DT"
I 40
DAGBLAD VOOR
je aan
dacht?
weI eredtet,
:eker nietl
NG
nder-
van het
schaats
ST te Alkmaar
TIE.
I
Klare keuze.
Situatie aan het Oostfront opvallend gewijzigd.
Sovjet-formaties werden
gedecimeerd
Bevordering van een flink
politieman.
Verduister v. 16.308.30.
Dr. Göbbels over de militaire gebeurtenissen van
het afgeloopen jaar.
Bewonderenswaardige
houding.
Nieuws in 't kort.
Het pact tusschen Moskou
en Benesi.
Sovjets bij Kirowoqrad teruqgeslagen.
Aanvallen bij Sh'obin en Newel
mislukten.
Vacantiebons in het
bouwbedrijf.
Afscheid van burgemeester
van Hilversum.
Afzwaaiende N.A.D.-lichting
ontgint N.O.-polder.
STAD EN OMGEVING.
1 in bij
want hij
pen aan
zeep van
it
I prima!
LMAARSCHE
NK.
14 Dec. 1943.
S. te Alkmaar,
Eisch 8 maanden.
e Texel, diefstal
:h 1 jaar. Vonnis
der rapport,
ledemblik, diefst.
isch *5 maanden.
st en wetenschap-
g, Alkmaar; poli-
flarinus, Den Haag;
Adema, Alkmaar;
n, Hoorn; binnen-
D A. Klomp;
erkman, Alkmaar.
Helder, A. C van
.chagen: A Erlks,
J. Belterman te
W J. Harwijne
sland: Jac. Groot
-rubriek: W Ra-
voor de plaatsel.
liek
EMBER.
zaal van da
n FILMVER
ALGEMEEN
IEN.
tfIS.
jogrijden door
ng van den
O.
/oor personen
naar de
blad van
treffende
Lke geor-
door de
ugde en
nwerking
lksdienst,
6 t^m 13
/aders in
verkzaam
e goede
isten uit-
Amers-
;m, Den
indhoven,
Heerlen.
Leiden,
Steen-
treffende
vijzen wij
ntoren in
&FR0NT
bruik te beper-
iient daarmede
in vele onaan-
verbiddeljj k
m moeten wor-
n overschrijdt,
pdat geen gas
ruikt worden.
Uitgave;
Dagblad voor Noord-Holland N.V.
Alkmaar - Voordam C 9.
Bureau Alkmaarsche éditie:
Voordam C 9, Alkmaar.
Telefoon Adm. 3320 - Red. 3330,
Giro 187294.
DONDERDAG 16 DECEMBER 1943.
ALKMAARSCHE-EDITIE.
NOORD-HOLLAND
145e Jaargang, No. 294, 2 pagina's.
Prys der gewone advertenties in deze
éditie min. f 1.40, elke m.M. meer
f 0.10. Tarieven voor de geheele op
lage op aanvraag. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 2.10,
voor fret geheele Rijk f 2.63. Losse
nummers 5 cent.
der kolen
(Van onzen politieken redacteur.)
WANNEER iemand tien jaren geleden
zou gezegd hebben, dat de slagzir
„Mussert of Moskou" voor de destijds
gehouden verkiezingen nog eens wer
kelijkheid zou worden, zou men hem
voor volslagen gek verklaard hebben.
De feiten zijn intusschen, dat het in
derdaad waarheid is geworden. De
keuze is: Mussert of Moskou. Het Ne-
derlandsche volk in zijn geheel niet
plleen de amper duizend, die destijds
deze leuze met veel geloof aanhieven
er die voor dit geloof en voor de daar
aan gehechte trouw hun tienjaren-
insigne hebben ontvangen moet thans
de iuistheid van dit dilemma erkennen.
Of het wil of niet. Het gaat er werkelijk
om. of het NederTandsche volk. evenals
de duizend getrouwen, geloof in Mussert
zal hebben, in Mussert als de voor Ne
derland verpersoonlijkte vertegenwoor
diger van het nieuwe politieke, econo
mische en sociale stelsel, dat alleen in
staat is. Europa van den ondergang te
redden. Wanneer zelfs een Britsch
staatsman als Smuts moet erkennen, dat
de oude wereld niet meer kan terug-
keeren, dat Engeland roem vol, doch
arm" uit dezen oorlog te voorschijn zal
komen en dat het alleen nog redding
zou kunnen vinden in de vorming van
een nieuw continentaal bloc, dan moe
ten deze uitingen ook indruk maken bij
de vele weifelaars, bii de afwachtenden
en zelfs bij tegenstanders.
o
AP de bijeenkomst in Utrecht naar
aanleiding van het twaalfjarig be
staan der N. S. B heeft Mussert breed
voerig den ontwikkelingsgang van de
Nationaal-Socialistische Beweging ge
schetst. Niemand zal de juistheid van dit
eerlijke overzicht ontkennen. Het ware
wenschelijk, dat elkeen eens in de ge
dachten voor zichzelf de moeilijkheden
van dezen ongang naging. De ontwik
keling van de N S B. uit een klein
groepje, eigenlijk uit twee personen
Mussert zelf en zijn oudste kameraad
'de populaire Van Geelkerken, is een
zware weg van persoonlijke offers, te
genslagen en veelvuldige tegenkanting
geweest. Waar bleef de in ons land
toch overigens zoo hoog geroemde ob
jectiviteit, wanneer het gold de N S B
te belasteren, te kleineeren en oniuist te
interpreteeren? Heeft de ontwikkeling
der feiten niet de zienswiize van Mus
sert. zooals hij die vóór Mei 1940 zoo
vaak in woord en geschrift uiteenzette
bevestigd? Verdient zijn standpunt niet
méér waardeering dan hem en zijn be
weging thans in feite wordt toege
meten?
