Nieuws- en
Advertentieblad.
Zaterdag
14 Augustus.
j\g 1485.
Vijftiende Jaargang.
Uitgever: S. GILTJES.
NIEUWSTIJDINGEN.
De zoon van den Juwelier.
HELDERSCHE
Verschijnt DINSDAG- en VRIJDAG-NAMIDDAG.
Abonnementsprijs voor 3 maanden
Franco per post
Men abonneert zich in alle Boekwinkels, Postkantoren en Hulp-Postkantoren.
Brieven franco.
0.50
0.65
COURAIT
De prijs der Advertentien van 14 regels is 40 Centen; elke regel meer 10 Centen.
Periodieke herhalingen, alsmede aanvragen en aanbiedingen van dienstpersoneel 5 Cents per regel.
Vóór des Dinsdags en Vrijdags middags lil uur gelieve men de Advertentiën in te zenden.
Ingezonden Stukken minstens een dag vroeger.
HelderNieuwediep Willemsoord enz.,
13 Augustus 1875.
Woensdag avond jl. werden door den
heer F. Basch in het lokaal Tivoli alhier eenige
proeven gegeven met zijn tooverpaleis, die over
liet algemeen zeer gelukkig zijn geslaagd en
door het vrij talrijke publiek herhaaldelijk
werden toegejuichd. De heer Basch munt uit
door een beschaafde voordracht en zijne me
chanische toestellen door nette, solide en dik
wijls zeer kostbare bewerking.
Bij zijn nog te geven voorstellingen zal de
belangstelling van het publiek steeds meer en
meer stijgen.
Door den Kommandant in het 4e Genie-
Kommandement alhier, zal op Maandag 30 Au
gustus openbaar worden aanbesteed «Het
verbeteren van de Oostbatterij te Helder. Ra
ming f495,000.-—.
Volgens een bij het departement van
Marine ontvangen telegram is het raderstoom
schip Bromokapt.-luit. t/z W. J. Scholten
van Asohat, den lOn dezer te Aden aange
komen en zou, na kolen ingenomen te hebben,
de rc-is naar Atchin voortzetten. Aan boord
was alles wel.
Men schrijft ons van Texel:
De bedijking van het Noorden gaat goed
vooruit. Bij goed weer wordt nog deze
week de open zee geheel afgesloten, zoodat
we een rechtstreeksche toegang van hier hebben
tot het Eierland, waar geen eieren meer te
vinden zijn,
In de week van 1 tot 7 Aug. bleef
Noord-Holland van longziekte onder het rund
vee verschoond. Te Beemster werd een paard,
aan kwaden droes lijdende, afgemaakt.
Te Amsterdam is eene gasontploffing
ontstaan, die zeer ernstige gevolgen had. Bin
nenmuren zijn ingestort; plafonds gebarsten,
gesprongen en naar beneden gevallenstoelen,
tafels en spiegels zijn verbrijzeld,glas-, porcelein-
en aardewerk vermorseld; twee vertrekken ge
lijken volkomen een ruïne. Van beneden tot
boven (vier hoog) bleef geen glasruit in den
gevel, en van de belendende perceelen zijn even
eens glasruiten verbrijzeld en plafonds openge
reten. De schok was zoo overweldigend,, dat
aan de overzijde der gracht een groote spie
gelruit werd ingeslagen. Dat hierbij geen
hevige brand is uitgebarsten, is te danken aan
de spoedige hulp der brandweer, die een begin
van brand aan het plintwerk dadelijk bluschte,
nadat de politie-agenten Lefebure en Woudstra
het dreigende gevaar hadden getemperd. Beide
en de lieer L. Bruins hebben zich loffelijk
onderscheiden door hunne zoo goed geslaagde
pogingen om een verschrikkelijke ramp te
FEUILLETON.
VIJFTIENDE HOOFDSTUK.
24. Vervolg.
o'tKan ten minste Dora een genoegelijk uurtje
verschaffen. Dunkt u dat ook niet broeder?'1
»Ik ben 't volkomen met u eens."
De beer Caron woonde met zijne zuster en zijn
nicht de eerste voorstelling bij. De schouwburgzaal
was eivol, en hoe ruim en luchtig 't gebouw ook
ingericht was, toch was ?t er buitengewoon druk
kend warm.
Dora van Stein had bepaaldelijk last van die
drukkende atmospheer, zoodat zij haren oom ver
zocht haar naar huis te willen geleiden. Terstond
stonden moeder en oom op en verlieten met
Dora den schouwburg.
