DAGBLAD VOOR Grootste luchtslag der geschiedenis. Hevige Sovjet-aanvallen bij Kerisj afgeslagen. Het proces te Verona tegen Ciano e.a Landbouwers uit de Wieringermeer voor de Centrale Pachtkamer. idag aki" Gulden Vlies DKT...." ingsweg. tiet bolsjewisme als idee. Enorm succes voor den Duiischen luchtafweer Nieuws in 't kort. Verduister van 17.8.45 u. BEKENDMAKING. Bij Pogrebisisje geslaagde tegenaanvallen. DE P00LSCHE KWESTIE. /I J&Ktje Jroglsten er» entiel Véér moeten de -ten I siin er deze dus UCTPRIMA! MARKT. :>r de vrije markt <enend, groot vee aangevoerd; ver en konijnen en ;tond uit; 60 konij- er kg); 40 kippen koeien, 4 varkens, ;ere kalveren. Adema, Alkmaar, politiek redac- en Haag (HAMA); Jroersen te Hoorn, i; kunst, letteren P. van den Aard- t J. Werkman t© iren: Alkmaar, D. Den Helder, A. C. W.-Friesland, Jac. Kennemerland, J. Zaanstreek, W. an; Schagen, corr. v.-rubriek W. Ra-» Zaan; voor de as, Alkmaar. i Donderdag- i, 2 uur pen 6.30 uur. 44 van 2-3 u. iog niet heb- plaatsbespre- n. sten tnilasien Ier zonder. van 1 A tot iagavond 100 "LEENING 1912 IANUA8I 1944 70. 14639, 15820: i, 20221; 11QQ.- 163 477 698 1061 1370 1560 1885 2248 2589 2863 3155 3440 3736 4129 4530 4879 5308 5743 6050 6269 §6546 6840 7188 7533 7752 8240 3592 8951 3206 ,0447 >711 0150 0347 0720 0970 1262 1585 1869 2068 2371 2864 3139 3517 3909 1264 1491 1820 5380 5656 5935 3170 5579 3945 7218 7526 7773 1062 3299 540 5906 >356 >624 >896 >424 >916 201 354 493 619 733 779 1105 1150 1371 1379 1574 1613 1975 aoia 2256 2283 2593 2o9ó 2867 2903 3163 3184 3517 35 79 3743 3792 4204 4248 4577 459® 4949 4SS3 5346 6456 6771 677® 6058 6059 6284 6329 6552 6581 6900 6919 7189 7254 7568 7578 7775 7793 8243 8249 8598 864© 9047 9073 9219 9233 9448 9453 9770 9903 10180 1019® 10348 10353 10734 1074'® 10986 11041 11311 11372 11608 1163© 11883 11899 12092 1209® 12393 1239® 12905 1291® 13146 13187 13527 1352® 13949 13987 14296 14313 14534 14539 14831 14844 15414 15423 15693 1570» 15957 15970 16180 16213 16595 16813 16954 1695® 17219 17233 17604 17605 17785 1778® 18064 1808S 18324 18332T 18619 1869» 18983 18989 19373 19424 19632 1963® 19910 1993® 20486 20569 20934 20945 -ï 16008 «oetf 1944. isdiploma wat het >men op en voor de week Februari menvoor- ït) gratis VOOR V en Haag. et geldig. Uitgave: Pagblad voor Noord-Holland N.V. Alkmaar - Voordam C 8. Bureau Alkmaarsche éditie: Voordam C 9. Alkmaar. Telefoon Adm. 3320 Red. 3330, Giro 187294. DONDERDAG 13 JANUARI 1944. NOORD-HOLLAND 146e Jaargang, No. 10, 2 pagina's. PrUs der gewone advertenties in deze éditie min. f 1.40, elke m.M. meer f 0.10. Tarieven voor de geheele op lage op aanvraag. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f 2.10. voor het geheele Rijk f 2.63. Losse nummers 5 cent. i'l III (slot). EEN socialistische staat of gemeen schap, enkel steunend op arbeiders als nieuwe standen- of klassenstaat, is een te smalle basis voor een gezonde maatschappij. Sociale rechtvaardigheid geldt naar twee zijden, èn voor arbei ders èn voor ondernemers en wat daarboven, daaronder of daartusschen ligt. De socialistische staat of gemeen schap moet dezelfde mate van maat- schappelijken welstand en welvaart bieden als de liberalistische staat in welken vorm ook bood. Dat kan men van Rusland na zooveel jaren bolsje wistisch regiem misschien wel aan vaarden in vergelijking met het vroe gere tsaristische rijk. '"'och geenszins in vergelijking met West-Europa, dat .hoogere levenseischen stelt dan een slagvaardig leger en dat met krotten 'niet gebaat is. Het nationaalsocialisme heeft de basis van de socialistische ge meenschap verbreed en meer inhoud en ruggesteun gegeven, doordat het het geheele volk krachtens deelgenoot schap aan den nationalen arbeid en aan het nationale geestesleven in de nieuwe gemeenschap betrekt, met be looning en verschaffing van positie en rang naar prestatie. Dat is ethisch vol- komen verantwoord en geboden, om dat het overeenkomt met het eeuwen oude streven naar sociale rechtvaar digheid in de menschelijke samenle ving. Zulk een gemeenschap is boven dien aanvaardbaar voor elkeen, die zich van zijn eigen persoonlijke waar den bewust is en die arbeid niet 'schuwt. O— IN den huidigen oorlog heeft het li beralisme, in Engeland befichaamd, reeds de nederlaag geleden, zoowel militair als economisch en politiek. De eindstrijd gaat thans tusschen de groot-nationale, ruimtelijke