UITGAVE VAN DE STICHTING NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR WIERINGEN - WIERINGERMEER EN OMSTREKEN.
Redactie SecretariaatKlieftstraat No. 12,
Hippolytushoef Wieringen. Telefoon No. 103.
Administratie „Villa Waterkeer", Westerland
Post. De Haukes. Telef. No. 3. Giro No. 149972.
Een volk dat leeft,
8omwt aan zijn toekomst
~Dit~blad verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Abonnementsprijs f 1.80 per kalenderkwartaal.
Advertentieprijs 10 cent per m.m. druk.
Kleine annonces f 1—, per stuk van ten
hoogste 4 regels.
DE VERSPREIDING VAN DE BEVOLKING IN
DE WIERINGERMEER.
In no. 3 van het tweemaandelijks tijdschrift „Mens en
Maatschappij" trof ons een interessante bijdrage van
dr. Sj. Groenman over bovengenoemd onderwerp.
Met toestemming van de redactie van dat tijdschrift
brengen wij hier enkele beschouwingen ter kennis van
onze lezers.
Dr. Groenman begint met op
te merken, dat, leen d'e twee
de wereldoorlog uitbrak," de
kolonisatie van de Wieringer-
meer nog niet geheel was vol
tooid. Wel was alle grond, die
daarvoor in aanmerking kwam,
in cultuur gebracht, en waren
cfe boerderijen, die men had
geprojecteerd, gebouwd en be
woond wel was er een mid
denstand, die de bevolking, ge-!
rekend naar plattelandsverhou-,
d'ingen, op redelijke wijze van
hetgeen zij nodig had, kon
voorzien, waarmede echter
niet gezegd is, dat op de duur
niet een verdere differentiatie
van deze mid'denstand zou
kunnen plaats vinden; maar de'
Kolonisatie-periode voor de
landarbeiders was nog geen'»'-,
zins achter de rug.
..Aanvankelijk", aldus Dr.!
Groenman, had men <?e ge-,
dragslijn gevolgd de landarbei
ders eensdeels in de dorpen te
huisvesten, anderdeels vanuit
het oude land te betrekken en j
eventueel in kampen onder te
brengen. Het lag echter in de
bedoeling een deel der land
arbeiders een woning te ge
ven in de nabijheid der boer-!
derijen. en hun plaatsen in de
dorpen, behalve door niet-'
agrarische werklieden door
losse landarbeiders van het ou
de land te doen innemen.
Dit nu was bij het uitbreken
van de oorlog van 1939-1945
nog maar in beperkte mate
geschied. Men stond nog voor
de vraag, hoever men met het!
localiseren der landarbeiders
buiten de aanwezige dorpen zou
moeten gaan, en of het even-;
tueel gewenst zou zijn hier en
daar ook een nieuwe kern,
die mogelijkerwijs het karak
ter zou Kunnen dragen van een
gehucht, te scheppen. Een be
slissing inzake dit vraagstuk
was wellicht in de oorlogsjaren,
toen niet gebouwd kon worden,
niet dadelijk urgent. Het was
evenwel zo, dat deze beslis
sing zou moeten vaststaan op
het moment, dat het bouwen
op minder moeilijkheden zou
stuiten; niet alleen, omdat het
voor ver-afgelegen boerderijen
bezwaarlijk is fret te moeten
stellen zonder een enkele ar
beider, die nabij het bedrijf
woont, doch ook omdat er
honderden landarbeiders wa
ren, die geregeld in de Wie-
tingermeer werkten, doch die
noodgedwongen woonachtig
waren op het oude land. Het
zou dringend noodzakelijk wor
den in de polder arbeiderswo
ningen te bouwen, ert wel m
de eerste plaats BUITEN de
bestaande kernen."
Dr, Groenman bespreekt dan
de vraag, of de beschadigingen,
die de dorpsKernen als gevolg
van de inundatie hadden opge-|
lopen, niet aanleiding moesten
zijn om de verspreiding van de
bevolking opnieuw onder ogen
te zien. Men dacht hierbij dan
niet aan de boerenbevolking,
doch aan de overige groepen:
landarbeiders, middenstanders,
ambtenaren en zij, die hun be
staan vonden in industrie en
groothandel. In wezen was
deze vraag dus niet geheel
nieuw het probleem, waar
men de landarbeiders zou
moeten onderbrengen, was nog
niet opgelost. Alleen verkreeg
men door de door^de bezet
ter veroorzaakte verwoestingen
meer vrijheid bij het nemen
van beslissingen omtient de
verspreiding der bevolking.
