bod. DAGBLAD VOOR !CK Heldenherdenkdag op den Grebbeberg. Verbitterde strijd in den Zuidelijken sector. Uithoudingsvermogen is de hoofdzaak. ilFTAL- EIDSGH ELFTAL HON" Is SNEL 1. ol vr.) Rijkscommissaris en Mussert aanwezig. Verduister van 18.45-6.45 u. Cherson na vernieling van belangrijke installaties ontruimd. Rijksminister Pr. Göbbels spreekt: Churchill in een dwangpositie. Drie zwaartepunten. Luchtslag boven Zd.-Engeland. Brandstoffendistributie seizoen 1944-1945. Ned. Volksdienst schenkt half milSioen. STAD EN OMGEVING. Jubileum op de krant. Oud-Alkmaar. Het verstand is goed. Al )E GRAND, laarthouders tjen toegang. pndëj te beseffen# zichzelf .en anderen treffen. INGEN V.IBUTIEDIENST. nieuwe ikaarten. Id en dan ook, nog een nieuwe dis- alegvel worden in ji deze in ontvangst |Ridderstraat op de - met de letter V fart a.s. en wel op 9—10 UUÏ. Ilugt 10—11 uur. 11—12 uur. If- 2 uur. 2— 3 uur. 34 uur. J ztfn van een op- leze medenemen. C-tabletten. Maart a.m. 8 April - distributiekantoor likt vitamine C-ta- |an aanstaande en aanmerking: |rs, die in het tijd en 8 April vier Lnger zijn, hetgeen bij den distributie land doktersattest; wie een kind ge- lecember .1943 en 8 Ivan de distributie- geborene. Adema, Alkmaar, politiek redac- A'dam (HAMA), broersen te Hoorn, kunst, letteren ■p. van den Aard- rt J. Werkman te D. A.^ Klomp te |lv.-rubriek W Ra- Zaan; voor de ps. Alkmaar. IAARLEM. 3 uur 2de rang het Con- tel 11532. »f, 2451 11.30 uur. SOLISTEN. I Humor lonierencier liythme en v.a. Don- -1 uur. ereeniging I R. Vóórhaar. MAART van LG 26 MAART psen. BESTUUR. 120, Alkmaar, worden een. lorden gaarne Geen ruiladv. Lg.a.n. 8 bassen kist f 70. Gong- tkenoord 38. frlamp f 10, 1 2 konijnenhok- lignalda, K. v. 't jskamerlampen fanteltje, oude f 35. J. de Ro- |erstraat 31. psk.kroon (glas) nes veiourshoed. Iwiellamp compl. 1 Mevr. Sostman, 115. G. de Beurs, 14. 1. beenkappen Hoornscheweg fel te koop aan- Poestkoke, Lelie- tAAGD. Jkleed, 1 p. d.- §39 3/4 hak. v.d. Ischstraat 10 Tüefst leer. Boon, ihandsch wintfer- v. d. Woude- 1.2 lepels en een b beddensloop. ïdslaan, Schoórl. Hen staat zijnde Aftel, aanbieding ÏKennemerstraat- Tesselschadestr. tn/of 1 keuken- Gier. Doustr. 40, _nen 1. h. of 3/4 JMevr. Smit, Ka- |oedijk. bok. D. Voer- |t?. 45. hen staat zijnde Lingeman, le l°' litels. Meyering, l-Pancras. I met of zonder |ortel, Westerstr. Boots, Popel- Jeösport- of wan- |t. 39. A. Zweed, «Bergen. Uitgave: Dagblad voor Noord-Holland N.V. Alkmaar - Voordam C9. Bureau Alkmaarsche editie: Voordam C9, Alkmaar. Telefoon Adm. 3^20 - Bed. 3330. Giro 187294. WOENSDAG 15 MAART 1944, ALKMAARSCHB-BD1T1B. NOORD-HOLLAND 146e laargang, No. 63, A pagina's. Prijs der gewone advertenties in deze editie min. 1.40, elke m.m. meer ƒ0.10. ^Tarieven voor de gebeele op lage op aanvraag. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar 2.10, voor het geheele Rijk 2.63. Losse nummers 5 cent. RHENEN, 14 Maart. De' Grebbeberg b$ Rhenen, waar in Mei 1940 Duitsehe en Nederland- scbe soldaten tegenover elkaar stonden en later een gemeenschap pelijke rustplaats hebben gevonden, was ook dit jaar weer het centrale punt van de Heldenherdenking in Nederland. Zondagmorgen Is hun een militair «eresaluut gebracht tijdens een korte plechtigheid, welke o.a. werd bijgewoond door den Rflkscommls- sarls en door Mussert. Onder de nog kale takkert der boo- men, welke ln den zomer aan deze plek zulk een koele rust verzekeren, ston den ter weerszijden van het hpofdpad ■rond de Dultsche oorlogsvlag de eei'e- .formaties opgesteld. Het waren een eerecompagnie 'van een SS-standarte met muziekcorps, een leidersgroep yan de*N. S. D. A. P., een deputatie yan de N. S B, een groep V/, A. en een yan den Nationalen Jeugdstorm. Op den rechtervleugel hadden verder offi cieren van de marine, luchtmacht en 'leger, benevens de voorman der Ger- maansche SS ln Nederland, Eeldmeyer, de commandant der W.A., Zondervan en de Gemachtigde van den Leider ■voor Financiën Van Bilderbeek, een plaats ingenomen. Voor het centrale kruis was een spreekgestoelte opgericht, dat geflan keerd werd door hakenkruisvlaggen, de vlag der SS en dié der N.S.B., daar achter stond een eerewacht opgesteld. Nadat een SS-Gruppenführer en luitenant-geAeraal der Waffen-SS de gelederen had geïnspecteerd, arriveer den om hplf elf de Rijkscommissaris en Mussert met hun gevolg, waarop een muziekcorps de plechtigheid met treur muziek inleidde. .Vervolgens sprak de SS-GruppenfOhrer "en lultenant-gene-j raai der Waffen-SS de herdenkingsre de uit. Hij wees erop, dat de Duitsehe sol daten niet uitgetrokken zijn om de militaire macht van het huidige Duitschland te demonstreeren, maar tot een heilige verdediging der nat.