen
in de week van
nber a.s. hun bon-
dienst kurnen in-
1 geldt ook voor
waren.
ïst en wetenschap-
eg, Alkmaar; poli-
vlarinus. Den Haag;
Adema, Alkmaar;
n. Hoorn; binnen-
D A. Klomp;
erkman, Alkmaar.
Helder, A. C. van
chagen: A. Eriks,
J Belterman
W J. Harwijna
island: Jac. Groot
-rubriek: W. Ra-
voor de plaatsel.
i
ma voor
bedrijfs-
vermel-
Alkmaar
rent den
sn mon-
uitbetaling.
viool J 50, 1
5 18. Ds. von
•saulaan 40.
gr. handmof,
een z.g.a.n,
maat 1 18.
33, Warmen-
m. 38 S 15,
klem en hoes
t en mof y 25,
jp 1 35. F. C.
an E 60.
z.g.a.n. r 130,
i) o. kwaliteit
F. c. de
Geest 40 12—1
ijs 200. S.
ij Achterstr.
jppenameuble-
mooie uitge-
i J 25. N. P.
straat A 96,
nsrljwiel zon-
35. Heijmans,
>5.
oeden f 12.50
tbr. vilthoed
loutenkade 8.
rmonica y 50,
ïofoon m. 16
asschen a J 4.
id 7. Na 5 u.
perkscheerder
e hoed y 6. C.
tionsweg 11,
er J 35, sjoel-
5 20, electr.
25. S. Schil-
40.
0. de Wit,
4.
slamp J 7.50,
20. J. Verzaal,
iet gesl. glas
iltj es y 2.50 p.
Boezemsingel
m. springvee-
lachinetafeltje
tje y 1. S.
t 51. Niet op
ïen, m. 42 b.
terjapon, l.m.
les z.g.a.n. v.
ïstr 7.
schoenen, 36
>man, Uiten-
ine y 25. H.
aat 3.
fietsmand-
choentjes, m.
p. p. Moes,
kinderwagen
f 5. Moes,
n. spiraalma
stje, f 50; ta
st f 50. Kwast,
st., o. kw.,
ermaken f 40,
[.-Hugowaard-
m. garnituur
m. étui f 10.
2l 32a.
spsschroef, 3-
nlljnd, f 40,
cm. Haster,
>aarse geëm.
Hagtingius,
ch., voor lft,
p.; kinder-
Schaatsbur-
rp 5.
m. bontkr.
je f 20; hand-
g. a. n.
ianstraat 3.
s- en andere
-f3. W. Kra-
;erstr 73, na
imachine m.
Westerweg
ils, 4 eiken
ie bekl. f 150.
engeestw. 32,
ledikant, ex-
iraal en bed
ten ledikant
Middengeest
eetservies je
jacquet m.
f 70. Beern*
ikenoord 6.
5; moderne
10. Stoffer—
02.
Uitgave;
ftagblad voor Noord-Holland N.V.
Alkmaar - Voordam C 9.
Bureau Alkmaarsche éditie:
Voordam C 9, Alkmaar.
Telefoon Adm. 3320 - Red. 3330.
Giro 187294.
WOENSDAG 17 NOVEMBER 1943.
ALKMAARSCHE ^EDITIE.
NOORD-HOLLAND
145e Jaargang, No. 269, 2 pagina's.
Prijs der gewone advertenties in deze
éditie ƒ0.10 per m.M.; min. 14 m.M.
1.40, elke 3l/a m.M. meer 0.35.
Tarieven voor de gelieele oplage op
aanvraag. Abonnementsprijs per 3
maanden voor Alkmaar ƒ2.10, voor het
geheele Rijk 2.63. Losse nrs. 5 ets.
Een der meest tragische figuren
in dezen oorlog is Finland. Voor
den derden keer in een kwart
eeuw is het Finsche volk verwik
keld in een strijd op leven en dood.
Finland zou aan het einde van den
eersten wereldoorlog zonder Duit-
sche hulp zijn nationale zelfstan
digheid niet hebben verworven.
Van Finsche zijde heeft men nooit
gepoöga, de Duitsche hulp te klei
neeren integendeel en van
Duitsche zijde heeft men ook steeds
de dapperheid der Finnen bezon
gen.
Het is eveneens waar, dat de Finnen
tijdens hun tweeden oorlog tegen de
Sovjets slechts een gering deel van de
macht van het Roode Leger hebben er
varen, zooals het ook waar is, dat het
klimaat en de terreingesteldheid der
Finsch-Russische grensgebieden Fin
land in zijn derden oorlog tegen zijn
machtigen nabuur er voor hebben ge
spaard, dat hier een der zwaartepunten
van het Oostelijk front kwam te liggen
Desondanks ^.ijn de offers van dit klei
ne volk onvergelijkelijk zwaar. In f^en
der oorlogvoerende landen is het per
centage gemobiliseerde mannen '*JO
groot als in Finland.
