HELDERSCHE COURANT. Jïteuros- en Woensdag <flÖoertentie--6faÖ. 24 Augustus. M 964. Tiende Jaargang. 1870. Een verkiezing onder de wapenen. Verschijnt DINGSDAG- en VRIJD AG-AVOND. Abonnementsprijs voor 3 maanden 1.00 Franco per post 1-25 Men abonneert zich bij alle Bockhandelaren en Post directeuren. Brieven franco. De prijs der Advertektien van 14 regels is 60 Centen; voor eiken regel meer 15 Centen. Vóór des Dingsdag en Vrijdags middags 12 uur gelieve men de Advertentien intezenden. Ingezonden stukken minstens één dag vroeger. Uitgever S. GILTJBS. Ingezonden. Bij de stemming voor een lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal op 16 Aug. 11., werden in 'tgeheel uitgebracht 1771 stemmen. Van onwaarde werden verklaard11 billetten. Het aantal geldige stemmen bedroeg alzoo .1760. Bijgevolg was de volstrekte meerderheid 881. De beide candidaten ont vingen elk 878 stemmen. Vier stemmen werden op andere personen uitge bracht. Er was dus geen meerderheid, en op den daartoe aangewezen dag, Dinsdag 30 Augustus, moet de herstemming plaats hebben. Die stemming is in verschillende opzigten merkwaardig. Allereerst trekt de aandacht het groot getal kiezers dat van de stembus wegbleef. In het vo rige jaar bij eene stemming tusscben dezelfde candidaten, kwamen van de 3052 kiezers 2333 op, alzoo 562 meer dan tbans. In 1868 werden bij de verkiezing voor een lid voor een lid der Tweede Kamer, bij de eerste stem ming 2065, en bij de herstemming 2496 geldige stemmen uitgebragt. In 1866 bedroeg dit getal 2256. Waarom werd nu in de laatste stemming zooveeel minder belang gesteld dan in die van de vorige jaren Waarom was de opkomst zooveel flauwer Het antwoord schijnt voor de hand te liggen, maar is desniettemin alles behalve bevredigend. De vreeselijke oorlog, die tusschen twee machtige volken in onze nabijheid woedt, houdt al onze aan dacht bezig. De pijnlijke gedachte aan dien bloedigen strijd vervolgt ons overal, dag en nacht, en doet ons minder belang stellen in andere zaken. Verklaarbaar mag dit verschijnsel zijn, onverschoonbaar is bet zeker. Het is een blijk van zwakheid, van wankelmoedigheid, van onrust. Mag men dan in bange tijden zijn plicht verzuimen Moest niet veeleer de ernst van het oogenblik een hooger plichtbesef doen ontwaken Een manlijk volk mag, ja, met weemoed zijn vervuld over zooveel jammer, het mag zich het hart beklemd gevoelen en overstelpt van deernis met al dat naamloos lijden en die gruwelijke verwoesting, maar het zal wakker zijn, opgewekt uit den slaap der zorgeloosheid, uit den dommel der vadsigheid Het zal op zijn post niet ontbreken, het werk waartoe het geroepen wordt niet veronachtzamen. Het volksleven zal zich onder zulke omstandigheden bij een kloeke natie krach tig openbaren, en elke uiting daarvan zal sterker zijn dan gewoonlijk. Elk burger zal zijn betrekking tot den staat levendiger gevoelen, duidelijker in zien dat hij een deel is van het groote geheel, zijn burgerschap beter be grijpen. Onder de werkzaamheden waartoe de Nederlandsche staatsburger geroepen is, staat het kiezen van zijn vertegenwoordigers bovenaan. Hebben de kiezers in het district Alkmaar in deze ernstige tijden teekenen van leven gegeven? Er zijn slechts 1771 stemmen uitgebracht. De stemming heeft plaats gehad tusschen dezelfde candidaten als in het vorige jaar. Bijzondere omstandigheden gaven aanleiding tot een vacature. Den generaal Knoop werd een commando bij liet leger opgedragen. Hij nam die betrekking aan, trad in nctive dienst, en moest daarom voor het lid maatschap van de kamer bedanken. Dit eischt de wet. En werd het niet uitdrukkelijk in de wet bepaald, wie zou er tegen hebben, dat een volks vertegenwoordiger in 's lands belang zich tijdelijk verwijdert, dat hij uit vaderlandsliefde zich terstond beschikbaar stelt voor de verdediging des lands, en nogtans lid van de Kamer blijft, om zijn plaats te hernemen als het ge vaar geweken is Nog eens wie zou daar iets tegen hebben Een lid van de Kamer, die te gelijk in eenigerlei burgerlijke betrekking den staat dient, en daardoor tijdelijk