SS*""1
BUSSINK
PRIMA
T
VIRGINIA
te Alkmaar.
I
M
MUROPlflST
Het water, de schilder en het schiereiland.
MERKWAARDIGE DATUM
KAHKEL
VIRGINIA
Bzmvil
RUBRIEK.
PUZZLE.
I
E: Tttr
Deventer koek
DE HOFSTEDE
Nederlandsche krant vijf en
zeventig jaar geleden van
een moordenden druk bevrijd.
Martin Uitenbosch
OUR A f
Nieuw:" TULBA!
I
.leeft de wedstrijdleiding
li ingesteld, zoodat iedere
hoe laat hij of zij spelen
2n anderen kant zullen de
licht zijn, op tijd aanwe-
izoo niet, dan worden ze
begint het tournooi met
Irie dames- en heeren-en-
lagmorgen wordt met de
innen.
geen zin, nu reeds ee»
ïing te geven over de
Het zij genoeg, te ver-
Honig afwezig is, zoodat
het heeren-enkelspel ge-
Overigens verwachten
fe veel verrassingen. De
van de le en 2e ronde
lelspel: Beek, Stumpel.
[midt, Buiskool, Deetman,
F v. Leyden.
Lispel: mej. Koppen, mej.
I mej. Pranger, mej. Klok.
eldt, mej. Bronder, mevr.
En mei. de Wit.
Ibelspel: Deetman en
fk en Dijkstra; Schuurman
P. Langendijk en v. d.
Is Sypesteyn en Kroon;
Stumpel; Schmidt en
,3- D en M. v. Leyden.
lubbel: mej. A. de Wit en
lei. Eyken en Buiskool,
Irman en Kokkes, mevr.
:>ostma. mej. N. de Wit en
Walbeek en mr. v. Ley-
foppen en Koning, mej.
3. Langendijk.
1 probleem 1854 (a. en t>.)
Ivorige rubriek.
lord. Zw. 5 sch. op: 20, 21.
1 drie dammen op 16, 30, 35.
b: 32. 33. 38, 39, 42, 43, 44, 47,
intasie-probleem). Opl. 1-32—
32), 2. 38 x 27 (zw. 16 x 15),
1 34 X 32), 4. 4237 (zw. 32 X
|zw. 35 X 44), 6. 50 X 39 (zw.
Ix 38 (zw. 15 x 42), 8. 48 X 46.
Wchijl op 20 was ntet aange-
fis noodig om den tweeden
t 16 x 29 te coupeeren.
Fd Zw. 8 sch. op: 74, 62, 63.
f43". Wit 9 sch. op: 32, 34, 21,
1 13, 14. Opl.: 1. 32—41 (zw.
1—33 (zw. 43 X 22), 3. 12 X 54
14. 34—44 (zw. 64 X 43), 5. 13—
33), 6. 23 x 84!
Jh op: 10, 12, 13, 14, 16, 18. 19,
|28 30, 35, 36. Wit 14 sch. op:
434,' 37, 38, 39, 40, 44, 46,
Iwlt wint door: 4741, 46—41,
34—29, 37—32. 39 X 8, 40—34,
Kch. op: 3, 4, 8, 9, 11, 12, 13,
I27, 31 Wit 15 sch. op: 14, 15,
|24 29, 32, 38, 40, 41, 42,
linnende afruil van 9 om 9
14943, 41—37, 33—28, 29 X 39,
1 29, 15 x 24, 47 X 18!
arg voor deze week:
g5 van A. Roos te Alkmaar.
'op: 7, 8, 9, 10, 11, 14, 17. 31,
I dam op 26.
lop: 18 24, 28, 29, 32, 34, 38, 40,
Top': 71, 72, 73, 74, 63, 64, 53,
op: 43, 31, 32, 33, 34, 22, 23,
geldt: wit speelt en wint.
ld" rubriek.
vierde Juni-opgave.
ijepen?
gedoelde beroepen waren. 1.
ft. Vrachtrijder. 3. Stucadoor.
11 5. Hofmeester. 6. Assura-
fttricien. 8. Dameskapper.
^ie door velen met genoegen
a juni-prijs.
■zzlepriJs f2.50 is gewonnen
r G. van Musscher, Kenne-
62 B te Alkmaar met 1*71
goede Juni-opl.
J is van Maandag af bij
listratie van het Dagblad
[-Holland in ontvangst te
ize nieuwe opgave.
To 1 der Juli-serie).
jke lettergreep-puzzle.
I vindt men in alphabetische
[lettergrepen. Daarvan kun-
ioorden gevormd worden, die
1de verder gegeven omschrij-
mi die woorden en welk
[en de eerste letters, gelezen
laar beneden?
- ca co de do do
ger gi go gri r- ho
in ja la le li
jia ne ni ni o pa
Ira ran rei ren
He ter ter teit ti
jtrie tu us ver zil.
hgen.
r| voorkomt in de schors van
loom. 2 Chileensche goud-
jlcende mooie vogel. 4. Vraag
ling of inlichting. 5. Naald-
Romeinsch dichter. 7. Ge-
p 8. Niet te scheiden. 9.
