bod.
De toestand aan het Oostelijk front.
IJE.
AGBLAD VOOR
Dr. Göbbels: „De bange vraag
iende
Ter overweging. Harde strijd in het gebied van Gomel.
Ten Z.W. van Krementsjoeg wordt
hevig gevochten.
Berlijn thans frontstad.
400 dooden te Toulon.
De ontruiming van Gomel.
Strenge maatregelen bij
overtreding van de voedsel
voorzieningsbepalingen.
Het groote Zweedsche
woordenboek.
DISTR1BUTIENIEÜWS.
Bon voor bak- en braadvet.
Nieuwe terreuraanval
op Berlijn.
Bekendmaking.
Vredegerechtshof.
Nieuws in 't kort.
Elk oogenblik
en voor de zei
onmiddellijke
et getuigenver-
nuut later werd
KBOEKJE.
voor het kalen-»
tgeverij Nenasu
dstormzakboekj©
inopte wijze al-
e leden van en
Nat. Jeugdstorm
vertelt van de
van het nieuwe
;rtelt van groote
en verleden en
allerlei vragen
als de jeugd-
sfront, den Ar-
opeesche Jeugd-
ïdere dingen, die
verband houden,
oto's illustreeren
dat tevens als
dat den samen-
3arkhuis en op-
urman, alle eer
LKiMAAR.
943.
en heden aange-
g. Prijs: 1 st. fa-
1 st. boerenkaat
eemarkt: 8 Veu-
ijdkoeien f 1100—
(mag.) f 100U—
14 Vaarzen f 1000
f 500—f 650; 21
Konijnen f 1 per
15 Eenden f 0.90
31 Vette Gelde-
veren, 123 Vette
en 24 Vette var-
st en wetenschap-
:g. Alkmaar, poli-
larinus, Den Haag;
Adema, Alkmaar;
n, Hoorn; binnen-
D A. Klomp;
ïrkman. Alkmaar.
Helder, A C van
chagen: A. Erlks,
J Belterman te
W J Harwij ne
sland: Jac. Groot
.-rubriek: W. Ra-
vragen wij
lefoon 2474.
dagen.
Lad.
>ruitbetaling.
f4.50 p. St.;
leekast f 22.50;
tafel f 20. Jb.
al 47.
lok d. vloeren
mmerkacheltje
tkachel f 22.50:
chel f 35. Jb.
al 47.
ils en toebeh.
fergram. en 1
m. 42. Pij-
sephstraat 3.
f23; regenjas
liggende boor-
0; 2 hoeden m.
C 194B, Wes-
et bedje enz.,
kleertjes, 125.
44.
st. oud mod.,
/.-hoed, f 8, J.
inde 143, St.
g. a. n. f8.50;
te hoed, nieuw
gr. vilten hoed
0. Stam. Ken-
9, Heiloo.
m. kleertjes
iatsen f?.0; bl.
m. 46; 2 hen-
1 f 25, z. g. a.
terweg C 194 B,
si, o. kw., lft.
vilth. rood en
2.50. J. Tamis,
St. Pancras.
bouwdoos f4;
fellaad f 4, zw.
een i. g st.
staanden nik-
6. Biersteker,
St. Pancras.
m. 8 beweeg-
C. Dilg, N. G.
ed. m. kapok-
kinderled, m.
45. N. v. d.
01.
iesche scha al
ien f 15. Ter
nstraat 6.
f10; 2 huiska-
p. st. N. v.
101.
lis en wissels
ret f3.50; kin-
baby-cape, g.
Huisman, Nic.
Heiloo.
;erv. m. thee-
nderjasje f2.50;
schommel en
f 10. Koenen,
en beenkappen
v. t. Veerstr.
sen f2 p. st.;
L p. st.; gebak-
pis en vorken
ter. Dr. Schaep-
naast 8).
•difnen, z. g. a.
n rollen compl.
st. f 4. Daal-
ppenwieg met
enen bew. en
20: prikslede
Rozenstr. 14.
'spiegel f 12.50;
lerlamp. stand,
raatweg 179.
i. toebeb. f7.50
cast f2.50: pop-
enz. Tasche,
AAGD.
mt. 38 en d.-
0. Mevr. Pronk,
gel 53.
met queu's en
Ti, voor speei-
v. 12 jr. Bak-
epmanstr. 18.
1. 50 cm, liefst
loogvorst, Har-
6, Groet. N.-H
nantel om te
Boode, Noord-
Pancras.
ur. N. Kleistra,
Alkmaar,
oir om te ver-
pekstra, Gerard
ostuum mt. 50-
Holleweg G 58,
talen kantoor-
hlnefabr. Maar
ier 19.
i, gieter, trek-
ïark (13- a 14-
Pr. Hendrik-
Uitgave;
Dagblad voor Noord-Holland N.V.
Alkmaar - Voordam C 9.
Bureau Alkmaarsche éditie:
Voordam C 9, Alkmaar.
Telefoon Adm. 3320 - Red. 3330.
Giro 187294.
ZATERDAG 27 NOVEMBER 1943.
ALKMAARSCHE-EDITIE.
NOORD-HOLLAND
145e Jaargang, No. 278, 4 pagina's.
Pr ijs der gewone advertenties in deze
éditie ƒ0.10 per m.M.min. 14 m.M.
1.40. elke Ï'/j m.M. meer 0.35.