Het economische bestel van het land
is kapot. Als Duitschland. niet herhaal
delijk te hulp was gekomen, zou de
hongersnood, die thans nóg juist buiten
de deur wordt gehouden, onvermijde
lijk zijn geweest.
Ook in politiek opzicht neemt Fin
land een uitzonderingspositie in. Het
heeft zich niet sangesloten bij het An
ti-Kominternpact en is de eenige ondier
Duitschlands bondgenooten met een
uitgesproken links georiënteerde-so
ciaal-democratische regeering. Het
heeft Engeland niet den oorlog ver
klaard, al meende Engeland terwilie
van Moskou tot een oorlogsverklaring
te moeten overgaan. Het onderhoudt
ook thans nog diplomatieke betrekkin
gen met de Vereenigde Staten, al heeft
Amerika zijn gezant naar Stockholm te
ruggeroepen en wordt de Amerikaan-
sche legatie te Helsinki thans alleen
nog maar bezet door een zaakgelastig
de en een minimum aan personeel. 7n
staatsrechtelijken zin is Finland zelfs
geen bondgenoot van Duitschland. Het
heeft de wapenen slechts opgenomen,
om zijn grenzen en zijn zelfstandigheid
te verdedigen tegen de opdringende
sovjets. Zijn strategische ligging bracht
het op die manier automatisch tot een
bepaalde belangengemeenschap met
Duitschland, waarmee het echter geen
militair bondgenootschap heeft. Het
duidelijkst heeft onlangs minister Tan
ner zij het dan ook als socialistisch
partijleider en-niet als minister Fin
land's positie samengevat en wel in
dezen paradox:
„Finland is een oorlogvoerend
neutraal land. Finland heeft de ge
bieden, die het in den winter van
1939 op 1940 aan de sovjets verloor,
voor zoover ze zijn heroverd, weer
in het staatsverband opgenomen.
Daarna heeft het echter de wacht
betrokken aan zijn grenzen en zich
van elke offensieve handeling te
gen de Sovjet-Unie onthouden".
FLINKE KERELS MELDEN ZICH NU
VOOR DE WAFFEN-SS EN DEN
LANDSTORM NEDERLAND.
Het SS-Ersatzkomrnando deelt mede:
Iedere gezonde Nederlander in den leef
tijd van 1745 jaar kan zich vrijwillig bij
de hieronder vermelde adressen vervoe
gen ten einde gekeurd te worden voor de
Waffen-SS of den Landstorm.
Tijdens de keuringen worden alle
inlichtingen verstrekt met betrekking
tot de verzorging van familieleden,
duur der opleiding, extra levensmidde
len enz.
Vrijwilligers die om bepaalde redenen
in Nederland moeten blijven, kunnen
dienst nemen bij den Landstorm of bij het
SS-wachtbataillon te Amersfoort.
Ook vrijwilligers voor. de Duitsche
Kriegsmarine kunnen zich aanmelden. Zij,
die tot de Germaansche SS-Nederland
toetreden willen, kunnen zich eveneens
aanmelden.
Personen tusschen 19—30 jaar, die
aanmeldingsplicbtig zijn voor de te
werkstelling kunnen zich eveneens
aanmelden en worden gedurende hun
verbintenis van de tewerkstelling vrij
gesteld.
Officier In de Waffen-SS kan ieder
worden, die na tenminste een jaar dienst
tijd zijn geschiktheid voor de officiersop
leiding heeft bewezen. Zijn schoolopleiding
is niet doorslaggevend. Beslissend Voor
bevordering zijn: karaktér, gedrag, presta
tie.
18.11.43 9—12.00 uur, Venlo, Deutsches
Haus, Egmondstr. 16.
18.11.43 15—18.00 uur, Arnhem, café Royal.
19.11.43 9—12.00 uur, Hengelo, café Mo
dern, Spoorstr. 18.
19.11.43 15—18.00 uur, Zwolle, hotel Gij-
tenbeek.
20.11.43 9—12«.00 uur, Assen, Concerthuis
A. d. Vaart.
20.11.43 1518.00 uur, Groningen, Heere
straat 46.
21.11.43 9J2.00 uur, Leeuwarden, huize
Schaaf, Breedstraat.
22.11.43 9—14.00 uur, Amsterdam, Dam 4.
23.11.43 9—13.00 uur. Utrecht, N.V. Huis,
Oudegracht 245.
24.ll.43 914.00 uur, Amersfoort, Pol.
Durchangslager, Leusderweg.
25.11.43 9—14.00 uur, Den Haag, café Den
Hout, Bezuidenhoutsch'e weg.
Toen de Finsche minister Tanner
eenige maanden geleden de Sovjet-unie
toeriep, dat ze, in plaats van zich als
een sfinx in stilzwijgen te hullen, lie
ver de voorwaarden bekend moest, ma
ken, waaronder Finland met behoud
van zijn nationale zelfstandigheid *'n
vrede naast zijn machtigen nabuur kon
leven, heeft niemand te Berlijn ook
maar aan „verraad" gedacht.