Ldelaar van kristal. 10. On-,
Tsid. 11. Waternimf. 12. On-
1 de wiskunde.
(2 punten) tot uiterlijk
-ii 12 uur aan het Bureau de
fender motto: Puzzle-Rubriek.
[redacteur: Jac. Broersen te
nachtredactie: J. Werkman
Kunst, letteren, rechtbank:
J Aardweg te Alkmaar; prov.
■a. Klomp te Alkmaar; red.-
Adema.
Jvoor de adv.rubriek W. Ra-
loog aan de Zaan; voor de
T Bus, Alkmaar.
ecAfó. Adéko-wafel
draagt zijn;
jnaam en.*.
r
^=7
WAFELBAKKERIJ
.^MOEDER HEEFT
,j,J JEZOEK EN SCHENKT
_.CA5T EEN KOPJE THEE,
bHET ECHTE?"
I'RAACT DE
JEZOEKSTER.
or...surro(;m"
(PPEN WIEPEN
DIE IN EEN HOEKJE
VAN DE KAMER f>PELEN
"5URROC,AAT,.. JAWEL*.
MAAR.,THEESURRO<jr
y VAN SIMON PEWIT
VRAAGT VOORTAAN
NET NIEUWE KIN0ERV0E0SEL
DAT TIJDELIJK MOLENAAR'S
KINDERMEEL VERVANGT.
VERKRIJGBAAR
OP DE RIJSTBOH
EN OP DE
BESCHUITBONNEN.
Onze ruim 50-jarlge erva
ring op het gebied van
Kindervoeding staat U borg
voor de uitstekende kwaliteit
van dit nieuwe Molenaars
Kindervoedsel.
was ntet elfijd hetzelfde.
Er was koffie en ef was
De Gruyter's koffie.
Vroeger koffie,
[thans surrogaat^
Tóevoeglhg van "n weTnTg
Duderwetsche koffie*
Stroop maakt hét koffie*
Surrogaat nog geuriger
«n krachtiger. Vraag duf
bi} het besteden van'Uv*
koffiesurrogaatbon ook'
Wat koffiestroop, ïondef
bon. Er ts -voldoende
voor elk gezin
CE KOFFIE- EN T.HEEZAAK ËJË
©tc ecdt
cati den «enters
„dat ghy noch nyemant
van uwer wegen anders,
mlttel seemen (honing)
omgaan sullen dan op-
reght, te weten dat ghy
gheen waeter daertoe
gebruycken en sullen"
Toen al. In 1598, bestond
Bussink en het befaamde re
cept. nu nog het geheim en
uw waarborg voor de onover
troffen kwaliteit en den
apart en, heerlijken smaak
vanBusslnk'sDeventerKoek.
Later weer volop verkrijgbaar.
tang) dmischm mg
\toi stand gekomenh
Coore» rijft do vazM vaa
MUROP1AST zoo o porton hef*
tont U ze onmfddallijk. Ieder
model munt vit door tieriljk*
beid en bijzonder fraaie lint
IET at OP
éat iedere voos
Ij voorzien van
nevenstaand
MUROPIAST
merk)
Verkoopkantoor: Crabetstraat 59,
Gouda,/*
door A. C. VAN KAMPEN.
Aan het einde van 't schiereiland, dat
Noord-Holland heet. waar de hèl-groene
polders uitloopen op de granieten bar
rières van den Dijk, ligt, aan drie zijden
door het water omsloten, Den Helder.
Den Helder.... water-land. Land van
witte meeuwen in staal-blauwe luchten.
Land van orgelende strand-branding, van
uitloopende brekers op grauw-grijs zand.
En van bloedroode zeeanemonen, vastge
zogen op het hout en het steen aan de
kust.
In en bij deze stad domineert het wa
ter: het vormde het land en het vormde
de menschen. Dat is geen wonder, want
w h r je komt aan den kop van 't
schiereiland zijn de zoute geuren van het
Marsdiep en de verderop liggende Noord
zee waarneembaar. En dat is altijd de
geur geweest van de oneindigheid, van
het mysterie der zeven zeeën, van het
blauwe heelal, dat de wereld omvloeit,
van het leven zélf, dat tusschen hemel en
aarde zweeft.
De mensch streed aan dit schiereiland
alle eeuwen, zoolang de mensch en de
zee bestaan hebben, m t de zee. De zee
was en is en zal altijd blijven: mysterie.
Zij verderft de menschen en voert hen
tot de opperste hoogten van een groot
geluk. Zij is lieflijk als een jonge bruid
en leidt hen, die zich aan haar geven,
ten verderve. Geliefde en verderfster
tegelijk.... dêit is de zee.
fTRGENS in Den Helder, in het hart van
1-* het Tuindorp, woont een man. Zijn
naam is Engel Luidenga en in zijn vrije
uren schildert hij. Dat doen er zoovelen,
en er zou niets bijzonders ln gelegen
zijn, alsdeze man die géén zeeman
is, niet streed met de zee, streed met dat
ontzaglijk en onoplosbaar mysterie, dat
water heet.
