bod.
DAGBLAD VOOR
De opperste oorlogswet: Capituleeren? Nooit!
if
^OR"
D
Niets kan vergelding meer verhinderen
Vrees voor vergelding.
DE STEM DER SS.
SOVJET-TROEPEN BIJ SMOLENSK OPNIEUW
BLOEDIG VERSLAGEN.
IN DE DUISTERNIS VAN DEN NACHT VLIEDEN
DE MACHINES...
Conferentie van Drie te Tebris.
Inschrijving van eerste-jaars
studenten.
DISTRIBUTIENIEUWS.
i..
jfï
i Uw per-
s het bestij-
g- Het vergt
anning. U
men, maar
URSUSSEN
wbare gid-
soonlijkheid
tot den
postzegels, zen-
CURSUSSEN,
4PC1143, A'dam
loos leerzame
te ontvangen,
s in ORUKIetters
n deze aansluitin-
>r persoonlijk be-
ecember 1943 t.m.
1943 gesloten,
hts in zeer nood
lij k en wel: van
Kalvermarkt 20.)
st en wetensehap-
;g, Alkmaar; poli-
tfarinus, Den Haag;
Adem?, Alkmaar;
n, Hoorn; binnen-
c: D. A. Klomp;
?rkman, Alkmaar.
Helder, A. C. van
chagen: A. Eriks,
J. Belterman te
W. J. Harwijne
land: Jac. Groot
rubriek: w. Ra-
verzoek
rmonie"
>ec. a.s.
's middags
ian de zaal.
iden in den
tentoonstel-
r tot en met
cht daarvan
.5 December.
•etaris,
Langestraat.
z. m. f 7.50,
semsingel 24.
?elspel f 7.50;
j.schaatsen
Voormeer 21.
i. in mah.
D. B. Kage-
85; pr. leeren
fiets f 10.
ermolenstr. 18.
f 17.50; Melas
.50. Gevr. een
t, Krelagestr.
)el, bekl. los-
prachtige gr.
mlijsting f 50
en kinderled.
:k, Molenweg
i, a. n., mt.
pon m. lange
Olij, Lange-
22.50; teeken-
•iehoeken f 3;
Bolhuis, Ver-
Zaterdag nè
mantel f 250;
hobbelpaard
Ruinelaan 3,
:m f 2; pas
otoestel f 15.
strajat 20, al-
6 uur.
(Mechelsche)
nburglaan 31,
cabinet, fl^n-
145. C. F.
16, Bergen,
iel f 50. Bie-
ihoekstraat 2.
>n m. wit bo-
wen, z.g.a.n.
mit, Leeuwe-
e lamp, zon-
40. Bakker,
3ox f 15; 1
f 5. Klomp-
dersingel 29.
tautje f loo;
beste eiken
de Peppels,
kop. spif-
üier f 5: fl-
K. Kossen,
Langendijk.
I .7.50. Gevr.
d.sch., 1. h.,
inen, Oudor-
kacheltje 125
d. beenkap
en, Baansin-
e f 15; kiep-
htautotje f 3;
tjes f 2. Kle-
cenoord D 51.
rekstok en
immel f 10.
Nassaulaan
12 uur.
;nvacht f 30;
l-pits gas-
f 5. J. van
8.
Van Wierin-
tvieg, geheel
aat sjoelbak
Ens, Nieuw-
f 20. Tjien-
39
dapbare bok
50; zeer goe-
H. Spijker,
m. electr.
huis f 12.50;
vliegtuig
8scliool-
iha, Russen-
n f 5; led.
monn. f 15;
2 barnst.
Spandaw,
Bergen,
f 20: prik-
Stations-
k.sch. mt.
i, Baansin-
Uitgave:
Dagblad voor Noord-Holland N.V.
Alkmaar - Voordam C 9.
Bureau Alkmaarsehe éditie;
Voordam C 9, Alkmaar.
Telefoon Adm. 3320 - Red. 3330.
Giro 187294.
ZATERDAG 4 DECEMBER 1943.
ALKMAARSCHE-EDITIE.
NOORD-HOLLAND
145e Jaargang, No. 284, 4 pagina's.
Prtfs der gewone advertenties in deze
éditie min. f 1.40, elke m.M. meer
f 0.10. Tarieven voor de geheele op
lage op aanvraag. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 2.10,
voor het geheele Rijk f 2.63. Losse
nummers 5 cent.
SOCIAAL GEWETEN.
O
(Van onzen politieken redacteur.)
P het gebied van sociale voorzie
ningen heeft het Nederlandsche
volk steeds een vooraanstaande posi
tie ingenomen. Als geen andere Euro-
peesche natie heeft ons land steeds
naar een natuurlijk sociaal evenwicht
in de maatschappij gestreefd. Deze
houding is niet zoo zeer het gevolg
van baanbrekend werk van enkelin
gen, doch ligt in den volksaard
de Nederlanders opgesloten. De Ne
derlanders houden van nature niet van
uitspattingen en excessen. Wanneer
men er zich aan overgeeft, heeft men
sterk het bewustzijn, verkeerd gehan
deld te hebben: In den loop van zijn
veelbewogen geschiedenis heeft het
Nederlandsche volk, in doorsnee ge
zien, een gezond gevoel voor orde en
harmonie verkregen. Hoelang niet
speelde het in het Europeesche con
cert van kleine en zelfs groote mo
gendheden de rol van bemiddelaar!