- soclalistische révolutie, waartoe pluto craten en bolsjewisten hen hebben gedwongen. Een historische botsing. Wij beleven een historische bot sing ln wereldbeschouwend op zicht. Een geweldige worsteling, aan het eind waarvan slechts de totale overwinning of de volkomen nederlaag en vernietiging staan. De Duitsehe soldaat strijdt daarin, om het leven en de toekomst van zijn volk voor immer te behouden. Geen volk is zoo doordrongen van de noodzaak van dit alles en zoo vastbe sloten als het volk van Adolf Hitler. Nog nooit heeft een volk zich zoo ge voeld als het strijdende Duitschland thans. Trotsch is het zich bewust van zijn verplichtingen als strijdende, par tij, bereid alle offers te brengen, die noodig zijn op een weg. die volgens den zin van dit historisch en revolu- tionnair gebeuren slechts zal mogen leiden tot de triomphantelijke over winning. Spreker hield den mannen vervólgens voor oogen, dat de beste Duitsehers hen zijn voorgegaan in den strijd voor het recht van hun volk en dat volk en front aangetreden staan in bereidheid tot eensgezinden inzet en tot het offer. Hier op den Grebbeberg rusten dap pere kameraden naast Nederlanders. Eens stonden zij als tegenstanders te genover elkaar. Dit feit moet men aan vaarden als een op een weg vol of fers, die het Germaansche ras heeft te gaan om tot de uiteindelijke overwin ning te geraken. Nadat spreker, woorden van Adolf Hitler aanhalend, de cvertuiging had uitgesproken, dat het ijzeren front van den grauwen staalhelm een symbool der onsterfelijkheid zal zijn, herdacht' hij de hier gevallenen en zette, het mu ziekcorps.' terwijl de geweren gepre senteerd werden, het lied in van den Trouwen Kameraad. Kransen gelegd. vervoigens legden de Rijkscommis saris en Mussert de kransen neer, waarna de plechtigheid met een betui ging van 'onwankelbaren trouw en ge hoorzaamheid aan den Führer en het spelen der volksliederen werd beslo ten. Er waren o.a. kransen van den Reiehsführer-SS Himmler, den Rijks commissaris, Mussert, den Höheren SS- und Polizeifiiber SS-Obergruppenführer und General der Polizei Rauter, den Beauftragte van den Rijkscommissaris, partij en weermhcht. AtUnttkwaR. Een gevechtsgroep marcheert uit haar onderkomen naar het steunpunt P",Nicher!e/PBZ/R/P m 16 Ma^rt: Zon op 6.53, onder 18.46 u Maan op0*43, onder 9.57 n. Duitsehe gëvechtsvliegtuigej vielen met goed gevolg doelen aan de ku^t va'n Zuid-Engeland aan. HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 14 Maart (DNB). Het op perbevel der weermacht deelt mede: In den Zuidelijken sector van het Oostelijke front, waar zich Dij on begaanbare wegen en een door en door modderig terrein een verbijs terde worsteling afspeelt, waarbij aan beide zijden nieuwe formaties in den strijd worden geworpen, on derscheiden zich onze troepen te genover de overmachtige vijande lijke strijdkrachten steeds weer door voorbeeldige standvastigheid en ongeschokten aanvalsgeest. Zoo muntten de laatste dagen de pant- sergrenadierdivisië Gross-Deutsch- land onder bevel van luitenant-ge neraal Von Manteuffel en de troe pen van het 59ste legercorps onder bevel van luitenant-generaal Fried- rich Wilhelm Sch,ulz bijzonder uit. In het kader 'van een voorgeno men distancieeringsbeweging werd de stad Cherson na vernieling van alle voor den oorlog belangrijk^ in- stallaties-ontruimd. - In het gebied ten Zuiden^»van Staro- Konstantinof en ten Oosten van Tar^ nopol hadden eigen tegenaanvallen succes. Aan de rest van het Oostelijke front ondernamen de bolsjewisten alleen nog in het gebied ten Noordwesten" van Newel vrij hevige maar vergeefsche aanvallen. In de gevechten van de laatste weken heeft zich hier de' Ne- dersaksisch-Sleeswijk-Holsteinschè 170e tdivisie infanterie met daarbij gedeta cheerde formaties onder bevel van ko lonel Hass bijzonder onderscheiden» In Italië. In Italië kwam het ook gisteren niet tot gevechtshandelingen van beteekê- nis% Duitsehe^ jagers en luchtdoelge schut schoten boven het landingshoofd van Nettuno 7 vijandelijke vliegtuigen neer. In de Middellandsche Zee werd een vijandelijke duikboot door duikbootja- gers vernield. In den afgeloopen nacht hebben Britsche stoorvliegtuigen bommen op West-Duitschland laten vallen. SALZBURG, 14 Maart (DNB). - Rijks