1TI 3 IX W S T TJ D 11T 3 3 1T.
£an eene reden, zulk een groote weldaad voor het volk, dat ik tot de hef
fing van schoolgeld voor dat onderwijs, mijn stem niet zou kunnen geven.
Intusschen Mijnheer de Voorzitter! brengt ons die afschaffing der accijn-
sen, nu reeds in groote moeijelijkheden, en dat zal er in het jaar 1871 niet
beter op wordeu, als zijnde het laatste jaar dat Z. M. onze geëerbiedigde
Koning, ons volgens de wet in onzen nood behulpzaam kan zijn.
Hopen wij, dat het onweder hetwelk ons bedreigt, nog voorbij zal trek
ken, en onze eendragtige zamenwerking§ een bijzonder besluit of wet, in het
leven zal roepen, waarbij na expiratie van dien tijd, deu Helder nog voor
minstens een tiental jaren zijn accijnsen zal mogen blijven heffen.
De hooge regering weet het immers, en daarop berust mijne hoop, dat
onze gemeente voor drie vierden, het best te'vergelijken is, bij een nieuw
ingedijkten polder, in welks ruimen omtrek, in een betrekkelijk kort tijds
bestek, belaogrijke openbare werken zijn, en nog moeten worden daarge-
stelddat wij in die wordingsperiode, belast zijn geworden, met twee wet
ten op het onderwijs, hetwelk de gemeente veel geld kost, waar nu weder
de invoering der schutterij bij is gekomen, en dat, hoewel ons zielental
niet onaanzienlijk is, hier betrekkelijk weinig mcnschen wonen, die men
met de wet op het personeel, hooger dan thans reeds geschied is, zou kun
nen treffen. Daardoor is er weinig kans dat de inkomsten der gemeente van
die zijde verbeteren zullen.
Ik zou over deze zaak nog lang kunnen spreken, Mijnheer de Voor
zitter (want ik heb slechts eukele punten aangestipt) maar ik] meen voor
hands genoeg te hebben gezegd, om u het bewijs te geven, dat ik mijn
volle adhaesie schenk aan het praehdvies, dat van wege het Dagelijksch Be
stuur dezer gemeente, door u in deze zaak is uitgebragt.
De heer Braaksma zegt ook het woord te hebben willen vragen, doch ziet
.er af, na het aangevoerde door den heer de Breuk, waarmede hij zich ge
heel en al kan vereenigen.
De voorzitter zegt, dat hoewel onpartigheid zijn pligt is bij het leiden
der vergadering, hij echter niet kan nalaten, den heer de Breuk zijn adhaesie
te betuigen over het gesprokene; en laat er op volgen, dat de belasting
op den turf, geraamd op ƒ5000. niet anders zou kunnen worden vervangen
dan door eene verhoogiug van den hoofdelijken omslag van 10,000. op
ƒ15,000. dat hij daarin zeer groot bezwaar ziet en bijgevolg voorstelt, om te
blijven persisteren bij het gevoelen, om de belasting op de turf te blijven
•behouden.
Dit voorstel wordt in omvraag gebragt en aangenomen met 14 tegen eene
stem. De heer Maalsteed stemt tegen.
De Voorzitter vervolgtHet tweede punt van den minister is om school
gelden te heffen en te maken als -een bron van inkomsten voor de gemeente.
De grondwet zegt, dat door deu Staat, voldoend onderwijs zal worden
gegeven, er staat niet bij tegen betaling, de bedoeling van den wetgever zai
dus wel zijn geweest, dat het onderwijs kosteloos worde verleend.
En bovendien zou het zijn eene belasting op de verlichtingen beschaving;
spr. kan niet verwachten, dat dit de bedoeling van het tegenwoordig ministe
rie kan zijn, en gelooft dat wanneer de Minister ook de vroegere stukken had
ingezien hij tot andere inzigten zoude zijn gekomen. Spr. is het ook daarin
met den heer de Breuk eens, dat de schoolgelden slechts eenige houderden
zouden opbrengen (nog geen f2000.hetgeen zeer weinig beteekent te
genover de nadeelen er aan verbonden, waaronder ook vooral de tegenstand
*ler ingezetenen tegen het betalen van schoolgeld en de afscheiding die onder
de kinderen op dezelfde school zou ontstaan, in betalende en niet betalende
-of armen kinderen.
In omvraag gebragt verklaren al de leden zich voor het niet heffen der
•schoolgelden.
