QE1DERSGHE GODRANT.
7 Juni.
Jlieuras- en
Zaterdag
<ftöoerteiitte--6faÖ.
Dertiende Jaargang.
1875.
Wien. moeten wij kiezen?
NIEUWSTIJDINGEN.
.M 1257.
Verschijnt DINSDAG- en VRIJDAG-AVOND.
Abonnementsprijs voor 3 maanden 0.50
Franco per post 0.65
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaren cu
Postdirecteuren. Brieven franco.
De prijs dor Adyertentien van 1 4 regels is 60
Centen; voor eiken regel meer 15 Centen.
Voordes Dinsdags en Vrijdags middags 12 uur gelieve
men de Adverteutiën intezenden.
Ingezonden stukken minstens een dag vroeger.
Uitgever S. G I LT J E S.
n.
«Het is gemakkelijkeriemand toe te roepenstem den aftredende
nietdan hem op goede gronden een candidaat voor te stellendien
hij wel moet stemmen. De Centrale-Kiesvereeniging heeft den heer.
IV. van der Kaay daartoe voorgesteld; heeft zij wel gedaan?1'
Met deze woorden besloten wij ons vorig artikel, en wij achten
het dienstig, die thans te herhalen.
Wij meenen duidelijk te hebben aangetoond, dat de heer van
Foreest als lid der Tweede Kamer voor ons district niet is
de rechte man op de rechte plaats; niet alleen, om dat hij tot de
tegenstanders behoort van de neutrale school, maar hoofdzakelijk,
om dat hij conservatief is in den uitgestrektcn en dus overdreven
zin des woordsen als zoodanig behoort tot de afgeleefde, versleten
dagbladpartij, welke overal en op allerlei wijzen steun zoekt te
vinden, maar evenzeer overal wordt afgewezen. De anti-revoluti
onairen zijn reeds duidelijk genoeg voor hun gevoelen uitgekomen,
en waarlijk wij beschouwen de katholieken niet als zóo onnoozel,
dat zij zich door die partijdie enkel eigen verheffing op het oog
heeft, op het sleeptouw zal laten nemen, om later den kabel voor
hunne oogen te zien kappenen aan hun lot te worden overgelaten.
Wij willen slechts éen voorbeeld aanhalen, om de breede klove
aan te toonen, die er bestaat tusschen de katholieken en conser
vatieven, namelijk de treurige zaak y>Atchin
Wij herhalen liet: Wij hebben nog geen termen gevonden, om
de nederlandsche en nog minder de indische regeering te bewon
deren; maar wij hebben ze nog evenmin, ombaar, met de vrienden
van den heer v. F., zoo ongepast aantevallen, en haar, in strijd
met al wat vaderlandsliefde heet, te belemmeren in hare pogingen,
om den onderganen smet uit te wisschen, en de eer van Neder
land tegen verraderlijke strand- en menschenroovers te handhaven.
Bij zulke rampen behoort alle partijbelang te zwijgen, en het be
lang des vaderlands allen de handen te doen ineen slaan. Wij
geloovendat alle oprechte vaderlanderstot welke partij of
godsdienstbelijdenis zij ook mogen behooren, het daaromtrent met
ons zullen eens zijn. En toch, wat hebben wij van sommige ka
merleden gehoord? Wat hebben wij in het Dagblad gelezen? Kwam
het niet alles hierop neer: «Onder een conservatieve .regeering
zou het niet hebben plaats gehad? Jaagt het liberale bewind weg,
en wij zullen die zaak wel klarenalsof wij zoo onnoozel waren
om niet in te ziendat zulke beweringen dood gemakkelijk zijn
want zelfs al lconde de proef genomen wordendan zou immers
in geval van tegenspoedtoch de schuld wederom op de vorige,
de liberale regeering worden geworpenen daarmede uit; in ieder
geval zat men toch al vast op het kussen.
Tegenover zulk eene partij stellen wij de 'pauselijke zouaven in
Nederland. Zij vragen niet: welk bewind hebben wij? wie heeft
de schuld van dien oorlog? Maar zij toonen zich bereid, hunne
krachten hun leven beschikbaar te stellen voor de eer en het belang
van, hun geboortegrond. Wij behoeven waarlijk over dit punt niet
uit te weidenhet is genoeg de conservatieven tegenover de zouaven
te plaatsen, om de groote klove te constateeren, die tusschen beiden
bestaat en onmogelijk te dempen is. Hoe dus een verstandig
katholiek, bij zulke verschijnselen, zijn stem op den heer van F.
zou leunnen uitbrengen, verklaren wij niet te begrijpen. Willen
zij geen liberaal stemmen: willen zij hunne stem niet uitbrengen
op den heer v. d. K.welnu, dat zij een eigen candidaat stellen,
dan maken zij zich althans niet belachelijk. Schrijver dezes is
liberaal-protestant; maar hij moet in gemoedc betuigen, dat hij
in het welbegrepen belang des vaderlandsmeer genegen zou zijn, een
geschikt katholiek, dan een eenzijdig conservatief te stemmen. De
godsdienstbelijdenis is hier van vrij wat minder aanbelang, dan
bekwaamheid, degelijke beginselen en erkende eerlijkheid.
