Nieuws- es Advertentieblad.
Zaterdag
4 Maart.
Jté WA
Zestiende Jaargang.
1876.
Uitgever S. GILTJES.
NATIONALE MILITIE.
NIEUWSTIJDINGEN.
HELDERSCHE COURANT
Verschijnt DINSDAG- en VRIJDAG-NAMIDDAG.
Abonnementsprijs voor 8 maanden ƒ0.50
"Franco per post 0.65
Men abonneert zich in alle Boekwinkels, Postkantoren en Hulp-Postkantoren.
Brieven franco.
De prijs der Adyietestikn van 14 regels is 40 Centen; elke regel meer 10 Centen.
Periodieke herhalingenalsmede aanvragen en aanbiedingen van dienstpersoneel 5 Cents per regel.
Vóór des Dinsdags en Vrijdags middags 12 uur gelieve men de Advertentiën in te zenden.
Ingezonden Stukken minstens éeu d&g vroeger.
Officiëele Gedeelte.
bekendmaking.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der ge
meente HELDER brengen ter openbare kennis, dat
de Militieraad van het derde district in Noordhol
land de eerste zitting zal houden te ALKMAAR en
wel zoover deze gemeente betreft op WOENSDAG
den VIJFTIENDEN MAART 1876, des middags ten
half een ure.
In deze zitting wordt uitspraak gedaan omtrent
De verschenen vrijwilligers voor de Militie;
De lotelingen die redenen tot vrijstelling hebben ingediend;
De lotelingen in de urtt. 55 en 56 der wet op de Na
tionale Militie bedoeld;
Alle overige lotelingen.
Volgens artikel 88, in vei band met artikel 91 der
bedoelde wet, moeten, voor die zitting verschijnen:
1. Do vrijwilligers voor de Militie;
2. De loteling die vrijstelling verlangt wegens
ziekelijke gesteldheid ol' gebreken, of gemis
van do gevorderde lengte.
Helder, den 28 Fcbruarij 1876.
Burgemeestor en Wethouders voornoemd,
STAKMAN BOSSE, Burgemeester.
L. VERHEYSecretaris.
NietOfficiëel Gedeelte.
Helder, Nieuwediep, Willemsoord, enz.
3 Maart 1876.
Dinsdagavond hebben wij, en velen
met ons, met zeer veel genoegen het militaire
assaut en den wedstrijd bijgewoond, gehouden
in het lokaal Ti vol i, door de bootsmansleer
lingen van Zr. Ms. instructie vaartuig Temale.
Het was inderdaad een lust om te zien hoe
die Hink ontwikkelde jongelui met en tegen
elkander wedijverden, met behoorlijke inacht
neming van de vereischte vormen en honneurs,
om elkaar in vlugheid te overtreffen.
De eentoonigheid, dikwijls aan een assaut
eigen, was hier geheel en al voorkomen door
de aangename afwisseling die het programmi
opleverde, waardoor de aandacht van het pu
bliek voortdurend gespannen bleef; vooral was
dit het geval bij het trekken op de sabel
prijs en premie, dat een geruimen tijd aanhield,
maar met hoe langs hoe meer belangstelling
gevolgd wc-rd, zoodat bij menige flinke uitval
of goed gepareerde houw, het publiek geheel
in enthusiasme geraakto.
Ook het laatste nominer heeft bij velen een
blijvende» indruk achtergelaten: Een optocht
en daarna gevecht op verschillends wapens door
het geheele korps. De vlugge wendingen en
manoeuvres die daarbij werden gemaakt, waren
inderdaad verrukkelijk om te zien, niet het
minst toen ten slotte, bij de overwinning van
den strijd, het slagveld herhaaldelijk met rood
en bengaalsch vuur werd verlicht. Het was
een tableau vivant, een groot balletpersoneel
waardig.