De Voorz. zegt: geheel en al steunende op de bekendheid met het gevoelen
van den Raad in deze, is reeds door het D. B. een concept antwoord aan
^ed. Staten opgemaakt, waarvan hij den Secretaris verzoekt voorlezing te doen.
•Deze daaraan voldoende, blijkt uit dit concept het navolgende
Dat de Raad met leedwezen de gemaakte bedenkingen vernomen heeft en
zich zeer gevleid had, dat alle aan Z. M. voorgestelde posten zouden worden
goedgekeurddat de Raad de vrijheid neemt de tusschenkomst van Ged.
-Staten te verzoeken, om alsnog in het belang dezer gemeente de goedkeu
ring van Z. M. te verzoeken.
Dat de staat der ingezetenen min gunstig, ja gedrukt is, zoodat het hef
fen van schoolgeld met bitterheid zou worden ontvangeu, zonder dat de ge
meente-inkomsten daarmede nog gebaat zouden zijn daar ter naauwernood
een vijfde gedeelte der oaders van de schoolgaande kinderen een matig
schoolgeld zouden kunnen betalen.
Dat de belasting op den turf geen bezwaar oplevert; veel meer zoude eene
verhooging van f 5000 van den hoofdelijken omslag op de ingezetenen druk
ken, dat, met uitzondering van eenige verkoopers, die alleen hun eigenbe
lang op het oog hebben en niet dat van het algemeen, er nog nimmer klag-
teu tegen de belasting op den turf zijn ingekomen.
Dat zeer ongaarne door de ingezetenen de afschaffing der accijnsen zon
worden gezien, getuige het verleden jaar aan de regering ingezonden adres
door een tal van ingezetenen onderteekend, met verzoek, dat ook na 1871
-de heffing der verbruiks-belasting zoude moge worden toegestaan.
Hierop volgt eene becijfering tot verdediging van de bemerking van den
Minister, dat niet meer dan f 2000.is aangewend tot schulddelging.
Verder wordt het vertrouwen van den Raad uitgedrukt, dat door Ged.
Staten bij den Minister het gevoelen van den Raad zal worden voorge
staan de Raad, die met de behoefte van de ingezetenen bekend is, geeft de
verzekering, dat geene belasting beter met de finantiele gesteldheid der in
gezetenen overeenkomt dan die op de middelen van verbruik.
In omvraag gebragt, wordt dit concept met algemeene stemmen goed
gekeurd.
Mededeeling van ingelcomen stukken.
a. Missive van den Commissaris des Konings, inhoudende, namens den
Minister van Binnenl. Zaken, de uitnoodiging, om de aandacht te vestigen
•op de te -Utrecht te houden internationale tentoonstelling van voorwerpen
voor de huishouding en het bedrijf van den handwerksman.
b. Eene lijst ter inteekening tot oprigtiug van een standbeeld voor J. P.
•Koen, die voor de leden ter inteekening op de Secretarie is nedergelegd.
a en b wordeu voor kennisgeving aangenomen.
Niets meer aan de orde zijnde en niemand meer het woord verlangende,
•wordt de vergadering gesloten.
Helder, Nieuwediep, Willemsoord, enz. 11 Dec. 1868.
Op gisteren 10 December werden alhier gelost, met den
mastbok op 's rijks werf, door een detachement artillerie, 4
ijzeren achterlaad kanonnen van 24 duim met eenige punt-
kogels, uit Gothenburg naar hier overgebragt met het stoom
schip Astrea. Naar wij vernemen hebben zij ieder een ge-
wigt van ongeveer 15,000 kilo's. Hunne bestemming is tot
bewapening vau de positie Helder. De kanons zijn ge
trokken zij hebben vijf breede regtsomgaande trekken. De
sluiting geschiedt door het inschroeven van het bodemstuk.
Men zegt, dat nog meerdere zulke zware vuurmonden
bier zullen aankomen. De volle
wegen ruim 51 kilo's.
Het letterminnend-genootschap nLiêfa^T^k
alhier, beeft zich gisteren avond uitmuntend
zich genomen taak gekweten De opgevoerde stukjlM
flink afgespeeld en bragten het publiek in een regt vJH
stemming.
Wenschelijk ware het dat ook andere tooneelmatige
eenigingen te dezer plaatse zich immer, zooveel mogeM
tooneel en blijspelen mogten blijven bepalen, liev^H
zich te wagen aan overdreven en ziekelijke drama's, diqH
worden ze passabel uitgevoerd, bij het publiek niets daW
een zekere malaise achterlaten.
Wanneer dit gezelschap op deze wijze blijft voortgaan en
van tijd tot tijd, gedurende den winter, eene openbare voor
stelling wil gevenkan het buiten twijfel op een talrijk
bezoek rekenen.