Hierheen dames!" zei de bureaulist, «hier is dc
uitgang. Wacht, mag ik u een contramerk aanbie
den Als 't u belieft!"
Toen Dora aan 't einde van den gang een jonk
man had zien staan, had ze terstond meer oplettend
toegezien, want ze meende, naar gestalte en houding
te oordeelen, een haar hekend persoon te zien.
Maar neen, dat kon toch niet zijn. Haar gezicht
voorkomen. De aanleidende oorzaak van dat
ongeluk is waarschijnlijk te zoeken in het
niet zorgvuldig dichtmaken van een der lei
dingen door den gasfitter, die in de zijkamer
bezig was geweest met het aanbrengen van
nieuwe gasoruamentén. «Amst, Ct."
Te Amsterdam is eene bejaarde vrouw,
die een zwaren steen uit den kelder haalde,
door het breken vati eene trede van den trap
naar beneden gevallen, en kort daarna over
leden.
Aan den Omval te Amsterdam is eer
gister een jongen van 15 jaren met zwemmen
verdronken. Zijn lijk is naar de ouderlijke
woning in de Kerkstraat overgebracht.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
maakt bekend dat met 1 October dezes jaars
er gelegenheid tot plaatsing van 18 leerlingen
aan de Rijkskweekschool voor vroedvrouwen
te Amsterdam bestaat; de voorwaarden behelst
de «-St.-Ct.//.
De Minister van Financien brengt ter
kennis van belanghebbenden, dat in de maand
November aanstaande te 's Gravenhage een
vergelijkend onderzoek zal plaats hebben van
personen, die wenschen te dingen naar de be
trekking van klerk bij den Rijkstelegraaf. De
voorwaarden behelst de «St.-Ct."
Z. M. de koning van Portugal heeft
het grootkruis van de orde «de la Conception"
geschonken aan de heeren van der Heim en
van der Does de Willebois, de ministers van
financiën en van buitenlandsche zaken, zoomede
het grootkruis van de Christusorde aan mr.
D. Everwijn, Zr. Ms. minister-resident in Por
tugal.
De naam van den artillerist, die onlangs
te Arnhem zoo noodlottig om 't leven kwam,
was Geuke Frederiks, oud 27 jaren. Zijn
ouders wonen te Onstwedder Holte, gem.
Onstwedde.
Aan den Teteringscheu dijk bij Breda
werd door een boer een granaat, die hij bij
het kadettenkamp had gevonden, bij den smid
gebracht, om er een handvatsel aan te maken.
Toen de smidsjongen er met een gjoeiend
ijzer bijkwam, sprong de nog met schroot
geladen granaat en verbrijzelde hem den arm,
die onmiddellijk afgezet moest worden.
Te Zeijen is eene boerendochter van
het voer rogge waarop zij gezeten was afglij
dende, op een hooivork gekomen, die in dat
voer gestoken was; de punten drongen haar
in het lichaam waardoor zij ernstig bezeerd
werd. Men hoopt, dat de wonden niet levens
gevaarlijk zullen blijken.
Een beschonken man liep te Breda in
de haven en verdronk.
bedroog haar. De heer Caron en de weduwe Stein
hadden te veel op Dora zelve te letten, dan dat zij
nog naar een derden zouden zien. Ze merkten dus
niet, hoe Dora met de grootste aandacht liaren blik
op den jonkman hield gevestigd.
Nauwelijks echter had zij Herman hooren spreken
of zij liet een luiden kreet hooren en viel bezwijmd
iu de armen haars ooms.
In de aangrenzende koffiekamer werd haar de
vereischte hulp verleend. Niemand echter giste de
werkelijke reden liarer ontsteltenis; niemand ver
moedde dat 't de plotselinge verschijning en 't ver
nemen van de stem haars trouweloozen minnaars
was, die haar zoo van haar stuk hadden gebracht
Herman alleen. Ilij had Dora gelijk zij hem
herkend.
Wonderlijke samenloop van omstandigheden. Hij
voelde nu te meer zijne diepe vernedering: maar
hoe zou hij nu uitdien toestand komen. Dat was
hem een raadsel.
Intussclien was er geen uur verloopen of hij was
Dora weer vergeten, en na afloop der voorstelling
haastte hij zich om Eleonora nog even te spreken.