Tarieven voor de geheele oplage op
aanvraag. Abonnementsprijs per 3
maanden voor Alkmaar ƒ2.10, voor het
geheele Rijk ƒ2.63. Losse nrs. 5 ets.
(Van onzen politieken redacteur.)
ER was een tijd, dat over de geheele
wereld de siagzin der bolsjewisten
als een dreigende waarschuwing de
rondgang deed, dat de bolsjewisten „met
üe darmen van den laatsten priester
den laatsten koning zouden ophangen."
Intusschen is veel gebeurd. Er is een
nieuwe wereldoorlog ontslaan en de
Sovjets, die aanvankelijk het cynische
standpunt ingenomen hadden, dat zij in
den strijd tusscnen nationaal-socialis-
ten-fascisien en kapitalisten üe rol van
lachende derde konden speien, die niet
bereid was, de kastanjes voor de an
deren uit het vuur te halen werden
zei£ in den, strijd gemengd. Nadat ze
eerst sterk in een acnterwaartsche ver
dediging waren teruggedrongen, konden
zij, mede doordat Duitschland, naast
ten strijd in net Oosten er ook een in
het Westen en Zuiden had te voeren,
tot den tegenaanval overgaan, die hen
belangrijk terrein deed herwinnen en
onmiskenoaar militaire successen op
leverde.
Op het moment, dat de aanvalskracht
der Sovjets tot een dreigenden stort r
vloed tegen Europa aangroeide, be
leefde men een in de geschiedenis nim
mer gekend walgelijk tooneel van ver
broedering. Men noorde van het bezoek
van den aartsbisschop van York, dr.
Forster Garbett naar Moskou, die daar
de „verzoening" van net bolsjewisme
met het christendom in oogenschouw
nam en die zich uitputte in vriend
schapsbetuigingen over de „godsdienst
vrijheid" die de bolsjewisten aan het
Russische voik toestonden.
Terzelfder tijd gebeuroe het, dat ook
monarchen vrienos.chap met de Sovjets
sloten. Wat ons Nederlanders in 't bij
zonder ontnutste, was üe boodschap,
die de anti-revolutionnaire professor
Gerbrandy in opdracht van zijn heer-
scheres aan Stann stuurde. Er zullen
ongetwijfeld Nederlanders zijn, die ge
probeerd hebben, zich gemakkelijk van
deze boodschap van Gerbrandy aan
Stalin at te maken door te beweren,
oat het een verzonnen verhaal is. Ook
dat is een tragische vorm van zins
verbijstering! Alle ongemakkelijke of
onaangename berichten heet men bij
voorbaat liegen. De boodschap van Ger
brandy aan Stalia is echter geen leu
gen, doch naakte, trieste waarheid, een
weinig fraai document, dat een van de
vele bewijzen is, in welke vreemde
bochten zich de zich noemende „Ne-
derlandsche regeering" in Londen
wringt.
o
DE reeks van ontstellende feiten is
nog niet afgesloten. Na zijn terug
keer uit Moskou gaf de aartsbisschop van
York in de Engeische pers en radio en
in diverse toespraken zijn indrukken
over zijn bezoek aan Moskou weer. Zoo
verklaarde hij op een conierentie van
bisschoppen, dat hij van zijn reis naar
Moskou overtuigder dan ooit terugge
keerd was. dat de welstand en het ge
luk der menschheid gedurende vele
komende jaren van de nauwe samen
werking tusschen de Sovjet-Unie en
Groot-Brittannië afhing.
Hij betoogde verder, dat het „in de
Sovjet-Unie niet alleen iedereen vrij
stond in de kerken te bidden, neen.
in de laatste vijf-en-twintig jaren had
de uitoefening van den godsdienst in at
Sovjet-Unie nooit opgehouden."
Men krijgt zoo oen indruk, dat deze
aartsbisschop eenigermate aan geheu
genstoornis lijdt. Op 12 Februari 1930
legde deze zelfde hoogkerkelijke heer
aan het Britsche Hoogerhuis de z.g.
convocatie van Canterbury voor, die dit
hooge college vrijwel met eenparige
stemmen aannam. De tekst van deze
convocatie luidde: „Dit Huis verheft
met verontwaardiging zijn protest tegen
de vervolging van ai degenen die zich
in Rusland tot eenigen vorm van reli
gie bekennen. Het Huis spreekt jegens al
degenen, die onder deze vervolging lij
den, zijn diepste en hartelijkste sym
pathie uit en roept alle leden der kerk
op, zich in gebed tot God om hun
nentwil te vereenigen." Nog op de
Wereldkerkenconferentie van Oxford in
1937 wist dr. Garbett eveneens deze
verklaring te doen aannemen.
Destijds waren de Sovjets goddeloos,
waren zij moordenaars van 428.000 be
dienaars der kerk, die volgens opgave
van het volkscommissariaat van Bin-
nenlandsche Zaken in 1937 volledig ge
liquideerd was. Destijds vereenigde
dr. Garbett zich in gebed met Tychen,
den voorganger van den nieuwbakken
Russischen patriarch Sergius, die zei ie:
„Het bloed der martelaren van onze
kerk schreeuwt ten hemel!"