De eenige „tegenstelling," als men
dit woord wil gebruiken, tusschen Hel
sinki en Berlijn bestond daarin, dat de
Finsche regeering misschien sin ar
ren moede geloofde aan de mogelijk
heid van een zelfstandig Finland, dat
in een goede verstandhouding met d
Sovjet-Unie leefde, terwijl de Duitsche
regeering die mogelijkheid als een uto
pie beschouwde.
In .,een zending over „de. besluitsn
van Moskou en Finland" zeide radio-
Leningrad namelijk den 2den Novem
ber, dat er uit de verklaring der Sov
jets en Anglo-Amerikanen maar één
conclusie kan werden getrokken: na
melijk dat zij den oorlog zullen voort
zetten tegen alle spilmogendheden.
waarmee zij zich' momenteel in oorlog
bevinden, tot deze c(e wapenen neer
leggen en onvoorwaardelijk capitulee-
ren. Dat geldt voor Finland evenzeer
als voor de andere spilmogendheden.
Einddoel: Een bolsjewistisch
Finland.
Mannerheim moet onvoorwaardelijk
capituleeren, aldus radio-Leningrad.
Dezelfde zender gaf later onmisken
baar te verstaan, dat de bolsjewies
Kusinen, die tijdens den winterveld
tocht van 1919 door Moskou als b ït
hoofd der Finsche Sovjet-regeering
werd erkend en die thans weer in de
Sovjet-Russische propaganda een groo-
te rol speelt, in elk opzicht de officiee-
le opvattingen verkondigt, als hij zegt,
dat het einddoel een bolsjewistisch
Finland is.
Tenslotte wordt het volk van Fin
land, wederöm door radio-Leningrad,
opgewekt, om den weg. van Badoglio
te gaan, namelijk om een „Badoglio-
operatie" te ondernemen en met Fin
sche wapenen „de misdadigersbende
van Mannerheim, die het land over-
heerscht" te vernietigen. Dit„zou Fin
land niet van den eisch van onvoor
waardelijke capitulatie bevrijden, doch
op die manier zou wel de eer van het
Finsche volk gered kunnen worden
De hoofdredacteur van het orgaan van
het Roode leger, Jermasjof, heeft Zon
dag den eisch gesteld, dat het Finscue
volk alle „Hitler-fascisten" overboord
zou werpen, m.a.w. geheel met Duitsch
land breken en zich zonder voorbehoud
aan de zijde van de Sovjet-Unie stel
len. Van belang is, dat Jermasjof aan
het slot van zijn artikel zegt: „de Skan-
dinavische staten weten, dat hun eeni
ge kans een goede verstandhouding
met de Unie van' socialistische Sovjet
republieken is."
De toestand in Libanon wordt
voortdurend meer kritiek. Niet al
leen hebben de gevechten reeds
een 140 slacbtofers geëischt, waar
onder 12 dooden, maar bovendien
wordt Beiroet met een hongers
nood bedreigd. In de Mohamme-
daansche wijken van deze stad zijn
tal van barricaden opgericht, waar
tegen de tanks tevergeefs aanval
len doen.
Naar Paris- Soir uit Algiers verneemt
is Giraud onverwacht naar het A'nglo-
Amerikaansche hoofdkwartier ontbo
den. Welingelichte kringen zijn van
meening. dat deze maatregel in ver
band staat mef de gebeurtenissen in
den Libanon, en grijzen er op, dat de
Anglo-Amerikanen 'zich gewend heb
ben tot den afgezetten Giraud en niet
tot de Gaulle. Men neemt derhalve
aan, dat de Amerikanen profiteeren
van de huidige ontstemming tusschen
de Engels ch en en de Gaulle en den
laatste een les willen geven.
Naar het blad verder verneemt, heeft
de Gaulle van zijn kant belangrijke
besprekingen gèvoerd in de Sovjet
ambassade in. Algiers. De Gaulle en
zijn bolsjewistische vrienden hebben
daar de te nemen maatregelen bespro
ken, in geval de Engelschén hun drei
gementen zouden, üitvoeren en met
wapengeweld in den Libanon zouden
intervenieeren.
's-GRAVENHAGE, 16 Nov. Zater-
dagmorgen heeft eën contingent Neder-
landsche vrijwilligers afscheid geno
men van het vaderland om deel te ne
men aan de bescherming tegen het
bolsjewistisch gevaar in het Oosten.
Ditmaal waren het mannen die in
Nederland opgeleid zijn en hier reeds
Jangeren tijd dienst doen en zich thans
vrijwillig voor het front gemeld heb
ben.
Dit is het tweede contingent vrijwil
ligers dat deze maand afscheid geno
men heeft. Het is een verheugend
feit dat er zich steeds meer flinke ke
rels voor den strijd om Europa mel
den en met de wapens in de hand
mee willen strijden voor een nieuwe
toekomst.