Het is in het leven normaal, dat, wan
neer A. en B. verschillende meeningen
over een toekomstige ontwikkeling ver
kondigen. A. ook de erkenning ver-
kriigt. indien naderhand bliikt. dat ziin
zienswijze en niet die van B de juiste
is MusseHs zienswijze is de Tuiste ge
bleken. Hii heeft de partijen van dezen
oorlog herhaaldelijk, lèng vóór 1939. ge
schetst. Hii heeft bewezen op het bolsje
wistisch gevaar. Hij heeft de onmacht
van de Westerschè democratieën aan
getoond. de sociale en economische noo-
den op te lossen. Hii heeft ook hun po
litiek échec voorspeld. Is bet dan nog
juist en eerlijk B. te verdedigen, wiens
ongelijk intusschen gebleken is?
o
DAT Mussert na Mei 1940 den koers
..van viiand tot bondgenoot" insloeg,
spruit voort uit een juist inzicht in de
ontwikkeling der dingen. Zooals ook zijn
vroegere zienswijze juist was, zoo werd
zij ook ditmaal bevestigd Deze koers is
daarnaast volkomen consequent ten op
zichte van ziin voordien in alle open
baarheid eerlijk bekend gemaakt stand
punt. Het zou te zot zijn, indien hij.
na gelijk gekregen te hebben, anders
gehandeld zou hebben dan hij thans deed
en ter navolging aan het Nederlandsche
volk voorhield Hij moest zelfs conse
quent zijn. Dat lag in de logische ont
wikkeling van zijn eerlijk en vader
landslievend standpunt opgesloten. Hij
mocht de verantwoordelijkheid niet
schuwen. Het zou bovendien een ern
stig verzuim geweest ziin, indien hij het
Nederlandsche volk, dat, ondanks alle
heilige beloften, in den steek gelaten
werd. op zijn beurt ook aan zijn lot over
gelaten zou hebben Had hii dan moeten
zeggen: ..Nou knappen jullie het maar
zelf op!"?
Wanneer een auto als een razende
over den weg snelt en een dokter langs
den kant den bestuurder toeroept: „Pas
op. niet zoo woest, dien kant uit, daar
is een bocht", dan zal hij enkele passen
verder zie? over den verongelukten
vagen en zijn inzittenden heenbuigen
en de'wonden verbinden en verplegen
Dan zal hij niet hooghartig voorbijloo-
pen en zeggen: „Zie nou maar. hoe iullie
weer overeind komt Je wilde naar mii
niet luisteren. Dat heb je er nou van'"
De politieke wedloop in het eerste jaar
na Mei 1940 bewees bovendien, dat
Mussert de eenige figuur was. die in
staat bleek de verantwoordelijkheid
voor een levenskrachtigen politieken wil
van het Nederlandsche volk te dragen
Nóch naar rechts, noch naar links was
een andere keuze mogelijken aan
vaardbaar! Waarom ook niet Mussert9
Niemand twijfelt aan zijn rondborstige
eerlijkheid! Heeft zijn politieke ziens
wijze zich niet beter bewaarheid dan die
van al de anderen, die zooveel jaren
vertrouwen genoten? Niemand trekt zijn
vaderlandsliefde meer in twijfel 1 Waar
om zow hij minder capabel om te re-
geeren ziin dan de aannasser Colijn, de
christen-bolsjewist Ge^brandy of A1-
barda?
Al deze personen faalden niet omdat
zij Colijn. Gerbrandv of Albarda waren
doch omdat het systeem, dat zij ver
tegenwoordigden. niet tegen de moei
lijkheden van dezen tijd opgewassen
was. Teder voor zich waren zij wellicht
met. de beste bedoelingen bezield Hun
politieke geneeskruiden waren echter
tegenover de sociale, economische en
politieke kwalen van dezen tijd zonder
heilzame uitwerking.
o
REGEEREN is vooruitzien! Naar dit
oude adagium gemeten, moet het
Nederlandsche volk in zijn geheel eeren
wien eer toékomt Wat Engeland het
Nederlandsche volk niet meer garan
deeren kan en wat de Sovjets onder
geen omstandigheden ooit zouden willen
dulden heeft Mussert door zijn poli
tieke houding van vóór en speciaal van
na Mei 1940 voor het Nederlandsche
volk verdiend Zooals opnieuw uit de
woorden van den Führer tijdens zijn
jongste onderhoud met Mussert is ge
bleken, zal Nederland zichzelf blijven
en zijn zelfstandigheid behouden. Daar
voor zal het Nederlandsche volk, is het
De militaire correspondent van
het DNB schryft, dat de situatie
aan het Oostelijk front de laatste
24 uur een opvallende wijziging
heeft ondergaan tengevolge van
krachtige Duitsche tegenbewegin
gen en in het teeken van opmerke
lijke Duitsche afweersuccessen staat.