DE aartsbisschop moet wel zeer aan
doenlijk door geheugenzwakte ge
plaagd zijn. Hij is vergeten, dat in de
vijf-en-twintig jaren het hoogste ge
bod der Sovjets Lenin's spreuk geweest
is: „Godsdienst is opium voor het
volk." Dr. Garbett, professor Ger
brandy en al wie thans van christelijken
huize zoo gretig met communisten, bols
jewisten, sovjets of hoe ze ook heeten
mogen, aanpappen, willen er niet aan
herinnerd worden, wat de in kerke
lijk opzicht meest onverschillige waar
nemers met eigen oogen hebben vast
gesteld, n.l. dat de kerken en kathe
dralen in Rusland door de sovjets rot
bioscopen, godloozenmusea warenhui
zen. boraeelen en varkensstallen ziin
omgebouwd en dat ze. zooals in de
Oekraïne, eerst door de Duitschers
weer voor hun oorsponkelijke bestem
ming werden vrijgegeven.
Aan dit alles wil de aartsbisschop
van York blijkbaar niet herinnerd wor
den. Anders zou hij er toch moeilijk
toe kunneD komen, te beweren zooals
hij thans vrijwel dagelijks doet, dat ,,„r
niets onverzoenlijks tusschen christen
dom en communisme bestaat" en „dat
de sovjets in den moederschoot der
christelijke kerk teruggekeerd zijn"
(waarschijnlijk zooais 3e wolf in het
sprookje van Roodkapje), „dat de anti
religieuze propaganda gestaakt is" en
wat voor onzin al niet meer. Kerke
lijke bedienaren zijn nimmer sterk in
het onderscheiden tusschen fantasie en
werkelijkheid geweest.
Terwille van politieke oogmerken,
<he door haat en hebzucht gedicteerd
worden, haat die hen hun oereigen-
®te taak van christelijke naastenliefde
boet vergeten, strooien zij, bisschop-
nai rnonar('ben en anti-revolution-
re sta®tslieden, de beminde geloovi-
p- j in °°8en- Wie verwondert
dan nog over, dat zij, die aan
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FüHRER, 26 Nov. (DNB). - Het opper
bevel van de weermacht maakt bekend.
„Aan het bruggehoofd Nikopol en
in de groote bocht van den Dnjepr
werden aanvallen der bolsjewisten
in verbitterde, tot de duisternis
voortdurende gevechten in hoofd
zaak afgeslagen. Op de penetratie-
plek ten zuidwesten van Krement
sjoeg wordt nog levendig gevochten.
De vijand verloor daar gisteren 112
pantserwagens. Hiervan heeft het zware
pantserjagerregiment 656 onder den
reserve-luitenantkolonel von Jungen-
feldt alleen 54 pantserwagens stukge
schoten. Een bijzondere prestatie ver
richtte hierbij luitenant Kretschmer
die met zijn stormgeschut 21 vijande
lijke pantserwagens vernietigde Hier
mede heeft het regiment in de laatste
vier maanden 654 pantserwagens en
610 stukken geschut vernietigd.
Bü Tsjerkassy, in het gebied ten
westen van Kief en bjj Korosten
mislukten talrijke vijandelijke aan
vallen. Door eigen tegenaanvallen
werden verscheidene vijandelijke
afdeelingen in de pan gehakt, een
vijandelijk bruggehoofd aan deze
zijde van den Dnjepr opgeruimd en
verscheidene honderden gevangenen
gemaakt.
In het gebied van Gomel duren
de harde en heen en weer golvende
gevechten in het onoverzichtelijke
terrein tusschen Dnjepr en Pripet
voort. De stad zelf, die sedert vrij
langen tijd in de voorste gevechts
linie lag, is na totale vernieling
ontruimd. Pogingen der bolsjewisten
om de penetratie ten noordwesten
van Gomel uit te breiden, werden
in zware gevechten verijdeld en
doorgebroken vijandelijke afdeelin
gen in een tegenaanval vernietigd.
Ten noordwesten van Newel verdre
ven onze grenadiers bij het voortzetten
van hun door duikbommenwerpers
doeltreffend gesteunden aanval den
vijand onder voortdurende afweer van
sterke tegenaanvallen 'weer uit ver
scheidene plaatsen en schoten tien
pantserwagens stuk.
Aan het front van de Noordelijke
IJszee sloegen Duitsche jagers en lucht
doelartillerie van de luchtmacht een
aanval van vijandelijke luchtstrijd
krachten op een vliegtuigsteunpunt af
en vernietigden van 65 aanvallende
bolsjewistische vliegtuigen er 32.
Aan het zuid-Italiaansche front wer
den ook gisteren geen gevechtshande
lingen van beteekenis gevoerd.
Terreuraanvallen.
Formaties Britsche bommenwerpers
hebben in den afgeloopen nacht een
terreuraanval gedaan op Frankfort aan
den Main en op Offenbach. Ook op ver
scheidene andere plaatsen in het Rijn—
Maingebied werden bommen neerge
worpen. Bij deze aanvallen en boven
de bezette gebieden in het westen wer
den. volgens nog onvolledige rapporten,
BERLIJN, 26 November. (D.NB.)
De Duitsche pers noemt de laatste
Britsche terreuraanvallen op Berlijn
eenstemmig moord met voorbedachten
rade op de Duitsche burgerbevolking.