De eenvoudige plechtigheid werd bij
gewoond door SS-Standartenführer
Tzschoppe en SS-Sturmbannführer
Rouenhoff. terwijl het geheel door een
muziekcQrps van de Polizei opgeluis
terd werd.
SS-Standartenführer Tzschoppe sprak
de mannen toe- en stelde met groote
voldoening vast, dat de goede geest van
het Nederlandsche volk steeds weer
tot uiting komt en er nog steeds flinke
kerels zijn, die de eer van het vader
land aan de fronten in het Oosten wil
len verdedigen. „Toen het er om ging
een aantal oudere kameraden, die
reeds 1 an geren tijd aan het frpnt staan,
af te lossen en ik u vroeg wie zich
hiervoor vrijwilig wou melden, heeft
u mij niet teleurgesteld, maar bent u
allen spontaan naar voren 'getreden.
Later, als u Sovjet-Rusland met eigen
oogen /aanschouwd heeft, uit eigen er
varing het bolsjewisme heeft leeren
kennen, dan zult u vergelijkingen tref
fen tusschen Duitschland, Nederland
en de Sovjet-Unie, dan zullen er niet
veel woorden noodig' zijn om te weten,
hoe noodzakelijk het was, om Europa
tegen "dit gevaar te beschermen".
Vervolgens nam SS-Standartenführer
Tzschoppe met een handdruk van alle
mannen persoonlijk afscheid.
De plechtigheid eindigde met het spe
len van de Duitsche en Nederlandsche
volksliederen, waarna de troep, voor
afgegaan door het muziekcorps, zich
naar het. station begaf. Vroolijk en vol
goeden moed namen de mannen af
scheid van hun familieleden en hun
officieren en onderofficieren.
481 Sovjet-vechtwagens
vernield.
Maandag is door drie gewapende
roövers een bedrag van ongeveer veer
tien millioen francs (ruim een millioen
gulden) gestolen uit het Brusselsche
girokantoor. De bandieten hadden zich
met een valschen sleutel toegang ver
schaft door een steeds gesloten afge
legen gangdeur en waren ongemerkt
doorgedrongen tot de hoofdboêkhou-
ding, waar een bedrag van veertien
millioen francs op een tafel lag. De
roovers hielden de weinige aanwezigen
met revolvers in bedwang en wisten
met het geld te ontkomen.
Radio Ankara heeft medegedeeld,
dat de minister van oorlog, Ahmed Pas
ja, plotseling is overleden.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FüHRER, 16 Nov. (DNB). Het
opperbevel der weermacht deelt
mede:
In de groote bocht van den Dnjepr
liep de vijand ten Zuidwesten van
Dnjepropetrowsk en ten Noorden
van Kriwoirog opnieuw met ster
ke strijdkrachten storm op ons
front. Zijn aanvallen strandden op
den verbitterden tegenstand van
onze divisies, die steeds weer vast
beraden tegenaanvallen onderna
men en daarbij een tijdelijk door
gebroken vijandelijke groep vernie
tigden. In den sector van een enke
le divisie werden al 71 vijandelij
ke pantserwagens stukgeschoten
Op de vijandelijke bruggehoofden
ten Noordwesten van Krementsjoeg en
ten Noordwesten vgn Tsjerkassy
heerschte gisteren een levendige ge
vechtsactiviteit.
In het gevechtsgebied van Sjitomir
werden in eigen tegenaanvallen ver
scheidene veldstellingen der bolsjewis
ten doorbroken, talrijke zware wapenen
buitgemaakt en een ingesloten vijande
lijke gevechtsgroep vernietigd. Hevige
vijandelijke tegenaanvallen misluklep
In weerwil van het ongunstige weer
steunde de luchtmacht door steeds weer
herhaalde vastberaden aanvallen de
gevechten der daar opereerende forma
ties van leger en Waffen SS op buiten
gewoon doeltreffende wijze.
Ten Zuidwesten en ten Noordoo'stdh
van Gomel werden nieuwe door slag-
vliegtuigen en pantserwagens o.der-
steunde Sovjet-aanvallen afgeslagen of
opgevangen. Ten Westen van Smolensk
bleef de vijand met talrijke infanterie
divisies en sterke pantserstrijdkrachtcn
aanvallen. Hij werd in het geconcen
treerde afweervuur van alle wapenen
afgeslagen en leed daarbij zware, bloe
dige verliezen. Aan dit afweersucces
had de Duitsche artillerie, die door
haar beweeglijke vuur gereedstaande
vijandelijke troepen uiteensloeg en pe
netraties afgrendelde, een bijzonder
aandeel. Ten Noordwesten van Smo
lensk en in het gebied van Newel wor:
den hevige plaatselijke gevechten ge-,
meld.
481 pantserwagens vernietigd.