Deze bijzondere karaktertrek valt
ook op het gebied van sociale voor
zieningen waar te nemen. Toen de on
gebreidelde ondernemerswinst in ons
land als gevolg van het uiterste libe
ralisme ingang vond, waren daar in
het Nederlandsche volk aanstonds
breede groepen, die daartegen stelling
namen en die naar middelen en wegen
streefden, deze economische excessen
naar een nieuw evenwicht in te per
ken en te breidelen. Het zou in dit op
zicht volkomen verkeerd zijn, de so
ciale voorzieningen voor de werkne
mers, die van dit streven den neerslag
vormden, toe te schrijven aan bepaal
de politieke gezindten. Natuurlijk heb
ben deze stroomingen en gezindten in
vloed gehad en misschien dit even-
wichtsproces verhaast, doch dat deze
stroomingen tot werkelijke maatrege
len konden omgezet worden, is enkel
en alleen te danken aan het feit, dat
het geheele volk de billijkheid en
rechtvaardigheid van sociale voorzie
ningen erkende.
Zij zal ontwikkeling van den oorlog
beïnvloeden.
Geheel nieuwe proef voor
de zenuwen.
E instantie, die bij uitstek l.et so-
ciale geweten van onze natie be
paalt, is het departement van Sociale Za
ken. Het zou in het bestek van dit artikel
te ver voeren, de wordingsgeschiede
nis van dit hoogst belangrijke minis
terie na te gaan en al de maatregelen
op te sommen, die dit ministerie of
zijn voorganger in den loop der jaren
heeft doorgevoerd. We moeten.hier er
mee volstaan, te constateeren, dat dit
ministerie, ondanks alle moeilijkheden
van de huidige tijdsomstandigheden,
zijn werk heeft voortgezet. Juist in
deze bewogen dagen, nu het er om
gaat, of de maatschappij van morgen
een krachtiger en bewuster sociale
politiek verwezenlijkt, is het een groo
te voldoening te kunnen vaststellen,
dat Nederland zijn oude traditie ge
trouw gebleven is en dat zijn sociaal
geweten warm voor de belangen van
het Nederlandsche volk klopt.
o—
HET departément van Sociale Zaken
heeft een overzicht van zijn ver
richtingen gedurende het jaar 1942
het licht doen zien. Uit dit' uitvoerig
overzicht, dat den vorm van een dikke
brochure heeft aangenomen, blijkt, dat
de leiding van dit ministerie niet bij
de pakken is gaan neerzitten. Men zou
eerder kunnen vaststellen, dat het de
diepere beteekenis van dit bewogen
tijdsgebeuren, volkomen heeft verstaan
en dat het alle middelen en wegen
heeft benut om de Nederlandsche
volksgemeenschap een sociaal gezon
dere basis voor de toekomst te geven.
Ten aanzien van de volksgezondheid
heeft het zijn plichten in deze perio
de van schaarschte en moeilijkheden
in de voedselvoorziening nauwgezet
vervuld. Het heeft gezorgd voor de
meikvoorziening voor het kind en
voor verstrekking van vitaminetablet
ten. Het leeuwendeel der tabletten,
namelijk 39 millioen, is door de
schoolplichtige jeugd verorberd. De
aanstaande en jonge moeders namen
11.7 millioen voor hun rekening. De
fabrieksarbeiders verbruikten 6.5 mil
lioen, terwijl de ziekenhuizen 2,9 mil
lioen stuks ontvingen.
Het departement verstrekte voorts
goedkoope spijsvetten en zeefrisch. Het
droeg de zorg voor ziekenvoedsel. Het
organiseerde in het geheele land cen
trale keukens, die een weldadige func
tie hebben vervuld, die niemand on
derschat. Het gaf deskundige voor
lichting bij de bereiding van voedsel,
hetgeen als gevolg van de veranderde
levensomstandigheden van groot nut
was. Het intensiveerde het reeds oe-
staande instituut van den schoolarts,
dat geheel gereorganiseerd werd. In
het begin van 1943 werd bovendien
voorzien in een leemte door de
uitvaardiging van maatregelen ten
aanzien van een verplichte school-
tandverzorging. In het ziekenhuiswe
zen kwamen belangrijke verbeteringen
tot stand. Er werd een aanvang ge
maakt met een stelselmatige bestrij
ding van een ..nationale" kwaal, de
rheumatiek. Tegen besmettelijke ziek-
TT' de natuurlijke begeleidingsver-
'c'1?'fQ yan oorlogsgeweld, werd
doelmatige afweer ingesteld.
