DAGBLAD VOOR Technische revolutie. Dichtopeenvolgende Sovjet-aanvallen bij de Sereth. En toch geen enkel supces. De strijd aan de Sereth. De slem der S.S. Keuring Germaansche W eersportkampen. Luchtaanval op Boedapest en Belgische steden. Varen is mijn leven,' varen is mijn lust! Admiraal Koga gesneuveld. Nieuws in 't kort. "Verduister v. 21.15 6-u. Nederlandsche boeren en tuinders. Landschapsschoon in Hollands Noorderkwartier. Uitgave: Dagblad voor Noord-Holland N.V. Alkmaar - Voordam C 8. Burean Alkmaarsche editie: Voordam C 9, Alkmaar. Telefoon Adm. 3320 - Red. 3330. Giro 187294. ZATERDAG 6 MEI 1944. SLKmXXSSCBE editie. NOORD-HOLLAND 146e Jaargang, No. 106, 4 pagina's. Prijs der gewone advertenties in deze editie min. 1.40, elke m.m. meer 0.10. Tarieven voor de gebeele op lage op aanvraag. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar 2,10, voor het geheele Rijk 2.63. Losse nummers 5 cent. m. (siot) p)OOR de in het vorige artikel ge- noemde, haast onafzienbare reeks van technische uitvindingen, waarvan tve slechts enkele hoogtepunten aan' duidden, zijn de menschen er niet meer op aangewezen, met hun honger naar kracht op de geringe hoeveelheden van kracht te waphten, die hun als zon- energie jaarlijks worden toegevoerd en waarvan de hun grijpbaar-recht streeks ondergeschikte planten en die ren slechts luttele stralen opvangen. In één jaar worden thans energie- voorraden gemobiliseerd, die in duizen den. millioenen jaren opgespaard zijn. De postkoets verdween. Oeroude han delswegen vereenzaamden. Het spin rad moest wijken voor de machtige turbines van groote fabrieken. Ook het vertwijfeld verzet van werklooze Ën- gelsche wevers, die eens de machines bestormden, kort den zegetocht van de techniek niet meer tot staan brengen. De geheele menschelijke levenshou ding veranderde fundamenteel. Vruch ten uit verre landen verschenen ter tafel. Eenmaal ingeburgerd, werden ze in kunstmatige cultures ook in het Avondland geteeld. Zelfs de tijd het schijnbaar eeuwig-onveranderlijke, dat totdusverre buiten alle bereik lag werd in de strooming der revo- lutionnaire omwenteling meegesleurd. De afstanden verkortten zich en de le vensduur der menschen steeg, in nau welijks honderd jaren van dertig tot zestig jaren. De aarde werd met men schen gevuld. o f)OK de economie de kennisleer van de bes'taansbronnen der men schelijke samenleving paste zich ge leidelijk aan de nieuwe verhoudingen aan. Doch even rationeel als zij voor den opbouw van den menschelijken welstand voorbestemd is? Het valt niet te ontkennen, dat de kring van vrueht- di'agers van de nieuwe technische aan winsten beperkt bleef tot kleine groe pen van bezitters. Terwijl rationeel kan vastgesteld worden, dat niemand ter wereld behoeft te hongeren en el lende te lijden, is het feit aanwezig, dat door een halsstarrig vasthouden aan overleefde sociale dogma's slechts een zeer klein percentage van men schen de vruchten van de technische revolutie geniet. Zooais in de oudheid Pharao's en Romeinsche keizers slaven aan zich onderwierpen en in de Mid deleeuwen koningschap, geestelijkheid en adel als een uitverkoren kaste zich van het gewone volk' afzonderden, zoo waren in het voorbije eti elders nog voortvegeteerende tijdperk „captains of industry" erop bedacht, een nieuw slavendom van fabrieks-proletariaat te vestigen, dat volkomen aan hen onder- hoorig was en naar willekeur kon uit gebuit worden. In sociaal-economisch opzicht bleef men blind voor de reusachtige revolu tie, die door de wereld ^èwoed heeft en thans nog woedt. In dëusociale eco nomie gelden nog steeds de oude dog ma's van vraag en aanbod, die eeuwen lang deswege reguleerend gewerkt hebben, omdat steeds de vraag het aan bod overtrof. Het aanbod kon slechts door over-arbeid verhbogd worden, wanneer een groeiende vraag dit loo- nend maakte. Door de technische revo lutie de schepping van een haast ongelimiteerd Krachtoverschot ont stond overproductie. Plotseling