Een zoon van Den Helder, geboren en
getogen bij het klokkend water in de ka
nalen en bij de vlotten aan den buiten
kant. Een mensch, luisterend naar de
stemmen, die men kan hooren in het
orgelen van de branding, in het ziedend-
sissend uitloopen van brekers op hard
blauw basalt, en in de glanzende kink
hoorns, die de kinderen aan 't strand
vinden.
Luidenga schildert al vele jaren. Van
z'n dertiende af, maar eerst sedert een
paar Jaar heeft hij de stem verstaan van
het water. En hij is thans aan het leeren
het water te schilderen.
TK heb eens een verhaal gelezen over
A Leonardo, den Florentijn, schilder van La
Gioconda; hij liet de vrouw, die hem
meer was dan zijn eigen leven, poseeren,
dagen..,, weken.... een eindeloozen tijd,
Maar nimmer kwam het schilderij klaar.
En Leonardo was de grootste schilder
van zijn tijd en zijn naam werd onster
felijk. Waar wachtte hij opOp de
vonk der heilige inspiratie, die La Gio
conda van een schilderstuk het goddelijke
leven zélf zou doen worden.
Engel Luidenga weet wat water is: hij
zag het, zooals alle kinderen van dit
schiereiland, dat Noord-Holland heet, het
gezien hebben, maar waarvan slechts en
kelen, als ze ouder worden, het geluk
kennen het te mogen verstéén. Het wa
ter. zooals het daar ligt voor den Dijk:
wijd en blauw en grijs. Het bestaat uit
golven: die komen en die gaan. Zwerven
langs de strandlijn, worden opgevangen
door het land, keeren zich om, en gaan
verder.
EN6EÜ LthDWGA
T UIDENGA behoeft niet meer te ver-
tellen dat hij worstelt met de zee, dat hij
strijdt met het water, omdat hij dit be
dwingen wil. Niet met een schip, niet met
de techniek van een super-gemechaniseer-
den tijd, doch alleen maar met de spitse
punten van een dun penseel. En met wat
kleur, uitgesmeerd op een palet.
Merkwaardig, een mensch. die na zijn
dagtaak ten strijde gaat tegen de zee, en
die het als zijn hoogste ideaal gesteld
heeft eenmaal het water te kunnen schil
deren in al zijn grootschheid en al zijn
diep mysterie.
Het water is een lévend element. Het
sterft en wordt geboren in het zelfde
oogenblik. Het is er en als men het grijpt
is het al verdwenen. Het is niets en het
is alles. Een golf gaat en verdwijnt en
niemand weet waar het begin en niemand
waar het einde is. Geen zeeman, die het
vertellen kan. Het is het vreemdste dat
er is tusschen hemel en aarde en slechts
weinigen vermogen het geheim te ver
staan.
Engel Luidenga, ln Den Helder, werkt
stil door, aan de punt van dit schier
eiland. Zijn atelier is een simpele kamer
met wat Meidoorn en tulpen opgesierd
en een paar doeken aan de wanden. Zijn
wereld, de andere wereld, is de zee, het
water, de strandlijn. Met zeesterren,
wier, schelpen en wat strandvond er
tegenop.
Van den zoeker Luidenga hoort men
nog.
Op het schiereiland en verderop I
door TRUUS GERHARDT.
Rechtschapen is 't gelaat van Hollands trotsche hoeve,
waar zich het leven van een land in samentrekt;
rechtschapen is de koele strengheid van haar stroeve
beslotenheid en rust, waarvoor de dijk zich strekt,
die ledre naadring weert en haar in de armen knelt
met 't dreigende gebaar van wie naijvrig zijn.
De stugge horren, stuursch ter vensters opgesteld
tot een vierdubb'le wacht; 't hooghartige gordijn,
waarop het bloempatroon tot strakken afweer werd;
en, voor de ramen tot een bolwerk opgesnoeid,
't geknotte loofhout, dat den blik den weg verspert
en aan drie kanten 't licht in groene kluisters boeit:
Dit is 't eenzelvig huis. dat zich naar binnen keert,
waar Holland werkt en bidt bij 't stroomen der getijden,
waEr stram gevouwen hande' en streng geloof belijden
en een rechtzinnig volk zijn God in arbeid eert.
(Uit „Dichters van dezen tijd")
1)
Een waardige nazaat van
de Bergensche School.
Herhaaldelijk wezen wij er op, dat ln
Alkmaar de beeldende kunst met succes
beoefend wordt. Wij behoeven slechts te
herinneren aan de tentoonstellingen van
„Doorwerken" en van „Kunst zij ons
Doel", de exposities van Dirk Nap en die
van het werk van Koos Stikvoort.