Na weinige oogenblikken pauzeering werd
het scherm weder opgehaald, en terwijl de jon
gelui op den achtergrond geschaard stonden.,
zag men den koimnandant van de Temalede
luit. ter zee le kl. Jhr. C. C. van der Wijck,
het tooneel betreden. In ronde zeemanstaal
sprak hij zijne manschappen toe en betoonde
hun zijne tevredenheid en ingenomenheid met
de proeven, dezen avond afgelegd; het bleek
uit die woorden dat hij zich gelukkig gevoelde,
dat hij er trotsch op was, het kommandement
te mogen voeren over de keurbende die daar
geschaard stond, die eenmaal bestemd is om
- de kern uit le maken van het kader der Ne
derlandse!! e marine, van jongelingen van wie
liet le verwachten is, dat zij ook in de ure
des gevaars, wanneer het vaderland hunne ver
dediging mocht behoeven, ook pal zullen
staan met een vaste hand en een krachtige
arm, om de eer van Neêrlands driekleur te
beschermen, zoowel binnenslands als in de
overzeesche gewesten.
Daarna reikte hij aan de twee overwinnaars
in den kampstrijd de behaalde prijzen uit: als
aan den bootsinansleerling A. G. Boers den
eersten prijs, bestaande in een zilveren boots-
mansfluit en aan den bootsmausleerling J. G.
Peters den tweeden prijs; een zilveren fantaisie-
medaille, waarbij de spreker hun van harte
el uk wenschte.
Vervolgens ging de koinmandant over tot
het uitreikeu van brevetten als meester en
prevot aan een aantal der jongelui, die na vol
doend afgelegd examen zich die onderscheiding
hadden waardig gemaakt.
Ten slotte keerde spreker zich tot den ser
geant schermmeester A. T. Buenders, instruc
teur aan boord van dc Temale en Dracht hem
openlijk eene welverdiende hulde en dank voor
de onvermocidcn ijver, waarmede bedoeld on
derofficier steeds met de beste resultaten werk
zaam is, om de jongelui te oefenen in liet
hanteeren der wapenen en tevens behulpzaam
is, hun vroegtijdig te gewennen aan orde,
tucht en militaire dicipline.
Spreker was als 'tware onuitputtelijk in zijnen
lof en eindigde intt aan de bemanning voor-
testellen een driemaal herhaald hoerah ter eere
van hun instructeur aan te heffen, waaraan uit
de volle borst werd voldaan.
Na de pauze werd door de korporaals-vcr-
eeuiging Kunst en Genoegen- eene vaudeville,
de Schildwacht zonder knevels, zeer ten genoege
opgevoerd en werd het feest van dien avond
besloten door een danspartij.
Ook hebben wij hier nog te vermelden, dat
de zaal voor die gelegenheid met groen en
vlaggen zeer smaakvol gedecoreerd wasook
muntte op het tooneel de achtergrond bijzonder
uit door een sierlijk aangebracht trophee en
een prachtig koninklijk wapen.
Indien het mogelijk ware dat dit of een
dergelijk assaut, binuenkort door die zelfde
rappe gasten, al ware het tegen een billijke
entree, kon worden herhaald, zou het zeker
bijzonder ten genoege zijn van Helders inge
zetenen en zouden wij het een ieder, die van
deze gelegenheid niet lieeft kunnen profiteeren
daar het een gesloten partij was bij
zonder recommandeerc-u, eens een kijkje te gaan
nemen.
Den 18n dezer wordt alhier verwacht een
detachement suppletie-troepen, sterk 150 man
(waaronder 8 onderofficieren) om deiuelfden
dag te embarqueeren aan boord van het via
Suez naar Java vertrekkende stoomschip Prinses
ImaliaHet bevel over dat detachement is
opgedragen aan den kapitein der genie van het
O.-I. leger H. J. C. W. Lutjens, die van
verlof naar Java retourneert en tot medcgeleiue
heeft de 2de luitenants der infanterie van dat
leger J. \V. Van Bergen, J. W. Ilulterinan,
L. C. Baggelaar, G. P. II. Van der Noordaa,
C. Von Dura, L. P. F. Schimpff, A. C. Dor-
renboom en A. J. Engelman.
