e? s et i#
Üf Mam Ei mÊ?
UITGAVE VAN DE STICHTING NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR WIERINGEN - WIERINGERMEER EN OMSTREKEN
1846 EEUWFEEST VAN DEN 1946
ANNA PAULOWNAPOLDER.
Woensdag 11 September 1946
Eerste Jaargang No. 85.
Redactie - SecretariaatKlieftstraat 12,
liippolytuslioef Wieringen. Telef. No. 103.
Administratie en directie
J. Ridder, Markt A 84, Schagen.
Tel. ao. 455. Na 17 u. no. 392. Giro-no. 287814.
Een vrfyAat leeft,
Bouwt c.A zijn toekomst l
Dit blad verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Abonnementsprijs f 1.80 per kalenderkwartaal
Advertentieprijs 8 cent per m.m. druk,
Kleine annonces l 0.80 per stuk van ten
hoogste 4 regels.
Enorm was het risico, dat zij aanvaardden,
die tot deze inpoldering niet slechts het
initiatief namen, maar bovendien uit privé-
vermogen de daarvoor benoodigde gelden
verstrekten en enorm ook zijn de slagen
geweest, welke zij hebben moeten dragen.
Maar niettegenstaande tegenslagen en g-roote
geldelijke verliezen is het werk voorbereid,
aangevangen, voortgezet en voleindigd door
initiatief, durf en doorzettingsvermogen van
Nederlandsche particulieren,, van Hollandsche
pioniers in hun onverzettelijken strijd tegen
den oerouden vijand het .water.
Honderd jaar oud is de
Anna Paulownapolder. Wij
bewoners van de Wieringer-
meer, wij moeten hier even
'bij stilstaan en ons realisee-
ren wat dit heeft te beteeke.
nen. Onze jonge polder, die
in de zestien jaren van zijn
bestaan reeds zooveel zorgen
meemaakte, die velen zweet,
en tranen heeft gekost, maar
die ook velen reeds jaren van
geluk en voorspoed bezorgde,
grenst aan een oudere broer,
die vandaag zijn honderd,
sten verjaardag viert.
Er bestaan punten van
overeenkomst tusschen deze
twee polders, doch zijn ont
staan en zijn voortbestaan
kenschetst de Anna Paulow
napolder wel zeer speciaal
door de eerste tientallen van
jaren, jaren van teleurstel
ling en groote verliezen, ge
paard met groote tekorten
en armoede voor zijn bewo
ners.
De inpoldering van dezen,
naar de gemalin van Koning
Willem II genoemden polder,
welks oppervlakte ongeveer
een kwart van de Wieringer-
meer bedraagt, was honderd
jaar geleden een onderne
ming, waarvoor men min
stens evenveel, zoo niet meer
respect moet hebben dan
voor onzen eersten Zuiderzee
polder, immers, hetgeen hier
in de twintigste eeuw tot
stand kwam. is weliswaar,
evenals voorheen, het resul
taat van samenwerking van
Nederlandsch vernuft met
Nederlandschen arbeid, maar
hier stonden de meest mo
derne technische hulpmidde
len ter beschikking, terwijl
het geheel werd gefinancierd
door den Staat.
Een eeuw geleden was er
geen sprake van initiatief of
financiering van Staatswege,
in tegendeel voor het stuk
zeewater, dat „verloren" zou
gaan docr de inpoldering,
moest aan de Staat, betaald
worden, terwijl geen techni
sche' hulpmiddelen, welke
ook maar eenigermate verge
leken zouden kunnen worden
met die van thans, ter be
schikking stonden. Deze
woorden van den Dijkgraaf.
Mr. Mijnlieff, zal de lezer
volkomen onderschrijven.
Ter gelegenheid van dit
zeldzame jubileum hebben
Dijkgraaf en Heemraden van
den Anna Paulownapolder
de geschiedenis van de tot
standkoming van hun poL
der. alsmede van zijn ont
wikkeling gedurende de eer
ste honderd jaar van zijn
1 bestaan het licht doen zien.
