Sjngesoniren.
BURGERLIJKE STAND DER GEMEENTE HELDER.
BURGERLIJKE STAND DER GEMEENTE TEXEL.
Het op de kerk geplaatste vlugge torentje met uurwerk, draagt niat weinig
tot verfraaijiug van het geheel.
Ofschoon het gebouw, ook van binnen, wel aan de bestemming beant
woordt, toch zoude men, van buiten bezien, er meer van verwachten.
Het dorp bestaat uit twee rijen huizen, waarvan de eene zijde tamelijk
regelmatig is aangelegd.
Een onlangs nieuw daargesteld schoolgebonw met onderwijzerswoning,
•trekt werkelijk tot verfraaijing dier plaats.
Even als overal op Texel, staat ook hier het nog al ruime kerkgebouw der
doopsgezinden, zeer bescheiden van den weg verwijderd, achter de woon
huizen, en toont zijne nederigheid, door zich in bouwtrant bijna niet te
onderscheiden van zijn vóórburen.
Aan het einde van het dorpje, dat van een behoorlijken straatweg voor
zien is, sluit de grindweg naar Oosterend aan.
Daar de Waal niet veel bezienswaardig oplevert, zal het u voorzeker niet
verwonderen dat wij ons er niet lang ophielden, maar spoedig onzen togt
'langs dien weg vervolgden.
Die weg loopt grootendeels aan weerszijden langs schoone weiden, die,
gelijk overal elders op dit eiland, meestal met schapen en lammeren bezet
zijn doch ook hier en daar merkt men op, dat de ploeg zijne onschatbare
diensten heeft bewezen.
Op omstreeks de helft des wegs passeert men de buurtschap Molenbuurt,
hetgeen eene nog al aangename afwisseling veroorzaakt.
Ook verschaft het zien op de buurtschappen Bargen en Noorderbuur! aan
de noordzijde, benevens Spang en Spijkdorp aan de zuidzijde, een vrolijk
tafereel.
Wij reden weldra het dorp Oosterend aan dc noordzijde binnen.
Voor men deze plaats binnenkomt staart men op een onlangs nieuw op
getrokken schoolgebouw, dat door eene nette moderne bouwtrant, de som-
J.ere gewaarwording, die de intrede van dit dorp zoude opleveren, grooten
deels weg neemt.
Spoedig echter verandert het tafereel, n. 1. wanneer men de plaats geheel
is binneogekoraen.
Alsdan aanschouwd men eene plaats, die door opvallende stilte, vereenigt
met zindelijkheid, den bezoeker schijnt uittenoodigen, om na een woelig
leven, bier in zoete rust zijne verdere levensdagen te komen slijten.
Terstond treft men eene zwaar gebouwde kerk voor hervormden aan, op
een terrein, naar mijne gissing, wel vier voeten boven den beganen grond
gelegen.
De zware bouwtrant, zoowel als de materialen waarvan die kerk is za-
mengesteld, leveren het bewijs zijner herkomst uit de grijze oudheid.
De grond rondom het gebouw, een onregelmatig vierkant vormende, wordt
tot begraafplaats gebezigd.
Vier reijen meestal zeer nederige, maar zindelijke woningen, in dezelfde
vorm geplaatst, zijn het voornaamste gedeelte van het dorpterwijl schoone
zwars lindeboomen hunne schaduwen zoowel over de woningen der nog le
vende, als over de graven der reeds afgestorven bewoners mildelijk uitspreiden
Het kerkgebouw is vereenigd met eene zware 55 voet hooge vierkante
toren, zonder spits, die niet alleen door zijn uurwerk aau de dorpelingen
gewone dienst bewijst, maar die ook als baak den voorbijvarenden zeeman
engewone diensten aanbiedt.
Er bestaat ook nog eene kerk voor doopsgezinden, eene R. C. kapel en
een bedebuis voor christelijk afgescheidenen gebouwen die, ofschoon in
wendig tot hunne bestemming behoorlijk ingerigt, uitwendig niets opmer
kelijks aan den bezoeker opleveren.
Behalve hefc. reeds genoemde vierkant, »aan straat'' geheeten, heeft bet
dorp nog twee straten en een paar stegen.
Aan de zuidzycb vindt men achter de huizen moestuinen met vruchtboo-
men bezet cn over het algemeen bezit bet dorp nog al vrij wat geboomte,
waardoor het «en liefelijk aanzien heeft.
De bewoners oefenen de bedrijven van visscber of landbouwer uit; doch
meestal het eerstgenoemdewaardoor het grootst getal der mannelijke be
woners veelal van hunne woonplaats verwijderd zijn; hetgeen de oorzaak is
der buitengewone stilte die de bezoeker hier waarneemt.