gemeen schappen en wel tusschen Amerika (Ver. Staten en wat daaronder ressor teert), Oost-Azië, de Sovjet-Unie en Europa. Amerika aanvaardt niet alleen het xuimteprincipe, dat men rationeel be zien gevoegelijk als een verlengstuk van het nationale principe mag be schouwen immers zoo bedoelde Monroe het oorspronkelijk doqh keert listig door Roosevelt tot de New Deal, dezen wellicht zwaksten vorm van socialistische gemeenschap terug. Oost-Azië als zwakst ontwikkeld mo dern statencomplex dopt zijn eigen boontjes in het zoeken naar een plau sibele overkoepeling van nationale be langen binnen de daar door Japan militair gevormde ruimte. De Sovjet-Unie is de eenzijdige so cialistische arbeidersklassestaat. Eu ropa, verdedigd door de Duitsche weermacht en zijn bondgenooten, staat voor de keuze öf de nationaalsocialis- tische öf de bolsjewistische ordening te aanvaarden: Tertium non datur! Een derde mogelijkheid bestaat er niet. 0 TN het licht van een dergelijk dilem- ma dient in Europa,, om tot het uit gangspunt van dit artikel terug te keeren, het besef levendig te worden, dat de Europeesche volkeren, met Duitschland als natuurlijk en historisch gerechtvaardigd kristallisatiepunt, een nieuwe geestelijke basis moeten vin den om het bolsjewisme, dat in den grond der zaak toch voor géén mo- - dernen Europeeschen staat aanvaard baar is, èn geestelijk èn militair èn materieel te boven te komen. Geeste lijk is de strijd in zekeren zin nog be langrijker dan militair. Economisch mogen de consequenties van de twee wegen al evenmin. gebagatelliseerd worden. Militair zouden de Duitsche troepen en hun bondgenooten den bui- tenlandschen vijand" wellicht de baas worden, zooals de vrijcorpsen van 1918-19 in Duitschlatid het militante bolsjewisme overwonnen en zoo als ook de Europeesche machten Napoleon versloegen. De bolsjewistische idee is echter gevaarlijker geworden, sedert het liberalisme het- onderspit heeft moeten delven. Hét is te meer gevaar lijk, waar deze idee in zich zooveel aantrekkingskracht voor de ontrechten en bezitloozen biedt als gevolg van het kapitalistische sociale en economi sche wanbeheer, waaraan ook letterlijk niemand meer twijfelt. —o-- VOOR het Nederlandsche intellect V ligt hier een eervolle en dankbare taak. Het Nederlandsche volk heeft zich steeds in een gezonde waardee ring van sociale verhoudingen zoowel van het extreme" kapitalisme als van het bolsjewisme gedistantiëerd. Het vond in zijn geschiedenis veelvuldig een vrij gelukkige synthese van posi tieve elementen uit de groote stroo mingen, die de wereld beheerschten Daardoor heeft het meer dan eens waardevolle bijdragen tot den geeste lijken en materieelen inhoud van het avondland geleverd. Die kans wordt thans opnieuw geboden. Zij is te mak kelijker aan te grijpen, waar meteen ook het nationale eigenleven, dat men toch wenscht te behouden, doch dat nimmer kritieker op het spel stond in doeltreffende bescherming kan geno men worden. HAMA. Carpentier 50 jaar. - De vroegere bokser, George Carpentier, vierde gister zijn viiftigsten verjaardag. Op dezen dag zou hij een demonstratie geven tegen den Franschman Roger Michelot. Doodelüke beet van een paard. - Terwijl hij hielp een paard te beslaan, werd de 20-jarige smidsknecht L. F Won* nink te Zwolle door het dier in den arm gebeten. Er ontstond bloedvergifti ging, aan de gevolgen waarvan Won- nink is overleden. Communistische „hoogeschool in Chicago. - Het Zweedsche blad „Folkets- Dagbladet" deelt mede, dat In Chicago sinds een half jaar een communistische .hoogeschool voor agitatie" bestaat. De school telt ongeveer 3500 leerlingen. De bolsjewisten in Noord-Afrika. - Een goede barometer voor de uitbreiding van de communistische propaganda in Noord- Afrika is het in Juli 1943 gestichte com munistische blad „Liberte" dat t2iarl^ een oplage van 60.000 exemplaren heeft en dus gerekend moet worden tot de groote politieke bladen. Nieuwe chef van Turkschen genera- len staf. - De chef van den Turkschen generalen staf, Tsjekmak, heeft zijn pen sioen genomen* Op zijn post heeft de regeering geplaatst gen. Kasim Orbay. Ilona burigo overleden. - rLona Du- rigo is op 62-1arigen leeftijd te Boedapest overleden. Zij heeft in ons land o.a. herhaaldelijk meegewerkt aan Mengel- bergs jaarlijksche uitvoeringen van de Matheus Passion. In 1909 trad zij voor het eerst in ons land