Wat op het oogenblik aan het
Oosteljjk front geschiedt, aldus ver
volgt hjj, is niet meer en niet min
der dan een strijd om het initiatief.
Aan weerskanten streeft het com
mando er naar, de eigen vrijheid
van handelen volledig te herwin
nen. Van dit oogpunt uit moeten de
gevechten ten westen van Kief, en
vooral ook de groote Sovjetopera
ties in het gebied van Kirowograd,
alsmede de nieuwe operaties ten z.-
westen van Shlobin beschouwd
worden.
De bolsjewisten willen de tegenactie
van Von Manstein, die steeds meer
voelbaar wordt, van haar dreigend
karakter ontdoen en hebben daarom
gegrepen naar hun oude middel: he+
vormen van zwaartepunten aan de
flanken van het bedreigde gebied, n.l
bij Kirowograd en bij Shlobin. Zij heb
ben daarbij, operatief gezien, niet al
leen niets gewonnen, maar klaarblij
kelijk tot dusverre veel verloren. Hun
manoeuvres waren vroegtijdig door
de Duitschers opgemerkt en daardoor
stiet de nieuwe groote Sovjet-aanval
bij Shlobin op een zoo dicht vuurgor-
dijn der Duitsche artillerie, dat nog
tijdens den Sovjetaanval de Duitsche
divisies op haar beurt tot den aanval
konden overgaan. De Duitschers leden
daarbij uiterst geringe verliezen, ter
wijl de Sovjëtformaties letterlijk ge
decimeerd werden.
Parallel hiermede ontwikkelde z»ich
de strijd bij Kirowograd. Op den tac-
tischen tegenzet van het Duitsche com
mando, n.l. het terugnemen der Duit
sche stellingen in het gebied van
Tsjerkassy, volgde met verwonderlijke
snelheid de Duitsche tegenaanval. Hier
wreekte het zich voor de bolsjewisten
da zij voor hun actie bij Kirowograd
In den nacht van 8 op 9 October j.l.
hoorde de hoofdwachtmeester H Meijer
te Baflo (Groningen), toen hij van zijn
dienst huiswaarts keerde, vlak bij zijn
woning, dat er wielrijders passeerden
Bij onderzoek bleek hem, dat 3 per
sonen zich toegang wilden verschaf
fen tot het distributiekantoor. Toen zij
den politieman bemerkten, grepen ze
naar hun revolvers en er ontstond een
vuurgevecht, waarop de overvalple-
gers de vlucht namen, met achterlating
van een geladen vuurwapen. Dank zij
dit kordaat en doortastend optreden
van Meijer bleven de in het gebouw
aanwezige distributiebescheiden voor
de bevolking van Baflo behouden.
De directeur-generaal van politie
beloonde hoofdwachtmeester Meijer
door hem, te rekenen met ingang van
1 November, te bevorderen tot onder
luitenant.
Maandag werd deze promotie bekend
gemaakt voor het front van het per
soneel der afdeeling Winsum Hierbij
hielden verschillende politie-autoritei-
ten toespraken en brachten aan Meijer
hulde.
het z.g. front van Siitomir meenden te
kunnen verwaarloozen. Duitsche pant
serformaties hebben hen op aanzien
lijke schaal uit hun stellingen terugge
worpen naar het Oosten. Niettemin zal
men moeten verwachten, dat de bols
jewisten hun pogingen voortzetten en
de actie van Von Manstein, waartegen
den laatsten tijd alle bolsjewistische
inspanning gericht was, gaat intusschen
onweerstaanbaar voort. Het verdient
de aandacht, dat de bolsjewisten er tot
dusverre niet in geslaagd zijn, den
Duitschen tegenaanval ten westen van
Kief tot staan te brengen. Duitsche
divisies zijn bezig met het overweldigen
van een Teteref-barrière. Men kan
aannemen, dat ook de Duitsche divisies
in het zuiden van dit gebied weldra
haar taak krijgen. De ontwikkeling
wijst er dus op, dat den bolsjewisten
de vrijheid van handelen en besluiten
meer en meer wordt ontnomen en dat
het initiatief in dezelfde mate overgaat
in handen van het Duitsche commando.
16 December.
Zon op 8.44. o. 16.27. Maan o. 11.54, op 21.15
T»r gelegenheid van den tweeden Jaardag van het begin van den oorlog
in de Stille Zuidzee, bracht de Rijksminister van Buitenlandsche Zaken,
Von Ribbentrop, een bezoek aan den keizerlijk-Japanschen gezant,
luitenant-generaal Oshima in het Japansche gezantschap. Luitenant-generaal
Oshima stelt aan Rijksminister Von Ribbentrop leden der Japansche kolonie
In Berlijn voor We/CNF/P m
Goudklomp gevonden. Uit Kaapstad
wordt vernomen, dat een goudklomp van
70 kg., een recordgewicht, gevonden zou
zijn In de Belgische Congo
Cycloon teitstert Alicante. De stad
Alicante, een Spaansche kustplaats, is
Dinsdag door een buitengewoon hevige
cycloon geteisterd- In de stad zelf wer
den groote verwoestingen aangericht, ter
wijl haveninstallaties en scheepswerven
volkomen werden verwoest Buiten de
stad hadden aardverschuivingen plaats,
waardoor de verbinding met de buiten
wereld verbroken werd.