Na Oosterapd een paar keer te hebben doorgewandeld stapten wij weder
in het rijtuig eu draafden, zoo spoedig als de vermoeidheid der paarden en
de losse zandweg gedoogden, naar het aan den zeedijk gelegen Nieuwe
Schild eene buurtschap uit slechts een viertal huizen bestaandewelk
plaatsje, volgens het verhaal vau den koetsier, voor een twintigtal jaren
grootere uitgebréidheid bezat, en toen tot woonplaats voor vele zeelood-
sen diendede verplaatsing der loodsdienst naar het Nieuwediepheeft
dus even. als te Oude Schild cn den Hoorn ook hier aanleiding tot verval
gegeven.
Onderweg verschafte de buurtschappen Oost cn Zevenhuizen, beoosten
Oosterend gelegen, ons een genoegelijk schouwspel.
Nabij het Nieuwe Schild vereenigd de zandweg zich met den grindweg op
den Zeedijk.
Die volgden wij in gestrekten draf in de rigting van Oude Schild, daar
de avond zijne vale sluijer reeds over het aardrijk begon uit te spreiden.
Het was dan ook reeds volslagen duister toen wij te Oude Schild arri
veerden en met moeite gelukte het mij de woning mijns vriends te vinden,
doordien de straatverlichting op dit dorp zeer veel te wenschen overlaat.
Wordt vervolgd
De Eedactie onderschrijft niet altoos de gevoelens der inzenders.
Mijnheer de Eedacteur!
Dezer dagen ontving ik een stembriefje aan huis van den
kerkeraad der Hervormde gemeente te Helderhoudende uit-
noodiging om door voor of tegen op het stembriefje te sehrij-
vente verklaren of ik voor of tegen verandering van de be
staande benoeming van ouderlingen en diakenen en de beroeping
van predikanten ben.
Ik wil u wel bekennen dat ik voor zal schrij'ven en mij'ne
redenen openbaar makenindien gij mij welwillend een plaatsje
gunt in uwe veelgelezen courant.
Ik ben voor verandering, omdat bij de bestaande benoe
ming en beroeping een soort van monopolie heerschtwaarbij
de goede vriendjes elkander kiezen en herkiezen en in hunne
rigting een dominee beroepen. Wat ouderlingen en diakens
behooren te zijn, is bekend; wat zij niet moeten zijn, zal ik
maar zwijgen. Bij de beroeping van predikanten, is het wen-
schelijk dat ook de rigting of rigtingen in de gemeente in het
oog worde gehoude, bv. waar twee derde modern en een derde
orthodox is en drie dominees in den wijngaard arbeiden, zou
ik twee moderne en een orthodoxe leeraar verlangen. Want
bij miskenning van de eene of andere partij ontstaat er scheu
ring en afscheiding; bij herhaling heeft onze gemeente dat
reeds tot bare schade ondervonden.
Wij vernemen dat men te Huisduinen er ernstig over denkt
om een orthodoxe proponent te beroepen; indien dat gebeurt
is het te voorzien dat nog meerder plaatsen in onze kerken
onbezet zullen blijven en men zich de moeite zal getroosten
naar Huisduinen te wandelen.
Wanneer wij nu als mans lidmaten eendragtelijk voor ver
andering stemmen, dan kunnen wij zeiven verbeteren, wat
in onze finantiëel verarmde kerkelijke gemeente al sedert jaren
op verbetering wacht en daardoor welligt de gehate hoofde-
lijken omslag weder doen intrekken
En immers de synode geeft ons de bevoegdheid. Waarom
zullen wij dan van dat ons verleende regt geen gebruik ma
ken en ons nog langer als onmondigen laten regeren
Ontvang M. d. R. de verzekering van mijne hoogachting,
waarmede ik ben Uw bestendige lezer,
Helder 20 Mei 1867. S.
Ik wenschte wel eene vraag te stellen of het uurwerk der
Nieuwe Kerk, waar sedert laDgen tijd 's rijks werf op aan-
luidt, niet eens beter kon nagezien worden, daar het meestal
vóór, dan weder achter en ook wel in het geheel niet loopt,
tot groot ongerief der werklieden van genoemde werf, die
op eenigen afstand wonen. Heb ik goed gezien dan wordt
het uurwerk thans opgewonden en eiken morgen voor 5 ure
vooruit gezet door eeu zeilmakerwaardoor 's rijks werk
lieden die van verre moeten komenzich half dood loopen,
willen zij niet te laat komen. Hierbij komt nog de tegen
woordige strenge handelwijze die bij het aangaan op ge
noemde werf plaats heeft, waardoor velen gevaar loopen,
door de nijdigheid der portiers met armen of beenen of ter
halve lijve tusschen de poort te blijven zitten en bijna dood
gedrongen worden. Geve alzoo in overweging of door de
toezigthebbende, aan genoemd uurwerk geene verbeteringen
kan worden aangebragt, om gemelde wederwaardighedentjes
te voorkomen. A.