minister dr. Göbbels heeft gisteren middag alhier op plechtige wijze het feit herdacht, dat zes jaar geleden de Alpen- en Donaugouwen weer bij het Rijk werden aangeslóte% In zijn rede* herinnerde dr. Göbbels o.a. aan de bevrijding voor zes jaar van de Oostmark door den Führer en wees er op, dat de bond, die in den huidi- gen oorlog bezegeld is met het bloed van Oqstmarksche zonen, voor alle tij den onscheidbaar is. De oorlog snelt in zijn vijfde jaar met reuzenschreden zijn dramatisch hoogtepunt tegemoet. Vlak voor- de be slissing trachten de vijandelijke mo gendheden nog neutrale of verbonden 3taten aan hun zijde te lokken. Het vijandelijke kamp weet thans precies, dat het geen militaire mogelijkheden bezit om dezen oorlog op het slagveld te zijnen gunste te beslissen. Alle po gingen zijn tot dusverre met de zwaar ste verliezen voor den vijand mislukt. Wanneer men onze oorlogvoering rechtvaardig wil beoordeelen. bioet men haar steeds ook vergelijken met de oorlogvoering van den tegenstander. Dr. Göbbels verklaarde, dat Enge land met dezen oorlog het Europee- sche evenwicht tegen Duitschland wil de oprichten of herstellen, doch het staat thans voor een nog veel sterkere bedreiging van den kant van de Sovjet unie. Dit blijkt duidelijk uit hit feit, dat het Engelsche Rijk volstrekt af hankelijk is geworden. Het Duitsehe volk is in de verdediging van zijn be staan bereid alle krachten te geven en iederen last te dragen. Deze houding legt dit volk thans aan den dag, terwijl het niet all'een niet ineenstort onder de luchtterreur. maar bovendien nog daardoor eeni toenemende v.erharding van zijn oorlogsmoreel ondergaat. Wij weten, dat zelfs deze manier van oorlogvoeren voor ons altijd nog dra gelijker is dan een vrede, zooals 0T^e vijanden ons dien hebben toebedacht. De minister herinnerde aan de groote voorbeelden van idealisme en offer vaardigheid van het Duitsehe volk in zijn verleden en verklaarde, dat dit volk dergelijke voorbeelden niet waar dig zou zijn, wanneer het in dezep oor log zwakheid toonde. Voor het Duitsehe volk zal het niet alleen eervoller en heroi'eker,. maar ook voordeeliger zijn, aan het einde van dezen oorlog weliswaar een reeks ver roeste steden, maar daarvoor dan ook de overwinning en de vrijheid te bezit ten, dan niet verniélde steden te heb ben met de nederlaag. Dr. Göbbels zette vervolgens uiteen in welke dwangpositie Churchill even als Roosevelt zich bevindt. Zij zijn. zij het ook om verschillende redenen, ge dwongen een gevaarlijke onderneming' als de invasie te wagen. Hier zal even tueel een militaire krachtmeting ge houden worden, "die het snijpunt van dezen oorlog zal vormen en de beslis sing rijp zal maken. De vijand, die voor het geweldigste militaire risico zijner historie staat, moet thans reeds erkennen in den luchtoorlog twee fun- damenteele tegenslagen op zijn reke ning te moeten boeken. Hij is er niet in geslaagd het Duitsehe moreel te breken en het is hem bovendien niet gelukt de Duitsehe bewapeningëpro- ductie in haar kern te treffen of ook slechts één van haar vitale onderdee- len beslissend te kwetsen. Ten aanzien van de kansen der overwinning van de Spi! verklaar de de minister, dat deze thans vele troeven in handen heeft. Over niet al te langen tijd zal het Initiatief weer naar Duitschland overgaan en langzaam maar zeker zal de tijdelijke technische voorsprong van den vijand niet alleen worden in gehaald, maar zal^bóvendien een voorsprong worden verworven. Tenslotte verklaarde 'de minister, dat een volstrekt realistisch en nuchter overzicht over den toestand een voor Duitschland gunstig resultaat ople vert. Het is voor het Duitsehe volk, zoo zeide hij, een historisch geluk tijdens den oorlog onder de leiding te staan van een man, die met -onwrikbare kracht en zonder dwaling de natie' door alle gevaren leidt. Wanneer een natie zich door dezelfde onvoorwaardelijk heid tot den laatsten vezel laat door dringen. zal zij ^overwinnen, want de geschiedenis biedt er geen voorbeeld van. dat zocfn volk ooit het onderspit zou hëbben gedolven. Deze oorlog is een lange, taaie en verbitterde worste ling. Maar des te meer geldt juist voor hem het woord van Theodor Fontanes: „Een groote tijd is er steeds slechts, wanneer het bijna mis gaat, wanneer men ieder oogenblik denktr nu is alles voorbij. Dan blijkt dat courage gbed is, maar uithoudingsvermogen is be ter. Uithoudingsvermogen, dat is de hoofdzaak". BERLIJN, 15 Maart. - De A.N.P.