HELDERSCHE COURANT. lïieuros-- en Woensdag <!lï)ncr(eiitie--f)fnÖ. 3 Juli. Twaalfde Jaargang. 1872. Emancipatie. J& U60. Verschijnt DINSDAG- en VRIJ DAG-AVOND. Abouncmoiits|)iijs voor 3 maanden 0.50 Franco per post 0.65 Men abonneert zich bij alle Boekhandelaren en Postdirecteuren. Brieven franco. De prijs der Adteetentien van 1—4 regels is 60 Centen; voor eiken regel meer Centen. Vóór des Dinsdags en Vrijdags middags 12 uur gelieve men de Advcrtpntien intezenden. Ingezonden stukken minstens één dag vroeger. Uitgever S. G I L T J E S. ABONNENTEN, die dit blad per post ontvangen, worden verzocht, het verschuldigde bedrag van ƒ0.65 per kwartaal, in postwissel te willen overzenden aan het adres van den uitgever S. G I L T J E S. IX. Er bestaat een boekje, dat ongetwijfeld zijn nut heeft »Wat moet mijn zoon worden Het zou misschien wen- schelijk zijn, dat het nog eens door een bekwame hand wierde omgewerkt en uitgebreid, om des te meer nut te kunnen stichten. Het zou stellig niet kwaad zijn, als deze of gene verstandige vrouw, b. v. mevrouw Storm, als tegenhanger een werkje schreef; «Wat moet mijn dochter worden Wij zeggen »een verstandige vrouw," want wij gelooven niet dat de taak bij-.- zonder gemakkelijk zou zijn. Het eerstgenoemde bevat opgaven van de vereischten voor verschillende wetenschappelijke, staats- of krijgsbetrekkingen en, met behulp der Staatscourant, zijn die niet zeer moeielijk byeen te brengen. Het laatste zou echter iets geheel anders moeten inhouden, zooals ieder ter stond inziet, en of het getal der vrouwen, die dergelijk werkje zouden kunnen vervaardigen, wel zeer groot is, mogen wij betwijfelen. Er zijn nog zoo oneindig veel onverstandige moeders! Wel wordt aan de dochters geleerd, hoe zij zich het voordeeligst kunnen voor doen; slechts weinige moeders zullen dat ver zuimen, althans onder die, welke tot de beschaafde standen behooren, waarbij wij ons thans bepalen. Ook willen wij volstrekt niet betwijfelen, dat er vele moeders zijn, die de toekomstige bestemming harer dochters als huisvrouwen geens zins uit het oog verliezen. Maar is dat in het algemeen en voor alle voldoende? Geenszins zonder een goede, degelijke, verstandelijke vorming zullen zij, ook al bezitten zij de ge noemde eigenschappen in hooge mate, en zelfs schoonheid daarbij, nog maar al te vaak hare roeping missen. Daarom noemen wij het bedroevend, dat de verstandelijke vorming zoo vaak of geheel voorbij gezien, of althans tamelijk ver onachtzaamd wordt, en wij gelooven, dat daarin de oorzaak te zoeken is van vele rampen. De vrouw, die aan het hoofd van een gezin staat, heeft eene taak te vervullen, die alles behalve gemakkelijk is. Hare verhouding tot den echtgenoot in de verschillende omstandig heden des levens, doch vooral de opvoeding harer kinderen, vorderen meer dan een goed, liefderijk hart, zij eiscken niet minder eene groote mate van verstandelijke ontwikkeling, zal later de maatschappij niet daarvan de groote nadeelen onder vinden. Wij kunDen daaromtrent thans niet in bijzonderheden treden, hoe ruim daartoe het veld ook wezen zou. Maar niet alle vrouwen worden tot die taak geroepen, en hoe is het nu met degenen, die genoodzaakt zullen worden, alléén haar pad te bewandelen? En wy hebben hierby niet alleen diegeue op het oog, die, weinig bemiddeld zijnde, voor eigen levensonderhoud te zorgen hebben. Het lot van deze is voorzeker hoogst treurig, en gaat ook niet zelden met de grootste gevaren gepaard. Maar ook zij, die van die nijpende zorgen bevrijd blijven, zullen doorgaans een nietig ontevreden leven lijden, en een rol in het meuschelijk leven vervullen, waaraan weinig verdienstelijkheid verbonden is. Maar al te vaak zal verveÜDg de klip zijn, waarop haar geluk strandt, en verveling is eene nare' ziekte. Het meisje moet niet minder dan de knaap leeren zichzelven genoeg te zijn; bijna zouden wij zeggen, dat zij er nog meer behoefte aan heeft, dewijl de inrichting der maatschappij als van zelve veel buiten "haar bereik houdt, wat den laatsten kan bezighouden. Zij moet hébben geleerd, haar geluk DÏet enkel van buiten te wachten, maar het zoo noodig ook in