op. „Den grootsten luchtslag van dezen oorlog," zoo noemt Martin Hallensle- ben, de militaire correspondent van het DNB, de luchtgevechten van giste ren tusschen sterke formaties van het EngelschAmerikaansche terreurwa- pen en den Duitschen luchtafweer bo ven Rijksduitsch gebied. Hij schrijft: „De EngelschAmerikaansche lucht macht heeft 11 Jan. bij haar poging met sterke formaties een aanval op klaar lichten dag te ondernemen met het zwaartepunt naar het gebied van midden-Duitschland, haar tot dusver grootste nederlaag moeten incasseeren. Het byzonder groote aantal neer geschoten vijandelijke machines wordt door luchtvaartdeskundigen terecht bestempeld als een mijlpaal op den weg der perfectioneering van den Duitschen luchtafweer, die tevens ook een belangwekkend antwoord geeft op de vraag in hoeverre de Engelschen en Amerikanen door een z.g. bommen tapijt de voorgenomen invasie tegen Europa werkelyk doeltreffend ver mogen uit te voeren. Meer dan een derde van de binnengevlogen vijande lijke vliegtuigen hebben de Duitsche jachteskaders in samenwerking met het afweergeschut neergehaald. Binnen den kortst mogelijken termijn verloor de vijand ruim duizend man vliegend personeel. Hierin zijn nog niet begrepen de z.g. stille verliezen, die ontstaan zijn door het neerstorten als gevolg van beschadiging op den terug weg boven zee of bij noodlanding in Engeland zelf, waardoor het bekend gemaakte aantal van 136 vernietigde vijandelijke vliegtuigen nog aanzienlijk zal toenemen. Hallensleben vraagt zich dan af, hoe dit Duitsche succes is be haald en geeft daarop als antwoord, dat de vijand in afzonderlijke etappes zoo uiteengedreven werd dat hij aan het einddoel niet me-r tot een concentri- schen aanval in staat was. Een zwerm van honderd vliegtuigen werd door Duitsche jagers zoodanig omsingeld en in het nauw gedreven, dat de toe stellen hun bommen reeds in het gebied van Osnabrück lukraak moesten uit werpen. 14 Jan.: Zon op 8.46, onder 16.33. Maan onder 10.51, op 21.09. Het Duitsche succes is des te hooger aan te slaan, omdat de vijand optrad met een massale bescherming door ja gers. Reeds bij het binnenvliegen leed de vijand zware verliezen. Volgens de jongste berichten heeft de luchtslag zich uitgestrekt .van het Kanaal tot het midden-Duitsche gebied en terug. Men zal kunnen verwachten, dat het aantal neergeschoten vijandelijke vliegtuigen nog verder zal toenemen, daar de tel ling aan Duitsche zijde nog niet is af- g-doopen De Höhere SS- und Polizeiführer maakt het volgende bekend: I. Op 11 Januari 1944 tegen 18.20 uur werd op den Statenweg. Rotter dam-Blij dorp een moordaanslag ge pleegd op een Nederlandsch politie beambte. De dader kon in de duister nis op zijn fiets ontkomen. Voor aanwijzingen, die tot arrestatie van den dader en zijn opdrachtgevers leiden, wordt een belooning ten be drage van 10.000,— ter beschikking gesteld. II. Op 12 Januari 1944 hield het' Polizeistandgericht in Rotterdam zit ting. Het heeft wegens deelneming of ondersteuning van strafbare handelin gen, welke het karakter hebben van optreden van benden, de volgenden dood vonnissen geveld, die na bekrachtiging door de hoogste rechterlijke macht ten uitvoer werden gelegd: 1. Nicolaas Beuzemaker, onderwijzer, Rotterdam; 2. Cornelis Schalker, kantoorbediende, 's-Gravenhage; 3. Maarten van Baarle, tramconducteur, Rotterdam, wegens communstische activiteit; 4. Maarten Pronk, student, 's-Graven hage, wegens verboden wapenbezit en terroristische activiteit; 5. Marinus Spronk, koopman,. Gorin- chem, wegens verboden bezit van springstoffen en terroristische acti-* viteit; 6. Remmert Huibert van der Mil, amb tenaar Rotterdam; 7. Deodatis de Clerck, bediende, Rot terdam 8. Artur Franciscus de Clerck, grond werker, Rotterdam, wegens sabo tage. Rotterdam, 12 Januari 1944. 