Eén van de Alkmaarsche schilders, die
nog niet in de openbaarheid is getreden,
maar om de kwaliteit van zijn werk naar
voren dient te worden gebracht is de
schilder-timmerman Martin Uitenbosch,
wiens werk men thans in de kunstzaal
van den heer P. Boendermaker, Loudels-
weg te Bergen, kan bewonderen. Zijn stil
levens zijn, wat de vormgeving en kleur
betreft, een openbaring. Een bruine kan,
een boek, wat vruchten en een geranium
componeert hij in rijke kleuren tot een
kunstwerk. Om tot dezen zuiveren een
voud te komen moet deze schilder inner
lijk heel wat hebben doorgemaakt. Zijn
werk bewijst reeds thans, dat hij voelt,
dat het hoogste in de kleur tot uiting kan
worden gebracht.
Een schilderij van Uitenbosch toont
groote verwantschap met het werk van
Colnot en van Piet van Wijngaerdt. Ook
hij werkt bij voorkeur met dikke ruime
verf en hij schept schoonheid in de
tegenstelling tusschen licht en donker.
Uit zijn werk spreekt zijn romantische
natuur. Hoe meer men het ziet, hoe meer
men voelt de expressieve kracht, die er
van uitgaat. Een enkel doekje met figuur,
vol actie, wijst er op, dat hij in die rich
ting nog veel kan bereiken. Wij werden
door de verschillende doeken van Uiten
bosch dermate gegrepen, dat wij den nog
weinig bekenden schilder eens in zijn wo
ning in de Tuinstraat te Alk
maar zijn gaan opzoeken. Wij trof
fen daar een door zijn arbeid' eenvoudig
gebleven man, die het nog w&t prettig
vond, dat hij 3 dagen per week als tim
merman werkzaam is, omdat hij temidden
van de jongens een stimulans vindt, een
voudig te blijven.
„Financieel zou het mijn voordeel zijn",
aldus Uitenbosch, mijn handwerk als tim
merman er aan te geven. De heer Boen
dermaker ls niet alleen een goed kunst
kenner, maar blijkbaar ook een goed ver-
kooper en ook andere kunsthandelaren
koopen gra?g mijn werk en dringen er
op aan, dat ik meer maak. Ik voel daar
echter niets voor, omdat lk vrees, dat
ook ik dan, als zoo velen ln dezen tijd,
tot het vervaardigen van verkoopertjes
zou overgaan en dan de innerlijke vreug
de zou moeten missen, die het scheppen
van een goed schilderij geeft. Een schil
derij is voor mij een innerlijke beleve
nis. Zonder dat kan er wel een knap
schilderij, maar geen kunst geschapen
worden. Wanneer lk niet gedisponeerd
ben maak ik de lijsten voor mijn schil
derijen. Mijn atelier is niet groot, maar
groot genoeg voor het maken van stil
levens, met de studie waarvan ik mij
thans bij voorkeur bezig houd".
De genoegelijkheid van den heer Uiten
bosch in zijn tot een atelierwoning om
gebouwde arbeidswoning bewees ons. dat
hij niet tot de slechtste levensbeschou
wing was gekomen. Op onze vraag hoe
hij tot het schilderen was gekomen, ver
telde hij ons, dat reeds op de lagere
school zijn liefde voor het teekenen zich
openbaarde. Daar was het meester Schip
per, die verklaarde, dat het zonde was,
dat hij timmerman moest worden. De
wensch van mijn vader was echter, dat
lk bouwkundige werd en lk ging naer
de Ambachtsschool, maar bleef de lessen
in teekenenen van den heer Gründlehner,
van wien ik veel leerde, volgen. Ook van
den architect Groen, die in zijn vak een
kunstenaar is, heb ik later veel geleerd.
Van den heer Vos, den directeur van het
Bouw- en Woningtoezicht kreeg ik les in
het lijnteekenen, maar ook hij zag, dat
ik meer aanleg voor het handteekenen
had. In mijn vrijen tijd ging ik schilde
ren. Voor een twaalftal jaren zag ik in
het stedelijk museum te Alkmaar de ten-
stelling van het werk van Colnot en daar
werd ik wakker geschud. Ik ben toen
hard gaan werken, bezocht veel tentoon
stellingen en gedurende vele jaren de
kunstzaal van den heer Boendermaker,
waar ik veel van de Bergensche School
leerde. Ik kwam daar als belangstellende
en maakte nimmer bekend, dat ik ook
schilderde. Er is heel wat voor noodig,
zoo ging hij voort, om tot den eenvoud
van het werk der schilders van de Ber
gensche School te komen. Nu ben ik al
tien jaar lid van „Kunst zij ons Doel"
waarvan de oefenavonden mij lief zijn ge
worden."
Martin Uitenbosch openbaart zich als
een belangrijk voortzetter van de Ber
gensche School. Kunstbelangstellenden,
die kennis met zijn werk willen maken,
raden wij aan een bezoek te brengen aan
de kunstzaal van den heer Boendermaker
te Bergen, waar men vele van zijn doe
ken geëxposeerd vindt.
