HELDERSCHE COURANT.
M 858.
1869.
Jlieuios* en Jlöucrtentic-fifniï.
Woensdag
18 Augustus.
Negende Jaargang.
Officieel sjcöceïtc.
j3ict-officicd gcüccïtc.
De Grèves.
Verschijnt DINGSDAG- en VRIJDAG-AVOND
Abonnementsprijs voor 3 maanden i.00
Franco per post n 1.25
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaren en Post
directeuren. Brieven franco.
De prijs der Advertentien van 1—4 regels is 60
Centen; voor eiken regel meer 15 Centen.
Voor des Dingsdag en Vrijdags middags 12 uur gelieve
men de Advertentien intezcuden.
Ingezonden stukken minstens één dag vroeger.
Uitgever S. GILT J ES.
POLITIE
Ten burele van den ondergeteekende is gedeponeerd: een
PARAPLUIE, een Mariniers PET en een stukje KOPER,
waaraan een houten blokje.
De Commissaris van Politie
A. C. BOONZAJER.
ni.
Wij komen nu tot het belangrijkste gedeelte van ons oü-
derwerpnamelijkwat kan er gedaan worden om deu
toestand der arbeidende klasse in overeenstemming te brengen
met den toestand onzer maatschappij. Wij hebben in ons
eerste artikel geconstateerddat de verhouding tusscben
de ondernemers en de werklieden te wenschen overlaat. In
het tweede hebben wij getracht de oorzaken op te sporen t
en bevondendat die niet alleen bij de 'werklieden maar
ook bij de ondernemers gezocht moeten worden. Wij willen
thans onze aandacht bepalen tot hetgeen er kan gedaan wor
den om dien toestand van malaise te doen ophouden.
Wij vleyen ons nietde ware afdoende middelen te hebben
gevonden en nog minder durven wij verwachten dat onze
lezers het in alle opzigten met ons eens zullen zijn maar
wij zullen ons gevoelen rondborstig zeggen en gegronde te-
regtwijzing zal ons aaDgenaam zijn. Wrijving van denkbeelden
kan niet anders dan nuttig zijn. (1
Het Algemeen Dagblad schreef onlangs; »De (economische
omwenteling onzer eeuw zoekt een nieuwen grondslag voor
de maatschappij, in plaats der verouderde theoriën de wijs
begeerte van den arbeid. De arbeidersbeweging is de groote
stroom die in alle beschaafde landen eene maatschappelijke
hervorming moet te voorschijn roepen. Wie humaniteit lief
heeft mag zijne deelneming aan die beweging niet weigeren.
Die stroom kan door kleine belangen niet worden gekeerd."
Wij erkennendat een stroom Biet tegengehouden kan
worden maareven als men door dijken de rivier binnen
hare grenzen houdtkan ook deze stroom worden beteugeld;
even als een groote vernaauwiDg der oevers den stroom
versterkt en onweerstaanbaar maaktkan ook deze stroom
door onberaden tegenstand te magtig worden even als de
stroom eener rivier door gepaste middelen dubbel nuttig wordt
gemaaktkan ook do stroom der arbeiders beweging dienst
baar worden gemaakt aan bet grootè belang onzer maat
schappij. Alles hangt af van de keuze der middelen.
Ongetwijfeld zijn die middelen zeer uiteenloopendwant
zij hangen af van de plaatselijke gesteldheid en den aard van
den arbeid. Zoowel als de oorzaken én bij de werklieden
én bij de ondernemers gezocht moeten worden hebben wij
ook het regt van beiden medewerking te eischen ter bereiking
van het beoogde doel. Wij willen dus met den werkman
aanvangen.
Welke pogingen zien wij hem in het werk stellen
Het middel dat ons terstond voor den geest komt en hoe
langer hoe meer algemeen wordtzijn de arbeidersvereni
gingen. Die vereenigingen hebben soms ten doel, door onder
linge bijdragen het lot te verzachten van hendie buiten
hunne schuld daarvan behoefte hebben. Of zij beoogen het
handhaven hunner regten tegenover de werkgevers door wet
tige en bezadigde stappen. Of zij zoeken door werkstaking
de ondernemers te dwingen tot bet verhoogen van hun loon.
Wij willen niet ontkennen dat nog bedoelingen van anderen
1} Daarom lazen wij ook met genoegen het door den heer H. A. P. in
ons No. van-11 dezer, ingezonden stuk. Hij moge in sommige opzigten
van ons verschillen in de hoofdzaak zal dat verschil niet zeer groot zijn
en niets is nuttiger dan eene zaak uit onderscheidene oogpunten te be
schouwen en- ze in een ander kleed voor te stellenvooral' als men het
kleed zoo wel weet te kiezen als de heer II. A. P.
aard daarbij ten grondslag kunnen liggenwant het zou
moeijelijk zijn die allen aan te gevendoch de genoemde
zullen toch wel de voornaamste zijn.