Sofia waarschuwt. De politie te Sofia
heeft de bevolking gewaarschuwd tegen
het gevaar, dat schuilt in het oprapen
van voorwerpen, die door vijandelijke
vliegers worden uitgeworpen en die klei
ne hoeveelheden ontplofbare stoffen be
vatten.
Suikerdiefstal. -- Te Amsterdam is
Woensdagnacht ingebroken in een pak
huis aan den Baarsjesweg. De dieven heb
ben 60 balen suiker meegenomen.
Boerderübrand. Te Goirle zijn één
boerderij en twee woonhuizen, alsmede
een stalling en schuur door een brand
verwoest. Meubels én vee werden gered
Met verlof. De ruim 500 leden van
den N. J S., die als vrijwilligere dienst
doen in den Germaanschen Landdienst in
Dantzig, zullen de Kerstdagen en het
Nieuwjaar in het ouderlijk huis door
brengen. Vermoedelijk zullen de verlof
gangers Woensdag a s. reeds thuiskomen
met een extra-trein
Rijksminister dr. Göbbels heeft
Dinsdag de leiders der Rykspropa-
gandabureaux in vergadering bij
eengeroepen, om hun een over
zicht te geven van de politieke en
militaire gebeurtenissen in het af
geloopen jaar en om hun nieuwe
richtlijnen voor hun practisch werk
in de gouwen te geven.
Het kan niet ontkend worden,
zoo zeide dr. Göbbels in zijn rede,
dat front en vaderland in het thans
ten einde spoedende .jaar aan bui
tengewoon zware belastingen heb
ben blootgestaan.
Terwijl aan de fronten de heldhaftig
strijdende Duitsche soldaten alle ver
nietigingsplannen van den vijand ver
ijdelden, heeft het vaderland zich hun
waardig betoond door tegenover de tot
een brutale hevigheid opgevoerde
luchtterreur en het hiermede gepaard
gaande zenuwoffensief der yijanden
van Duitschland een welhaast bewon
derenswaardige houding aan te nemen
In de afgeloopen maanden heeft het
Duitsche volk weliswaar wonden jen
lidteekens gekregen, doch het staat on
wrikbaarder dan ooit en is voor de
laatste beslissing tot het uiterste be
reid.
Illusies van den vijand.
Vervolgens schetste de minister de
uit de verkorting van de Duitsche
frontlinies voortspruitende illusies van
den vijand over een militaire en poli-
Meening van Eden.
De diplomatieke correspondent van
hetD N B Siegfried Horn, schrijft:
Ook in Engelsche politieke kringen
is Edens zwijgen over het pact tusschen
de Sovjet-Unie en Benesj opgevallen,
zoodat vandaag in het Lagerhuis een
desbetreffende vraag gesteld werd,
waarop Eden genoopt was te antwoor
den
Hij verklaarde, dat de aangelegenheid
te Moskou was besproken tusschen hem.
Molotov en Huil en dat de Britsche re
geering het thans geteekende verdrag
te meer toejuicht, daar het een belang
rijk instrument voor de algemeene vei
ligheid kan worden en bovendien den
nabuurlanden de mogelijkheid tot toe
treding biedt.
Hiermede bevestigt de Britsche mi
nister van buitenlandsche zaken, dat
reeds te Moskou het Oost-Europeesche
probleem en de daarmede samenhan
gende vraagstukken zijn geregeld in den
geest van Moskou en dat daardoor de
grondslag voor de Sovjet-expansie
naar het Westen is gelegd De van
Duitsche zijde meermalen aangetoonde
tendentie der Britsche politiek tegen
over Europa wordt door de verklaring
van Eden in een bijzonder licht ge-
pteatst De bedenkingen, die in zekere
Lagerhuiskringen zijn gerezen ten aan
zien van de gevolgen van het pact op
de „algemeene Europeesche veiligheid"
bedenkingen, waaraan een arbeiders-
atgevaardigde op welsprekende wijze
uiting gaf meent Eden tot zwijgen te
kunnen brengen met de verklaring, dat
bij het onderhavige verdrag in zijn
tegenwoordigen vorm dit gevaar nau
welijks behoeft te worden gevreesd".
Nieuwe strijd in Italië.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER, 15 Deceber (D.N.B.).
Het opperbevel van de weer
macht deelt mede:
„In den sector van Kirowograd
werden over een breed front uit
gevoerde aanvallen der bolsjewis
ten op bloedige wijze afgeslagen.
Duitsche pantserformaties, door de
luchtmacht op effectvolle wjjze
gesteund, gingen tot tegenaanval
len over, braken den tegenstand van
den vijand en wierpen dezen uit
enkele penetraties. Daarbij werd
een tiideliik verloren gegaan be
langrijk plaatsje ten noorden van
Kirowograd heroverd.
In het gebied ten noordoosten van
Siitomir wierpen onze troepen den
sterkeren vijand terug en brachten
hem gevoelige verliezen toe.