D. A. KLOMP.
In het jaar 1605 gaven Aartshertog Al-
bert en Aartshertogin Isabella aan een
zekeren Verhoeven in Antwerpen octrooi
„om te mogen drucken ende te snijden
in hout ofte op copere platen ende te
vercoopen in alle de Landen van Hare ge-
hoorsaemheydt alle de Nieuwe Tijdingen,
Vlctorien, Belegeringhen ende Innemen
van steden, die dselve Princen sullen doen
oft becomen, soo In Vrieslandt oft om-
trendt den Rhijn."
Dit was in Europa de eerste officieele
kroning van de Koningin der Aarde, de
Persl
De navolging.
Het voorbeeld vond ln de Noordelijke
Nederlanden spoedig navolging. In 1619
werd in een te Amsterdam verschijnend
blaadje de terechtstelling van Johan van
Oldenbarneveldt beschreven en aan het
slot van het verslag stond de navolgende
aankondiging te lezen: „Wat voorders
passeert sal lek U.E. toecomende Vrij-
daghe in de Courante mededeelen." Maar
reeds daarvóór kreeg het volk zijn
nieuws. Zoo spreken Hooft en Brederode
in hun werken, die in 1617 en 1618 het
licht zagen, van „nouvelles", die twee
maal per week verschenen.
Al die vliegende blaadjes echter
Broer Jansz was bijvoorbeeld ln 1607 al
een bekend courantenuitgever kwamen
zeer onregelmatig. Zij werden geboren,
gaven zoo nu en dan blijk van leven en
stierven meestal weer een roemloozen
dood. Het zou in Nederland nog langer
dan een halve eeuw duren, voordat er
regelmatig een courant ging verschijnen.
Eerst ln 1686 toen Gaesbeeck in Lelden
de zaak der berichtgeving deugdelijk aan
gepakt had werden o.a. in de provincies
Holland, Utrecht en Gelderland regelma
tig nieuwsbladen gesticht.
Deze bladen lagen zeer aan banden en
verschenen in het bijzonder wat de
rubriek „Buitenland" betrof onder een
scherp toezicht der Overheid. Over staats
zaken bewaarden zij een angstvallig stil
zwijgen, want de regeerders zagen on
gaarne, dat hun doen en laten aan de
groote klok werd gehangen. In die dagen
verkeerde ook het advertentiewezen nog
in een uiterst primitief stadium. Eerst
omstreeks het midden der achttiende
eeuw werd dat anders en kregen de ad
vertenties een algemeen maatschappelijk
karakter.
Lasten op het nieuwsblad.
Dat vele courantenuitgevers het op den
duur niet bolwerken konden, lag voor de
hand, want aan elke uitgave was de be
taling van een recht verbonden. Deze gel
den vloeiden ln de kas van ziekenhuizen
of kwamen onmiddellijk aan de stede
lijke schatkist tengoede. Dit recht was
gewoonlijk niet gering, en de overheid,
van haar zijde, deed niets om de nieuws
bladen, door het verstrekken van inlich
tingen aan de redacties, aantrekkelijker
en meer lezenswaard te maken. Hier
sneed het mes slechts van één kant.
Onder het bewind van Stadhouder Wil
lem V kwam in de Nederlandsche pers
een ander aspect. De kolommen werden
gevuld met staatkundige polemiek. De
strijd der partijen barstte in de pers los,
zooals Mr. L. J. Plemp van Duiveland het
kernachtig en kort zegt.
Tegen het einde van de achttiende
eeuw kwam de „familie-annonce" een
woordje meespreken. De Overheid was er
als de kippen bij om hier een slaatje uit
te slaan, en zij bepaalde, dat van elke
geboorteadvertentie fis. 1.—van elk
doodsbericht fis. 2.en van elke huwe
lijksadvertentie fis. 8.— betaald moesten
worden, ongeacht 2 stuivers voor zegel-
MatHtdégtehe
Augustus.
Heden Is het 75 Jaar geleden, dat
het dagbladzegel werd afgeschaft
Dit feit was van zeer groote beteekenis
voor de dagbladpers, daar de druk
van den fiscus op de prijzen der dag
bladen door dit besluit werd opge
heven. Het belastingstempel op een
dagblad uit den tijd voor den Isten
Juli 1869 CNF/v. Rhqn/Pax m
recht. In 1805 werden de duimschroeven
nog wat steviger aangedraaid en werd
van de couranten per vel druks een zegel
recht van 1 a 2 penningen geheven, waar
mede het beruchte „dagbladzegel" gebo
ren was. Dit dagbladzegel beteekende te
zamen met de andere rechten, dat circa
60®/o van de bruto opbrengst van het dag
bladwezen naar den Staat ging.
De oppositie tegen dezen moordenden
druk werd, zooals licht te begrijpen is,
steeds grooter, en leidde in 1867 tot de
oprichting van het Anti-Dagbladzegel-
Verbond. Een rede, uitgesproken door den
heer van Lee op het Negende Taal- en
Letterkundig Congres had tot gevolg, dat
een jaar later, in 1868, de regeering de
zaak terhand nam en 1 Juli 1869 dus
vandaag vijf en zeventig jaar geleden
werd het Nederlandsche dagbladwezen be
vrijd van het knellende harnas van dag
bladzegel en andere rechten. Van dien dag
af kon het Nederlandsche dagblad zijn
vleugels ontvouwen tot wij deren vlucht.