kon van een zelfreguleering van de markt geen sprake meer zijn. Uit winstbejag forr ceerden enkelingen-kapitaalbezitters de economische Pharao's een aan bod van producten, die de gemeenschap echter niet afnemen kon. omdat de sociale achterstand hen maatschappe lijk niet in staat stelde tot aan de vraag haar de aangeboden producten te rei ken. Daarop trachtten de ondernemers de winst te handhaven door uitschake ling van productieplaatsen en door vernietiging van waren. Ook dat bracht geen afdoende herstel van een zelf- reguleerende markt. o ïjlT socialen onwil willen de heer- schers van de oude maatschappij zelf van zich uit geen noodzakelijke sociale revolutie doorvoeren of een geleidelijke evolutie toelaten. Zij zien óver het hoofd, dat aanbod van door nun overkapitaal gevormde producten «lechts dan afzet verkrijgen kan. in dien de maatschappelijke levensomstan digheden van het grootst mogelijke aantal menschen eener zelfde markt- getneenschap. waarvoor hun producten bestemd zijn, voldoende koopkracht toe laten om zulke producten af te nemen. Hand in hand met de overproductie ging de uitsluiting van menschen uit het productieproces gepaard. De werk loosheid nam ongekende vormen aan. De machine „mensch" zooals de kapi talistische economie den mensch cynisch beschouwt was onrationeel geworden. Zij presteerde slechts 1/10 P.K., was veeleischend. het kostbaarst van alle hulpmiddelen. Het duurde vijftien jaren, voordat zij op gang kwam. Veertig Jaren kon men ze hoogstens gebruiken. Dan moest men ze tot den dood pensi- onneeren. In het kapitalistische systeem kan zulk een kostbaar werktuig niet concurreeren met een motor, die in plaats van een heel samenstel van onderhoudskosten, met een handjevol kolen hetzelfde presteert. Door mecha nisatie en rationalisatie werd men schelijke arbeidskracht uitgespaard. Door het ontbreken van rechtvaardige, sociaal verantwoorde maatstaven bij de verdeeling der bestaansgoederen en door dulding van asociale winstmarges voor ondernemers ontstond uit een ontwikkeling, die den menschen zegen had kunnen brengen, een vloek, ont stonden opeenhooping Van kapitaal en tentoonspreiding van luxe en over- 'vloed tegenover armpede, ellende, uit buiting en gebrek. QP dit niveau staan we thans. De klok der technische revolutie kan en mag men niet tprug zetten. Dat wil het volksche socialisme geenszins. Het probleem iS: een maatschappij f te bouwen, waarin de technische gelijkheden ten volle benut worden. J Doel moet daarbij zijn: een volksge meenschap op te bouwen, die het groot ste aantal volksgenooten van de haast onuitputtelijke aanwinsten laat profi- teeren. Zij moet als doel voor oogen hebben: instandhouding, constante ver sterking en versteviging van het volks organisme. Verruiming van den men schelijken levensduur. Verbreeding van het physieke levensgeluk door ver betering van de volksgezondheid. Voorkoming van verspilling van men schelijke energie. Vermindering van de arbeidstijden, verbetering van de materieele levenshouding. Verhooging van het .«ultujgpeil door vrijmaking f Ster'ke opeenhooping van troepen en materiaal van Sovjet-zijde. UIT HET HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 5 Mei (DNB). Het opperbevel van de weermacht maakt bekend: lÉij Sebastopol vielen Duitsche slJÊgvliegtuigen vijandelijke artille riestellingen aan en vernietigden 26 bommenwerpers. In luchtgevechten werden door jagers 14, door slag vliegtuigen 15 vijandelijke vlieg tuigen neergeschoten. Hierbij heeft zich luitenant Lambert opnieuw bij- ionder onderscheiden. Ten oosten van de Roemeensche Sereth vielen de bolsjewisten tij dens den geheelen dag over een smal front in dicht opeenvolgende golven aan. Zij werden in samen werking met formaties Duitsche en Roemeensche slagvliegtuigen in harde gevechten afgeslagen en ver loren daarbij talrijke pantser wagens. In den afgeloopen nacht vielen sterke formaties Duitsche gevechtsvliegtuigen verscheidene aanvoerstations