50 stukken geschut buit gemaakt. HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 12 Januari (DNB). Het oppérbevei van de weermacht deelt mede: „Ten noordoosten van Kertsj werden hevige, door slagvliegtui gen ondersteunde, Sovjetaanval- len in verbitterde gevechten afge slagen. Ook ten zuidwesten van Dnjepropetrowsk bleven nieuwe hevige aanvallen van den vijand zonder resultaat. In het gebied van Kirowograd bleef de vijandelijke druk aanhouden. In vaardige tegenaanvallen heroverde een verkenningsaföeeling een verloren ge- gane plaats en een belangrijk heuvel terrein, bracht talrijke gevangenen binnen en maakte 12 stukken geschut buit. Ten zuidoosten van Pogrebistsje zijn 'örtze troepen in zwaren afweerstrijd met opdringende vijandelijke strijd krachten. Ten zuidwesten van de stad 'hadden onze tegenaanvallen ook gis teren' êen geslaagd verloop. Troepen van een pantserdivisie vernietigden ëëri Sovjet-pantserbrigade en maakten daarbij "50 stukken geschut buit. In het gebied ten westen van Ber- ditsjefen ten westen van Nowograd- Wölynsk werden verscheidene plaatse lijke aanvallen van den vijand afgesla gen. Bij Retsjitza zijn heftige gevech ten gaande. In het gebied van Witebsk mis lukten wederom alle Sovjetaanval- len, vooral zuidoostelijk van de stad, met zware vèrliezen voor den vijand. 66 Sovjet-pantserwagens werden vernield en 15 stukken ge schut buitgemaakt. In de laatste twee dagen zijn aan het Oostelijk front 359 vijandelijke pantserwagens en 43 vliegtuigen ver nield. Het door Tass gepubliceerde ant woord van de Sovjet-Unie op de ver klaring van de Poolsche regeering te Londen van 5 Januari beweert, dat de Westelijke Oekraine en het W. van Wit Roethenië in de Sovjet-Unie zijn opgenomen op grond van een op bree- den dem.o.cratischen grondslag in 1939 gehouden volksstemming. De Sovjet-Unie zoo wordt gezegd streeft naar vriendschappelijke be trekkingen en goede nabuurschap met Polen en desgewenscht naar een bondgenootschap voor wederkeerige hulpverleening tegen Duitschland, waartoe Polen tot het Sovjet-Russische —Tsjechische blok zou kunnen toetre den. De Sovjet-regeering beschouwt de grens van 1939 niet zoodanig, dat er geen correcties ten gunste van Polen kunnen aangebracht worden, b.v. zoo danig, dat de districten met een over wegend Poolsche bevolking aan Polen worden overgedragen, zoodat de grens dan b.v. langs de z.g.n Curzon-lijn zou kunnen loopen. (Deze lijn liep langs Njemen en Bo.eg en de Poolsche gren zen kwamen ten slotte veel verder jiaar het O. te liggen.) Ten W. aldus de Sovjet-verklaring zou men oer-Poolsche gebieden kunnen inlijven waarvan Duitschland zich vroeger heeft meester gemaakt en zou Polen ook een toegang tot de Oostzee krijgen. De Poolsche regeering wordt door haar verkeerde politiek on bekwaam genoemd en het wordt van belang geacht, dat tusschen beide staten vriendschappelijke betrekkingen tot stand komen. In Zuid-Italië duren ten westen van Venafro de felle afweergevechten voort. De plaats Cervaro en een berg top ten noordoosten daarvan gingen na harden strijd verloren. Van hef óverigé front wórdt slechts geringe plaatselijke gèvechtsactiviteit gemeld. Naar reeds in een extra-bericht is bekend gemaakt, hebben Ame rikaansche formaties bommenwer pers in den ochtend van 11 Januari bij aanvallen op het centrale Duit sche gebied uiterst zware verlie zen geleden. De aanvallen kwamen tengevolge van de schitterende samenwerking tus schen jagers, jachtkruisers en alle deel en der luchtverdediging niet tot aaneengesloten optreden. Volgens de laatste gegevens werden 136 Ameri kaansche vliegtuigen, waarbij 124 vier motorige bommenwerpers. meestal vóór het bereiken van hun doelen neergeschoten. Het is waarschijnlijk dat nog meer vijandelijke toestellen vernield zijn GEBOUW „DE VLEESCHHAL" TE HAARLEM Ook voor het behoud van deee Nederlandsche Cultuur waarden strijden onze Vrijwilligers GL/H/P m KEURINGEN. Het SS-Ersatzkommando deelt mede: Iedere gezonde Nederlander, in den leef tijd van 17—45 jaar, kan zich aanmelden, ten einde gekeurd te worden voor: de Waffen-SS, SS-wachtbataljon in Amers foort, Landstorm Nederland, Kriegsmari- ne en de Germaansche SS in Nederland. Tijdens de keuringen worden alle in lichtingen verstrekt met betrekking tot de verzorging van familieleden, duur der opleiding, extra levensmiddelen etc. Personen, tusschen 19—30 jaar, die aan- meldingsplichtig zijn voor de tewerkstel ling, kunnen zich eveneens aanmelden en worden gedurende hun verbintenis van de tewerkstelling vrijgesteld. Officier in de Waffen-SS kan ieder worden, die na minstens een Jaar dienst tijd zijn geschiktheid voor de officiers opleiding heeft bewezen. Zijn schoolop leiding is niet doorslaggevend Beslissend voor bevordering zijn: karakter, gedrag, prestatie. 