- corespondeni meldt: j Het groote offensief der bolsjewis ten houdt in het zuiden van het Ooste lijk front met qnverminderde hevig heid aan, hoewel men in Dujtsche mi litaire kringen in de steeds toenemen de tegenaanvallen en verdedigings- successen een .gunstige ontwikkeling der algemeene situatie meent te mo gen zien. De zuidelijke vleugel van het Oostelijke front ^wördt hier op het oogenblik in drie zwaartepunten ver deeld. Het belangrijkste is wel de oos telijke sector, dat wil zeggen de flank ten zuidwesten van Nikópol, waar de Duitsehe operaties, die eenige dagen geleden reeds werden, aangekondigd, thans begonnen zijn en tot de stelsel matige ontriu'ming van Cherson aan de monding van den Dnjepr hebben geleid. In verband hiermede staan de in het tegenbericht genoemde Sovjet- Russische operaties ten zuidwesten van Kriwoirog. tusschen de Ingoel en de Ingoelez, die de Duitsehe béwegin- gen in het eerstgenoemde gebied even wel rifet hebben kunnen storen. Sedert eenige dagen trachten de roode trbepen naar Nikolajef door te bre ken. doch zij zijp hier niet in geslaagd. In het centrum van het zuidelijke front hechten de ^-Duitsehe troepen begrijpelijkerwijze groote waarde aan het behoud hunner' flanken, waar dan ook het verbitterdst ge streden wordt. Het centrum van dezen sector wordt beschermd door de Boeg, die hier een natuurlijke barrière Wormt, Meer naar het wes ten, waar het derde zwaartepunt ligt, pogen de bolsjewisten tusschen Tarnopol ejt Sjepetowïdi sedert acht dagen een doorbraak te forceeren, De stad Tarnopol wordt hevig om streden, doch bevindt zich nog steeds in Duitsehe handen. In militaire kringen alhier liet men dóórscheme ren, dat in"~ de komende dagen hier met nieuwe Duitsehe operaties reke ning gehouden moet worden. i BERLIJN, 15 Maart. "(DNB)- Sterke formaties Düitsche gevechtsvliegtuigen hebben gisteren kort voor middërnacht een grooten aanval op Londen gedaan Bij de duizenden brisant- en brand bommen, die zij lieten vallen, waren er ook van het zwaarste kaliber. Toen de aanvalsgolven, die het laatst door de versperring van het afweefvuur braken, haar bommen lieten vallen, konden, reeds uitgebreide branden wor den waargenomen. De aanval werd ge daan bij helderen maneschijn en uitste kend zicht en duurde een half uur. Naar aanleiding van dezen luchtaan val meldt de Britsche berichtendienst dat boven Zuid-Engeland ^en der hef tigste luchtslagen van dit jaar tegen een sterke Duitsehe formatie is gele verd. In eskaderformatie naderden de Duitsehe bommenwerpers de hoofdstad. Op éen zeer bekende Londensche wijk viel een regen van brandbommen De reddingsploegen 'waren den geheel an nacht bezig. DE PARIJSCHE MASSA-MOORDENAAR. PARIJS, 15 Maart. - De bladen mel den, dat de vrouw en de broer van den voortvluchtigen dr. Petiot gear resteerd zijn in Auxerre, de^ geboorte plaats van Petiot. De vrouw die even als haar man gezocht werd, kon aan- gehoucTen worden. Men acht hèt mogelijk, dat de ar restatie van Petiot nog slechts een kwestie van uren" is. Het verdere on derzok in de Rue Lasueur heeft een reeks nieuwe aanwijzingen opge leverd. De opmerkelijkste daarvan is, dat Petiot vanuit zijn voorkamer een kijkgat, dat gisteren ontdekt is, het sterven van zijn slachtoffers gade sloeg. De politie gelooft, dat de moor denaar zijn slachtoffers in den kalkput in den tuin wierp en ze met een takel weer ophaalde, als de kalk tot de eerste ontbindingsverschijnselen had •geleid. ROME OPNIEUW AANGEVALLEN BERLIJN, 14 Maart (D.N.B.) - Rome is op 14 Maart opnieuw door \meri- kaansche bommenwerpers aangevallen De formaties, die in verscheidene golven vlógen, wierpen, naar het D.N.B ver neemt, talrijke brisantbommen op woonwijken in het Oosten en Noord oosten van de eeuwige stad. Totdusver wordt' melding gemaakt van groote schade aan gebouwen en van aanzien lijke verliezen onder de burgerbevol king. 9e opruimingswerkzaamheden zijn in vollen è^rtg, Talrijke slachtof fers liggen nog onder de puinhoopen van de verwoeste huiaèn. Van 2 tot en met 26 April 1944 zulten de distributiediensten de" brandstoffen- kaarten T 405 voor het seizoen 1944 '45 uitreiken. Bedoelde brandstoffen- kaarten worden uitsluitend verstrekt aan personen, die de aanduiding „hoofd" op hun stamkaart hebben en het restanf der voor hef" stookseizoen* 1943-'44 uitgereikte kaart T 116, waarop alle niet aangewezen bonnen moeten voorkomen, kunnen inleveren. Tevens dient het aanvraagformulier MD 323— 06 te worden medegebracht, nadat dit vooraf behoorlijk is ingevuld. Schippers en schippersknechten die nen zich met het grijze en/of bevrach tingsboekje,' waarin de aant'eekening voorkomt van den bevrachtingscommis saris of diens agent, dat de schipper óf schippersknecht al dan niet met zijn gezin aan boord woont, tot den distri- butiedienst van hun ligplaats te wen den. Genoemde besfcheiden, alsmede de distributie-stamkaarten en het restant van de T 116-kaart dienen zij aan den distributiedienst over te leggen. Vaste brandstoffen voor kookdoeleinden 1944/'45. Personen, die voor de bereiding van hun warme maaltijden uitsluitend op vaste brandstoffen zijn aangewezen.