In de laatste twee dagen zijn aan het
Oostelijk front 481 Sovjet-pantserwa
gens vernietigd. In de zware gevechten
der laatste weken heeft zich in het ge
vechtsgebied van Kief de Thuringsche
7® pantserdivisie onder bevel van ge-
neraal-majoor von Manteuffei en op de
Krim "de Frankisch-Sudetenduitsche
98ste divisie infanterie -ónder bevel
van luitenant-generaal Gareis bijzon
der onderscheiden.
Van het Zuid-Italiaansche front word}
behalve wederzijdsche artillerie- en
verkenningsbedrijvigheid slechts een
vergeefsche aanval van Amerikaansche
strijdkrachten op een hoogte ten Noor
den van Mignano gemeld.
Op het eiland Leros duren de gevech
ten tusschen onze landingsstrijdkrach
ten en de vijandelijke bezetting nog
Het S.S.-Ersatzkommando deelt
mede; Voor de militaire kapel van
Den Landstorm worden musici ge
vraagd. Ook ^amateurs kunnen zich
melden. Voor een muzikale oplei
ding wordt zorg gedragen.
Persoonlijke of schriftelijke aan
melding b« 't S&-Ersatzkommandp.
18 Nov.; Zon op 8.05 u.; onder 16;44 u»
Maan onder 13.00 u., op 22.25 u.
19 Nov.: Zon op 8.07. u., onder 16.43. u.
Maan onder 13.52 u., op 23.29 u. l.k.
Bij onze Vrijwilliger*. In de Yoorsle linie wachten de mannen op het
*«in voor den aanval PK Hofmann/O/H/P m
Dubbele Duitsche
triomf.
De Engelscben hebben in de af-
geloopen weken op het gebied van
den zenuwenoorlog een slag verlo
ren, zoo schrijft de hoofdredacteur
van de afdeeling buitenland van
het D.N.B., dr. Hermann Rau,
waarvan de afloop voor de Britten
het mislukken van een gèheelen
veldtocht beteekent..Want deze flag
bewjjst, dat de Engeische poging het
Duitsche volk naar een innerlijke
ineenstorting te drjjven en hierdoor
den oorlog, zooals in 1918, succesvol
te beëindigen, een utopie geweest
is. Deze mislukking schijnt des te
opmerkelijker daar zij een militai
re teleurstelling van den grootsten
omvang op den voet volgde.
Zonder twijfel heeft Churchill zich
van een uitschakeling van Italië uit
den oorlog niet alleen veel, doch ook
de beslissende wending voorgesteld.
Hoe buitengewoon gevaarlijk het ver
raad van Badoglio en Victor Emanuel
voor het Rijk inderdaad geweest is,
weet thans, na de Duitsche verklarin
gen hierover, iedereen. Maar de groote
coup, waardoor de Anglo-Amerikanen
met afsnijding van de in het zuiden
staande Duitsche divisies met één slag
tot heer en meester van het Apennijn-
sche schiereiland moesten worden, en
waardoor hun legers aan de grenzen
van het Rijk moesten komen, misluk
te. Veeleer deed zich het unieke
schouwspel voor. dat de capitulatie -n
het Badoglio-leger weliswaar de jure
voor de Amerikanen, doch de facto
voor de Duitsche weermacht zich vol
trok.
y Een dubbele triomf:
Dat de tezelfder tijd door den vijand
tot de hoogste intensiviteit opgever ie
zenuwenoorlog thans eveneens eeri
slag in de lucht bleek te zijn, maakte
de inspanningen van onze vijanden tot
een dubbele Duitsche triomf. Overi
gens echter was de Engeische bericht
geving en propaganda in de laatste we
ken voor ons* buitengewoon verhelde
rend.
Want het is aan geen twijfel on
derhevig, dat de door den staat ge
leide Britsche propaganda in de
afgeloopen weken zich veel moeite
heeft gegaven om de Engeische
Openbare mcening te overtuigen
van de .waarschijnlijkheid, ja van
de zekerheid van een spoedige in
eenstorting van het Duitsche thuis
front precies als in 1918. Men ris
keerde het zelfs om een bepaalden
termijn te noemen, en wel om
streeks 9 November.
Engeland oorlogstnoe.
Wat gaf de Engeische propaganda
echter aanleiding om van tevoren der
gelijke verwachtmgei) te doen ont
staan, die inderdaad grotesk en kiór
derachtig zijn? Men kan hier slechts
twee mogelijkheden zien: óf de Brit
sche profeten van een spoedige inwen
dige ineenstorting van Duitschland ge-
looven werkelijk hieraan, en dan zijn
zij de arme dwazen, die zich thans in
de beoordeeling van het Duitsche volk
prpcies zoo vergissen als vóór het uit-
'breken van den oorlog in het beoor-
deelen van onze militaire en economi
sche kracht, óf de leidende Engeische
klasse heeft het geloof van het Engei
sche volk in een spoedige Duitsche in
eenstorting dringend noodig, noodiger
dan men tot dusver wist. De oorlogs
moeheid van het Engeische volk 18
tenslotte geen geheim meer.