verhinderd wordt de zittingen bij te wonen, blijft lid van de Kamer, en herneemt bij zijn terugkomst eenvoudig zijn plaats. Bij militairen alleen is dit anders. De w,et eischt dat zij bedan ken, wanneer zij in actieve dienst willen treden maar de wet belet niet hun onmiddelijke herkiezing. En zoo kwam men zeer geleidelijk tot het plan, den generaal Knoop weer tot enndidaat te stelleu. Het vond ingang op de vergadering der Centrale Kiesvereeniging, en 50 stemmen van de 51 leden die tegenwoordig waren verklaarden zich er voor. De conservatieve bladen bestreden dit denkbeeld met die soort van ge huichelde verontwaardiging, die steeds het kenmerk is van gebrek aan goede gronden en redelijk betoog. Het Lagblad was wel zoo goed, deze handeling niet te willen „qualificeren zooals zij eigenlijk zou verdienen". „Ieder eerlijk man zal weten -beweerde het wat hij van zulk een partijlist te denken hebbe." „De nationale waardigheid wordt grievend miskend." -„Lakenswaardig gedrag der radicalen," „onedele handigheid," „een kies- taktiek, welke wij niet aarzelen een schande voor ons land te heeten," ziedaar de uitdrukkingen waarvan het Dagblad zich bediende, de lage scheld woorden die het de Centrale Kiesvereeniging naar het hoofd wierp. En waarom dat alles Omdat die verccniging een candidaat voorstelde, die, wan neer hij gekozen werd, niet dadelijk zitting zou kunnen nemen. Heeft de kiesvereeniging dit dan niet aan de kiezeis meegedeeld On getwijfeld. Zij heeft ben van alles behoorlijk ingelicht. Zij heeft gezegd De generaal Knoop werd in het vorige jaar voor vier jaren gekozen. Om liet land te kunnen dienen, moet hij bedunken. Uit vaderlandsliefde ge lijk de heqr van Fobeest zegt - verlaat hij de Kamer. Hij is echter ter stond herkiesbaar, en daarom, kiezers, brengt hulde aan den wakkeren Generaal, die zijn mandaat nederlegde, om in dezo bange tijden zijn land te dienen geeft hem dat mandaat terstond terug, opdat hij, zoodra de tijds omstandigheden het vergunnen, op zijne plaats in de Kamer terugkeere, waartoe hij voor den tijd van vier jaren werd verkozen. Laat ons allen neen, niet allen, want wij weten te goed dat velen tc zeer door vooroordeel verblind zijn, om zelfs in dezen tijd tot zulk een daad van vaderlandsliefde in staat te wezen maar laat ons met groote meerderheid bij de stembus den heer Knoop toeroepen Braaf, Generaal 1 Zóó behoort het. Mannen die de daad bij het woord voegen, dat zijn de mannen die wij noodig hebben, dat zijn onze mannen. Dat was goed gehandeld, dat ge uw ouden degen weer hebt aangegord, toen de Koning u riep ten dienste des lands. De man des Konings zijt ge, maar ook otize man, ook de man des volks. Generaal en Volksvertegenwoordiger, dat is het kenmerk van een waarlijk natio naal legerhoofd, dat is een echt Nederlandsch denkbeeld, waardig opgevat en in toepassing gebracht te worden in Nederland, waar het leger nooit van den burger mag vervreemden, waar beide door nauwe banden verecnigd behooren te blijven. Den Generaal, die den bevelhebbersstaf in de hand draagt als blijk van het vertrouwen des Konings, een mandaat als volksvertegenwoordiger in den zak te geven als blijk van het vertrouwen der natie, dat was bet denkbeeld der Centrale Kiesvereeniging, en het was een schoon denkbeeld, wel waardig om door de overgroote meerderheid begrepen en toegejuicht te worden, wel waardig om juist tegenwoordig ten aanzien van landgenoot en vreemdeling te schitteren als een krachtig teeken van den geest des volks, als een getui genis hoe zeer ons onze verdediging ter harte gaat, als een verzet tegen alle lauwheid waar het de handhaving geldt onzer onafhankelijkheid. En znlk een denkbeeld wordt een partijlist, een onedele handeling, een schande voor ons land genoemd De Generaal, wien buiten zijn voorkennis natuurlijk, want zulke dingen spreekt men niet vtet elkander af wien buiteu zijn voor kennis deze candidatuur als een openhaar volksgetuigenis voor een krachtige handhaving onzer onzijdigheid werd aangeboden, wordt in een twijfelachtig daglicht geplaatst, cn men vraagt openlijk, of zijn eer hem