der bols jewisten in het noordelijk deel der Oekraïne aan. Ten zuidwesten van Kowel stortten hevige, door slagvliegtuigen gesteunde plaatselijke aanvallen der bolsjewisten m het geconcentreerde vuur van onze wapens ineen. De vijand leed hier bij zonder zware, bloedige verliezen. In Italië vonden, behalve levendige wederzijdsche verkennings- en stoot troepactiviteit, geen groote gevechts handelingen plaats. In den afgeloopen nacht wierp een vrij zwakke vijandelijke formatie bom menwerpers brisant- en brandbommen neer op het stadsgebied van Budapest. Vier der aanvallende vliegtuigen wer den neergeschoten. Bij het vliegen van Amerikaansche formaties boven de bezette gebieden in het Westen en naar Noordwest-Duitsch- land werden gisteren overdag 11 vlieg tuigen neergeschoten. Enkele Britsche vliegtuigen wierpen in den afgeloopen nacht bommen neer in hét gebied van Keulen en Mann heim. Het hierboven geplaatste weer- machtbericht van Vrijdag maakt slechts in sobere bewoordingen melding van den strijd aan de Sereth. De Berlïjnsche correspon dent van het ANP geeft echter een meer uitvoerige beschrijving over de gevechten aan deze rivier, ter wijl hij bovendien het vermoede er lijke doel der Sovjet-leiding onder - de loupe neemt. De correspondent schrijft: Sedert 2 Mei is aan de Sereth, de ri vier, die door de Roemeensche provin cie Moldavië stroomt, een slag van bui tengewone hevigheid aan den gang, die wellicht de inleiding vormt tot het ver wachte groote offensief vap het Roode Leger. Opvallend is de buitengewoon sterke opeenhooping van troepen en maté- riaal, vooral van tanks, aan Sovjet- Russische zijde. Het front, waartegen de bolsjewisten hun aanvallen richten, is nauwelijks vijftig k.m. breed en dit wijst er volgens militaire waarnemers op, dat zij zich ten doel hebben- gesteld, dcor de Duitsch-Roemeensche linie te breken en zich -zoo den weg naar Roe menië t,e openen. Het concentreeren van zulke sterke strijdkrachten op een smal front is voor de Sovjet-Russen een nieuwe tactiek. Tot dusver heeft deze evenwel nog geen succes .gehad, want l>et Duitsch- Roemeensche front heeft tegenover de overmacht nog stand gehouden. Een groote rol bij de gevechten spelen de van tijd, kracht en schepping van ontvankelijkheid voor de hooge waar den der geestelijke cultuurgoederen. De middelen tot dit doel zijn: Be nutting van alle technische mogelijk heden ter verhooging van omvang en afzet van een zoo geschakeerd moge lijke productie. Bevordering van de techniek en haar grondslagen, het wetenschappelijk onderzoek, in ver houdingsgewijs veel grooteren omvang dan gebruikelijk was. Oprichting van dienovereenkomstige instituten en scholing van begaaftlen. Alles wat de menschheid bezit aan weermiddelen en, gapenen, aan fabrie ken en ateliers schiepen ondernemen de, moedige, knappe koppen, wier geest, uitvindingsgenie en onderne mingslust in deze machines, werktui gen en chemicaliën stof geworden zijn. Zonder dezen stroom van geest en begaafdheid kan een volk, dat op mo dern cultuurpeil wil leven, niet be staan. Tegenover iedere uitbreiding van het bevolkingsaccres staat als dwin gende noodzaak verhooging van de productie .aan bestaansgoederen. Ont sporingen (overproductie aan de eene, gebrek aan de andere zijde) moeten vermeden worden door de leiding van bekwame technici, die daarbij beslis singen hebben te nemen naar gemeen schapsgezichtspunten, onder beper king va leiding tot het strikt - nood zakelijke. Door toelating van voordeelen, die den ondernemingslust prikkelen, moe ten initiatieven in stand gehouden en vermeerderd worden. De prestatiestrijd moet dermate elastisch ingericht wor den, dat naar het voorbeeld van de natuur een selectie der bekwaamsten volgt. Het beginsel, loon naar prestatie, komt daarin tot zijn recht. Dezelfde volksche machten, dïë in de oudheid Pharao's en Romeinsche' keizers van hun voetstuk stieten en in de Middeleeuwep de macht van koningschap, geestelijkheid