De Völkische Beobachter schrijft:
„Berlijn is thans frontstad" geworden
en de slag om de Duitsche hoofdstad is
gebonnen. De geaillieerden, die zich
reeds zoo vaak ten aanzien van geest
en houding van het Duitsche volk ver
gist hebben, hebben ook thans volko
men gedwaald wat betreft de bevolking
van Berlijn. Berlijn heeft zijn zeer zwa
re vuurproef volkomen doorstaan en
in de bevolking vlamt de haat tegen de
veroorzakers van dit doellooze leed op.
Tegenover een verdierlijkten tegenstan
der zullen wij ons onthouden van elk
spoor van medelijden, als de dag der
vergelding komt. De dag zal ook ko
men, dat de Engelschen beseffen, dat
zij Duitschland niet door den luchtoor
log kunnen overwinnen en dan zullen
zij gedwongen zijn als soldaten te vech
ten en het tweede front te vormen,
waaraan zij zich sedert vier jaar hebben
onttrokken. Dan zal het Duitsche volk,
in wapenrok, hun een rekening aanbie
den, waarop ook het leed van Berlijn
een post zal vormen."
VICHY, 26 Nov. (DNB). - Het aantal
slachtoffers van den Anglo-Amerikaan-
schen luchtaanval op Toulon bedraagt
volgens de Vrijdagochtend gepubli
ceerde voorloopige raming vierhonderd
dooden en meer dan zeshonderd gewon
den. Het aantal dooden zal volgens een
officieus bericht van Ofi nog aanzien
lijk stijgen, daar nog niet alle slacht
offers uit de puinhoopen te voorschijn
gebracht konden worden.
Bovenstaand kaartje geeft de ligging
weer der verschillende veelomstreden
eilandengroep in den Stillen Oceaan.
de hond van niet te loochenen feiten
het bolsjewisme wèl als een sociaal-
economisch en geestelijk kwaad voor
Europa beschouwen, niets meer van
zulke door haat en politieken koehandel
verblinde kerkelijke of wereldlijke ge
zagdragers willen weten.
25 BritschAmerikaansche vliegtuigen
neergeschoten.
Duitsche vliegtuigen vielen in den
nacht van 25 op 26 November doelen in
Londen en Dover aan".
BERLIJN, 26 Nov. (DNB). - De mili-
taire correspondent van het DNB, Mar
tin Hallensleben, schrijft:
De sedert langen tijd in de voorste
linies liggende stad Gomel is gisteren
in den loop van den dag door de Duit
sche troepen ontruimd en wel in het
kader van een reeds zichtbaar gewor
den Duitsche distancieeringsbeweging
in dit gebie zooals gisteren al duide
lijk te zien was. De ontwikkeling van
de gevechten in het gebied van Gomel
gaf de Duitsche leiding al tijdens de
afgeloopen dagen aanleiding tot om
vangrijke ontruimingsmaatregelen. Gis
teren in den loop van den avond waren
deze maatregelen voor het grootste
deel reeds uitgevoer l. In 'en afgeloo
pen nacht gingen vervolgens de Tuit-
sche formaties naar de voorbereide linie
in het achterwaartsche gebied terug,
zonder dooi d bolsjewisten hierbij in
het nauw rebra^ht te worden. De ont
ruiming van Gomel en van de naburige
sectoren brengt de Duitsche troepen in
een betere en gunstigere verdedigings
positie. Bovendien worden de Duitsche
verdedigingsstellingen hierdoor aan
zienlijk verkort.
Alles gereed Een dichte nevel tus
schen de stellingen maakt het den
Sovjets makkelijk om naderbij te
sluipen, zoodat van de posten in de
voorste loopgraven de grootste waak
zaamheid gevergd wordt Hand
granaten liggen steeds tot werpen
gereed PK Tiemann/H H/St/P m
VERBODEN KOPPELVERKOOP
ROOKARTIKELEN.
's-GRAVENHAGE, 26 Nov. Som
mige winkeliers eischen van hun klan
ten, dat, wanneer deze op een der twee
toegewezen bonnen sigaretten willen
hebben, zij op den anderen bon genoe
gen moeten nemen met de levering van
sigaren, of omgekeerd. Wij vernemen
thans van bevoegde zijde, dat zulks on-
aIs ongeoorloofde koppelverkoop is te
beschouwen ,en dus strafbaar. Hbl.
Naar de Engeische nieuwsdienst meldt
is er Vrijdagavond in het stadsgebied
van Londen luchtalarm gemaakt. Er zijn
bommen geworpen op het gebied van
Londen.
De gevechten aan het Oostelijk front
zijn in den loop van gisteren geconcen
treerd op de sectoren Kief en Gomel,
zoo schrijft de militaire correspondent
van het DNB. Ruim 5 maanden duurt
de offensieve inspanning der bolsje
wisten. Een vergelijking met de groote
Duitsche offensieven van 1941—42, die
uitgevoerd werden met numeriek veel
geringere strijdkrachten en die in aan
zienlijk korter tijdsbestek voltrokken
werden, bewijst twee dingen: 1. dat de
bolsjewieken, vergeleken met de toen
malige vernietigingsoverwinningen der
Duitschers, met de toenmalige Duitsche
terreinwinsten en tenslotte met hun
eigen ontzaggelijke verliezen feitelijk
weinig hebben bereikt, in ieder geval
geen enkele overwinning hebben be
haald, waaraan ook maar een gedeelte
lijk beslissende waarde kan worden toe
gekend. 2. dat de Duitsche formaties,
die voortdurend in den strijd hebben
gestaan, na vijf maanden onafgebroken
uiterst harde gevechten niet alleen nog
steeds beschikken over een superieure
weerstands- en gevechtswaarde, maar
ook over een offensieven geest, waaraan
men ongetwijfeld voor de toekomstige
ontwikkeling een niet te onderschatten
beteekenis moet toekennen, vooral om
dat het gros der operatieve reserves der
Duitschers nog steeds niet naar voren
komt.