Dat de arbeiders het regt hebben zich te vereenigen tef
bereiking der twee eerste bedoelingen* zal Wel doorniemand
ontkend worden. Wij zien daarin zelfs het bewijs dat de
arbeidersstand zich meer begint te verheffendat hij voor
uitgaat, en dat verheugt ons. Die vereenigingen kunnen
krachtig mede werken tot zijne verdere ontwikkelingzij
kunnen zijn lot verbeteren en van hem maken wat hij be
hoort te wezen. Maar dan moeten zij ook niet ontaarden
in hartstogtelijke bijeenkomstenwaar het goede doel uit
het oog wordt verloren en de zaden van wrok en verbittering
door verkeerde leiders met volle handen worden uitgestrooid.
Deze zullen den werkman groot nadeel doenen aan dé
maatschappij zelve een onberekenbare schade berokkenen.
De laatstgenoemde vereenigingen intusschen, welke door
werkstaking de ondernemers zoeken te dwingen tot het geven
van meerder loon of het verminderen der werkuren geven ons
meer stof tot nadenken. Dat de werkman het regt heeft zich
_?aan den arbeid te onttrekkenwanneer het loon hem onvol
doende voorkomt is wederom aan geen twijfeL onderhevig.
Maar of hij daartoe zijne makkers mag overtreden, of hij
hen mag verhinderen hun werk te blijven voortzetten, is
voorzeker eene tweede vraag. Maar al blijft de verleidingen
opruijing geheel buiten het spel, dan nog zal slechts in zeer
enkele gevallen het middel van werkstaking het lot van den
werkman verbeteren. Eerst dan wanneer alle wettige stap
pen gedaanwanneer alle doelmatige middelen aaDgëwend
zijnen de ondernemer blijft weigeren naar de stem van
regt en billijkheid te luisteren eerst dan kan het in den
werkman verschooning vinden, dat hij zich en de zijnen tij
delijke ontbering laat welgevallenin het vooruitzigt van
daardoor voor het vervolg zijnen toestand te verbeteren.
Maar wat zien wij in vele landen (ons vaderland bleef
daarvan tot heden gelukkig bevrijd) maar al te dikwijls daar
mede gepaard gaan De grofste .daden van gewelddie doof
niets kunnen verontschuldig worden. Wij wijzen u slechts
op de mijnwerkers in België voor een paar jaren, op hetgeen
onlangs onder hen plaats had in het Loire-districten op
een aantal andere voorbeelden van dien aard. De interna
tionale vereeniging, die sedert vijf jaren bestaatin Londen
haar hoofdzetel en in vele steden van westelijk Europa haté
afdeelingen heeften waarbij de werklieden zich onderling
verbindenelkander bij te staan in het herstellen hunner
grievenheeft ongetwijfeld dergelijke buitensporigheden zeer
in hand gewerkt. Dit is des te meer te betreuren daar zulk
eene vereenigingwel ingcrigtéen onberekenbaar nut zou
kunnen stichten.
Als wij bovendien letten op de gevolgen der werkstaking,
dan komen wij nog meer tot de overtuiging, dat alleen in
het uiterste geval een dergelijk middel door den werkman
mag worden aangewend. Zoo hij zijn doel al bereiktdan
is dit veeltijds eerst het geval na het doorstaan van ontbe
ringen die niet alleen hem, maar ook zijn vrouw en kin
deren treffen. Het verwondert ons dan ook nietdat vele
arbeiders na zich eerst tot dien stap te hebben laten ver
leiden eenigen tijd later door gebrek worden genoodzaakt
tot hunne meesters terug te keeren waardoor hun toestand
zelden verbetert. De werkman bedenke zich dus welvóór
hij daartoe overgaat. Immers de ondernemer is veel beter
in staat de nadeelendie voor hem daaruit voortvloeijen te
dragendan de werkmanen wie zal het ons zeggen in
hoevele gevallen de eerste genegen zou worden gevonden aan
billijke vertoogen gehoor te geventerwijl hij zich doof
dwang tot niets wil laten bewegen. Wij hopen later de vraag
te beantwoorden of de ondernemer zulke uitspattingen niet
zou kunnen en dus moeten voorkomen. Van het standpunt en
iu het belang van den werkman, echter, beschouwen wij het
middel als gevaarlijk en in de meeste gevallen als ondoel
treffend.
Onverantwoordelijk zijn daarom de handelingen van som
mige dagbladschrijvers in het buitenland, die hunne begaafd-