en adel breidelden of geheel vernietigden, zij zullen thans het klassenbevoorrechte, kapitalistisch-feodale^ asociale systeem der maatschappelijke wanorde weg vagen. Het inhalen van den socialen achterstand op den voorsprong der technische revolutie der twee laatste teeuwen moet het resultaat van dezen oorlog zijn. Anders stierven millioenen vergeefs, werd voor niets honger en ellende geleden, werd het offer van onnoemelijk leed te vroeg gebracht. HAMAV- slagvliegers, die aan beide zijden aan den strijd deelnemen en die van de door de Duitschers buiten gevecht ge stélde tanks een groot aantal voor hun rekening hebben genomen. De strijd speelt zich af op beide oevers van de Sereth. ongeveer tusschen Pascani en Farros. Afleidingsmanoeuvres. Verder naar het noorden ofidernéemt het Roode Leger minder krachtige aan vallen, die»wel als afleidingsmanoeuvres bedoeld zijn. Dé aanvallen, die de Sovjet-Russen de vorige week bij Jassy hebben onder nomen, hadden,naar men te Berlijn thans aanneemt, hoofdzakelijk ten doel de Duitsche leiding op een dwaalspoor te brengen en haar ertoe te brengen de in het zuiden staande reserves in dezen een en sector in den strijd te werpen, waarna de Sovjets in den van reserves ontblooten sector tot den hoofd aanval zouden overgaan. De aanvallen aan de Sereth zijn thans van een veel grootere hevigheid dan die der vorige week in het gebied van Jassy. Karpathenpassen het doel? Vooralsnog spreekt men in- Duitsche militaire kringen nog niet van een Sov jet-Russisch offensief. Weliswaar be treft het hier een groot opgezetten aan val, doch men wil eerst de ontwikke ling hiervan afwachten alvorens een oordeel te geven. Men houdt er intus- schen van Duitsche zijde rekening mede, dat de bolsjewisten, fcwn ge woonte getrouw, op andere punten van het front aanvallen op grootere schaal zullen ondernemen. Zelf hebben zij over hun nieuwen aanval nog met geen woord gerept. Blijkbaar willen zij. zoo als dit meestal het geval is, eerst het resultaat ervan afwachten. De aanvallen richten zich. zooals van Duitsche zijde ook verwacht werd, in hoofdzaak naar het zuiden. Kennelijk is het de bedoeling eenerzijds zich meester te maken van de Karpathen passen, anderzijds door te stooten naar de Donaumonding, terwijl de strategi sche opzet ten slotte schijnt te zijn, het afweerfront aan hel wankelen te brengen om de Zuidoost-Europeesche stalen van .JDuitschland los te kunnen maken. t Luistert op Zondag 7 Mei van 11.30 tot 11.45 uur over den zender Hil versum I, op golflengte 415 meter, naar de stem der SS. Onderwerp: Rijksgedachten. De eerstvolgende keuring voor de Germaansche Weersportkaüipen is vastgesteld op Woensdag 10 Mei 1944 van 914 uur, Plein 1813 nr. 3, te 'Den Haag. In aanmerking komen alle gezonde jongens, die den leeftijd van 16 jaar bereikt hebben. Profiteer ook eens van deze 4 weken ontspanning sport, velddienst, enz. in de prachtige bergstreken van Duitschland. Inlichtingen: Aanmeldingsbureau voor Germaansche Weersportkampen. Koningslaan 9, Utrecht. In den nacht van Donderdag op Vrij dag is Boedapest vanuit de lucht ge bombardeerd en het Hongaarsche legerbericht meldt daarover het vol gende: In de late avonduren van den 4en Mei vlogen vele vijandelijke vliegtui gen ons luchtruim van zuidwestelijke naar noprdwestelijke richting binnen. Het warén stoorvluchten. Nog tijdens deze stoorvluchten vlogen vrij groote vijandelijke formaties uit het zuiden komend het land binnen en vielen uit verschillende richtingen de hoofd stad aan. Tijdens den nachtelijken ter- reuraanval ontstonden te Boedapest op verscheidene plaatsen branden en schade aan gebouwen. Onze jachtvliegtuigen dwongen den vijand tot den strijd en ook de luchtdoelartillerie was met goede uitwerking werkzaam. Tot nu toe is gerapporteerd, dat verscheidene vlieg tuigen werden neergeschoten. In de vroege ochtenduren van den 5en Mei vlogen vijandelijke vliegtuigen, uit het noorden komerd, in zuidelijke richting