Het is derhalve slechts begrijpelijk,
wanneer in Duitsche militaire kringen
ten aanzien van de verdere ontwikke
ling van den oorlog in het Oosten juist
met het oog op de eischen, die de toe
komst nog zal stellen aan het Duitsche
militaire vermogen, de meening
heerscht, dat men aan Duitschen kant
ten slotte toch nog aan den langsten
kant van den hefboom zit. Deze opvat
ting wordt slechts gemotiveerd door
meer moreele overwegingen, die de
numerieke superioriteit van den vijand
in zekeren zin tot uitgangspunt heb
ben, maar vooral door "eiten, die voor
loopig nog op den achtergrond worden
gehouden.
Zeker is, dat de achtereenvolgens uit
gevoerde achterwaartsche verplaatsing
van het Duitsche front en de strategie
van „zet en tegenzet" een belangrijke
rol spelen. Uit dit gezichtspunt zal men
ook de nieuwe phase van den Oostelij
ken veldtocht moeten beschouwen, wel
ke werd ingeleid door den Duitschen
tegenaanval in het gebied ten westen
van Kief en die wordt voortgezet door
den nieuwen grooten Sovjet-Russisch en
aanval in het gevechtsgebied van Go
mel. Dat de Sovjet-Russen hier aan
vielen, bewijst, hoe zeer zij steeds weer
het slachtoffer worden van de verlei
ding om op grond van aanvankelijk ge
makkelijk verworven terreinwinst de
meening te krijgen dat zij eenzijdig de
bepaling van het verloop der gevechts
handelingen in handen hebben en naar
willekeur van slagveld kunnen veran
deren Dat dit niet zoo is, heeft de ont
wikkeling der opeenvolging van veld
slagen sedert 4 Juli voldoende bewezen.
Dat dit ook in het vervolg niet zoo zal
zijn. zullen de verdere feiten vroeg ge
noeg leeren.
Groot gezien moet het als een
uiterst handige Duitsche tegenzet
worden beschouwd, dat de Duit
sche leiding in den sector van Go
mel, dus de plaats, waar de Pripet-
moerassen een belangrijk woordje
mee te spreken zullen hebben in
het verloop van den slag, de druk
van den tegenstander is ontweken
en haar beveïligingsnet terugtrok
in voorbereide achterwaartsche stel
lingen. Wederom werd de tegen
stander beroofd van de vruchten
zijner inspanning, door het aanbie
den van een stad, die geen stad
meer is en geenerlei functie meer
als zoodanig kan uitoefenen.
Het gevechtsgebied komt dus dichter
bij de ruimte, waar de Duitsche gene
raal veldmaarschalk von Mannstein zijn
bewegingen thans vooral ook in noor
delijke richting voltrekt. Stellig, het
ligt ongetwijfeld in het voornemen der
bolsjewisten om juist deze hen bedrei
gende bewegingen op zijn minst te neu
traliseeren, zooveel mogelijk echter in
het noorden te overvleugelen. Nu, het
is niet de eerste maal dat de Duitsche
leiding in het doorzien van de voorne
mens van den tegenstander deze in we
kere mate tegemoet schijnt te komen.
's-GRAVENHAGE, 26 Nov. - Zooals
reeds eerder is bekend gemaakt, heeft
de secr.-gen. van het Dept. van Land
bouw en Visscherij van de hem ver
leende bevoegdheid om ondernemers op
het gebied van de voedselvoorziening
wegens ernstige overtredingen of slechte
bedrijfsvoering van hun bedrijf te ont
zetten en andere gebruikers hiervoor
aan te wijzen in enkele gevallen gebruik
gemaakt.
Bij de toepassing van dezen maatregel
is echter gebleken, dat het besluit, het
welk deze materie regelt, niet voldoen
de mogelijkheden bood? Dit besluit is
daarom aangevuld. De voornaamste wij
zigingen komen hierop neer, dat aan
den betreffenden ondernemer ook het
gebruik van zijn woning kan worden
ontzegd, terwijl hem tevens een inleve
ringsplicht voor het bedrijfsvee en den
bedrijfsinventaris kan worden opgelegd
Voorts zijn de gevolgen ten aanzien van
de pacht geregeld, terwijl de mogelijk
heid is geopend om een bewindvoerder
op het bedrijf te plaatsen, die in de
plaats treedt van den vroegeren eige
naar..
De ondernemers op het gebied van de
voedselvoorziening zijn er nogmaals op
gewezen, dat de overheid niet zal aar
zelen in ernstige gevallen deze stren
ge maatregelen in toepassing te bren
gen.
STOCKHOLM, 26 Nov. (ANP). - Het
Zweedsche persbureau TT meldt:
Het werk aan het groote woorden
boek van de Zweedsche Academie, dat
onder leiding van deze Academie staat,
is zoodanig gevorderd dat het eerste
deel van band 17, omvattende de letter
M, het volgend jaar zal verschijnen. De
geheele band zal voltooid zijn begin
1945.