Deze oorlogsmoeheid rust op ge
goede gronden. Want terwijl het
Duitsche volk om zijn bestaan en'
vrijheid strijdt, eischten de bèlangen
van het Engeische volk dezen cwrtóg
in het geheel niet. Juist is veeleer,
dat nauwelijks ooi# in de geschiede
nis een bezittende bovenste laag de
belangen van haar volk lichtvaardi
ger en scrupuleuzer heeft opgeofferd
-aan de vermeende eigen belangen
dan in den Engelschen oorlog tegen
het Rijk geschiedde.
Het is echter een gevaarlijk middel
om de gerechtvaardigde oorlogsmoe
heid van een volk te willen overwinnen
door zijn fantasie te richten op de zoo
genaamde mogelijkheid van een spoe
dige capitulatie van den.vijand. Want
vroeg of laat moet dit bedrog aan den
dag komen. En voor het Engeische
volk zal het ontwaken op zekeren dag
uitermate vreeselijk zijn.
Vastberadenheid in Duitschland
Hi3e het echter ook In en met Enge
land gesteldis, interesseert ons Duit-
schers heel Weinig. Een volk, dat (zoo-
als het Duitsche in de afgeloopen vier
jaar offers gebracht en geleden heeft,
dat in het bewustzijn het Avondland
te, verdedigen zijn beste zonen geeft,
waarvan de moeders en kinderen in
nachtelijke terreuraanvallen van Brit
sche bommenwerpers vermoord wor
den, dat zoovele verwoestingen "'an
Onvervangbare cultuurwaarden door
den stelselmatigen vernietigingswil van
zijn Anglo-Amerikaansche vijanden
heeft meegemaakt, een dergelijk vo'.k
heeft niet alleen de bruggen achter
zich verbrand, doch heeft het ook ver
leerd ngar dege of gene zijde te gluren
Aan gene zijne van deze grenzen ni
blijft, steeds harder wordend, slechts
één wil: den vernietigingswil van de
zen vijand té breken, leven en vrijheid
van ons Europeesche continent en zijn
volken te waarborgen. En wel, hetgeen
het beslissende is. tot eiken prijs.
Hij jJie het Duitsche volk thans an
ders ziet, ziet onjuist,
voort. Kustbewakingsstrijdkrachten, der
marine hebben in de Egeïsche Zee we
derom een vijandelijke duikboot tot
zinken gebracht. Bij aanvallen op Duit
sche vliegvelden in Zuid-Griekenland
zijn gisteren 16 Amerikaansche bom
menwerpers neergeschoten.
Britsche stoorvliegtuigen lieten in den
afgeloopen nacht eenige bommen op
West-Dultschland vallen. Bij zwakke
vijandelijke luchtactie boven het be
zette gebied in het Westen werden 6
Britsch-Amerik. vliegtuigen neerge
schoten.
Een sterke formatie zware Duitsche
gevechtsvliegtuigen heeft in den afge
loopen nacht 'de havenstad Plymouth
met goed gevolg aangevallen.
(Van onzen politieken radacteur)
SEDERT het voorjaar 1941 kent ook
Nederland zijn arbeidsdienstman
nen. Bulgarije is de bakermat van de
arbeidsdienstgedachte, ofschoon men
ook reeds in het oude Sparta een voor-
looper van den arbeidsdienst meent te
kunnen zien. In Duitschland werd de
arbeidsdienst volgens een geheel
nieuw systeem toegepast. Na de mili
taire en politieke successen van dit rijk
in Europa nam practisch iedere Euro
peesche staat de gedachte van den ar
beidsdienst over. Ook diverse buiten-
Europeesche staten hebben inmiddels
den arbeidsdienst ingevoerd en volgens
krantenberichten van de laatste dagen
zijn momenteel zelfs in de Vereenig
de Staten plannen in voorbereiding om
ook daar een arbeidsdienst op te rich
ten.
Deze groote expansievlucht verwon
dert niemand, die zich van de groote
sociale nuttigheid van den arbeids
dienst door feiten heeft laten overtui
gen. De moderne maatschappij stelt
terecht aan ieder harer deelgenoo-
ten den eisch, dat hij of zij eer
bied voor den arbeid heeft, omdat
meer en meer allerwege de erkenning
ingang vindt, dat arbeid en het pres-
teeren van arbeid het eerste, zoo niet
het eenige beginsel voor iemands
plaats en rangbepaling zijn moet.
De tijden zijn voorbij, dat rijkelui's
zoontjes hun vingers niet meer behoe
ven vuil te maken en dat zij zonder
onit gewerkt te hebben, dank zij de
zorgen der ouders of grootouders, met
nietsnutterij hun tijd in dit onder-
maansche kunnen verdoen. De gemeen
schap heeft niet alleen den plicht er
voor te zorgen, dat ieder mensch ar
beid en brood heeft, zij dient er ook
voor te waken, dat geen tergende klo
ven van klasse-tegenstellingén ont
staan. Wie zelf nooit gewerkt heeft, zal
moeilijk eerbied voor den arbeid en
arbeiders kunnen hebben. Hij heeft er
dan ook geen idee van, wat harde en
ingespannen arbeid van de menschelij-
ke constitutie vergt.
