HELDERSCI1 COURANT. Jlieuros- en Zaturdag <ftöoertentte--6faÖ. 22 Junij. M 1157. Twaalfde Jaargang. 1872. li A -PAST E 11. jiüiet-offiriËel gebcelte. Emancipatie. Verschijnt D1NGSDAG- eu VRIJDAG-AVOND. Abonnementsprijs voor S maanden 0.50 Franco per post 0.65 Men abonneert zich bij alle Boekhandelareu en -Postdirecteuren. Brieven franco. De prijs der Adyëbtentien van 1 4 regels is 60 Centen; voor eiken regel meer 15 Centen. Vóór des Dingsdag en Vrijdags middags 12 uur gelieve men de Adverteutien intezenden. Ingezonden stukken minstens één dag vroeger. Uitgever S. G I L T J E S. <0fftüM gebette Aan de ingezetenen wordt kennis gegeven, dat de Land- nieter van het KADASTER, op aanstaanden Maandag den 24 dezer een aanvang zal maken met het opnemen der ka dastrale veranderingen in deze gemeente, voor de dienst van 1873. Helder, 18 Junij 1872. De Burgemeester, STAKMAN BOSSE. Wederom een onhollandsch woord, zegt men welligten men heeft geen ongelijk. Wij keuren het overdreven gebruik van vreemde woorden evenzeer bepaald afhet geeft zoo ligt het denkbeeld van gebrek aan nationaliteit (ook al zoo'n woord), of van pedanterie (al weêr een). Toch zijn wij daarvan niet zulke verklaarde vijanden, dat wij ook het gebruik zouden afkeuren, even als het misbruik. Als men schrijft, vooral in de dagbladen, is het een eerste vereischte, dat men goed ver staan wordeen nu houden wij het voor ontwijfelbaar, dat men dan ook niet alle vreemde worden kan missen, wil men niet onvolledig of geheel verkeerd verstaan worden, en dat zal toch wel de klip zijn, die men in de allereerste plaats te vermijden heeft. Men beproeve slechts de bovenstaande woorden door Nederlandsche te vervangen, die geheel hetzelfde uit drukken, en men zal terstond ondervinden, hoe moeijelijk het is, vooral met het woord emancipatie; wij bekennen althans openhartig, dat wij daarvoor geen Hollandsch woord weten te vinden, en ons dus maar met het onhollandsche zullen behelpen. Maar van waar toch in onze taal het gebruik van zoovele vreemde woorden Bewijst het hare armoede Welligt niet, want het omgekeerde bestaat evenzeer wij bezitten ook in onze taal woorden, die hoogst moeijelijk en dan nog zeer on volkomen door een woord in eene andere taal kunnen worden vervangen, dat het ware denkbeeld volledig wedergeeft. Of drukken welligt die vreemde woorden gedachten uit, die ods Nederlanders ook vreemd zijn Met sommigen is dit wel het geval, maar zeer zeker niet met allen, en liet laatste zou ook volstrekt niet wenschelijk zijn. Wij zouden het toch be treuren, indien de ware zin van de woorden nationaalliberaal en zoovele andere, in ons vaderland tot de uitheemsche zaken behoorde wij willen honderdmaal liever die vreemde woorden blijven gebruiken, al zoude dit ook den schijn geven, dat onze taal eenigzins minder rijk ware, dan de zaken zelve te moeten missen. Eerder zouden wij denken, dat de daardoor voor gestelde denkbeelden eerst later bij ons ingaDg hebben gevonden, en men zich aanvankelijk niet de moeite heeft gegeven, die onder Nederlandsche woorden te brengen, waardoor het gebruik langzamerhand aan die vreemde woorden een soort van bur- gerregt heeft verleend. Wij willen daarover echter liever niet verder twisten het is genoeg gëzegd, dat wij niet alle uit heemsche woorden door zuiver Nederlandsche kunnen ver vangen, die volmaakt hetzelfde uitdrukken, zoodat het ook geen misdaad mag worden genoemd van de eersten gebruik te maken, mits men het niet overdrijve. Dit is wel vooral het geval met het woord, dat wij aan het hoofd van ons artikel hebben geplaatst. Wij weten o-een hollandsch woord daarvoor te vinden, en achten het ook on- noodig, dewijl de beteekenis algemeen genoeg bekend is. Men spreekt b.v. van de emancipatie der slaven, en wie zou dan niet terstond weten, wat daarbij bedoeld wordt Zoo ook gaan in de laatste tijden alom stemmen op vóór en tegen de emancipatie der vrouw doch hier bestaat in de opvatting van de beteekenis der zaak een overgroot verschil en van daar juist het groote getal vóór zoowel als tegen- standex-s. En geen wonder In zooverre men door