H. P. VAN DEN AARDWEG.
1) Bij het schrijven van dit artikel is o.a.
gebruik gemaakt van „Journalistiek in
Nederland" door Plemp van Duiveland.
2.0M£R.~'l N~ZAA.NO AM1
OFFICIEELE PUBLICATIES.
Bonnen „Aardappelen 27".
De In het stadgebied uitgereikte bon
nen „Aardappelen 27" dat zijn dus de
bonnen zonder den opdruk „land",
welke tot en met 1 Juli 1944 recht geven
op het koopen van 2 rantsoenen brood,
kunnen tot en met 7 Juli a.s. bij de dis
tributiediensten worden ingeleverd teza
men met de overige voor inlevering in
aanmerking komende broodbonnen, ter
verkrijging van een gezegeld ontvangst
bewijs bloem of meel.
Groentebonnen 8e periode.
Handelaren in groente en fruit dienen
de van 25 Juni t/m. 1 Juli '44 van de
klanten ontvangen bonnen „Groente 8e
periode 1944" op Maandag 3 en Dinsdag
4 Juli a.s. bij de plaatselijke distributie
diensten ln te leveren ter verkrijging van
toewijzingen. Zij moeten deze toewijzin
gen van 5 t/m. 8 Juli bij het plaatselijk
verdeelkantoor Inleveren, teneinde een
toewijzing te verkrijgen, waarmede zij
zich van 9 Juli tot en met 5 Augustus
1944 kunnen bevoorraden.
Distributie vette kaas.
De distributiediensten reiken van 3 t/m.
7 Juli a.s. bij de inlevering van bonnen
„Algemeen 154" toewijzingen kaas uit,
die voorzien zijn van een distributie-
zegel, waarop het stempel van den dis-
tributiedienst ls geplaatst en uitsluitend
recht geven op het koopen van vette
kaas. De inlevering van bovengenoemde
bonnen dient te geschieden in veelvou
den van tien rantsoenen met een mini
mum van tien rantsoenen. Indien detail
listen het aantal in te leveren bonnen
niet op een tienvoud kunnen inleveren,
mogen zij ten hoogste 9 bonnen „Alge
meen 158" ter aanvulling tot een tien-
vouw bijplakken. Daar bij de inleveringen
van toewijzingen kaas met een distribu-
tïczegel, ter verkrijging van een verza-
meltoewijzing kaas, deze verzameltoewij-
zingen eveneens van een distributiezegel
worden voorzien, dienen de detaillisten
de gezegelde toewijzingen kaas, afzonder
lijk van de toewijzingen kaas zonder
zegel, bij de distributiediensten in te
leveren. De aflevering van de vette kaas
aan consumenten, die tijdig hun bonnen
bij den winkelier hebbén Ingeleverd,
dient te geschieden van 25 Juli t/m. 5
Augustus '44.
Distributie van aardappelen.
Detaillisten kunnen de voor aardappe
len aangewezen reservebonnen a56, b56,
c56, d56. e56, m49, m53. en m55, tezamen
met eventueele restantbonnen „Aardap
pelen 26" en „toeslag 26", van 3 tot en
met 7 Juli a.s. bij de distributiediensten
inleveren ter verkrijging van een toewij
zing aardappelen.
Distributie van Jam.
Grossiers ln jam kunnen tot en met
22 Juli a.s. tweemaal per week de toe
wijzingen jam bij den distributiedienst
inwisselen tegen verzameltoewijzingen.
Kunstmeststoffen seizoen '44/'45.
Voor het met ingang van 1 Juli a.s.
beginnende bemestingsjaar '44/'45 ontvan
gen alle land- en tuinbouwers zoo spoe
dig mogelijk van de provinciale voedsel-
commissarissen een kunstmesttoewijzing.
Evenals vorige jaren zijn de thans uit te
reiken stikstof- en kalibonnen voorzien
van opdruk 1 t/m 5 In verband met de
zeer onzekere vooruitzichten t.a.v. den
import van Thomasslakkenmeel worden
voorloopig slechts voor uitzonderingsge
vallen fosfortoewijzingen verstrekt. In het
algemeen behoeven de land- en tuinbou
wers voor het verkrijgen van hun kunst-
mesttoewijzingen geen nieuwe aanvraag
formulieren in te dienen. Mocht zulks in
bepaalde gevallen w e 1 noodig zijn, dan
zullen de provinciale voedselcommissa-
risscn hiervan nader mededepling doen
Geldig zijn verklaard: stikstofbonnen nr.
1; fosforzuurbonnen nr. 1 en kalibon
nen nr. 1 en nr. 2. De stikstofbonnen nr.