Moge men zich verheugen over den voort
gang der zegenpralende handelingen onzer dap
pere troepen in Atjeh, die vreugde wordt geheel
overschaduwd door het treffend bericht van liet
plotseling overlijden van den dapperen, talent
vollen opperbevelhebber die in moeielijke om
standigheden het opperbevel aanvaard hebbende,
steeds met de ter zijner beschikking staande
krachten in Atjeh gewoekerd heeft, steed:
vooruit gegaan is en nu terwijl hij wellicht
uitzicht had zijn tot dusver roemvol volbrachte
taak met de nadering van een sclioonen uit
slag te zien bekronen, te midden van een werk
kring waar hij Koning en Vaderland nog zoo
onschatbare diensten had kunnen bewijzen,
plotseling wordt weggerukt van zijn gevaar
lijken post, waarop hij de zijnen, die hem ver
eerden en liefhadden, een wakker voorganger
was, dien ieder vol vertrouwen en hoop op
goeden uitslag volgde?
De hulde van Koning en Vaderland, van
land-en zeemacht, vooral van de expeditionaire
troepen van Nederland, is door hein we'1 ver
diend!
Hij begon zijn militaire loopbaan in het jaar
1S39 en vertrok later naar Neerl.-Indie waar
hij de minderen rangen doorliep en 14 Juni
184S tot luitenant werd benoemd. Den 21 en
April 1853 werd hij tot eersten luitenant be
vorderd. 20 Dec. '57 tot kapitein en 19 Febr.
1865 zien wij hem als majoor optreden van
het 9, bataljon. Toen reeds had Inj ter be
looning van zijn moedig gedrag de Willems
orde 4de klasse ontvangen, en steeds herinnert
men zich bij dat bataljon zijn humane gestreng
heid en groote rechtvaardigheid. Kort nadat
hij, 3 April 1870, tot luitenant-kolonel was
bevorderd, vertrok hij uaar Palembang, waar
hij het militair kommando dezer gewichtige
afdeeling voerde. Ten gevolge van voortdu
rende ongesteldheid werd hij in 1871 genood
zaakt een verlof naar Nederland aan te vragen
en vertoefde hier een tweetal jaren. Uit Ne
derland teruggekeerd, nam hij deel aan de
tweede expeditie tegen Atjeh.
Aan het hoofd der 2de brigade voerde hij
het belangrijke gevecht bij Ketapang-Doea.
Kort daarop werd hij tot kolonel bevorderd
en toen de tweede expeditie naar Java terug
keerde, werd htm het kommando als chef van
de achterblijvende troepen opgedragen. Voor
't geen hij in die belangrijke betrekking ver
richte, ontving hij achtereenvolgens de hooge
onderscheiding van het kommandeurskruis der
Militaire Willemsorde en van de buitengewone
henosming tot generaal-majoor, (19 Ft.br '75.)
Het opperbevel der troepen in Atjeh is
overgenomen door de overste Engel.
Men deelt aan het >/Utr. Dgbl." mede:
Te Amsterdam liep dezer dagen het gerucht,
dat de generaal-majoor Pel door een ketting
ganger was vermoord.
Blijkens een bij het Departement van
Koloniën ontvangen telegram van den Gouv.
Gen. van Nederl.-Indie, zal de generaal ma
joor Wiggers van Kerchem den 3n dezer van
Java naar Atjeh vertrekken om als militair en
civiel bevelhebber op te treden, en heeft hij in
last om de oporatiën mpt kracht voort te zetten
Voorts houdt het telegram een tijding in, die
den Gouverneur-Generaal waarschijnlijk schrif
telijk uit Atjeh is geworden, namelijk dat op
den 13den Februari (dus op den dng toen met
de operatiën tegen de XXVI Moekim een aan
vang is gemaakt) een detachement van 3 ofii
eieren en 57 man, waarvan 10 ongewapend,
tusschen de op 2 en 4 Februari bezette posten
Pager Ajer en Atoa door den vijand is over
vallen,met het ongelukkig gevolg dat 2 officieren
(de kapitein van Swieten en de luitenant Bou-
doin) en 42 man sneuvelden.