de eman cipatie der slaven verstaat, hen tot wezens te maken, in staat van hunne regten als mensch, die hun onthouden worden, ge bruik te maken, zou men het ook in zeker opzigt op devrou» wen van toepassing kunnen maken. Ook aan de vrouw worden in onze tegenwoordige maatschappij nog altijd regten en vrij heden onthouden, die haar niet minder wettig toebehooren dan den man zoolang deze haar niet worden verleend, is er althans overeenkomst met dat, wat men den slaaf weigert. Kan nu de emancipatie der vrouw strekken, om in dit op zigt het evenwigt te herstellen, wij zouden alle krachten be lmoren in het werk te stellen, om haar in het leven te roepen en te bevorderen. Wij gaan nog verder en zeggen, dat de man, die weigert daartoe mede te werken, op eene onwaardige wijze misbruik maakt van het regt van den sterksten. liet verschil tusschen hem en den oosterling met zijn harem is minder dan meo welligt oppervlakkig zou denken. De vrouw heeft intusschen in het menschelijk leven eene geheel andere roeping dan de man. Die mannelijke vrouwen boezemen ons niet minder walging in dan de vrouwelijke man nen beiden beantwoorden niet aan hunne roeping en maken zich verachtelijk. Moet dus de emancipatie der vrouw uit- loopen op het verwaarloozen van hare bestemming door zich te wijden aan de taak, die den man is opgedragen, dan zou de maatschappij daarbij onberekenbare schade lijden en de vrouw zelve diep rampzalig worden. Van die emancipatie moet ieder verstandig mensch een afkeer hebben en het is zijn heilige pligt ze met alle krachten te bestrijden. Wanneer wij dus de emancipatie der vrouw zoowel hooren toejuichen als bestrijden, dan zal dit wel voortvloeijen uit het verschil van opvatting der zaak zelve. En dat daarin zulk een groot verschil bestaat, behoeft ons niet te bevreemden. Even als in vele zaken noemt ook in deze de één aanmatiging hetgeen de ander natuurlijk regt noemt. Het kan dan ook niet anders, of men moet ook over die emancipatie zeer verschil lend denken. Feringa heeft vroeger gezegd ^Emancipatie der vrouwen verschrikkelijk woord in veler ooren even als het woord radicaal". Juist even als het woord radicaaldat langzamer hand door de tegeustanders van het liberalisme als een scheld woord wordt gebezigd, ofschoon de ware zin ongetwijfeld eerder eene deugd dan eene ondeugd mag heeten. Zoo ook met de emancipatie der vrouwen. Uit het gezegde blijkt genoeg welken zin wij daaraan hechten. In dien geest nu rekenen wij ons onder hare voorstanders, en houden ons overtuigd, dat zij, die haar verwerpen, of een te bekrompen denkbeeld koesteren over de vrouw zelve en hare roeping, óf zich een verkeerd denkbeeld koesteren van de emancipatie zelve. In de laatste tijden hebben wij blijken gezien, dat de denk beelden aan die zaak in Nederland bij velen zeer afwijken van die in andere rijken, vooral in Amerika. Daar worden de jonge meisjes evenzeer opgeleid tot hooger onderwijs als de jongelingen. Ook zij bezoeken de inrigtiDgen, daarvoor bestemd, niet enkel met andere meisjes, maar ook met de jongelieden der andere sekse, zonder dat men, ook uit het oogpunt van zedelijkheid, daarvan nadeelige gevolgen schijnt te hebben ondervonden. In de scholen vindt men daar een aantal onderwijzeressen werkzaam met een uitslag, die niets te wenschen overlaat. Het is bekend, dat het daar geenszins zeldzaam is, vrouwen de geneeskundige praktijk te zien uit oefenen met den meest gewenschten uitslag. In New-York zou men er kunnen ontmoeten, die een jaarlyksch inkomen van eenige duizenden dollars genieten. Bij telegrafie en an dere instellingen zoekt men ze ook niet te vergeefs. Het laatste trouwens bepaalt zich niet enkel tot Amerika. Zelfs in Rusland beijvert men zich, om aan de vrouw de plaats te verzekeren, die haar toekomt. En in Nederland? Wij willen niet beweren, dat in ons vaderland hetzelfde uitvoerbaar en wenschelijk zou zijn, wat in Amerika of el ders plaats heeft. De eigenaardigheden van volken en landen mogen niet voorbij gezien wordenmaar zoodra men zich

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1872 | | pagina 1