1 en de kalibonnen nr. 1 en nr. 2 be
houden hun geldigheid tot uiterlijk 31
Augustus '44. De verbruikers dienen deze
zegels uiterlijk 24 Augustus a.s. bij hun
leveranciers in te leveren, opdat dezen
voor tijdige inzending der bonnen kun
nen zorgdragen ter verkrijging van een
aankoopmachtiging. Bonnen, welke na
den vervaldatum binnenkomen, kunnen
onder geen voorwaarde meer worden
geaccepteerd. De fosforzuurbonnen nr. 1
blijven tot nader order geldig. Na 31
Juli '44 mogen geen kunstmeststoffen
meer worden afgeleverd op bonnen van
het seizoen '43/'44.
Bureau landbouwmachines en -gereed
schappen.
Met ingang van 30 Juni '44 is het Bu
reau landbouwmachines en -gereedschap-
pen van het Bureau voor de metalen-
verwerkende industrie, Riouwstraat 170-
172 te 's-Gravenhage, gevestigd te Ede,
Stationsweg 31, tel. 8383. Van dien datum
af wende men zich voor bezoek en tele
foongesprekken tot genoemd adres. Cor
respondentie dient gericht te blijven
aan het Bureau voor de metalenverwer-
kende industrie, Riouwstraat 174 t/m 186,
Den Haag. Door het Bureau landbouw
machines en -gereedschappen kan van
28 Juni t/m i Juli geen bezoek worden
afgewacht.
Erkenning van BedrUfsgenooten.
Met ingang van 1 Juli '44 verliezen de
door de Nederlandsche groenten- en fruit-
centrale destijds aan tuïnzaadtelers, -han
delaren en -exporteurs uitgereikte orga
nisatienummers hun geldigheid. Van dien
datum af is het telen, respectievelijk doen
telen, van tuinbouwzaden en tuinbouw-
pootgoed slechts geoorloofd aan de be-
drijfsgenooten, die als selecteurs zijn er
kend, ingedeeld in de groep S en in het
bezit van een daartoe strekkend bewijs
en nummer, afgegeven door het bedrijf-
JEUGDUITZENDINGEN VAN DEN
NEDERLANDSCHEN OMROEP
in de week van 2—8 Juli 1944.
Zondag 2 Juli:
14.00 uur Hilv. n. „De prinses en de
dwergen" is de titel van het verhaal
voor de jeugd, van mej. J. Tielens.
14.15 uur Hilv. II. De oudere jeugd hoort
iets over „Zeilen" door L. v. d. Waals.
Maandag 3 Juli:
11.00 uur Hilv. I. De Kleuterklas o.l.v.
Mama Rendel.
17.00 uur Hilv. I. Vandaag Is het 8ste
deel van het vervolgluisterspel voor de
jeugd „Postduiven voor den Prins" aan
de beurt.
19.15 uur Hilv. II. Even een verhaaltje
voor bedtijd.
Dinsdag 4 Juli:
18,45 uur Hilv. I. JeugSstormuitzending.
De stormer spreekt tot de rijpere Neder
landsche jeugd over het onderwerp:
„Ras en Toekomst".
19.15 uur Hilv. II. Even een verhaaltje
voor bedtijd.
Woensdag 5 Juli:
13.45 uur Hilv. I. „De Bromtol" brengt
weer een liedje, een verhaaltje en een
gram.plaat.1e voor de kleuters.
17.00 uur Hilv. I. Voor Jonge menschen.
17.00—17.20 de jeugd mag vragen. 17.20—
17,40 Het 12de deel van ons vervolg luis
terspel „1001 Nacht fabel". 17.40—17.45
Vijf minuten gram.muziek. 17.45—18.00
Van de groote reis van Kabouter Kar-
perton" hooren jullie het zesde deel.
19.15 uur Hilv. II. Even een verhaaltje
voor bedtijd.
Donderdag 6 Juli:
19.15 uur Hilv. H. Even een verhaaltje
voor bedtijd.
Vrijdag 7 Juli:
11.00 uur Hilv. I. De kleuterklas o.l.v.
Mama Rendel.
19.15 uur Hilv. II. Even een verhaaltje
voor bedtijd.
Zaterdag 8 Juli:
10.45 uur £ilv. I. Op bezoek bij de zieke
kinderen.
15.00 uur Hilv. II. „De Grabbelton"
brengt vanmiddag: raadsels en puzzles
voor de jeugd.
19.15 uur Hilv. n. Even een verhaaltje
voor bedtijd.
KOFFIESURROGAAT VAMf
Echte
smaak
Amateur-tabaksplanters!
tabaksfabriek Ten Have levert
U thans origineele Virginia*
tabaksaus, mét gebruiksaan
wijzing. 'Jw sigarenwinkelier
kan U aan een oakje helpen,
prijs 20 ct. (Voldoende voor
250 Gr. tabak). Ook geschikt
voor Beka-shag.
TABAKSAUS
Alleen verkrijgbaar
•Fa. K. TEN HAVE
TABAKSKERVERIJ SINDS 1828
Oeef hem gezondheid mee:
KALK MET D!
