HELRERSCHE COURANT. Jtteums» en Zaterdag flÖnertentie--6faÖ. 2 November. JU 1195. Twaalfde Jaargang. Een paar Vergaderingen. NIEUWSTIJDINGEN. 1872. Verschijnt DINSDAG- en VRIJDAG-AVOND. Abonnementsprijs voor 3 maanden 0.50 Franco per post 0.65 Men abonneert zich bij alle Bockhandelaren en Postdirecteuren. Brieven franco. De prijs der Advertejjtien van 14 regels is 6P Centen; voor eiken regel meer 15 Centen. Vóór des Dinsdags en Vrijdags middags 12 uur gelieve men de Advertentien intekenden. Ingezonden stukken minstens één dag vroeger. Uitgever S. G I L T J E S. De tijd der vergaderingen staat wederom voor de deur. Niet, dat ze in de andere jaargetijden tot de zeldzaamheden zouden behooren maar de zoogenaamde wintervergaderingen hebben doorgaans een ander karakter. Denken wij slechts aan het Nut, aaD de Rederijkerskamers, aan de Volksvoordrach ten, en zoovele andere inrichtingen, welke vergaderingen or- ganiseeren, bij welke in den regel nut en genoegen samengaan, althans worden gezegd samen te gaan, ofschoon het laatste somtijds wei eens het eerste op den achtergrond schuift. Wij hebben echter nu het plan niet dat onderwerp te behandelen misschien vinden wij daartoe later de gelegenheid. Wij hebben thans een paar vergaderingen op het oog, die onze aandacht tot zich hebben getrokken, en waarop wij die onzer lezers wenschen te vestigen. Beide werden gehouden op den 27 October. De eene te Haarlem in de Korenbeursdoor de Algemeene Nederlandsche Werklieden-Vereenigïng de andere te Amsterdam in Dalrust door de Internationale. Beider doel schijnt wel hetzelfde te zijn geweest: verbetering van het lot van den werkmanVoor het overige was het verschil echter hemelsbreed, en de wijze, waarop zich dat openbaarde, is verblijdend voor het Neder- landsch gemoed. De namen der lokalen zouden reeds stof geven tot zonder linge zinspelingen, indien men denken konde, dat bij de keuze daaraan gedacht was. Immers de Korenbeurs kan liet beeld worden genoemd van leven, werkzaamheid en ijver, juist de hoedanigheden, die den flinken werkman niet behooren te ont breken, en die alleen in staat zijn zyn lot te verbeteren. Maar de woelige, rustelooze, oproerige internationale in een rustig dal te denken, valt voorzeker hoogst moeielijk. Het zal dan ook blijken, dat alleen bij de eersten eene vergelijking mocht gemaakt worden. Wij hebben meermalen het lot van den werkman behandeld en daarbij onze sympathie uitgesproken. Evenzeer als wij het onmenschelijk hebben genoemd, dat hij uit winstbejag wordt geëxploiteerd, zoo als nog maar al te vaak bij sommige fa brikanten, ondernemers en landbouwers plaats heeft, evenzeer noemden wij de werkstakingen en opruiingen der Internationale dwaas en onverantwoordelijk, omdat de werkman de maat schappij in groot gevaar brengt, terwijl hij zijn eigen lot, in plaats van het te verbeteren, onvermijdelijk verergert. Het deed ons daarom genoegen, dat de Haarlemsche ver gadering zulke duidelijke bewijzen heeft gegeven, den rechten weg te kennen en te willen bewandelen. In weerwil der talrijke opkomst, werd de orde Diet een oogenblik verstoord. De verschillende sprekers toonden diep doordrongen te zijn, dat hun toestand onhoudbaar is en drin gende behoefte aan verbetering heeft. De duurte van woningen, kleeding en levensmiddelen, drukte zwaar op hunnen stand er moest verandering komen. En hadden die sprekers niet volkomen recht Het is waar, men kan daartegen inbreDgen, dat zij niet de eenigen in de maatschappij zijn, wier middelen bij die algemeene duurte on voldoende zijn, en dat een aantal ambtenaren, onderwijzers en anderen, daaronder wellicht nog meer lijden dan zij. Dit is evenwel een zwakke troost, en die in ieder geval hun het recht niet ontneemt, verbetering in hun lot te brengen, wanneer het mogelijk is. Doch hoe Niet door werkstaking en nog minder door opruÜDg, was de conclusie, die ons verheugt, omdat zij bewijst, dat de leden de zaak verstandig inzien. LaDgs den minnelijken weg moesten de gebreken worden weggenomen. Voorzeker, want die ge breken liggen zoowel by den werkman als den werkgever, en alleen door eendrachtige samenwerking kunnen zij worden weggeruimd, niet