HELDERSCI1 COURANT.
Jlieuros- en
Zaturdag
<ftöoertentte--6faÖ.
22 Junij.
M 1157.
Twaalfde Jaargang.
1872.
li A -PAST E 11.
jiüiet-offiriËel gebcelte.
Emancipatie.
Verschijnt D1NGSDAG- eu VRIJDAG-AVOND.
Abonnementsprijs voor S maanden 0.50
Franco per post 0.65
Men abonneert zich bij alle Boekhandelareu en
-Postdirecteuren. Brieven franco.
De prijs der Adyëbtentien van 1 4 regels is 60
Centen; voor eiken regel meer 15 Centen.
Vóór des Dingsdag en Vrijdags middags 12 uur gelieve
men de Adverteutien intezenden.
Ingezonden stukken minstens één dag vroeger.
Uitgever S. G I L T J E S.
<0fftüM gebette
Aan de ingezetenen wordt kennis gegeven, dat de Land-
nieter van het KADASTER, op aanstaanden Maandag den
24 dezer een aanvang zal maken met het opnemen der ka
dastrale veranderingen in deze gemeente, voor de dienst van
1873.
Helder,
18 Junij 1872.
De Burgemeester,
STAKMAN BOSSE.
Wederom een onhollandsch woord, zegt men welligten
men heeft geen ongelijk. Wij keuren het overdreven gebruik
van vreemde woorden evenzeer bepaald afhet geeft zoo ligt
het denkbeeld van gebrek aan nationaliteit (ook al zoo'n woord),
of van pedanterie (al weêr een). Toch zijn wij daarvan niet
zulke verklaarde vijanden, dat wij ook het gebruik zouden
afkeuren, even als het misbruik. Als men schrijft, vooral in
de dagbladen, is het een eerste vereischte, dat men goed ver
staan wordeen nu houden wij het voor ontwijfelbaar, dat
men dan ook niet alle vreemde worden kan missen, wil men
niet onvolledig of geheel verkeerd verstaan worden, en dat
zal toch wel de klip zijn, die men in de allereerste plaats te
vermijden heeft. Men beproeve slechts de bovenstaande woorden
door Nederlandsche te vervangen, die geheel hetzelfde uit
drukken, en men zal terstond ondervinden, hoe moeijelijk het
is, vooral met het woord emancipatie; wij bekennen althans
openhartig, dat wij daarvoor geen Hollandsch woord weten
te vinden, en ons dus maar met het onhollandsche zullen
behelpen.
Maar van waar toch in onze taal het gebruik van zoovele
vreemde woorden Bewijst het hare armoede Welligt niet,
want het omgekeerde bestaat evenzeer wij bezitten ook in
onze taal woorden, die hoogst moeijelijk en dan nog zeer on
volkomen door een woord in eene andere taal kunnen worden
vervangen, dat het ware denkbeeld volledig wedergeeft.
Of drukken welligt die vreemde woorden gedachten uit, die
ods Nederlanders ook vreemd zijn Met sommigen is dit wel
het geval, maar zeer zeker niet met allen, en liet laatste zou
ook volstrekt niet wenschelijk zijn. Wij zouden het toch be
treuren, indien de ware zin van de woorden nationaalliberaal
en zoovele andere, in ons vaderland tot de uitheemsche zaken
behoorde wij willen honderdmaal liever die vreemde woorden
blijven gebruiken, al zoude dit ook den schijn geven, dat onze
taal eenigzins minder rijk ware, dan de zaken zelve te moeten
missen. Eerder zouden wij denken, dat de daardoor voor
gestelde denkbeelden eerst later bij ons ingaDg hebben gevonden,
en men zich aanvankelijk niet de moeite heeft gegeven, die
onder Nederlandsche woorden te brengen, waardoor het gebruik
langzamerhand aan die vreemde woorden een soort van bur-
gerregt heeft verleend. Wij willen daarover echter liever niet
verder twisten het is genoeg gëzegd, dat wij niet alle uit
heemsche woorden door zuiver Nederlandsche kunnen ver
vangen, die volmaakt hetzelfde uitdrukken, zoodat het ook geen
misdaad mag worden genoemd van de eersten gebruik te maken,
mits men het niet overdrijve.