* kunnen van 12 tot en met 18 Maart 1944 bij de distributiediensten een aanvrage indienen voor een bonkaart U 405 voor vaste brandstoffen voor kookdoelein den. Hierbij moet worden gebruik ge maakt van de aanvraagformulieren MD 32303 (voor gezinshoofden) en MD 323—04 (voor alleenwonënden) Schippers en schippersknechten kun nen rvoor de verstrekking van brand stolen voor kookdoeteinden slechts in aanmerkini komen, indien zij, al dan niet met hun gezin .aan boord vronen- de, aldaar de warme maaltijden berei den en hiervoor uitsluitend op het ge bruik van vaste brandstoffen zijn aan gewezen. Zij dienen zich hiertoe tot den distributiedienst van hun ligplaats te wenden met het grijze- of bevrach tingsboekje. waarin de aanteekéning van den bevrachtingscommissaris of diens agënt voorkomt, dat de schipper of schippersknecht al dan niet met zijn gezin aan boord woont. Heeft de be- trokkene\geen oevrechtingsboekje. dan dient hij een afzonderlijke verklaring van den b; vrachtingscommissafis of agent 'over te leggen Daarna vult hij het aanvraagformulier'MD 32303 resp MD 32304 in. De distributiedienst zal aan den betrokkene vervolgens de brandstoffenkaart U 405. dan wel van een nog nader tfe bepalen datum af de hem toekomende rantsoenbonnen, uit reiken. KET COMPETITIEPRO^RAMMA VOOR ZONDAG A.S. 's-GRAVENHAJUE, 14 Maart. Voor de "voetbalcompetitie van den N.V.B. wordt Zondag nog één wedstrijd ge speeld der eerste klasse, n.l. in dis trict 5. tusschen Heerenveen en Veen- dam. Voor de tweede klasse worden ge speeld; District 3: Tweede klasse A: Eiler- markBorne en HengeloPhenix. District 4: Tweede klasse B: Kim- bria—Sittardsche Boys. District 5: Tweede klasse B: Em- men—GRC, Bato—Woltersum en Mun tendam—Helpman. DE KRIEGSMARINE IN BEELD. In de étalages van Galeries Modernes Utrecht L. Vtestraat, De Bijenkorf Amsterdam en Den Haag, vindt U een overzicht van de moge- Ujkheden, welke voor Nederlanders zjjn opengesteld b(j de Kriegsmarine/ Interessante foto's en zeer fraai uitgewerkte scheepsmodellen doen het hart van iederen jongen sneller kloppen. Aan slachtoffers van bom aanvallen. s Zooals bekend heeft de Nederland- sche Volksdienst terstond voor de slachtoffers van Enschedé, Arnhem en Nijmegen een bedrag van twee ton ter beschikking gesteld. Daarbij is een oproep gericht tot on ze volksgenooten, dit voorbeeld te vol gen. Zeer veten hebben hieraan gevolg gegeven. Met deze bedragen kon re^ds een zeer groot riantal voorzieningen getroffen worden. Nu evenwel de omvang van deze ramp volledig te overzien is, blijkt, dat het aanvankelijk beschik baar gestelde bedrag niet voldoende is om den eersten nood op te vangen. Daarom heeft de Nederlandsche Volksdienst besloten dit bedrag te ver- .hoogen tot een half millioen. Weder om wordt hierbij een beroep gedaan op alle volksgenooten, die gespaard zijn gebleven voor een ramp als thans onze oostelijke steden .getroffen heeft, huil offer voor deze slachtoffers te brengen. Dit kan geschieden'door een bijdrage te storten op het gironummer 174861 van de landelijke financieele- leiding van den Nederlandschen Volksdienst met vermelding: voor de slachtöffers van Enschedéf Arnhem en Nijmegen. In deze laatste plaats is een comité opgericht, dat ten doel heeft goederen in te zamelen voor de getroffenen. Hier in werken samen het Dekanaal Fonda (R.K.), de N^d. Hervormde Diaconie, de gemeente Nijmegen en de Nederland" sche Volksdienst. Verwacht mag worden, dat deze sa menwerking niet beperkt blijft tot de ze eene plaats, doch dat alle volksge nooten de handen ineen zuUen slaan voor hen, die dit thans zoo fcmter hard noodig nebben. BADOGLIO EN FINLAND. Naar het Fin^che nieuwsbureau me dedeelt, zal de legatie van ie regee ring van B^dogliö in Helsinki terstond haar werkzaamheden staken ingevolge een instructie van de regeering van Badoglio. De gezant en het gezant- schapspersoneel vertrekken naar Zwe den. De belangen der regeering van Badoglio in Finland zullen door de Ver. Staten worden behartigd. 