Teneinde misverstanden te
voorkomen, onderscheidt D'r.
Groenman de volgende be
woonde kernen
a. een gehucht, met 10-50
woningen [tot 250 zielen); een
gehucht is „een aanloop tot
een doip, een begin van kern
vorming De bebouwing is er
dichter dan in de omgeving en
verleent aan het landschap een
duidelijk accent.
b. een zeer klein dorp met
250-500 zielen, met 50-60 hui
zen.
Onder deze omschrijving re-!
kent de schrijver te vallen
plaatsjes als Zulk, Windeshe'm,
Wanneperveen, enz.
c. een klein dorp met 500-
1000 zielen, zoals b.v. Kolhorn
en Opperdoes, om in de omge
ving te blijven.
d. een dorp met 1000-1500
zielen, b.v. Anna Paulowna.
e. een groot dorp met
meer dan 1500 zielen, waar,
zodra het inwonertal de 2000
is gepasseerd, niet-agrarische
invloeden kunnen worden ge-,
signaleerd. Hieronder kunnen
we rekenen W'ervershoof,
Broek op Langendijk, Nun-
speet, enz.
Vaak is het zo, dat het
dorp juist zo groot geworden
is, omdat zich er een fabriek
heeft gevestigd, of wel omdat
er arbeiders woonachtig zijn,
die in een naburigö gemeente
ia de industrie werkzaam zijn.
Aan de andere .kant schrijdt
met het groter worden van
'n dorp de sociale differentiatie
voort, met als gevolg dat de
plaatselijke gemeenschap zich
los gaat maken van de agrari
sche sfeer. De landarbeiders
uit deze dorpen zijn dan ook
van minder kwaliteit dan zij,
die leven in een zuiver lande
lijke sfeer. Lan/darbeiders uit
Winschoten of Goes b.v. zijn
van minder kwaliteit dan die
uit de dorpen in de omgeving.
Tn de Groninger veenkoloniën,
die, zoals bekend, flink ge-in-
dustrialiseerd zijn, is de land
arbeider al evenmin een plat
telander meer, Hij té
a.h.w. een halve industrie-ar'oei
der. Belangstelling voor grond
gebruik en zelfs grondbezit, zo
karakteristiek voor de echte
landarbeiders, bezit hij nog
maar in geringe mate.
Van Klundert, een plaats
met iets meer dan 2000 zielen,j
hoort men van -hoerenzijde
zeggen, dat de arbeiders er van
minder kwaliteit zijn ingevolge
van de, overigens zeer gerin
ge. plaatselijke industrie.
Zevenbergen, dat meer dan
4CC0 inwoners telt. en kan bo
gen op tal van industriële be
drijven, blijkt totaal ongeschikt
te zijn als vestigingsplaats voor
landarbeiders Hoofddorp is al
evenmin geschikt als Badhoeve
dorp of Zwanenburg [bij Half
weg.)
BIJ HET BEZOEK VAN DE CENTR. CULT. TECHN. COMMISSIE
AAN DE RUILVERKAVELING TE WIERINGEN.
De plaatselijke Commissie Ruilverkaveling en de Centrale Cultuurtechnische
Commissie.
Ie rij, v.l.n.r. de Heren Burgem. Kolft, F. G. Hassels, Nijsink, Ir. Roebroek,
Henkei, v. Leusden en M. Kooij Szn.
2c rij de Heren de Korte, Gorter. Ir. Mesu. N Mulder Dz., Mej. Breeman
en de Heren Ir. Rienks en S. Russelman
Achterste rij de Heren Matton, Ir. Maandag, Valk, Van Beek, Seevenhoven
en S. C. Bakker Mz.
CINEMA DE HAAN, H.hoef
Binnenkort verwacht
„De beste Jaren
van ons Leven."