De arbeidsdienst leert de opgroeien
de jeugd de beteekenis van arbeid door
eigen prestaties kennen. Dat is niet al
leen gezond voor ieders persoonlijk ge
stel. Daardoor wordt ook een belang-
rük sociaal resultaat verkregen, waar
op wij boven doelden. De arbeidsdienst
in de Germaansche landen heeft bo
vendien nog een bijzondere functie. Hij
heeft tot taak de opgroeiende jeugd
liefde voor het land en daadwerkelijke
kameraadschap bij te brengen, die, ge
voegd bij de voren reeds aangegeven
eigenschappen, door een practisch so
cialisme op nationalen groijdslag de
basis voor een volksgemeenschap kun
nen leggen, die in staat is, in dit tijds
bestek de noodzakelijke sociale harmo
nie te ^cljenken.
Vf EN kan het Nederlandsche volk een
1 1 nuchter en gezond gevoel voor so
ciale eischen niet ontzeggen. Vandaar
dan ook dat de Nederlandsche arbeids
dienst, nadat de kinderziekten over
wonnen waren, zich vrij spoedig op
een algemeene erkenning en waardee
ring beroemen kan. Dit gunstige resul
taat is niet alleen verkregen door de
theoretische oogmerken, die zich de
Nederlandsche arbeidsdienst ten doel
gesteld heeft, vrij algemeen heeft het
Nederlandsche volk ook metterdaad
kunnen waarnemen, dat de arbeids
dienst ook een belangrijk economisch
nut afwerpt. Wij doelen,-hier op de
heide- en boschontginning (stobben-
rooien), de herontginning, ontwatering,
dijkaanleg, ophooging van bouwland,
graven van verkavelingsslooten, aanleg
van wegen voor gebiedsontsluiting en
beeknormalisatie. Al deze werkzaam
heden, die de Nederlandsche arbeids
dienst in den korten tijd van zijn be
staan ten behoeve van de Nederland
sche voedselvoorziening, niet alleen op
verzoek van overheidslichamen, doch
evenzeer van particuliere personen en
firma's, onderhanden .heeft, hebben
overduidelijk aangetoond, dat de ar
beidsdienst ook een belangrijk prac
tisch nut voor de volksgemeenschap
afwerpt. In tal van landbouwstreken
hebben arbeidsdienstmannen belangrij
ke diensten verricht bij het binnenha
len van den oogst. Speciaal op het ter
rein van aardappelenrooien hebben zij
voortreffelijk werk verricht.
Niemand onderschat de groote op
voedkundige waarde, die in het op
wekken van gezonden naijver tusschen
de verschillende werkploegen van ar
beidsdienstmannen opgesloten ligt. Ge
zondheid, kracht en doorzettingsver
mogen, dat krijgen alle arbeidsmannen
op hun werkobject volop en hun vol
doening groeit naarmate de gemaakte
vorderingen duidelijker zichtbaar wor
den.
TT TT de feiten spreekt overduidelijk
de groeiende beteekenis, die de ar
beidsdienst in de Nederlandsche ge
meenschap inneemt. Bestonden er op
3 Maart 1941 eerst 8 kampen, eind De
cember van hetzelfde jaar was het aan
tal reeds tot 30 uitgebreid. In de eerste
helft van 1942 kwamen er 20 nieuwe
kampen bij, zoodat op 1 Januari 1943
toen de arbeidsdienstplicht in de prak
tijk werd gebracht, hgt aantal kampen
tot 60 stuks was verhoogd. In den loop
dezer weinige jaren kon het kader uit
gebreid en practisch geschoold worden.
Zooals bij alle nieuwigheden heeft de
goegemeente aanvankelijk gelachen of
onverschillig de schouders opgehaald.
Noch het één, noch' het ander geschiedt
nu meer. In wijden kring heeft be
grip voor de groote opvoedkundige
waarde van den arbeidsdienst ingang
gevonden. Meer en meer wordt ons'
volk zich bewust, dat het in den ar
beidsdienst een instelling gekregen
heeft, waaraan het eigenlijk reeds lang
behoefte had.
LUIT.-KOLONEL VAN HILTEN
TIJDELIJK LANDSPOLITIE-
PRESIDENT.
's-GRAVENHAGE, 16 Nov. Het
Rijkscommissariaat deelt mede:
De Rijkscommissaris voor de bezette
Nederlandsche gebieden heeft den lui
tenant-kolonel der marechaussee Van
Hilten te Eindhoven met ingang van 1
December 1943 belast met de tijdelijke
waarneming van de functie van den
landspolitiepresident te Amsterdam.
