Slngcsonbrn.
Afschaffing van hel Zegel op ilc Dagbladen.
"^BURGERLIJKE STAND DER GEMEENTE TEXEL.
BURGERLIJKE STAM) DER GEMEENTE WIERIOT.
van hare vrijheid daarboven in de starren en beueden in
de ingewanden der aarde eene gelieele andere geschiedenis
van ons zonnestelsel en de wording onzer planeet had ontdekt,
dan de kerk leerde, en hoe door dat alles een strijd wa3 ont
staan tusschen haar en de godsdienst, zoo hevig, dat thans
in Duitschland en ook reeds hier, luidde werd verkondigd
»van de twee één"of godsdienst en geen wetenschap, of
wetenschap en geen godsdienst. En deze stelling werd door
Spr. nadrukkelijk bestreden, want zeide hij: Godsdienst is
de zaak des hartenwetenschap die van het hoofdHet hart
kan Christen, het hoofd Heiden zijn doch die Christen
moet den Heiden overwinnen, want wanneer deze laatste den
eersten verslaat, volgt dzedelijke dood. Met andere woorden:
er moet verzoening komen tusschen hart en hoofd, tusschen
godsdienst en wetenschap.
Of die verzoening mogelijk is Spr. antwoordt luidde toe
stemmend. Wanneer de kerk der wetenschap haar goed regt
laat en begrijpende dat zij oud geworden is, kan besluiten
te laten welgevallen, dat wat voor de resultaten der weten
schap niet meer te houden is, zal deze laatste haar eeren en
ondersteunen niet vergetende, het goede door haar in den
loop der eeuwen verrigt.
Maar wannneer zij angstvallig aan tittel en jota blijft vasthou
den zelfs aan dat wat voor de'kracht der waarheid zwichten
moetwelnu" zeide Spreker, »dat zij dan instorte, en wij
zullen in een ommezien een andere en ruimeren tempel bou
wen ruim genoeg om zelfs haar puin te bevatten, en waarin
plaats gevonden zal worden voor Godsdienst en waarheid beide.
Bij den heer Henrj Koster, te Amsterdam, is dezer
dagen uitgegeven een werkje, getiteldBe voornaamste
regels der Engelscie taalvoor instituten en burgerscholen
-door P. J. Wichers. y'Lie advertentie
Dit werkje bevat bij eene duidelijke verklaring der taalregels,
eene menigte opgaven ter toepassing van het geleerde.
Deze vooral maken er eene groote verdienste van uit
daardoor is het bij uitnemendheid geschikt om door eenigzins
geoefende leerlingen, gebruikt te worden, nevens de gewone
themaboeken, zij zullen daardoor meer gewoon worden om
bij het lezen van een Engelsch schrijver, scherp toe te zien
op de wijze waarop deze zijne gedachten uitdrukten
daardoor zich, als het ware ongemerkt, oefenen, om hunne
eigene denkbeelden in die taal weer te geven.
Daarbij zijn de opgegeven stukken, waarop de leerling de
verworven kennis moet toepassen, aan de beste Engelsche
schrijvers ontleend, hetgeen mede eeu aanbeveling is.
Wij vertrouwen dat dit werkje, na eenige publiciteit, zijnen
weg wel zal vinden.
Men zegt, dat de herv. kerkeraad te Amsterdam een
manifest zal uitvaardigen tegen de openbare gemengde school.
In de vergadering van Vrijdag jl. der vereeniging
ter beoefening der krijgswetenschap te Arnhemwerd door
den heer Jeekel eenige mededeelingen gedaan omtrent de
gietstaalfabriek van den heer Krupp te Essen, vroeger een
onaanzienlijk en onbeduidend plaatsje, en dat zijn opkomst
geheel aan de fabriek heeft te danken. Om daarvan eenig
denkbeeld te geven, is het voldoende te vermelden dat in
1868, 8500 werklieden aan de fabriek waren verbonden en
het getal zielen der gezinnen, die door de fabriek leefden,
2500 bedroeg. In datzelfde jaar bevonden zich in de fa
briek 4<50 ovens en 50 stoomhamers, terwijl 75 millioen
ponden staal verwerkt werden. Het budget van den heer
Krupp is misschien te stellen op 25 millioen gulden en de
inventaris op 35 millioen. Om een denkbeeld te geven van
de uitgestrektheid, die de fabriek met al haar gebouwen en
toebehooren bezit, zeide de heer Jeekel, dat zij eene opper
vlakte beslaat van .15 bunders meer dan het bebouwde ge
deelte van deu Haag.
De beroemde dichter en staatsman Alphonse Marie
Louis Prat de Lamartine is dezer dagen te Parijs overleden.
Hij werd den 21sten October 1790 te Macon geboren. Zijn
eerste werk van eenigen omvang waren zijn Meditations
poéiiquesdie in 1820 het licht zagen en grooten opgang
maakten. Bij de diplomatie geplaatst, bragt hij eenige jaren
zijns levens in zuidelijk Europa door. Hij schreef in Italië
zijn Dernier chant de Child Harold en zijn Chant de Sacre.