O dSor de opheffing van de
hot Ho t de werkzaamheden
t Ho hoottifaio J m °P het gebied van
1 de bestrijding van de werklo*sheid uit
vielen, werden vele nuttige sociale
voorzieningen getroffen voorbemidde!
ling van de Nederlandsche „Slt
die huiten de landsgrenzen wPrHootó
werk gesteld Op dit speciale terrein
waren voorts belangrijk de werkzaam
heden voor den geneeskundigen di pt et"
voor de jeugdbemiddeling en
scheepvaartbemiddeling Een nuttig ef
fect sorteerde eveneens de bemiddeling
van het departement bij de hulporgani
satie voor het binnenhalen van den
oogst.
A/fCT betrekking tot de sociale zeker-
heid van den werkenden mensch in
het land werden enkele belangrijke
stappen ter verbetering ondernomen
Zoo kwamen een ontslagverordening
tot stand en een uitgebreide arbeidsbe-
schermingswet. Er werd bemiddeld ten
aanzien van een herziening van loo-
nen en salarissen, hoewel dit een the
ma is, dat zeer precaire kanten be
zit, doordat een algemeene loonsver-
hooging het economische evenwicht
weer in gevaar zou kunnen brengen,
hoe overtuigd men er overigens ook
van zijn kan. dat de salarissen en loo-
nen in Nederland ónder de redelijke
maat zijn. Algemeen begroet werd de
verhooging van den kinderbijslag.
De doorgaans zeer goed inge
lichte Duitsche publicist Hans
Schwarz van Berk doet in het jong
ste nummer van „Das Reich" in
teressante mededeelingen over de
a.s. vergeldingsmaatregelen.
De Berlijnsche Hbld.redacteur
citeert „Das Reich" aldus:
Dat van deze aanvallen reeds op een
zeer vroeg tijdstip werd gesproken, was
even natuurlijk als dat een mensch bij
een persoonlijk ongeluk hulp wordt toe
gezegd, aldus Schwarz van Berk. De
vraag naar den termijn der vergelding
hangt niet meer van de technische per
fectie af, doch alleen van het doel,
dat men er mee wil bereiken.
De vergelding zal zóó nadrukke
lijk zijn en op een psychologisch
zóó juist oogenblik beginnen, dat
de ontwikkeling van dezen oorlog
er door zal worden beïnvloed.
Het zou onbegonnen werk zijn,
ruïnes met ruïnes te vergelden. De
zin van de onderneming zal zich op
een geheel andere, verrassende wijze
uiten, zoowel geestelijk als politiek.
De oorlog zal er nieuwe aspecten
door krijgen en de verantwoordelijke
mannen in het kamp van den tegen
stander zullen zich tegenover een open
bare meening zien geplaatst, die ge
heel andere vragen stelt dan zij gis
teren en heden nog deed.
Geen enkele manoeuvre van den te
genstander, geen nóg zoo gewaagde on
derneming kan de vergelding meer ver
hinderen of ophouden; de dingen zijn
in gang gekomen.
Ons doel bij de vergelding is niet een
triomf der wapens en ook niet alleen
een strafgericht, waarnaar thans het
geheele Duitsche volk verlangt, doch
het doel is de teugelloosheid van den
massamoord door een zeer drastischen
-slag te doen ophouden.
De menschheid, zoo schijnt het den
vreedzamen toeschouwer toe, is niet ver
meer van het punt verwijderd, waarop
zij de halve aarde in de lucht kan laten
vliegen. Het aan banden leggen der
techniek echter door den op orde ge-
richten wil is de laatste groote taak,
waarvoor de cultuur van het Avond
land is gesteld. In dezen zin kunnen
de groote wapenmeesters van onze
eeuw de heerschers in het leven zijn.
Tot hen rekenen wij ook ons.
Hoe wild de bommenoorlog op het
oogenblik ook woedt, onze nieuwe wa
pens zullen een geheel nieuwe proef
voor de zenuwen beteekenen. Zij zul
len het Engelsche volk zeer spoedig de
vraag doen stellen, hoe lang het een
dergelijken oorlog kan uithouden. Zoo
als het Engelsche volk zonder mede
lijden de verwoestingen op het vaste
land aanziet zoo zullen wij het zonder
medelijden in zijn zwaarste uren aan
zichzelf overlaten, want wij hebben
grootere zorgen dan die om een eiland.
Wij hebben de verantwoordelijkheid
voor het vasteland niet zooals de En-
gelschen aan Stalin overgedragen; wij
blijven de eenige en laatste bewapende
groote mogendheid in Europa, die het
gevaar uit het Oosten, in plaats van op
conferenties, op het slagveld tegemoet
treedt.
Dat de bevolking in Engeland zeer
ongerust is over de komende vergel
ding, moge blijken uit het volgende
bericht, dat ons uit Lissabon bereikte:
In den loop van de laatste week zijn
talrijke Engelschen in Portugal aange
komen, die vooral hun intrek hebben
genomen in de Portugeesche hoofd
stad en in Estoril. Het zijn ongeveer
tweehonderd welgestelde invloedrijke
Engelschen, die voorgeven het Kerst
feest in Portugal te willen doorbren
gen. In kringen der Engelsche en Ame-
rikaansche kolonie te Lissabon verluidt
echter, dat de ware oorzaak der reis de
vrees voor de Duitsche bomaanvallen
is, welke men in Engeland verwacht.