Twaalf uur.
Als het te Amsterdam 12
uur (middag) is,
is het
te
Batavia
8 50
n.m.
Berlijn
12.35
n.m.
Bombay
4.30
n.m.
Buenos Aires
8.45
n.m. 1
Calcutta
5.35
n.m.
Christiana
12.25
n.m.
Colombo
5.00
n.m.
Genève
12.05
n.m.
Kaapstad
12.55
n.m.
Kairo
1.45
n.m.
Konstantinopel
1.35
n.m.
Kopenhagen
12.30
n.m.
Lissabon
11.05
v.m.
.Madrid.
11.25
v.m.
Melbourne
9 20
n.m.
Mexico (stad)
5.05
v.m.
De woonkernen, waartegen
men geen bezwaren hoort, zijn
door de industrie ongemoeid
gelaten.
In een volgend artikel zullen
wij het antwoord weergeven
op de vraag, van welke groot-1
te-orde de dorpen in een
nieuw te koloniseren gebied
zouden moeten zijn, een voor,
deze gemeente uiteraard zeer
belangrijke. en voor de in'
voorbereiding zijnde uitbrei
dingsplannen zeker ook zeer
actuele vraag,
Tevens zullen wij daarin de
ontwikkeling van de Wierin-
germeer tot het tijdstip vajn
de inundatie, en de veranderin
gen tengevolge daarvan weerge
ven, alsmede de gewenst ge-,
achtte gedragslijn. G. I
Nieuwe serie
Rantsoenbonnen „H."
RANTSOENSONNEN „G"
VERLOPEN 3 JULI.
De rantsoenbonnen van de
serie „G" zullen na 3 Juli a.s.
(Zaterdag) niet meer geldig
zijn. Na dien datum zijn voor
voedingsmiddelen, tabak- en
zeepartikelen uitsluitend de
-rantsoenbonnen van de se
rie „H" geldig.
Tweehonderd gram rijst
voor iedereen.
Op de bonnenlijst, welke
1 Juli wordt gepubliceerd,
zal een vóórinleveringsbon
van 200 gram rijst voor alle
leeftijdsgroepen worden aan-
gewezeii verwacht mag
worden dat deze hoeveelheid
in de tweede helft van Au
gustus ter beschikking var-
het publiek zal komen.
Landbouwers op
excursie n. Groningen.
Donderdag 1 Juli a.s. zal
een gezelschap landbouwers j
uit de Wieringermeer een
excursie maken naar de
proefvelden en laboratoria
van Landbouwbureau Wier-
sum te Groningen, kweker
van de voornaamste rassen
granen, zaden en peulvruch
ten.
De organisatie hiervan be
rust bij de gezamenlijke
graanhandelaren, die elk een
bepaald aantal telers kun- I
nen uitnodigen.
De Wieringermeer-
ruiters.
a.s. Zaterdag nemen de
Wieringermeerruiters deel j
aan de Streekwedstrijden
der Landel. Rij verenigingen,
die te Schagerbrug gehou
den worden. Wij wensen hen
bij voorbaat veel succes toe.
De nieuwe oogst
begint.
Op het moment dat wij
dit schrijven zijn de eerste
velden raapzaad en karwij
gemaaid. Op het tijdstip,
dat U dit leest, zullen
meerdere landbouwers met
de maaimachine het land
in zijn, teneinde met de
oogst aan te vangen.
Moge deze oogst een
rijke worden
Massaal internationaal
bezoek a. d. W.meer.
Zondagmorgen, omstreeks
het middaguur, was het in
Middenmeer buitengewoon
druk. Een tiental grote
N.A.C.O.-bussen stond in de
Drugstraat geparkeerd. In
de zalen van Hotel Smit ge
bruikten ongeveer 450 inge
nieurs van allerlei nationali
teiten de lunch.
Deze heren, waarvan ve
len vergezeld waren van hun
dames, waren deelnemers
aan een congres voor onder
grondse stedebouw dat te
Rotte-rdam gehouden wordt
en op een trip door ons land
werd ook de Wieringermeer
niet vergeten.