Men is met het woordenboek begon
nen in 1890. In 1920 heeft men het werk
rhoeten reorganiseeren, teneinde de vol
tooiing te bespoedigen. Weliswaar zal
het nog ongeveer 20 jaar duren alvo
rens het woordenboek gereed is, maar
fhans reeds bezit men in het voltooide
gedeelte een rijke bron van inlichtin
gen. In totaal beschikt men nu over
zes millioen kaarten in het register over
alle woorden van de Zweedsche taal, te
beginnen met het jaar 1520 tot den dag
van heden. Vele Zweedsche en buiten-
landsche geleerden zijn er reeds mede
begonnen, uit dit rijke materiaal te
putten.
Werp geen „scherp" tusschen de aard
appelschillen.
's-GRAVENHAGE. 26 Nov. Van 12
December tot en met 22 Januari a.s.
is op bon Boter 50B desgewenscht bak
en braadvet verkrijgbaar. Per bon zal
men 100 gram bak- en braadvet kun
nen verkrijgen. Degene, die bak- en
braadvet wil ontvangen moet den bon
Boter 50B bij zijn handelaar inleveren
in het tijdvak van Zaterdag 27 Novem
ber tot en met Woensdag 1 December.
De aflevering door den winkelier aan
het publiek mag eerst van 12 Decem
ber af geschieden. Degene, die gedu
rende dit tijdvak zijn bon niet bij zijn
handelaar inlevert, kan hierop geen
bak- en braadvet verkrijgen. Personen,
die geen bak- en braadvet wenschen
te betrekken, kunnen op bon Boter 50B
van 11 December tot en met 22 Januari
a.s. 325 gram margarine verkrijgen.
DE GELDIGHEIDSDUUR DER PETRO-
LEUMBONNEN VERLENGD.
's-GRAVENHAGE, 27 Nov. De gel
digheidsduur der met ,,42 Verlichting"
en ,,43" Verlichting" gemerkte bonnen
der bonkaart „S 121" en der met ,,62
Verlichting" gemerktebonnen der bon
kaart ,,S 221" is verlengd tot en met 11
December 1943. Deze bonnen geven, zoo
als bekend, elk recht op het koopen van
één liter petroleum.
RESULTAAT WAS GERING.
In den avond van den 26en Novem
ber hebben de Britten wederom een
terreuraanval op de Rijkshoofdstad on
dernomen. Zij kozen, naar het D N.B.
verneemt, wegens de weersomstandig
heden en tot misleiding van de Duit
sche luchtverdediging een omweg over
zuid-west Duitschland. De Duitsche
nachtjagers vielen den vijand op den
langen weg naar het aanvalsdoel aan
en wikkelden hem, vooral in het ge
bied van Berlijn, in zware luchtge
vechten, waarbij zij werden gesteund
door de lang tevoren gealarmeerde
luchtdoelartillerie. Reeds bij het begin
van dezen jongsten aanval op Berlijn
werd volgens tot nu toe ontvangen be
richten waargenomen, dat viiftien
bommenwerpers werden neergeschoten.
Er komen nog steeds berichten binnen
over neergeschoten toestellen.
Het resultaat van den Britschen aan
val was des te geringer omdat de te
vergeefs verlengde heenweg slechts
het medenemen van een veel geringere
hoeveelheid bommen gedoogde dan bij
de laatste aanvallen op Berlijn. Dl uit
werking van den luchtaanval in den
nacht van 26 op 27 November bleef
daardoor ver achter bij die van de laat
ste terreuraanvallen.
SALAZAR OVER DE BUITEN-
LANDSCHE POLITIEK.
LISSABON, 26 Nov. (DNB). - In de
heden gehouden bijeenkomst van de
Portugeesche Nationale Vergadering
heeft minisrer-president Dr Salazar een
verklaring afgelegd m er de Portugee
sche buitenlandsche politiek.
Sinds de onderteekening van het En-
gelschPortugeesche Verdrag over de
Azoren heeft de Portugeesche buiten
landsche politiek, naar Salazar ver
klaarde, geen wijziging ondergaan Met
de onderteekening van dit Verdrag
heeft de Portugeesche regeering uit
sluitend de belangen van Portugal ge
meend te dienen.
Vervolgens sprak Salazar over de
Portugeesche kolonie Timor, die door
de Japanners bezet is. Hij sprak er zijn
leedwezen over uit, dat de Japansche
regeering tot dusver geen gevolg heeft
gegeven aan de Portugeesche wenschen
inzake een rechtstreeksche verbinding
met deze kolonie. Overigens zijn de be
trekkingen tusschen Portugal en Japan
uiterst correct en in het bijzonder zijn
er in het geval van de kolonie Macao
nooit meeningsverschillen ontstaan.
Het gaat om leven
of dood.
BERLIJN, 25 Nov. (DNBDe Mos-
kousche conferentie is in zeker opzicht
een kruispunt in de politieke ontwik
keling van dezen oorlog, zoo schrijft
Rijksminister dr. Göbbels in zijn jong
ste artikel in het weekblad „Das
Reich", dat tot opschrift draagt: „De
bange vraag".