De pasaangekomen Engelschen verhelen
over het algemeen hun ongerustheid
niet en geven te verstaan, dat de vrees
voor represailles breede kringen der
Engelsche en vooral Londensche be
volking heeft aangegrepen. Vooral
na de laatste rede van den Führer
en toespraken van dr. Göbbels is de
angst overgeslagen op breede kringen
van de Britsche bevolking, die totdus-
verre met zelfbeheersching tegenover
de gebeurtenissen hebben gestaan.
De Britsche regeering heeft strenge
maatregelen moeten uitvaardigen tegen
défaitisten en verspreiders van geruch
ten, die steeds weer profeteeren, dat
Londen van den aardbodem za' ver
dwijnen. Tot dusverre zijn ongeveer
200.000 personen ;n Britsche concen
tratie-kampen gebracht om te verhin
deren, dat het paniekzaaien om zich
heengrijpt. Behalve den angst voor de
Duitsche vergelding neemt het wan
trouwen van vele Engelschen in de
politiek der Sovjet-Unie en der Ver-
eenigde Staten toe.
Stuka s ontvangen het oevel tot
starten. De Staffelkapitan maakt het
aanvalsdoel bekend
PK Scha'ber/Atl/H/P m
Luistert op Zondag 5 December van
11.30 tot 11.45 uur over den zender
Hilversum I, op golflengte 415 meter,
naar de stem der SS. De -roorman der
Germaansche SS in Nederland. Feld-
meyer, beafitwoordt een vraag.
Dr. Göbbels schrijft:
De lessen van den oorlog
„De lessen van den oorlog" noemt
Rijksminister dr. Göbbels zijn jongste
artikel in het weekblad „Das Reich".
Hij schrijft daarin o a.:
Er is nog geen oorlog zonder tegen
slagen geweest. Deze moeten door ge
meenschappelijke inspanningen te bo
ven worden gekomen. De meeste er
mede verbonden zenuwcrises stellen
het karakter van leiding en volk ern
stig op de próef. Toonen dezen ertegen
te zijn opgewassen, dan wordt de na
tionale kracht er niet door verminderd
doch door versterkt. Niets verhoogt
zoozeer het gevoel van nationale
kracht als een overwonnen gevaar. Het
vergroot het zelfbewustzijn van den
enkeling en vestigt daardoor het be
wustzijn der onoverwinnelijkheid van
het geheele volk.
Niets is ons Duitschers heiliger dan
ons vaderland. Daarvoor- te strijden
en zijn vrijheid en veiligheid te ver
dedigen is bns allen een natuurlijke
eereplicht. Brengt de vijand ons va
derland smartelijke wonden toe, dan
zijn deze thans weliswaar teekenen
van ons leed, doch later zullen het
teekenen van onzen trots zijn. Zooals
de litteekens het gelaat van den krij
ger sieren, zoo sieren zij ook dat van
een oorlogvoerend volk. Hoe meer Leed
ons volk moet dragen, des te meer zui
len wij ons er tegenover verplicht
voelen.
Uit dezen oorlog moet een waarlijk
socialistische volksstaat te voorschijn
komen, waarin het welzijn van de ge
meenschap opperste wet is. Het fana
tisme is geen ziekte, doch een deugd
Zonder dat is nog nooit een groote
zaak tot de overwinning gebracht Des
te fanatieker men aan iets gelooft, des
te hartstochtelijker zal men ervoor
strijden. Sterke wapens en sterke har
ten zijn het onderpand voor de over
winning. Groote politieke hartstocht
vindt steeds wegen naar het succes
en zal op den duur iedere hindernis
overwinnen. Wie van zijn recht over
tuigd is en daarvoor met volledige
overgave strijdt en werkt, is onover
winlijk. De taaiheid is in den oorlog
het belangrijkste. Dapperheid en wijs
heid alleen leiden niet tot het doel
Strijd in Zuid-ltalië duurt voort.
UIT HET HOOFDKWARTIER VAN
DEN FÜHRER, 3 Dec. (DNB). Het
opperbevel der weermacht deelt mede:
.Tengevolge van den aanhoudenden
zwaren regenval namen de gevechten
in het Zuiden van het Oostelijke front
gisteren in hevigheid af. Slechts in het
penetratiegebied ten zuidwesten van
Krementsjoeg en in het gebied van
Tsjerkassy heerschte levendige ge
vechtsactie. Zes-en-twintig sovjetpant
serwagens werden stukgeschoten
In den c-ntralen sector was de vijan
delijke druk op onze stellingen in het
gebied van Gomel zwakker. In de hard
nekkige en verbitterde afweergevech
ten der afgeloopen dagen hebben de
Main-Frankische 4de> pantserdivisie on
der bevel van luitenant-generaal Von
Saucken en de Beiersche 296ste infan
teriedivisie onder bevel van luitenant-
generaal Kullmer onder de moeilijkste
gevechtsomstandigheden alle door
braakpogingen der bolsjewisten ver
ijdeld.