Ten zuidwesten -ran Shlobin gingen
de bolsjewisten met krachtige infan
terie- en pantserformaties tot den
vandaag nog niet dan morgen, Mussert
dankbaar moeten zijn Mussert en de
mannen, die op zijn aansporing vrij
willig de wapenen ter verdediging van
Europa hebben opgenomen.
aanval over. In verbitterde gevechten
behaalden onze troepen een volledig
afweersucces. Tijdelijk doorgedrongen
vijandelijke gevechtsgroepen werden
in een tegenaanval teruggeworpen
De bolsjewisten leden in dezen sector
bijzonder zware verliezen. Veertig
oantserwagens werden kapot geschoten
Ten zuiden van Newel versterkte de
viiand ziin druk belangrijk na nieuwe
strijdkrachten te hebben aangevoerd.
Ook hier werden de aanvallen in har
de gevechten afgeslagen, enkele plaat
selijke penetraties afgegrendeld.
In Zuid-Ttalië viel de vijand giste
ren aan de Adriatische kust over een
smal front opnieuw aan. De aanvallen
der Britten leverden ondanks sterken
steun van artillerie en vliegtuigen
slechts op enkele plaatsen geringe ter
reinwinst op, stortten echter voor het
overige in het afweervuur of in ge
vechten van man tegen man ineen. De
gevechten om de penetratieplekken
ziin nog aan den gang.
Een formatie Duitsche gevechtsvlieg
tuigen viel in den nacht van 13 op 14
1 e "ember het vijandelijke ravitaillee-
ringssteunpunt Bari aan en plaatste
treffers op de haveninstallaties.
Boven het Middellandsche Zeegebied
werden gisteren zeven vijandelijke
I vliegtuigen neergeschoten."
tieke ineenstorting van Duitschland en
die thans gelaten het mislukken van
zijn plannen en de ongebroken mili
taire en economische kracht van
Duitschland moet constateeren. In
Moskou, Caïro en Teheran probeerden
de vijanden van Duitschland, zoo ver
klaarde dr. Göbbels, zich te verzoenen
met den nieuwen toestand. Naar uit
de nietszeggende communiqués over
deze conferenties echter is gebleken
blijft hun geen andere weg over dan
de beslissing te zoeken in een wanhopi
ge poging om een invasie op het con
tinent te ondernemen, die voor hen ge
paard zal gaan met geweldige offers
aan bloed en over den afloop waarvan
na Duinkerken en Dieppe geen twijfel
kan bestaan.
Luchtterreur verandert ons niet.
In het verdere verloop van zijn re
de sprak de minister over kwesties be
treffende den luchtoorlog. Aan de
hand van enkele voorbeelden bewees
dr. Göbbels, dat het Duitsche volk het
ook met de moeilijkste problemen wet
klaar te speten, waarvoor het als ge
volg van den Britschen fosforoorlog
tegen vrouwen en kinderen geplaatst
wordt en dat het weerstandsvermogen
van het Duitsche volk in de vuurzee
na een terreuraanval gestaald wordt.
„Wanneer de eindoverwinning
behaald is, zoo besloot dr. Göbbels,
zullen leed en nood, die de vijand
over ons bracht, spoedig overwon
nen worden. Blyvend voor de ge
schiedenis !s alleen de houding,
waarmede wy onze vryheid verde
digden. In deze weken en maanden
schryven wy een roemvol hoofd
stuk van onze geschiedenis."
De bijeenkomst werd door verschil
lende referaten over actueele vraag
stukken der Duitsche oorlogvoering
gecompleteerd. Zoo hebben o.a. staats
secretaris dr. Ganzenmüller over den
verkeerstoestand, gouwleider Lauter-
bacher-Hannover en ministerial-direk-
tor Berndt over het onderwerp der
Anglo-Amerikaansche luchtterreur ge
sproken.
DE PRIJS VOOR DE EXTRA
SPIJSOLIE.
DEVENTER, 15 Dec. Voor de spijs
olie, die bij wijze van extra Kerstrant
soen beschikbaar is gesteld, zijn thans
de prijzen bekend gemaakt, welke el
ders in dit blad in" een officieele publi
catie zijn opgenomen. Met nadruk
wordt er op gewezen, dat voor deze,
op de reeds ingeleverde bonnen Alge
meen 708, Reserve M 73 en Reserve
M 69. verkrijgbare olie, in geen geval
andere prijzen mogen worden gevraagd
of betaald, terwijl ook geen andere
statiegelden mogen worden verlangd
Men doet er bovendien goed aan er op
toe te zien, dat bij los uitgewogen olie
de juiste hoeveelheid wordt uitge
schonken.
ADMINISTRATIE VOORSCHRIFTEN.
DEVENTER. 15 Dec. Op 15 Dec. is
een voorschrift in werking getreden
waardoor aan kleinhandelaren en her
stellers van huishoudelijke artikelen,
metaalwaren enz. de administratie
plicht wordt opgelegd. Zij moeten ge
specificeerd aanteekening houden van
de door hen in rekening gebrachte prij
zen en bewerkings- en herstelkosten.
Het voorschrift is gepubliceerd in de
Staatscourant van 10 December 1943.