De minister constateert, dat de hoop
van de Engelschen en Amerikanen, op
deze conferentie het Kremlin te kun
nen bewegen tot Let vastleggen van zijn
territoriale eischen niet in vervulling
is gegaan. De Sovjets zijn niet bereid
gebleken concessies te doen.Integen
deel, de plutocratieën zijn met het oog
op den algemeenen oorlogstoestand ge
dwongen geweest, aan de eischen der
bolsjewisten toe te geven in een om
vang, dien een Amerikaansch blad on
langs bestempeld heeft als bepaald fan
tastisch. Daarmede, zoo vervolgt dr.
Göbbels, heeft de internationale toe
stand een fundamenteele wijziging on
dergaan.
De minister constateert, dat de aan
spraken der Sovjets op invloed en
grondgebied niet alleen betrekking
hebben op Polen, het geheele Balti-
sche gebied, Finland, Roemenië, Bul
garije en Hongar^e of op militaire
steunpunten in Turkije, doch dat men
in Moskou reeds medezeggenschap
verlangt in Afrika, in de Middelland-
sche Zee en in de Egeische Zee. Ja,
het geheele Nabije Oosten is inmid
dels door de Sovjet-Unie tot haar be-
langengebïed verklaard en de Anglo-
Amerikanen bezitten geenerlei moge
lijkheden om aan dit streven naar
macht van het bolsjewisme een halt
toe te roepen.
Bezorgdheid in de neutrale
staten.
De minister wijst er op, dat er uit alle
neutrale staten en uit de door Duitsche
troepen bezette gebieden in Europa be
richten komen, dat het tot dusver be
staande leedvermaak over de militaire
tegenslagen van itschland aan het
Oostelijk front heeft plaats gemaakt
voor een algemeene bezorgdheid. De
ontwikkeling, zoo verklaart de minis
ter, gaat dus precies zoo, als wij haar
hebben voorspeld. Wie gisteren nog
juichte, is thans vervuld van angst. De
Sovjets zullen uiteraard geen seconde
dralen om hun politieke en territoriale
eischen in overeenstemming te brengen
met hun militaire successen.
De minister legt er den nadruk op,
dat Europa van Engeland en de Ver
Staten niets meer te verwachten heeft.
Zelfs wanneer zij wilden, zouden zij
het niet kunnen helpen. Uit eigen
kracht is Evropa zonder Duitschland
niet bij machte, zijn bestaan tegenover
den stormloop uit het Oosten te ver
dedigen. Er blijft derhalve voor zijn
bescherming nog slechts over het mili
taire potentieel van het Duitsche Rijk.
Zou die wal doorbroken worden, dan
zou Europa verloren zijn. Maar niet
alleen dat: ook Engeland en de Ver.
Staten zouden in dat geval een duis
tere toekomst tegemoet gaan, die vroeg
of laat zou eindigen in het bolsje
wisme.
De laatste verdedigingslinie.
In zijn verdere uiteenzettingen her
haalt de minister, dat de Duitsche
weermacht aan het Oostelijk front
thans de laatste verdedigingslinie
voor alle Europeesche volkeren vormt,
en dat eigenlijk elke Franschman,
elke Italiaan, elke Zweed en elke
Zwitser onze soldaten op de knieën
moest bedanken dat zij de landen
van ons Continent door het inzetten
van hun leven bewaren voor een lot,
waarover, wanneer het voltrokken is,
aan de doode monden van tallooze
milioenen menschen geen enkele
maal meer een klacht zou zijn ver
oorloofd.
Dr. Göbbels onderzoekt vervolgens
om welke redenen volkeren van Europa
die door het bolsjewistische gevaar be
dreigd worden, niets doen om dat ge
vaar uit den weg te ruimen. Het be
treft hier, zoo schrijft hij. een samen
gaan van gebrek aan inzicht, aanmati
ging en lafheid. Men probeert het con
flict zoo lang te ontgaan totdat het
eens te laat zou kunnen zijn. De vraag
waarvoor Europa zich geplaatst ziet,
is zoo ingrijpend en categorisch gesteld,
dat het niet meer mogelijk daarvan
terug te wijken. Het Europeesche Con
tinent heeft reeds verscheidene malen
in zijn wisselvallige geschiedenis voor
een zoo wreedaardige keus gestaan, en
telkens ging het daarbij voor het Con
tinent om leven of dood. En telkens,
zoo betoogt dr. Göbbels, was het 't in
het Duitsche volk vertegenwoordigde
Germanendom. dat op het laatste be
slissende oogenblik in de bres sprong
en Europa de hand tot redding bood.
Zoo zal het ook ditmaal zijn.
Dr. Göbbels legt er den nadruk op.
dat de Duitsche grenadiers, die dage
lijks weer opnieuw den strijd aanbin
den met den wilden stormloop van het
bolsjewisme, op zijn minst de harts
tochtelijke belangstelling verdienen van
alle volkeren, die zonder hun optreden
weerloos zouden zijn blootgesteld aan
de vloedgolf uit de steppen van het
Oosten. Wanneer het heden hun uit
blind onverstand die belangstelling
onthoudt, dan zal de toekomst haar niet
kunnen weigeren. Want de toekomst
zal slechts uit hun heldendom haar
leven winnen.