Niet, dat hij deze beminde, of haar zijne liefde wilde
verklaren, neen, hij had den korten tijd, welke hij
te Lyon vertoefd had op onrustbarende wijze aan
zijn hartstocht tot spel en drinken toegegeven en
nu bevond hij zich in moeielijke omstandigheden,
daarom wilde hij Eleonora raadplegen.
Een boerenwoning, behoorende aan de
herv. kerk te Otterlo, gelegen te Westeneng
en bewoond door E, v d. Brink, is door den
bliksem getroffen en totaal afgebrand. Koren,
hooi en gereedschappen zijn verbraud. Het
vee is gered.
Niettegenstaande herhaalde waarschu
wing, had een jongen van 9 jaren te's Bosch
de onvoorzichtigheid onder het verbindings
touw van twee in beweging zijude bierkarren
te willen doorloopen struikelende geraakte
hij onder het rad der achterste wagen en
bleef op de plaats dood.
In de laatste weken is de verzending
van vee uit Kuilenburg en naburige gemeenten
naar het Buitenland buitengewoon groot, zoo
dat er van wege de directie der stoomboot
Vreeswijk een paar malen per week een extra
boot alleen voor vee, naar Rotterdam vaart,
doordien de gewone stoomboot op laatst ge
noemde plaats, onmogelijk al het vee kan
expedieeren.
Oss, 9 Augustus. Een arme schoenma
ker deed dezer dagen een niet onbelangrijke
vondst. Bij het schoonmaken van zijn lees-
tenrek vond hij een rolletje papier dat hij
onnadenkend bij 't vuil voegde. Later nam
hij 't, zonder bepaalde reden, geheel onwille
keurig nog eens op en vond iu 't ontwikkel
de papier 5 gouden tienguldenstukken, die
waarschijnlijk door zijn ouders daar verbor
gen waren.
Te Berlijn is de 23-jarige miss Victoria
die op een velocipéde op een gespannen koord
reed, met de velocipéde naar beneden geval
len; zij kwam met de borst- op den grond
terecht en was na verloop van eenige ooger.-
blikken een lijk.
Op dit oogenblik bevindt zich te Parijs
een persoon, die tot de doodstraf veroordeeld
is geweest, zijne straf ondergaan heeft en toch
nog leeft.. Het is Kolonel Marteros, der re
publiek van Urugay, die bij het oproer van
1859, toen hij op het punt was president te
worden, overwonnen, gevangen genomen en
tot de doodstraf veroordeeld werd.
Ziehier hoe hij zijne strafuitvoering zelf
verhaalt
«Op 29 Juni, een Zondag, kwam een
priester, de eerwaarde pater Domenico Sapia,
mij verwittigen dat ik mij moest voorbe
reiden om 7s anderendaags, iu den vroegen
morgen te sterven. Ik sprak mijne biecht
en na het vertrek van deu priester begaf ik
mij kalm ter ruste, want ik vreesde deu
dood niet. 's Morgens ten drie ure werd ik
wakker door het been en weer loopen der sol
daten in den gang, waarop ik mijn bed ver
liet en mij aankleedde.
j>Ik wenseli u morgen ochtend te spreken vóór
de repetitie," sprak hij tot haar.
«Ik heb geen tijd."
«Maar ge zult er mij een genoegen mee doen.
«Waar kan ik u spreken?"
«Ik zal u ten 11 uur hier voor den schouwburg
wachten. Te 12 uur vangt dc repetitie aan, dan
hebben wc nog tijd genoeg om 'teen en ander te
bespreken."
Den volgenden morgen was Dora, zoo als zij te
kennen gat", zeer wel, en ging alleen uit om eenige
commissicn te volvoeren. De werkelijke reden was
dat ze langs den eenen of anderen weg te weten
wilde komen of 't alleen zinsbegoocheling was ge
weest, of dat ze lierman Lindeman werkelijk gezien
had. Hoe zc'taan zou leggen wist ze zelf nog niet.
Ze hoopte dat haar good gesternte haar nabij zou
zijn. Al voortgaande was ze in de nabijheid van
't plein, waar de schouwburg stond, gekomen.