De centrale persdienst van het Ne
derlandsche Arbeidsfront meldt:
De gemachtigde voor den arbeid
heeft, mede op aandringen van het Ne
derlandsche Arbeidsfront, twee be
schikkingen u;igtvaardigd ten aanzien
van de verplichte uitgifte var. vacan
tiebons door a'le bedrijfsvoerders in
het bouwbedrijf, respectievelijk in het
loodgieters- ~n fittersbedrijf.
Dit beteekent dat voortaan alle wer
kers in genoemde bedrijfstakken hoven
hun loon een vacantiebon zullen ont
vangen
Toen indertijd de bestaande collec
tieve arbeidsovereenkomsten voor den
burgerlijken en utiliteitsbouw en den
water-, spoor- en wegenbouw algemeen
verbindend werden verklaard, waren
de bepalingen betreffende de verplich
te uitgifte van vacantiebons hiervan
uitgesloten.
Ook voor het loodgieters- en het fit-
tersbedrijt was de uitgifte van vacan
tiebons niet verplicht gesteld. Het Ne
derlandsche Arbeidsfront heeft in sa
menwerking met den gemachtigde voor
den arbeid er thans voor gezorgd dat
de uitgifte van vacantiebons algemeen
verplicht is gesteld, zoodat alle werker®
in het houw-, loodgieters- en fittersbo.
drijf vacantiebons zullen ontvangen.
WAARDEBONS WINTERHULP.
's-GRAVENHAGE, 15 Dec.
Stichting Winterhulp Nederland heeft
dezer dagen een aanvang gemaakt met
de uitbetaling en de eerste uitkeerin-
gen in dit seizoen.
Daarbij wordt ook gebruik gemaakt
van waardebons, die oorspronkelijk be
stemd waren voor het seizoen 1942/1943.
Er wordt dus de aandacht op geves
tigd, dat de bons in het seizoen 1942/'43
dezelfde waarde en geldigheidsduur
hebben als die voor het seizoen 1943/'44
en dat derhalve door de winkeliers en
de banken beide soorten bons kunnen
worden aangenomen.
BURGEMEESTERS ONTSLAGEN.
Bij besluit van den commissaris-
generaal voor Bestuur en Justitie van
2 December 1943 is onmiddellijk in
gaand ontslagen*
a. mr. J. Dijckmeester, als burge
meester van Zutphen;
b. ir. M. J. IJzerman, als burge
meester van Wageningen.
De burgemeester van Hilversum, jhr.
mr. E. J. B. M. von Bönninghausen,
heeft gistermorgen op de gemeente
secretarie afscheid genomen van de
hoofden van takken van dienst en van
de afdeelingschefs als vertegenwoor
digers van het geheele gemeenteperso-
neel. Hij prees de buitengewone samen
werking, welke er steeds geweest was
tusschen hem en het ambtenarencorps
en sprak zijn dank daarvoor uit. De
gemeentesecretaris, dr. G G Pekelha
ring, sprak daarna een woord van af
scheid en gaf den scheidenden burge
meester de beste wenschen mee.
In den middag heeft de burgemees
ter afscheid genomen van het politie
corps. Daarbij was ook de nieuwe
burgemeester, de heer J. H. G. Fijn.
aanwezig
De persdienst van den NAD meldt*
De oorlog maakt het noodzakelijk
dat met zoo groot mogelijke nauwkeu
righeid alle beschikbare arbeidskrach
ten ingezet worden op de plaats, waar
zij het noodigst en het nuttigst zijn
Niet de vraag, wat ieder persoonlijk
graag wil. maar het belang van het
volk en het Europeesche belang ge-
"en hierbij den doorslag De afzwaaien
de lichting van den Nederlandschen
Arbeidsdienst is een niet te onder
schatten hoeveelheid arbeidskrachten
De Rijkscommissaris heeft, naar aan
leiding van zijn waardeering voor het
werk van de arbeidsmannen, een rege-
'ing getroffen. waardoor de arbeids
mannen na hun diensttijd niet naar
Duitschland behoeven voor werk. doch
in eigen land aan noodzakelijken ar
beid in dienst van ons volk kunnen
werken.
In de eerste plaats is hiervoor de
Noordoostpolder aangewezen Deze ar
beid is zwaar en moeilijk Hij eischt
dus. dat er hard gewerkt wordt
Het is dus nu aan de arbeidsman
nen om door hun werk het bewijs te
leveren, dat de liefde voor land en
volk hun ernst Is Zij worden daarbii
geholpen door de omstandigheid, dat
zij kunnen werken binnen de eig^n
landsgrenzen en bovendien door hét
uitzicht op het te verwachten resul
taat van hun werk.
„TWAALF JAAR N.S.B.
EN DE W A
UTRECHT. 15 Dec - In het WA-
kwartiertje „Hier WA" op Zaterdag
18 December a.s over den zender Hil
versum T van 18.45—18.55 uur zal George
de Vries een rede uitspreken onder
den titel „Twaalf jaar N.S.B. en de
W.A.".
ZILVEREN JUBILEUM.
Heden herdacht de heer W. Dingjan den
dag, waarop hij vóór 25 jaren in dienst
kwam als reiziger bij den heer J. Spruyt,
thans: C.V. Manufaclurenhandel Firma J.
Spruyt, Kof a-Magazijn te Alkmaar.