Kalk.... met VitamineD om
die bouwstof te laten opne
men. De lekkere Dagravlt-
tabletten.ook voor Moederl
O A. de Graaf* Handel Induttrf»
©AGRA C.V.. Poslb 60S, A'dom-C
I>ie echt Fijne smaak, <3at cro-
quante en luchtige, waardoor Uw
tulband, cake of gebak zoo'n
puderwetsche lekkernij wordt,
eerkrijgt U alléén met Tulba,
liet extra fijne banketbakkers
poeder van Terwce. Tulba is cco
kwaliteitsproduct! Probeert
BANKETBAKKERS
POEDER
schap voor tuinbouwzaden. Het overeen
komstige geldt voor het verhandelen en
gros, resp. en detail, resp. voor den ex
port. Deze handelingen zijn van Juli
1944 af uitsluitend toegestaan aan bedrijfs-
genooten, die als groothandelaar, resp.
kleinhandelaar, resp. exporteur zijn er
kend, ingedeeld in groep G, resp. groep
D, resp. groep E en in het bezit van een
daartoe strekkend bewijs en erkennings
nummer, door het bedrijfschap afgegeven,
Hun, die deze werkzaamheden op recht
matige wijze wenschen uit te oefenen en
zich nog niet om erkenning tot het be
drijfschap hebben gewend, wordt dringend
aangeraden alsnog de noodige stappen
hiertoe te doen, aangezien tegen hen, die
deze werkzaamheden na 1 Juli '44 uit
oefenen zonder daartoe erkend te zijn,
opgetreden zal worden
BEKENDMAKING VAN DEN
GEMACHTIGDE VOOR DE PRIJZEN
op grond van het uitvoeringsvoorschrift
van het prysvormingsbesluit inlichtingen
fabrikanten van industrieele producten
no. 2.
Inlichtingen vervaardigers en Importeurs
van tasschen.
Vervaardigers en importeurs van alle
soorten tasschen, zooals handtasschen, por
tefeuilles, geldtasschen. actentasschen,
schooltasschen, etui's, boodschappentas-
schen, boekomslagen, avondtaschjes, fiets-
tasschen en dergelijke artikelen zijn ver
plicht aan den Gemachtigde voor de prij
zen de volgende inlichtingen te verstrek
ken:
Naam van de onderneming;
Kantoor: straat, huisnummer en plaats:
Soort onderneming: naamlooze vennoot
schap, vennootschap onder firma e.d.;
Naam van de directeuren, firmanten of
eigenaren;
nummgr van de verwerkings- en de be-
drijfsvergunning en datum, waarop deze
zijn verstrekt;
De benaming, waaronder de verschillen
de artikelen in den handel worden ge
bracht;
De prijs, waartegen de verschillende ar
tikelen in den handel worden gebr,
alsmede de leverings- en betalingscondi
ties (franco of niet-franco. betalings- en
hoeveelheidskortingen e.d.);
Nummers en datum van prijsvaststel
lingen, alsmede instantie, die deze moge
lijk vroeger gegeven heeft, onder welke
benaming of welken vorm ook;
Een calculatie v^i de vervaardigde arti
kelen, groepsgewijze voor elk artikel af
zonderlijk; deze calculatie moet tenminste
de volgende factoren bevatten: materia
len, loonen. onkosten en winst.
De bovenstaande gegevens dienen af
zonderlijk vermeld, tezamen met een
monster van elk artikel afzonderlijk,
waaraan een label met de benaming van
het artikel, den tot nu toe berekenden
prijs, benevens naam en adres, zooals
bovenbedoeld is bevestigd, onder verwij
zing naar de daarbij behoorende calcula
tie. voor den 15den Augustus 1944 aan den
gemachtigde voor de prijzen, Deventer,
Bagijnenstraat 1, te worden ingezonden.
De bovengenoemde bepalingen zijn ook
van toepassing op artikelen, die door ver
vaardigers na -het genoemde tijdpunt voor
den eersten keer of opnieuw in den han
del worden gebracht, vóór zulks plaats
vindt.
De bovenstaande bepalingen gelden niet
voor tasschen uit riet, elhasnoer, biezen,
touw en overige vervangingsmaterialen,
die onder het prijsvoorschrift 1944 riet
meubelen en aanverwante artikelen val
len, en voor tasschen uit leder.
De prijs voor worstnat.
Voor worstnat geldt de prijzenbeschik-
king 1940 no. 1, De Gemachtigde voor de
prijzen deelt echter mee, dat niet tot ver
volging zal worden overgegaan, indien
voor onverdund worstnat, verkregen bij
het voorkoken van vleesch en afvallen
ten behoeve van de worstbereiding, ten
hoogste f 0.05 per liter in rekening wordt
gebracht.
Prijzen vroege aardappelen.
De Gemachtigde voor de prijzen maakt
bekend dat voor de vroege aardappelen
van de oogst 1944 aan den consument ten
•"•oocyte onderstaande prijzen mogen wor-
J"*n berekend:
Povpti r->m. 11 ct. per kg.
Beneden 28 mm. (kriel) 7 ct. per kg.
I >1