HET zou te ver voeren, al de werk
zaamheden van dit zeer bedrijvige
departement op te sommen. Elkeen, bij
wien men begrip voor sociale ontvan
kelijkheid mag verwachten, zal na ken
nisname van dit overzicht van werk
zaamheden tot de erkenning moeten
komen, dat op den ingeslagen weg, on
danks alle momenteele moeilijkheden,
belangrijke vorderingen zijn gemaakt.
Hier is een werkzaamheid ontplooid
die .allen lof verdient, een werkzaamheid
ten bate van het werkelijke belang van
het Nederlandsche volk, die boven alle
Politieke discussies verheven staat Dat
?e' 'ofwaardige streven van dit depar-
hiHv,nt .niet vruchteloos geweest is,
uj u|f het voortreffelijke resultaat'
Si.i.Ilj ijter tn 1942 bedroeg 9.5 per
rhnzons e£-het geboortecijfer 20.9 per
hetoeon' J^lerdo°r werd verkregen
de in^eej<-dan 00'1 noodzakelijk is
van het We'd ?Uding van de vitaliteit
I ik LSr a;dSChe volk. Een der-
faboteer?n met freikt men niet me'
verledeTdoo™ he '"fane F"
stille of openlijke ".^00^^
door gestagen arbeid en d°oor niet
Ten westen van Smolensk zetten
de bolsjewisten hun aanvallen bijna
zonder onderbreking voort en wier
pen zij nieuwe formaties in den
strijd. In zware, maar succesvolle
gevechten werden de aanvallen van
31 steeds weer stormloopende vij
andelijke infanteriedivisies en van
sterke pantserformaties bloedig af
geslagen.
Ten zuidwesten en ten westen
van Newel maakten de ejgen aan
vallen in weerwil van eer hard
nekkig vijandelijk verzet nieuwe
vorderingen. Van de rest van het
OostelMke tront worden geen bij
zondere gebeurtenissen gemeld
Aan het Zuid-Italiaansche front lagen
onze steilinger in den westelijken sec
tor den geheelen dag onder krachtig
artillerievuur In den oostelijken sec-
lor ondernam de vijand talrijke hevige
aanvallen, "die in verbitterde gevechten
werden opgevangen met afgrendeling
van plaatselijke penetraties. Aan he-
geheele front heerschte een levendige
luchtactie aan weerskanten.
Bij talrijke aanvallen van Britsch-
Amerikaansche vliegtuigen werden 16
vijandelijke toestellen neergeschoten.
In den afgeloopen nacht vielen ster
ke formaties Duitsche gevechtsvliegers
het vijandelijke ravitailleeringssteun-
punt Bari in Apulië aan en veroor
zaakten door bomtreffers aanzienlijke
vernielingen in het havengebied Vol
gens de tot dusverre ontvangen nog
onvolledige rapporten werden twee
vrachtschepen tot zinken gebracht
Twee andere schepen, geladen met ben
zine of munitie, explodeerden na door
bommen getroffen te zijn. Talrijke an
dere vrachtschepen liepen aanzienlijke
schade op.
Aanval op Berlijn-
Sterke formaties Britsche bommen
werpers-deden in den afgeloopen nacht
een nieuwen terreuraanval op de
hoofdstad. De bliksemsnel reageerende
luchtverdediging bracht den vijand aan
zienlijke verliezen toe; 53 der vijande
lijke bommenwerpers werden neerge
schoten. In West-Duitschland ontstond
door bommen van enkele stoorvlieg-
tuigen geen noemenswaardige schade."
Een volk, dat om zijn leven vecht,
moet uithoudingsvermogen bezitten
Menmag slagen incasseeren, doch
men mag zich nooit gewonnen geven.
Dat volk zal overwinnen, dat de witte
vlag van de capitulatie in het geheel
niet bij zijn bagage heeft, want het
komt nooit in de verleiding deze in de
ure des gevaars te hijschen en aldus
zijn leven en toekomst prijs te geven
Daarom luidt de opperste oorlogswet-
Capituleeren? Nooit! Een ieder geve
zich de moeite een gevaar en een crisis
te zien in het licht, waarin deze zich
over een jaar of zelfs over tien jaar
zullen voordoen. Dan verliezen zij
plotseling een groot deel van hun
dreigend karakter. De wereld gaat niet
ten onder, zij wordt slechts herboren
Men kan ook van den vijand leeren.
maar men behoeft hem niet te bewon
deren. Voor bewondering is reeds
daarom geen reden, omdat hij met zulk
een overmacht tegen ons strijdt en
desondanks thans verder aan ooit
van de overwinning verwijderd is
De oorlog is als een hamer en zijn
zwaarste slagen dienen slechts ertoe
het ijzer in ons volk te harden. Hem
zegevierend doorstaan, dat is voor ons
hetzelfde als het Duitsche volk de
poort naar de wereld openen. Hoe
vaak is dat in onze geschiedenis niet
beproefd en hoe zelden is het gelukt.