't Wa4 gisteren, Dinsdag, een kwart eeuw geleden, dat de heer W. Harsevoort voor het eerst de oude zetterij van de Alkmaarsche Courant binnenstapte en achter een zetbok plaate nam, om adver tenties te zetten. En nu 25 jaar later staat hij nog achter den zetbok of voor de opmaal*- tafel! Maar zijn werk is er niet eenvou diger op geworden! Zijn werk is in den loop der jaren veranderd, zooals er zoo veel veranderd is. Zeven verschillende edities moeten er el- ken dag gemaakt worden, hetgeen bétee- kent, dat er verschillende adverten- tie-pagtna's zijn. En wat 2ou de adver teerder wel zeggen, als zijn advertentie ir\ een verkeerde editie stond? Waarmee we maar willen zeggen, dat het werk thans veel omvattender is ge worden, minder overzichtelijk en dat er meer gerekend, meer gemeten moet wor den. En ziet, Harsevoort heeft daarin een niet te onderschatten aandeel. En nu spreken we nog maar niet van de dag- en nachtdiensten! Of liever, laten we er wel even over spreicèn en er op wijzen, dat thans ook, als hij nachtdienst heeft, de overige pagina's door hem wor den opgemaakt en dat niemand beter dan schrijver dezes weten kan, hoe noodig het is, dat de opmaak-redacteur en de tech nische opmaker elkaar aanvullen. En ziet, het samenwerken met Harsevoort is/gemakkelijk en prettig; hij voelt typo grafisch en begrijpt de bedoelingen van denAredacteur. Ha^evoort was dus Dinsdag 25 jaar bij de krant. En dus werd hij in den loop van den dag in 'de bloemen gezet. Door zijn familieleden en vrienden natuurlijk, maar ook door de directie, de administra ties, het personeel van de krant, door het Dagblad natilurlijk,* maar -ook door de N.V. Coster, de uitgeefster van de vroe gere SALkm. Courant. En verder door het bestuur en ^controleurs van de vereeni- ging tot bevordering van d^ opleiding van leerlingen in het typografisch bedrijf. En dienzelfden morgen werd hij in zijn woning toegesproken door den heer C. Krak, direpteur van de N.V. Herm. Cos- ter en Zn/'ten, directeur van het Dagblad voor Noord-iHolland. Hij faees er op, dat het in het belang van een bedrijf is, als er een goede verstandhouding heerscht tusschen directie en personeel en dat zil veren jubilea daarvan een bewijs zijn. En een goecjë verstandhouding heeft er al tijd bestaan tusschen de directie en den jubilaris. Dat bleek vooral in moeilijke tijden, als er veel, misschien wel eens te véél gevergd werd van het personeel. Dan stond ook Harsevoortop de bres en deed, wat van hem" verwach^ werd, vaak meer aan dat. Spr. dankte den jubilaris voor de pret tige verstandhouding tusschen beiden persoonlijk en roemde ook de kameraad schap, welke er heerscht tusschen den jubilaris en het personeel/ In de hoop, dat de krant nog vele ja ren van de arbeidskracht van Harsevoort zou mogen genieten, besloot spr. zijn toe spraak, tegelijkertijd een enveloppe met inhoud overhandigende, waarvoor de ju bilaris t.z.t. een blijvende herinneripg kan koopen aan dezen- dag. De heer H. Pel sprak namens het per soneel en wees er op, dat de jubilaris steeds de ^vraagbaak voor velen geweest is>. Spr. herinnerde aan het sociale werk van den 'jubilaris en verzekerde, dat -de collega's dit werk steeds op hoogen prijs hebben gesteld. Hij. dankte den heer Har- sevoor.t voor de vriendschap, die allen van hém mochten ontvangen en hoopte dat deze vriendschap nog vele jaren mocht duren. Namens het redactie-, administra tie-, technisch- én expeditiepersoneel bood ^pr. hem een enveloppe met inhoud aan. De heer Blauw sprak als vertegenwoor diger van de vereeniging tot bevprdering van de vakopleiding van de typografen, van welke organisatie de heer Harsevoo-rt tien jaar bestuurslid is gèweest en roemde hem als een harden werker, als de ziel van de vereeniging, die speciaal in den exa mentijd een groote rol speelde. Namens deze vereeniging werd den jubilaris een bloenjstuk aangeboden. De heer Harsevoort zelf dankte de spre kers voor de hartelijke woorden tot hem gericht én nadat dit min of meer offici- eele gedeelte voorbij was, werden verver- schingen aangeboden. De jubileumdag vyas verder .gereser veerd voor' den familiekring, terwijl .