over Hongaarsch gebied. Luchtaanval op Mechelen. Maandagmiddag werd de reeds zwaar geteisterdé stad Mechelen opnieuw door Anglo-Amerikaansche bommenwerpers aangevallen. Hierbij vielen 99 dooden te betreuren. Laat in den avond werd ook alarm gemaakt, en-toen kw^m zonder onder breking een ware bommenregen op de stad neer. Te Mechelen zelf werd de, historische Onze Lieve Vrouwkerk Van Hanswijck getroffen. De ernaast gele gen" pastorie is in een puinhoop her schapen. Een groöte onderwijsinrich ting werd totaal verwoest. In een schuil kelder, die een voltreffer opliep, wer den 23 personen gedood. In totaal zijn waarschijnlijk 3 a 400 burgers gedood. Luchtaanval op Leuven. Een groot aantal plaatsen in Vlaan deren en Walenland zijn Maandagmid dag en in den nacht van Maandag op Dinsdag gebombardeerd. Vooral Leu ven heeft vele slachtoffers te be treuren. VOORPOSTENBOOTEN. DER KRIEGSMARINE LOOPEN UIT, .NEERLANDS JEUGD STRIJDT VASTBERADEN NAAST HAAR DUITSCHE KAMERADEN, EN VROOLIJK KLINKT VAN BOORD TOT BOORD WIJ VAREN UIT ROND ZUID EN NOORD; VOORUIT NU JONGENS, VLUG IN 'T WANT HET IS VOOR VOLK EN VADERLAND! Indiensttreding bij de Kriegsmarine is mogelijk voor iederen Nederlander tusschen 17 45 jaar. Aanmelding en inlichtingen bij de Marineannahme- stelle West, Plompetorengracht 24, Utrecht; alle Hafen- en Ortskomman- danturen en bij de verschillende -Meldestelleri in Nederland. De opperbevelhebber der Vereenigde Japansche vloot, admiraal Koga, is in de uitoefening van. zijn militaire plich ten in de eerste frontlinie gesneuveld. De mededeeling van het Keizerlijke hoofdkwartier omtrent den dood van den admiraal' vermeldt o.m.: Admiraal Mineitsji Koga, opperbe velhebber der Vereenigde vloot, is in Maart 1944 op zijn post overleden, toen hij aan het front uit een vliegtuig de operaties leidde. Admiraal Soëmoe To- joda is benoemd tot zijn opvolger en heeft zich reeds belast met het opper bevel over de Vereenigde vloot. Barnsteenklomp gevonden. Naar uit Limfjord wordt bericht, heeft een jon gen daar een stuk barnsteen gevonden, dat een kilogram woog en van voor treffelijke kwaliteit bleek te zijn. Stalin „eereburger". De marxistische burgemeester van Napels heeft Stalin, Roosevelt, Churchill, Eisenhower, Mont gomery en Clark het eereburgerschap van Napels aangeboden. Opbrengst van vruchtboom. - In Vor- arlborg heeft een 100-jarige pppelboom in' een tijdperk van 15 jaar 18.750 kg. ap pels opgeleverd, wat een jaargemiddelde van 1250 kg. beteekent. De grootste oogst was 2600 kilogram. Secret Service in Peking. In Peking heeft men verscheidene agenten van de Secret Service in hechtenis genomen. De razzia's op vijandelijke agenten worden nog voortgezet. Zware verliezen voor partisanen. De zuiveringsactie op den Balkan heeft se dert September van het vorige jaar den cómmunistischen benden 70.952 dooden en 63.654 gevangenen gekost. Alleen in de maand April al verloren de benden 11.224 dooden en 4228 gevangenen. 7 Mei.: Zon op 5.58, onder 21.16 uur. Maan onder 6.11, up 20.10. 8 Mei: Zon op 5.56, onder 21.18 uur. Maan onder 6.33, op 21.24 (9.28 v.m.) Naar het Oosten vertrokken. Dinsdagavond is opnieuw een pantal Nederlandsche boeren en tuinders naar het Oosten vertrokken. Ditmaal waren het 40 man, allen Nederlanders, die reeds hun plicht in het Oostpn vervulden. Deze boeren en tuinders vormden in ze§r korten tijd het derde contingent, dat naar de landbouwgebieden in Oost- Europa is uitgetrokken, zoodat er thans in totaal meer dan honderd man op nieuw zijn vertrokken. De Nederlandsche boeren en tuinders zullen thans worden ingezet op bedrijven van 100 tot 400 ha, dicht bij elkander gelegen, zoodat weldra gesproken zal kunnen worden van een Nederl'andsch landbou w-centrum. Door de Nederlandsche Oost-Compag nie is met het oog daarop een klein z.g Betreuungs-Komma ndo uitgezonden, dat belast is met de behartiging van de be langen dezer Nederlanders. De uitgezonden boeren en tuinders zijn