HELDERSCQE 1870. 3Tieutos= en Woensdag JÖoertenfie-öfaD. 5 October. M 976. Tiende Jaargang. Berigt. De Vredebond. Verschijnt DINGSDAG- eu VRIJDAG AVOND. Abonnementsprijs voor 3 maanden 1.00 Franco per post 1.25 Men abonneert zich bij alle Boekhandelaren en Post directeuren. Brieven franco. De prijs der Advertenties van 1—4 regels is 60 Ceutcu; voor eiken regel meer 15 Centen. Vóór des Dingsdag en Vrijdags middags 12 uur gelieve men de Advcrtenticn intezenden. Ingezonden stukken minstens één dag vroeger. Uitgever S. GILT J ES. Onder onze berigten van den oorlog, zullen wij ons beijveren, uit de voornaamste buitenlandsche bladen vertalingen te leveren van de belangrijkste gebeurtenissen, den oorlog, enz. betref fende. Deze berigten, voor zooverre de duidelijkheid toelaat, zoo beknopt mogelijk zamengevat, bevelen wij in de bijzondere aandacht onzer lezers. i. Wij leven wel in een tijd van vereenigingen. Wij bezitten sedert lang onze maatschappij tot Nut van 't Algemeen. Naar haar voorbeeld heeft zich gjvormd de Maatschappij tot Nut van den Javaan. Verder noemen wij de Maatschappij van Landbouw, die van Weldadigheid, onzen Weerbaarheïdsbond, ons Schoolverbond, het Roode Kruisdoch wij zouden niet eindigen als wij alle slechts wilden opnoemen. Het getal is weder vermeerderd met den Vredebond. Dat de oprigting van vereenigingen ter bereiking van een goed doel van het grootste gewigt kan zijn, zien wij aan het geen door vele wordt gedaan. En het is ook zeer natuurlijk. Veel kan worden teweeg gebragt, alléén door vereeniging van krachten, waar het individu op zich zeiven magteloos zou zijn maar dat ook bij vele al wat blinkt daarom nog geen goud is, zou gemakkelijk te bewijzen zijn, en blijkt vooral uit de tering, waaraan sommige schijnen te lijden. Wij vestigen echter alleen onze aandacht op den zoogenaamden Vredebond. Wij zeggen den .«zoogenaamden," omdat de naam ons juist niet bijzonder gepast voorkomt. Wij willen echter daarover niet twisten, dewijl deze weinig ter zake doet, wanneer het doel maar duidelijk ismaar is dat werkelijk zoo helder Het denkbeeld van een «Vredebond" op te rigten, treft elks gemoed: het is de stem der mensckheid, die zich luide verheft tegen hetgeen haar onteert, en dan ongetwijfeld in de eerste plaats tegen den oorlog. Moge hare stem niet zijn als die des roependen in de woestijn Ten opzigte van het doel is men het over het algemeen vrij wel eens, namelijkden oorlog te voorkomen, en, kan het zijn, onmogelijk te maken. Aangaande de middelen echter, loopen de gevoelens verre uiteen, waarop wij latei- hopen terug te komen. Men moge nu denken dat dit doel onbereikbaar is en zal blijven, wij zullen het niet tegenspre ken, maar is dat eene geldige reden om zich aan de zaak te onttrekken Het denkbeeld moet ieder christelijk gemoed treffen, en de vervulling is alléén, zoo niet te bereiken, dan toch te naderen, door eene zeek algemeene zamenwerking. Maar wat dan te denken van hen, die reeds nu beginnen met wantrouwen te zaaijen, en, die gelijk dr. Nuijens, den ka tholieken en conservatieven de toetreding ontraden In zijnen brief aan het «Dagblad van Zuidholland en 's Gravenhage" zegt hij onder anderen //Zonder zekere waarborgen, dat men ons niet zaehtkens aan tot de bondgenooten van de revoluti onairen wil maken, zouden de monarchaal-constitutionelen en katholieken gevaar loopen de rol van dupes te spelen, indien zij tot den Vredebond toetraden." Wie geeft dr. Nuijens het regt, hen, die in opregtheid des harten, uit afkeer van den mensch-onteerenden oorlog, in een algemeenen Vredebond het wapen daartegen meenen te vinden, van dergelijke lage bijoogmerken te verdenken Wat moet men van iemand denken, die in anderen terstond jezuïtische bedoelingen meent te bespeuren Het heeft nu wel eenigzins den schijn, alsof de schrijver den katholieken niet regtstreeks het toetreden ontraadt, maar hen slechts tot behoedzaamheid aanmaant. Denken wij echter een weinig verder, dan wordt zijne bedoeling vrij duidelijk. Immers hij vordert eerst zekere waarborgen. Maar nu is het toch duidelijk, dat die niet vooraf gegeven kunnen worden zoodat hij, zonder het regtstreeks te zeggen, toch zijne geloofs- genooten van den vredebond afkeerig zoekt te maken. Geeft eene