Zooals reeds was bekend gemaakt, zou
de zaak tot des morgens half elf gesloten
zijn. Om half tien werd de jubilaris met
zijn gezin per rijtuig afgehaald van zijn
woonhuis en in de feestelijk versierde
Mèubel-zaal ontvangen, Waar de huldi
ging zou plaats vinden.
In tegenwoordigheid van de familie
Spruyt en het voltallig personeel werd
hier het woord gevoerd door den heer
M. Spruyt, die den jubilaris geluk
wenschte met zijn jubileum. Hij schetste
hem als een ijverig werker voor de be
langen van de zaak eh niet minder voor
de cliëntèle en prees in hem vooral zijn
accuratesse. De tegenwoordige tijdsom
standigheden hebben het bezoeken van de
cliëntèle onmogelijk gemaakt, doch thans
is de jubilaris werkzaam op de Tapijt-
afdeeling. Spreker bood hem. namens de
firma, een prachtige clubfauteuil aan en
hoopte, dat spoedig de jubilaris zijn rei
zigersloopbaan weer zou kunnen vervol
gen, om dan, na volbrachte dagtaak, nog
tenge jaren van dit cadeau te kunnen ge
nieten Aan mevrouw Dingjan werd een
prachtig bloemstuk aangeboden.
Namens het personeel sprak hierna de
heer G. Veel. die den jubilaris op har
telijke wijze feliciteerde met dit heugelij
ke feit en bood hem, namens het perso
neel. een prachtige bureaulamp aan. Me
vrouw Dingjan mocht een fraai bloem
stuk ontvangen.
Het verdere deel van den dag bracht
de jubilaris thuis door, waar ongetwij
feld velen hem zijn komen geluk wen-
schen.
W. N. VAN DE POLL 70 JAA.R.
De oud-havenmeester van Amsterdam is
gister zeventig jaar geworden. Al is de
heer W. N. van de Poll sedert zijn pen-
sionneering in het laatst van 1938, geen
bewoner van de hoofdstad meer hij is
thans gevestigd te Hilversum blijven
wij hem beschouwen als Amsterdammer.
Want aan het IJ is hij geboren, heeft hij
rew^kt. ziin vader was .Tan Casoer van
de Poll. eerst koopvaardijkapitein, la
terhavenmeester van Amsterdam. De
thans 70-iarige heeft dus zij het met
interregnum ziin vader opgevolgd Hii
werd eerst ongeleid voor de marine, doch
adelborst 1s hii niet gewórden Toch gin?
hii naar zee als matroos. Hii klom op tot
gezagvoerder ter koopvaardij. In 1907
werd hii „landrot", gasdirecteur te De
Riip. maar zijn hart trok naar zee. Varen
zou hii wel niet meer, maar hij sollici
teerde twee 1aar later naar en verkreeg
de functie van onderhavenmeester te Rot
terdam.
In 1920 keerde hij terug naar den
Scbreierstoren, waar hij als kind reeds
had gewoond nu als havenmeester van
Amsterdam Hier kwamen zijn capacitei
ten tot volle ontplooiing.
INBRAKEN OPGEHELDERD.
Dezer dagen, zoo meldt het Hbld., heeft
te Amersfoort een 26-jarige arbeider uit
Weesp twee fietsen te koop aangeboden,
welke gestolen bleken bij eenige inbraken
in den nacht van 25 op 26 November te
Hilversum gepleegd. De arbeider werd
aangehouden en spoedig daarop ook de
neef, een 23-jarige arbeider uit Hilver
sum. die aanwijzingen wist te verstrek
ken over een bij deze inbraken gestolen
Smyrnatapi.it. Nadat ook nog een nicht
van deze twee mannen was aangehouden,
had de recherche alle draden In handen,
welke tot volledige opheldering van deze
inbraken leidden. De vrouw bleek name
lijk rechtstreeksch contact te hebben ge
had met de inbrekers, die bij haar de
gestolen goederen hadden ondergebracht.
Hoewel zij de mannen slechts bij voor
naam kende, wist de recherche toch spoe
dig vast te stellen, dat het twee inbre
kers moesten zijn. die reeds op 29 No
vember te Alkmaar waren aangehouden
en toen talrijke inbraken hadden bekend
De Inbraken te Hilversum hadden zij
toen echter verzwegen, naar zij zeiden
om later het Smyrnatapijt nog te kunnen
verknopen. Nagenoeg alle gestolen goede
ren zijn thans opgespoord. De aangehou
den medeplichtigen zijn na verhoor op
vrije voeten gesteld.
DENKT AAN DE
PUNTDRAAD AFSCHEIDINGEN.
Gisteravond om 7 uur is in het Kenne-
merpark een vrouw in de daar nieuw
aangebrachte puntdraadafscheiding geval
len. Zij bekwam verwondingen aan het
gelaat en haar beenen en werd ten huize
van dr. Van Hilten verbonden.
OPENBARE DRONKENSCHAP.
Gisteravond werd een inwoner van Cas-
tricum wegens openbare dronkenschap
ter ontnuchtering in het politiebureau in
gesloten. 1
„HOE ALKMAAR GROEIDE".
Lezing voor „Oud-Alkmaar".