bijeengekomen in hotel Hof van Holland te Den Haag. Deze bijeenkomst was be legd door de afdeeling Oostzorg van het Nederlandsch Oost-Instituut en. had ten doel de Nederlanders van voorlichting te dienen en hen op de hoogte te brengen van de maatregelen te hunner behoeve genomen. Voorts was gelegenheid om over den inzet van gedachten te wisse len en onderling ervaringen uit te dra gen. 1 Op het station is den Nederlanders uitgeleide gedaan. Het afscheid was hartelijk en de stem ming uitstekend, hetgeen weer eens be wijst, dat de pioniersgeest in ons vo'k nog niet uitgestorven is. BLIJF NIET OP STRAAT STAAN OM NAAR VLIEGTUIGEN* TE KIJKEN. HET KAN U HET LEVEN KOSTEN. Het uitgaansverbod voor jongeren. Wij hebben er onlangs op gewezen hoe door een uitgaansverbod voor de jeugd de goeden met de kwaden wor den getroffen en de straf voor enkelen het overgroote deel der goedwillenden treft. Men straft hier niet allen omdat men op deze manier slechts de daders kan treffen, noch kan men verwachten, dat de jeugd daardoor diegenen zal aan wijzen door wier ®edrag op straat, in ijssalons, kroegen of cafétaria's het overheidsoptreden noodzakelijk werd geoordeeld. De politie kent de obscure gelegen heden, kent ook de jeugdige paria's te gen wier optreden de maatschappij be schermd moet worden en heeft tot op sporing en bestraffing daarvan de me dewerking der betrouwbare Holland- sche jeugd niet noodig. Toch treft al deze jongens en meisjes het bevel, dat zij met zonsondergang binnen moeten zijn, een straf, welke jongeren veel zwaarder drukt dan ouderen en die zij als onverdiend en daarom als onrechtvaardig beschouwen. Men kan opmerken, dat zij thans ook niet in de verleiding kunnen komen om slechte voorbeelden na te volgen, maar men bedenke, dat door onpsychologi sche straffen aan de goeden vaak meer wordt bedorven dan aan de slechten verbeterd. Wanneer men de jeugd tot verzet en daardoor tot ontduiking prikkelt, legt men de kiem voor een misprijzing van overheidsmaatregelen in de latere ja ren, welke niet anders dan funest zal kunnen, zijn. x Men ziet nu reeds in gemeenten met een uitgaansverbod voor de jeugd hoe in de lichte voorjaarsavonden de stra ten vol vroolijk spelende kinderen zijn, die op een waarschuWingssein plotse ling links en rechts in tuinen verdwij nen en lachend weer te voors'-'-ün ko men als het gevaar een agent op een fiets voorbij is. Deze kinderen zijn door de verorde ning niet „beschermd," maar reeds be dorven, omdat zij het niet alleen toe laatbaar, maar vanzelfsprekend achten, de politie op deze wijze om den tuin te leiden. Zal hun respect voor de voorschriften der overheid later dieper en ernstiger zijn? Er is alle reden om daaraan te twij felen. x De jeugd, die in dezen tijd zoo heel veel moet missen, die opgroeit in een milieu van zorg en gebrek en in het drukkend bewustzijn van voortdurend levensgevaar, heeft meer dan ooit be hoefte aan sport enspel, aan vrijheid van beweging, aan een blij en onge dwongen samenzijn. In plaats daarvan worden bijna vol wassen jongens en meisjes om negen uur naar binnen gestuurd 's zomers naar warme en vaak ongezellige ver trekken waar zij van achter de rui ten naar de wandelaars mogen kijken. x Vier jaren woedt reeds deze oorlog en niemand kan voorspellen hoe lang het nog kan duren eer allerlei verbods bepalingen niet meer van kracht zullef! zijn. In deze jaren gaat voor talloos velen de mooiste tijd van hun jeugd voorbij en als zij later terugkijken op hun le ven, zal juist het tijdperk, dat het zon- Er stierf een man Vandaag is het twintig jaar ge leden, dat Adama van Scheltema in Bergen stierf. Deze man was een mensch, die, wanneer het moest, het minst mak kelijke deel wist te kiezen. Toen het ging om een eervollen loopbaan als geneesheer of een moeilijk be staan als dichter, nam hij het laatste, omdat zijn hart er hem toe dwong en het leven van een dichter is zwaarder dan van wien ook! Wij mogen hem er dankbaar voor blijven. Zijn