\n een fraai boekwerk heb
ben de samenstellers hiervan,
I de heeren C. Keijzer Secre
taris van het Waterschap en
I Mr. H. Jonker Hzn., beiden
te Anna Paulowna zich op
waarlijk unieke wijze van
hun taak gekweten. Het be_
stek van ons artikel laat niet
toe hierover verder uit te
wijden. Laten wij volstaan
I met hieruit enkele grepen te
doen, welke ons als Wierin.
j germeerders speciaal interes.
seeren.
De ondernemers
De inpoldering geschiedde
door de Maatschappij tot in
dijking van den Anna Pau.
lowna.polder, opgericht op
24 "December 1844. Aamie.
mers voor het leggen van
den afsluitdijk rond den pol.
der was de firma Langeveld
en Co., vertegenwoordigd
door de heeren A. Visser te
Sliedregt, G. Hoogendoorn te
Hardinxveld en J. Lanser te
Zijpe. De aanneemsom be_
droeg f 615.000.
-Als directeur der Maat-
schappij was benoemd de
heer J. C. de Leeuw, de eer
ste dijkgraaf en later ook de
eerste Burgemeester van den
polder.
In 1846 was de geheele pol.
der omdijkt.
De eerste bewoners.
De meeste van de 1800 a
I 2000 polderjongens, die m
verplaatsbare rieten hutten
j langs den in aanleg zijnden
I dijk van de Kooi naar Wie_
ringerwaard verbleven, ver.'
i dwenen, nadat de dijk ge.
reed was gekomen. Enkelen
j bleven achter en zetten ziet",
met. vrouw en kinderen bij
de Van Ewijcksluis neer.
Een merkwaardig stukje
geschiedenis is verbonden
aan de vestiging van een
aantal Geldersche gezinnen
Midden in de Betuwe, in het
kleine Hemmen, genoot de
Herv. predikant. Ds. Hel
dring, een bekenden naam
als schrijver van Betuwsche
volksverhalen en als drank
bestrijder Diep bewogen dooi
de bittere armoede van de
dichte landbouwbevolking in
zijn omgeving, nam hij in
1345/46 toen de aardappel
ziekte bijna hongersnood ver
oorzaakte, bij herhaling de
pen op om overbrenging van
deze mensehen te bepleiten
naar betere streken. Hij
vroeg de regeering en leiden,
de kringen ernstige pogingen
aan te wenden om hier te
lande bestaansmogelijkheden
te vinden voor al diegenen
die tot werkln bereid en in j
staat waren. Dit trok de I
aandacht van de Anna Pau.l
lowna Mij. die Ds. Heldring!
verzocht een vijftigtal van:
zulke „soliede en valiede" ar
beiders naar den Anna.Pau.;
lowna over te brengen, die j
tekort had aan dergelijke:
krachten en tevens land tel
over had. Voor elk yan henj
werd een huisje en 2" ha land
beschikbaar gesteld tegen
een pacht van f 39.per jaar;
enz. Besloten werd tot een
eerste zending van vijf en
twintig van deze gezinnen,
n.1. 19 uit de omgeving van
Ds. Heldring te Hemmen en
de overige 6 uit Herwijnen
aangewezen door Ds. Naeff,
Een aantal nog bekende na
men van deze eerste kolonis
ten treffen we aan in deze
jubileumuitgave.
Lange jaren van ellende
Lange jaren van ellende,
van zwoegen en geld bijpas
sen braken aan voc-r de Maat
schappij en voor de boeren.
Deze jaren toonde wie, de
echte kolonisten waren. Die
genen die het hebben kun
nen volhouden waren zeld
zaam. Geen wonder als we
bedenken dat eerst veel latei-
de betere methoden van ont
zilting werden ontdekt en
dat eerst rond 1900 het ge
bruik van kunstmest ingang
vond
Wanneer men thans kan
spreken van 'n welvarenden
nolder. dan is dit veelal te
danken aan hen, die hier
hun werkkracht en volhar.
cling en ook hun geld be
steedden.