Doch nooit waren de kansen daartoe
zoo gunstig als thans Geen nood in
geen gevaar kan ons ter aarde werpen,
wanneer wij eensgezind zijn. Het Rijk
zal dezen oorlog met een trotsche
overwinning eindigen. Ons volk moet
slechts, evenals zijn leiding, vast
besloten zijn zijn wapen vast in de
hand te houden om in de laatste mi
nuut van deze reusachtige worsteling
nog onwrikbaar op het slagveld te
staan. Wie zou eraan willen twijfelen
dat het zoo zal zijn?
Bommen op Berlijn.
Werkzaamheden direct na den aanval hervat.
Wat is de beste schuilkelder?
De ANP-correspondent meldt uit
Berlijn:
Sterke vijandelijke luchtstrijd
krachten hebben Donderdagavond
wederom een hevigen aanval op de
Rijkshoofdstad ondernomen, dit
maal echter onder minder gunstige
omstandigheden dan de vorige ma
len.
Een sterrenklare hemel stond strak
gespannen boven Berlijn, toen de
sirenes dc komst van de Britten
aankondigden en vrijwel op hetzelf
de moment werd de nachtelijke
stilte reeds verstoord door de aan
alle zijden van de hoofdstad opstij
gende nachtjagers, die voor de ver
dediging, tezamen met de luchtdoel
artillerie en de zoeklichtbatterijen,
in een luchtstrijd werden geworpen,
zooals de Berlijners nog nimmer
aanschouwden. Het doffe, doordrin
gende gedreun der zware artillerie,
vermengde zich met het nijdige,
keffende en ratelende geblaf der
lichtere en lichtste stukken.
Daar boven, uit de dikke duisternis
van den nacht, ontspon zich de strijd
van machine tegen machine, van man
tegen man. -Dreigend gromden de zware
motoren der bombardementsvliegtuigen,
telkenmale van toon veranderend, op
trekkend en zich vallen latend bij hun
pogingen om de nimmer aflatende, snel
le, wendbare jachtvliegtuigen te ontwij
ken. Groene, roode en witte lichtkogels
zwermden voordurend in bonte menge
ling langzaam ter neer, rustig en vre
dig, als waren zij de eenigen die zich
het helsche tumult van den slag der
menschen niet behoefden aan te trek
ken.
Plotseling staat een geweldige komeet
boven de stad. Pijlsnel scheet zij in de
diepte om met een ontzagwekkende de
tonatie tegen de aarde te slaan. Dat was
een bommenwerper.
Dan wordt het .angzamerhand tijd om
in dekking te gaan. het door merg en
been dringend gefluit van een vallende
bom doet de menschen even versuffen
Een tiende deel van een seconde mis
schien. De ervaring heeft ons v >el ge
leerd, ook. dat deze bom ons niet treffen
zal. Ruim honderd meter verder slaat
zij in een park in. Brandende granaten
volgen en vdan nog meer bommen en
mijnen, fosfortrommels envlieg
tuigen.
Orkaan over de stad.
Een orkaan van helsch tumult en ge
weld golft over de stad. Plotseling is
het voorbij. Gekomen en gegaan als
een zomersche donderbui, dood en ver
derf achter zich latend. Een half uur
later geven de sirenes het signaal dat
alles veilig is en de bevolking kan haar
schuilplaatsen verlaten. Hier en daar
in de stad brandt het. Ook komen spoe
dig de eerste berichten over het ver
loop van den slag binnen Alleen al ^o-
ven Berlijn zijn twintig vijandelijke
machines neergeschoten. Dat geeft ten
minste een eenigszins bevredigend ge
voel, ook al wordt het leed der getrof-
De Sovjets eischen o.a. geheel Iran
als invloedssfeer.
Tsjang Kai Sjek naar huis.
De Britsche berichtendienst meldt,
datv Churchill, Roosevelt en Stalin te
Tebris voor een conferentie zijn bij
eengekomen.
(Tebris ligt in het uiterste Noorden
van Iran en wel in het gebied dat door
de Sovjet-troepen is bezet. Red.)
Volgens een bericht van het ANP
verluidt te Lissabon, dat de bespre
kingen gisteren reeds zouden zijn be
ëindigd.
Voorts meldt de Britsche berichten
dienst, dat Tsjang-Kai-Sjek en mevr
Tsjang-Kai-Sjek na de conferentie van
Caïro naar China zijn teruggekeerd
Volgens den diplomatieken mede
werker van het D.^T.B. dr Siegfried
Horn, verdwijnt het echtpaar niet al
leen persoonlijk, maar ook symbo'iscb
van het tooneel, waarbij het uitslui
tend de belofte meeneemt, dat in
den Stillen Oceaan een groot offensief
zal worden geopend en dat Japan uit
het zadel zal worden gelicht.