zuivere, vaak kinderlijk-'reine stem heeft door ons land geklonken, en zij klinkt daar nóg. Uiterlijke fraaiheid heeft - Adama van Scheitema niet gezocht; hij heeft zijn rijke ziel weggeschon ken, zooals zij was, zonder opsmuk, zonder terughoudendheid. Hij had het leven de lucht, de wolken, de sterren, den regen, de sneeuw, de menschen en de dieren mateloos lief en hij heeft daarvan op schoo- ne en ontroerende wijze getuigd. Hij was groot als dichter; hij was bovenal echter groot in dat gene, waarin een eenvoudig mensch met een oprecht hart en een eerlijk geweten groot kan z ij n. Een man in da wereld te zijn is goed, maar een „Slensch" 'te zijn is beter! Adama van Scheltema was vóór alles een mensch. OVIDIUS. k.J nigste en, zorgelooste moest zijn een pe riode vol angst en gebrek vol voor schriften en verboden blijken. In het korte leven van den mensch is elk uur geluk dat in de jeugd gemist wordt een verlies van onschatbare waarde. Wij hebben er vroeger reeds op aan gedrongen de uitgaansverboden voor de jeugd welke meiyin de eene ge meente wel en in de andere niet treft zoo spoedig mogelijk op te heffen, "'en gelukkig is reeds een kentering ten goede te bespeuren. Troffen deze verboden tot dusver de jongens en meisjes tot den 20-jarigen leeftijd vele „meisjes" hebben op dien leeftijd zelf al een baby in di verse gemeenten is een verzachting in de bepalingen aangebracht, waarvan met algemeene instemming is kennis genomen. In Schagen geldt het verbod slechts tot den 15-jarigen leeftijd, in Utrecht heeft de politiepresident thans een nieuwe beschikking uitgevaardigd, zoo dat de 18- en 19-jarigen niet langer door de voorschriften worden getrof fen, dé jeugd tot zonsondergang ook na 9 uur buiten mag zijn en aan groepen van jeugdige personen collec tief ontheffing van het verbod kan worden verleend, X Moge men ook in Alkmaar spoedig tot een Verzachting der bepalingen ko men. Men zal daardoor de politie noodeloo- zen arbeid besparen, de jeugd niet lan ger tot verzet en ontduiking prikkelen, men zal en dai is het voornaamste den jongens eh meisjes van dezen t'jd in hun vrije avonduren nog wat zon en wat buit iucht, nog wat vreugde en ontspanning Kunnen geven. De misdeelde jeugd van dezen tijd kan daarop meer dan ooit haar rechten laten gelden. A. De Zuidwestpolder. II. Om Hoorn. Tegen de plannen in de omgeving* van Hoorn bestaan ernstige bezwaren, omdat daardoor de schoonheid van Hoorn langs het geheele waterfront verloren zou gaan. Hoorn, als historisch monument, zouJrl0(frn n*et meer zijn, wanneer de thans gedachte plannen werkelijkheid zouden worden. Algemeen wordt een groot meer vóór Hoorn, waarvan de zuidelijke grens on geveer loopt van Schardam naar De Nek, noodzakelijk geacht. De afstand van Hoorn tot den dijk zal minstens drie kilometer moeten bedragen. Bij dit plan moet er voor worden gezorgd, dat zoo wel bij De Nek als bij Schardam goede verbindingswegen met den polder ont staan en dat in verband hiermede ook rekening wordt gehouden met den we genaanleg In den polder, wat mogelijk Is, omdat de indeeling van den polder nog gemaakt moet worden. De regeling is noodig voor Hoorn als centrumplaats. Om de strakke eentonigheid der lange dijken te breken moet getracht worden om döor opspuiting van bagger te be vorderen, dat een goede bodem ontstaat voor een begroeiing met houtgewas en riet of met een ter plaatse geëigende, juiste vegetatie, terwijl voorts hier en daar ook door opspuiting eilandjes zou den kunnen worden gevormd, die voorzien van een passende beplanting mede het landschapsschoon zeer zouden kunnen Verhoogen. Van Hoorn naar Enkhuizen wordt een breed boezem- en vaarwater langs de kust noodig geacht, met hier en daar smalle meren tengevolge van de bochten in dén dijk. Ook dit kustgedeelte moet met zorg. door aanplanting van passend houtgewas, riet enz. tot een schoon ge heel gemaakt worden. Om het geheele kanaal- en merenplan tot volle schoonheid te brengen, wordt