niet verbiedt de lijdelijke medeplichtige te zijn van zulk een knoeierij Schande over het blad dat aldus onze verkiezingen vergiftigt, maar ook schande over de mannen in wier dienst dat blad staat, schande over dc partij die het steunt. En zoo spreken dc bladen, die in huichelachtige zoetsappigheid den kie zers toeroepen: onthoudt u toch van politieken hartstocht; vrede, vrede, een dracht in deze dagen, laat het een waardige verkiezing zijn, alles nadat zij reeds vooraf zoo vrij waren geweest te kennen te geven, dat do kiezers deze keer aan niemand anders hunne stem behoorden te geven dan aan een conservatief. Thans geen politieke strijd; de politieke richting van den candidaat komt onder de tegenwoordige tijdsomstandigheden niet allereerst en allermeest iu aanmerking. Zoo spreken de conservatieve bladen. Welnu, als gij er zoo over denkt, waarom dan niet juist onder de tegenwoordige tijdsomstandigheden, juist oin tc tooueu hoe u 's lands verdediging ter harte gaat, met algomeene stemmen den man herkozen, die altijd voor een voldoende verdediging heelt geijverd, die thans uit vaderlandsliefde de Kamer verliet? Waarom hem niet in staat gesteld, wanneer de omstandigheden het veroorloven, terstond in dc Kamer terug te keeren? Omdat hij waarschijulijk nog een week of wat in actieve dienst zal blijven, en dus verhinderd zal zijn cenigc zittingen bij te woncu Dat voorwendsel is belachelijk. Neen, iets van zoo onder geschikt belang kan niet in aanmerking komen tegenover de groote betee- kenis, die dc verkiezing van den generaal Knoop met groote meerderheid van stemmen hebben zou. 't Is reeds gezegd, en het wordt hier herhaald als uw candidaat door ongesteldheid of afwezigheid verhinderd werd gedu rende een week of wat de zittingen bij te wonen, zoudtgij er niet aan denkeu hem daarom uwe stem tc onthouden. Gij, conservatieven, wilt van den nood des lands gebruik maken om weer een conservatief meer in de Kamer te krijgen. Daarom hebt gij voor het tijdelijk lidmaatschap van den lieer van Foreest veel meer geijverd, dan zulk een plaatsvervangerschap zou verdienen Daarom hebt gij gesproken van een edele wraakneming over uwe nederlaag van het vorige jaar. En gij verklaart tevens van deze verkiezing geen politieken strijd te willen maken Daarom is dan ook de heer van Foreest slechts ten halve met u mee gegaan. Hij schreef u„In deze ernstige oogenblikken komt het er niet vooral op aan om de conservatieve partij tijdelijk met een enkel lid te versterken, maar om alles te vermijden wat tweedracht zou kunnen zaaien" enz. „De verkiezing die thans in het district Alkmaar noodzakelijk gewor den is, behoort in mijne oogen een geheel exceptioneel karakter te hebben." Hij verklaarde dut het hem tegen de borst zou stuiten „om het terugkecren in dc Kamer onmogelijk tc maken aan een man, die haar uit vaderlands liefde verlaten heeft." Met zulke beschouwingen zal wel ieder rechtscha pen man zich kunnen vcreenigen. Op gron4 van die beschouwingen maakte de heer van Foreest zijn voornemen bekend om, „mocht hij gekozen w orden, zijn mandaat weder neder te leggen, zoodra de omstandigheden den generaal Knoop zullen veroorloven om de actieve dienst te verlaten cn ziju zetel weder in do Kamer te komen innemen." Het zij echter gevraagd had de slotsom zijner beschouwingen niet anders nireten ziju bij voorbeeld nu de Generaal Knoop, voor vier jaren gekozen werd, en dus onder gewone omstandigheden ook vier jaren lid van dc Kamer zou gebleven zijn, baar uit vaderlandsliefde heeft verlaten, wil ik niet medewerken, om van deze gelegenheid gebruik tc maken lot tijdelijke versterking van de conservatieve partij met een enkel lid deze verkiezing mag geen partijstrijd worden; dat zou zij worden door mijne candidatuur, want ik stond vroeger tegenover den heer Knoop er moet door deze exceptioneelc verkiezing geen verandering gebracht worden in de onderlinge verhouding der partijen, en daarom kan ik thans geen candidaat zijn. Niet vooral. Toch wel een beetje Toch wel ccnigszins

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1870 | | pagina 1