Luitenant-kolonel Van Hilten begint
dien dienst' op zijn nieuw«n post on
middellijk.
In verband met deze opdracht heeft
de Rijkscommissaris voor de bezette
Nederlandsche gebieden de aan den
burgemeester van Amsterdam E. J.
Voute verstrekte opdracht tot het waar
nemen van de zaken van den politie-
prefcident te Amsterdam en de aan den
procureur-generaal dr. Jan Feitsma te
Amsterdam verstrekte opdracht tot het
waarnemen van de zaken van den
landspolitiepresident te Amsterdam
eveneens met Ingang van 1 December
1943 onder dankzegging voor de ver
richte diensten ingetrokken.
Door pl.m. 130 Anglo-Amerikaansche
vliegtuigen is een aanval uitgevoerd op
de Bülgaarsche hoofdstad Sofia, waar
door hoofdzakelijk de burgerbevolking is
getroffen. De- ministerraad is bijeengeko
men om maatregelen te beramen.
CONCERT KAPELKERK.
Jo Hekkertvan Eysden, sopraan,
Ans Langschmidt, viool, Feike
Asma, orgel.
De belangstelling voor dit concert was
weder zeer groot; de kerk - was vol.
Een voornaam, geheel klassiek' pro
gramma, werd gegeven van de groot
meesters Bach, Handel en Vivaldi.
Asma opende met „Fantasie en Fuga"
van Bach, een van de meest imposante
werken. Hij speelde op meesterlijke
wijze, indrukwekkend. De sopraan
soliste zong liederen van Bach. Zij
heeft een stem als goud,, (goud bedoeld
als edel-metaal), rein, als fluweel zoo
zacht, beheerscht en mooi en goed. En
toch heb ik gemist de ontroering, het
innig, zelf doorleven van wat gezongen
werd. Hoe prachtig „Liebster Herr Jesu"
ook gezongen werd, het raakte mijn
ziel niet. Ik hoorde eén dominee eens
zeggen „dat oude vrouwtje dat daar zoo
valsch en beverig zit te zingen in mijn
kerk, hoor ik liever dan de besté be
roeps-zangeres, Want iedere toon van
haar is een bede uit de ziel". Deze zang
is t e goed en t e mooi, daardoor meer
verteUe'nd dan doorleefd.
De violiste speelde sonate van Handel
en concert van Vivaldi.
Zij heeft ons, met haar warmen toon,
mooie zekere streek, beheerschte tech
niek wel degelijk in het hart gegrepen.
Het samenspel tusschen viool en or
gel liet te wenschen over. En er was
groot verschil in opvatting. Orgel als
begeleidingsinstrument van een strijk
instrument is toch ai zoo moeilijk.
Een strijkinstrument is een en al
voeligheid. Het orgel heeft geheel en
al zijn eiyen rijk, de stemmen gelijken
blaasinstrumenten, maar zijn het
niet, zoo ook de strijk-stemmen; en het
timbre past niet bij elkander. Viool en
orgel raken elkaar te weinig.
Bovendien heeft Asma in de vrooljjke
gedeelten zijn eigen opvatting. Dat is
aaar dansen, echt vroolijk, soms uit
bundig. Zoo hoort en kent men Bach
niet veel. Ik vind dat steeds weer vol
komen juist. De violiste blijft den dra-
matischen kant volgen. Ook deze op
vatting, de meest gebruikelijke, daar
om nog niet de juiste, is zeer goed
mogelijk, maar beide kunstenaars wa
ren daardoor in hun samenspel in
conflict.
Met een overweldigende „Toccata en
Fuga" van Bach, werd dit waarlijk
belangrijke concert, vol van schoonheid
besloten; het is zeer, zeer goed ge
slaagd. Jac. Jansen.
DIEFSTAL.
H. Thoes, expeditieknecht bij de
Handelsmaatschappij J. te Alkmaar,
stond Dinsdagmiddag voor de Alk
maarsche Rechtbank terecht, omdat
hij ten nadeele van een kiaht een hoe
veelheid duiker van 2 kg. zou hebben
weggenomen. Verdachte was belast
met het vervoer van balen suiker. En
toen hij dit weer eens moest doen, liet
hij door middel van een gaatje in een
baal een hoeveelheid suiker in een
kartonnen doos loopen. IJit werd juist
gezien door een toevallig passeerenden
politie-agent uit een andere gemeente,
die het geval niet vertrouwde en den
man meenam naar het bureau.
Verdachte ontkende zich de suiker
te hebben willen toe-eigenen, en merk
te op, dat hij alleen maar wat suiker
had overgestort, omdat de zak kapot
was en hij geen korreltje van het kost
bare goed verloren wilde laten gaan.
Het Openbaar Ministerie achtte even
wel poging tot verduistering bewezen
en eischte 6 weken gevangenisstraf.
Mr. C. Berkhouwer concludeerde tot
vrijspraak. De rechtbank zal op 30
November uitspraak doen.i