Blijkens een van liet Ned. Konsulaat
te Deal bij het Dep. van Marine oiftvangen
telegram, is het schroefstoomschip Aruba, onder
bevel van den luit. t/z le kl. Jhr J. A. Roëll,
den 2S Febr. jl. ter reede van Duins gennkerd.
Aan boord is alles wel.
Het stoomschip Uarlingen, kapt. Holmes,
van Londen naar Rouaan, is gestooten op de
masten van de Stralhclyde, die, zooals men
weet, in de nabijheid van Dover gezonken is.
Ongelukkigerwijs verdween ook dc Uarlingen
binnen een kwartier uurs in de diepte. De
bemanning is gered.
Het Nederl. barkschip Arte en Belsy,
van Java naar Amsterdam, is volgens telegra-
phisch bericht van Batavia, dd. 29 Febr., bij
Poely Mendgangon gestrand. De bemanning
is gerpd.
De lichting der militie van het jaar 1876,
is bij Kon. besluit bepaald op 11U00 ma»,
waarvan 60l) voor den dienst ter zee bestemd.
Naar men verzekert, zal eerlang eene
groote promotie bij het leger plaats hebben.
De minister van finan. heeft Dinsdag
medegedeeld, dat binnenkort een nieuwe munt
wet te wachten is.
Beroppen bij de Chr. Geref. gemeente
te Alkmaar, ds. J. van der Linden, te West
maas.
De //Midd. Ct." maakt er opmerkzaam
op, dat Z. K. H. Prins Frrderik den ISOct.
van dit jaar zijn 60-jarig feest zal vieren als
grootmeester-nationaal van de orde der vrij
metselaars.
Met ingang van 1 April a. s. zijn be
noemd tot directeuren van Rijks-telegraafkan
toren, de telegrafisten 2e kl. A. Meijer en J.
Thie.
Tc Utrecht leverde dezer dagen de heer
J H. van Koten, van Amsterdam, eene ver
handeling over de verlichtingsmiddekn van den
nieuweren tijd, verduidelijkt door fraaie proeven,
die allen uitstekend slaagden. liet //Utr D."
levert daarvan een verslag, waarvan de conclusie
luidt als volgt:
Ziedaar genoeg, om 'I belang te doen inzien
der met belangstellende aandacht gevolgde voor
dracht, die ten duidelijkste heeft do«-n uitko
men, dat op 't gebied der verlichting, weten
schap en industrie liet laatste woord nog niet
gesproken is. Wie zich de hel witte vlam
voorstelt, die teweeg werd gebracht door het
brengen van een stukje kalk in eene veel warmte
ontwikkelende vlam, of door 't leiden van
een zuurstofstroom door eene aan koolstof rijke
vlam, zal erkennen, dat de tijd niet verre meer
is, waarin wij even medelijdend en even min
achtend zullen neerzien op onze hedendnngsche
gasverlichting, als wij nu doen op de vetkaar
sen van 30 a 40 jaar geleden.
Naar aanleiding van het bericht, dat er
valsche bankbiljetten van f 100 zijn aangeboden,
deelt, men rr.ede, dat het verschil met de echte
alleen daarin zou bestaan, dat bij deze in den
rechterhoek bovenaan de lelie niet aan het lof
werk raakt, terwijl dit bij de valsche wel het
geval zou zijn.
Te Ileinkenszand heeft men zekeren A.
L., een dronkaard van professie, aan den deur
van zijn woning aan de bcenen opgehangen.
Men had hein met de voeten aan dc kink
gebonden. De daders van die baldadigheid schij
nen reeds bekend te zijn.