F.en paar treedt voor haar uit, ze ziet Herman,
eens haar Herman, maar nu misschien Is
't. belangstelling of medelijden, die haar aandrijft
om 't lot van Herman Lindeman te kennen Ze
schijnt 't zelve niet te weten. Ze heeft juist nog
even den tijd een' winkel binnen te gaan, voor 't
tweetal omziet. Lang, spraken Eleonora en haar
cavalier te zamen. Eindelijk ging Herman den
schouwburg binnen. Eleonora, die nog een half
uur den tijd had, verwijderde zich. Ongemerkt trad
Nauwelijks had ik geëindigd of mijn biecht
vader trad binnen en verzocht mij hem te
volgen in den gang waar de soldaten op mij
wachtten. Ik verliet mijne gevaugenis, om
ringd door twaalf man en kwam weldra op de
plaats der strafuitvoering aan. Ik omhelsde
mijnen biechtvader en zette mij moedig op
eenen stoel neer, waar rondom eenige honderd
man troepen geschaard stonden. Op 12 pas
sen afstand bevond zich het peleton dat op mij
moest vuren.
Ik hoorde een, twee, drie..Dit was de
stem van den luitenant die het peleton com
mandeerde. Op hetzelfde oogenblik gevoelde
ik een vreeselijken schok en viel voorover,
zonder de ontploffing van het geweerschot
gehoord te hebben.
Eene maand later kreeg ik het bewustzijn
van mijnen toestand terug. Men had mij niet
geheel gedood en was vertrokken zonder ver
der acht op mij te slaan. Ik werd opgenomen
en verpleegd door een der personen die gelast
waren mij te begraven. Die man is thans
mijn kamerdienaar."
AMÈRIKAANSCHE HORLOGES.
Toen ongeveer twintig jaren geleden eenige
ondernemende Amerikanen ook voor het hor
logevak de voorkeur toekenden aan stoom en
machinerie boven handenarbeiden van deze
veel invloed te gemoet zagen, zoowel op de
deugdelijkheid en onderlinge gelijkheid van het
erk, als op den prijs, werd hun denkbeeld
door de mannen van het vak als dwaling en
zelfbedrog uitgekreten. Toch werd de onder
neming op touw gezet. De weinigen, die aan
haar welslagen geloofdenbrachten het kapi
taal bijeen, ontwierpen de machines en regelden
den arbeid, en thans is de Waltkam-horloge-
fabriek een van de grootste en meest bloeiende
inrichtingen van nijverheid in Amerika.
De fabriek en de woningen, die er toe be
lmoren, maken te zamen een klein dorp uit
aan den oever van de Bharlesrivier, in Mas-
sachusetts. Veel zorg is besteed aan de keuze
van een liefelijk landschap voor de vestiging
der fabriek en san den aanleg en de beplan
ting van het terrein. Dezelfde zorg voor de
gezondheid en bet genoegen van het personeel
straalt in de werkplaats door, en zoowel deze
de 125 woningenvoor de werklieden
en werkmeesters bestemd, zijn modellen van
netheid, orde en stiptheid. Zelfs de machine
kamer is, onder toezicht van een man van
smaak en ontwikkeling, met haar bloemen en
wilden wijnstok, een keurige wintertuin gewor
den.
Het inwendige der fabriek wint het in be
langrijkheid van het overige. Zij bevat een
groot aantal van de fijnste en meest-gevoelige
werktuigen, die bun werk doen met een regel
maat, voor de hand van den mensch onbereik
baar. Vele ian die werktuigen hebben twee
Dora van Stein haat ter zijde en sprak haar be
leefd aan
«Kent n *8en jonkman, met wien je zoo even
stond te praten, reeds lang
«Neen, mejuffrouw, ik heb hem sedert kort in
Parijs leeren kennen
«Staat gij tot hem in eenige betrekking?"
Eleonora zag de onbekende dame vorschend aan.
Dora bleef bedaard.
«Hebt gij er belang bij, dit te weten
ïJa. gij zult mij verplichten, mij alles mee te
te deelen. wat ge van hem weet."
«Ik zal dan kort kunnen zijn.
Zijn ware naam is Lindeman, ofschoon hij zich
hier Marcel laat noemen.
Zijne ouders schijnen rijk te zijn, maar ver van
hier te wonen.
Te Parijs heeft men hem schandelijk bestolen,
daardoor is hij genoodzaakt geworden de betrek
king van bureaulist aan te nemen Nu echter is hij
in schulden geraakt en ten einde raad.
't Spijt rac goede dame, want hij heeft me ge
holpen om uit Parijs te komen."
«Dank u," sprak Dora. «Denkt ge nog lang in
Lyon tc blijven?"