Ook hier een zand
woestijn.
Men zal het zich nauwelijks
kunnen voorstellen, dat het
huidige Breezand' gedurende
vele tientallen van jaren het
meest waardelooze, onvrucht
bare gedeelte van den pol
der was. Met de meekrap en
de bollencuituur kreeg deze
streek zijn kans. Ook het
„vetzaad" (veldsiazaad)
bracht hier een zoete winst
binnen. Thans is Breezand
ondanks latere gevoelige
klappen, waardoor faillisse
menten niet uitbleven weer
een welvarend dorp crewor
den, dat er zijn mag. In iets
meer aan vijftien jaren is
het armelijke, spaarzaam be
loonde Breezand kunnen
uitgroeien tot de dichtstbe
volkte streek van het platte
land van Holland's Noorder
kwartier.
De. gemeente
Anna Pasdo-y <a
Eerst op 21 Mei 1870 is de
bede om zelfstandigheid ein
delijk verhoerd. Op dien dag
n.1. besloot de Tweede Kamer
om een nieuwe - gemeente,
omvattende het geheele ge
bied van den Anna Paulow
napolder, in te stellen. Dijk
graaf J. C. de Leeuw werd
de eerste Burgemeester,
„Veerburg" diende tot raad
huis.
De polder overstroomt
Hoe vaak hoorden wij niet!
in 1945 de vergelijking ma
ken met de overstrooming
van den Anna Paulownapol
der in 1916. En evenals wijj
WIERINGEN.
LOOP DER BEVOLKING
over de maand Aug\ 1946. j
Ingekomen H. Ziegleder
van Amsterdam A. Harde-1
bol van Egmond-Binnen I
L. A. v. d. Boek en gezin van j
Heerhugowaard A. Haster
van Alkmaar F. H. IJzer
van Den Haag N. C. J. en
J. E. Kolff van Haarlem
D. Hijlkema van Groningen
W. Kemper van BellingwoJ-
de K. de Vries van Ertimen;
M. Plug van Velsen S. van
de-r Zee en gezin van Den
HaagH. C. van Lingen
van Den Bosch J. Jonk van
Delfzijl J. Visser van Mar
ken M. Boekholt van O-
doorn A. Kuiper van Vlagt.
wedde W. de Vries van Em.
menG. Stuurman, van
Alkmaar F. Kootstra en
gezin van Barsingerhorn
H. Kuiper van Urk.
Vertrokken P. Dogger en
echtgen. naai' Den Haag F.
Akkerman naar Slocht.eren
L. Blaauw naar Slochteren
G. Sluimer naar Giessendam;
J. J. R. Groos en gezin naar
HaarlemmermeerJ. Naber
naar Texel S. de Vries er-
gezin naar Krommenie Th.
van Wijk naar Amsterdam
A. M. Hauwert naar Voor.
burg D. Schoen naar Zaan
dam J. W. Vroom naar
Amsterdam G. Holtj er naar
Schagen D. D. pij ken en
gezin naar Wieringer meer
R. Vroone naar Den Helder
W. Scheffer en gezin naar
UtrechtKI. Mulder en -rez.
naar Vlissingen T. Lont
naar Bloemendaal P, Met
selaar naar UtrechtA. M.
Huisman naar Amsterdam
C. Koorn en gezin naar Den
Helder L. Bugel en echtgen.
naar W._meer A. A. F. Wie.
brecht naar Venhuizen A.
v. d. Vijver—Smit en zoon n.
Hilversum C. M. Vink en
gezin naar UtrechtH J. A.
Croon en gezin naar W.meer;
H. Tromp naar TexelJ. P
Dukers naar Den Helder.
maakte men zich in April
van het laatste oorlogsjaar
angstig voor een eventueel©
inundatie. De Anna Paulow
napolder kende een over
strooming, doch bleef laatste.
lijk gespaard. In het jaar
1916 was het een harde slag
voor de bewoners en het be.
stuur. De nacht van 13 op 14
Januari ligt den meesten nog
versch in het geheugen. Ech
ter evenals wij dit hopen,
gelukte het in den Anna
Paulownapolder ook deze
ramp weer te boven te ko
men. De schade aan gebou
wen was nauwelijks te verge
lijken met de radicale ver
nieling van 'de Wieringer.
meer. doch de bodem had
veel last van het zilte nat.