17.1.44 914.00 uur Rotterdam, Deutsche Oberschule,. Westerlaan 2; 18.1.44 9—12.00 uur Breda, Restaurant Modern, Markt, L5—18 00 uur; Den Bosch, Hotel Noord- Brabant, Markt 45, 19-1 44 912.00 uur Venlo, Deutsches Haus, Egmondstr 16, 1518.00 uur Arnhem, Café Royal; 20.1.44 9—12.00 uur Hengelo, café Modern, Spoor straat 18, 15r-18.00 uur Zwolle, Hotel Gij- tenbeek, 21.1.44 9—12.00 Assen, Concert huis a d. Vaart, 15—18 00 uur Groningen. Heerstr 46. 22.1.44 912.00 uur Leeuwar den, Huize Schaaf. Breedstr 23 144 9—14.00 Amsterdam, Dam 4; 24 1.44 9— t3 00 uur Utrecht, N V -huis. Oudegracht 245. 25 1 44 9—14 00 uur Amersfoort, Pol Durchgangslager, Leusderweg; 26 1.44 9— 14 00 uur Den Haag, Dierentuin, Benoor- denhoutscheweg DE HONGERSNOOD IN INDIë. Naar „News Week" meldt is het aan tal dergenen, die den hongerdood e- storven zijn, in de ziekenhuizen van Cal cutta in één week tüds tol 1950 geste gen. Voorts meldt het blad dat duizen den van de armsten in Bengalen zoo verzwakt zijn door honger, dat zij zich niet meer naar de straten der stad kun nen voortsleepen. Onbemiddelde koelies en Indische boeren uit de dorpen der omgeving -zakten op-de stoffige buiten wegen in êlkaar. SLECHTE STEMMING IN ENGELAND Wanneer men uit het Middelland- sche Zeegebied naar Engeland terug keert, zoo schrijft de oorlogsverslagge ver van de Londensche Evening Star, Geoffrey Blunden, dan heeft men den indruk, alsof men eerst in den werke- lijken oorlog komt. In een onpleizierige stemming gaat het leven voort. Het is hard en vol bepalingen. Er komen te genslagen en catastrophes voor, die ernstiger zijn dan die, welke men in Italië heeft meegemaakt, zonder dat in deze ontwikkeling het eindè te zien is. Engeland zal nog veel moeten door staan. voordat de oorlog voorbij is. Vergeleken met Engeland zijn de da gen, die .men in het Middellandsche Zeegebied doorbrengt, echte vacantie- dagén. De zitting van het gerechtshof VERONA, 11 Jan. (D N.B.) Naar uit het communique van het agentschap Stefani over de zitting van het Ge rechtshof te Verona blijkt, luidde de aanklacht „landverraad en ondersteu ning van den vijand, alsmede verraad van de fascistische idee ten nadeele van het weerstandsvermogen van het land en van de militaire operaties" Met uitzondering van Cianetti, voor wien men verzachtende omstandigheden liet gelden-, verklaart het vonnis dè overige 18 beklaagd n des doods schuldig. Be halve de genoemden en re: ds terecht- gestelden, graaf Ciano, maarschalk De Bono, Pareschi, Marinelli en Gottardi, heeft het vonnis betrekking op Gran- di, Bottai, Albini, Federzoni, Alfieri, Bignardi, De Vecchi, Ac. rbo Bastianini, Rossoni, De Stefani, Baletta en Mar- sico, die bij verstek veroordeeld wer den. In het middelpunt van het proces stond het voorlezen van een memoran dum van maarschalk Cavallero over zijn eigen kuiperijen en over de ge beurtenissen, die geleid hebben tot den putsch van 25 Juli. De maarschalk, die half September zelfmoord gepleegd heeft, zet in zijn aanteekeningen uiteen, dat hij sedert November 1942 de mogelijkheid van n opvolging van den Duce onder oogen heeft gezien, en dat Badoglio de meest geschikte persoonlijkheid voor de op volging scheen. Over zijn plannen heeft hij later ook met den ordonnans-offi cier van den kroonprins gesproken, die hem de verzekering gaf, dat zijn ideeën aan de hoogste instantie zouden wor den voorgelegd. Bij den val van Sicilië nam het plan van Cavallero concretere vormen aan en de koning moest den Duce de lei ding van den oorlog ontnemen, waar door de militaire volmachten weer op drn koning zouden terugvallen. „De rest zou dan geheel vanzelf komen" Badoglio zou belast worden met de nieuwe regeering. In den tusschentijd voerde Cavallero levendige propaganda voor zijn plannen bij verscheidene hooge staatsambtenaren en senatoren. Men wilde het doel „langs grondwet- telijken weg," d.w.z. via den Grooten Raad van het fascisme, bereiken. De procureur-generaal van het bij zondere gerechtshof schilderde in zijn requisitoir allereerst de traditioneele politiek van het huis Savoye, die be staat in het opvangen van revolution- naire bewegingen, zoolang zij niet bo venmatige risico's opleveren. Toen de militaire nederlagen, veroorzaakt door de voortdurende sabotage van den gene ralen staf,-de kroon in gevaar brachten, stak de vernielende activiteit van de monarchie haar kop op. Het misdadi ge plan bereikte zijn hoogtepunt op de agenda van Grandi. Zij bood den ko ning alle juridische en politieke mo gelijkheden voor den val van het re gime. De procureur-generaal eischte voor