De opbrengst voor de ongelukkigen te Terschelling zal
plus minus bedragen f200.
Z. K. H. prius Frederik der Nederlanden en de heeren
burgemeester en wethouders te 's Hage hebben voor eenige
exemplaren ingeteekend op de historische novelle. iRoover
en Koningindoor W. vau Walterop, welke geheel ten
voordeele der nagelaten weduwen en weezen van de veron
gelukte loopsboot N°. 4, schipper Willem G. Molenaar, van
Terschelling, bij de firma Kuypers en van Duyl te 's Hage
wordt uitgegeven.
Naar aanleiding van Zr. Ms. besluit van den 7 dezer,
wordt de luit. t/z. le kl. J. B. Everwijn met den 15 dezer
maand eervol ontheven van het bevel over Z. M. schroef-
stoomschip de Amstel en in die betrekking opgevolgd door
den luit. t/z. le kl. K. C. Bunnik.
De luit. t/z. 1° kl. G. van Herwaarden wordt op non
activiteit gebragt, ingaande den 4 dezer.
Bij beschikking van den minister van marine is aan
den matroos le kl. J. P. B. van Dongen toegekend de gou
den medaille ter geheele grootte, ter zake van vijftig jareu
eerlijke en trouwe militaire dienst.
Bij beschikking van den minister van marine van den
10 dezer, no. 49, is aan den ln bootmausmaat P. Rijsdijk
toegekend de gouden medaille ter geheele grootte, voor vijf
tig jaran eerlijke en trouwe militaire dienst.
Hollandsche IJzeren Spoorwegmaatschappij.
Amsterdam-Rotterdam-Helder. Aaantal reizigers gedurende
^de maand November: 119,943.
Opbrengst aan reizigers f 110,565.02j[.
h n goederen n 30.509.12|
Totaal f 141,074.15.
Sedert lo. Januarij jl.aantal reizigers 1,604,694. Op
brengst van reizigers en goederen f 1,813,840.12J.
Men schrijft ons van Vlieland, dd. 7 Dec. het volgende
Heden middag ten 4 ure werd van hier in de lucht een
buitengewoon verschijnsel waargenomen. Het vertoonde zich
aan ons oog als een groote bol met een staart van omstreeks
2 elbeiden geheel van vuur, een regen van vonken achter
zich latende. De rigting was van het Zuidoosten naar het
Noordwesten.
In den loop van 1868 tot en met den laatsten der
vorige maand zijn bij het koloniaal werfdepot uit de over-
zeesche bezittingen teruggekeerd: a. uit Oost-Indie: 590
onder-officieren en manschappen, waaronder 241 met gagement
en 73 met gratificatiëu, als onderstand voor eens, de dienst
hebben verlaten; terwijl van de 276 overblijvenden een zeer
groot aantal zich op nieuw tot de koloniale militaire dienst
heeft verbonden b. uit West-Indie64 onder-officieren en
manschappen, waarvan 19 de dienst met gagement hebben ver
laten zijnde ook van de 45 overblijvenden verscheidene op
nieuw geëngageerd.
Naar men verneemt, zijn voor de te Amersfoort in te
rigten zijdeteelt reeds de gronden door den directeur dr. Fock
aangekocht, en is daarvoor aan den heer Jurrissen, boom-
kweeker te Naarden, de leverantie van 30,000 moerbeziën-
heesters gegund.
Als eene merkwaardigheid kunnen wij mededeelen, dat
op 5 December (St. Nicolaasfeest) tusschen de verschillende
stations van de Hollandsche Spoorweg-Maatschappij zijn ver
zonden 10,890 bestellingen.
De uitgever van de Nijmeegscle Nieuwsbode wordt,
wegens eenige daarin geplaatste artikels, door den heer
Schretlen te Leiden, eigenaar der gazfabriek te Nijmegen, ver
volgd wegens laster, en is diensvolgens door hem gedagvaard,
om tot betering van het nadeel in eer en goeden naam ge
leden, eene som van f25,000. aan hem te voldoen.
De Tijd kondigt aan, dat hij met Nieuwjaar weder de
giften zal inzamelen voor den paus en de pauselijke zouaven.
Dr. E. graaf van Bijlant komt op tegen de voordragt
van prof. Vogt, den modernen marterialist, die Jeert, dat de
mensch in een tijdperk van millioenen jaren, zich uit den
»Urbrei" of liever //Urschlcim" eerst tot den aap in drie rassen