zichzelven te kunnen vinden. Daardoor zal zij niet alleen zichzelven leeren achten, maar tevens de achting verwerven van hen, die met haar in aanraking komen, en zonder eene zekere mate van verstandelijke ontwikkeling zal zij dat doel nimmer bereiken. Ziedaar de emancipatie, die wij algemeen zouden wenschen veld te zien winnen, en wij houden ons over tuigd, dat de maatschappij er wel bij zou varen. tyat wij dan zouden willen Die vraag is niet gemakkelijk te beantwoorden. Voorzeker niet voor alle hetzelfde. Natuur lijk hebben de meisjes uit hoogere standen andere behoeften, dan de dochters uit een burgerlijk gezin, en deze staan weder niet gelijk met die uit den landelykon stand. Ook zullen de gelegenheden tot verstandelijke vorming in de steden talryker zyn dan op het platte land. Wij kuDnen over dat alles niet in details treden zonder de perken, die ons gesteld zijn, verre te overschrijden. Wat wij echter verlangen, zouden wij met korte woorden kunnen uitdrukken. Wij willen, dat het meisje niet zoo eenzijdig wox'de opgevoed als thans nog zoo algemeen het geval is dat zij leere haar krachten en vermogens te gebruiken, opdat zij minder afhankelijk zij van menschen en omstandigheden dat zij in één woord meer leere zichzelven genoeg te zyn. Daarom kunnen wij ook geen reden vinden, onze stem te verheffen tegen het bezoeken van inrichtingen van hooger onderwijs door meisjesdaarom keuren wij ook het oprichten van hoogere bui'gerscholen voor meisjes geens zins ai; maar die gelegenheden zullen altiid r-, c beper&u gciai upcu aiaaü. uuk zyu zy geene bepaalde benoeite. Zelfs de eenvoudige lagere school zal voor het grootste getal meisje voldoende kunnen worden geachtwanneer er behoorlijk gebruik van wordt gemaakt; kan er meer bij komen des te beter. In één woord, men kome slechts terug van het onrechtvaardige denkbeeld, dat een meisje juist zooveel niet behoeft te leeren, en het gebrek zal langzamerhand van zelf verminderen en eindelijk ophouden. Doch wat zien wij" daarentegen plaats hebben Wij zien vaak de meisjes van de school nemen op een leeftijd, dat zij eigentlijk eerst vatbaar voor verstandsontwikkeling beginnen te worden. En op dien leeftijd, waarop zij ook naar het lichaam een zoo groote behoefte hebben aan beweging en ontspanning, worden zij vaak uren achtereen bezig gehouden met het beoefenen van vrouwelijke handwerken, soms in be krompen vertrekken met een aantal anderen bijeen, terwijl zij het aangeleerde, dat nog zoo weinig vastheid heeft, vergeten, en hare jeugdige verbeeldingskracht wellicht bezig houden met voorstellingen, die zoo dringend noodig hadden door een helder verstand te worden gebreideld. Vooral op het platte land zien wij daarvaD de treurigste voorbeelden. Het is toch niet zeld zaam, dat de meisjes op haar 10e of 11e jaar de school vaarwel zeggen, om moeder te helpen, of op kleine kindertjes te passen, zonder bijna ooit een boek of pen meer in handen te nemen. Geen wonder, dat men dan ook later de godsdiedstleeraars de bitterste klaagtoonen hoort aanheffen, omdat zij hunne vrouwelijke leerlingen zelfs de eenvoudigste zaken niet aan het verstand kunnen brengen. Denken wij nu verder, dat aan zulke moeders later de op voeding der aanstaande burgers in de maatschappij zal worden toevertrouwd, dan zal het wel duidelijk zijn, dat daarvan be zwaarlijk goede vruchten te wachten zijn. Maar is het dan niet bijna onbegrijpelijk, dat moeders, die overvloedig gelegen heid hebban gehad het belang van een verstandelijke vorming te beseffen, toch nog ahijd voortgaan, aan hare dochters daartoe de gelegenheid te onthouden, omdat zij eenzijdig, alleen be lang stellen ir. andere dingen, die voorzeker ook noodig zijn, doch zoDder een behoorlijk geoefend verstand, hare grootste waarde verliezen. Of zou dit doel niet te bereiken zijn, dan ten koste van de beminnelijkheid der vrouw? Men kan alles overdrijven, doch dit ter zijde luiende, houden wij ous bepaald van het tegen overgestelde overtuigd. Iedere vrouw kan beminnelyk zyn, doch alleen de verstandige vrouw kan op den duur boeijen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1872 | | pagina 1