Of zal men wellicht zeggen, dat wij de conservatieven al te hard
vallen Men leze de N. Alkm. Ct. van 31 Mei en men zal in twijfel
geraken, wat meer te bewonderen: óf de zwakheid der argumenten,
waarmede de liberalen worden bestredenzij bestaan toch groo-
tcndeels uit groote woorden, die op de minder ontwikkelden moeten
werken, zooals b. v. dat die nieuwe richting moet uitloopen op de
verwoesting van de maatschappelijke orde en van den vrede, en dat
de theoriën der radicalen in alle landen van Europa gericht zijn
tegen al wat bestaat en tegen ieder, die nog iets bezit; óf over
de onbeschaamdheid, waarmede het kwade of ontbrekende goede
van vroeger en later tijd alles op rekening wordt gesteld van de
liberalen, alsof niemand meer geheugenis had van hetgeen gedaan
en nagelaten werd, toen de conservatieven aan het bewind waren;
óf over de sophistery, waarmede zij beweert, dat de waarachtige
vrijzinnigheid geen grooter vijand heeft dan het radicalisme;
óf de laffe vleierij, waarmede zij spreekt van den waardigen van
Foreestdie reeds bijna twintig jaren zoo uitstekend het district
Alkmaar vertegenwoordigt; van dien zoon van Kennemerland en
West-Frieslandvan zijn talentenzijn manmoedig optreden, zijn
naam met de heiligste traditiën van ons volk vereenigd, enz.;
óf eindelijk van de naïviteit, waarmede zij in de huop van ook
bij de tegenstanders stemmen te winnen, durft beweren, dat de
heer v. F. geen vijand is van de staatsschool, alsof wij zijne eigene
woorden hadden vergeten: «om tot de regeling van het lager
«onderwijs te geraken, die ik wenschelijk acht, zou grondwets
herziening vooraf moeten gaan;" en «de oplossing is niet door
«schoolwetsherziening, maar alleen door grondwetsherziening te
«verkrijgen."
Wij gelooven dus volkomen gerechtigd te zijn de kiezers in ons
district te waarschuwen tegen eene partij, die dergelijke middelen
aanwendt, om haren candidaat te ondersteunen. Het edel karakter
van den heer v. F. hierbij in aanmerking nemende, komt het ons
voor, dat hij zelf onmogelijk met zulke aanbevelingen kan gediend
zijnde man van karakter strijdt alleen met mannelijke middelen
en verfoeit de vleierij.
En wat zullen wij nu zeggen van den heer van der Kaay
Zeer weinig, want wij willen ons wachten voor hetgeen wij in
anderen berispelijk hebben genoemd. Wij weten, dat hij eenres-
p°ctabel, bekwaam man is, die in zijne woonplaats hoog geacht
wordt. Wij weten uit zijne geschriften, dat hij tot de liberalen
behoort, gelijk wij ons die zoo gaarne voorstellen; namelijk: die de
rechten ook van hunne tegenstanders eerbiedigen, en die in het beoor-
deelen van zaken van een hooger standpunt uitgaan dan van partij
belang; die dus natuurlijk een vooi'stander moet zijn van de neutrale
school, maar te eerlijk is, om het bijzonder onderwijs te bemoeilijken
die, in éen woord, het belang des vaderlands wil, en zich door
niets zal laten terug houden, wanneer hij daartoe kan medewer
ken. Omdat wij hem daarvoor meenen te mogen houden, zullen
wij, onbevreesd onze stem op hem uitbrengen, en wenschcn natuurlijk
niets liever, dan het grootst mogelijk aantal stemmen op hem
vereenigd te zien. Wat hij in de Kamer zal zijn, kunnen wij niet
beoordeelen; wij moeten het afwachten. Toch meenen wij ons te
mogen vleien, dat hij niet lichtelijk zou medewerken om door breed
sprakige, tijdroovende, gerekte redevoeringen behulpzaam te zijn
om een kostbaren tijcl te verkwisten, welke aan het belang des
vaderlands zoo dienstbaar kan worden gemaakt.
Ziedaar onze overtuiging, lezers, en daarom zullen wij stemmen op
Mr. W. VAN BEU KAAY te Alkmaar.
Wie zich niet met ons kan vereenigen, handele naar zijn over
tuiging en stelle een eigen candidaat. Toch zou het ons voor
ons district leed doen, dat het eene partij bleek te ondersteunen,
die voor het vaderland meer schadelijk dan nuttig is. En evenzeer
zouden wij het bejammeren, dat door de stemmen te versnipperen
juist het belang van die partij het krachtigst in de hand wierde
gewerkt. Dat allen, en vooral zij die invloed op hunne broederen
kunnen uitoefenen, wèl bedenken, wat hun to doen staat!
Helder, Nieuwediep, Willemsoord, enz., 6 Juni 1S73.
Heden namiddag arriveerde alhier per trein van 12.23
uur een detachement, bestaande uit 1 officier, 4 sergeanten,
10 korporaals en 100 soldaten van het regiment grenadiers
en jagers uit 's Hage, tot bewaking van 's Ilijks werf. Zij
worden gekazerneerd in de mariniers kazerne.
Naar wij vernemen, zal het alhier verblijfhoudende
detachement der torpedo-kompagnie voor eenige dagen naar
Texel worden gezonden, om ook daar proeven te nemen.
Het noord-duitsche korvet Herthavertrok gisteren
namiddag van hier met bestemming naar Wilhelmshaven.
Tiet stoomschip Trompkapt. Leue, vertrok gisteren
namiddag ten 3 ure van hier, via Suez, naar Batavia.
Aan boord van geuoemd stoomschip bevinden zich 300
man troepen voor de Ned. Tnd. dienst.Twee stoombarkas-
sen voor de Indiesche marine zijn tevens daarmede verzonden.
Het stoomschip Koning der Nederlanden is den 2
Juni 8 uur voorin, te Suez aangekomen, en ten 10 ure
van daar naar Batavia vertrokken.