Reeds langen tijd is geklaagd over wil
lekeur der Suaansche kustwacht, die koopvaar-j
ders lastig vallen en zich soms weinig beter dan
zeeschuimers gedragen. Dit maal is hun een
Engelsche kapitein te slim geweest. Zijn schip,
dat door hen in beslag was genomen, heeft
hij, met de kustwachters als gevangenen te
Gibraltar binnengehracht.
BURENPRAATJES.
VII.
Gegroet buurman, ga eens zitten, onlangs hebben
wij gesproken, dat er nog zoovele ouders zijn, die
hunne kinderen zeer ongeregeld en sommige in het
geheel niet naar de school zenden en wel om de
weinige centen te bekomen die zij kunnen verdienen,
maar daardoor de toekomst van die kinderen geheel
verwoestengij verontrustte u dat er voor die knapen
uit luinnc onkunde niets dan armoede kon voort
komen, terwijl te. voorzien is dat'ze eene geordende
maatschappij tot last zullen worden. Wel nu. ik heb
ontdekt, dat er in ons land ccno inrichting bestaat,
waar alle jongens, die een gezond gestel ronddragen,
worden aangenomen, dat hun grondig onderwijs
wordt gegeven en dat ze-bij een weinig goeden wil
nuttige leden van de maatschappij kunnen worden.
Wel zoo, buurman, gij maakt mij nieuwsgierig,
wat is dat dan wel voor een inrichting?
Dat is de kweekschool voor de zeevaart te Leiden.
Ja, maar je kan toch alle jongens geen zeelui
laten worden.
Zij moeten er natuurlijk zelf zin in hebben, en
er geschikt voor zijn en geen lust hebben aan den
wal iets to leeren.
O, zoo! Maar dat kost nog al wat, zou 'k meenen.
Dat is maar weinig; op zijn hoogst 25 gulden.
'n Gclnkkig raensch die 't bezit.
Als er volstrekt geen raad op was om dat geld
bijeen te krijgen, kreeg je 't ook kosteloos wellicht
gedaan.
Gebeurd dat dan ook wel?
Ja, maar 't is niet noodig, als je "t maar van 'n
goed vriend te leen kon krijgen
Om nooit terug te geven.
Neen, je kunt "t altijd terug geven, als jo ten
minste eerlijk bent, want zoo'n jongen krijgt f30.
premie en f 8.in de maand, zoodra hij dienst
neemt Ze gaan er eerst een week of drie. vier
heen, om zelf te beslissen of zo na dien tijd zich
willen verbinden.
Dus bij wijze van proef zijn ze daar voorloopig.
Jhist, en voor dien proeftijd botaald men 60 ets.
daags verpleegkosten.
Hebben de jongens nu geen zin. wat dan?
Wel, dan gaan ze weer naar moeder.
En 't geld is naar de maan
Als je 't zoo noemen wilt, maar dan moet 'k je
toch nog doen opmerken, dat bet betaalde kostgeld
toch niet weggegooid is
Dat 's waar en zo zullen wel wat beter kost
onder d«n neus krijgen dan thuis.
Wees daarvan verzekerd. Nemen ze nu dienst
dan verbinden ze zich voor tien jaar, maar blijven
'n half jaar op do kweekschool, om alles te leeren
wat 'n zeeman moet kennen en daarna gaan ze
naar 't wachtschip tc Amsterdam.
Zoo, dan .op 'n oorlogschip
Veelal; bij uitzondering worden de jongens vooi
de koopvaardij opgeleid.
Dan zou 'k er toch vóór zijn dat ze ter koop
vaardij gingen.
En waarom?
't Oorlogschip jazie je (lat is ook Tt
oorlogschip
Weet je anders niet, dan zal ik je zeggen waarom
'k juist tegen de koopvaardij ben vooreerst, is bij
de koopvaardij 't vet. al lang yan den ketel.
Ja, 't is tegenwoordig zoo gemakkelijk niet kapi
tein op 'n Oostindievaarder te worden
Maar neem nu aan. dat 'n jongen 't tot stuurman
brengt, dan moet bij aren zoolang bij maar eonigs-
zins kan, en zegt hij de zee vaarwel, dan is ook
alles gedaan
Hij verdient niet meer en op z'n ouden dag is
hij van al zijn varen nog arm.