Volgens een bericht van „Exchange
Telegraph" uit Algiers heeft een
woordvoerder van het Fransche be
vrijdingscomité gisteren verklaard dat
het comité ten aanzien van de confe
rentie der Geallieerden op de hoogte
gesteld noch geraadpleegd is Hij
voegde hieraan toe. dat het comité zich
alleen gebonden acht aan besluiten
waarover het tevoren is geraadpleegd
Eischen van ie Sovjet-Unie
In verband met de besprekingen te
Tebris wordt in- Londensche politieke
kringen het volgende vernomen-
Er zijn onderwerpen, zoo verklaart
men. die weliswaar op de conferentie
te Moskou zijn besproken, doch ten
aanzien waarvan men geen beslissing
heeft genomen, omdat de leiders der
onderhandelingen niet voldoende vol
machten hadden. Tot de voornaamste
onderwerpen, die zijn besproken, be-
hooren de Sovjet-aanspraken op
expansie in het Midden en Verre
Oosten.
Reeds te Moskou eisckten de
Sovjets, aldus wordt te Londen
gezegd, Zlsinkiang, Mongolië, het
Japansche deel van het eiland Sa-
chalin en een overheerschenden
invloed in Mandsjoekwo. Vooral
maakten zy aanspraak op het te
ruggeven van den voornaamsten
spoorweg van Mandsjoekwo. Daar
enboven eischen z\j geheel Iran als
invloedssfeer, ten einde op deze
w\jze een uitgang naar de Per
zische Golf te waarborgen. Ook
over deze aangelegenheden zou
thans in Tebris een beslissing wor
den geuomen.
Van de Engelschen eischt Stalin
de ontbinding van de uitgeweken
Poolsche regeering te Londen en
van de Amerikanen de opheffing
van de uitgeweken diplomatieke
vertegenwoordigingen van Estland,
Litauen en Letland.
Ten slotte zou in Tebris worden ge
sproken over het tweede front. Zoo
als reeds te Moskou werd geconsta
teerd, is Churchill met zijn theorie
van het zoogenaamde „kwetsbare on
derlijf van Europa" bedrogen uitgeko
men, hetgeen door het verloop van
de operaties in de Middellandsche Zee
wordt bewezen. De Italiaansche veld
tocht is tot een geweldig Gallipoli ge
worden. Daar Roosevelt indertijd
Churchill zijn gang heeft laten gaan,
eischt hij thans, dat zijn ideeën ovei
het tweede front in de practijk wor
den gebracht Deze ideeën van Roose
velt zijn ook die van generaal Mar
shall, die het standpunt inneemt, dat de
kortte weg na-r Berlijn over het
Kanaal leidt. Van Britsche zijde vreest
men echter, dat Marshall bij een lan
dingspoging aan de overzijde van het
Kanaal uitsluitend Engelsche resp
Canadeesche regimenten als stoot
troepen zal gebruiken en laten dood
bloeden en pas dan Amerikanen naar
Eurona zal sturen, wanneer op kosten
van Engeland en het geheele Empire
een groot bruggenhoofd zal zijn ver
kregen.
's-GRAVENHAGE, 3 Dec. - De
eerste-iaars colleges aan de Rijks
universiteiten te Utrecht en Gronin
gen, de Gemeentelijke Universiteit
van Amsterdam, de Economische Hoo-
geschool te Utrecht, de Landbouw
hogeschool te Wageningen en de
Technische Hoogeschool te Delft zul
len onmiddellijk na de Kerstvacantie
(dus omstreeks half Januari 1944) be
ginnen. De inschrijving van eerste-
iaars studenten is vastgesteld op Maan
dag, Dinsdag en Woensdag, 6, 7 en 8
December a.s.
Bij hun inschrijving ontvangen zij
van het Bureau van de Universiteit
of Hoogeschool een bewijs, dat hun de
studie waarborgt en bescherming geeft
tegen arbeidsinzet.
De studenten behooren zich op een
van die dagen persoonlijk te melden
aan het bureau van de Universiteit
of Hoogeschool tegen overlegging van
de vereischte papleren.
fenen er niet door uitgewischt. Boven
op het dak van een hoog gebouw in
het centrum van de stad kunnen wij
het slagveld overzien.
Ons ervaren oog leert ons, dat wc
aanval ditmaal niet concentrisch is ge
weest. De verdedigingsmogelijkheden
waren gunstiger. De nachtjagers kon
den de vijandelijke formaties uiteen
drijven en de luchtdoelartillerie kón,
nu er geen nevel was, beter een sper
vuur voor de naderende machines
leggen.
Nieuwe berichten komen binnen. De
jachvliegtuigen achtervolgen den vijand
to over de Elbe. Nog tien viermotorige
bommenwerpers hebben het onderspit
moeten delven.
De arbeid wordt herva4.
In de stad zelf beginnen de jpenbare
vervoermiddelen hun diensten onmid
dellijk te hervatten. t Zoo kunnen de
tienduizenden, die door het alarm ver
rast werden, weer rustig en /onder op
onthoud naar hun woonsteden terugkee-
ren. En wederom komt die alles over-
heerschende gedachte in deze dagen
over ons: de mensch is een merkwaar
dig wezen. Hij went aan alles.
Tien minuten geleden stond htf nog
tegenover den dood en thans spreekt
hij reeds weer over de zakelijke aange
legenheden, welke hij morgen vroeg het
eerst wil afhandelen. Is deze beschou
wing een sriege] van zijn moreel e kracht?