de beklaagd n de doodstraf. Deze optkenden hun schuld. Zoo ver klaarde Ciano „dat hij er in de ver ste verte niet aan gedacht heeft, dat de agenda van Grandi iets zou kunnen be werkstelligen, wat niet een essentieele voorwaarde voor de vorming van een nationaal blok op breedere basis ge weest zou zijn". Getuigenverklaringen bevestigden dat de beklaagden krach tens hun graad van ontwikkeling een volledig besef hadden moeten hebben van hun handelwijze en van de onver mijdelijke gevolgen hiervan. Zeven advocaten hadden zich belast met de verdediging der beklaagden. Nadat zij hun pleidooi hadden g hou den, trok het bijzondere gerechtshof zich terug voor een beraadslaging, die vier uur duurde. Daarna werd het vonnis uitgesproken. De reactie in Duitschland. De diplomatieke correspondent van het DNB, dr. Siegfried Horn, schrijft, dat de reactie in Duitschland op de door een Italiaansch bijzonder gerechts hof gevelde doodvonnisen geen verras sende factoren biedt. Het vonnis is inmiddels voltrokken. Een rechtvaar dige boete voor de afschuwelijke daad der verraders en de ernstige gevolgen, dié zij over het Italiaansche volk heeft gebracht. Afgezien van den mensche- lijk-tragischen kant, die de voltrekking van het vonnis jegens den man vormt, die den Duce op grond van zijn ver wantschappelijke banden het naast stond, wordt te Berlijn herinnerd aan het feit, dat het Italiaansche volk juist op grond van de ervaringen, die zijn Zuid-Italiaansche broeders hebben kun nen opdoen met de z.g. bevrijdingsactie van zijn vroegeren koning en Badoglio, de rechters heeft moeten bepalen tot een houding, die door de harde, maar onafwijsbare wett-en van den ook het Italiaansche volk door zijn onderdruk kers voor oogen getoonden oorlog op gedrongen was. Iedere andere houding zou een vergrijp zijn geweest tegen de door het fascisme aanvaarde oud- Romeinsche wet, volgens welke de ver rader jegens zijn land en zijn volk de doodstraf verdient. Belangrijke en principieele rechtszaak. Maandag j.l. zijn voor de Centrale Pachtkamer van het Hof te Arnhem de pleidooien gehouden in de zaken van den Staat der Nederlanden tegen Jb. en J. C. Onderdijk. Wij herinneren eraan, dat in April 1943 aan de beide landbouwers Ondor- dijk in de Wieringermeer de bevoegd heid werd ontzegd om gedurende twee jaren landbouwgronden te gebruiken, terwijl tevens hun inventaris en de te velde staande gewassen werden gevor derd. Deze maatregel, welke op last van den secr.-generaal van Landbouw werd genomen, vond zijn oorzaak in het feit, dat deze landbouwers tarwe buiten de voedselvoorzieningsvoor schriften om hadden verkocht. De Economische Rechter te Alkmaar had hen in December 1942 veroordeeld tot 3 maanden gevangenisstraf en resp. 3000.en 1750,— boete. welke strafvonnissen in verband met door de betrokkenen ingesteld hooger beroep nog niet in kracht van gewijsde zijn gegaan. In Juli van het vorige jaar diende de Staat der Nederlanden, aan wien de bij de heeren Onderdijk in gebruik zijnde landbouwbedrijven in eigendom toebehöoren een verzoekschrift in bij de Pachtkamer van het Kantongerecht te Den Helder, ten einde ontbinding der bestaande pachtovereenkomsten te verkrijgen. De Pachtkamer weigerde bij beschik king van eind Juli 1943 hare medewer king te verleenen, en de Staat ging van deze beschikking in hooger beroep bij den hoogsten pachtrechter. Voor den Staat werd gepleit door jhr. mr. Van der Does. den lands advocaat, terwijl voor de beide heeren Onderdijk als pleiter optrad mr. dr. J. A. E. Buiskool, advocaat te Schagen. De pleidooien. De landsadvocaat betoogde, dat de beschikking van de Pachtkamer in we zen een afwijzende beslissing was, zoo dat ondanks het bepaalde in artikel 125 Wetboek van Burg. Rechtsvordering hooger beroep mogelijk was. Anders zou iedere pachtrechter. door zijn me dewerking te weigeren, het in de hand hebben zichzelf tot hoogsten rechter in pachtzaken te promoveeren, wat tot zeer ongewilde consequenties zou leiden Wat de feiten betreft, aldus de lands advocaat, meen ik twee gronden voor ontbinding der pachtovereenkomst te kunnen aanvoeren. In de eerste plaats hebben de pach ters niet nagelaten, wat een goed land bouwer in dezen tijd behoort na te te laten en in de tweede plaats is hun het gebruik van de gepachte gronden ontzegd, zoodat zij niet in staat zijn hun land behoorlijk te exploiteeren en in feite dus geen