•Nog minstens eene maand,"
«Wilt ge me een grooten dienst bewijzen?"
«Gaarne."
«Spreek dan geen woord, met wien ook, over
of meer verschillende bewegingendat, waarop
de schroeven vervaardigd worden, het meest
samengestelde van alle, heeft er acht. De
stalen draad, in de machine gebracht, kotnt na
weinig oogenblikken als schroef van de zui
verste soort weer te voorschijn en zoo fijn,
dat 150000 van die schroeven een pond uit
maken. Niet grooter dan een stip op het
papier, blijken ze ouder het microscoop ge
heel afgewerkt en onderling volmaakt gelijk
Terwijl eene machine van dien aard 8000
schroeven daags kan afleveren, is een jongen
voldoende, om op vier machines het toezicht te
houden. Om de uiterste nauwkeurigheid en
gelijkheid te bereiken, die aan het fabrikaat
eigen is, was het noodjg, dat men over een
maat kon beschikken, die liet oneindig kleine
met volstrekte zekerheid meten kon, en wat
de Walthamfabriek in zake de juistheid van
meters heeft opgeleverd, grenst aan het onge
looflijke. Met gelijke zorg en nauwkeurigheid
zijn de machines ingericht, die de raderen en
veren snijden, de vaste deelen van het werk
vervaardigen en de gaten boren, en die alle
met zooveel stiptheid werken, dat het gering
ste. stofje daarin stoornis brengt.
Verder beval de fabriek de werkplaatsen,
waar goud, zilver, koper en staal in talloozc
vormen verwerkt worden, en daarop volgt dc
afdeeling voor de edelgesteenten. Ook dc on
derscheidene bewerkingen, die de steen onder
gaan moet, eer hij voor het horloge past, za
gen, kloven, boren, polijsten, zijn niet meer
aan de handen van deskundigen toevertrouwd,
maar werktuigen door stoom gedreven ver
richten ook dit deel van den arbeid met groote
stiptheid, vlugheid en volkomenheid.
Reeds spoedig verwierf het horloge van de
Walthamfabriek dc plaats, die het verdiende
in de achting van het publiek. Zij houdt
thans meer dan duizend werklieden bezig en
brengt dagelijks 300 geheel-afgewerkte horlo
ges in den handel. Voor Amerika zijn te
New-York, Boston en Chicago agentschappen
van de maatschappij met den verkoop belast
voor Europa is haar hoofdagentschap te Lon
den gevestigd.
Behalve, door zijne meerdere juistheid in de
samenstelling onderscheidt zich het Ainerikaan-
sche horloge door groote eenvoudigheid. Het
gewone Engelsche horloge met trommel, en
ketting bestaat uit 63S stukken meer dan dat
der Walthamfabriek en heeft dus even veel
meer kans op ongeregeld gaan en breken
Keizer Leo, die voor 900 jaren regeerde,
vond 't bereiden van bloedworst zulk eene on-
menschelijke zaak, dat hij er een verbod tegen
uitvaardigde.
Het overtreden van 't verbod zou streng
gestraft worden. De schuldige moest worden
ilit onderhoud, dat ik met u had Neem «loze
beurs aan. en kunt ge 't doen, tracht dan met
een gedeelte dien heer Lindeman t>- helpen. Ik
ken zijne familie en zou hem niet gaarne m zijne
tegenwoordige omstandigheden willen spreken Ik
maak staat op uwe discretie."
«Gij kunt er op rekenen.
Dora maakte zich haastig weg.
't Edele meisje! zij kon 't ongeluk niet zien van
den bewerker van haar ongeluk. Als «ene vrouw
bemint, bemint zij tot in den dood.
Herman Lindeman had haar geluk, haar leven
verwoest; zij. Dora van Stem. zij kon met zien
dat hij leed. Nimmer zou zn hem weer liefhebben
als voorheen, maar vergeven, maar weldoen, dat
kon ze. dat was plicht.
Nog dienzelfden dag schreef Dora een brief naar
A. aan den ouden heer Lindeman niet kort-- dui
delijke aanwijzing waar zijn zoon zich bevond en
in welke omstandigheden hij verkeerde. Met opzet
liet zij den brief ongeteekend
•Sedert lang i- Dora niet zoo levendig en op
geruimd als van daag." zei de. weduwe Stein tot
haar broeder.
(Wordt vervolgd).