door dwang. Dat de vergadering ook niet enkel in loonsverhooging het middel tot verbetering zocht, bleek uit het middel, dat de leden op hun program brachten coöperatieve wiokelvereenigingen. Het moet ons verwonderen, dat van dit middel zoo weinig algemeen gebruik wordt gemaakt, terwijl de groote voordeelen toch zóó voor de hand liggen. Het is hier de plaats niet, de wijze van inrichting in bijzonderheden te behandelen, die dan toch ook niet zoo geheel verre te zoeken zal zijn. Ee'nc op merking willen wij echter niet terughouden. Die inrichting is dan alleen goed, wanneer de werkman voor matigen prijs goede waar kan verkrijgen, en zich verzekerd kan houden, niet bedrogen te worden. Zou het nu niet een plicht zijn van de ondernemers, daartoe de behulpzame hand te bieden? Het ligt in den aard der zaak, dat die inrichting daardoor gemakkelijker tot stand zou worden gebracht, zonder nog te spreken van den nauweren band, die daardoor tusschen beide zou ontstaan, hetgeen toch aller aandacht voorzeker ten volle waardig is. Wij zouden daarom de werkgevers, overal waar liet noodig is, met den meesten nadruk tot medewerking willen aansporen. Wanneer de werklieden zoo duidelijk bewijzen den eenigen waren weg te willen volgen, verdienen zij ten volle de ondersteuning der ondernemers. Hoe gunstig onderscheidt zich een dergelijke geest van de internationalen, welke direct tegen het kapitaal te velde trek ken. Hoe weinig steun echter dezeu in ons vaderland onder vinden, bewees de Amsterdamsche vex-gadering. Volgens de berichten betoonde het publiek niet den minsten lust tot dis cussie. Het bestuur deed eenige mededeelingen, wekte op tot deelneming, noodigde dringend tot spreken uit, doch' te ver geefs een paar aanwezigen spraken eenige woorden en dat was alles. Wat zal men ook spreken, wanneer men gevoelt, dat de zaak niet goed is? Wij behoeven niet te herinneren aan het Ilaagsche congres, aan de taal, die daar gesproken werd, aan de sujetten, die er het woord voerden, aan den bespottelijken afloop der bij eenkomsten, aan de groote verdeeldheid, die daarop is gevolgd in de Internationale zelve; dat alles is algemeen bekend. Maar de werkman, die desniettegenstaande nog lust gevoelt, tot zulk eene vereeniging toe te treden, moet of een dwaas zijn, öf een fortuinzoeker, evenals degenen, die aan het hoofd staan, of zeggen te staan, en in ieder geval hun eigen voor deel hebben getoond niet uit het oog te verliezen. Daarom, wij herhalen het, verheugen wij ons, datdeAlg. Ned. Werkliedenvereeniging bewezen heeft, met dezulken niets gemeens te hebben. Onderlinge samenwerking is het eerste en voornaamste middel. Wy wijzen slechts op de Timmer- lieden-Vereeniging Concordia Inter Nos te Amsterdam, die thans 800 leden telt, welke jaarlijks f6.50 contribueeren. Ingeval van ziekte wordt een weekgeld van f4.- toegelegd, en bij overlijden worden de begrafeniskosten betaald. Wij zouden nog meer voorbeelden kunnen aanwijzen, of middelen opge ven, doch waartoe Als het beginsel algemeen werd aange nomen, zouden de middelen spoedig gevonden worden, en wij gelooven, dat de Haarlemsche vergadering de zaak een grooten stap voorwaarts heeft gebracht op den eenigen, wettigen en rechten weg, die tot het doel kan breDgen. Het spreekwoord toch »G-od helpt, die zich zeiven helpen", is ook hier van toepassing. Wij komen ook daarop terug. Helder, Nieuwediep, Willemsoord, enz., 1 Nov. 1872. De Woensdag avond jl. in Tivoli gehouden tooneel- vooratelling, door het gezelschap van de heeren Albregt en van Ollefen, was zeer goed bezocht. Het spel voldeed uitmuntend, inzonderheid van de heeren Albregt en Moor. Mejuffr. de Vries was vol waardigheid en de heer Le Gras onverbeterlijk jammer dat de stukken zeiven. minder in den smaak vielen van ons publiek. Wij hopen daarna beter. Naar wij vernemen, is het wrak van de verbrande bark Prins Oscar Frederikthans liggende aan de scheeps timmerwerf r/de Lastdrager'' alhier, dezer dagen, bij onder- handsche verkoop, weder van eigenaar .verwisseld en zal door het Noordhollandsch kanaal naar Amsterdam worden vervoerd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1872 | | pagina 1