pachtèrè meer zijn, zoodat, ook al zijn hun verbintenis sen blijven bestaan de pachtovereen komst niet meer kan bestaan. Met een beroep op artt. 19 en 35 van het Pachtbesluit meende de lands advocaat terecht de ontbinding der overeenkomst te mogen vorderen. Volgens den landsadvocaat hadden de betrok enen uit grof winstbejag ge handeld, niettegenstaande zij voor een geringe pacht uitstekende gronden in gebruik hadden en behoorlijke inko mens uit hun bedrijf trokken. Mr. Dr. Buiskool, hierna het woord verkrijgende, betoogde, dat het hooger beroep op grond van Art. 125c voor noemd niet ontvankelijk was. Dit artiy kei is voor pachtzaken toepasselijk ver klaard, en de pachtrechter in Den Hel der heeft dit" artikel letterlijk toege past. De heeren Onderdijk zijn door de pachtkamer nooit gehoord, zij wisten van het verzoekschrift niets af. Plotse ling werden zij in hooger beroep ge dagvaard. Ons systeem van rechtsvor dering verzet zich er tegen, dat iemand voor het eerst in hooger beroep proces partij wordt. Dit is- absurt volgens plei ter. Voorts kent art. 125 geen hooger be roep en de Staat had slechts c^«satie in 't belang der wet kunnen uitlokken Wat de feiten betreft, merkte plei ter op, dat de pachtkamer te Den Hel der hare medewerking om het ver zoekschrift te behandelen, heeft gewei gerd, omdat zij geen pachtverhouding in den waren zin des woords me- aan wezig achtte. De Staat heeft zelf den heeren het gebruik van de gepachte gronden ontzegd, en nu zou het wei nig fraai zijn. om daarna de pacht te doen verbreken Bij het ontzeggings- besluit heeft de Staat immers zelf de toekomstige verhouding voor die twee jaren geregeld, zooals doorbetaling der pacht en vergoeding aan de pachters wegens gemis der gronden. De Staat is dus uitgegaan van bestendiging der pacht en herleving in vollen omvang na twee jaren. Pleiter vroeg, hoe de Staat er over zou denken, indien niet hij maar een particulier de verpachter was geweest. Wat kan de Staat dan doen? Men mag den Staat als publiekrech telijk orgaan niet verwarren met den Staat deelnemende aan het maat schappelijk verkeer, gelijk ieder parti culier, alleen als verpachter van land bouwgronden. Voorts betoogde pleiter, dat de pach ters geen enkele bepaling van het pachtbesluit of van het pachtcontract hebben overtreden. Zij zijn steeds openlijk geprezen als beste boeren en. zij hadden mee de hoogste opbrengsten van hun land. Zij zijn niet als pach ters tekort geschoten, maar zij hebben distributiebepalingen overtreden Dat zijn feiten, die geheel los staan van de pachtverhouding. Als het mogelijk was om de pacht te doen ontbinden op grond van het ontzettingsbesluit van 1942, waarom heeft de Secr.-Gen. dit besluit dan nu gewijzigd? Ook hebben zij niet uit winstbejag gehandeld. Zij kregen te weinig brand stof voor hun tractoren en machines, hadden geen paarden genoeg en moes ten zich tegen dure prijzen van het noodige vóórzien om hun producten te kunnen oogsten en hun land te bewer ken. Voordeel hebben zij niet geno ten. Het was noodzaak in belang van het bedrijf. c Pleiter besloot met een beroep op het Hof om het hooger beroep niet ont vankelijk te verklaren, althans de vor dering in appèlaf te wijzen. De uitspraak volgt half Februari a.s. WIJZIGINGEN EN KLACHTEN in adressen en over bezorging ge lieve men niet tot het hoofdkantoor, doch tot de bureaux der betreffende editie te richten. DE DIRECTIE. K U N S T. BIJ DEN ZESTIGSTEN VERJAARDAG VAN JOHAN ELSENSOHN. Heden 13 Januari viert de be kende Nederlandsche tooneelkunste- naar Johan Elsensohn zijn zestigsten verjaardag Aanvankelijk bestemd voor den han del, volgde Elsensohn in zijn jonge jaren reeds spoedig den roep van zijn hart, die hem naar het romantische le ven op öe planken riep. In die begin periode is het hem niet steeds voor den wind gegaan; hij heeft moeten vechten voor zijn plaats onder de zon. Maar hij heeft die plaats gewonnen, met glans en voldongen. Nu ongeveer vijftien jaar geleden toen hij verbonden was aan het ge zelschap van Herman en Aaf Bouber en tezamen met deze en met Annie Verhulst in de volksstukken optrad beleefden wij het wonder, dat hij op één enkelen avond het pleit te zijnen gunste beslechtte. Na een meesterlijke vertolking in een meesterlijk stuk, stond hij. om een welhaast klassiek geworden voorbeeld te mogen volgen des ochtends op en merkte, dat hij beroemd geworden was. De Nederland sche journalistiek bood toen het zeld zame schouwspel, dat alle tooneelcriti- ci hef met elkander eens waren, ten aanzien van Elsensohn en zijn spel. En sedertdien heeft Elsensohn zijn naam weten te handhaven. De toege negen aandacht van het publiek heeft zich niet meer van hem afgewend. Eerlijk, recht op den man af. zooals zijn ruige kunst is, zoo is ook hijzelf. En velen zullen op dezen mijlpaal niet slechts den genialen acteur gedenken, maar ook den trouwen, oprechten vriend, die nog nimmer een blad voor den mond heeft genomen. H. P. VAN DEN AARDWEG. NIEUWE RANTSOENBONNEN EN RANTSOENKAARTEN. 