Voor een groot deel ontegenzeggelijk.
Van een plotselinge more -Ie ineenstor
ting za] geen sprake zijn. De Berlijner
heeft geleerd, wat hem in het uur vaa
gevaar te doen staat: den schuilkelder
opzoeken. Dat is alles en meer wordt
feitelijk niet van hem verlangd. De er
varing heeft geleerd, dat dit in de
meeste gevallen ook voldoende is.
Wat is de beste schuilkelder?
Natuurlijk is in den laatsten tijd dik
wijls het probleem der schuilkelders
besproken. De vraag, wat is de beste
schuilkelder, ligt echter nog steeds zon
der dat een behoorlijk antwoord ge
vonden is. op ieders lippen. Uit de vele
huizen, die in Berlijn door voltreffers
van zware bommen vernietigd zijn, kon
den de in de kelders vertoevende per
sonen nog gered worden, daar de dak
constructies van de kelders zoo stabiel
waren, dat zij èn de bom èn het ge
wicht van het ineenstortende gebouw
droegen-. Daaruit volgt dus, dat de vei
ligheid van een normalen kelder stijgt
met het aantal uitgangen en nooduit
gangen.
Dat dit evenwel geen absolute veilig
heid is, zal duidelijk zijn. Die vindt men
in feite alleen daarwaar geen bom
men vallen. De moderne explosieve
stoffen, die aan deze en gene zijde van
het Kanaal worden toegepast, zijn in
staat, vrijwel alles te vernietigen en
door alles heen te slaan. Daarbij komt
dan nog het gevaar der branden, waar
voor dikwijls meer ontzag bestaat dan
voor bommen en luchtmijnen, om maar
niet te spreken van die vliegtuigen, die
brandend en met hun lading aan boord
boven de woonwijken neerstorten. Er
zijn in Berlijn gevallen bekend van
woonhuizen, die een dergelijke vracht
konden dragen en speciale schuilkel
ders, die er bijna onder bezweken zijn.
Het komt er maar op aan of een mensch
geluk heeft of niet.
NIEUWE POSTZEGEL VAN 3 CENT.
's-GRAVENHAGE, 4 Dec. In de
serie nieuwe frankeerzegels zal van 16
December af verkrijgbaar zijn de zegel
van 3 cent met het oude volksorna
ment boom met slangenwortels. De
boom is het zinnebeeld van het worden
en vergaan van het leven. De wortels
van gestyleerde slangen zijn een ver
beelding van onderaardsche machten.
Kleur: roodbruin, liggend model, af
metingen zegel 24 1/4 x 31 1/2, afme
tingen beeldvlak 21 1/4 x 28 1/2 vellen
van honderd en vijftig stuks, druk: ro
togravure, naar een geschilderd ont
werp van Pyke Ko'ch.
Met dezen zegel is de groep zegels
met volksornamenten (waarden bene
den 7 1/2 cent) volledig. De bestaande
zegels in deze waarden worden niet in
getrokken. doch blijven voorloopig
naast de nieuwe zegels verkrijgbaar.
Onherstelbaar verlies. De stads- en
landsbibliotheek van Dortmund is bij een
vijandelijken luchtaanval geheel ver
woest. De bibliotheek bezat 300.000 boe
ken, 3400 schilderijen en meer dan 15.000
manuscripten.
UITSLUITEND HUISHOUD- EN'
KEUKENSTROOP OP
BON 706.
's-GRAVENHAGE, 4 Dec. Aange
zien hieromtrent misverstand blijkt te
bestaan, wordt er de aandacht op ge
vestigd, dat op de bon Algemeen 706,
waarop een extra rantsoen van 500 gr.
stroop verkrijgbaar is, uitsluitend huis
houd- en keukenstroop mag worden
gegeven. Appel- en perenstroop is dus
niet op dezen bon verkrijgbaar.
KOUSENBONNEN AANGEWEZEN.
's-GRAVENHAGE, 4 Dcc. Met in
gang van heden 4 December wordt te
gen inlevering van den kousenbon N
van de textielkaarten V 115 en V 215
(voor mannen en vrouwen boven de 15
jaar) en de daarvoor benoodigde geldi
ge textielpunten van eerder genoemds
kaarten of T-punten een paar sokken
resp. kousen, beschikbaar gesteld. In
verband met de bevoorrading van den
handel van sokken en kousen is het
mogelijk, dat niet steeds sokken of
kousen voorradig zijn, doch zorg wordt
er voor gedragen, dat ieder de in zijn
(haar) bezit zijnde bonnen te zijner tijd
zal kunnen honoreeren, mits men als
dan de beschikking heeft over de op
dat oogenblik nog geldige punten.
Speciale punten ongeldig op 15 De
cember.
Met ingang van 15 December a.s.
zullen alle uitgegeven en in omloop
zijnde speciale punten, zooals HG-, K-,
S- en T-punten ongeldig zijn. GS-pun-
ten blijven geldig, voorzoover zij wor
den' aangeboden met een geldige speci
ale vergunning.
-