In 1832 reisde hij met zijne vrouw, eene Engelsche, en zijne
dochter naar het oosten met een schip, dat hij voor eigen re
kening had doen uitrusten. Aau die reis verspeelde hij een
ontzaggelijke som terwijl hij bovendien te Beyruth zijne
dochter verloor. In Frankrijk teruggekeerd schreef hij zijn
Yogage en Oriënt. Van later tijd zijn Jocelgn, V Histoire des
Girondins en f Histoire de la Revolution cle 1848. In deze
laatste schetste hij, gelijk men weet, zijn eigen optreden in
de omwenteling van genoemd jaar. Van 1834 af was La
martine lid van de kamer, waar hij aan het hoofd stond der
zoogenaamde parti social. Hij maakte zich bekend door zijne
zonderlinge denkbeelden over eene restauratie van het Turksche
rijk door kolonisatie van Europeanen, en door zijne talent
volle behandeling van de suikerkwestie. Meermalen werd hem
door Louis Philippe eene portefeuille aangeboden.
Eerst na de omwenteling nam hij als lid van het voorloopig
bewind de portefeuille van buitenlandsche zaken aan en ver
wierf zich eene zeer groote populariteit totdat hij, tengevolge
der Junij-omwenteling zijne betrekking moest nederleggen en
langzamerhand verdween toen zijn aanhang geheel. Na den
coup d' état keerde hij tot het ambteloos leven terug. Het
is bekend, dat hij met groote geldelijke moeijelijkheden heeft
te kampen gehad en meer dan eens op reusachtige schaal
ondersteund is geworden.
De France openteen inteekenlijst van bijdragen tot de op-
rigting 'van een standbeeld voor Lamartine.
De Redactie onderschrijft niet altoos de gevoelens des inzenders.
Reeds eenigen tijd ga ik met het idee zwanger, om het een en ander be
treffende het ontwerp van wet aan den hoofde dezes genoemd, in uw veel
gelezen blad te plaatsen. Vraagt men mij, of ik voor- of tegen de afschaf-
liug ben, dan antwoord iktegen.
Het is immers eene ontegensprekelijke waarheid, dat het lezen van dag
en weekbladen, van maand- en tijdschriften niets anders dan luxe is.
Voor hem of haar, die veel van lezen houdt, bestaat immers bij de verschil
lende afdeelingen der maatschappij tot nut van 't algemeen, gratis de ge
legenheden genoeg, om zijn dorst te lesschen. Alle dag- en weekbladen,
die met alle krachten, de afschaffing aanprijzen, zijn in mijn oog,
hoe talentvol geredigeerd, ten eeueumale, niet ongeschikt, maar on
bevoegd een oordeel te vellen; van oupartijdigen, die noch direkt
noch indirekt bij de zaak betrokken zijn of voordcelen genieten,
lcan men een oordeel gretig aannemen. Door de afschaffing van het zegel
kunnen de uitgevers voor billijken en goedkoopen prijs, hunne couranten af
leveren, waardoor veleu, die vroeger dat niet deden, abonnenteu der bladen
zullen worden als een gevolg daarvan zullen de redacteurs en medewerkers,
censoren en drukkers, een grooter honorarium erlaimen. En dus, waarde
landgenootenhoe kannen wij nu afgaan op ecu oordeel zelfs van den
kundigsten redacteur of medewerker van het voornaamste dagblad hier te
lande? De beschaving en veredeling zal door het lezen van goedkoope gere
digeerde bladen toenemen, zegt men. Moeten dan de dagbladen goedkooper
verschijnen, ten koste van verhoogde en meer drukkende belastingen op
do middelen van verbruik eu personeel, die later om het te kort te dekken
daarop zullen moeten gebragt worden. Er is immers, meen ik, meer be
hoefte aan vleesch, om dc ligchaamsdcelcn te verstrekken, dan aau een dag
blad waarvoor menig verzwakt en nitgeteert ligchaam, door behoefte aan
voedsel, ter bekoming waarvoor geene middelen zijn, geen lust heeft. Er is
meen ik, immers meer behoefte aan een huis te bewonen met de noodige
deuren eu vensters, met de noodige haarstedeu, met het noodige mcubelair,
enz., dat alles geteld en gewogen, belast is, dan aan de couranten, die door
de aanneming der afschaffing, een grooter debiet zullen krijgen, dan aan
dag- of weekblad, die de geboorte of sterfsberiehten aankondigd.
Wat zullen de uitgevers danzeu, en zij die ellenlang adverteren, huppelen,
op den dag der afschaffing. Gene hebben daardoor een grooter debiet, en
dus meerdere inkomsten, deze prijzen hunne waren, goederenen artikelen voor
een bagatel aan.