dergelijke inkleeding niet meer regt, om den schrijver nevenbedoelingen toe te schrijven, dan de woorden van hen, die zich tot een vredebond zoeken te vereenigen Dit wordt nog duidelijker, wanneer hij zijne geloofsgenooten toeroept>»de onthouding der monarchaal-constitutionelen en der katholieken zeu ten gevolge hebben, dat de vredebond niets anders werd, dan een onbeduidend iets". Juisteen onbeduidend iets moet het worden. Waarom? ja, dat zou dr. Nuijens zelf het best kunnen zeggen. Wij herhalen het echter, wij willen niet beweren, dat de zaak volledig doel zal treffen, maar dat geeft niemand het regt anderen onedele bedoelingen toe te schrijven, zoolang daarvan niet de bewij zen kunnen worden geleverd. Men zou ons welligt kunnen wijzen op het adres van Goes. Ook wij keuren het adres af, daar het minstens zeer voorbarig en ontijdig is. Op de zaak zelve komen wij later terug, maar staat de afdeeling Goes aan het hoofd van den Vredebond? Welke groote maatschappij of vereeniging, kan ooit tot stand gebragt worden, waarvan alle afdeelingen reeds in den aanvang geheel en in alles homogeen zijn? Wat zou de heer Nuijens zeggen, wanneer iemand beweerde, dat de onfeilbaarheid van den paus, gelijk die door het concilie is bekrachtigd, geene waarde heeft, dewijl een zeker getal aanzienlijke geestelijken daar tegen hunne stem verheffen? Doch laat ods van dr. Nuijens afstappen. Ook wij vreezen, dat het doel niet geheel zal worden bereikt, hoe zeer wij het ook zouden wenschen. Dit zal ons echter niet weerhouden tot den Vredebond toetetreden, daar hij ons in ieder geval dat doel nader zal brengen. De eerste vraag, die wij ons moeten stellen, is Daar ons oordeel dezeIn hoeverre mag dat schoone doel bereikbaar worden geacht Wanneer als doei wordt gesteld, den oolog, om zoo te zeggen, voor goed af te schaffen en hem voor het vervolg te beletten, dan zal de verwachting niet worden vervuld, zoo lang de menschen meuschen blijven. Stelt men zich echter vóór, den oorlog te bestrijden, dien hoe langer boe moeijelijker te makcD, zóódanig, dat het uitbreken van den oorlog eindelijk tot de zeldzaamheden zal behooren, dan gelooven wij dat het doel bereikbaar is, maar niet anders dan na een zeer lang tijdsverloop; dewijl reeds nu, getuige dr. Nuijens, eene mag- tige tegenwerking bestaat, die wel overwonnen kan en ook zai worden, maar niet dan zeer langzaam. Het licht zegepraalt niet in eens over de duisternis, maar toch overwint de waar heid eenmaal zeker. Het is niet nieuw, den oorlog eene ziekte te hooren noemen, en die naam is zeer gepast. Het menschelijk ligchaam kan in een toestand geraken, die een hevige ziekte moet tengevolge hebben, waarna het eerst weder zijne functiën kan hervatten. Die ziekte is dus eigenlijk een weldaad, maar toch zou het verkieslijker zijn geweest, die weldaad niet noodig te hebben, en hoe korter die herstellende en zuiverende werking duurt, des te beter, Om echter de middelen te vinden, die te be spoedigen, die zoo kort mogelijk te doen duren, die voor bet vervolg onnoodig te maken, moet men eerst de oorzaken ken nen, die ze hebben teweeg gebragt; dan eerst kunnen de regte middelen worden aangewend. Wanneer wij nu den oorlog een ziekte van de maatschappij in ruimen zin mogen noemen, dan is ook al het gezegde daarop van toepassing. Wil men dus de ziekte, waar zij bestaat, ge nezen, en voor het vervolg voorkomen, dan moet men eerst evenzeer de oorzaken leeren kennen, omdat daarvan de keuze der middelen geheel afhankelijk is. Gebruikt men verkeerde middelen dan zal welligt de ziekte kunnen ophouden, doch zij zal later op nieuw uitbreken. Het kost weinig moeite eene koorts door middel eener goede dosis quinine te verwijderen, maar zijn de oorzaken dier koorts niet weggenomen, dau keert zij telkens terug. Wij kunnen onze vergelijking nog verder voortzetten. Wan neer de mensch aan eene hevige ziekte ter neder ligt is het niet zeldzaam, dat eenige geneesheeren vereenigd trachten de middelen tot genezing te vinden, en ook dat is bij een zoo oneindige verscheidenheid van oorzaken zeer natuurlijk, en heeft niet zelden het gelukkigste gevolg. Ook om de middelen tot genezing cn voorkoming van die

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1870 | | pagina 1