De dijkherstelling was ook
hier spoedig gereed.
Welvaart en feest.
Na de ramp ging het berg.'
opwaarts. De gevestigde boe
renstand. geholpen door de
bollen, nieuwe arbeids. en
selectiemethoden, alsook door
intensief kunstmestgebruik!
bleek met haar tijd mee te
kunnen. De Anna Paulowna j
nolder deed van zich spre
ken. Met recht kan de be_:
volking met haar voortrek
kers deze week feest vieren.
De Wieringermeerbevolkingj
leeft met haar mee. Profi
ciat. deG. I
MAANSTANDEN 1946.
Woensdag 11 September V. M
Woensdag 18 September L. K.
HOOG WATER TE
DEN OEVER 1946.
11 Sept. 8.36 8.52
12 Sept. 9. 8 9.26
13 Sept. 9.43 10. 1
14 Sept. 10.19 10.38
Belasting Perikelen
LOONBELASTING.
Vacantiebonnen
Bij het wekelijks verstrek
ken van z.g. vacantiebonnen
behoort de geldswaarde van
deze bonnen ingevolge art. 5,
lid 3. van het besluit tot het
loon. De bedragen welke te
zijner tijd op de ingeleverde
bonnen worden 'uitgekeerd,
zijn niet aan de loonbelas
ting onderworpen.
Artikel 5, derde lid luidt
De geldswaarde van een aan.
spraak op uitkeeringen wordt,
indien de werkgever bij een
derde stortingen verricht ten
einde de aanspraak te dek
ken of gedekt te houden, ge
steld op de bedoelde stortin
gen. Worden geen stortingen
verricht, dan wordt de gelds
waarde van de aanspraak
gesteld op de bedragen, die
naar schatting door den
werkgever gestort zouden
moeten worden.
ZEKERHEIDSTELLING
BELASTINGEN.
Voor de vermogensbelas
ting 1946 kan nog geen defi
nitieve aangifte worden ge
daan in verband met de
moeilijke waardebepaling
van effecten. Deze aangifte
zal eerst kunnen geschieden
na den voer de Vermogens-
aanwasbelasting en Vermo
gensheffing ineens aan te
wijzen waardeeringsdatum,
en wel tegelijk met de aan
giften voor de heffingen in
eens.
Aangezien het in het be
lang van de schatkist ge_
wenscht is de voorloopige
aanslagen Vermogensbelas
ting 1946 zoo spoedig moge
lijk ten. kohiere te brengen,
is bij beschikking van 25 Juni
1946 bepaald, dat voor de
vermoedelijk verschuldigde
belasting een verplichte ze
kerheid zal worden opgelegd
in den vorm van een voor.
loopigen aanslag. De bepa
lingen betreffende voorloo
pige aanslagen (wet van :3
Januari. 1922) zijn hierbij
volledig van toepassing. De
aanslag zal in den regel wor
den opgelegd aan de hand
van de in het aangiftebiljet B
verstrekte gegevens.
W. V.
Verantwoordelijk redacteur
tevens redacteur voor Wie-
ringen N. H. Klomp, Klieft
straat 12, Hippolytushoef.
Telefoon no. 103.
Redacteur voor Wieringer-
meer J. M. de Graaff,
Oudehaven 5b, Medemblik.
Telefoon No. 150.
Verantwoordelijk voor ad-
vertehtierubriek R. J. Rid
der. Markt A 84, Schagen.
Telefoon No. 455.
Voorzitter G. P. Kistemaker.
A 63, Abbekerk. Telef. No. 3.
Uitgave Stichting Flevo-Bode
Drukkerij Corn. J. Bosker.
Hoofdstr. 14. Hippolytushoef
Telef. Hippolytushoef No. 19.