Wieringen19 Mei.
Mijnheer Kees!
Voor dat door U stukken in de Heldersche Courant ge
plaatst worden raden wij U beter op de hoogte der zaken
te zijn. In de tijden der onlusten in het laatst der vorige
eeuw waren gewoonlijk de Keezen niet op de hoogte en ge
meenlijk woord- en zaakverdraaijers.
Een paar letterfouten o. a. in de namen der Candidaten
zullen wij met stilzwijgen voorbijgaandie kunnen door den
zetter zyn gemaakt, ten gevolge van twijfelachtig schrift.
Wat de geestigheid over de onwetenheid der Candidaten
betreft, wij willen dit onbeantwoord laten de Cand. weten
zeer goed wat Wieringen is, misschien de vriend van U, die
waarschijnlijk bij U informatiën inwon uitgezonderd.
Maar nu wat de stenSming betreft, vooreerst zijn niet 209
maar 208 stemgeregtigden en van de 36 die voor het nieuwe
reglement stemdenzijn er vele stemmendie nog niet zeker
zijn of zij wei geldig zijn.
Het is eene bepaalde onwaarheid dat de 8 behoudende
stemmen van den kerkeraad zijnslechts vijf kerkeraadsleden
waren tegenwoordigdaarvan onthielden zich een paar van
stemmeneen paar stemden voor het nieuwe en van een is
het mij onbekend.
Verder schijnt het U onbekend dat er in het reglement de
bepaling voorkomt, dat er eerst een huishoudelijk reglement
moet gemaakt worden en dat dit door Klassikaal en Provin
ciaal Bestuur eerst moet worden goedgekeurd en dat dan
eerst de commissie of het kiescollegie kan gekozen worden,
dat het huishoudelijke reglement reeds was opgezonden, maar
dat de kerkeraad de tijding gegeven is dat de termijn van
inzending eerst begint met lo Junij.
Omtrent de al of niet inning van eene contributie ten
hoogste van ƒ1 is nog niets besloten, dit is een voorwerp
van lateren zorgmaar het is niet in strijdmaar geheel
volgens den geest van het reglement.
Dat gij om uwe geleerdheidof om de eene of andere re
den een plaatsje in het kiescollegie zoudt begeeren geloof ik
gaarnemaar was zeker niet te wenschenwant men heeft
daarin mannen noodig, die op de hoogte der zaak zijn.
Ik hoop dat het genoeg zijn zal om U te overtuigen, dat
uw artikel niet overeenkomstig de waarheid is, denkt ge
meer te weten dan schrijver dezes, ga dan voort met schrij
ven, uwe artikelen zullen voortaan onbeantwoord blijven.
VERAX.
Van 10 17 Mei 1867.
ONDERTROUWD C. L. van Anraut, matroos bij de marine, 28 j. en
J. M. Wobben, bijna 30 j. A. Govers, behanger, 25 j., eu E. M. Bier
enbroodspot, 27 jJ. van Langen, zeeman, bijna 27 j., en A. C. Lammers,
20 j., weduwe van J. Pardoen. C. Dienaar, smid, 26 j., en T. Swaen,
23 j.
GEHUWD P. J. de Rooij en J. Kersloot. J. Huson en N. Dekker.
BEVALLEN E. vau Eijsden geb. Blinkhoff, D. A. Meijers geb.
Gooien, D. M. Betbleliem, D. de Boer geb. Haak, D. J.
Valkenburg geb. de Wijn. Z. C. Slot geb. Plens, Z. M. A. Voorthuis
geb. Klein, Z. M. van Bergen Z. B. Goudswaard geb. de Bruin Z.
N. Snijder geb. Krijnen Z. W. J. Klomp geb. Visser D.
OVERLEDEN P. Langenberg, 24 j. C. Bonker, (onbekend) J.
B. Meijer, 25 j. H. van Dijk, 43 j. A. R. van Eijsden, 5 d. -
J. Bruinzeel, 4 m. W. van Es, 6 w.
Yan 9—16 Mei 1867.
ONDERTROUWD Geene.
GETROUWD Jacob Tuinder en Maaijke KoudenburgAbraham Wuia
en Cornelisje Dijksen. Barend Busselman en Prouwtje Puiman.
GEBOREN Aagje, d. van Martinus de Graaf en Cornelia Logman.
OVERLEDEN Een aangespoeld lijk.