De deelnemers, waaronder
ook vertegenwoordigers van
het bruine ras, terwijl enige
een tulband als hoofddeksel
droegen, hadden het na de
lunch druk met fotograferen
en de Middenmeersp jeu?d
poseerde in alle standen voor
de vriendelijke buitenlandse
gasten.
GESLAAGD.
Voor het toelatingsexamen
R.H.B.S. te Alkmaar slaag
den, met toelating tot de eer
ste klasse, R. R. Kadijk en
D. Kok. beiden te M.-Meer.
MAANSTANDEN 1948.
Dinsdag 6 Juli N.M.
Dinsdag 13 Juli E.K.
Woensdag 21 Juli V.M.
Donderdag 29 Juli L.K.
ZONSTANDEN 1948.
op onder
30 Juni 4.22 21.04
1 Juli 4.23 21.04
2 Juli 4.23 21.04
3 Juli 4.24 21.03
HOOG WATER TE
DEN OEVER 1948.
v.m. n.m.
30 Juni 1.37 2. 2
1 Juli 2.37 3. 2
2 Juli 3.42 4.12
3 Juli 4.57 4.17
MEDEDELING.
Abonnees die het abonne
mentsgeld van ons blad per
giro wensen over te maken
worden verzocht dit vóór
7 JULI a.s. te doen door stor
ting op postgirorekening
No. 149972 van de Admini
stratie Flevo-Bode „Villa
Waterkeer" Westerland, De
Haukes, aangezien na die
datum postkwitanties zullen
worden aangeboden.
De Administratie.
Medemblik.
Atletiekwedstrijden.
De athletiek verenigingen
M.F.C., Medemblik, W.A.C.,
Hoorn. Flevo, Enkhuizen en
Andijk organiseerden Zon
dag een sportmiddag in com
petitieverband op het M.F.C.
terrein, waarvan de uitsla
gen waren
100 AI. heren le serie 1.
Tuijtel, WAC 2. Hak, M.F.
C., geen tijden bekend.
2e serie 1. H. Katuin,
MFC 12.4 2. N. W. I. Breed,
Flevo 12.5
100 M. dames le serie
1. N. Bosma, MFC 14.2 2. G.
Meester, Flevo 15
2e serie 1. R. Flietstra,
MFC 14.5 2. G. Meester,
Flevo 15
800 M. heren 1. C. Aal
ten MFC 2.20 2. G. Donker
WAC 2.24.
3000 M. heren 1. S. Bo-
beldijk MFC 10.35 2. A. v.d.
Waal MFC 10.50,8
Railly Dames 200, 100, 80
en 60 M. 1. MFC 1—9,5 (N.
Bosma, R. Flietstra, M. de
Vos, B. Nijboer).
2. Flevo 110,6
3. WAC 116,6.
Zweedse Estafette Heren
400, 300, 200 en 100 M.
1. Flevo 2—23,3 2. MFC
2—24,6 3 WAC 2—32,3.
Kogelstoten Heren 1. H.
Katuin, MFC 10.21 M 2.
R. Wittink, WAC 9.81 M.
Verspringen Heren 1 G.
Boot, Flevo 5.72 M 2. ft.
Wittink WAC 5.62 M.
Hoogspringen Heren 1.
Beets, Andijk 1.55 M 2. W.
Mink WAC 1.50 M.
Hoogspringen Dames 1.
H. Posthumius, Flevo 1.40 M;
2. R. Flietstra 1.35 M.
Verspringen Dames 1. M.
de Vos MFC 4.22 M 2. Van
Veen, Flevo 4.03 M.
Discuswerpen Dames 1.
T. Tensen, Andijk 25.36 M
2. R. v. Veen, Flevo 22.30 M.
Hoogspringen Meisjes 1.
R. van Veen, Flevo 1.45 M
2. Elly Kolijn MFC 1.20 M.
Bal werpen Meisjes 1. R.
v. Veen. Flevo 35.50 M 2. M.
Hart MFC 29.34 M.
Verspringen Jongens 1. G.
Boot Flevo 5.72 M., 2. H. v.d.
Velde MFC 4.51 M.
De clubuifslag was
1. M F C. 2. Flevo 3.
W. A. C.; 4 Andijk.