-Zon dag a.s. het personeel der krant de gele genheid krijgt, om den zilveren jubilaris persoonlijk de hand te drukken. Onder voorzitterschap van den héér P. A. de Lange kw§im gisteravond in Hotel Proot de vereeniging Oud-.Alkmaar bij een, waar de heer *H. van Drunen zijn tweede lezing hield over de bebouwing in Alkmaar en waar de heer Bankert een en ander vertelde over de kunstenadrsver- eeniging „Kunst zij ons doel". De voorzitter verheugde zich over de groote opkomst. Hij deelde mede, dat 5 April de president van de Rechtbank, Baron Tuyl van Serooskefken, een en ander zal vertellen over de geschiedenis van* de Rechtbank te Alkmaar, in welke bijeenkomst de heer Rotgans eenige lie deren zal zingen. Begin Juni gaat de vereeniging met de Alkmaar Packet naar hetf Molenmuseum te Koog aan de Zaan, vandaar wordt gewandeld naar Zaandam en per Packet weer naar Alkmaar ge varen. Het ledental steeg reeds1 tot 260. Het bestuur heeft een commissie be noemd, die de mogelijkheid onderzoekt voor de opvoering van een comedtestuk, dat betrekking heeft op Alkmaar's beleg en een commissie, die een tentoonstelling zal voorbereiden van alles, wat op de Groote Kerk betrekking heeft, wanneer de restauratie van die kerk gereed zal zijn. De heer Van Drunen, hierna het woord bekomende, vertelde een en ander over de bebouwing en de vestiging in Alk maar. Oorspronkelijk hebben de huizen r ook in Alkmaar, bestaan uit leem en plaggen. De bouw was onregelmatig en de straten waren zeer smal. Nog enkele van die stegen zijn er in Alkmaar te vin den, o.a. De DIggelaarssteeg, de Looiers- steeg en de Krebbesteeg. Pas van 1486 vond spr. voorschriften omtrent de breed te der straten. De Boterstraat, het Pay- glop, de Kitsteeg en de Zoutsteeg zijn oorspronkelijk smaller geiveest. Oorspronkelijk was de bebouwing van de stad, die in 1498 slechts 4000 zielen tel de, gelegen tusschen de Groote Kerk, de Laat, de Nieuwesloot en de Mient. De vele kloosters, die in de 14e en 15e eeuw tot stand kwamen, spr. noemde het St. Geesthuis, het St. Catharinaklooster, het St. .Annaklooster, het Vrouwenklooster en het Minnebroederklooster, met hun groote tuinen, leverden ee^ prachtig beeld op. De bruggen waren van hout en lagen hoog boven het water, want het verkeer geschiedde hoofdzakelijk .over het water. Dé eerste, steenen brug werd in 1500 aan het einde van de Langestraat gemaakt. Later maakte men bruggen, die op stee nen, fundeering steunden en waarvan het middengedeelte "opengedraaid of opge haald kon worden. In 1452 kwamen de wallen om de stad gereed. In 1557 besloot het stadsbestuur tot bestrating; de stad verschafte de stee nen en het zand en de overige kosten werden omgeslagen over de aanwonenden. Daar vóór was het nog gewoonte, dat ieder zijn eigen straatje maakte. Toen de Voordammers de Waagrechten hadden gepacht, wat een twist met de Mientbewoners tengevolge had, werd ln A Dezer dagen werd de Nederland sche actrice Marie van Eysden de Vink tachtig jaar. Het stond als simpel berichtje in de dagbladen en het bracht mij niet slechts de nobele gestalte \an deze knappe actrice in de herinnering, maar ook een stuk tooneelhistorie, dat voorgoed tot het verleden be hoort. De tijden veranderen en de men- schen met hen. Ook de tooneelspeler is veranderd. De „bestudeerde" too neelspeler, de man van wetenschap pelijke opleiding» heeft het onge schoolde natuurtalent van vroeger vervangen. Het was wellicht nood zakelijk; een eisch van den vooruit gang. Maar mèt de winst is toch* ook iets verloren gegaan: de innigheid van het zich vereend weten door het talent, dat een eenvoudig geschenk van den hemel was. Wie een kleine twintig jaar geleden nog temidden onzer oudere tooneelspelers vertoefde tooneelspelers, die alles uit» genade en uit ervaring hadden, omdat zij nu eenmaal niet anders dan tooneel- spelen konden mist thans een gloed en een warmte, en hij js ge neigd te verzuchten: het verstand is goed, maar het hart is beter'. Marie van Èysdende Vink is nog altijd een schoon en kostbaar sym bool van dit „hart". OVIDIUS. 1557 besloten tegenover het Moordenaars steegje eên brug te bouwen (het Waag- plein was toen nog lang zoo groot niet; in de ^omgeving er van bevonden zich verschillende stegen, o.a. ook het Moor denaar sstfeegje). De bewoners moesten, voor de verbreedfng van 't water zorgen, de brug kreeg den naam van Kijfbrug. Spoedig daarop werd besloten, ook de Mient te verbreeden en 'werden de be woners verplicht hun houttillen op te ruimen. In den loop der tijden werden verschillende slooten gedempt en kreeg de stad een ander aanzien. In 1500 werd bepaald, dat men de huizen niet meer met riet mocht bedekken en in 1583- werd de Langestraat verhoogd met zand uit de Groote Kérk, omdat