In de Van Teylingenzaal van hotel
Proot hield de vereeniging „Oud-Alk
maar" Woensdagavond haar laatste le
zingavond van dit jaar, waarbij de heer
H. van Drunen een lezing hield over het
onderwerp „Hoe Alkmaar groeide".
Zooals het den laatsten tijd gewoonte
is, bestond er ook dezen avond wederom
een groote belangstelling, een belangstel
ling, die zich overigens ook demon
streert in den constanten groei der ver
eeniging, die thans 180 leden telt.
Alvorens de heer Van Drunen zijn le
zing aanving, wekte hij de bezoekers op
de tentoonstelling over onze stad, welke
volgende week in het gemeentemuseum
zal worden geopend, te gaan bezoeken.
Over het ontstaan der stad is zeer wei
nig te vinden, doch door gedane vond
sten in de Langestraat in het jaar 1885
kan worden aangenomen, dat Alkmaar in
de vijfde eeuw ontstaan is. De stad was
gevestigd op een geestrug, die lien van
Castricum tot aan de Groote Kerk en
waarvan thans weinig meer te vinden is.
De stad was rondom omgeven door wa
ter van meren en polders, doch over
het algemeen ontbreken de juiste bij
zonderheden. In het jaar 866 zien wij,
dat aan de kerk te Alcmaere een visch-
reeht werd verleend en hieruit kan wor
den afgeleid, dat Alkmaar een der oud
ste steden van Holland genoemd kan
worden. Als stichtingsiaar kan worden
aangenomen het jaar 550.
De aanvankelijke bebouwing was zeer
primitief en na den tijd van hutten ging
men over tot het zetten van houten wo
ningen, waaruit ook weer een verklaring
is te putten, waarom de stad zoo dik
wijls door brand kon worden geteisterd.
De geschiedenis der stad is roemrijk en
vele malen is er sprake van strijd tegen
een macht. Hieraan kan worden toege
schreven, dat de groei niet erg voorspoe
dig was. Vele slooten en vaarten door
kruisten de stad, die in 1445 na veel
striid eindelijk 'n gesloten stad werd met
eigen wallen en poorten. De geschiedenis
leer ons, dat in de stad een groot aantal
grondverkoopingen plaats vonden, waar-
hii dikwijls in steen werd betaald, het
geen ten dienste was van den bouw van
de kerk. Opmerkelijk is hierbij, dat bij
al die verkoopingen beperkende bepalin
gen werden gemaakt, waaruit# afgeleid
kan worden, dat er wel degelijk rekening
werd gehouden met aanleg van straten
e.d. In 1561 werd in overleg met "Bergen,
Egmond en Heiloo de grens der stad
nauwkeurig benaald. Ook dit ging piet
zonder strijd en eerst in 1563 werd een
uiteindelijk resultaat bereikt. Voor het
aanleggen van versterkingen, waartoe in
1572 werd overgegaan, sloopte mop vele
huizen, b.v. aan het Ritsevoort. De aan
wezigheid van het water maakte, dat
men toen reeds rond Alkmaar landwin
ning had. Hieraan dankt o.a. de Eilands-
wal haar bestaan, alsrrfede een terrein bij
de Zoutkeeten. De stad was zich van haar
centrale ligging ten volle bewust en zoo
zien wij, dat de omliggende doroen in
1571 o.a! werden verplicht de slooten en
vaarten, welke naar de stad teldden, on
diepte te houden. Men weerde de ar
moede door b.v. een bepaling te maken,
dat alleen vestiging ln de stad kon wor
den toegestaan van menschen van een
bepaalde gegoede positie en er werd een
verbod afgekondigd, dat de bouw van
kleine woningen uitsloot. Spr. lichtte ten
slotte nog enkele gegevens omtrent den
Hout toe. Dit is niet zooals men wel
eens gelieft aan te nemen een be
staand bosch geweest, doch wel de^mk
door de stad aangelegd. Wat o.m. hinkt
uit den aankoop van een stuk groud aan
den Straatweg, waar men gedurende lan
gen tiid den z.g. Engelschen tuin he»ft
gekend Als jaren van ontstaan noemde
sor. do jaren 1622, 1625 en 1689 voor resp.
den Westerhout, den Zuiderhout en den
Geesterhout. Aan het slot Van deze zeer
interessante lezing werden verschillende
lantaarnplaatjes vertoond, waarbii een
groot aantal platte gronden, waaruit dui
delijk den rcgelmatigen groei der «ted
viel on te maken. Foto's uit het verleen
der stad toonden ten slotte nog p""<! dui-
delUk aan hoeveel er in de stad zelf
ropds is veranderd envernield.
Het was een leerzame avond, waarvan
spoedig het verdere gedeelte alsnog zal
worden behandeld.
DIERENBESCHERMING.
Sinds eenige dagen zwerft in Alkmaar
een zwart hondje, afkomstig van den Jis-
perweg. Signalement: zwart-bruine doo-
ten, korte staart, wijduitstaande ooren,
reu.
In de omgeving van de Waterschapstr.
zwerft een hondje, pl.m. 2 maanden oud,
zwart-bruin, gladharig, reu.
Ontvangen van Zuster v. d. K. f 1.
voor het te stichten dierenasyl.
Inlichtingen te bekomen bij den Inspec
teur van Dierenbescherming, den heer
Verwer (Baanstraat).