's-GRAVENHAGE, 13 Jan. Met in gang van 10 Januari zijn wederom voor alle artikelen rantsoenbonnen van nieuw model in gebruik genomen. De ze bonnen hebben een blauwen achter grond, waarop de naam van het arti kel, de letters „1 R", „Va R" of „4 R", alsmede de datum „15-4-'44" gedrukt zijn. Alle rantsoenbonnen van het thans gangbare model, dat zijn dus de rant soenbonnen met groenen achtergrond, blijven tot en m'et 6 Februari a.s. gel dig. Na dien datum kan op deze bonnen niet meer gekocht worden. De wisselbonnen voor 1/4 rantsoen brood, 1/7 rantsoen melk, 1/7 rantsoen taptemelk, 1/4 rantsoen kaas, 1/4 rant soen vleesch en 1/50 rantsoen boter blijven evenwel geldig. Zij, die rantsoenbonnen voor brood, beschuit, boter, margarine, melk, tap temelk, vleesch of groente hebben ont vangen voor een periode, welke na 6 Februari a.s. eindigt, kunnen hun oude rantsoenbonnen bij den distributiediensfc ruilen tegen rantsoenbonnen van nieuw model, voor zoover de oude bonnen be stemd zijn voor gebruik na 6 Februari. Deze mogelijkheid tot ruilen geldt uit sluitend voor de genoemde artikelen. Rantsoenbonnen voor andere artikelen kunnen in geen geval geruild worden. Rantsoenkaarten, In den vervolge zullen verder vreem delingen, arbeiders met verlof uit het buitenland e.d., geen losse rantsoen bonnen voor voedingsmiddelen meer ontvangen. I. pl. v. rantsoenbonnen zul len de distributiediensten aan deze per sonen z.g, rantsoenkaarten uitreiken, waarop bonnen voor voedingsmiddelen voorkomen voor een tijdvak van 1, 4 öf 7 dagen. Voorts zullen pasgeborenen zoo noo- dig een dergelijke kaart ontvangen, waarop bonnen voorkomen voor een tijdvak van 7 dagen. De bonnen van deze kaart nemen de plaats in van de rantsoenbonnen, welke tot dusverre in een aantal gevallen verstrekt werden. Aanstaande en jonge moeders zullen in den vervolge gedurende 26 weken vóór de bevalling en 6 weken ria de bevalling elke vier weken een rant- soenkaart, waarop bonnen voorkomen voor een tijdsduur van 4 weken ontvan gen in plaats van de rantsoenbonnen welke zij tot dusverre ontvingen. Ver der zullen zij, wanneer het kind in leven is, tegen overlegging van de dis tributiestamkaart van het kind, gedu rende 32 w. na afloop van de 6 we ken na de bevalling nog rantsoenkaar ten ontvangen. Zij moeten deze kaar ten elke 4 weken bij den distributie- dienst afhalen. De bovengenoemde rantsoenkaarten bevatten geen bonnen voor sommige artikelen, waarvoor tot dusverre wèl rantsoenbonnen werden verstrekt. Dit verschil wordt evenwel gecompenseerd door het aantal bonnen, dat daarop voor de andere artikelen voorkomt. De nieuwe rantsoenbonnen en de bonnen van de bovenbedoelde rantsoen kaarten blijven blijkens hun opschrift tot en met 15 April a.s. geldig. SINAASAPPELEN VOOR KINDEREN VAN 0—4 JAAR. 's GRAVENHAGE, 13 Jan. Voor kinderen van 04 jaar zal 500 gram sinaasappelen beschikbaar worden gesteld. Ter verkrijging hiervan moet men de bonnen „Reserve D-8 en E-8" gedurende het tijdvak van 13 tot en met 17 Januari 1944 van te voren bij zijn leverancier inleveren. De leveranciers zijn verplicht desgewenscht een ont vangstbewijs af te geven. De aflevering tder sinaasappelen aan het publiek zal van 23 Jan. a.s. af kun nen geschieden. Zoon verwondt vader. - In Arnhem heeft zich een ernstige twist voorgedaan tusschen een vader en een zoon. De 61- jarige H. v, D. sloeg zijn 27-jarigen zoon J. H. van D. met een stok een gat in het hoofd. De zoon verwondde zijn vader ernstig met een mes door twee steken in de hartstreek en 'n klap met een bijl aan den slaap. De vader werd naar het Gem. Ziekenhuis overgebracht. De zoon is in arrest gesteld. -V

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Dagblad voor Noord-Holland : Alkmaarsche editie | 1944 | | pagina 1