Dit is wel vooral het geval met het woord, dat wij aan
het hoofd van ons artikel hebben geplaatst. Wij weten o-een
hollandsch woord daarvoor te vinden, en achten het ook on-
noodig, dewijl de beteekenis algemeen genoeg bekend is. Men
spreekt b.v. van de emancipatie der slaven, en wie zou dan
niet terstond weten, wat daarbij bedoeld wordt
Zoo ook gaan in de laatste tijden alom stemmen op vóór
en tegen de emancipatie der vrouw doch hier bestaat in de
opvatting van de beteekenis der zaak een overgroot verschil
en van daar juist het groote getal vóór zoowel als tegen-
standex-s. En geen wonder In zooverre men door de eman
cipatie der slaven verstaat, hen tot wezens te maken, in staat
van hunne regten als mensch, die hun onthouden worden, ge
bruik te maken, zou men het ook in zeker opzigt op devrou»
wen van toepassing kunnen maken. Ook aan de vrouw worden
in onze tegenwoordige maatschappij nog altijd regten en vrij
heden onthouden, die haar niet minder wettig toebehooren
dan den man zoolang deze haar niet worden verleend, is
er althans overeenkomst met dat, wat men den slaaf weigert.
Kan nu de emancipatie der vrouw strekken, om in dit op
zigt het evenwigt te herstellen, wij zouden alle krachten be
lmoren in het werk te stellen, om haar in het leven te roepen en
te bevorderen. Wij gaan nog verder en zeggen, dat de man, die
weigert daartoe mede te werken, op eene onwaardige wijze
misbruik maakt van het regt van den sterksten. liet verschil
tusschen hem en den oosterling met zijn harem is minder dan
meo welligt oppervlakkig zou denken.
De vrouw heeft intusschen in het menschelijk leven eene
geheel andere roeping dan de man. Die mannelijke vrouwen
boezemen ons niet minder walging in dan de vrouwelijke man
nen beiden beantwoorden niet aan hunne roeping en maken
zich verachtelijk. Moet dus de emancipatie der vrouw uit-
loopen op het verwaarloozen van hare bestemming door zich
te wijden aan de taak, die den man is opgedragen, dan zou
de maatschappij daarbij onberekenbare schade lijden en de
vrouw zelve diep rampzalig worden. Van die emancipatie moet
ieder verstandig mensch een afkeer hebben en het is zijn
heilige pligt ze met alle krachten te bestrijden.
Wanneer wij dus de emancipatie der vrouw zoowel hooren
toejuichen als bestrijden, dan zal dit wel voortvloeijen uit
het verschil van opvatting der zaak zelve. En dat daarin zulk
een groot verschil bestaat, behoeft ons niet te bevreemden.
Even als in vele zaken noemt ook in deze de één aanmatiging
hetgeen de ander natuurlijk regt noemt. Het kan dan ook niet
anders, of men moet ook over die emancipatie zeer verschil
lend denken.
Feringa heeft vroeger gezegd ^Emancipatie der vrouwen
verschrikkelijk woord in veler ooren even als het woord
radicaal". Juist even als het woord radicaaldat langzamer
hand door de tegeustanders van het liberalisme als een scheld
woord wordt gebezigd, ofschoon de ware zin ongetwijfeld eerder
eene deugd dan eene ondeugd mag heeten. Zoo ook met de
emancipatie der vrouwen. Uit het gezegde blijkt genoeg welken
zin wij daaraan hechten. In dien geest nu rekenen wij ons
onder hare voorstanders, en houden ons overtuigd, dat zij,
die haar verwerpen, of een te bekrompen denkbeeld koesteren
over de vrouw zelve en hare roeping, óf zich een verkeerd
denkbeeld koesteren van de emancipatie zelve.
In de laatste tijden hebben wij blijken gezien, dat de denk
beelden aan die zaak in Nederland bij velen zeer afwijken
van die in andere rijken, vooral in Amerika. Daar worden
de jonge meisjes evenzeer opgeleid tot hooger onderwijs als
de jongelingen. Ook zij bezoeken de inrigtiDgen, daarvoor
bestemd, niet enkel met andere meisjes, maar ook met de
jongelieden der andere sekse, zonder dat men, ook uit het
oogpunt van zedelijkheid, daarvan nadeelige gevolgen schijnt
te hebben ondervonden. In de scholen vindt men daar een
aantal onderwijzeressen werkzaam met een uitslag, die niets
te wenschen overlaat. Het is bekend, dat het daar geenszins
zeldzaam is, vrouwen de geneeskundige praktijk te zien uit
oefenen met den meest gewenschten uitslag. In New-York
zou men er kunnen ontmoeten, die een jaarlyksch inkomen
van eenige duizenden dollars genieten. Bij telegrafie en an
dere instellingen zoekt men ze ook niet te vergeefs. Het
laatste trouwens bepaalt zich niet enkel tot Amerika. Zelfs
in Rusland beijvert men zich, om aan de vrouw de plaats
te verzekeren, die haar toekomt. En in Nederland?
Wij willen niet beweren, dat in ons vaderland hetzelfde
uitvoerbaar en wenschelijk zou zijn, wat in Amerika of el
ders plaats heeft. De eigenaardigheden van volken en landen
mogen niet voorbij gezien wordenmaar zoodra men zich