„De bange vraag, die thans op de
menschheid drukt, t.w. de vraag naar
leven of dood, zoo besluit de minister
zijn artikel, vindt slechts door hen een
antwoord Het is het antwoord van
een manlijk besluit, dat ook in de
zwaarste crises en onder den hevigsten
druk onwrikbaar blijft en daarom op
het hoogtepunt van het Europeesche
drama tot de triomf van een groote en
fiere overwinning zal leiden."
Het Wehrbezirkskommando Ausland,
Aussenstelle Holland deelt mede:
Er bestaat aanleiding er nogmaals
op te wijzen, dat alle in het Nederland-
sche gebied wonende of langer dan 6
dagen verblijvende mannelijke Rijks-
duitschers van de lichtingen 1884 en
jonger zich schriftelijk of mondeling
moeten aanmelden op de Aussenstelle
Holland van het Wehrbezirkskomman
do Ausland, Amsterdam, Prins Hen
drikkade 159, waarbij zij den Wehrpass
of andere documenten, die betrekking
hebben op den militairen dienst, moe
ten overleggen.
Tot aanmelding zijn zonder uitzon
dering verplicht alle personen met
inbegrip van het personeel in dienst
van de weermacht.
Rijksduitschers, die deze aanmelding
totdusver achterwege gelaten liebben,
worden hierbij aangespoord dit alsnog
onverwijld te doen. Wanneer hieraan
geen gpvolg wordt gegeven, kan be
straffing volgens de krijgswetten (over
treding van den aanmeldingsplicht) ge
schieden.
Burgemeester viel politie-
inspeeteur aan.
's GRAVENHAGE, 26 Nov.
Het vrij zeldzame feit deed zich Don
derdag voor, dat eei. burgemeester zich
v/egens mishandeling moest verantwoor
den voor het Vredegerechtshof. De en
kele jaren geleden benoemde burge
meester van Weert, J. M. W. R.-M.,
had n.l. op 28 Juli 1941 ter secretarie
den inspecteur van politie H. een kas
tijding toegediend omdat de inspecteur
op 's burgemeesters vraag, waarom hij
op straat den burgemeester niet groet
te, had geantwoord: „Dat behoef ik
niet te doen."
Inderdaad bestond er geen rechts-
noch sociale plicht tot groeten, althans
bestond die plicht op genoemden datum
niet meer, want de inspecteur was in
middels van Weert naar Groningen
overgeplaatst, waardoor het dienstver
band met Weert was verbroken. De
burgemeester echter had het in het
bijzijn van eenige secretarie-ambtena
ren door den inspecteur gegeven ant
woord als een aantasting van diens
gezag beschouwd en hij was daarover
zoozeer ontstemd, dat hij den inspec
teur. te lijf was gegaan en hem zelfs
volgens verklaring van getuigen
bij de keel had gegrepen.
Voor het Vredegerecht erkende de
burgemeester, dat hij in woord en daad
foutief was geweest.
De procureur-generaal, mr. Van Vlo
ten, zeide o.a., dat het optreden van
den burgemeester jegens den inspecteur
al was de verhouding tusschen deze
beiden reeds lang gespannen geens
zins te pas was gekomen en dat een
gezagsdrager, die aangewezen is om de
nieuwe orde ingang te doen vinden, in
de eerste plaats zichzelf moet weten
te beheerschen. iekening houdend met
menschelijke motieven zag spr. af van
zijn aanvankelijk voornemen om een
principale vrijheidsstraf te vorderen en
hij volstond met het eischen van een
flinke boete: 100, wegens mishande
ling.
Het Vredegerechtshof zal 9 December
uitspraak doen.
Jongeman stichtte brand en
nam goederen weg.
's GRAVENHAGE, 26 Nov.
In hooger beroep stond voor het Vre
degerechtshof de ongeveer 20-jarige J.
P N. P. terecht, die wegens brandstich
ting in een magazijntje van W. A. Klee
ding te Leiden en wegens medeplich
tigheid aan diefstal van eenige goederen
uit dat magazijn door den Vrederechter
tot twee jaren gevangenisstraf was ver
oordeeld.
De procureur-generaal achtte aanlei
ding tot vermindering der straf aanwe
zig en vorderde veroordeeling van den
jongeman die bij de uitvoering van
zijn daad door wraakgevoelens bezield
was geweest tot één jaar, met af
trek van den tijd, dien deze in preven
tieve hechtenis had doorgebracht.
Uitspraak 9 December.
Onlangs hebben ambtenaren van de
prijsbeheersching een enormen fruit-
smokkelhandel achterhaald, waarbij pl.m.
200 ton appelen, die tegen zeer 'noogen
prijs van de hand gingen, in beslag zijn
genomen.
Voor den politierechter te Middel
burg heeft een groot aantal personen te
recht gestaan wegens den smokkel van
duizenden gouden munten naar België.
Er werden heehtenisstraffen tot maxi
maal 5 maanden en geldboeten tot maxi
maal 5000 gulden opgelegd.
De rechtbank te Amsterdam heeft
den 26-jarigen W J. Peters en den 25-
jarigen C. J. v Velsen als daders van
den dubbelen moord in de Haarlemmer
straat resp. tot 15 en 10 jaar gevangenis
straf veroordeeld.
In het Sint Pranciscus Gasthuis te
Rotterdam is Donderdag na langdurige
ziekte op 67-1arigen leeftijd overleden
pater Fr. Paulinus Hase, O.F.M., de laat
ste pastoor van de in de Meidagen 1940
zoo zwaar getroffen Boschjeskerk.