het gewenscht geacht reeds nu^een laijd- schapsdeskundjge aan te stellen, die zoo wel voorde randen als voor de op te spuiten eilandjes een grondige studie maakt, zoowel van de indeeling als van de latere beplanting. Deze arbeid moet reeds nu worden begonnen, opdat vanaf het begin der droogmaking aan dit punt 'de volle deskundige aandacht kan worden geschonken. Het plan, om ter vervanging van het randkanaal van Hoorn naar Enkhuizen, een groot boezem- en scheepvaartkanaal door het zuidelijk deel van Drechterland te maken wordt afgekeurd. Voor dit ka naal zou een strook gronds ter breedte van 107.90 meter noodig zijrt: het kanaal zelf zou 56.50 meter breed moeten wor den; voor het geheele kanaal zou onge veer 110 H.A. land vereischt worden. De schoonheid van dat mooie gedeelte van West-Friesland zou door een dergelijk kanaal ernstig worden geschaad. Aangaande de plannen voor den Zuid westpolder, voorzoover deze betreffen 't IJ-meer en de Gouwzee, sluiten boven genoemde organisaties zich geheel aan bij het door de Verbonden Nederlandsche Watersportverenigingen aan den Dienst der Zuiderzeewerken uitgebracht advies Vertrouwd wordt, dat het streven om mede te werken tot het verkrijgen van een schoon geheel overal waardeering en medewerking zal genieten, omdat het geen beoogd wordt van zoo groote waar de is voor nu en voor de toekomst van land en volk. Gezien de kosten aan de droogmaking verbonden, die door het Rijk moeten borden ge dragen, mag op die waardeering en medewerking ten volle aanspraak wor den gemaakt. Te meer, omdat genoemde kanalen en meren gelegen zijn in de onmiddellijke nabijheid van het dichtst bevolkte gèdeelte van Nederland Am sterdam en omgeving en daarom ook van groote beteekenis als recreatie-oor- den en voor de beoefening van de water sport. De Commissie voo"r Landschapsschoon in Hollands Noorderkwartier vraagt voor dit alles uw belangstelling en uw mede werking. Namens de Commissie, G. NOBEL, Voorzitter, te Lutjewinkel. Th. P. H. WORTEL, Secretaris, Bergerweg 78, Alkmaar. GANDHI VRIJGELATEN. STOCKHOLM, 5 Mei (D. N. B.) Naar Je*. Britsche berichtendienst meldt, heeft de Britsch-Indische regeering besloten Gandhi onvoorwaardelijk vrij te laten, „met het oog op de medische rapporten over zijn gezondheidstoestand." De Mehatma zou op 6 Mei te 8 uur des ochtends uit de gevangehschap worden ontslagen* ZEE- EN KUSTVTSSCHERIJ AAN VERGUNNING GEBONDEN. Zooals reeds is geschied met de IJssel- meervisscherij is thans ook blijkens in het Voedselvoorzieningsblad opgeno men verordeningen van het Bedrijfschap voor Visscherijproducten uitoefenen van de zee- en kustvisscherij van een vergunning van dit bedrijfschap afhan kelijk gesteld. Aan de vergunning kun nen voorwaarden verbonden worden. De nieuwe verordeningen regelen tevens den aanvoer van visch door zee- en kustvisschers. Belanghebbenden kunnen in een offi- cieele publicatie nadere gegevens vinden. ADRESVERANDERING COMMIS SARIAAT VOOR DE BELANGEN VAN DE V.M. NEDERL. WEERMACHT. De Commissaris voor de Belangen van de v.m. Nederlandsche Weermacht te 's-Gravenhage, Lange Voorhout 7, maakt bekend, dat met ingang van 1 Mei 1944, een gedeelte van zijn Commissariaat is verhuisd naar Velp. Het. postadres is te rekenen van ge noemden datum af: Waldeck Pyrmont- laan 5 te Velp. NIEUWE POSTZEGELS. In de serie nieuwe frankeerzegels met afbeeldingen van zeehelden zullen 15 Mei as. verschijnen de zegels van. I7V2 en 22Va cent, respectievelijk met afbeeldingen van W. J. van Gent en Cornelis Evertsen, in grijs-blauwe en oranje-roode kleur, ontworpen door Hubert Levigne en Kuno Brinks. De serie is thans, op den zegel vari 25 cent na, volledig. POLITIEK WEEKPRAATJE. 's-GRAVENHAGE, 6 Mei. - Het poll-» tiek weekpraatje te zenden op Maan dag 8 Mei over Hilversum' I om 18.45 uur draagt den titelt „De elfde Mei."

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Dagblad voor Noord-Holland : Alkmaarsche editie | 1944 | | pagina 1