Op 'n oorlogschip evenzoo
Dat stem 'k je toe: maar iemand die 't land
trouw en eerlijk heeft gediend, geniet toch 'n pen
sioen, al heeft hij 't nooit verder gebracht dan
matroos.
Dat 's waar.
Daarbij komt nog: is de diensttijd om cn hoeft
iemand genoeg van t zeeleven, dan komt iiij al
spoedig in aanmerking voor een of ander baantje
aan den wal: Politie-agent. ambtenaar, een posljo
aan het spoor of iets dergelijks
Dat levert ook niet veel op
Goed, maar dat. en 'n pensioen levert heel wat
meer op als wat 'n koopvaardij-matroos te goed is
als hij niet langer varc-n wil.
Ja. dat is zoo: maar 't leven aan boord van 'n
oorlogschip is toch lang zoo prettig niet als ter
koopvaardij
Janmaat kan stellig zooveel kromme sprot".-- u
niet maken: maar er staan weer voordeden tegen
over die ook nog al wat waard zijn.
De kost op 'n oorlogschip is niet minder, voor
kleeding behoeft niet gezorgd te worden cn genees
kundige hulp is altijd bij de hand.
Wat moet 'n koopvaarder beginnen als hij ziek
is of verminkt raakt?
Ja, dat is nog al gek
En bij dc Marine staan hospitaal en geneesbee ren
oor ieder ten dienste, even als bij dc landmacht.
Er is ook 'n docter aan boord, hé
Wel zeker.
Maar bij dc Marine heb je toch meer kans om
je leven to verliezen als bij do koopvaardij.
Omdat je op een oorlogschip vaart'?
Natuurlijk. Hoeveel gaan er in Atjeh niet naar
de andere wereld.
Maar boe dikwijls gaan er geen koopvaarders
naar den kelder, dat "n oorlogschip maar afwacht
dat het weêr wat gunstiger wordt om tc vertrekken.
Ja, dat is zoo. als 'n oorlogschip naar India moet,
doet 't soms heel wat havens aan eer 't ter be
stemde plaats is.
En komt er nu eens wat te vechten, welnu t is
tc wenschen dat er nog wat Ilollandsch bloed door
d' ad'ren vloeit.
Is Neérlnndsch bloed ook goed
Nu begin jc te spotten en dat bevalt me niet.
Och, wat weet ik ook van dio kweekschool te
Leiden af.
Maar dat is nu nog geen roden om er mee te
spotten; je moest er meer van vernemen willen,
misschien kon jo er voordeel mee doen.
Ik wil er nog wel iets meer van weten.
Kom dan eens bij me, dan zal ik je 'n bericht
geven, dan weet je er genoeg van.
'n Bericht, wat is dat?
Dat zijn gedrukte exemplaren van inlichtingen
over de kweekschool, die zijn te koop.
En wat kost zoo'n nbcriclit?"
Al éen cent.
Dat is al heel gering. Nu, ik kom bij je om zoo'n
bericht.
Gegroet, 'k verwacht je spoedig.
Besluiten, Benoemingen, enz.
De luit. tér zee ie kl M. F. Reeringh, dienende
aan boord van Zr. Ms. wachtschip te Hellevortsluis.
en de luit. ter zee 2e kl. H. Velthuyzen, dienende
aan boord van Zr. Ms. wachtschip alhier, worden,
eerstgenoemde onder overplaatsing in de rol van
laatstgemeld wachtschip, met den IGn dezer gede
tacheerd bij den torpedodienst
Voorts worden met gemelden datum de luit. ter
zee le kl. W. C. A. Ziegenhïrt von Rosenthal en de
luit. ter zee 2e kl. A. Voormolen geplaatst resp.
aan boord van Zr. Ms. wachtschip te Hellevoetsluis
en alhier.