in de kerk de vloer verlaagd werd. Hoe gering de eischen waren op wo- ninggebied, toonde de heer Van Drunen aah, door mede te deelen, dat tot het einde der vorige eeuw de arbeiders nog in huisjes woonden met een oppervlakte van 18 tot 25 M2. De burgerklasse woonde in winkelhujzeiï, die niet veel grooter waren (men vindt die nog in de Magda- lenenstraat) en de rijkere man woonde in de Langestraat of buiten. De heer Bankert vertelde op geestige wijZe een en ander van het teekengenoot schap „Kunst zij ons doel", welk genoot schap in 1931 op zoo grootsche wijze zijn 100-jarig bestaan vierde. Wij leefden deAips en downs van dit genootschap, dat thans zijn oefenavonden houdt ln net perceel Fnidsen 95, ten volle mede. Aan de hand van de notulen van de heeren Kok, De Heer en Slinger bleek wel, dat het genootschap vele leden heeft gekend, die zich, zoowel in poëzie als in proza, goed wisten uit te drukken en hét bleek ook, dat de Alkmaarsche schilders, zoowel in het heden als in het verleden, een eigen wereldje vormen. Op 't teekengenootschap „Kunst aij ons doel" yordt nog op dezelfde wijze en nog met dezelfde liefde geoefend, ook naar levend model. Het leven van den eersten directeur P. Plas, die in 1810 in Alkmaar werd geboren en in 1853 een vrouw met 5 kinderen onverzorgd achterliet (de vrouw stierf een jaar later en de kinde ren werden uitbesteed) werd met eerbied voor dezen kunstenaar van groot formaat voor ons geschetst. Met eën dankbaar ge voel gewaagde spr. aan de hand van de notulen, van de oefenavonden bij Arie Peperkamp en op de Nieuwe Doelen? waarbij namen, die voor de oude Alk- maarders nog klank hebben als die van Hengstman, Ooievaar, Bruinvis, Scorel, Klezener, Wieman- en Kok. Onder den laatsten beleefde „Kunst zij ons doel" wel haar hoogsten bloei. Hij was lid van 1893 tot 1920. Hulde bracht spr. ook aan den heer Slinger en den tegenwoordigen di recteur Zieck. Dat men vroeger zeer op de kleintjes lette, kwam wel uit iri een gedichtje, door het lid Ooievaar geschreven, ter veront schuldiging voorzijn wegblijven op een oefenavond om te ontkomen aan de vijf cent boete, die op dit wegblijven stond. Onze tijd, zoo eindigde spr., leeft te haastig, gunt zich geen avond, meer voor een rustige -beschouwing van een kunst portefeuille, maar ondanks den invloed van den tijd. gaan wij door in den geest van de oprichters, daartoe ln .staat ge steld door den tegenwoordigen bescherm heer, den heer Hofstee, dien hij daarvoor hartelijk dank bracht. De voorzitter sloot met een woord van dank aan beide inleiders. ALKMAARSCHE TAFELTENNIS- CLUB. Ter gelegenheid van het driejarig bestaan 'speelt het eerste team der A. T.TC. a.s. Donderdag 'n vriendschap- pelijken wedsrtrij^ tegon LUTO I. Hóe- wel ATTC I op haar sterkst zal uit^ komen (Bleekor; Leering en Otten- bros), behoeft het zich in het geheel geen illusies te maken eenig resultaat te kunnen behalen, daar deze dercle- klassespelers kampen moeten tegen Brandse en Be Lange, die in de over- gangsklas spelen, terwijl A. Bruin, die in plaats van P. Bruin het team waarschijnlijk zal comploteeren, eerste-klasser is. Deze wedstrijd zal, uit propagandistisch oogpunt bezien, een groote waarde hebben. EEN AFSCHEID BIJ „TURNLUST". Na een lidmaatschap van 42 jaren l en na de vereonigin'g 32 jaren als directeur te hebben gediend, heeft de heer J. J. Poll besloten om het lei derschap van „Tumlust" aan een jon gere kracht over te dfagen. De lichamelijke opvoeding in het alge meen en „Turnlust" in het bijzonder zijn den heer Poll zeer vee*! dank ver- chuldlgd. Men besloot derhalve af scheid van hem te nemen op een receptie welke op 26 Maart as. van 3 tot 5 uur in de dancing van de Har monie zal worden gehouden en waar op deze waardeering zeker tot uiting zal* worden gebracht. BURGERLIJKE STAND. Geboren Johanna M. G., d. v. An ton Groenland en A. J. Abelen. Corne lls J., z. v. Jamp. Koopman en E. Deen. Willem, z. v. Jacobus Rechsteiner en H. der Zee. Claslna M. S., d. v. Johannes J. Dijkman en C. M. J. Snij ders. Fr^derikus A„ z. v. Willem van Nimwegen en M. van der Perre. Overledeti Trijntje Mooi), wed. v. B. Bonenkamp, 80 j. Nicolaas P. Er- kamp, gehuwd met A. Apeldoorn, 52 j. Getrouwd Hendrik L. Laban en Catharina Meeuwen, ROEIBOOT GEVONDEN. In het N.H. Kanaal is drijvende ge vonden een roeiboot. Inlichtingen te bekomen bij de politie. i

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Dagblad voor Noord-Holland : Alkmaarsche editie | 1944 | | pagina 1