Mag dus niet de winkelier, handelaar, manufacturier de luttele 35 cents
aan het rijk afstaan, voor liet plaatsen ecuer advertentie, voor het ter ver
koop aanbieden eu aanprijzen der goederen Mag hij, of zij, die gelegeuheid
heeft om door adverteren op een ruim debiet te hopen, niet een kleinigheid
afstaan, ten behoeve vsn het rijk. Is niet het gehecle adverteren onnoodig,
een luxe. Gij winkelier neemt uw thee, gij manufacturier uw katoen en linnen,
gij apotheker uwe heilzame pillen, eu vent er mede even als de arme koopman,
die bijna gelijk als deu bedelaar, langs huis en veld loopt, met een pak op den
i'ug, en vraagt of er iets noodig is, waarbij men hem soms de deur voor
jflc neus digt slaat of hem daar vergeefsch laat kloppen, schellen of wachten.
Waarom zal hij, die dat niet noodig heeft te doen, maar nu en dan adver
teert, vrij zijn van het zegel te betalen
Het ware dus wenschelijk, dat de belasting op de dagbladen zoo niet
verhoogd worde, ten miuste blijve; op de ad verten tien, zoo niet verhoogd,
ten minste niet afgeschaft worde, maar dat de wetgevende magt, alle po
gingen zoude in liet werk stelle om den zoogenaamden middenstaud te ver-
ligten in zijne iinantieu.
Het is juist dezen stand waarop de belastingen het zwaarste drukken.
De armen of quatie-armen, ontheffen zich van zeiven, voor de meer ge
goeden en rijken is zij niet drukkend; dus de tusschenstand, die noch arm
noch rijk zijn, moet geschraagd worden. Ik zie niet in, dat dat doel dooi
de afschaffing van het zegel op de dagbladen bereikt, eerder verzwaard zal
worden.
Staten Generaal die geboren zijfc en zitting neemt, om dc belangen uwer
landgenooten onpartijdig te behandelen, maakt wetten, die den middenstand
outheft van drukkende belastingen, als daar zijn, op het gcslagt, op de per-
soncele en plaatselijke belastingen. Met onverdeeld genoegen zal ik vernemen,
dat de meerderheid der 2de Kamer inziet, dat de afschaffing van. 't zegel op
de dagbladen geene behoefte is voor het volk, geéne noodzakelijkheid tot
aankweekiug van volksbeschaving en volksgelukhet aanmoedigen van het
kosteloos onderwijs op de lagere scholen is geuoeg middel om dat doeleinde
te bereiken. De leden der Tweede Kamer, hoezeer zij voor liet meeren-
deel beliooreu tot diegeucn die in weelde geboren worden, leven eu sterven,
kennen door kunde en wetenschap de behoeften van alle deelen des
volks, en dus zullennaar mijne bescheidene meening, de meeste,
zoo niet allen, met mij instemmen, dat eene beschaafde geest of
ziel, over het algemeen huisvest in een gezond ligchaam. Dat ge
zonde ligchaam wordt verkregen, niet door goedkoope dag- of weekbladen,
niet door de afschaffing van het zegel op de dagbladen, doch alleen door te
zorgen, dat de arbeider, sjouwer- en baudvverksraan, goedkoope, gezonde,
en versterkende middelen zijn gefcitt dagelijks kan aanbiodeu, welk doel be
reikt wordt door liet afschaffen van belastingen op alle verbruiksartikelen en
later over te eaau, wanneer voor de behoefte des volks gezorgd is, tot die
afschaffing, die minder noodig en minder drukkend zijn. Ik meen dat langs
deze wijze eene Gode welgevallige daad zonde verrigt worden, waarop ik
met regt mag toepassen vox populi, vox Dei (de stemme des volks, is de
stemme God-.) M. H.
Van 26 Februarij 5 Maart 1869
ONDERTROUWD eu GETROUWD Geene.
GEBOREN: Helena Maria, d. van Frans de Vries en Klaasje Buis.
Coruelis Theodorus, z. van Jan Molenaar en Trijntje Smit. Pictertje, d.
van Wij brand Krijnen en Aaltje Snip. Aagje dochter van Jan Gieles en
Aagje van der Ploeg. Johanna, d. van Leendert Wallost en Heudrika.
Kwant. Jan, zoon van Jurrien Beuunikes en Aunaatje Selser.
OVERLEDEN L'ieler Boon, 8 maanden, zoon van Willem Boon en
Gecrtruida Knol. Cornelia Smit, 33 jaar, gehuwd met Cornelis Ments.
Annaatje Boonacker, 44 jaar, gehuwd met Pieter Cocnraads de Vries.
Jacoba Schagen, 7 jaar, dochter van Jan Schagen en Cornelisje Kok.
Een Levenloos.
Over de maand Februarij 1869.
ONDERTROUWD A. Hutman, oud 26 jaar, met Maartje Ilutman,
oud 33 jaar.
